Dokumentacja zawierająca wytyczne konserwatorskie dla ogromnego, bo liczącego ponad 1,5 tysiąca zabytków Śródmieścia, to efekt intensywnej pracy ekspertów z Narodowego Instytutu Dziedzictwa, którzy przez rok aktualizowali studium urbanistyczno-konserwatorskie dla centrum miasta.
Przypomnijmy, że współpraca naszego miasta z warszawskim instytutem, stanowiącym zaplecze eksperckie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, rozpoczęła się w marcu ubiegłego roku. Wówczas prezydent Mariusz Wołosz i Bartosz Skaldawski, dyrektor NID podpisali porozumienie, w którym instytut zobowiązał się zaktualizować istniejący dokument studialny z lat 90-tych.
Bytom potrzebował przejrzystego dokumentu wytyczającego nowe kierunki działań w obszarze zarządzania zabytkami. Biorąc pod uwagę zmiany, jakie zaszły w naszym mieście po zamknięciu większości zakładów przemysłowych oraz trwający w mieście proces rewitalizacji, aktualizacja opracowania była konieczna. Eksperci NID wykonali tytaniczną pracę, dzięki której będziemy mogli lepiej zadbać o dziedzictwo Bytomia – mówi prezydent Mariusz Wołosz.
Dokument opracował zespół ekspertów z Oddziału Terenowego Narodowego Instytutu Dziedzictwa w Katowicach.
Nasze działania polegały w pierwszej fazie na pracach terenowych – weryfikacji stanu zachowania wszystkich indywidualnych zabytków Bytomia, tj. m.in. kamienic, kościołów, gmachów urzędów i szkół, cmentarzy, parków, ogrodów, ogrodzeń czy krzyży i figur, jak również historycznych przestrzeni miejskich, m.in. wnętrz placów, ulic, założeń skwerów czy układów przedwojennych osiedli – mówi Agnieszka Olczyk, kierowniczka Oddziału Terenowego Narodowego Instytutu Dziedzictwa w Katowicach.
Jak zaznacza Agnieszka Olczyk, gruntowne poznanie i udokumentowanie walorów całego śródmieścia umożliwiło ekspertom w drugiej fazie przygotowanie zaktualizowanych wytycznych do ochrony poszczególnych zabytków, jak i historycznych przestrzeni śródmiejskich. Posłużą one Bytomiowi do sformułowania odpowiednich zapisów ochronnych w nowym miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, wpisującym się w rewitalizację centrum.
Bytom, o czym wiedzieliśmy od dawna, należy do największych i najcenniejszych w skali województwa śląskiego zabytkowych ośrodków śródmiejskich. Pracując w terenie mieliśmy jednak rzadką okazję poznać go bardzo szczegółowo, utwierdzić się w ocenach o bardzo wysokiej klasie znaczącej części tutejszej architektury historyzmu, secesji, modernizmu czy dobrym zachowaniu interesujących układów urbanistycznych poszczególnych części Śródmieścia – mówi Agnieszka Olczyk.
Przypomnijmy, że w Bytomiu wpisem do rejestru zabytków nieruchomych objętych jest 80 obiektów. Składają się na nie budynki, układy urbanistyczne, osiedla, parki, cmentarze oraz stanowiska archeologiczne, takie jak to ze średniowieczną proweniencją Wzgórze Małgorzaty, gdzie w ramach rewitalizacji prowadzony był projekt konserwacji i zachowania zabytkowego kościoła dofinansowany z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Obszaru Strategicznej Interwencji.
Zabytki to z pewnością ważny atut Bytomia na tle wielu ościennych miast pozbawionych tak atrakcyjnych, historycznych obszarów, a jednocześnie wyzwanie dla miasta, związane z koniecznością właściwego pogodzenia wymogów ochrony całości tego zabytkowego obszaru ze współczesnymi potrzebami miasta. Mamy nadzieję, że przygotowane przez nas opracowanie przyczyni się do skutecznej ochrony zabytków i zachowania historycznego krajobrazu kulturowego śródmieścia Bytomia – mówi Agnieszka Olczyk
Źródło: UM Bytom
Pobierz studium urbanistyczno-konserwatorskie dla centrum miasta
