Współpraca międzynarodowa

Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia jest pierwszą metropolią w Polsce. Jako pionierzy w naszym kraju przecieramy szlaki, którymi żaden polski samorząd jeszcze nie podążał. Na szczęście możemy  korzystać z doświadczeń zagranicznych i chętnie to robimy. Bierzemy udział w międzynarodowych inicjatywach, ale kreujemy własną drogę rozwoju, która ma się przełożyć na poprawę jakości życia naszych mieszkańców.

Metropolia GZM to silnie zurbanizowany obszar, w którym zmagamy się z przekształceniami społeczno–gospodarczymi. Jesteśmy w trakcie transformacji z regionu, w którym dominował przemysł wydobywczy, w region oparty na nowoczesnych technologiach. Z podobnymi wyzwaniami mierzą się jedni z naszych kluczowych partnerów, czyli Niemcy z Zagłębia Ruhry. Jest to miejsce, w którym przez lata rozwijano przemysł węgla kamiennego i stali, aby z czasem przemodelować system gospodarczy, opierając go na usługach i kulturze. Ze względu na bliźniaczą specyfikę naszych regionów, podjęliśmy współpracę z naszymi zachodnimi sąsiadami już w pierwszych miesiącach funkcjonowania Metropolii.

Zagłębie Ruhry partnerem Metropolii

List intencyjny o współpracy pomiędzy obiema metropoliami podpisano 14 sierpnia 2018 roku w Essen, natomiast porozumienie o partnerstwie – 9 sierpnia 2019 roku w Katowicach. W dokumentach wskazano obszary, w których możemy kooperować. Chodzi o kwestie związane z planowaniem przestrzennym, gospodarką opartą na wiedzy, zintegrowaną mobilnością miejską, rozwojem kulturalnym czy promocją obszarów metropolitalnych.

Pokonując podobną drogę, co nasi przyjaciele z Zagłębia Ruhry, pozostajemy ze sobą w stałym kontakcie. Nasi zachodni sąsiedzi odwiedzili nas w Katowicach, podczas odbywającego się w tym mieście szczytu klimatycznego ONZ w grudniu 2018 roku. Spotkanie było okazją do wymiany doświadczeń na temat działań rewitalizacyjnych. Z kolei w lipcu 2019 roku GZM zorganizowała wyjazd studyjny do Zagłębia Ruhry, poświęcony tematyce zarządzania terenami zielonymi w obszarach metropolitalnych. W ramach współpracy z naszym niemieckim partnerem organizowane są także warsztaty dotyczące planowania błękitno-zielonej infrastruktury, przystosowania do zmian klimatu, elektromobilności oraz marketingu i spraw międzynarodowych.

Nasze działania skupiamy także na poszukiwaniu partnerów z innych europejskich metropolii.
W kwestii możliwości realizacji wspólnych projektów rozpoczęliśmy już rozmowy m.in. z Obszarem Metropolitalnym Barcelony (AMB).

Zaistnieć na forum międzynarodowym

Innym działaniem Metropolii GZM z zakresu współpracy międzynarodowej jest obecność na Forum European Metropolitan Authorities (EMA). Jest to cyklicznie odbywające się wydarzenie, poświęcone zagadnieniom rozwoju i umacniania pozycji europejskich obszarów metropolitalnych. W 2018 roku forum odbywało się w Rzymie. To właśnie w Wiecznym Mieście podpisano Deklarację Rzymską, której jesteśmy sygnatariuszem. W dokumencie tym podkreślono kluczową rolę metropolii i obszarów metropolitalnych jako narzędzi, które mogą skutecznie wspomagać rozwiązywanie problemów, z jakimi zmagają się europejskie miasta. Zwrócono uwagę, że funkcje metropolitalne powinny zostać wsparte narzędziami finansowymi Unii Europejskiej. Deklarację podpisały także obszary metropolitalne m.in. Rzymu, Turynu, Krakowa, Warszawy, Barcelony, Lizbony i Helsinek. Z kolei w 2019 roku forum EMA odbyło się w Lyonie, gdzie Metropolia GZM podpisała Deklarację Lyońską. Jej treść dotyczyła wyłączenia społecznego w metropoliach oraz roli jaką władze metropolitalne pełnią w rozwiązywaniu tego problemu nierówności.

Kolejne międzynarodowe partnerstwo – równie dla nas ważne – dotyczy mobilności miejskiej,
a mówiąc dokładniej: mobilności w przestrzeni powietrznej.  Tego właśnie dotyczy inicjatywa Urban Air Mobility, do której przystąpiły miasta z takich krajów jak: Anglia, Niemcy, Szwajcaria, Francja, Belgia, Grecja, Hiszpania, Szwecja czy Bułgaria. Metropolia GZM jest jedynym podmiotem z Polski w tej inicjatywie.

Partnerstwo ma na celu wypracowanie takich rozwiązań, które pozwolą przenieść część mobilności miejskiej do przestrzeni powietrznej. My realizujemy w tym zakresie projekt CEDD, czyli Centralnoeuropejski Demonstrator Dronów. Dzięki niemu chcemy stworzyć możliwość, aby drony świadczyły w powietrzu usługi zarówno komercyjne, jak i dla administracji publicznej.

Współpraca międzynarodowa to również możliwość uczestnictwa w realizacji międzynarodowych projektów unijnych.  Przykładem jest udział w projekcie HARMONY, którego celem jest wypracowanie narzędzia harmonizującego planowanie przestrzenne z planowaniem transportu. Jest on realizowany ze środków Programu Horyzont 2020.

Współpraca międzynarodowa w Metropolii to także wizyty studyjne dla gmin członkowskich i ich jednostek – zawsze do miejsc, które w danej dziedzinie uznawane są za wzorce. Przykładem może być wizyta studyjna w Obszarze Wielkiej Kopenhagi, gdzie wraz z przedstawicielami gmin członkowskich zgłębialiśmy temat mobilności miejskiej.