1

Obchody 100. Rocznicy wybuchu I Powstania Śląskiego w Tychach

W tym roku wyjątkowa, 100. rocznica wybuchu I Powstania Śląskiego. Powstanie to wybuchło w nocy z 16 na 17 sierpnia 1919 roku w Urbanowicach i Paprocanach, wówczas samodzielnych gminach, dziś dzielnicach Tychów.

15 SIERPNIA

Tego dnia odbędzie się VI Miejski Rajd Rowerowy „Śladami Powstańców
Śląskich”. Do wyboru są dwie trasy: trasa „A” (ok. 60 km) z wyjazdem o
godz. 9.00: Tychy Pl. Wolności – Mikołów – Kobiór – Pszczyna –
Międzyrzecze – Świerczyniec – Urbanowice i trasa „B” (ok. 30 km): Tychy
Pl. Wolności – Gostyń – Wilkowyje – Czułów – Wartogłowiec – Urbanowice,
której start zaplanowano na godzinę 10.00.

O 14.30 uczestnicy Miejskiego Rajdu Rowerowego spotkają się w Tychach
Urbanowicach przy Pomniku Powstańców Śląskich (ul. Główna). Tam
zostanie uformowana kolumna rowerowa i ok. 15.10 rowerzyści przejadą z
Urbanowic na Paprocany (ul. Paprocańska) ulicami: Główną, Urbanowicką,
Towarową, Cielmicką, Jedności, Targiela, ks. Szojdy, Sikorskiego,
Paprocańską.

Rajd zakończy się ok. 16.00 wręczeniem pucharów dla Najmłodszego i
Najstarszego Uczestnika oraz Najliczniejszej Grupy. Organizatorem Rajdu
Rowerowego „Śladami Powstańców Śląskich” jest Klub Turystyki Kolarskiej
GRONIE w Tychach.

Z Urbanowic do Paprocan pojadą nie tylko rowerzyści: o 15.45
zaplanowano także przejazd autobusu rocznicowego na trasie Tychy
Urbanowice, przez Cielmice do Tychów Paprocan (ul. Paprocańska). Ok.
18.15 autobus ten z Tychów Paprocan wróci przez Cielmice do Urbanowic.

Uroczystości rocznicowe w Tychach Paprocanach rozpoczną się o 16.10 –
złożeniem kwiatów pod tablicą pamiątkową przy ul. Paprocańskiej z
udziałem orkiestry górniczej KWK „Piast” oraz Chóru Cantate Deo.
Zaplanowano także przedstawienie rysu historycznego (Maria
Lipok-Bierwiaczonek), zwiedzanie wystawy „Idą powstańcy znów na bój…
Tychy w okresie Powstań Śląskich i plebiscytu” przygotowanej przez
Muzeum Miejskie w Tychach oraz wystawę pamiątek powstańczych
zorganizowaną przez Radę Osiedla Paprocany i parafię pw. Najświętszego
Serca Pana Jezusa.

O godzinie 17.00 rozpocznie się msza święta w kościele pw.
Najświętszego Serca Pana Jezusa pod przewodnictwem ks. arcybiskupa
Wiktora Skworca z udziałem orkiestry górniczej KWK „Piast” i chóru
Cantate Deo.

Uroczystości rocznicowe w Tychach Urbanowicach zaplanowano na godzinę
18.45. W programie m.in. złożenie kwiatów pod Pomnikiem Powstańców
Śląskich (ul. Główna) i występ Chóru ze SP nr 24 w Urbanowicach.

O 19.20 na scenie przy Klubie Urbanowice MCK rozpocznie się spektakl
pt. „Walka o Polską Szkołę” (Absolwenci Gimnazjum nr 8i Szkoły
Podstawowej nr 23 w Cielmicach). O 19:40 zaplanowano wspólne śpiewanie
pieśni powstańczych (Chór ze SP nr 24 w Urbanowicach) i występy
artystyczne Gryfne Ślonzoki ( o 20.00), Mały Śląsk (20.20). Dodatkowo:
dmuchańce, animacje, malowanie buziek, bańki mydlane, baloniarz, stoisko
gastronomiczne.

O 21.30 – autobus rocznicowy wykona ostatni kurs na trasie Tychy
Urbanowice, przez Cielmice do Tychów Paprocan (ul. Paprocańska).

17 SIERPNIA

O godzinie 17.00 rozpoczną się uroczystości rocznicowe w Tychach
Czułowie. Najpierw zostanie odprawiona msza św. w kościele pw. Krzyża
Świętego w Tychach Czułowie z udziałem Asysty Honorowej Wojska
Polskiego. Na godzinę 18.00 zaplanowano przemarsz pod Pomnik ku czci poległych Powstańców Śląskich przy ulicy Katowickiej. Ok. 18.20 rozpoczną się uroczystości przy Pomniku ku czci poległych Powstańców Śląskich, które potrwają do godziny 19.00.

– W tym roku obchodzimy wyjątkową – 100. rocznicę wybuchu I
Powstania Śląskiego w Tychach. Pierwsze walki toczono w Urbanowicach i
Paprocanach (niegdyś samodzielnych gminach), dlatego to właśnie te
dzielnice – wraz z Czułowem – uczczą historię, którą zapoczątkował tyski
powstańczy zryw. Zapraszam do wspólnego świętowania i upamiętnienia
tych ważnych wydarzeń. Bądźmy w tych dniach myślami z poległymi
powstańcami
– mówi Andrzej Dziuba – prezydent Tychów.

W organizację tegorocznych uroczystości włączyły się rady osiedli:
Rada Osiedla Paprocany, Cielmice i Urbanowice oraz Muzeum Miejskim w
Tychach, radny Józefem Twardzikiem i radna Urszula Paździorek-Pawlik
oraz PKM Tychy Sp z o.o.

30 maja kwiatów pod pomnikiem Powstańca Śląskiego złożyli uczniowie SP nr 1.

13 czerwca odbyło się spotkanie w Muzeum Miejskim: Mozaika
Górnośląska – „Powstania śląskie wojną polsko – niemiecką”. O tym, jak
historycy interpretują dzisiaj wydarzenia z lat 1919 – 1921 i jakie są
dalsze perspektywy badawcze opowiadał prof. dr hab.   Ryszard Kaczmarek ,
autor książki „Powstania śląskie 1919 – 1920 – 1921. Nieznana wojna
polsko – niemiecka”.

Od  4 lipca do 11 sierpnia 2019 r. na Placu Baczyńskiego można obejrzeć wystawę plenerową:  Idą powstańcy znów na bój… Tychy w okresie Powstań Śląskich i plebiscytu. 12 sierpnia wystawa ta zostanie przeniesiona w
pobliże kościoła pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa, a od 2 września
do 30 listopada 2019 r. do Parku Miejskiego Solidarności.

Wystawa przygotowana w 100. rocznicę
wybuchu I Powstania Śląskiego przypomina o wydarzeniach, jakie miały
miejsce w latach 1919–1922 na terenie Tychów i miejscowości znajdujących
się obecnie w granicach miasta. Obrazuje walkę tyszan o przyłączenie
Górnego Śląska do odrodzonej, niepodległej Polski ze szczególnym
uwzględnieniem I Powstania Śląskiego, które wybuchło na terenie obecnych
dzielnic Tychów, tj. w Urbanowicach i Paprocanach. Na wystawie są
przedstawieni tyszanie, którzy odegrali ważną rolę w procesie
kształtowania się granic między Polską a Niemcami po I wojnie światowej.
Zwiedzający wystawę dowiedzą się również o historii miejsc
upamiętniających trzy śląskie zrywy powstańcze, powstałych w okresie
międzywojennym oraz po II wojnie światowej –
mówią organizatorzy z Muzeum Miejskiego w Tychach.