Klub Myśli Ekologicznej, inicjatywa naukowców z Uniwersytetu Śląskiego oraz organizacji ochrony przyrody, rozpoczyna kolejny sezon spotkań poświęconych kryzysowi klimatycznemu i ekologicznemu.

Spotkania, wspierane przez Górnośląsko-Zagłębiowską Metropolię, mają na celu budowanie świadomości ekologicznej i inspirowanie do działań na rzecz zrównoważonego rozwoju.

W ramach Klubu, od ponad 11 lat, organizowane są spotkania z udziałem naukowców, aktywistów, artystów i polityków, którzy dzielą się swoimi doświadczeniami i wizjami lepszego świata. Spotkania są tłumaczone na język migowy, a w przypadku gości anglojęzycznych – na język polski.

„Naszym celem jest propagowanie idei ekologicznych, budowanie w społeczeństwie poczucia troski i odpowiedzialności za los ludzi i przyrody” – podkreśla prof. Piotr Skubała, biolog z Uniwersytetu Śląskiego i jeden z liderów Klubu.

Pierwsze spotkanie w nowym sezonie odbędzie się 25 marca o godz. 17:30 i będzie transmitowane online na kanale YouTube oraz Facebooku Uniwersytetu Śląskiego.

Po sukcesie żółtego Metroroweru Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia jedzie dalej w kierunku rozwijania alternatywnych form mobilności. Wypożyczalnia Metrorowerów elektrycznych to nowy pomysł na miejskie podróże, ale też możliwość sprawdzenia tego rozwiązania bez dużej inwestycji. 

Rowery ze wspomaganiem elektrycznym są coraz popularniejsze, jednak ich ceny często stanowią barierę trudną do przeskoczenia – mówi Kazimierz Karolczak, przewodniczący zarządu GZM. Aby się przekonać, czy to dla nas odpowiednie rozwiązanie, nie musimy go jednak od razu kupować. Dzięki naszej wypożyczalni można go teraz wypożyczyć na bardzo atrakcyjnych warunkach – dodaje Karolczak. 

Do dyspozycji mieszkańców oddajemy 250 rowerów, które można wypożyczyć na 30 dni. Koszt takiego wypożyczenia to 99 zł. 

Zależy nam na tym, aby jak najwięcej osób mogło z Metroroweru elektrycznego skorzystać. Jesteśmy jednak elastyczni. Jeśli tak nam pokaże zapotrzebowanie, z czasem liczba rowerów oraz możliwych opcji wypożyczenia ulegnie zmianie. Oczywiście na plus – deklaruje Karolczak. 

Jak wypożyczyć?  

Wypożyczalnia startuje 1 marca, w pierwszy dzień sezonu letniego w systemie Metrorower. Od tego dnia od godziny 12:00 na stronie internetowej aktywny będzie formularz zgłoszeniowy. Na zgłoszenia osób, które chcą wypożyczyć rower w pierwszym możliwym terminie, czekamy do 6 marca. Jeśli okaże się to konieczne, dzień później przeprowadzone zostanie losowanie kolejności wypożyczenia. Tego dnia do pierwszych 250 wypożyczających trafi mail z informacją o konieczności wpłacenia kaucji, która wynosi 1000 zł. Zgłoszenia, które zostaną dokonane po 6 marca zostaną wpisane na listę zgodnie z kolejnością. 

Warunkiem finalizacji wypożyczenia będzie podpisanie umowy. Przez cały okres wynajmu roweru możliwe będzie korzystanie z serwisu. Po zakończeniu okresu wypożyczenia należy oddać rower w uzgodnionym punkcie zwrotu. 

Wypożyczalnię Metrorowerów elektrycznych obsługuje spółka Serwis GZM. Formularz rejestracyjny będzie dostępny na stronie internetowej: metrorowerelektryczny.transportgzm.pl 

Szybka, wygodna i ekologiczna alternatywa w codziennych podróżach 

Metrorower elektryczny jest wyposażony w baterię o pojemności 556,8 Wh, dzięki której jegomaksymalny zasięg to 120 km.   

Metrorower elektryczny to propozycja dla tych, którzy chcą się przekonać, jakie zalety ma poruszanie się na takim rowerze. A jest ich sporo! – przekonuje Marcin Dworak, pełnomocnik GZM ds. nowej mobilności i rozwoju. – Oprócz szybkiego i wygodnego dojazdu w określone miejsce, regularna jazda na rowerze to doskonała forma aktywności fizycznej, która korzystnie wpływa na zdrowie i samopoczucie – dodaje Dworak. 

Niezależnie od tego, czy dojeżdżasz do pracy, na uczelnię, spotkanie ze znajomymi czy po prostu chcesz aktywnie spędzić czas – rower to idealne rozwiązanie. Zyskujesz wygodę, niezależność i pełną mobilność, a także przyczyniasz się do rozwoju zrównoważonego transportu. Dołącz do zmiany i przesiądź się na Metrorower elektryczny! – zachęca Dworak.  

Początek sezonu wiosenno-letniego 

Start wypożyczalni 250-ciu rowerów elektrycznych zbiega się z początkiem sezonu wiosenno- letniego w systemie Metrorower, starszego i większego brata Metroroweru elektrycznego. Od 1marca na ulicach GZM dostępnych będzie 7000 żółtych jednośladów. Metrorower to największy w Polsce i trzeci w Europie system miejskich wypożyczalni rowerów, obejmujący 31 gmin i 924 stacje wypożyczania.  

Po raz pierwszy w historii mieszkańcy GZM mogli korzystać z rowerów również zimą. Przez trzy miesiące (grudzień, styczeń i luty) dokonano ok. 80 tys. wypożyczeń. W miesiącach zimowych w systemie Metrorower połowa rowerów pozostaje na ulicach i służy użytkownikom, pozostałe znajdują się w magazynie, gdzie są serwisowane.  

W dniach 4 i 5 marca 2025 w Muzeum Śląskim w Katowicach odbędzie się Repower World Summit 2025 – międzynarodowa konferencja, dotycząca transformacji energetycznej.  

W ciągu dwóch dni konferencyjnych eksperci będą skupiać się na aspektach technicznych, ekonomicznych, prawnych, jak i społecznych związanych z procesami dekarbonizacyjnymi scentralizowanych systemów wytwórczych energii elektrycznej oraz ciepła. Omówione zostaną również szanse oraz bariery, jakie są identyfikowane dla ścieżek transformacji, takich jak Coal-to-Nuclear, Coal-to-RES.

GZM poprowadzi w dniu 4 marca br. panel dot. transformacji energetycznej w kontekście sprawiedliwej transformacji z udziałem Wiceprzewodniczącego Zarządu GZM Igora Śmietańskiego, Wiceprezydentów: Miasta Zabrze oraz Miasta Konin, Zastępcy Wójta Gminy Zbrosławice, Prezeski Zarządu Funduszu Transformacji Województwa Śląskiego, Prezesa PGG oraz Dyrektora w PNT Eurocentrum  w Katowicach.

Wydarzenie skierowane jest do reprezentantów strony rządowej, samorządowców, przedstawicieli największych spółek energetycznych oraz spółek ciepłowniczych, przedstawicieli przemysłu, jak i przedstawicieli krajowych oraz zagranicznych instytucji naukowo-badawczych, takich jak Korea Advanced Institute of Science & Technology (KAIST), Tsinghua University, Xiamen University, czy Institut Teknologi Bandung.

Organizatorem Wydarzenia jest Politechnika Śląska. Partnerem strategicznym, sprawującym jednocześnie opiekę merytoryczną jest Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia.

Repower World Summit objęte zostało patronatem honorowym Minister Przemysłu  – Marzeny Czarneckiej, Wojewody Śląskiego Marka Wójcika oraz Rektora Politechniki Śląskiej Prof. Marka Pawełczyka.

Opiekę nad wydarzeniem sprawuje Platforma Transformacji Energetyki DEsire.

Informacje na temat konferencji znajdują się na stronie konferencji: https://www.repowerworldsummit.com/

Polska Agencja Kosmiczna opracowała mapy, które pokazują temperaturę powierzchni ziemi i intensywności powierzchniowej miejskiej wyspy ciepła dla całego obszaru Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii. Dane zostały opracowane na podstawie obrazów z satelitów Landsat 8 i 9 zarejestrowanych w 2024 roku.

Dzięki tym mapom można zobaczyć sezonowy obraz temperatury dla danego roku w miastach i gdzie „gorące wyspy” są najbardziej intensywne.

Temperatura powierzchni ziemi została obliczona na podstawie danych z okresu od 1 maja do 31 sierpnia 2024 roku. Na mapie można także odczytać także Intensywność miejskiej wyspy ciepła. Jest to różnica między temperaturą w miastach a średnią temperaturą na terenach podmiejskich.

Miejskie wyspy ciepła (UHI) to zjawisko, w którym obszary miast są znacznie cieplejsze od otaczających je terenów podmiejskich. Powstają głównie w wyniku działalności ludzkiej, zwłaszcza urbanizacji. Główne przyczyny to zastąpienie naturalnej roślinności materiałami, które magazynują ciepło, takie jak asfalt czy beton. Ponadto, intensywna emisja ciepła z budynków, transportu i przemysłu także przyczynia się do wzrostu temperatury. Brak wystarczającej ilości roślinności, która zapewnia chłodzenie przez parowanie, pogłębia problem. Miejskie wyspy ciepła wpływają na jakość życia, zdrowie mieszkańców i zużycie energii.

Informacje o skali zjawiska w Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii mogą być szczególnie przydatne władzom lokalnym, urbanistom i planistom. Są przydatne w projektowaniu rozwiązań architektonicznych i infrastrukturalnych, które mogą minimalizować skutki miejskiej wyspy ciepła. Przykłady to m.in. tzw. “zielone dachy”, większa ilość roślinności i cienia, wykorzystywanie powierzchni w jaśniejszych kolorach czy zapewnienie odpowiedniej przestrzeni między budynkami przy nowych inwestycjach.

Mapy są dostępne do pobrania za darmo na platformie Narodowego Systemu Informacji Satelitarnej, jak również na portalu InfoGZM (w katalogu: Publikacje → Inne materiały i opracowania).

Przydatne linki:

Portal NSIS

Inne materiały i opracowania – InfoGZM

W czwartek 24 kwietnia o godzinie 17.00 w hali Kompleksu Sportowego „Michał” w Michałkowicach odbędzie się Wiosenna Biesiada dla Seniorów, na którą zapraszają Siemianowickie Centrum Kultury i Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji.

Wystąpią dla Państwa Dziecięcy Zespół Pieśni i Tańca „Siemianowice”, zespół METRUM RENI&MARCO, a całość poprowadzi i do wspólnej zabawy i tańców zaprosi wodzirej KRIS.

Bilety w cenie 60 złotych do kupienia w kasach wszystkich obiektów SCK oraz on-line: https://bilety.siemck.pl/index.php/repertoire.html?id=3601
W cenie biletu poczęstunek.

Lada moment do punktów sprzedaży trafią nowe bilety jednorazowe uprawniające do podróży w sieci Transport GZM. Na nowo zaprojektowane bilety zastąpią w sprzedaży stare po wyczerpaniu się ich zapasu.

Nowe bilety mają nowoczesny, bardziej przejrzysty dizajn oraz zyskują informację w dwóch językach – polskim i angielskim. W zależności od czasu obowiązywania mają też różną kolorystykę, co pozwala je łatwo rozróżnić.

Na biletach znajduje się napis i logo sieci Transport GZM oraz napis Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia.

Nowe bilety nie zmieniają cen ani zakresu ich obowiązywania. Wszystkie kupione wcześniej bilety zachowują swoją ważność, można ich dalej używać.

Sieć Transport GZM należy do największych w Europie sieci publicznego transportu miejskiego. To około 1800 pojazdów umożliwiających podróżowanie po 56 gminach. Jego częścią jest również Metrorower, największy w Polsce i trzeci w Europie system miejskich wypożyczalni rowerów. Pasażerowie korzystający z Metrobiletów mają do dyspozycji również pociągi regionalne. Docelowo to Metrokolej stanie się najważniejszym środkiem poruszania się po Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii.

Górnośląsko – Zagłębiowska Metropolia wspólnie z 11 gminami oferuje dofinansowanie na termomodernizację budynków jednoorodzinnych w wysokości do 100% kosztów w ramach programu STOP SMOG w GZM.

 Od 11 stycznia 2025 roku obowiązują korzystniejsze niż do tej pory zasady udziału w programie STOP SMOG. Podwyższono kwotę dofinansowania dla przedsięwzięć niskoemisyjnych z 53 000 zł do 106 000 zł oraz utrzymano wyłącznie kryterium dochodowe beneficjentów. Co ważne za wybór wykonawcy i wykonanie wszystkich prac odpowiada GZM.

 Otwiera to nowe możliwości szczególnie dla tych osób, które ze względu na kryterium majątkowe nie mogły do tej pory brać udziału w Programie. Wnioskujący przed wprowadzeniem tych zmian nie mógł posiadać łącznych środków własnych oraz zasobów majątkowych, które przekraczają 53 000 zł, wyłączając wartość budynku i nieruchomości będących przedmiotem projektu.

W celu zapoznania się ze szczegółami dla beneficjentów programu Stop Smog w GZM funkcjonuje infolinia pod numerem 797 151 654, czynna w dni robocze w godzinach od godziny 10:00 do 18:00, prowadzona przez Operatora programu – Fundację Efektywnego Wykorzystania Energii.

Górnośląsko – Zagłębiowska Metropolia wspólnie z 11 gminami (Będzin, Bieruń, Bobrowniki, Bytom, Dąbrowa Górnicza, Gierałtowice, Katowice Mysłowice, Sośnicowice, Tychy, Zabrze) realizuje od 2022 roku projekt „STOP SMOG w GZM – poprawa jakości powietrza na terenie Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii”, współfinansowany ze środków NFOŚiGW, GZM oraz gmin biorących udział w projekcie. Program Stop Smog jest wsparciem dla właścicieli domów jednorodzinnych, którzy mają zbyt niskie dochody, by dokonać zmian w nieefektywnym i zagrażającym środowisku systemie ogrzewania oraz przeprowadzić prace termomodernizacyjne.

Blisko 2,5 mln zł trafi do uczelni z obszaru GZM na realizację ponad 60 projektów w ramach pierwszego w tym roku rozdania Metropolitalnego Funduszu Wspierania Nauki. To rekordowa liczba projektów w historii programu.

W ramach Funduszu doktoranci oraz młodzi naukowcy otrzymują wsparcie na realizację swoich badań, szkoły wyższe zapraszają na zajęcia najlepszych naukowców na świecie, rozwijają nowatorskie metody kształcenia oraz organizują wydarzenia naukowe.

– Fundusz Wspierania Nauki jest naszym strategicznym programem. W ten sposób Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia wspiera uczelnie w podnoszeniu atrakcyjności ich oferty naukowej i edukacyjnej – mówi Stanisław Korman, członek zarządu GZM.

– To także zachęta dla młodych ludzi do studiowania w naszej Metropolii. Dla sukcesu naszej inicjatywy kluczowe jest zaangażowanie uczelni od przygotowania po realizację ambitnych przedsięwzięć. Z roku na rok wzrasta liczba projektów, jakie wspieramy. To wzmacnia rolę GZM jako ośrodka akademickiego oraz badawczo-rozwojowego – dodaje Korman.

Rekordowe wsparcie

22 stycznia Zgromadzenie Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii dokonało zmian w budżecie GZM, które umożliwią przekazanie uczelniom ok. 2,5 mln zł na realizację 64 projektów.

– Już teraz wiadomo, że w tym roku zostanie dofinansowana najwyższa liczba wniosków w historii Funduszu. Dla porównania, w ubiegłym roku wsparcie przeznaczono dla realizacji 57 projektów. Tymczasem w tym roku zostanie ogłoszony jeszcze drugi nabór – mówi Jacek Woźnikowski, dyrektor Departamentu Rozwoju Społeczno-Gospodarczego i Współpracy w GZM.

Fundusz Wspierania Nauki, który powstał w 2019 roku, jest jedynym w skali kraju programem wspierania nauki przez lokalny samorząd. Mogą z niego korzystać wszystkie uczelnie Metropolii – publiczne i prywatne. Od początku powstania programu do końca 2024 roku GZM przekazała na ten cel blisko 7 milionów złotych.

Jedyny tego typu program w Polsce

Początkowo dofinansowanie było przeznaczone na organizację zajęć ze światowej klasy naukowcami. W 2022 roku GZM zwiększyła zakres wsparcia do 5 obszarów tematycznych.

Uczelnie mogą zapraszać laureatów nagród lub naukowców z czołowych uniwersytetów w ramach pierwszego obszaru. W ramach tego działania promowane są zajęcia angażujące studentów. W obszarze artystycznym przewidziano możliwość zatrudniania uznanych twórców.

Drugi obszar to wsparcie badań naukowych, zarówno doktorantów, jak i młodych doktorów.

Trzeci obszar dotyczy nowatorskich metod kształcenia, szczególnie tych realizowanych we współpracy z otoczeniem społeczno-gospodarczym.

Czwarty obszar obejmuje dofinansowanie konkursów i wydarzeń naukowych w GZM, z zaangażowaniem studentów i kół naukowych.

Piąty obszar „Studiuj w Metropolii” to inicjatywy dla uczniów szkół ponadpodstawowych oraz studentów pierwszego roku, mające zachęcić do studiowania w GZM.

Metropolia Nauki

Fundusz Wspierania Nauki jest realizowany w ramach Programu „Metropolia Nauki”, który działa w GZM od 2019 roku. Jest to pakiet narzędzi finansowych i organizacyjnych, wspierających uczelnie w podnoszeniu swojej oferty edukacyjnej.

Program „Metropolia Nauki” obejmuje także zaangażowanie we wsparcie Programu Naukowego dla Śląska. To fundusz badawczy, który jest efektem współpracy samorządu, w tym również GZM, a także uczelni wyższych i biznesu. To rodzaj funduszu badawczego, z którego finansowane będą interdyscyplinarne projekty wdrożeniowe, które będą ukierunkowane na rzecz transformacji regionu.

W 2025 roku Metropolia zapisała w budżecie ok. 4,7 mln zł na Program Naukowy dla Śląska i dotacje w ramach Funduszu Wspierania Nauki.

Stałym elementem wsparcia szkolnictwa wyższego jest też konkurs na najlepsze prace dyplomowe. Nagrody finansowe są przeznaczone dla studentów za obronione prace licencjackie, inżynierskie i magisterskie. Zakres prac dotyczy tematyki związanej z zadaniami realizowanymi przez GZM.

Ponad 39 mln zł z Funduszu Odporności trafi do gmin na realizację 37 projektów inwestycyjnych. Taką decyzję podjęło Zgromadzenie Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii. Do końca roku gminy mogą liczyć na kolejne pieniądze. Łączny poziom wsparcia zapisany w budżecie GZM na ten rok przekracza 201 mln zł.

Fundusz Odporności ma na celu wsparcie rozwoju gmin. Pieniądze są kierowane m.in. na inwestycje związane z ograniczeniem niskiej emisji. To termomodernizacja budynków, budowa instalacji OZE oraz modernizacja sieci ciepłowniczych.

Wsparcie można uzyskać na inwestycje związane z transportem publicznym jak np. budowa lub modernizacja zintegrowanych węzłów przesiadkowych, infrastruktura rowerowa, przystankowa oraz ruchu pieszych. Gminy mogą także pozyskać dotacje na przebudowę dróg czy też inne inwestycje związane z rozwojem infrastruktury gminy.

Wśród projektów, które w ramach I transzy otrzymały największe kwoty dofinansowania można wymienić projekt Bytomia. Miasto otrzyma 2,5 mln zł na prace związane z rewitalizacją terenu zabytkowej kolonii Zgorzelec oraz 2,7 mln. zł na Bytomski Jarmark Staroci.

Gmina Czeladź otrzyma 2,6 mln zł dotacji na adaptację dawnego budynku Straży Pożarnej na potrzeby odwiedzających kompleks byłej kopalni Saturn. Gmina Świętochłowice natomiast otrzyma 2 mln. zł na budowę nowego przedszkola oraz prawie 4,5 mln. zł na przebudowę budynku na potrzeby działalności Ośrodka Pomocy Społecznej.

Budżet Funduszu odporności nie został jeszcze wyczerpany. Gminy, które dotąd nie zgłosiły swoich projektów, będą mogły to zrobić podczas kolejnych rund naboru.

Lista dofinansowanych projektów (druk 588)