Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia uruchamia nową funkcjonalność, która pozwoli pasażerom skuteczniej zaplanować swoje codzienne podróże, a osobom odwiedzającym GZM – ułatwi odnalezienie najlepszego połączenia. Rzeczywisty czas odjazdu dla ok. 450 linii Zarządu Transportu Metropolitalnego są dostępne na mapie Google. Do tej pory dostępny tam był tylko czas rozkładowy, który nie uwzględniał niespodziewanych utrudnień i opóźnień. Nowa funkcja na mapach Google wspierana jest przez metropolitalny systemem dynamicznej informacji pasażerskiej i otwarty format danych o rzeczywistym czasie odjazdu komunikacji miejskiej.

Czytaj więcej: Otwarty format danych o czasie odjazdu komunikacji ZTM. Może skorzystać każda aplikacja – Metropolia GZM

– Udostępnienie informacji o rzeczywistym czasie odjazdu na mapach Google, to bardzo ważny krok dla transportowej gałęzi smart city – mówi Paweł Krzyżak, zastępca dyrektora Departamentu Projektów i Inwestycji.

– Jednym z celów Metropolii jest wdrażanie nowych funkcjonalności, które ułatwią korzystanie z komunikacji miejskiej. Mapy Google to najpopularniejsze na rynku narzędzie do planowania podróży. Dlatego też naturalnym dla nas było, aby te informacje były również tam dostępne. Dzięki tej współpracy mieszkańcy oraz osoby odwiedzające GZM będą mogły łatwiej odnaleźć interesujące ich połączenie spośród ok. 450 linii będących w ofercie ZTM i kursujących pomiędzy 56 gminami – dodaje.

Obliczanie opóźnienia pojazdu względem rozkładu jazdy możliwe jest dzięki zamontowanym w autobusach odbiornikom GPS, które regularnie, co kilkanaście sekund, przekazują pozycję pojazdu do centralnego systemu. Dzięki przetłumaczeniu tych danych do otwartego formatu, możliwym jest opublikowanie ich właśnie w aplikacji Google Maps.

Pasażerowie, którzy będą planować swoją podróż właśnie za pomocą tego popularnego narzędzia, po wyznaczeniu proponowanej trasy i kliknięciu w ikonę przystanku komunikacji miejskiej, będą mogli zobaczyć za ile minut dana linie rzeczywiście przyjedzie we wskazane miejsce.

Prezentacja rzeczywistego czasu przyjazdu, to pierwszy etap współpracy Metropolii z Google w tym zakresie udostępnienia danych transportowych.

Kolejny to rozpoczęcie prac związanych z zintegrowaniem danych transportowych w Google, dla których nie było dotychczas systemowego zarządzania. W planie jest m.in. uporządkowanie informacji przystankowych oraz ich lokalizacji, a także renumeracja stanowisk, poprawa linków do rozkładów jazdy i innych, bardziej szczegółowych parametrów. Dzięki temu będzie można odczuć efekt spójności, którego osiągnięcie było wyzwaniem po integracji w ramach Metropolii trzech organizatorów transportu.

Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia rozwija platformę otwartych danych. Jej celem jest zebranie w jednym miejscu wielu informacji, które mają służyć do stworzenia innowacyjnych i pomocnych rozwiązań dla mieszkańców. Baza została właśnie uzupełniona o dane dotyczące rzeczywistych czasów odjazdu pojazdów komunikacji miejskiej, które zostały opracowane w otwartym formacie GTFS-RT. To efekt współpracy Metropolii z firmą Vooom. 

W oparciu o udostępniane przez Górnośląsko-Zagłębiowską Metropolię otwarte dane, firma Vooom, z którą GZM współpracuje w ramach podpisanego listu intencyjnego, opracowała ogólnodostępny serwis na bieżąco prezentujący informacje o rzeczywistych czasach odjazdów autobusów, trolejbusów i tramwajów.  

Dane zostały przetworzone do formatu General Transit Feed Specification (GTFS), który jest otwartym zapisem informacji o rozkładach jazdy i lokalizacji przystanków w formie plików tekstowych. W ramach tego rozwiązania dostępne jest także rozszerzenie funkcjonalności o informacje dotyczące aktualnego opóźnienia pojazdów i konkretnych kursów, podawanego w czasie rzeczywistym – GTFS-RT (real time).  

Dzięki przetworzeniu tych danych do otwartego formatu, informacje te będą mogły zostać wykorzystane w dowolnej aplikacji, która jest lub będzie dostępna na rynku, a która ma służyć do planowanie podróży komunikacją miejską. 

– Ta współpraca pokazuje, jak duży potencjał tkwi w otwieraniu danych przez Metropolię. Dzięki udostępnieniu danych na naszej platformie Otwarte Dane GZM, a także współpracy nawiązanej z firmą Vooom, możemy zaoferować mieszkańcom wartość dodaną. To istotny krok w rozwoju idei otwierania danych w Metropolii – mówi Paweł Krzyżak, zastępca dyrektora Departamentu Projektów i Inwestycji GZM. 

Obliczanie opóźnienia pojazdu względem rozkładu jazdy możliwe jest dzięki zamontowanym w autobusach odbiornikom GPS, które regularnie, co kilkanaście sekund, przekazują pozycję pojazdu do centralnego systemu.  

– Porównanie pozycji pojazdu z rozkładem jazdy pozwala na udostępnianie aktualizacji rozkładu jazdy w postaci serwisu GTFS-RT, z którego mogą korzystać wszyscy chętni. Format GTFS-RT umożliwi również udostępnienie tych informacji w aplikacji i na mapach Google, nad czym w Metropolii rozpoczęliśmy pracę – wyjaśnia Hubert Morawski, kierownik projektu z ramienia GZM. 

Transport publiczny jest kluczowym elementem nowoczesnej miejskiej mobilności. Jednym z działań, usprawniającym jej funkcjonowanie, jest m.in. rozszerzanie kanałów, gdzie pasażerowie mogą znaleźć bieżące informacje dotyczące kursowania komunikacji miejskiej.  

– Wierzymy, że kluczowa rola w kształtowaniu polityki transportowej w miastach zawsze będzie należeć do samorządu, dlatego bardzo chętnie współpracujemy m.in. z Górnośląsko-Zagłębiowską Metropolią – mówi Łukasz Anwajler, wiceprezes Vooom.  

– Chociaż planer Vooom już od dłuższego czasu, jako jedyny na rynku, uwzględnia rzeczywiste czasy odjazdu na obszarze Metropolii, to, w ramach naszej strategicznej współpracy z GZM, zdecydowaliśmy się bezpłatnie udostępnić tę technologię także innym podmiotom działającym na tym rynku. Wierzymy w to, że rozwój całego rynku będzie służył wszystkim podmiotom, które na nim działają – dodaje. 

Metropolia dostrzega potencjał cyfryzacji i dlatego też konsekwentnie prowadzi prace związane z wdrażaniem idei smart city w samorządzie. Projekt GZM Data Store, który zakłada udostępnienie na specjalnym portalu danych zgromadzonych przez gminy, jest w trakcie realizacji. Ponadto przewidziane jest zintegrowanie i uporządkowanie danych transportowych w Google, dla których nie było dotychczas systemowego zarządzania.  

Zobacz także: Inteligentna Metropolia: w stronę platformy otwartych danych – Metropolia GZM

Uruchomione zostaną kolejne już linie metropolitalne M102 i M108 oraz wprowadzone zostaną zmiany w obecnej siatce połączeń:

Linia autobusowa 94 przekształcona zostanie w linię metropolitalną M102 kursującą na trasie Tarnowskie Góry Dworzec – Radzionków – Bytom Dworzec:

Linia będzie kursowała częściej względem linii 94: w dni robocze co 20 minut w szczycie komunikacyjnym oraz co 40 minut poza szczytem;
w dni wolne co 30 minut w szczycie komunikacyjnym oraz co 60 minut poza szczytem.

Zmianie ulegnie także rozkład linii 174, zmiana będzie polegała na wprowadzeniu we wszystkie dni robocze rozkładu aktualnie oznaczonego jako dni robocze nieszkolne.

Źródło: UM Tarnowskie Góry

Link. Szczegółowe informacje:

MetropoliaZTM

W związku z organizacją w dniu 24 lipca 2. PKO Piekarskiego Półmaratonu od godz. 20.00 do nocy 24/25 lipca 2021 r. godz. 1.00, Zarząd Transportu Metropolitalnego wprowadzi zmiany w funkcjonowaniu komunikacji miejskiej w Piekarach Śląskich, Bobrownikach i Świerklańcu.

Zmiany w funkcjonowaniu ZTM w dniach 24-25.07.2021 r.

• trasa linii 5 w kursach o godz. 19:37 i 20:07 z Tarnowskich Gór: … – Osiedle Wieczorka Dworzec 02 – Osiedle Wieczorka Konstytucji 3 Maja 01 – przystanek tymczasowy przy ul. Konstytucji 3 Maja w rejonie skrzyżowania z ul. Bytomską –Piekary Bazylika 01 – …; przystanki Piekary Dwór 02 oraz Osiedle Wieczorka Szkoła 02 nie będą obsługiwane;
• trasa linii 5 w kursach o godz. 19:09 i 19:39 z Katowic: … – Piekary Bazylika 02 – przystanek tymczasowy przy ul. Konstytucji 3 Maja w rejonie skrzyżowania z ul. Bytomską – przystanek tymczasowy przy ul. Konstytucji 3 Maja w rejonie skrzyżowania z ul. Węglową – Osiedle Wieczorka Dworzec 04 – …; przystanki Piekary Dwór 03 oraz Osiedle Wieczorka Szkoła 01 nie będą obsługiwane;
• trasa linii 5 w kursach od godz. 20:09 oraz w kursie o godz. 23:53 z przystanku Dołki Kaplica: … – Szarej Poczta 02 – Szarlej Pod Lipami 02 – Orzech Kolejowa nż 02 – Orzech Szkoła 02 – Orzech Bytomska 02 – Świerklaniec Radzionkowska nż 02 – Świerklaniec Szkoła 01 – Świerklaniec Park 02 – …;
• trasa linii 5 w kursach od godziny 20:37 z Tarnowskich Gór: … – Świerklaniec Park 01 – …; Świerklaniec Szkoła 02 – Świerklaniec Radzionkowska nż 01 – Orzech Bytomska 01 – Orzech Szkoła 01 – Orzech Kolejowa nż 01 – Szarlej Pod Lipami 01 – Szarej Poczta 01 – …;
• trasa linii 53 w kursie o godz. 20:10 z Osiedla Wieczorka zgodnie z rozkładem;
• trasa linii 53 w kursie o godz. 21:01 z Sączowa: Dobieszowice Kolonia Wesoła 01 – Wymysłów Sienkiewicza 01 – Wymysłów Leśna nż 01 – Wymysłów Stacja Pomp 01 – Kozłowa Góra Zapora nż 01 – Świerklaniec Sady nż 02 – Świerklaniec Park 02; przystanki Kolonia Józefka, Kolonia Józefka Cmentarz, Osiedle Wieczorka Dworzec nie będą obsługiwane;
• trasa linii 53 w kursie o godz. 22:42 z Świerklańca do Sączowa: Świerklaniec Park 01 – Świerklaniec Sady nż 01 – Kozłowa Góra Zapora nż 02 – Wymysłów Stacja Pomp 02 – Wymysłów Leśna nż 02 – Wymysłów Sienkiewicza 02 – Dobieszowice Kolonia Wesoła 02 (włączenie w aktualny rozkład jazdy o godz. 22:50) – …; przystanki Kolonia Józefka, Kolonia Józefka Cmentarz, Osiedle Wieczorka Dworzec nie będą obsługiwane;
• trasy linii 73, 114, 164, 264 w kierunku Osiedla Wieczorka: … – Piekary Bazylika 02 – przystanek tymczasowy przy ul. Konstytucji 3 Maja w rejonie skrzyżowania z ul. Bytomską – przystanek tymczasowy przy ul. Konstytucji 3 Maja w rejonie skrzyżowania z ul. Węglową – Osiedle Wieczorka Dworzec; przystanki Piekary Dwór oraz Osiedle Wieczorka Szkoła nie będą obsługiwane;
• trasy linii 73, 114, 164, 264 w kierunku przeciwnym: Osiedle Wieczorka Dworzec – Osiedle Wieczorka Konstytucji 3 Maja 01 – przystanek tymczasowy przy ul. Konstytucji 3 Maja w rejonie skrzyżowania z ul. Bytomską – Piekary Bazylika 01 – …; przystanki Piekary Dwór oraz Osiedle Wieczorka Szkoła nie będą obsługiwane;
• trasy linii 185 i 192 w kierunku Osiedla Wieczorka: … – Piekary Technoszczot 02 – przystanek tymczasowy przy ul. Konstytucji 3 Maja w rejonie skrzyżowania z ul. Węglową – Osiedle Wieczorka Dworzec; przystanek Osiedle Wieczorka Konstytucji 3 Maja 02 nie będzie obsługiwany;
• trasy linii 185 i 192 w kierunku Bytomia nie ulegają zmianie;
• trasa linii 700 w kursie o godz. 20:20 z Bytomia zgodnie z rozkładem;
• trasa linii 700 w kursie o godz. 22:25 z Bytomia: … – Szarlej Szpital 01 – Szarlej Wyszyńskiego 02 – Szarlej Osiedle Sowińskiego 02 – Bobrowniki Namiarki 02 – Bobrowniki Rondo 01 – Bobrowniki 1 Maja 02 – Bobrowniki Kościół 02 – Bobrowniki Remiza 02 – Bobrowniki Słowackiego nż 02 – Bobrowniki Stadion nż 02 – Dobieszowice Polna nż 03 – Dobieszowice Kościuszki 02 –…; przystanki Szarlej Poczta, Piekary Bazylika, Piekary Dwór, Piekary Lipka, Kozłowa Góra Tarnogórska, Kozłowa Góra, Kozłowa Góra Zapora nż, Wymysłów Stacja Pomp, Wymysłów Leśna nż, Wymysłów Sienkiewicza nie będą obsługiwane;
• trasa linii 700 w kursie o godz. 21:35 z Wojkowic: … – Dobieszowice Kościuszki 01 – Dobieszowice Polna nż 04 – Bobrowniki Stadion nż 01 – Bobrowniki Słowackiego nż 01 – Bobrowniki Remiza 01 – Bobrowniki Kościół 01 – Bobrowniki 1 Maja 01 – Bobrowniki Rondo 02 – Bobrowniki Namiarki 01 – Szarlej Osiedle Sowińskiego 01 – Szarlej Wyszyńskiego 01 – Szarlej Szpital 02 – …; przystanki Szarlej Poczta, Piekary Bazylika, Piekary Dwór, Piekary Lipka, Kozłowa Góra Tarnogórska, Kozłowa Góra, Kozłowa Góra Zapora nż, Wymysłów Stacja Pomp, Wymysłów Leśna nż, Wymysłów Sienkiewicza nie będą obsługiwane.

Link: więcej szczegółów na stronie ZTM

Źródło: UM Piekary Śląskie

Inwestycja realizowana po północnej stronie dworca PKP jest coraz bardziej zaawansowana. W niedalekiej przyszłości Centrum Przesiadkowe skupi wszystkie środki transportu miejskiego, wpłynie na poprawę komfortu i jakości podróży mieszkańców całego regionu, zwiększy też bezpieczeństwo pieszych, rowerzystów i kierowców. Co słychać na placu robót?

Na drugim segmencie zadaszenia Centrum Przesiadkowego trwają prace związane z pokryciem dachowym, montażem tras kablowych oraz instalacji odwodnienia. Zakończono już montaż konstrukcji stalowej segmentu nr 3, jednocześnie też zajęto się segmentem najwyższym – nad budynkiem obsługi pasażerskiej. W tym obiekcie kontynuowane są prace związane z wykonaniem aluminiowej elewacji i instalacjami wewnętrznymi, rozpoczęto także prace wykończeniowe. Wznoszona jest również konstrukcja budynku usługowego (z pomieszczeniami przeznaczonymi pod wynajem).

W sąsiadującej z kompleksem Centrum Przesiadkowego zabytkowej wieży ciśnień zamontowano z kolei nową stolarkę okienną oraz rozpoczęto prace związane z nakładaniem zaprawy naprawczej na żelbetowe ściany. W dalszym ciągu kontynuowane są prace związane z infrastrukturą podziemną, wykonywaniem konstrukcji pod przyszły układ drogowy, przebudową istniejącego tunelu oraz budową nowego przejścia podziemnego i murów oporowych. Wartą odnotowania nowinką jest pomysł zastosowanie na jednej z projektowanych ścian szczelinowych okładziny z płyt elewacyjnych na bazie cementu fotokatalitycznego – rozwiązania zarazem proekologicznego i prozdrowotnego. W dłuższej perspektywie czasu materiał ten pozwala bowiem na redukcję stężenia w powietrzu tlenków azotu, tlenków siarki, lotnych związków organicznych takich jak benzen czy toluen, amoniaku, tlenku węgla, chlorków organicznych i aldehydów. Dodatkowo wykazuje właściwości samoczyszczące, sprawdzając się nie tylko przy sadzy, brudzie i cząstkach organicznych, ale i przy pleśni, chorobotwórczych grzybach, glonach, bakteriach i alergenach.
Inwestycję po północnej stronie dworca PKP realizuje konsorcjum firm: Mostostal Zabrze Gliwickie Przedsiębiorstwo Budownictwa Przemysłowego SA i Przedsiębiorstwo Remontów Ulic i Mostów SA. Koszt prac to około 184 mln zł. Na ten cel ze środków unijnych pozyskano 129,5 mln zł. Roboty powinny zakończyć się pod koniec sierpnia 2022 r.

Prace toczą się również po południowej stronie dworca kolejowego. W tej części przebudowany zostanie układ drogowy, tworząc wraz z Centrum Przesiadkowym przyjazną i funkcjonalną przestrzeń miejską.

Obecnie trwają końcowe prace związane z nowym zagospodarowaniem ul. Na Piasku. Prowadzone są też roboty w zakresie przebudowy sieci uzbrojenia podziemnego w ciągu ul. Okopowej (na odcinku od dworca PKP do placu Piastów) i budowy miejsc parkingowych w obszarze pomiędzy pętlą objazdową przy dworcu, ulicami Okopową i Bohaterów Getta Warszawskiego. W rejonie placu Piastów rozpoczęły się prace przygotowawcze związane z przebudową sieci cieplnej. W najbliższym czasie planowane jest tam uruchomienie frontu robót po wschodniej stronie centralnej wyspy placu.

Przebudowę po południowej stronie dworca PKP realizuje Eurovia Polska. Koszt inwestycji finansowanej z budżetu miasta to ponad 41 mln zł. Prace powinny się zakończyć pod koniec 2022 r. (kik)

Źródło: UM Gliwice

Mobilność to coś więcej niż transport z punktu A do punktu B. To sposób organizacji życia, codziennego poruszania się po mieście i wyborów między różnymi środkami transportu. Mając to na uwadze, Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia wraz ze Związkiem Gmin i Powiatów Subregionu Centralnego dąży do opracowania Planu Zrównoważonej Mobilności Miejskiej. Będzie on wyznaczał  działania samorządów w tym obszarze. Wykonano już pierwszy krok – powstało szczegółowe opracowanie pn. „Dobra mobilność”, które stanowi „półmetek” prac nad szerszym dokumentem, jakim będzie plan mobilności miejskiej.

KLIKNIJ I ZAPOZNAJ SIĘ Z DOKUMENTEM „DOBRA MOBILNOŚĆ”

– Dobra mobilność to ludzie, którzy ją tworzą. Nie tylko mieszkańcy, ale i pracownicy samorządów. To od współpracy wszystkich grup zależy, czy będziemy w stanie tworzyć miasta bardziej przyjazne mieszkańcom – mówi Kazimierz Karolczak, przewodniczący zarządu GZM.

– Obok dużych inwestycji w kolej czy centra przesiadkowe, równie ważna jest skuteczna kooperacja na każdym szczeblu. Podstawą każdego planu mobilności, w odróżnieniu od standardowych dokumentów transportowych, jest szeroko zakrojona partycypacja. Dlatego łączymy się w interdyscyplinarne zespoły, przed którymi wiele wysiłku i wzmożonej pracy, ale jestem przekonany, że efekt końcowy przysłuży się wszystkim mieszkańcom Metropolii – dodaje przewodniczący GZM.

Od studium transportowego, do planu mobilności miejskiej

Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej będzie uwzględniał wszystkie środki przemieszczania się – od własnych nóg, po wszelkie rodzaje pojazdów. Wstępem do opracowania tego planu jest dokument pn. „Dobra mobilność”, który został stworzony w oparciu o Studium Transportowe Subregionu Centralnego Województwa Śląskiego.

Był to pierwszy kompleksowy dokument dotyczący kwestii transportu i mobilności na obszarze Subregionu Centralnego, w tym Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii. Dokument był tworzony w ramach szerokiej, partnerskiej współpracy Związku Gmin i Powiatów Subregionu Centralnego Województwa Śląskiego, Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego, GZM oraz ówczesnego KZK GOP i pozostałych organizatorów publicznego transportu zbiorowego w Subregionie (MZK Tychy, MZKP Tarnowskie Góry, MZDiM Jaworzno, ZKM Zawiercie, Koleje Śląskie S.A., PKP PLK S.A.).

– Studium Transportowe objęło swoim zasięgiem 90 gmin, zarówno w obrębie Związku Subregionu Centralnego, jak i przyległych gmin z województwa opolskiego oraz małopolskiego. W ramach prac nad Studium Transportowym zrealizowano wywiad w 16 280 gospodarstwach na próbie 33 933 respondentów. Przeprowadzono pomiary natężenia ruchu w 714 punktach pomiarowych – wylicza Mariusz Śpiewok, zastępca prezydenta Gliwic i przewodniczący zarządu Związku Subregionu Centralnego.

– Wynikiem prac wykonanych w ramach Studium Transportowego Województwa Śląskiego jest model ruchu, który został przekazany Zarządowi Transportu Metropolitalnego, jako głównemu organizatorowi transportu publicznego w regionie.  Model ten wykorzystywany jest między innymi do budowania siatki połączeń w regionie. Pozwolił on na usprawnienie integracji transportu i rozwój zrównoważonej mobilności miejskiej na obszarze całego Subregionu. Sam dokument otwiera drogę do dalszego kreowania rozwoju zrównoważonej mobilności miejskiej w całym Subregionie Centralnym – dodaje Mariusz Śpiewok.

GZM wzbogaciła studium transportowe o kolejne głosy mieszkańców

Studium transportowe zostało poszerzone o badania eksploracyjne, które Metropolia przeprowadziła we wrześniu 2020 r. W trakcie Europejskiego Tygodnia Zrównoważonego Transportu pracownicy GZM wraz z wolontariuszami codziennie rozmawiali z wybranymi mieszkańcami spośród 7 miast Metropolii, napotkanymi przede wszystkim w środkach komunikacji publicznej, na przystankach oraz w wybranych węzłowych punktach. Celem było zebranie szerokiej palety wypowiedzi oraz identyfikacja typowych doświadczeń, punktów widzenia i problemów, będących udziałem ludzi przemieszczających się wzdłuż i wszerz po Metropolii.

Mieszkańcy mówili o różnego rodzaju przeszkodach, które napotykają podczas codziennych podróży. Wspominali np. o niewystarczającej liczbie miejsc parkingowych, spóźniającej się komunikacji miejskiej albo zbyt szybkim ruchu samochodowym na osiedlach, co stwarza niebezpieczeństwo dla ich dzieci. Wskazywali też na problemy związane z niewystarczającą infrastrukturą rowerową czy faktem, że piesi przechodzą przez ulicę na czerwonym świetle.

W dokumencie „Dobra mobilność” każda z przeszkód została opisana oraz wskazane zostały drogi do rozwiązania problemu, a także zakres wsparcia, jaki może zaoferować Metropolia. Szczególną uwagę zwrócono, że za każdą z propozycji stoi podejście obszarowe. Tylko działania obszarowe, a nie punktowe, mogą przynieść oczekiwane efekty. Autorzy dokumentu uwzględnili trzy kluczowe obszary: dobra dzielnica, dobry transport i dobre centrum.

– Za wszystkimi propozycjami w niwelowaniu przeszkód w dobrym przemieszczaniu się po Metropolii i Subregionie stoi podejście projektowe i obszarowe – mówi Marcin Domański, zastępca dyrektora Departamentu Komunikacji i Transportu w GZM.

– Podczas warsztatów diagnostycznych w gminach urzekła nas długa historia jednego progu zwalniającego, który był negowany przez tych samych mieszkańców, którzy o niego zabiegali. Ta i inne historie pokazują, że nie da się patrzeć na mobilność punktowo. Poprawa w jednym miejscu może wywołać pogorszenie dwie ulice dalej. Patrzeć trzeba na cały obszar i pod niego dobierać odpowiednie rozwiązania. Do wszystkich zmian w miastach trzeba też podchodzić projektowo, a więc mieć jasne, zdefiniowane i mierzalne cele – tłumaczy Marcin Domański.

Prace nad planem mobilności uzupełnią działania w terenie

Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej powstanie w 2022 roku. Ale samo napisanie dokumentu nie jest celem ostatecznym, ponieważ urzeczywistnienie idei w nim zawartych nie będzie możliwe z dnia na dzień. Dlatego kolejnym krokiem będzie intensywna wspólna praca – głównie zarządców transportu, dróg i nieruchomości, nad celami strategicznymi oraz listą zadań. Planowane jest utworzenie tematycznych zespołów roboczych, które nie zakończą swojej pracy wraz z napisaniem dokumentu, lecz będą swoje cele ewaluowały.

Warto dodać, że praca nad zrównoważoną mobilnością miejską w Metropolii to także działania w terenie. Przykładem jest Metropolitalna Szkoła Prototypowania, która w ramach pilotażu pracuje nad przeprojektowaniem ulicy Miarki w Bytomiu. Celem jest przekształcenie miejskiej arterii w przestrzeń przyjazną wszystkim mieszkańcom – nie tylko tym zmotoryzowanym. W projekcie uczestniczą urzędnicy z Bytomia, Gliwic, Rudy Śląskiej, Tychów, Dąbrowy Górniczej i Sosnowca, a także pracownicy Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii oraz eksperci zewnętrzni.

Zamiast nocnych kursów linii tramwajowej nr 27, po mieście jeździć będzie specjalny bus, który można zamówić telefonicznie lub przy pomocy specjalnej aplikacji. Rewolucja rozpoczyna się już tej nocy, ale przez kilka dni będzie obowiązywał okres przejściowy.

Trasa linii tramwajowej nr 27 przebiega przez całe miasto – od pętli przy Żylecie na Pogoni przez centrum Sosnowca, Dańdówkę, Klimontów i Porąbkę do Kazimierza Górniczego. Dzisiaj funkcjonują na niej zarówno kursy dzienne, jak i nocne. Sosnowiec jako pierwsze miasto Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii rozpoczyna jednak pilotaż nowej organizacji nocnej komunikacji miejskiej.

Kursy linii 27, w godzinach od 23.00 do 5.00, zostaną zastąpione przez specjalne busy sosnowieckiego PKM-u. Będą one jeździć nie według stałego rozkładu jazdy, ale według zamówień – za pomocą aplikacji lub telefonu. Przez kilka dni pozostaniemy w okresie przejściowym. Aby zapewnić płynność zmian i ułatwić mieszkańcom przyzwyczajenie się do nowej możliwości, wszystkie połączenia T27 będą realizowane w ramach aktualnych rozkładów jazdy, do nocy z niedzieli na poniedziałek (4/5 lipca) włącznie.

– Już w 2019 roku sygnalizowałem, że szukamy alternatywnego rozwiązania dotyczącego nocnej komunikacji. Dzięki wsparciu Górnosląsko-Zagłębiowskiej Metropolii, udało nam się nawiązać kontakt z firmą, która przygotowała dla nas nowe rozwiązanie – mówi Arkadiusz Chęciński, prezydent Sosnowca. – To program pilotażowy, który będzie funkcjonował do końca roku. Jeśli się sprawdzi, będziemy analizować zasadność jego wprowadzenia na innych liniach. Żeby jednak nie robić wielkiego zamieszania, na razie, do nocy z niedzieli na poniedziałek włącznie, tramwaje będą jeździły wraz z busikami – dodaje.

W zespole roboczym, planującym przeprowadzenie pilotażu usługi, znaleźli się również przedstawiciele Metropolii GZM. – Będziemy się przyglądać funkcjonowaniu tego typu rozwiązania. Jeżeli przy znacznie mniejszych kosztach zadowolenie pasażerów pozostanie na co najmniej tym samym poziomie, warto będzie się zastanowić, jak usługę poszerzyć i włączyć w sieć regularnej komunikacji miejskiej. Nocą tramwajami podróżuje bardzo mało osób, a koszty są wysokie. Jest jednak dużo wyzwań, dlatego cieszymy się, że projekt przyjął formę pilotażu – mówi Marcin Domański, zastępca Dyrektora Departamentu Komunikacji i Transportu Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii

Organizatorem nocnej komunikacji busowej będzie miasto przy współpracy firmy Blees i sosnowieckiego PKM-u.

Jak zamówić nocny transport?

Konieczne jest skorzystanie z aplikacji na smartfony Blees lub wykonanie telefonu do dyspozytora (tel. 32 263 50 16 wew. 214). Pasażer, który zgłosi chęć przejazdu otrzyma informację, za ile na jego przystanku pojawi się bus. W tych miejscach, w których przystanki tramwajowe znajdują się przy ulicy, bus będzie się zatrzymał w tych samych miejscach.

W miejscach, gdzie położenie przystanku tramwajowego uniemożliwia bezpieczne zatrzymanie się, w okolicy znajdować się będą tzw. przystanki wirtualne.

Na potrzeby funkcjonowania komunikacji nocnej po nowemu, powstała specjalna strona internetowa: www.sosnowiec.blees.co Na niej znajduje się m.in. mapa przystanków i instrukcja, jak skorzystać z komunikacji.

Pierwszy kursy w nowej formie zaplanowano na noc z 30 czerwca na 1 lipca. Przejazd nocnym busem w okresie pilotażowym będzie darmowy.

Źródło: UM Sosnowiec

Zupełnie nowe połączenie między Katowicami a Bojszowami, które pozwoli skrócić czas przejazdu w tym kierunku nawet o ponad 20 minut – to linia M22, która po raz pierwszy wyjedzie 3 lipca. Z kolei linie 77 i 77N tego dnia zostaną przekształcone w linię M101, dzięki czemu wzrośnie częstotliwość kursowania na tej trasie.

Autobusowe linie metropolitalne to nowa oferta komunikacji miejskiej Zarządu Transportu Metropolitalnego. Jej celem jest poprawa dostępności i funkcjonowania transportu publicznego do czasu budowy Kolei Metropolitalnej poprzez zwiększenie częstotliwości kursowania autobusów, zapewnienie regularnych taktów odjazdu, które realizowane są niemal przez całą dobę.

W maju uruchomionych zostało pierwszych sześć z zaplanowanych 31 linii, a od 3 lipca w trasę wyjadą kolejne dwie. W związku z uruchomieniem dwóch kolejnych eMek, zostaną wprowadzone zmiany na trasach przejazdu linii, kursujących przez węzeł Zawodzie w Katowicach. Oto szczegóły:

M22: Katowice Sądowa – Międzyrzecze

Linia M22 to jedna z zaplanowanych eMek na zupełnie nowej trasie przejazdu, która do tej pory nie występowała w rozkładzie. Będzie stanowiła rzeczywiście szybkie połączenie między Katowicami a Bieruniem, bo czas ten zostanie skrócony nawet o ponad 20 minut:

• o 21 minut krótszy czas przejazdu na odcinku Bieruń Plac Autobusowy – Katowice Dworzec: linia 931 + tramwaj – 73 min, a linia M22 – 52 min;
• o 23 minuty krótszy czasu przejazdu na odcinku Imielin Rynek – Centrum Katowic: linia 149 – 53 min a linia M22 – 30 min;
• o 17 minut krótszy czas przejazdu na odcinku Kosztowy Rynek – Centrum Katowic: linia 77 – 40 min, a linia M22 – 23 min.

Dzięki uruchomieniu linii M22 mieszkańcy Bojszów, Bierunia, Lędzin, Imielina i Mysłowic zyskają nowe połączenie z centrum Katowic wraz ze zwiększoną częstotliwością kursowania.

M101: Katowice Korfantego – Mysłowice Wesoła

Metrolinia oznaczona numerem M101 powstanie z przekształconych dotychczas funkcjonujących połączeń 77 i 77N. Dzięki tej zmianie:

• zwiększona zostanie częstotliwości kursowania z co ok. 30/60 min – na co 20 min w dni robocze; z co ok. 60 min – na co 40 min w soboty i z co 80 min – na co 60 min w niedziele;
• ujednolicone zostanie oznaczenie kursów dziennych i nocnych.

Uruchomienie linii M101 będzie wiązało się również z koniecznością wprowadzenia modyfikacji kilku innych połączeń autobusowych, które przejeżdżają przez Centrum Przesiadkowe w Katowice Zawodziu. To wynik uzgodnień, które zostały przeprowadzone z miastami i gminami GZM przed rozpoczęciem uruchamiania metropolitalnych eMek.

Planowane zmiany od 3 lipca na liniach 76, 149, 162 oraz 44, 66, 76 N i 223:

Linia 76 będzie kursowała na zmienionej trasie: Wesoła Kopalnia – Zawodzie Centrum Przesiadkowe;

Linia 149 będzie kursowała na zmienionej trasie: Chełm Mały Pętla – Zawodzie Centrum Przesiadkowe;

Linia 162 będzie kursowała na zmienionej trasie: Brzezinka Pętla – Zawodzie Centrum Przesiadkowe;

Przejazdy na odcinku Zawodzie Centrum Przesiadkowe – Katowice Rynek zapewniają tramwaje linii 7, 14, 15, 20, 36 i 45 kursujące na ww. odcinku ze średnią częstotliwością co 3 min w dni robocze, co 5 min w soboty i co 7/8 min w niedziele.

Wprowadzone zostaną nowe rozkłady jazdy linii 44, 66, 76N i 223.

W lipcu również mają rozpocząć się pierwsze badania opinii pasażerów dotyczące nowo uruchomionych połączeń. To jeden z elementów zapowiadanego mechanizmu doskonalenia linii metropolitalnych, który zakłada ich ciągły monitoring i analizę, aby ich kursy, trasy i rozkłady jazdy móc dostosowywać do komunikacyjnych potrzeb pasażerów.

Metropolia rozpoczyna proces związany z unowocześnieniem systemu ŚKUP. Jej celem jest to, aby transakcje w nim dokonywane były realizowane w czasie rzeczywistym i z pełnej funkcjonalności można było korzystać bez potrzeby posiadania fizycznej wersji karty. Jednak proces odkartowienia systemu ŚKUP już powoli się rozpoczyna. Metropolia pracuje nad tym, by ułatwić dostęp do swojej autoryzowanej aplikacji sprzedaży biletów Mobilny ŚKUP. Za jej pomocą można kupować zarówno bilety jednorazowe, jak i długookresowe (np. 30-dniowe) bez limitu przejazdów oraz Metrobiliety. Dzięki planowanym zmianom, pasażerowie będą mogli samodzielnie zarejestrować się i wygenerować wirtualną kartę.

System ŚKUP, czyli system poboru opłat za przejazd komunikacją miejską, był projektowany w 2009 roku, by zostać ostatecznie uruchomionym w 2015 roku.

Jego największym ograniczeniem jest to, że działa w trybie offline, a fizyczna wersja karty jest jedynym nośnikiem danych, gdzie zapisywane są posiadane przez pasażerów bilety. Wpływa to na jego funkcjonowanie – wymaga znacznie więcej czasu, aby przetworzyć transakcje zwłaszcza realizowane przez internet za pośrednictwem Portalu Klienta.

W związku z tym, że upłynął okres trwałości tego projektu, który dofinansowywany był z dotacji unijnej, Metropolia chce go unowocześnić, aby dostosować go do aktualnych warunków technologicznych oraz wzrastającej powszechności bezgotówkowych transakcji elektronicznych. W trakcie tych prac oprogramowanie zostanie niemal całkowicie przebudowane, natomiast maksymalnie będą wykorzystane dotychczas używane urządzenia np. kasowniki i biletomaty. Pozwoli to zaoszczędzić kilkadziesiąt milionów złotych, które potrzebne byłyby na ich wymianę.

78 razy więcej możliwości rozwoju nowego systemu niż jego starej wersji

Zmodernizowany system, w przeciwieństwie do swojej starej wersji, będzie oprogramowaniem otwartym z zapewnieniem wsparcia technicznego, umożliwiającym jego dalsze rozwijanie.

Dla porównania – poprzednia umowa na rozwój systemu pozwalała jedynie na wprowadzenia dwóch modyfikacji (np. dodanie nowego rodzaju biletu) w ciągu roku, co przekładało się na 320 roboczogodzin. W nowej umowie wsparcie techniczne zakłada, że tych godzin na rozwój systemu będzie przeznaczonych w ciągu dwóch lat ok. 78 razy więcej.

–  Każdy z nas zdaje sobie sprawę z ograniczeń starej wersji systemu i tego, że trzeba poprawić jej funkcjonowanie – mówi Jacek Brzezinka, członek zarządu GZM, w którym odpowiada za sprawy związane z rozwojem systemów informatycznych.

– Niemniej już od samego początku, w miarę posiadanych możliwości – czyli albo w ramach obowiązującej umowy albo jako dodatkowo zlecenie – wprowadzaliśmy usprawnienia do tego oprogramowania. Chociaż w ten sposób chcieliśmy poprawić jego działanie. Wśród tych zmian to m.in. rozszerzenie systemu o pojazdy dawnego MZK Tychy wraz z zainstalowaniem w nich nowoczesnych kasowników, umożliwiających zakup biletów za pomocą karty zbliżeniowej; wprowadzenie wysyłki zamawianych kart do domu; uruchomienie aplikacji Mobilny ŚKUP oraz przyspieszenie działania komputerów pokładowych, co umożliwia na szybsze uruchomienie kasowników – wylicza.

OdŚKUPienie systemu poprzez otwarcie dostępu do mobilnej aplikacji

Równolegle do prac związanych z unowocześnieniem systemu jako całości, Metropolia rozpoczyna działania związane z otworzeniem dostępu do aplikacji Mobilny ŚKUP tym pasażerom, którzy karty nie posiadają i nie chcą jej posiadać.

– Do tej pory aplikacja Mobilny ŚKUP była udogodnieniem, z którego mogli korzystać pasażerowie posiadający kartę, ponieważ aby się do niej zalogować, trzeba podać jej numer i hasło. Mogli w ten sposób albo aktywować swoje bilety kupione przez Portal Klienta, albo – co zostało umożliwione od stycznia tego roku – kupować bilety jednorazowe oraz długookresowe. Mobilny ŚKUP to jedyna aplikacja dostępna na rynku, gdzie można kupować bilety np. miesięczne, kwartalne lub Metrobilety – mówi Adam Krakowczyk, dyrektor Departamentu Informatyki.

– Otworzenie do niej dostępu jest dla nas kolejnym krokiem. Umożliwi to wirtualna karta, którą użytkownicy będą mogli samodzielnie wygenerować tak, jakby tworzyli swoje personalizowane konto w każdej innej aplikacji. Funkcję tę chcemy uruchomić jesienią tego roku, ale chcielibyśmy, żeby była dostępna już na początku roku akademickiego. Jesteśmy w trakcie uzgodnień z wykonawcami i czekamy jeszcze na potwierdzenie harmonogramu tych prac – dodaje.

Korzystając z wirtualnej karty możliwe będzie podróżowanie z większością rodzajów biletów, dostępnych w cenniku ZTM. Wyjątkiem będą bilety, które wymagają rejestrowania wejść i wyjść z pojazdu. Oznacza to, że choć przez aplikację będzie można kupić te bilety, to aby z nich korzystać koniecznym będzie posiadanie fizycznej wersji karty. Chodzi o bilety wieloprzejazdowe (wybrany pakiet biletów ważny przez 180 dni) oraz biletów jednorazowych w taryfie kilometrowej.

W unowocześnionym systemie ŚKUP docelowo wszystkie rodzaje przejazdów będą mogły być rejestrowane w sposób, który preferuje pasażer – albo za pomocą aplikacji i np. zeskanowanie kodu QR w kasowniku, albo za pomocą karty.

Czytaj więcej: Usprawnienie dla użytkowników ŚKUP. Bilety miesięczne w aplikacji – Metropolia GZM

M2GO, czyli szybszy dostęp do wirtualnej tablicy odjazdów w smartfonie

Zwiększenie dostępności do Mobilnego ŚKUP to nie jedyna z nowości. Metropolia w pierwszych tygodniach wakacji planuje również uruchomienie aplikacji, gdzie pasażerowie znajdą wirtualne tablice odjazdów autobusów, tramwajów i trolejbusów z ok. 7 tys. przystanków, obsługiwanych przez Zarząd Transportu Metropolitalnego.

Aplikacja uzupełni tym samym komputerową wersję portalu SDIP, który w marcu 2021 roku został zmodernizowany i usprawniony.

Aplikacja będzie dostępna zarówno dla użytkowników smartfonów z systemem operacyjnym Android oraz iOS.

Czytaj więcej: Portal SDIP z nowymi funkcjami. Pokazuje rzeczywisty czas odjazdu dla 7 tys. przystanków w GZM – Metropolia GZM