Zgodnie z zapowiedziami, wykonawca prac związanych z budową Centrum Przesiadkowego zamknął czasowo przejście podziemne biegnące od ul. Tarnogórskiej do dworca kolejowego (w części za peronami). Tunel powinien zostać udostępniony mieszkańcom w połowie maja, później znów zostanie zamknięty z powodu niezbędnych robót.

Przypomnijmy, iż prace przy budowie Centrum Przesiadkowego, w rejonie tunelu pod dworcem PKP, rozpoczęły się w pierwszym tygodniu września 2020 r. Wykonawca tej ważnej dla gliwiczan inwestycji (konsorcjum firm Mostostal Zabrze, Gliwickie Przedsiębiorstwo Budownictwa Przemysłowego i Przedsiębiorstwo Remontów Ulic i Mostów z Gliwic) zamierzał wtedy w pierwszej kolejności zająć się robotami w rejonie istniejącego przejścia podziemnego, które ze względów bezpieczeństwa zostałoby zamknięte. W tym czasie dojście do dworca byłoby możliwe wyłącznie od ul. Piwnej lub od ul. Bohaterów Getta Warszawskiego.Po interwencjach miasta termin zamknięcia tunelu przesunięto. Aby maksymalnie ograniczyć niedogodności dla gliwiczan spowodowane niedostępnością przejścia podziemnego i jednocześnie zapewnić bezpieczeństwo w rejonie prowadzonych prac, po analizach ze strony wykonawcy i miasta ustalono dwuetapowy harmonogram zamknięć tunelu łączącego ul. Tarnogórską z dworcem PKP. Zaplanowano, że tunel zostanie zamknięty od 11 stycznia do 15 maja 2021 r. (I etap) oraz od trzeciego kwartału 2021 r. do początku 2022 r. (II etap). Ten orientacyjny harmonogram zamknięć tunelu może ulec zmianie, jeśli wystąpią problemy z rodzaju niemożliwych do przewidzenia na dzień dzisiejszy – zastrzegł wykonawca prac. Chodzi m.in. o ewentualne niezinwentaryzowane obiekty podziemne w rejonie placu budowy, ryzyko kwarantann pracowniczych ze względu na pandemię COVID-19 czy problemy z dostawą materiałów. Czego dotyczą prace? Istniejący tunel zostanie przebudowany i zmodernizowany, a także włączony do nowo budowanego tunelu w ramach Centrum Przesiadkowego. Podczas przebudowy i modernizacji wymieniane będą posadzki i okładziny ścienne wraz z przebudową schodów i dostosowaniem pochylni do obowiązujących przepisów. Przewidziano też remont sufitu, wykonanie nowych odwodnień w posadzkach oraz nowych instalacji oświetlenia ogólnego i awaryjnego (ewakuacyjnego), a także montaż kamer monitoringu. Zadaszenia nad wyjściami z tunelu od strony ul. Tarnogórskiej będą wymieniane na nowe wiaty. W ich sąsiedztwie staną tablice systemu dynamicznej informacji pasażerskiej informujące o odjazdach pociągów. Zmodernizowany tunel będzie łącznikiem dworca PKP z nowoczesnym Centrum Przesiadkowym powstającym po północnej stronie torów. Obiekt zyska ekologiczną instalację fotowoltaiczną o dużej mocy i odpowiednią infrastrukturę: system dróg wewnętrznych, zadaszone stanowiska peronowe dla autobusów i infrastrukturę rowerową (drogi wraz z parkingami, dedykowane wiaty rowerowe oraz punkty napraw). Zmieni się również południowa strona dworca PKP – plac przed dworcem i plac Piastów oraz ulice: Bohaterów Getta Warszawskiego, Okopowa oraz część Piwnej, Jagiellońskiej i Zwycięstwa. Jeśli wszystko pójdzie zgodnie z planem, z nowoczesnego, w pełni przyjaznego osobom niepełnosprawnym Centrum Przesiadkowego będzie można korzystać od drugiej połowy 2022 r. Koszt szeroko zakrojonej inwestycji po północnej stronie dworca kolejowego to około 184 mln zł. Na ten cel ze środków Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego pozyskano 129,5 mln zł. Koszt zadania po południowej stronie dworca (które powinno  zakończyć się pod koniec 2022 r., a wykona je Eurovia Polska S.A.) to ponad 41 mln zł.

Źródło: UM Gliwice

Każdy podróżujący komunikacją miejską korzysta z różnego rodzaju przystanków. W zależności od położenia w układzie komunikacyjnym mamy do czynienia m.in. z przystankami z zatoką bądź bez zatoki, przystankami z przylądkiem oraz przystankami wyspowymi. Są też przystanki wiedeńskie. Tę różnorodność powinno łączyć jedno – mają oferować pasażerom porównywalne standardy i jakość. Z tą myślą powstały „Wytyczne dotyczące infrastruktury transportu zbiorowego”.

– Przystanki to bardzo ważny element transportu publicznego. Od ich funkcjonalności, stanu oraz estetyki zależy, jak postrzegana jest komunikacja pasażerska. Są jednym z czynników wpływających na decyzje mieszkańców dotyczące wyboru tramwaju, autobusu czy trolejbusu jako alternatywy dla samochodu osobowego – mówi Grzegorz Kwitek, członek Zarządu Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii.

 – Przemieszczając się, często między różnymi gminami Metropolii korzystamy z różnych typów przystanków. By lepiej zorganizować transport publiczny w Metropolii ważne jest, aby pasażer korzystał z infrastruktury o ujednoliconym wyglądzie i standardzie. Bardzo nam zależy, aby nasze zalecenia były stosowane podczas realizacji inwestycji w infrastrukturę pasażerską w całej Metropolii. Zdajemy sobie sprawę, że to proces rozłożony na wiele lat. – tłumaczy Grzegorz Kwitek.

Standardy wyznaczają jakość infrastruktury przystankowej

 – Proponowane przez Metropolię rozwiązania dotyczą m.in. rodzaju nawierzchni, krawężników peronowych, wiat przystankowych, tablic z rozkładami jazdy czy siedzisk. Regulacje dotyczą także tablic informacji pasażerskiej oraz automatów biletowych – tłumaczy Lucjan Dec, dyrektor Departamentu Komunikacji i Transportu.

W planowaniu zatoki przystankowej autorzy Wytycznych sugerują ograniczenie zastosowania kostki brukowej lub granitowej na rzecz bardziej wytrzymałego betonu. Kostka brukowa podlega deformacji, tworzą się koleiny, w nich gromadzi się woda, co ma niekorzystny wpływ na hamowanie oraz powoduje ryzyko ochlapania pasażerów.

Elektroniczna tablica informacyjna (SDIP) powinna być umiejscowiona w taki sposób, aby odczyt wyświetlanych informacji możliwy był zarówno z terenu przystanku, jak i z wnętrza wiaty. Jednocześnie nie powinna utrudniać poruszania się w obszarze przystanku.

Konstrukcja ekranu biletomatu ma zapewniać łatwą i pewną obsługę „gołą ręką”, jak i w rękawiczkach. Ponadto biletomat ma być odporny na próby uszkodzenia uderzeniami twardymi przedmiotami i na zarysowania. W automatach biletowych wyświetlacz powinien dodatkowo prezentować informacje dla pasażerów, m.in. dotyczące odjazdów środków komunikacji miejskiej z danego przystanku.

Rekomendacje odnoszą się też do węzłów przesiadkowych

Zawierają one m.in. informacje dotyczące wyposażenia tego typu obiektów oraz wskazano funkcje jakie powinny pełnić w układzie komunikacyjnym gmin.

Planując węzeł zaleca się m.in. wprowadzenie inteligentnego systemu kierowania pasażerami. Pod tym pojęciem rozumiemy łatwy dostęp do systemu sprzedaży biletów i informacji dla pasażerów, czytelne oznaczenia wyznaczające drogę dojścia do peronów. Projekt przygotowany wg Standardów Metropolii ma uwzględniać też przestronne i zadaszone przejścia oraz zapewniać łatwość dotarcia oraz przesiadek.

System płatnego parkowania w ramach centrum przesiadkowego musi być zintegrowany z systemem działającym na terenie danego miasta oraz z systemem ŚKUP tylko w zakresie P&R.

Liczy się dostępność do przystanku

Pod tym pojęciem rozumiemy czas potrzebny na dojście do przystanku, który powinien być jak najkrótszy. Dojścia te powinny być bezpieczne i projektowane z uwzględnieniem różnych grup pasażerów, w szczególności osób mających problemy z poruszaniem się, czy osób z wózkami.

– Na przystankach tramwajowych znajdujących się naprzeciwko siebie, o długościach peronów wynoszących minimum 50 metrów zaleca się lokalizowanie przejść dla pieszych na obydwóch krańcach przystanku, co ułatwia wymianę pasażerów – ruch pasażerów odbywa się bardziej płynnie – to jeden z przykładów zaleceń, jaki możemy znaleźć w dokumencie.

Przystanki przyjazne dla osób z niepełnosprawnościami

Standardy Metropolii opisują także rozwiązania, które mają ułatwić korzystanie z infrastruktury oraz bezpieczeństwo osobom o ograniczonej możliwości poruszania się. Przewiduje się oznaczenie stref zagrożenia. Są to specjalne dwa rodzaje pasów. Pierwsze  o kontrastowym kolorze wzdłuż krawędzi peronu. Drugie, to dotykowe, antypoślizgowe pasy umieszczone minimum 50 cm od krawędzi przystanku.

Aby ułatwić osobom niewidomym lub słabowidzącym dojście do przystanku, już na chodniku powinny pojawić się specjalne pasy o kontrastowych barwach o wypukłej, wyczuwalnej stopą powierzchni. Mają one pomóc w orientacji przestrzennej.

Rekomendacje też dotyczą infrastruktury rowerowej

W standardach Metropolii znajdują się także zapisy związane z projektowaniem infrastruktury rowerowej, która przebiega w bezpośrednim sąsiedztwie przystanków. Zaproponowane rozwiązania z jednej strony powinny zapewnić płynny przejazd rowerom, z drugiej strony zaś zapobiegać potencjalnym kolizjom z osobami korzystającymi z przystanków.

W zależności od dostępnej przestrzeni, ukształtowania terenu oraz występującymi na danym odcinku innymi rodzajami ruchu zaleca się dwa rodzaje rozwiązań. Pierwsze to przeprowadzenie drogi za wiatą przystankową oraz zastosowanie barierek lub inne elementy infrastruktury towarzyszącej, np. opieracze uniemożliwiających wejście pieszych na drogę dla rowerów.

W przypadku, gdy warunki wymuszają korzystanie ze wspólnej przestrzeni, zaleca się odsunięcie drogi rowerowej o 1-2 metry od jezdni lub zatoki oraz wyznaczenie warunkowych linii zatrzymania i przejścia dla pieszych.

Standardy związane z rowerami odnoszą się także do centrów przesiadkowych. Metropolia rekomenduje także zapewnienie miejsc dla rowerów indywidualnych użytkowników oraz umiejscowienie wypożyczalni rowerów. Miejsca postoju mają znajdować się pod wiatami lub na zabezpieczonym parkingu. Dodatkowo rowerzyści będą mogli korzystać z punktów naprawy rowerów.

W stronę ujednolicenia infrastruktury

Wytyczne dotyczące infrastruktury publicznego transportu zbiorowego są rekomendacjami dla gmin, które mają ułatwić im proces planowania i projektowania. Natomiast zastosowanie konkretnych rozwiązań będzie zależało od decyzji danej gminy. To jedna ze ścieżek postępowania w kierunku ujednolicenia infrastruktury przystankowej.

Przypomnijmy, że Metropolia kontynuuje proces przejęcia od gmin utrzymania infrastruktury, który został zainicjowany w 2019 roku. Obecnie ta współpraca dotyczy Świerklańca, Sławkowa, Sośnicowic, Tychów i Knurowa.  W styczniu b.r. zostały przejęte zadania w zakresie wiat przystankowych w Radzionkowie, Dąbrowie Górniczej oraz Sosnowcu, a od lutego zacznie obowiązywać umowa z Gliwicami.

Ponadto zakłada się, że w przypadku wspólnego z gminami GZM przetargu na dostawę i montaż wiat przystankowych, opis przedmiotu zamówienia uwzględniał będzie standardy zawarte w wytycznych infrastruktury transportu publicznego.

Obecnie Zarząd Transportu Metropolitalnego jest w trakcie opracowywania Systemu Informacji Wizualnej infrastruktury przystankowej i automatów biletowych. Przeanalizowany zostanie cały obszar działania ZTM. Analiza obejmie rodzaje słupków przystankowych, wiat, automatów biletowych, graficznych form prezentacji rozkładów jazdy oraz elementów graficznych umieszczanych na przystankach. Zweryfikowane zostaną dostępne na rynku graficzne i technologiczne rozwiązania w zakresie infrastruktury przystankowej. Decyzje o wyborze konkretnych rozwiązań mają być podjęte w oparciu o przeprowadzone analizy znaczenia relacji, pomiary i prognozy ruchu.

W Metropolii pasażerowie korzystają z ok. 7 tys. stanowisk przystankowych. Zainstalowano na nich 250 elektronicznych tablic, które informują o czasie odjazdu pojazdów. Zarząd Transportu Metropolitalnego jest w trakcie montażu kolejnych tablic. Docelowo ma ich być ok. 550. Pasażerowie mogą skorzystać z ok. 130 biletomatów. Codziennie na trasy wyjeżdża ok. 1500 pojazdów.

Wytyczne dotyczące infrastruktury transportu zbiorowego zostały w całości przygotowane przez zespół autorski złożony z pracowników Wydziału Transportu Publicznego Departamentu Komunikacji i Transportu GZM. Jego treść została skonsultowana z gminami GZM, Zarządem Transportu Metropolitalnego oraz departamentami merytorycznymi GZM.

Dokument: Wytyczne dotyczące infrastruktury transportu zbiorowego

Aplikacja Mobilny ŚKUP zyskała funkcjonalność sprzedaży biletów. Od 4 stycznia można w niej kupić m.in. bilety 30-dniowe i 90-dniowe, tygodniowe, dzienne, dobowe i oczywiście jednorazowe. Do tej pory za pomocą dostępnych na rynku zewnętrznych aplikacji, z których usług korzysta Zarząd Transportu Metropolitalnego, można było kupić tylko bilety jednorazowe.

Mobilny ŚKUP do pobrania:

Android: Sklep Play

iOS: AppStore

Aplikacja Mobilny ŚKUP działa od kwietnia 2020 roku. Została uruchomiona podczas pierwszej fali pandemii koronawirusa z myślą o zminimalizowaniu kontaktu pasażerów z newralgicznymi elementami infrastruktury. Od tej pory za pomocą telefonu komórkowego z technologią NFC można między innymi samodzielnie kodować bilety zakupione online za pośrednictwem Portalu Klienta. Wcześniej było to możliwe tylko po przyłożeniu karty do kasownika w pojeździe. Równolegle cały czas prowadzone były prace związane z wyposażeniem aplikacji w możliwość sprzedaży biletów.

Aplikacja Mobilny ŚKUP pozwala kupić bilety dostępne w taryfie ZTM. Chodzi o bilety:

• 30-dniowe i 90-dniowe;
• 30-dniowe Metrobilety – wspólną ofertę ZTM i Kolei Śląskich;
• Bilety wieloprzejazdowe ważne przez 180 dni;
• Bilety dzienne (ważne do północy dnia, w którym zostały kupione),
• Bilety 24-godzinne (ważne przez 24 godziny i uprawniające do przejazdu liniami autobusowymi na lotnisko);
• Bilety jednorazowe – w tym również bilety grupowe umożliwiające przejazd do 5 osób w grupie.

Z aplikacji Mobilny ŚKUP może korzystać posiadacz karty ŚKUP – po zalogowaniu się do niej przez podanie numeru posiadanej przez siebie – spersonalizowanej lub niespersonalizowanej – karty ŚKUP lub loginu oraz podaniu hasła. Po zakończeniu modernizacji systemu ŚKUP, która rozpocznie się po rozstrzygnięciu przetargu i podpisaniu umowy (termin składania ofert upływa 16 lutego), możliwa będzie rejestracja nowych użytkowników także bez konieczności posiadania karty.

Kup i jedź – szybki zakup biletów jednorazowych

Po zalogowaniu się do aplikacji, na dole ekranu znajdują się dwa przyciski, które zostały wyróżnione na żółtym tle. Jeden z nich to „Kup i jedź”, czyli moduł szybkiego zakupu biletów jednorazowych w wersji normalnej lub ulgowej (20 minut lub jedno miasto; 40 minut lub dwa miasta; 90 minut lub cała sieć) oraz grupowego i bagażowego. Przycisk ten przede wszystkim pozwala na szybki zakup i wirtualne skasowanie biletu przed rozpoczęciem podróży.

Co ważne, wybierając ten sposób, nie ma możliwości kupowania biletów na zapas. Zaznaczenie kupna więcej niż jednego biletu oznacza, że wszystkie zostaną skasowane od razu po sfinalizowaniu transakcji. Dodatkowo, w sytuacji, kiedy będziemy chcieli kupić więcej niż jeden bilet – system zasugeruje nam najkorzystniejszy wariant. Dla przykładu: wybierając trzy bilety na 20 minut lub jedno miasto (3 zł) – po dodaniu czwartego biletu (łączny koszt to 12 zł) – na ekranie pojawi się odpowiedni komunikat wskazujący, że korzystniejszym rozwiązaniem będzie dla nas wybór biletu grupowego (10 zł). 

Bilet zakupiony w ramach modułu „Kup i jedź” wyświetlany jest na ekranie telefonu w postaci QR kodu, który należy okazać podczas kontroli.

Automatyczne podpowiedzi o numerach linii

Usprawnieniem jest również możliwość skorzystania z automatycznych podpowiedzi numerów linii autobusowych, tramwajowych lub trolejbusowych dla korzystających z funkcji „Kup i jedź”. Do tego niezbędne jest wyrażenie zgody na korzystanie z lokalizacji GPS.

Podanie numeru linii, w której rozpoczynamy naszą podróż, jest konieczne podczas zakupu każdego biletu jednorazowego w module „Kup i jedź”. Po uruchomieniu lokalizacji aplikacja zasugeruje nam krótką listę linii, zatrzymujących się na przystanku, w pobliżu którego się znajdujemy.

W sytuacji, gdy nie wyrazimy zgody na udostępnienie naszej lokalizacji, koniecznym będzie ręczne wpisanie numeru linii, w której rozpoczynamy swoją podróż. Po wyborze wszystkich biletów, które chcemy kupić, opcja „Zapłać” pozwoli nam sfinalizować transakcję. Możliwe formy płatności to BLIK lub szybki przelew internetowy.

Zakup biletu – dostępne bilety okresowe i kupowanie „na zapas”

Drugi moduł to „Zakup biletu”, dzięki któremu w aplikacji przechodzimy do wyboru interesującego nas biletu z całej oferty dostępnej w Taryfie ZTM. Poza biletami krótkookresowymi (20 minut lub jedno miasto; 40 minut lub dwa miasta; 90 minut lub cała sieć oraz grupowego i bagażowego), dostępne są w tym miejscu bilety średniookresowe (dzienny, 24-godzinny lub tygodniowy) oraz długookresowe (30- i 90-dniowy, wieloprzejazdowy, Metrobilet).

W odróżnieniu od poprzedniej opcji, w tym module wszystkie zakupione bilety można zakodować później na naszej karcie ŚKUP. Mobilna Aplikacja pozwala zatem na zdalny zakup biletów – dotychczas możliwy tylko za pośrednictwem Portalu Klienta ŚKUP.

Co ważne, zapisanie biletów na karcie ŚKUP nie będzie już konieczne w przypadku, gdy jako użytkownicy kart spersonalizowanych kupimy w ten sposób bilet 30-dniowy, 90-dniowy oraz Metrobilet. UWAGA! Należy pamiętać, że wyjątek ten dotyczy w tym momencie tylko tych trzech rodzajów biletów.  Wynika to z faktu, że bilety te kupowane są wraz ze wskazaniem daty rozpoczęcia ich obowiązywania. Korzystając w ten sposób z imiennych biletów 30 i 90-dniowych oraz Metrobiletów, nie będzie już potrzeby noszenia przy sobie karty ŚKUP. Bilety te zostaną zapisane w aplikacji, a podczas kontroli wystarczające będzie tylko okazanie wygenerowanego dla nich kodu QR.

Wyjątkiem są bilety krótkookresowe/jednorazowe zakupione w module „Zakup biletu” (nie dotyczy opcji „Kup i jedź”) oraz wieloprzejazdowe – dostępne tylko dla karty spersonalizowanej – oraz wszystkie bilety dla karty niespersonalizowanej. W ich przypadku w dalszym ciągu będzie konieczne „zapisanie ich” na karcie ŚKUP i przykładanie karty do kasownika na początku każdego przejazdu. Podobnie jak w przypadku opcji „Kup i jedź” – możliwe formy płatności to BLIK oraz szybki przelew internetowy.

Mobilny ŚKUP – pozostałe funkcje

Poza wymienionymi funkcjonalnościami, aplikacja umożliwia także skontaktowanie się z ZTM – bez konieczności bezpośredniego udania się do Punktu Obsługi Pasażera czy Punktu Obsługi Klienta.

Przy pomocy aplikacji zgłosimy też sprawy dotyczące infrastruktury pojazdowej, przystankowej, a także automatów i parkomatów ŚKUP – z możliwością przesyłania zdjęć. W ten wygodny sposób będzie można m.in. przesłać informację o zbyt dużej liczbie pasażerów w danym pojeździe.

Mobilny ŚKUP umożliwia również uzyskanie dostępu do aktualnych rozkładów jazdy ZTM. Dzięki możliwości wysłania wiadomości pozwala bezpośrednio kontaktować się z organizatorem komunikacji. Aplikacja wyświetla także dane o posiadanej karcie takie jak zapisane środki, ulgi, datę ważności oraz daje możliwość zmiany hasła i kodu PIN, a nawet zablokowania karty oraz złożenia reklamacji i przegląd historii transakcji.

O której godzinie, gdzie i ilu dokładnie pasażerów podróżuje daną linią autobusową, tramwajową czy trolejbusową? Na te pytania pozwoli odpowiedzieć nowy system zliczania pasażerów, który zamierza uruchomić Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia. Ogłoszono już przetarg na dostawę, montaż i utrzymanie systemu zliczania pasażerów. Został poprzedzony dialogiem technicznym, który miał na celu m.in. zweryfikowanie możliwości technicznych dostępnych na rynku automatycznych systemów zliczania osób, korzystających z komunikacji miejskiej.

– Nowy system zliczania pasażerów pozwoli na dokładne określenie liczby podróżnych w poszczególnych miastach, a także pomiędzy danymi przystankami. Przełoży się to na lepsze dostosowanie rozkładu jazdy oraz wielkości pojazdów na poszczególnych trasach, aby odpowiadały rzeczywistym potrzebom pasażerów. Pozwoli również szybciej reagować i wprowadzać konieczne zmiany, co pokazała nam również epidemia koronawirusa w Polsce i związane z nią rządowe obostrzenia – tłumaczy Grzegorz Kwitek, członek Zarządu GZM, odpowiedzialny na transport.

Obecnie w kilkuset pojazdach są zainstalowane bramki rejestrujące wejścia i wyjścia, jednak w zależności od operatora, dane zbierane są w różny sposób. Metropolia w pierwszym etapie wykorzysta istniejącą już infrastrukturę. Ponadto w ramach integracji z systemem ITS w Tychach, GZM otrzyma informacje o liczbie pasażerów wsiadających i wysiadających na poszczególnych przystankach z wszystkich pojazdów PKM Tychy i TLT Tychy.

– Informacje o tym, ilu pasażerów korzysta z komunikacji miejskiej, są kluczowe zarówno dla racjonalnego planowania poszczególnych kursów, jak i przebiegu poszczególnych linii – mówi Lucjan Dec, dyrektor Departamentu Komunikacji i Transportu.

– Pozyskane dane wskażą nam, kiedy pojazdy są niemal puste, a w których godzinach są przepełnione. Pozwoli to nam na podjęcie działań, by kursy które tego wymagają obsługiwać taborem o większej pojemności, żeby wszyscy pasażerowie mogli bezpiecznie dojechać do wybranego celu – dodaje.

W ramach ogłoszonego postępowania przetargowego zakupione zostanie oprogramowanie (wraz z jego montażem i utrzymaniem), które umożliwi pozyskanie ujednoliconych danych oraz zgrupowanie ich we wspólnej bazie. Dalej na tej podstawie możliwe będzie prowadzenie analiz w oparciu o spójne i rzetelne wyniki w dedykowanym do tego celu oprogramowaniu. W pierwszym etapie do nowego systemu będą trafiać dane z około 300 autobusów i trolejbusów. W drugim etapie planowana jest instalacja systemu w kolejnych pojazdach realizujących przewozy na zlecenie ZTM.

GZM przeprowadziła wcześniej dialog techniczny z zainteresowanymi firmami. Dzięki temu zweryfikowane zostały możliwości techniczne dostępnych na rynku automatycznych systemów zliczania osób. Urządzenia pozwalają nawet na 99 procentową dokładność pomiarów. Co ważne wszystkie informacje, które pozyskują te systemy są zanonimizowane, oznacza to, że nie rejestrują i nie rozpoznają wizerunku pasażerów, a jedynie ruch, pozwalający określić liczbę osób wsiadających
i wysiadających.

Dane dotyczące liczby pasażerów, korzystających z komunikacji miejskiej są istotne nie tylko z uwagi na lepsze dostosowanie rozkładów jazdy, ale również z punktu widzenia rozliczeń finansowych. Organizacja transportu publicznego to zadanie własne miast i gmin, które zostało przekazane Metropolii. Utrzymywane jest głównie ze składki zmiennej, którą gminy co roku wpłacają na ten cel. Pozyskane dane dotyczące rzeczywistej liczby pasażerów będą mogły zostać wykorzystywane do o wiele bardziej precyzyjnego obliczania składki zmiennej dla poszczególnych gmin.

Po wyposażeniu wszystkich pojazdów w bramki dodatkowym atutem wprowadzenia takiego rozwiązania będzie szybki dostęp do pozyskiwanych danych w trybie online oraz możliwość przekazywania informacji m.in. dla włodarzy miast i gmin. Zapewni to pełną transparentność w obszarze organizacji publicznego transportu.

Od 1 stycznia 2021 r. będą obowiązywały nowe stawki za parkowanie w Strefie Płatnego Parkowania w Gliwicach. Co się zmieni?

Przypomnijmy, że miejscy radni przyjęli w lipcu 2020 r. uchwałę  zmieniającą zasady funkcjonowania strefy płatnego parkowania, w wyniku analiz prowadzonych przez Zarząd Dróg Miejskich w Gliwicach oraz konsultacji z Radą Dzielnicy Śródmieście. Od września gliwicka SPP jest czynna od poniedziałku do piątku od 9.00 do 17.00. Zmieniły się również zasady przyznawania abonamentu mieszkańca – na jedno mieszkanie (jeden lokal mieszkalny) w strefie A i B przysługują tylko dwa abonamenty.

Od 1 stycznia 2021 r. wchodzą w życie wprowadzone lipcową uchwałą zmiany w opłatach m.in. za pozostawienie pojazdu w Strefie Płatnego Parkowania w Gliwicach, za brak opłaty lub przekroczenie czasu parkowania, a także opłaty za drugi pojazd w ramach abonamentu mieszkańca.

Za pozostawienie pojazdu w podstrefie A zapłacimy:

• za pierwszą godzinę postoju 3 zł,
• za drugą godzinę postoju 3,50 zł,
• za trzecią godzinę postoju 4,20 zł,
• za czwartą i kolejne godziny postoju 3 zł,
• opłata wnoszona z góry za cały dzień postoju 25 zł.

Zmiany w opłacie dotyczą także podstrefy B:

• za pierwszą godzinę postoju 2 zł,
• za drugą godzinę postoju 2,40 zł,
• za trzecią godzinę postoju 2,80 zł,
• za czwartą i kolejne godziny postoju 2 zł,
• opłata wnoszona z góry za cały dzień postoju 12 zł.

Za brak opłaty lub przekroczenie opłaconego czasu parkowania, od 1 stycznia 2021 r. trzeba będzie wnieść opłatę dodatkową w wysokości 100 zł. Kwota ta ulegnie obniżeniu do 30 zł jeżeli zostanie opłacona w terminie do 14 dni, od dnia wystawienia zawiadomienia informującego o obowiązku wniesienia opłaty dodatkowej.

Od 1 stycznia wzrasta także opłata roczna za drugi pojazd (o dopuszczalnej masie całkowitej do 3,5 tony) w ramach abonamentu mieszkańca. Wynosić ona będzie 300 zł. Opłata za parkowanie pierwszego pojazdu (o dopuszczalnej masie całkowitej do 3,5 tony) pozostaje bez zmian w kwocie 120 zł za 12 miesięcy.

Opłata wielodniowa od 1 stycznia 2021 r. obliczana będzie jako iloczyn dni, w których pobierana jest opłata i stawka opłaty dziennej: dla podstrefy A w wysokości 20 zł lub podstrefy B w wysokości 10 zł.

Wzrosną także stawki za minimalny czas postoju:
– w strefie A za zatrzymanie pojazdu do 20 minut zapłacimy – 1 zł
– w strefie B, za zatrzymanie pojazdu do 15 minut – 0,50 gr.

Źródło: UM Gliwice

Od stycznia z Międzynarodowego Dworca Autobusowego w Katowicach przy ul. Sądowej pojedziemy z 26 przewoźnikami, m.in. do Austrii, Niemiec, Holandii,Czech i na Ukrainę. Ich liczba będzie rosła, bo podpisane uzgodnienia ma już ponad 20 kolejnych przewoźników.

Centrum Przesiadkowe Sądowa, w którym obsługę pasażerów rozpoczęto we wrześniu, pełni także rolę Międzynarodowego Dworca Autobusowego. Miasto od dłuższego czasu prowadziło szereg uzgodnień w zakresie przeniesienia się przewoźników z dotychczasowego, prywatnego i zaniedbanego dworca przy ul. Piotra Skargi na nowoczesny obiekt miejski.

– Tysiące mieszkańców Katowic wybiera transport autobusowy przy podróżach po całej Polsce i Europie. Z drugiej strony co roku do Katowic przyjeżdżają setki tysięcy gości. Jako stolica dwumilionowej metropolii musimy zapewniać wszystkim podróżnym komfort i właśnie w tym celu powstało Centrum Przesiadkowe „Sądowa”. Niestety pandemia znacząco ograniczyła liczbę przejazdów osób pracujących, uczących się czy też turystów. Dlatego, co dziś jest dla prawie wszystkich oczywiste, okres rozruchowy CP „Sądowa” trwa dłużej niż zakładaliśmy jeszcze rok temu. Jednak pomimo tych przeszkód atrakcyjna oferta jaką zapewniamy przewoźnikom oraz doskonałe warunki dla podróżnych sprawiają, że kolejne firmy przenoszą się na nasz dworzec ze starego dworca przy ul. Skargi. Od stycznia już 26 przewoźników będzie świadczyć usługi transportowe, a kolejnych 20 ma już podpisane niezbędne uzgodnienia. To wszystko pokazuje, że plotki dotyczące rzekomej budowy nowego, prywatnego dworca autobusowego, które były rozpowszechniane przez jeden z lokalnych portali, były tylko wymysłem kilku osób, które chciały nieuczciwie walczyć o przewoźników i klientów – mówi Bogumił Sobula, pierwszy wiceprezydent Katowic.

Od stycznia z Centrum Przesiadkowego Sądowa będą korzystać przewoźnicy oferujący kursy międzynarodowe, m.in. do Austrii, Niemiec, Holandii, Czech i na Ukrainę, przy czym z uwagi na obostrzenia epidemiczne część tych kursów jest ograniczona. – Umowy na kursy zagraniczne są już podpisane, a przewoźnicy wznawiając swoje kursy po zniesieniu obostrzeń będą je realizować z ul. Sądowej. W styczniu z ul. Sądowej pasażerowie będą odjeżdżać do miast takich jak: Kraków, Wrocław, Szczecin, Busko Zdrój, Kielce, Zamość, Olkusz, Opole, Sanok. Dla sprawniejszej obsługi podróżnych pomiędzy CP „Sądowa” a dworcem PKP kursują bezpłatne połączenia autobusowe – mówi Bogusław Lowak, naczelnik wydziału transportu Urzędu Miasta Katowice.

Przypomnijmy, że w skład Centrum Przesiadkowego Sądowa wchodzi budynek obsługi pasażerskiej, zespół zadaszonych peronów autobusowych, zadaszony parking rowerowy, zadaszone przystanki komunikacji miejskiej oraz otwarty parking samochodowy dla 55 samochodów. Budynek oprócz obsługi podróżnych pełni funkcję handlowo-usługową – swoje miejsce znalazł tutaj kiosk oraz bistro, które z uwagi na obostrzenia epidemiczne jest obecnie nieczynne, natomiast po ich zniesieniu najemca jest gotowy do jego ponownego uruchomienia. Ponadto w budynku znajduje się punkt kasowy, przechowalnia bagażu oraz zaplecze dla podróżnych i kierowców (toalety, poczekalnie). Centrum Przesiadkowe Sądowa to inwestycja o wartości 66 mln zł, z czego 43 mln zł pochodziły z dofinansowania z Funduszu Spójności w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020.

Lista przewoźników z podpisaną umową na korzystanie z CP Sądowa:

Źródło: UM Katowice

Unowocześnienie, usprawnienie i usunięcie wad, wynikających ze starzejącej się technologii. To główne założenia modernizacji systemu poboru opłat w komunikacji miejskiej ZTM, który obsługiwany jest teraz przez system ŚKUP. Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia ogłosiła przetarg na wykonanie tych prac, a oferty można składać do 16 lutego. Do czasu przeprowadzenia tej modernizacji, która ze względu na swój zakres może potrwać nawet do końca 2022 roku, obecna wersja systemu ŚKUP zostanie utrzymana i na bieżąco aktualizowana. Ważność wszystkich biletów i kart będzie zachowana. Unowocześniony system będzie otwarty, co w przyszłości pozwoli zintegrować go z innymi środkami transportu (np. rowerami miejskimi), co wpisuje się w ideę budowy systemu zrównoważonej mobilności miejskiej w GZM.  

• Zmodernizowany system będzie działał online, a to przyspieszy zapisywanie transakcji w systemie. Teraz ŚKUP działa offline, co powoduje, że przeniesienie biletu kupionego przez internet na kartę może trwać nawet kilka godzin. 
• Karta będzie jednym z identyfikatorów danych, a nie ich nośnikiem. Dzięki tej zmianie będzie można korzystać z systemu bez potrzeby używania karty.  
• Podstawą unowocześnionego systemu będzie mobilna aplikacja. 
• Bilety kupione online będą aktywowane automatycznie. Nie będzie już potrzeby przykładania karty do kasownika w pojeździe, aby zaktualizować jej stan. 
• Karty nie znikną z obiegu – dalej będą dostępne dla pasażerów, którzy preferują korzystanie z takiej formy płatności.  
• Nowi użytkownicy będą mogli samodzielnie założyć swoje konto poprzez Portal Klienta lub aplikację mobilną. Nie będzie konieczności osobistej wizyty w Punkcie Obsługi Pasażera. Oczywiście opcja stacjonarnej rejestracji zostanie utrzymana. 

– Unowocześnienie systemu pobierania opłat poprzez wdrożenie nowego, otwartego oprogramowania centralnego oraz modernizację infrastruktury systemu ŚKUP, usprawni i poprawi płynność jego działania oraz umożliwi wprowadzenie dodatkowych funkcjonalności. Ponadto dzięki temu, że zmodernizowany system wykorzysta w dużym stopniu używane obecnie urządzenia – kasowniki, komputery pokładowe, automaty biletowe, zaoszczędzimy kilkadziesiąt milionów złotych, które potrzebne byłyby na ich wymianę – zapowiada Jacek Brzezinka, członek zarządu Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii, który odpowiada za zadania związane z rozwojem systemów informatycznych.  

– Prace możemy rozpocząć, ponieważ dobiega końca okres trwałość projektu ŚKUP, który współfinansowany był z dotacji Unii Europejskiej. Szacujemy, że po pozytywnie zakończonym przetargu, prace nad modernizacją systemu potrwają około półtora roku. Przez ten czas system zostanie utrzymany, a po uruchomieniu zmodernizowanej wersji i wyrażeniu wymaganych zgód przez dotychczasowych użytkowników – ich konta zostaną automatycznie przeniesione do nowej wersji systemu. Wszystkie posiadane bilety zachowają swoją ciągłość, a dotychczas wydane karty – ważność – wyjaśnia Jacek Brzezinka. 

Oto najważniejsze zmiany, które zostaną przeprowadzone podczas modernizacji systemu:  

 Z offline do online 

To najważniejszy element modyfikacji, który przyspieszy funkcjonowanie systemu. Przejście z trybu offline na online oznacza, że wszystkie dokonywane w nim transakcje będą odbywać się w czasie zbliżonym do rzeczywistego. Dzięki temu kupując przez internet np. bilet 30-dniowy, będzie on natychmiast dostępny dla pasażera.  

Zamiast karty, wielofunkcyjna aplikacja mobilna 

Ponadto w zmodyfikowanym systemie karta stanie się identyfikatorem, a nie jedynym nośnikiem danych. Dzięki temu pasażerowie, którzy nie będą odczuwali takiej potrzeby, nie będą musieli z niej korzystać, ponieważ wszystkie potrzebne dane, będzie można odczytać w mobilnej aplikacji. Aplikacja będzie podstawowym elementem funkcjonowania unowocześnionego systemu.  

Transakcje realizowane w czasie rzeczywistym bez potrzeby aktualizacji karty w kasowniku 

Nie będzie też konieczności kilkukrotnego „odbijania” karty w kasowniku po zakupie biletów przez Portal Klienta. Teraz jest to konieczne właśnie ze względu na to, że karta jest nośnikiem danych, a więc żeby ta wirtualna transakcja została na kartę „ściągnięta” i zakodowana na niej, trzeba ją przyłożyć do kasownika lub – co jest możliwe od kwietnia 2020 roku, jeśli posiadamy smartfon obsługujący moduł NFC – do naszego telefonu komórkowego i włączenie aplikacji Mobilny ŚKUP. Gdy karta stanie się identyfikatorem, wszystkie tego typu transakcje będą automatycznie realizowane w systemie centralnym bez konieczności dodatkowego angażowania użytkownika.  

Karty nie znikną, aby z systemu mógł korzystać każdy 

Niemniej karty nie znikną z obiegu, aby z systemu mógł korzystać każdy pasażer. Karty będzie można odebrać w ponad 100 automatach biletowych, 10 Punktach Obsługi Pasażera oraz około 800 punktach doładowań (m.in. kioski Ruch). Jednak i one się zmienią – wizualnie i technologicznie. Nowe karty będą wykonane z trwalszych materiałów, będą miały nową szatę graficzną, nie będą na nich nadrukowane zdjęcia i dane osobowe użytkownika (dane osobowe będą potrzebne do założenia konta imiennego i będą wyświetlane podczas kontroli biletów na terminalu kontrolera). W zmodernizowanym systemie wykorzystany zostanie najnowszy typ kart NFC, czyli będzie podobny do technologii wykorzystywanej w zbliżeniowych kartach płatniczych (EMV). 

Szybsza i samodzielna rejestracja nowych użytkowników 

Wygodniejszy będzie również sposób zarejestrowania się nowych użytkowników. Nie będzie już potrzeby osobistego złożenia wniosku i odbioru karty w Punkcie Obsługi Pasażera. Opcja stacjonarnego założenia konta oczywiście zostanie utrzymana. Po modernizacji systemu będzie można to zrobić samodzielnie w sposób prosty i intuicyjny poprzez Portal Klienta lub aplikację mobilną.  

System będzie otwarty i będzie rozwijany o nowe funkcje  

W ramach utrzymania zmodernizowanego systemu, możliwe będzie szybkie wprowadzania nowych funkcjonalności, co pozwoli utrzymywać system zawsze na najwyższym poziomie, realizując oczekiwania pasażerów. System będzie otwarty i możliwym będzie przyłączanie nowych urządzeń, a w przyszłości również integracja różnych środków transportu (np. systemów rowerowych). Wpisuje się to w rozwój idei systemu zrównoważonej mobilności miejskiej w GZM.  

Pandemia koronawirusa nie zniechęciła mieszkańców Metropolii do korzystania z systemu zintegrowanych wypożyczalni rowerów miejskich. W tegorocznym sezonie wypożyczalnie funkcjonowały w pięciu miastach. W okresie od maja do końca listopada 2020 r. dokonano w sumie 307 tys. wypożyczeń rowerów Nextbike, z czego ponad 20 tys. podróży odbyło się w granicach więcej niż jednego miasta. Pomimo wyjątkowo niesprzyjających warunków liczba użytkowników wzrosła o ponad 21 proc. względem ubiegłego roku.

Start sezonu rowerów miejskich opóźniła w tym roku pandemia koronawirusa i związane z tym rządowe obostrzenia. Po pierwszej fali zakażeń restrykcje zostały złagodzone i od 6 maja miasta zaczęły uruchamiać swoje wypożyczalnie – najpierw Katowice i Siemianowice Śląskie, a niedługo potem Chorzów, Tychy i Sosnowiec. W przeciwieństwie do poprzedniego sezonu, w tym roku wypożyczalni rowerów miejskich nie uruchomiły Gliwice i Zabrze.

– Choć tegoroczny system liczył mniej miast, nie ucierpiała na tym liczba użytkowników, a wręcz przeciwnie, zaobserwowaliśmy ich przyrost. Można nawet powiedzieć, że po złagodzeniu obostrzeń związanych z pierwszą falą zakażeń koronawirusem, sklepy rowerowe i wypożyczalnie rowerów przeżywały prawdziwe oblężenie. Jeśli dodamy do tego fakt, że Światowa Organizacja Zdrowia zaleciła w tym czasie podróżowanie rowerami, jako bezpiecznym i zdrowym środkiem transportu, to jest to wyraźny sygnał, że wszelkie projekty rowerowe powinny być nadal przez nas rozwijane – mówi Marcin Dworak, pełnomocnik zarządu GZM ds. nowej mobilności.

W tym roku z wypożyczalni rowerów Nextbike na terenie Metropolii korzystało blisko 140 tys. mieszkańców – to wzrost o ponad 21 proc. w stosunku do roku ubiegłego. Spadła za to liczba wypożyczeń. Tego roku było ich łącznie ponad 307 tysięcy, zaś rok wcześniej – blisko 730 tysięcy. Rekordowym miesiącem 2020 roku był lipiec, w którym odnotowano blisko 72 tysiące wypożyczeń. W sumie w minionym sezonie dokonano 20,7 tys. przejazdów między miastami.

Standardowo najczęściej pokonywaną trasą między miastami były odcinki: Katowice-Chorzów (7626 przejazdów) i Chorzów-Katowice (7444). Najdłuższy przejechany dystans wyniósł 27 km i odnotowano go na odcinku Sosnowiec-Tychy. Z kolei najchętniej wybieraną stacją, w której parkowano rowery z innych miast, były sosnowieckie Stawiki (137 relokacji).

Zintegrowany system rowerów miejskich Nextbike pozwala na wypożyczenie roweru w jednym mieście, a oddanie go w innym, oczywiście pod warunkiem udziału obu miast w zintegrowanym systemie. Metropolia jest odpowiedzialna za finansowanie relokacji rowerów, co znaczy, że taki zabieg nie wiąże się z żadnymi wydatkami po stronie samorządów, czy samych rowerzystów. To Metropolia jest odpowiedzialna za finansowanie relokacji rowerów. W tym roku łącznie dokonano 3038 takich relokacji.

Należy przy tym pamiętać, że zintegrowany system wypożyczalni obejmuje rowery standardowe. Inne typy – rowery familijne, cargo, dziecięce czy wyposażone w fotelik do przewożenia dzieci, należy nadal zwracać w obrębie tego samego miasta.

Wydatki mają wynieść ok 1.4 mld zł. Planowane dochody określono na poziomie 1,3 mld zł. Najwięcej pieniędzy – ok. 1,2 mld zł zostanie przeznaczone na organizację transportu zbiorowego. Budżet został przyjęty przez Zgromadzenie Górnośląsko- Zagłębiowskiej Metropolii w piątek, 18 grudnia 2020 roku.

W 2021 roku dochody Metropolii GZM zaplanowano na poziomie 1,3 mld zł. W tej kwocie około 504 mln zł ma stanowić część zmienna składki rocznej gmin. Jest ona przeznaczona na finansowanie zadań związanych z organizacją przewozów gminnych na rzecz członków Metropolii. Pozostałe dochody pochodzić będą z 5-procentowego udziału w podatku dochodowym od osób fizycznych – ok. 375 mln zł. Wpływy z usług przewozowych, jak sprzedaż biletów, zostały zaplanowane na kwotę ok. 263 mln zł. Część stała składki gmin członkowskich ma wynieść ok. 37,5 mln zł.

Planowane wydatki z budżetu Metropolii mają wynieść ok. 1,4 mld zł. W 2021 roku na transport ma zostać wydane łącznie ok. 1,3 mld zł. To największa pozycja w budżecie. W tej kwocie ok. 1,2 mld zł zostanie przeznaczone na organizację komunikacji miejskiej. Przypomnijmy, Metropolia organizuje transport w 52 gminach – 40 metropolitalnych oraz 12 z nią sąsiadujących. Wydatki zostaną przeznaczone na przewozy autobusowe, tramwajowe i trolejbusowe. Pieniądze zostaną też wydatkowane na organizację przewozów metropolitalnych do Międzynarodowego Portu Lotniczego „Katowice” w Pyrzowicach. W budżecie zapisano także 10 mln zł na dofinansowanie połączeń kolejowych na obszarze Metropolii.

W budżecie na transport pasażerski przewidziano także wydatki na rozwój i integrację systemów utrzymujących komunikację pasażerską, a także na integrację przewozów. Metropolia planuje wdrożenie ewolucyjnych rozwiązań w systemie ŚKUP, które wyeliminują największe wady systemu. To także utrzymanie solarnych automatów biletowych czy wdrożenie systemu automatycznego zliczania pasażerów.

W budżecie zapisano 24 mln zł na pomoc finansową w formie dotacji celowych dla gmin- liderów w Programie „Kolej+”. Przypomnijmy, że w listopadzie do drugiego etapu programu, który potrwa 12 miesięcy, zakwalifikowano wszystkie 15 wniosków opracowanych i złożonych przy udziale Metropolii. Ma ona sfinansować wymagany 15-procentowy wkład własny projektów, które zostaną zakwalifikowane do realizacji.

W przyszłym roku 16 mln zł ma trafić do Dąbrowy Górniczej. To kontynuacja dwuletniej dotacji na realizację projektu przebudowy infrastruktury kolejowej i drogowej w obszarze stacji Dąbrowa Górnicza. Zadanie to ma sprzyjać rozwojowi ruchu aglomeracyjnego i wpisuje się w rozwój Kolei Metropolitalnej. Na realizację tego projektu na lata 2020-2021 w wieloletniej Prognozie Finansowej zapisano łącznie 26 mln zł.

W strukturze wydatków uwzględniono również 10 mln zł, które zostaną przekazane w ramach Metropolitalnego Funduszu Solidarności w 2021 roku. Kwota ta będzie dodatkowo powiększona o ok. 1,9 mln zł, które nie zostały wykorzystane przez gminy w roku 2020. Oznacza to, że od stycznia do gmin może trafić łącznie ok. 11, 9 mln zł finansowego wsparcia, aby niwelować różnice w rozwoju społeczno-gospodarczym.

W przyszłorocznym budżecie zarezerwowano również ok. 14,6 mln zł na wsparcie działalności gmin członkowskich GZM w ramach Programu Ograniczania Niskiej Emisji (PONE). Do budżetu programu dodatkowo trafi ok. 13,5  mln zł, których nie zdążono wykorzystać przez gminy w PONE tym roku. Finalnie budżet na ten cel zwiększy się do 28,1 mln zł.

Zgromadzenie przyjęło także Wieloletnią Prognozę Finansową na lata 2021-2030. Jej podstawowym założeniem jest realne ujęcie strony dochodów, jak i wydatków Metropolii we wszystkich latach objętych prognozą. Zawiera ona 56 zadań na łączną kwotę ponad 16 mld zł.

W budżecie Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii na 2021 rok zaplanowano deficyt budżetowy w wysokości ok. 150 mln zł.  Jest to różnica pomiędzy planowanymi dochodami oraz wydatkami. Deficyt ten planuje się sfinansować w pełnej wysokości z przychodów zaplanowanych jako środki pochodzące z nadwyżki budżetowej z lat ubiegłych.

Katowice podchodzą kompleksowo do kwestii budowy systemy transportu zrównoważonego – czyli takiego, który jest przyjazny dla kierowców, pasażerów komunikacji publicznej, rowerzystów i pieszych. W tych obszarach realizowany jest szereg inwestycji – m.in. budowa nowych dróg rowerowych, przebudowa dwóch węzłów drogowych w ciągu DK81, a także utworzenie czterech centrów przesiadkowych.

Przypomnijmy, że pod koniec 2018 roku w Katowicach otwarto pierwszy park and ride w Ligocie. We wrześniu tego roku działalność rozpoczęło Centrum Przesiadkowe „Sądowa”, pełniące jednocześnie funkcję Międzynarodowego Dworca Autobusowego. Z kolei w ostatnich dniach zakończyły się odbiory prac budowlanych park and ridów „Zawodzie” i „Brynów”. Koszty rozpoczętych w 2017 roku inwestycji wyniosły odpowiednio 95,2 mln zł i 89,4 mln zł. Dzisiaj pierwsi pasażerowie skorzystali z CP „Zawodzie”, a jutro funkcjonowanie rozpocznie CP „Brynów”.

– Budowa centrów przesiadkowych oznacza szereg korzyści dla mieszkańców. Najważniejsza z nich to możliwość szybkiego dojazdu do centrum miasta i zaoszczędzenia czasu oraz mniejsze koszty paliwa. Doświadczenia wielu miast pokazują, że węzły przesiadkowe stają się zachętą do korzystania z komunikacji publicznej, przez co przyczyniają się do ograniczenia liczby pojazdów na drogach. Tym samym zmniejsza się emisja hałasu i spalin – podkreśla Marcin Krupa, prezydent Katowic. – Aby zachęcić do korzystania z transportu publicznego musimy stwarzać komfortowe warunki. Takie dają nam właśnie centra przesiadkowe, które umożliwia transport łączony, najczęściej dojazd samochodem na parking i dojazd do centrum miasta komunikacją miejską. Niestety pandemia koronawirusa dotknęła m.in. komunikację publiczną. Wynalezienie szczepionki daje jednak nadzieję, że sytuacja szybko wróci do normy. Nie chcemy jednak czekać kilku miesięcy, tylko już dziś zachęcać kierowców do testowania centrów przesiadkowych. Na czas pandemii będzie można parkować na ich terenie bez konieczności posiadania biletów. Gdy obostrzenia zostaną zniesione – parkowania pozostanie bezpłatne – na podstawie dowolnego biletu zakodowanego na karcie ŚKUP – zapowiada Marcin Krupa, prezydent Katowic.

Podczas pandemii, w okresie testowym, kierowcy wjeżdżający na parking centrum przesiadkowego nie będą musieli nic robić. Szlaban podniesie się automatycznie przy wjeździe i wyjeździe. Po zaparkowaniu kierowcy będą mogli kontynuować podróż do centrum tramwajem. Parkingi przy centrum przesiadkowym będą funkcjonować w godzinach od 4.00 do 24.00, co jest powiązane z kursami komunikacji publicznej.

Na terenie centrum przesiadkowego znajduje się także zadaszony parking dla rowerów, a wiosną pojawi się tam stacja rowerów miejskich. Dla pasażerów komunikacji miejskiej ważne jest, że autobusy zatrzymują się na nowych przystankach i z nich na zasadzie „door to door” można przesiąść się na tramwaj. Nie bez przyczyny węzły w Katowicach zlokalizowane zostały w rejonach pętli tramwajowych, gdyż zarówno układy torowe pętli, jak i linie tramwajowe łączące pętle z obszarem centralnym Katowic zostały gruntownie zmodernizowane i przebudowane, umożliwiając sprawne prowadzenie ruchu tramwajów w sposób niezależny od warunków ruchu samochodowego. Zakłada się, że powiązanie wysokiej jakości infrastruktury węzłów i taboru tramwajowego, szybki przejazd tramwajem, wysoka częstotliwości kursowania tramwajów oraz brak opłat za postój na parkingach, stanowić będą realną alternatywę dla dojazdu samochodem do Centrum Katowic, zarówno pod względem czasu podróży i łatwości zaparkowania samochodu, a także kosztów podróży.

Centrum przesiadkowe w Zawodziu zrealizowała firma ZUE SA, która podpisała jako lider konsorcjum, wspólnie ze spółką Unibep umowę o wartości 95,2 mln zł. Inwestycja centrum przesiadkowego obejmuje: budynek dworca o powierzchni 365 m2 (m.in. zaplecze socjalne dla kierowców i motorniczych, kiosk, punkt sprzedaży biletów i toalety), parking dla 405 samochodów, wiaty dla 36 rowerów, wiaty peronowej, miejsc postojowych dla autobusów i punkty Kiss&Ride.

– Trasy linii komunikacji miejskiej pozostają na chwilę obecną bez większych zmian, dostosowane zostają jedynie do nowej infrastruktury, jednak pasażerowie nie muszą już czekać na tymczasowych przystankach, oddalonych kilkaset metrów od siebie, co jest istotne w warunkach jesienno-zimowych. Docelowo jednak rozkłady ulegną zmianom, tak aby zwiększyć wykorzystanie potencjału tramwajowego na połączeniu do Centrum. Ponadto wiosną przy obu centrach przesiadkowych zamontowane zostaną stacje z rowerami miejskimi – mówi Bogusław Lowak, naczelnik wydziału transportu.

Aktualne rozkłady dla pasażerów znajdują się na stronach ZTM, a o uruchomieniu kolejnych funkcjonalności centrów przesiadkowych i zmianach będziemy informować oczywiście z wyprzedzeniem.

– Centra przesiadkowe sprawdziły się w innych europejskich miastach. Ich powstanie jest ważne z punktu widzenia budowy systemu zrównoważonej mobilności miejskiej, a jest to jedno z największych wyzwań przed którym stoi cała nasza Metropolia. Celem jest to, by odkorkować ulice naszych miast z ruchu kołowego, a to przyczyni się również do poprawy jakości powietrza. Miasto Katowice jest pierwszym miastem GZM, gdzie powstaje cała sieć centrów przesiadkowych. Wiemy już, że kolejne tego typu inwestycje będą realizowane również w Gliwicach i Zabrzu – mówi Kazimierz Karolczak, przewdniczący zarządu Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropoli.

Źródło: UM Katowice

Foto: Metropolia GZM/ Witold Trólka