W 2025 roku wrócą pociągi na trasę od Tarnowskich Gór do Katowic. PKP Polskie Linie Kolejowe przeprowadzają modernizację linii 131, która stanowi ważny element powstającej Kolei Metropolitalnej. W maju tego roku GZM, wspólnie z partnerami, przeprowadziła ankietę i spacery badawcze z udziałem mieszkańców, aby poznać ich opinie i jak najlepiej przystosować otoczenie przyszłych stacji do ich potrzeb. Wnioski zostały zawarte w raporcie.  

Remontowana linia kolejowa przebiega przez Chorzów, Bytom, Radzionków, gminę Świerklaniec i Tarnowskie Góry. Pociągi mają na niej kursować szybciej i częściej. Podróże będą wymagały przesiadek, więc ważne, aby tak przygotować rozkłady i infrastrukturę, aby były one wygodne.  

– Przeprowadziliśmy ankietę i 12 spacerów badawczych wokół przyszłych stacji Kolei Metropolitalnej – mówi Marcin Domański, zastępca dyrektora Departamentu Komunikacji i Transportu w Urzędzie Metropolitalnym GZM.  

– W spacerach uczestniczyły zróżnicowane wiekowo grupy mieszkańców. Badania dostarczyły nam wiedzę od bezpośrednich użytkowników tych przestrzeni, a także pozwoliły poznać charakter i tożsamość danych miejsc. Potwierdziły także metropolitalny charakter przesiadek, bo przykładowo na spacerze na bytomskim Karbiu pojawiła się spora grupa mieszkańców zabrzańskich dzielnic Rokitnica i Helenka – zaznacza Marcin Domański. 

Częścią badania była także ankieta internetowa, w której pytano o codzienne podróże, wyzwania z tym związane oraz o to, jak mają wyglądać i działać okolice stacji Kolei Metropolitalnej. Uzyskano 421 poprawnie wypełnionych ankiet, co pozwoliło dokładnie określić, jak poruszają się mieszkańcy między Tarnowskimi Górami i Katowicami oraz na jakie trudności najczęściej natrafiają. 

Źródło wiedzy dla urzędników i projektantów 

W efekcie powyższych działań powstał raport pn. „Jak otworzyć kolej na mieszkańców”, zawierający wnioski, szczegółowe analizy i rekomendacje dotyczące stacji kolejowych. Całość została zobrazowana zdjęciami satelitarnymi i ortofotomapami, jak również liczną dokumentacją zdjęciową. 

Docelowo dokument będzie jednym ze źródeł wiedzy – choć nie jedynym – dla urzędów i projektantów infrastruktury okołoprzystankowej, które w najbliższych latach realizowane będą m.in. z wykorzystaniem funduszy europejskich. 

Zadanie było realizowane wspólnie z Centrum Unijnych Projektów Transportowych (CUPT) i Spółdzielnią Socjalną FADO, w ramach pilotażu Komisji Europejskiej i OECD dotyczącym partycypacji społecznej. Celem pilotażu jest, aby wszelkie inwestycje z funduszy unijnych odpowiadały na potrzeby mieszkańców, a także zwiększały efektywność szkieletu kolejowego. 

Dokumenty do pobrania: 

1. Raport z projektu

2. Schematy stacji

3. Protokół z badania ankietowego

4. Protokół ze spacerów badawczych

28 września pożegnamy system ŚKUP. Znajdujące się w nim dane zostaną przeniesione do systemu Transport GZM. W związku z tym stopniowo, odpowiednio wcześniej, wyłączane będą kolejne funkcjonalności w dotychczasowym systemie.  

Przez cały czas pasażerowie będą mogli dokonywać wszystkich transakcji w nowym systemie – w aplikacji mobilnej i portalu Transport GZM, które zastępują system ŚKUP. Karty ŚKUP również pozostaną w tym czasie w użyciu, z wyłączeniem sytuacji wymienionych niżej.

Zamawianie nowych kart 

13 września wyłączona zostaje możliwość składania wniosków w Portalu Klienta i zamawiania nowych kart ŚKUP z wysyłką na adres. Jeśli data ważności twojej karty mija we wrześniu – możesz jej używać do końca miesiąca. Wydane wcześniej karty ŚKUP z dłuższym terminem zachowują ważność i mogą być używane jako identyfikator konta w nowym systemie. Nowe karty Transport GZM będą dostępne od 1 października w kioskach, automatach biletowych na przystankach i w Punktach Obsługi Pasażera.

22 września wyłączona zostanie również możliwość zamawiania nowych kart ŚKUP w Punktach Obsługi Pasażera i automatach biletowych.

Ograniczenia w dostępie do e-portmonetki

Po 22 września w systemie ŚKUP wstrzymana zostanie możliwość korzystania ze środków zgromadzonych w e-portmonetce. Jeśli planujesz zapłacić tymi środkami za bilety (np. za kończący się w międzyczasie bilet długookresowy) – zrób to przed tą datą. Do tego dnia możesz również dokonać zwrotu środków z e-portmonetki, co jest równoznaczne z zamknięciem konta.

Dostęp do środków w e-portmonetce zostanie odblokowany 1 października – będziesz mógł wtedy dokonać ich migracji na swoje konto w nowym systemie. Będzie to możliwe zarówno w portalu Transport GZM, jak i w Punkcie Obsługi Pasażera.

Kluczowe dni w procesie

27 września to ostatni dzień dokonywania transakcji w systemie ŚKUP. Będą one możliwe do wykonania gotówką, w kioskach i Punktach Obsługi Pasażera, oraz bezgotówkowo (kartą, szybkim przelewem) w portalu i aplikacji mobilnej ŚKUP.

28 września nastąpi wyłączenie działania systemu ŚKUP. Wcześniej zapisane na kartach ŚKUP bilety długookresowe będą ważne i widoczne dla kontrolera w czasie ewentualnej kontroli. Od tego dnia nie skorzystasz z zapisanych na karcie biletów jednorazowych, średniookresowych i pakietowych.

Żadne bilety ani środki pieniężne z systemu ŚKUP nie „przepadną”. Będzie można z nich korzystać w systemie Transport GZM.

Dla całego procesu najważniejsze jest, aby założyć konto w nowym systemie Transport GZM. W październiku użytkownicy systemu Transport GZM uzyskają możliwość zmigrowania danych ze swoich kart ŚKUP.

Za utrudnienia – przepraszamy 

– Zamykanie starego uruchamianie nowego systemu, przy zachowaniu ciągłości procesów, to trudny i złożony proces – mówi Adam Krakowczyk, Dyrektor Departamentu Informatyki w Urzędzie Metropolitalnym GZM. – Jeszcze nikt w Polsce nie dokonywał migracji systemu transportowego o takiej skali.  Aby zapewnić przeniesienie kompletu danych niezbędne jest wcześniejsze wyłączenie niektórych funkcjonalności. Za wszelkie utrudnienia z nią związane przepraszamy i prosimy o wyrozumiałość – dodaje.

Aby dowiedzieć się więcej, albo rozwiązać napotkane trudności, skontaktuj się z infolinią ZTM: 800 16 30 30. Wszelkie informacje dostępne będą również na portalu transportgzm.pl i na naszych profilach w mediach społecznościowych.

Więcej informacji o nowym systemie na transportgzm.pl

Początek roku szkolnego przyniósł rekordy sprzedaży biletów elektronicznych ZTM w aplikacjach zewnętrznych. Rekord padł 8 września, kiedy to sprzedano dokładnie 59 886 biletów – najwięcej w historii. Niewiele mniej, bo ponad 58 367 biletów, sprzedano kilka dni wcześniej – 4 września.

– Widzimy, że pasażerowie cenią sobie możliwość zakupu biletów poprzez aplikacje. Dlatego niebawem uruchomimy pełną wersję aplikacji Transport GZM, w której już teraz można kupić wszystkie bilety dostępne w taryfie ZTM. Dotycz to również biletów okresowych, których nie ma w aplikacjach zewnętrznych – mówi Kazimierz Karolczak – przewodniczący zarządu GZM.

Zmiana sposobu zakupu biletów elektronicznych na skanowanie kodów QR lub ręczne wpisywanie kodu nie wpłynęła na ilość sprzedawanych biletów. A być może – wręcz przeciwnie – przyczyniła się do wzrostu.

Dzięki takiemu rozwiązaniu możliwe jest zablokowanie na czas kontroli w danym pojeździe możliwości sprzedaży biletów poprzez aplikacje. – Pozwala to wyeliminować sytuacje, w których nieuczciwi pasażerowie kupują bilety w aplikacjach dopiero w trakcie kontroli – mówi Łukasz Zych, rzecznik prasowy GZM. – A to oznacza uszczelnienie systemu i większe wpływy z biletów – dodaje.

Popularność biletów elektronicznych wynika również z atrakcyjnej ceny. Koszt ich zakupu w przypadku biletów jednorazowych jest niższy niż biletów papierowych. Za bilet 20-minutowy, zamiast 4,60 zł, w aplikacjach mobilnych zapłacimy 4 zł.

GZM zakończyła postępowanie na uruchomienie systemu Roweru Metropolitalnego. Jego wykonawcą będzie spółka Nextbike GZM, która jako jedyna złożyła ofertę w postępowaniu.

Umowa, zawarta na 5 lat, obejmować będzie nie tylko uruchomienie, ale również zarządzanie i eksploatację systemu.

– To będzie jedna z największych sieci miejskich wypożyczalni rowerów w Europie – mówi Kazimierz Karolczak, przewodniczący zarządu Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii. – Cieszę się, że po trwającym ponad 3 lata postępowaniu, udało nam się je zakończyć. Jeszcze kilka miesięcy i na naszych ulicach pojawią się pierwsze rowery.

Do dyspozycji użytkowników udostępnionych zostanie 7000 rowerów i 924 stacje ich wypożyczania. Pojawią się one w 31 gminach tworzących GZM. Będą to rowery IV generacji. Ich wypożyczenie i zostawienie na stacji nie będzie się wiązało z wpięciem i wypięciem ze stojaka. Każdy rower będzie wyposażony w nadajnik GPS.

Integracja z Transportem GZM

– Rower Metropolitalny odegra istotną rolę w systemie zrównoważonej mobilności miejskiej – mówi Grzegorz Kwitek, członek zarządu GZM. – Traktujemy rower jako pełnoprawny środek transportu. Stacje wypożyczalni zostaną zlokalizowane również w węzłach przesiadkowych systemu transportu metropolitalnego – dodaje.

Docelowo, system zostanie zintegrowany z systemem płatności komunikacji miejskiej. Rowery będzie można wypożyczać przez cały rok. System pozwoli na przemieszczanie się pomiędzy gminami i pozostawienie roweru w innej miejscowości.

Wdrożenie systemu w trzech fazach

Z uwagi na skalę działania wynikającą z dużego obszaru i dużej liczby rowerów, system będzie wdrażany etapowo.

W I fazie udostępnionych zostanie 1260 rowerów w 7 miastach, w których do tej pory działają podobne systemy, a więc w Katowicach, Sosnowcu, Gliwicach, Zabrzu, Tychach, Czeladzi i Siemianowicach Śląskich. I Faza zostanie uruchomiona w ciągu 4 miesięcy od podpisania umowy.

W II fazie, uruchomionej w ciągu 12 miesięcy od podpisania umowy, liczba rowerów wzrośnie do niemal 4800. Rowery pojawią się wówczas w kolejnych miastach: w Bytomiu, Rudzie Śląskiej, Dąbrowie Górniczej, Chorzowie, Mysłowicach, Piekarach Śląskich i Świętochłowicach.

W ostatniej, trzeciej fazie wdrażania systemu liczba rowerów osiągnie docelowe 7 tysięcy. W ciągu 22 miesięcy od podpisania umowy rowery pojawią się w pozostałych miastach i gminach, które przystąpiły do projektu: Będzinie, Bieruniu, Chełmie Śląskim, Gierałtowicach, Knurowie, Łaziskach Górnych, Mikołowie, Pyskowicach, Radzionkowie,  Rudzińcu, Siewierzu, Sławkowie, Świerklańcu, Tarnowskich Górach, Wojkowicach, Wyrach i Zbrosławicach.

Aplikacja ułatwiająca zakup biletów z oferty ZTM jest już dostępna w sklepach Google Play i App Store. GZM zachęca do jej przetestowania i podzielenia się uwagami.

– To swego rodzaju prapremiera. Sierpień będzie miesiącem do zapoznania się z działaniem aplikacji. Będziemy wdzięczni za wszelkie uwagi związane z jej działaniem. Aplikacja nie posiada jeszcze wszystkich planowanych funkcjonalności, będą one sukcesywnie dodawane, ale nawet w udostępnionym zakresie niezwykle ułatwi naszym mieszkańcom codzienne podróże – wyjaśnia Jacek Brzezinka, członek zarządu Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii.

Dzięki aplikacji założenie konta w systemie Transport GZM będzie możliwe bez wizyty w Punkcie Obsługi Pasażera i oczekiwania na wyrobienie karty jak w systemie ŚKUP. Zakupione bilety dostępne są od razu, nie trzeba czekać na ich zakodowanie.

Aplikacja Transport GZM to jedyna aplikacja w której można kupić wszystkie bilety z taryfy, także bilety długookresowe, na 30, 90 i 180 dni, Metrobilety oraz bilety pakietowe.

Zakup biletów jednorazowych (na 20, 40 i 90 minut) w aplikacji jest możliwy wyłącznie po zeskanowaniu kodu QR znajdującego się w pojeździe. W każdym z pojazdów znajduje się od 6 do 12 kodów, w zależności od wielkości pojazdu, które można szybko zeskanować nawet ze znacznej odległości. Wkrótce zeskanowanie kodu QR przy zakupie biletów będzie konieczne również w zewnętrznych aplikacjach.

Aplikacja umożliwia również planowanie podróży dzięki dostępnym rozkładom jazdy i wygodnemu planerowi.

– Wdrażanie nowego systemu to proces. Nadszedł moment, w którym możemy włączyć w ten proces pasażerów. Zachęcamy do zapoznania się z aplikacją i przesyłania uwag dotyczących jej działania na adres ux@metropoliagzm.pl – dodaje Brzezinka.

Prosto i wygodnie

Dzięki aplikacji założenie konta w systemie Transport GZM zajmuje nie więcej niż 3 minuty. Wizyta w Punkcie Obsługi Pasażera (POP), ani oczekiwanie na kartę, tak jak to było w przypadku Śląskiej Karty Usług Publicznych (ŚKUP), nie będzie konieczne. Możliwy jest import danych z systemu ŚKUP oraz założenie konta w systemie od zera.

Wizyta w POP nie będzie również konieczna w celu zakodowania ulg, można je samodzielnie przypisać do konta (w aplikacji mobilnej albo na portalu). Wystarczy przy pierwszej kontroli okazać dokument uprawniający do ulgi, wówczas zostanie ona potwierdzona i przy kolejnych podróżach nie będzie konieczności posiadania przy sobie dokumentu uprawniającego do ulgi. W dalszym ciągu można to zrobić w Punkcie Obsługi Pasażera, ale nie jest to obligatoryjne, wystarczy potwierdzenie przez kontrolera w pojeździe.

Dwa rodzaje kont

Aby korzystać z systemu Transport GZM należy założyć konto (Indywidualne Konto Użytkownika-IKU), imienne lub anonimowe. Konto anonimowe pozwoli tylko na zakup wybranych biletów (biletów na okaziciela), konto imienne pozwoli na korzystanie z pełnej funkcjonalności systemu, zakup dowolnego biletu z taryfy, zapisanie ulgi w systemie, podróż bez konieczności okazywania dokumentów podczas kontroli biletów (po potwierdzeniu ulgi podczas pierwszej kontroli).

Podróż Start/Stop – jesienią

Kolejne funkcjonalności pojawią się w aplikacji w kolejnych wydaniach. Jesienią uruchomiona zostanie opcja Podróż Start/Stop, w ramach której dostępne będą bilety 5-cio, 10-cio i 15-tominutowe, 30 minutowa bezpłatna pauza na przesiadkę i optymalizacja przejazdów. Na koniec dnia system przenalizuje wszystkie przejazdy Start/Stop i dobierze najkorzystniejszy finansowo dla pasażera przedział czasowy. Dodatkowo niezależnie od liczby przejazdów Start/Stop w trakcie dnia system naliczy opłatę nie wyższą niż równowartość ceny biletu dziennego (12zł).

Docelowo system Transport GZM zastąpi Śląską Kartę Usług Publicznych. Pasażerowie przyzwyczajeni do używania, zamiast aplikacji, plastikowych kart, będą mogli dalej posługiwać się starymi kartami ŚKUP również w nowym systemie. System Transport GZM będzie posiadał również swoje własne karty. Będą one dostępne w kolejnych etapach wdrożenia systemu.

Najpierw koncerty Rammstein, a potem OFF Festival. Na czas tych wydarzeń przygotowano szereg udogodnień w komunikacji miejskiej. Najważniejsze z nich to dodatkowe połączenia tramwajowe i autobusowe, które ułatwią dojazdy i powroty ze Stadionu Śląskiego oraz Muchowca i Doliny 3 Stawów.

Najpierw dwa dni z Rammstein’em…

Rammstein wystąpi na Stadionie Śląskim 30 oraz 31 lipca i to właśnie w te dni Zarząd Transportu Metropolitalnego wdroży kilka zmian w funkcjonowaniu komunikacji miejskiej, zarówno tej tramwajowej, jak i autobusowej.

Uczestnicy koncertów, którzy – choćby z racji ograniczonej liczby miejsc parkingowych – nie chcą jechać pod Stadion Śląski samochodem, będą mieli dogodną i bezpieczną alternatywę. Na szczególną uwagę zasługują linie tramwajowe 0, 6 i 41, na których realizowane będą dodatkowe kursy. Dzięki tym połączeniom ułatwione zostaną przejazdy m.in. pomiędzy przystankami Katowice Plac Wolności – Chorzów Stadion Śląski – Chorzów Batory Zajezdnia. – Przykładowo, dzięki wzmocnieniom na linii 0, tramwaje między Stadionem a centrum Katowic będą kursować co ok. 2-3 minuty – mówi Michał Wawrzaszek, rzecznik prasowy ZTM. – Chodzi tutaj zarówno o czas przed koncertem, tj. od ok. godz. 15:30 do 20:00, jak i po nim, czyli od ok. 23:00 do 1:00 – dodaje Michał Wawrzaszek.

Organizator transportu przypomina jednocześnie, że na koncert Rammstein można dojechać również autobusem. ZTM przygotował listę przystanków znajdujących się w pobliżu Stadionu Śląskiego i wykaz linii, które je obsługują.

LINK: Informacje te, wraz z innymi szczegółami i mapą obrazującą schemat połączeń, dostępne są na stronie internetowej ZTM w zakładce Aktualności – Komunikaty.

Organizator transportu przypomina jednocześnie, że bilety na przejazdy można kupić np. poprzez aplikacje mobilne (Mobilny ŚKUP, SkyCash, mPay, moBiLET, zBiletem, JakDojade) oraz w automatach biletowych. Jeśli chodzi o te drugie, to pasażerowie jadący od strony Katowic mają takie urządzenia w pobliżu przystanków Katowice Sądowa, Katowice Piotra Skargi, Katowice Sokolska, Katowice Rondo, Katowice Dworzec, Katowice Rynek, Katowice Rynek/Teatr Śl. i Katowice Mikołowska. Natomiast pasażerowie kierujący się od strony Chorzowa mogą skorzystać z automatów znajdujących się na przystankach Chorzów Rynek i Chorzów Batory Dworzec PKP. Dla ułatwienia zakupu biletu, ZTM tymczasowo przeniesie też jeden z automatów biletowych pod Stadion Śląski oraz w niedzielę (30 lipca) w godzinach 10:00 – 16:30 otworzy Punkt Obsługi Pasażera na Dworcu w Katowicach.

…a potem 3 dni zabawy na OFF Festival

Udogodnienia przygotowane przez Miasto Katowice i ZTM to zmiany w ruchu autobusów. Osoby, które wybierają się na koncerty powinny zapoznać się z modyfikacjami rozkładów jazdy linii 110 i 900.

Najważniejszą informacją jest jednak to, że 4 sierpnia uruchomiona zostanie specjalna, bezpłatna linia S1. Jej trasa będzie przebiegać przez ścisłe centrum Katowic, Muchowiec i Osiedle Paderewskiego. Autobusy będą kursować do nocy z 6 na 7 sierpnia i będą obsługiwać m.in. tymczasowy przystanek Muchowiec Lotnisko Pole Namiotowe 31 i 32 oraz przystanek Muchowiec Droga do Lotniska, który będzie najbliższym przystankiem miejsca festiwalu.

Szczegółowe informacje, wraz z przebiegiem trasy linii specjalnej S1 i mapą obrazującą schemat połączeń, dostępne będą w specjalnie przygotowanym na okoliczność OFF Festivalu komunikacie. Zostanie on opublikowany na stronie internetowej ZTM w zakładce Aktualności – Komunikaty.

Źródło: Zarząd Transportu Metropolitalnego

Metropolia ogłosiła przetarg na badania parkingowe, które obejmą 275 km dróg. Celem jest diagnoza problemów w zakresie parkowania w miastach GZM. Po przeprowadzeniu badań  inżynieryjnych i społecznych, kolejnym krokiem będzie wypracowanie odpowiednich rekomendacji, aby uporządkować parkowanie w centrach miast.  

W 2018 roku prawie 45 proc. procent podróży na terenie Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii zostało wykonanych samochodem. Parkowanie w zwartych centrach miast jest dużym problemem, a dostępność miejsc parkingowych staje się jednym z głównych wyzwań codziennego przemieszczania się. GZM pracuje nad alternatywami w postaci kolei metropolitalnej wraz z siecią węzłów przesiadkowych. Jednocześnie powołano Metropolitalny Zespół ds. Spójnej Polityki Parkingowej. Jego zadaniem jest wypracowanie odpowiednich rekomendacji dotyczących polityki parkingowej tak, aby uporządkować parkowanie w centrach. Wcześniej jednak problem zostanie dogłębnie zbadany. Członkami zespołu są przedstawiciele samorządów z Chorzowa, Bytomia, Dąbrowy Górniczej, Gliwic, Katowic, Rudy Śląskiej, Sosnowca, Tarnowskich Gór, Tychów oraz Zabrza. Są to miasta z największym nasyceniem usług, co potwierdziły analizy przeprowadzone podczas prac nad planem mobilności. W kontekście polityki parkingowej ma to duże znaczenie, ponieważ funkcje usługowe stanowią w miastach jeden z najczęstszych celów krótkich podróży samochodem.

– Polityka parkingowa okazała się podczas prac na Planem Zrównoważonej Mobilności Miejskiej jednym z jej istotniejszych instrumentów – mówi Grzegorz Kwitek, członek Zarządu GZM. – Chodzi nie tylko o brak jednolitego systemu zarządzania, ograniczoną liczbę miejsc parkingowych w miastach, ale też brak danych liczbowych na temat funkcjonowania miejsc postojowych w ich centrach. GZM w porozumieniu z gminami postanowiła więc zająć się koordynacją tego tematu, rozpoczynając od przeprowadzenia badań – dodaje Kwitek.

Badania obejmą 275 kilometrów dróg w ośmiu miastach: Chorzowie, Bytomiu, Dąbrowie Górniczej, Gliwicach, Rudzie Śląskiej, Sosnowcu, Tarnowskich Górach i Zabrzu. Podobne badania zostały wykonane w poprzednich latach w Tychach i Katowicach. Zbadane zostanie wypełnienie miejsc parkingowych – za górną granicę uznane będzie 85 proc. zajętości miejsc w określonym fragmencie miasta, tak, aby zawsze znalazło się miejsce dla potrzebujących kierowców, a także rotacja – czyli liczba aut parkujących na jednym miejscu w ciągu doby. Analizowany będzie również czas parkowania, czyli to, jak długo i w jakim czasie samochody pozostają zaparkowane na konkretnych obszarach w miastach.

– Rozbudowana sieć drogowa zachęca do używania samochodu, a zwarte centra miast nie są w stanie pomieścić ich wszystkich – mówi Marcin Domański, zastępca dyrektora Departamentu Komunikacji i Transportu GZM – Dlatego trzeba zapewnić odpowiednie priorytety: zaoferować alternatywę dla parkujących przez 8 godzin i tym samym zapewnić dostępność miejsc dla parkujących krócej. Dzięki badaniom sprawdzimy, w których miejscach występuje problem i gdzie należy podjąć odpowiednie działania.

Badania mają zostać przeprowadzone za pomocą samochodu z kamerami skanującymi przestrzeń miejską oraz systemem rozpoznawania obrazów. Wszystkie wskaźniki zostaną obliczone automatycznie.

Obszar do badań został wyznaczony przez członków Metropolitalnego Zespołu ds. Spójnej Polityki Parkingowej w oparciu o doświadczenia zarządów dróg, istniejące strefy płatnego parkowania, a przede wszystkim o główne cele podróży, takie jak sklepy, urzędy, szkoły czy szpitale. Oprócz badań inżynierskich planowane są badania społeczne. Wykorzystane zostaną do tego geoankiety czy bezpośrednie wywiady z mieszkańcami miast oraz przedsiębiorcami, klientami sklepów i lokali usługowych. Niektóre z tych badań zostaną powtórzone po wprowadzeniu ewentualnych regulacji, żeby sprawdzić, czy poprawiła się dostępność miejsc parkingowych.

– Działania Metropolitalnego Zespołu ds. Spójnej Polityki Parkingowej stanowią kontynuację Metropolitalnej Szkoły Prototypowania w Tychach, w której przeprowadziliśmy testowo obydwa rodzaje badań. Zespół poszerzyliśmy o pozostałe duże miasta, aby móc poszerzyć zakres naszych działań. W tej chwili pracujemy nad badaniami, a po uzyskaniu ich wyników naszym zadaniem będzie wypracowanie odpowiednich rekomendacji – mówi Ewa Lutogniewska, kierująca działaniami Metropolitalnego Zespołu ds. Spójnej Polityki Parkingowej.

ZOBACZ: Dobre centrum – instrukcja dla ludzi chcących uporządkować parkowanie w centrum miasta

PKP Polskie Linie Kolejowe poinformowały, że w programie budowy i modernizacji przystanków kolejowych na lata 2021-2025 przesunięto z listy rezerwowej na podstawową 37 lokalizacji, w tym dwie w Zabrzu.

W ramach „Rządowego Programu budowy lub modernizacji przystanków kolejowych na lata 2021-2025” powstaną przystanki powstaną przystanki Zabrze Maciejów (na wysokości ul. Wolności) i Zabrze Północ (w rejonie skrzyżowania ulic Mikulczyckiej i Przystankowej). Szacunkowy koszt uch budowy to około 7 mln zł. Dzięki temu więcej pasażerów będzie mogło skorzystać z reaktywowanych po ośmiu latach- dzięki staraniom GZM w grudniu 2021 roku połączeń pomiędzy Bytomiem i Gliwicami. Połączenia te są w pełni finansowane z budżetu Metropolii. Obecnie pociągi na tej trasie nie mają przystanków pośrednich.

Jesienią 2021 roku zakończyły się prace torowe na linii kolejowej nr 132 na odcinku Bytom – Zabrze Biskupice oraz linii nr 147 na odcinku Zabrze Biskupice – Maciejów Północny. Zgodnie z założeniami programu przystankowego, do roku 2025 na tych odcinkach powstaną jeszcze dwa przystanki, co zwiększy dostęp do kolei na obszarze GZM i pozwoli na rozszerzenie kolejowej oferty metropolitalnej na północne dzielnice Zabrza.

Już wcześniej również na stacji Gliwice wykonano także drobne usprawnienia w urządzeniach sterowania ruchem kolejowym, które zostały sfinansowane z budżetu PKP PLK S.A, ułatwiające wykonywanie połączeń kolejowych na odcinku Gliwice – Bytom.

W 2023 roku Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia sfinansuje łącznie 94 połączenia kolejowe za kwotę 21 mln zł. Wśród finansowanych połączeń, 36 dotyczą relacji Bytom-Gliwice, 22 Katowice-Gliwice, 24 Tychy Lodowisko-Katowice, a 12 Tychy Lodowisko-Dąbrowa Górnicza Ząbkowice.

Finansowanie dodatkowych połączeń to nie jedyne działanie Metropolii zmierzające do budowy Kolei Metropolitalnej. GZM wspólnie z miastami pozyskała sfinansowanie kolejowych inwestycji w ramach rządowego Programu Kolej Plus. Umowy na realizację tych inwestycji zostały podpisane w grudniu ubiegłego roku. Obecnie w 4 z 6 projektów trwają postępowania przetargowe.

Ułatwienia w podróżowaniu po Metropolii to również Metrobilety oraz bilet 24h+kolej, które uprawniają do poruszaniu się wszystkimi środkami transportu publicznego (koleją, autobusami, trolejbusami i tramwajami). To elementy wspólnej taryfy Kolei Śląskich i ZTM.

Przydatne linki:

Szczegóły Programu

GZM sfinansuje w 2023 roku prawie 100 połączeń kolejowych za ponad 20 milionów złotych

Zgromadzenie Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii udzieliło Zarządowi absolutorium za wykonanie budżetu za rok 2022. Integracja transportu miejskiego, zakupy zeroemisyjnego taboru, prace nad utworzeniem Kolei Metropolitalnej i infrastruktury dla rowerów- velostrady to jedne z kierunków działań Metropolii w ubiegłym roku.

Wydatki w 2022 roku wyniosły ok. 1,30 mld. zł. W tej kwocie największe środki – ok. 1,17 mld zł wydano na organizację i rozwój transportu miejskiego.

Dochody Metropolii GZM zamknęły się kwotą ok. 1,36 mld zł. Największy udział – 546,53 mln zł stanowiła część zmienna składki rocznej. Część stała składki rocznej wyniosła 13,30 mln zł. Wpływy z usług przewozowych, w tym przede wszystkim sprzedaż biletów przyniosły ok. 192,76 mln zł dochodu.

Do budżetu Metropolii trafiło ok. 346,89 mln zł. Te pieniądze pochodzą z udziału w podatku dochodowym od osób fizycznych, który wynosi obecnie 5,75%.

W stronę integracji transportu pasażerskiego

W ubiegłym roku uruchomione zostały kolejne 15 metropolitalnych linii autobusowych- Metrolinie. To dodatkowe połączenia autobusowe, które mają usprawnić poruszanie się komunikacją miejską po Metropolii. Ich celem jest poprawa dostępności i funkcjonowania transportu publicznego do czasu budowy Kolei Metropolitalnej. Teraz pasażerów obsługuje 31 metroliniii, w tym roku ma być uruchomiona jeszcze kolejna, która zamknie ten projekt.

Metropolia sfinansowała na kwotę 17 mln zł 104 połączenia kolejowe na swoim obszarze. Finansowanie połączeń kolejowych to realizacja podstawowego wariantu Koncepcji Kolei Metropolitalnej. Ma on na celu poszerzenie oferty przewozowej pociągów pasażerskich na najbardziej obciążonych ruchem ciągach kolejowych w obszarze GZM, przy wykorzystaniu obecnych możliwości infrastruktury kolejowej.

W grudniu 2022 roku przedstawiciele sześciu samorządów z obszaru Metropolii podpisali ze spółką PKP PLK umowy na realizację projektów dofinansowanych
w ramach rządowego programu Kolej Plus. Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia jest partnerem we wszystkich tych projektach oraz zapewnia tym samorządom sfinansowanie wkładu własnego do realizowanych inwestycji. Zaangażowanie finansowe GZM w planowane inwestycje to ponad 317 mln złotych. Ich całkowita wartość to prawie 1,5 mld złotych.

Ponadto realizowana była umowa na opracowanie studium wykonalności budowy drugiej pary torów na trasie Gliwice-Katowice. Wydzielone tory aglomeracyjne na trasie Gliwice-Katowice, czyli linii kolejowej nr 137 w przyszłości mają zwiększyć przepustowość na jednej z najpopularniejszych tras w regionie i doprowadzić do standardu, w którym pociągi będą kursować w Metropolii co kilkanaście minut.
W ubiegłym roku realizowano także opracowanie „Wstępnego Studium Wykonalności Kolei Metropolitalnej na terenie Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii” (WSWKM).

Metropolia rozwija sieć sprzedaży biletów. W 2022 roku otrzymała 5 mln zł dofinansowania na zakup 123 solarnych automatów biletowych. Wcześniej w ramach programu pilotażowego na terenie GZM pojawiło się 12 takich urządzeń. Pieniądze pochodzą z drugiej edycji rządowego Programu Inwestycji Strategicznych. Obecnie trwa postępowanie przetargowe na wyłonienie wykonawcy zamówienia. Ponadto zawarto porozumienie z Międzygminnym Związkiem Komunalnym z siedzibą
w Jastrzębiu-Zdroju, dotyczące utworzenia dla obszaru GZM oraz MZK Jastrzębie zintegrowanego systemu taryfowo-biletowego w komunikacji miejskiej.

W ubiegłym roku Metropolia zrealizowała też Metropolitalne Szkoły Prototypowania w Tychach oraz w Sosnowcu. W pierwszym mieście projekt obejmował strefę płatnego parkowania, a w drugim tematykę dobrego transportu w dzielnicy Kazimierz Górniczy.

Metropolia stawia na zeroemisyjny tabor

W lutym 2022 roku Metropolia podpisała umowę z firmą Solaris na zakup 32 elektrycznych autobusów oraz stacji ładowania. Koszt tej inwestycji wynosi  107,8 mln zł, z czego 75 mln zł to dofinansowanie otrzymane w 2021 roku w ramach programu GEPARD II.

Dzięki temu na drogach GZM pojawi się 27 autobusów 12-metrowych, 5 przegubowych o długości 18 metrów oraz zakupionych zostanie 16 mobilnych ładowarek, z których będą mogły korzystać jednocześnie po dwa autobusy. Ponadto w sześciu miastach zostanie wybudowanych 11 szybkich ładowarek pantografowych.

Pierwsze sztuki autobusów trafiły do Metropolii w drugiej połowie maja. Wszystkie z zamówienia mają być dostarczone do końca czerwca.

Pod koniec grudnia ubiegłego roku Metropolia ogłosiła przetarg na zakup 20 autobusów wodorowych z programu „Zielony Transport Publiczny”. Budżet realizacji tego projektu wynosi ok. 110,7 mln zł, w tej kwocie 81 mln zł pochodzi ze środków WFOŚiGW. Obecnie trwa procedura rozstrzygnięcia przetargu.

Metropolia ogranicza niską emisję i wspiera rozwój gmin

Metropolia wraz z 16 gminami przystąpiła do projektu mającego na celu przygotowanie dokumentacji do przyszłych inwestycji związanych z poprawą efektywności energetycznej w budynkach wielorodzinnych komunalnych w ramach programu European Local Energy Assistance (ELENA).

W ramach tego programu, realizowanego przez Komisję Europejską, gminy otrzymają wsparcie w zakresie doradztwa, przygotowania opracowań technicznych oraz pomoc przy przygotowaniu wniosków o dofinansowanie termomodernizacji oraz wymiany źródeł ciepła w budynkach o całkowitej powierzchni ok. 100 tys. m2.

Kontrakt z Europejskim Bankiem Inwestycyjnym w tej sprawie podpisano 22.11.2022. Metropolia wraz z gminami członkowskimi pozyskała ok. 1,9 mln euro na przygotowanie inwestycji związanych z poprawą efektywności energetycznej 180 budynków komunalnych wielorodzinnych.

Obecnie prowadzone są działania zmierzające do wyboru projektantów i doradców na potrzeby przygotowania niezbędnej dokumentacji dla budynków wskazanych przez gminy uczestniczące w projekcie.

Udział w programie ELENA to nie jedyne działanie Metropolii na rzecz ograniczania niskiej emisji, której źródłem są budynki mieszkalne. W 2021 roku zainicjowała wraz z 11 gminami realizację rządowo-samorządowego programu STOP SMOG. Dzięki wspólnemu działaniu, wymiana źródeł ciepła oraz termomodernizacja może objąć 210 prywatnych domów jednorodzinnych, które należą do osób, których nie stać na takie inwestycje. Wartość programu STOP SMOG w GZM to około 20 mln zł. Wiosną 2023 roku rozpoczął się pierwszy nabór beneficjentów, planowany jest jeszcze jeden w okresie jesiennym.

W ubiegłym roku Metropolia realizowała Program Ograniczania Niskiej Emisji (PONE). Dzięki temu mechanizmowi finansowania gminy Metropolii zrealizowały 45 inwestycji związanych z ograniczeniem niskiej emisji na łączną kwotę dotacji blisko 22,3 mln zł.

Na liście dofinansowania znalazły się m.in. inwestycje w termomodernizację budynków gminnych oraz budowę instalacji OZE (Odnawialne Źródła Energii). Projekty obejmują także modernizację systemu oświetlenia na energooszczędne. Wsparcie uzyskały także inwestycje związane z transportem publicznym, jak np. budowa lub modernizacja zintegrowanych węzłów przesiadkowych, infrastruktura przystankowa oraz drogi rowerowe i infrastruktura ruchu pieszych.

W 2022 GZM realizowała Metropolitalny Fundusz Solidarności. Ma on na celu wyrównywanie różnic rozwojowych gmin Metropolii. Na wsparcie realizacji 33 zadań inwestycyjnych wydano dotacje łącznie ok. 8,6 mln zł.

Pierwsze przetargi pod budowę velostrad

W grudniu 2022 Metropolia ogłosiła przetarg na opracowanie szczegółowej dokumentacji technicznej dla części velostrad, planowanych w ramach Metropolitalnej Sieci Tras Rowerowych. To efekt porozumień, które w 2022 roku Metropolia zawarła z miastami w sprawie realizacji tych inwestycji rowerowych.

W kwietniu 2023 Przetarg został rozstrzygnięty dla dwóch velostrad – Katowice – Sosnowiec (9,7 km), Katowice – Mysłowice (9,1 km)).

Także w grudniu 2022 GZM podpisała dwie pierwsze umowy dotyczące dofinansowania budowy velostrady w przebiegu Katowice – Mysłowice, realizowanej w ramach dużego projektu o nazwie Metropolitalna Sieć Tras Rowerowych. Trasa, o której mowa, w pierwszej kolejności połączy dwie katowickie dzielnice, Brynów z Giszowcem.

Następne dofinansowania zostały przygotowane dla kolejnych wykupów gruntów i dokumentacji projektowych i przedprojektowych, w tym programu funkcjonalno-użytkowego.

Fundusz Nauki dla doktorantów, studentów i uczniów

Metropolia rozszerzyła zakres działania Funduszu Wspierania Nauki, który jest skierowany do uczelni działających na jej terenie. Poza zajęciami prowadzonymi przez najlepszych naukowców na świecie, wsparciem zostaną objęci m.in. doktoranci oraz koła naukowe studentów.

Fundusz wspiera uczelnie w podnoszeniu atrakcyjności ich oferty naukowej i edukacyjnej i zachęca młodych ludzi do studiowania w Metropolii.

Pierwszy pierwotny obszar dotyczy dofinansowania zajęć ze światowej klasy naukowcami. Uczelnie dalej będą mogły zapraszać do siebie naukowców reprezentujących czołowe uniwersytety na świecie albo laureatów znaczących nagród w skali globalnej.

W ubiegłym roku rozszerzono zakres oddziaływania funduszu o cztery kolejne zakresy. Należą do nich wsparcie badań naukowych doktorantów jak i doktorów, nowoczesnych metod kształcenia oraz dofinansowanie konkursów i wydarzeń naukowych. Metropolia kieruje także swoje wsparcie do uczniów ponadpodstawowych i studentów pierwszego roku. Chodzi o organizację inicjatyw naukowych, mających zachęcić do studiowania w GZM, a także indywidualnych programów kształcenia dla szczególnie uzdolnionych studentów.

Foto: GZM/ Łukasz Folda