Życie po pandemii: jakie skutki przyniesie ogólnoświatowy lockdown?

Siła samorządów, rozwój technologiczny, zmiana myślenia o pracy. To tylko niektóre wnioski wysunięte przez Edwina Bendyka i Kazimierza Karolczaka – uczestników pierwszego spotkania, wspólnie organizowanego w ramach nowego cyklu debat online Stowarzyszenia Biznes – Nauka – Samorząd „Pro Silesia” i Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii, która odbyła się 20 stycznia 2021 r.

W samorządzie siła

Zdaniem Edwina Bendyka z perspektywy czasu reforma dot. decentralizacji władzy, zaowocowała sukcesem – łagodniej odczuwamy skutki pandemii. Podkreślił, że władze samorządowe i społeczeństwo obywatelskie pokazały swoją siłę w czasie pandemii, szczególnie w jej pierwszych tygodniach. Kazimierz Karolczak zwrócił uwagę, że to dlatego, iż prezydenci, wójtowie i burmistrzowie są najbliżej mieszkańców, czują rytm miasta. Metropolia w sposób błyskawiczny zareagowała na pojawiające się problemy i podjęła decyzję o wsparciu opieki medycznej w pierwszych miesiącach pandemii, dzięki czemu mieszkańcy nie odczuli przerw w działalności opieki zdrowotnej.

Co obnażyła pandemia?

Tak naprawdę ogólnoświatowy lockdown pokazał, jak mało wiemy na temat skutków, jakie przyniesie pandemia.. Kwestie szczepień, przyszłości miast i życia społecznego są dla nas wyzwaniem. W dyskusji pojawił się głos z publiczności – co dalej z edukacją? Dziś już wiemy, że system zdalny ma sporo mankamentów, ale najprawdopodobniej na dłużej wejdzie w struktury oświaty co unaoczniły badania zlecone przez Stowarzyszenie Biznes – Nauka – Samorząd Pro Silesia [link].

Czy czeka nas ucieczka z miast?

Pandemia przypomniała nam, jak bardzo potrzebujemy i tęsknimy za zielenią. Kazimierz Karolczak zwrócił uwagę, że w ostatnim czasie bardziej doskwiera nam problem rozlewania się miast. Niestety pandemia może pogłębić to zjawisko. Izolacja w domku z ogrodem może być mniej frustrująca od izolacji w mieszkaniu. Podkreślił, że zmiany urbanizacji wywołane pandemią stanowią szansę dla obszarów wiejskich. Jako rozwiązanie wstrzymania dalszego opuszczania centrów miast Edwin Bendyk wskazuje na reorganizację przestrzeni miejskiej, co jednocześnie przyczyni się do walki ze zmianami klimatu. Jednocześnie podkreślił znaczenie mobilności wskazując, że historycznie miasta bywały symbolem zagrożenia, przywołując Dekameron. Dzisiejszy Paryż, wdrażając koncepcję miasta 15-minutowego w czasie pandemii, łamie tę konwencję.

Kazimierz Karolczak natomiast podkreślił, że dziś zbyt duży nacisk kładzie się na infrastrukturę, która generuje nieproporcjonalne koszty, a czas myśleć o działaniach pobudzających innowacje, które nakierowane są na zaspokojenie potrzeb mieszkańców.

Co nas może czekać?

Przyjdzie nam się zmierzyć ze zmianami technologicznymi, coraz więcej mówimy o automatyzacji, co jest równoznaczne z zastąpieniem człowieka w wielu obszarach aktywności, szczególnie w kontekście depopulacji i starzejącego się społeczeństwa. Kazimierz Karolczak podał przykład inwestycji Fiata w produkcję pojazdów elektrycznych mimo panującej pandemii. Jak mówił Edwin Bendyk, przez pandemię na pewno zmieni się kwestia myślenia o pracy. Możemy zaobserwować wzrost popularności pracy hybrydowej. To z kolei może przełożyć się na zmianę wyborów mobilnościowych wśród mieszkańców. Łączy się to z planami Metropolii – zwłaszcza w kontekście działań związanych z budową systemu zrównoważonej mobilności miejskiej, którego kręgosłupem ma być transport szynowy, a uzupełnieniem – rowery oraz komunikacja miejska.

Spotkanie, które prowadził Michał Syska – dyrektor programowy Stowarzyszenia Biznes – Nauka – Samorząd „Pro Silesia”, można obejrzeć online.  To pierwsze wydarzenie w ramach nowego cyklu debat online Stowarzyszenia Biznes – Nauka – Samorząd „Pro Silesia” i Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii. Najbliższe spotkanie już w lutym. Więcej informacji na stronach internetowych i profilach w mediach społecznościowych Organizatorów.

Kazimierz Karolczak, przewodniczący zarządu Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii, pierwszej zinstytucjonalizowanej metropolii w Polsce. Koordynuje prace związane z realizacją przez Metropolię ustawowych zadań: kształtowania ładu przestrzennego, rozwoju społecznego i gospodarczego, rozwoju i integracji publicznego transportu zbiorowego oraz promocji.

Wcześniej pełnił funkcję wicemarszałka województwa śląskiego, gdzie odpowiadał za sprawy związane m.in. z Europejskim Funduszem Społecznym, Ochroną Środowiska oraz Gospodarką, Turystyką i Sportem. W latach 1999 – 2003 prowadził działalność gospodarczą, następnie w 2003 roku założył jedną z pierwszych w Polsce agencji zatrudnienia, firmę WORKER Sp. z o.o., która stała się wkrótce jedną z największych firm, działających w swojej branży. W 2005 został członkiem założycielem oraz Wiceprezesem Stowarzyszenia Agencji Zatrudnienia (SAZ), w tej chwili największej w Polsce branżowej organizacji pracodawców zrzeszającej agencje zatrudnienia specjalizujące się w dostarczaniu wybranych usług HR. W 2007 roku sprzedał udziały w spółce. Do 2010 roku pełnił funkcję członka zarządu, dyrektora generalnego wprowadzając inwestora na polski rynek. Kazimierz Karolczak jest absolwentem Wydziału Techniki Uniwersytetu Śląskiego. Ukończył również Menadżerskie Studia Podyplomowe w Szkole Głównej Handlowej.

Edwin Bendyk, dziennikarz, publicysta i pisarz, pracujący w tygodniku „Polityka”, gdzie kieruje działem nauki.

Opublikował książki: „Zatruta studnia. Rzecz o władzy i wolności” (W.A.B. 2002), „Antymatrix. Człowiek w labiryncie sieci” (W.A.B. 2004), „Miłość, wojna, rewolucja. Szkice na czas kryzysu” (W.A.B. 2009) oraz „Bunt Sieci” (Polityka 2012). W 2014 r. opublikowałem wspólnie z Jackiem Santorskim i Witoldem Orłowskim książkę „Jak żyć w świecie, który oszalał”. Najnowsza książka, „W Polsce, czyli nigdzie. Rzecz o upadku i przyszłości świata”, ukazała się nakładem „Polityki” w kwietniu 2020 r.

Wykłada w Collegium Civitas, gdzie współtworzył Ośrodek Badań nad Przyszłością. W Centrum Nauk Społecznych PAN (Graduate School for Social Research) prowadzi seminarium o nowych mediach.

Należy do Polskiego PEN Clubu, od 1 lipca 2020 r. jestem prezesem zarządu Fundacji im. Stefana Batorego. Jest członkiem European Council on Foreign Relations.