Walka o czyste powietrze w Katowicach

W związku z rozpoczętym sezonem grzewczym katowicka Straż Miejska rozpoczęła kontrole kotłów, w tym również przy użyciu dronów. Pierwszy patrol z użyciem drona odbył się w tym tygodniu, kolejnych siedem zostanie zrealizowanych do końca roku. To nie jedyne działania Straży Miejskiej w walce o czyste powietrze.

– Katowice w ostatnich latach zintensyfikowały działania na rzecz walki o czyste powietrze. W latach 2015-2020 dzięki miejskiemu programowi dofinansowano wymianę 4865 źródeł ciepła kosztem 42,1 mln zł. Dotacje mogą otrzymać osoby fizyczne, wspólnoty mieszkaniowe, osoby prawne i przedsiębiorcy. Wsparcie miasta sięga do 10 tys. zł co nie powinno przekraczać 80% wartości kosztów, a w przypadku OZE do 6 tys. zł oraz do 50% kosztów. Ze smogiem walczymy na wielu frontach. Poza wymianą kotłów realizujemy projekty termomodernizacji, Straż Miejska wykonuje kontrole, inwestujemy także setki milionów złotych w komunikację publiczną. Powietrze z roku na rok jest coraz lepsze, ale do ideału wciąż daleko – mówi prezydent Marcin Krupa.

Dlatego katowicka Straż Miejska będzie sprawdzać, czym mieszkańcy palą w piecach. Podczas jednego lotu (4 godziny) strażnicy są w stanie sprawdzić zawartość dymu w kilkunastu, a czasami w kilkudziesięciu budynkach. – Priorytetowym stałym zadaniem zespołu ds. Ochrony Środowiska Straży Miejskiej w Katowicach jest eliminowanie zagrożeń dla środowiska naturalnego powodowanych spalaniem odpadów i paliw zabronionych w paleniskach pieców grzewczych. Zadania stałe z zakresu ochrony środowiska wykonuje w tym roku 32 strażników upoważnionych do przeprowadzania kontroli i stosowania przepisów o ochronie środowiska. Docelowo, w przypadku wystąpienia stanów alarmowych istnieje możliwość zintensyfikowania działań kontrolnych poprzez oddelegowanie pozostałych, posiadających upoważnienia strażników. Ich działaniach często wspierane są przez nowoczesne technologie – mówi Dariusz Sierszeń, zastępca komendanta ds. komunalnych Straży Miejskiej w Katowicach.

Podczas pierwszego patrolu z wykorzystaniem drona, który odbył się w tym tygodniu, skontrolowano kilkadziesiąt budynków w Ligocie, Piotrowicach, Giszowcu, Szopienicach, Załężu i Załęskiej Hałdzie. W ramach kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości. Do 31 grudnia 2021 r. zaplanowanych jest jeszcze siedem kontroli z wykorzystaniem drona. Specjalne czujniki pozwalają na analizę zawartości: etanolu amoniaku, chlorku wodoru, formaldehydu oraz PM10, PM2,5, PM1 z wykorzystaniem laserowego licznika rozsianych cząstek stałych. W przypadku podejrzenia spalania odpadów, np. plastikowych butelek czy lakierowanego drewna, dyspozytor będzie podejmował decyzję o wysłaniu funkcjonariuszy pod wskazany adres w celu potwierdzenia podejrzenia i wystawienia mandatu.

W latach 2011 – 2020 wykonano ponad 20 tys. kontroli. Od 1 stycznia do 21 września 2021 r. przeprowadzono łącznie 141 kontroli palenisk pieców grzewczych. Kontrole były przeprowadzane na pisemne, mailowe oraz telefoniczne zgłoszenia mieszkańców. W wyniku tych kontroli mandatem karnym ukarano 10 osób za spalanie odpadów, głównie płyt wiórowych i lakierowanego drewna. W jednym przypadku, strażnicy egzekwując przepisy prawa miejscowego w tym zapisy tzw. uchwały antysmogowej dla województwa śląskiego, nałożyli grzywnę, powołując się na ustawę o ochronie środowiska.

Kontrole klientów MOPS

Katowice jako jedno z pierwszych miast wprowadziły zmiany w polityce wsparcia osób gorzej sytuowanych w związku ze wzrostem kosztów ogrzewania. Podopieczni MOPS mogą otrzymać nawet 900 zł na zakupu opału i wyższe dodatki mieszkaniowe. – Wszyscy podopieczni MOPS-u korzystający z zasiłku na zakup opału są szczegółowo instruowani, które rodzaje węgla czy drewna są właściwe. W sytuacji, gdy zachodzi duże podejrzenie, że mimo to wybrany zostanie niewłaściwy typ opału, pracownicy socjalni osobiście towarzyszą w jego zakupach – mówi Małgorzata Moryń-Trzęsimiech, naczelnik Wydziału Polityki Społecznej Urzędu Miasta Katowice.

Dodatkowo Straż Miejska przeprowadza kontrole podopiecznych Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Katowicach pod kątem wykorzystywania przez nich zgodnie z przeznaczeniem przyznanego przez ośrodek materiału opałowego. Z zasiłku celowego na zakup opału skorzystało w ostatnich czterech latach 1 961 rodzin, wydatkowano na ten cel 4 094 096,30 zł. Z zasiłku na pokrycie kosztów ogrzewania elektrycznego lub gazowego skorzystały w 2020 roku 44 rodziny, a w 2021 r. – 48 rodzin (do dnia 21.10.2021 r. wydatkowano kwotę 39 988,48 zł).

Czas na wymianę kotłów

W większości przypadków za silne zadymienie a co się z tym wiąże złą jakość powietrza, odpowiadają stare piece grzewcze tzw. „kopciuchy”. Zgodnie z Uchwałą antysmogową kotły bez tabliczki znamionowej i kotły eksploatowane w okresie powyżej 10 lat od daty ich produkcji mogą być użytkowane jedynie do końca 2021 r.
Docelowo dopuszczone będą w województwie śląskim wyłącznie kotły spełniające standard emisyjny co najmniej klasy 5. normy PN-EN 303-5:2012.

Od 1 września 2017 nie można w nowych budynkach montować ogrzewania niezgodnego z uchwałą (niespełniających normy PN-EN 303-5:2012),
Do 1 stycznia 2022 mieszkańcy województwa śląskiego będą musieli pozbyć się kotłów eksploatowanych ponad 10 lat od daty produkcji lub nieposiadających tabliczki znamionowej (niespełniających norm emisji żadnej z klas PN-EN 303-5:2012),
Do 1 stycznia 2024 wymiana kotłów eksploatowanych od 5 do 10 lat od daty produkcji (niespełniających norm emisji żadnej z klas PN-EN 303-5:2012),
Do 1 stycznia 2026 wymiana kotłów eksploatowanych do 5 lat od daty produkcji (niespełniających norm emisji żadnej z klas PN-EN 303-5:2012),
Dopiero od 1 stycznia 2028 nie będzie można użytkować kotłów spełniających wymogi emisyjne klas 3. i 4. normy PN-EN 303-5:2012.

Będą kontrole Straży Miejskiej

Od 1 stycznia 2022 r. Straż Miejska będzie sprawdzać czy domowe instalacje do ogrzewania są zgodne z wymogami ustawy antysmogowej. Wysokość mandatu karnego może wynieść od 20 do 500 zł, a nawet do 1000 zł przy zbiegu wykroczeń np. spalanie odpadów i eksploatacja niedopuszczonego do użytku urządzenia grzewczego. W przypadku gdy sprawa trafi do sądu, ten może wyznaczyć grzywnę nawet w wysokości 5000 zł.

Źródło: UM Katowice