W weekend czeka nas wielkie otwarcie dla publiczności Planetarium Śląskiego w nowej odsłonie. Przeszło gruntowną modernizację, zmieniło wygląd i zostało powiększone o ok. 2,5 tys m2. Teraz to największe w Polsce i jedne z najnowocześniejszych Planetariów w Europie.

Obiekt przeszedł gruntowną modernizację. Został powiększony o ok. 2,5 tys m2. Teraz to największe w Polsce i jedne z najnowocześniejszych Planetariów w Europie. Obiekt zmienił swój układ architektoniczny. Zachowano kopułę, która jest wpisana na listę zabytków a nowe obiekty wkomponowano w charakterystyczne wzgórze.  Poszerzono także program działania instytucji o sejsmologię i meteorologię. Obiekt zyskał nową nazwę- Planetarium – Śląski Park Nauki.

Dzięki ultranowoczesnemu, hybrydowemu system projektorów w technologii ponad 8K przed widzami roztoczy się na ekranie sferycznym niezwykle plastyczny obraz kosmosu. Urządzenie będzie mogło wyświetlić ok. 100 mln gwiazd.

Zwiedzający będą mogli skorzystać z symulatora lotów kosmicznych, w kabinie wstrząsów sejsmicznych poczuć, co znaczy trzęsienie ziemi a w kolumnie pogodowej zobaczyć symulację zjawisk atmosferycznych.

W podziemnych pomieszczeniach przygotowano ekspozycje z astronomii, sejsmologii oraz meteorologii. Do dyspozycji zwiedzających jest też wieża widokowa. Można z niej ogarnąć wzrokiem krajobraz Metropolii.

Planetarium Śląskie powstało w 1955 r. Obecnie jest instytucją kultury Samorządu Województwa Śląskiego. W 2018 roku rozpoczęto modernizację i rozbudowę. Modernizacja Planetarium kosztowała ponad 154 mln zł. Inwestycja została dofinansowana z funduszy unijnych.

W weekend otwarcia (11–12 czerwca 2022) seanse będą odbywać się w dzień i w nocy Pierwszy seans dla publiczności odbędzie się w sobotę 11 czerwca o godzinie 12:00.
Dokładny harmonogram seansów jest dostępny na stronie internetowej www.planetarium.edu.pl

11 czerwca 2022 na scenie wystąpią:

• 17:00 DAWID KWIATKOWSKI
• 18:30 KRÓL
• 20:00 KONCERT MUZYKI FILMOWEJ W WYKONANIU ZESPOŁU PIEŚNI I TAŃCA ŚLĄSK pod dyrekcją Krzesimira Dębskiego
• 21:30 DRONE SHOW z wykorzystaniem 50 dronów

Uwaga! W weekend 11–12 czerwca spodziewamy się dużego ruchu i utrudnień związanych z organizacją imprezy masowej. Zachęcamy Państwa, aby tego dnia wybrać się do Planetarium Śląskiego pieszo, komunikacją miejską lub rowerem.

Bilety wstępu do poszczególnych atrakcji:

Bilet wstępu na salę Główną Projekcyjną

• normalny – 20 zł
• ulgowy – 15 zł
• rodzinny (4 osoby) – 50 zł
• „Karta Dużej Rodziny” (2 opiekunów + 3 dzieci – zniżka 50%) – 42,5 zł

Bilet wstępu na ekspozycję stałą „Geofizyka”

• normalny – 18 zł
• ulgowy – 12 zł

Bilet wstępu na ekspozycję stałą „Astronomia”

• normalny – 12 zł
• ulgowy – 8 zł

Wieża widokowa – Camera Obscura

• bilet wstępu – 8 zł

Symulator Lotów

• bilet wstępu – 8 zł

Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia organizuje ciekawe wydarzenia w ramach 11. sesji Światowego Forum Miejskiego (World Urban Forum 11 – WUF11). Tegoroczna edycja odbywać się będzie od 26 do 30 czerwca 2022 roku w Katowicach.

• Główną część wydarzeń zaplanowano w Spodku i Międzynarodowym Centrum Kongresowym. Metropolia będzie dysponować własnym stoiskiem.
• Ponadto w ramach Forum prowadzone będą spotkania w 11 strefach miejskich zlokalizowanych w centrum Katowic – jedną z nich będzie Metrolab w budynku CiNiBA.
• 27 czerwca przedstawiciele polityczni sieci Europejskich Władz Metropolitalnych spotkają się, by debatować o wyzwaniach i możliwościach w zarządzaniu metropoliami oraz podpisać doroczną deklarację sieci.
• Zaplanowano także szereg aktywności związanych z bezzałogowymi statkami powietrznymi.

Światowe Forum Miejskie to prestiżowa międzynarodowa konferencja organizowana przez agendę ONZ, tj.  UNHabitat, ds. rozwoju obszarów miejskich i osiedli ludzkich. WUF to najważniejsze globalne wydarzenie dotyczące polityki, transformacji i rozwoju miast. W tym roku odbywa się w Katowicach, przy zaangażowaniu Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii, która zaplanowała szereg aktywności w różnych częściach miasta.

W miasteczku przy Międzynarodowym Centrum Kongresowym będzie można odwiedzić liczące prawie 150 m kw. stoisko Metropolii. Będzie ono miejscem spotkań z partnerami, przedstawicielami innych metropolii, jak również mieszkańcami uczestniczącymi w WUF. Na miejscu będą prezentowane również projekty Metropolii, jak InfoGZM i otwarte dane.

Metrolab w budynku CiNiBA

Metrolab, jako jedna z 11 oficjalnych stref Światowego Forum Miejskiego, będzie miejscem dyskusji i debat dotyczących „miasta” i „miejskości” w różnorodnych kontekstach – transportu i mobilności, planowania przestrzennego, ekologii, gospodarki, jak również tożsamości społeczno-kulturowej. Na miejscu będzie można dowiedzieć się o projektach realizowanych przez GZM. Działania będą miały formę warsztatów, spotkań tematycznych, debat społecznych lub spotkań typu world café, a także wykładów. Zajęcia poprowadzą zarówno pracownicy GZM, jak i zewnętrzni eksperci, w tym m.in. Gil Penalosa, założyciel kanadyjskiej organizacji 8 80 cities, amabasador World Urban Parks i doradca w zakresie tworzenia miast przyjaznych ludziom.

Metrolab będzie działał od 27 do 30 czerwca w budynku Centrum Informacji Naukowej i Biblioteki Akademickiej (CiNiBA), przy ul. Bankowej 11a. Pierwsze trzy dni strefa będzie otwarta od godz. 10 do 21, a ostatniego dnia od godz. 10 do 17.

Podpisanie deklaracji sieci EMA

Światowe Forum Miejskie to doskonała okazja do zacieśniania współpracy z międzynarodowymi partnerami. Dlatego podczas tegorocznego wydarzenia odbędzie się forum European Metropolitan Authorities (EMA), którą tworzy ok. 20 europejskich metropolii. GZM współpracuje z siecią EMA od 2018 roku. To inicjatywa tworząca przestrzeń do debaty politycznej dla europejskich obszarów metropolitalnych. Ma na celu wymianę doświadczeń, wspieranie wspólnych projektów, a także podejmowanie wspólnych działań na rzecz wzmacniania roli obszarów metropolitalnych w agendach Unii Europejskiej oraz w projektowanych instrumentach finansowych.

Podczas spotkań Forum sieci EMA podpisywane są deklaracje, które stanowią manifest ideowy, podkreślający najważniejsze kierunki rozwojowe, które są wspólne i ważne dla wszystkich biorących udział w spotkaniu europejskich metropolii. W ubiegłym roku deklaracja była podpisywana podczas forum miejskiego w Porto. Już wtedy zapowiedziano, że kolejną deklarację przedstawiciele europejskich władz metropolitalnych podpiszą w Katowicach. Uroczystość odbędzie się 27 czerwca w Międzynarodowym Centrum Kongresowym, a po niej nastąpi seria debat.

Miejska mobilność powietrzna

Dużą część aktywności GZM wypełnią działania związane z bezzałogowymi statkami powietrznymi (BSP) w kontekście miejskiej mobilności. Na świecie trwają przygotowania do budowy trzeciego wymiaru miasta, czyli zagospodarowania przestrzeni do wysokości 120 metrów nad ziemią. Ma ona być miejscem dla nowych usług dronowych, które będą świadczone w sposób zorganizowany i bezpieczny. Mając to na uwadze, Metropolia współpracuje z partnerami w Polsce i zagranicą, tworząc ramy do budowy ekosystemu dla BSP w miastach.

Podczas WUF11, w ramach oficjalnych wydarzeń w MCK będzie można poznać potencjał dronów z bliska, wymienić się doświadczeniami i poglądami, oraz pomóc wyznaczać kierunki rozwoju dla tej technologii. W trakcie wydarzenia odbędą się warsztaty poświęcone szeroko rozumianym usługom dronowym w przestrzeni miejskiej. W tym samym czasie na lotnisku Katowice-Muchowiec będzie trwać Droniada, czyli konkurs technologiczny z wykorzystaniem BSP. W ramach WUF podczas konkursu odbędzie się event plenerowy 29 czerwca.   Na uczestników Forum czekają także interesujące debaty.

Rejestracja do 22 czerwca

Światowe Forum Miejskie to wydarzenie, które nie mogłoby się odbyć bez najważniejszych uczestników, czyli samych mieszkańców. Dlatego każdy może stać się częścią WUF11. Jak podkreślają organizatorzy, rejestracja jest bezpłatna, a przeżycia i wyniesiona wiedza – bezcenne. Zapisy trwają do 22 czerwca na stronie: https://www.unevents.org/Home/Register

Prof. Petr Sedlacek z University of Oxford, dr Paula Dobriansky z Harvard University oraz Peter Robinson ze Stanford University – przedstawiciele czołowych uczelni na świecie poprowadzą w czerwcu wykłady online na Akademii WSB. Udział w nich jest bezpłatny i dostępny dla wszystkich, którzy się zarejestrują! Wykłady zostały dofinansowane z Metropolitalnego Funduszu Wspierania Nauki.

Metropolia zaprasza na solidną dawkę wiedzy od przedstawicieli najlepszych uniwersytetów na świecie. Już w czerwcu odbędą się kolejne wykłady online z zaproszonymi naukowcami.

• 8 czerwca, godz. 9:00 – prof. Petr Sedlacek z University of Oxford wygłosi wykład pt. „Startups and the Macroeconomy during the COVID-19 pandemic”.

Petr Sedlacek jest makroekonomistą, który szczególnie interesuje się ogromną heterogenicznością wśród pracowników i firm. Jest zafascynowany pytaniem, w jaki sposób heterogeniczność pracowników i firm oddziałuje na siebie oraz jak kształtuje i jest kształtowana przez zagregowaną gospodarkę.

Link do rejestracji: https://bit.ly/3aCVoxS 

• 9 czerwca, godz. 15:00 – Peter Robinson ze Stanford University wygłosi swój trzeci wykład pt. „President Reagan, Prime Minister Thatcher, and Pope John Paul II”.

Peter M. Robinson spędził sześć lat w Białym Domu, pełniąc w latach 1982-1983 funkcję głównego speechwritera wiceprezydenta George’a Busha, a w latach 1983-1988 specjalnego asystenta i speechwritera prezydenta Ronalda Reagana. Napisał historyczne przemówienie, podczas którego Ronald Reagan nawoływał Michaiła Gorbaczowa do zburzenia muru, czyli żelaznej kurtyny, oddzielającej kraje kapitalistyczne od komunistycznych.

Link do rejestracji: https://bit.ly/398CY7A  

• 15 czerwca, godz. 15:00 – dr Ambasador Paula Dobriansky z Harvard University wygłosi wykład pt. „Navigating the Growing Russia-China Strategic Alignment: The Implications for the U.S. and Europe”.

Paula Dobriansky jest amerykańską dyplomatką, urzędnikiem publicznym i ekspertem ds. polityki zagranicznej, która pełniła funkcję podsekretarza stanu ds. globalnych (2001-2009) oraz wysłannika prezydenta do Irlandii Północnej (2007-2009). Specjalista do spraw Europy Środkowo-Wschodniej i byłego Związku Radzieckiego , stosunków transatlantyckich i spraw polityczno-wojskowych, Dobriansky zajmował kluczowe stanowiska kierownicze w administracji pięciu prezydentów USA.

Link do rejestracji: https://bit.ly/3m5g1VQ

Powyższe wykłady zostały dofinansowane z Metropolitalnego Funduszu Wspierania Nauki, którego celem jest podnoszenie atrakcyjności oferty naukowej uczelni na obszarze Metropolii GZM. Uczelnie publiczne i niepubliczne, działające na terenie GZM, mogą otrzymać nawet 99 proc. dofinansowania na zaproszenie światowej klasy naukowców, reprezentujących czołowe uczelnie na świecie. Budżet programu wynosi 8 mln zł.

Szósta edycja Śląskiego Festiwalu Nauki KATOWICE odbędzie się w dniach 3 – 5 grudnia 2022 r. Festiwal po krótkiej przerwie wraca do unikalnych przestrzeni Międzynarodowego Centrum Kongresowego.

Choć piąta, plenerowa edycja naszego festiwalu była pod wieloma względami wyjątkowa i spotkała się z entuzjastycznym przyjęciem zarówno wśród gości, jak i uczestników, przyszedł czas na powrót do naszego festiwalowego domu – zapowiadają organizatorzy ŚFN i dodają, że „outdoorowa” wersja tego wydarzenia była okazją do zdobycia cennego doświadczenia, które ma być spożytkowane już w niedalekiej przyszłości – szczegóły wkrótce.

Dla spragnionych wiedzy i rozrywki

Szósta edycja ŚFN tradycyjnie będzie opiewać w setki wydarzeń popularyzujących naukę i sztukę. Można się zatem spodziewać licznych wykładów, warsztatów, wystaw, stanowisk pokazowych, spotkań z ogromną liczbą gości specjalnych z Polski i z zagranicy oraz wielu innych atrakcji. W czasie festiwalu po raz kolejny pojawią się wybitne, zakręcone i wybitnie zakręcone osoby, czyli wynalazcy  amatorzy (w Plebiscycie Garażowych Wynalazków OFF Science) oraz popularyzatorzy nauki (w konkursie POP Science). Tradycyjnie, niektóre z zaproponowanych aktywności będą wymagały wcześniejszej rejestracji, która powinna ruszyć jesienią. Obecnie trwają prace nad harmonogramem wydarzenia.

Węgiel – nasz bohater, nasze wyzwanie

Wszystkie atrakcje festiwalowe będą odbywać się w kilkunastu strefach tematycznych poświęconych poszczególnym dziedzinom wiedzy: naukom humanistyczno-społecznym, naukom ścisłym, technice, przyrodzie, medycynie i zdrowiu oraz sztuce. Przewidziano również strefę specjalną, której głównym „bohaterem” będzie węgiel – surowiec, na którym w przeszłości zbudowana została potęga Górnego Śląska i którego umiejscowienie w naszej przyszłości dziś stanowi dla nas ogromne wyzwanie.

– Świadomi złożoności tego zagadnienia, chcemy zaprezentować je w wielu różnych kontekstach, na przykład patrząc przez pryzmat niezwykłej kultury, która powstała wokół samego procesu wydobycia. Postaramy się także przyjrzeć najnowocześniejszym zastosowaniom węgla proponowanym przez naukę. Nie ma właściwszego ku temu miejsca, niż Górny Śląsk, i lepszej okazji niż przypadająca 4 grudnia Barbórka – zapowiadają organizatorzy.

Sceny pełne nauki

Trudno wyobrazić sobie jakikolwiek festiwal bez scen – to absolutny fundament tego typu wydarzeń. W przypadku ŚFN Katowice stanowią one kluczową rolę w prezentacji  bogatego programu. Podczas 6. ŚFN pojawi się kilkanaście takich miejsc, w tym absolutnie wyjątkową Scenę Kopernika. Zgodnie ze swoją nazwą, zabierze nas ona w gwiazdy, a nawet dalej. Wykłady o tematyce kosmicznej i astronomicznej będą dobrym przygotowaniem do roku 2023, na który przypada 550. rocznica urodzin wielkiego astronoma

ŚFN – co nowego?

Wśród nowości znajdą się m.in. dwie wyjątkowe sceny: Scena „Nauka. To lubię” pod przewodnictwem dr. Tomasza Rożka – znanego i lubianego popularyzatora nauki, dziennikarza naukowego i ambasadora ŚFN oraz Scena przynależności, czyli miejsce dyskusji nad tematami trudnymi, z którymi coraz częściej musimy jako ludzie mierzyć się we współczesnym świecie: wojny, kryzysy uchodźcze, traumy, próba odnalezienia się w nowym miejscu, tolerancja, akceptacja i tożsamość.

Nawiązująca do Miasta Nauki aranżacja przestrzeni festiwalowej będzie przedsmakiem tego, jak ma się zmieniać przestrzeń miejska Katowic w 2024 r., kiedy to będą one cieszyć się tytułem Europejskiego Miasta Nauki.

Absolutną nowością będzie Strefa Expo Festiwali. Organizatorzy zaproszą do niej popularyzatorów nauki z polskich i zagranicznych festiwali nauki i poproszą ich o przygotowanie jak najatrakcyjniejszych stanowisk pokazowych oraz najefektowniejszych eksperymentów. Najciekawsze będą nagrodzone!

Mózgo-teka, czyli ŚFN przez cały rok

Idea festiwalu jest taka, aby trwał on cały rok, a nie tylko przez tych kilka grudniowych dni. Dlatego na stronie internetowej ŚFN w zakładce „Mózgo-teka” będzie można znaleźć wykłady zarejestrowane podczas piątej edycji festiwalu. Baza zawiera już kilkadziesiąt pozycji i będzie systematycznie uzupełniana o kolejne materiały.

Śląski Festiwal Nauki KATOWICE 2022 organizują: Uniwersytet Śląski w Katowicach (lider i pomysłodawca przedsięwzięcia), Miasto Katowice (miasto gospodarz wydarzenia), Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia i Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego (współgospodarze), a także Politechnika Śląska, Śląski Uniwersytet Medyczny, Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie, Politechnika Częstochowska, Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach, Akademia Wychowania Fizycznego im. Jerzego Kukuczki w Katowicach, Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej oraz Akademia Sztuk Pięknych w Katowicach.

• The idea of 15-minute cities, where we can meet our basic needs in our immediate vicinity – is becoming increasingly popular around the world.
• … but won’t it lead to us closing ourselves off in small communities? Is this possible in metropolitan areas that are much larger?
• We ask Gil Penalosa, a world-class expert on designing people-friendly cities.

Is the idea of the 15-minute city a return to the past?

Instead of talking about a „15-minute city”, I prefer to rather talk about a „15-minute community”. It is impossible to have a city in such a small range. The city, and its offerings, are much broader. A city is universities, museums, large parks, cultural centres, etc. It is not possible to have this in every 15-minute area, which, after all, is rather small. Instead, within this distance, one can have access to all basic services, such as grocery stores, public transportation, schools. In this sense – the concept of a „15-minute community”, is a step into the future, a step towards a more sustainable development. It is not a return to the past. Most of the cities we’ve created in the last 80 years are simply bad and unsustainable – both environmentally and financially. We need to create radically different cities.

But is the goal to make our community self-sustaining?

It is not possible, because it will never be so. We can see this in the example of access to food, among others – but it also applies to other types of needs that the city provides us with. In this context, we not only have access to it in other parts of the city, but also, more broadly, through international cooperation with other countries. The concept of the 15-minute community assumes that we can walk to every service that is basic and necessary for us. However, other of our needs – but equally important to us – will be more distant from our homes, such as our place of work or cultural and entertainment centres, where we spend our free time.

But doesn’t such an approach isolate us in some sense? Since I will now be able to keep my slippers on while doing the groceries and child’s school run.

Therefore, we must be very careful when implementing this concept. So that we don’t end up with 15-minute enclaves in our cities, which will divide people into, for example, those living in more affluent neighbourhoods and those living in poorer ones. The city is supposed to connect in every way – socially, financially, etc. That’s why we need „15-minute communities” within the „one–hour city.”

Well, exactly. How can we relate this idea to metropolitan areas? They are, by definition, big cities, where a trip may take us more than a quarter of an hour, but we have access to much more beyond the 15-minute range.

That’s why I’m advocating for a 15-minute community in a 60-minute city. Within a 15-minute walk, we should have access to a school, a store, a neighbourhood park. But within a 60-minute commute, we should have access to more interesting jobs, the opportunity to go to the opera, to spend time in a big park, to teach at a great university. In other words: in a 60-minute city, taking public transit for an hour should give us access to all these amenities that are not available in a 15-minute community.

So how will this affect our mobility?

It is best for the sustainability of our city to maintain the ability to meet basic needs – on foot. This does not preclude further travel, that is. But what is important in this is that within that short walking distance we have access to public transportation to get to more distant places.

So the question arises: should the idea of the city, the 15-minute community, be treated as a lifestyle or something more?

It is more than a lifestyle. It is a way of planning space in our cities. This is how we lived until the advent of cars. But today, these 15-minute communities within the city must be connected and intertwined. This will increase the comfort of life and prevent the divisions in our society from deepening, as we mentioned earlier.

Are such 15-minute communities a happier city, in your opinion?

Yes. People can be happier if they waste less time commuting to work, for example, and can spend more time with family and friends and pursuing their interests.

The diagnosis carried out so far for our development strategy shows that these distances in our region, in the GZM Metropolis, are much greater. This is partly due to the specificity of our post-industrial cities. Is it possible to develop the idea of – as you emphasize: the 15-minute community – in places that have so far functioned according to other assumptions? What should we pay attention to?

Here it is extremely important that the development of this concept takes place within the existing space. The point is that on the one hand – of course in accordance with the law – the outward growth of new buildings should be stopped. But on the other hand – densified. But not necessarily with 40-storey buildings, but with lower ones – maybe 4 or 8 storeys. This will create a „critical mass” – our 15-minute community. The truth is that the vast majority of things we need: grocery stores, schools, art classes, small parks, churches, access to public transportation – should be within our immediate reach. It also relates to my idea of „8 80 Cities”: if everything we do and build in our cities – pedestrian crossings, sidewalks, parks, libraries, stores, restaurants, etc. – are designed so that eight– and eighty–year–olds can use them, it will be good for everyone – from babies to centenarians. This is not about creating great cities for healthy and wealthy 20- to 50-year-olds, but about creating healthier, more equitable and sustainable communities for everyone.

Interviewee: Kamila Rożnowska

Collaboration: Krystian Gryglaszewski

Gil Penalosa is passionate about cities for all people. He advises decision makers and communities worldwide on how to create vibrant cities and healthy communities for all, regardless of age, gender, ability and social, economic, or ethnic background. His focus is on the design and use of parks and streets as great public places, as well as the promotion of sustainable mobility: walking, riding bicycles, using public transit, and new use of cars.

Gil is the Founder and Chair of the successful Canadian non-profit organization 8 80 Cities, as well as first Ambassador of World Urban Parks, the international representative body for the city parks, open space and recreation sector. In addition, Gil leads a private international consulting firm – Gil Penalosa & Associates, providing services as an inspirational keynote speaker, instructor of Master Classes and advisor to decision makers. Recently he created Our Third Act, an advocacy group focused on helping older adults live healthier and happier.

Throughout his career, Gil has been a strong advocate for improving city parks, making his first mark in Bogotá, Colombia, where he led the design and construction of over 200 parks – including Simon Bolivar, a 113-hectare park in the heart of the city. His team also initiated the ‘new Ciclovía’ / Open Streets – a program that sees over a million people walk, run, skate and bike along 121 kilometers of Bogotá’s city roads every Sunday of the year, and today is internationally recognized and emulated.

Because of Gil’s unique blend of experience, pragmatism and passion, many cities and organizations worldwide seek his leadership and valuable advice. He has worked in over 350 different cities in all continents.

Gil holds an MBA from UCLA’s Anderson School of Management, where he was selected as one of the “100 Most Inspirational Alumni” in the school’s history. Gil received a Doctorate Honoris Causa from the Faculty of Urban Planning at the prominent Swedish university, SLU. He is a Certified Professional Speaker by the US-NSA. Two years ago, he was in Planetizen’s Top 50 Most Influential Urbanists, and last year received in Australia the World Urban Parks Annual Distinguished Individual Award.

A 15-minute city in GZM. You can check it on the interactive InfoGZM map

The Metropolis has launched an interactive map where everyone can check what they can do within a short walk from their home – how many schools, stores, pharmacies, clinics, bus or tram stops there are. The map is available on the Info GZM portal.

The concept of the 15-minute city is one of the assumptions analysed by the Metropolis in the development strategy being prepared. – The interactive map, which we have launched, allows us to understand and illustrate this trend even better – says Andrzej Kolat, director of the Department of Strategy and Spatial Planning.

The idea of the 15-minute city stands in opposition to the solutions used in the last century, when the so-called zoning was applied, i.e. a separate residential zone, industry and green areas. It is also a kind of return to the idea of a city „on a human scale”, where a large part of transport was carried out primarily on foot or by bicycle, and not, as today, by car.

The idea of the 15-minute city is gaining popularity globally. Its principles are already being employed by such large urban centres as Paris, Barcelona, Melbourne, Ottawa, New York or Copenhagen.

(MN)

• Idea miast 15- minutowych , w których podstawowe potrzeby możemy zaspokoić w najbliższej okolicy, jest coraz bardziej popularna na całym świecie.
• Ale czy nie doprowadzi do tego, że będziemy zamykać się w niewielkich społecznościach? Czy jest to możliwe w Metropoliach, które są znacznie większe?
• Pytamy o to Gila Penalosę, światowej klasy eksperta od projektowania miast przyjaznych ludziom.

Idea miasta 15-minutowego to powrót do przeszłości?

[Gil Penalosa] Zamiast o mieście 15-minutowym, wolę mówić raczej o społeczności 15-minutowej. Nie da się mieć miasta w tak niewielkim zasięgu. Miasto i jego oferta są znacznie szersze. Miasto to uniwersytety, muzea, duże parki, ośrodki kultury itd. Tego nie da się mieć w każ-dym 15-minutowym, czyli mimo wszystko niewielkim obszarze. W tej odległości można mieć natomiast dostęp do wszystkich podstawowych usług, jak np. do sklepów spożywczych, komunikacji miejskiej, szkół. W tym rozumieniu koncepcja społeczności 15-minutowej to krok w przyszłość, krok w kierunku bardziej zrównoważonego rozwoju. To nie powrót do przeszłości. Większość miast, które stworzyliśmy w ciągu ostatnich 80 lat jest po prostu zła i nie jest zrównoważona – zarówno pod względem środowiskowym jak i finansowym. Potrzebujemy tworzyć miasta radykalnie odmienne.

Ale czy celem jest to, żeby nasza społeczność stała się samowystarczalna?

[GP] Nie jest to możliwe, bo nigdy taka nie będzie. Możemy to zaobserwować m.in. na przykładzie dostępu do żywności, ale odnosi się, toteż do innych rodzajów potrzeb, których zaspokojenie zapewnia nam miasto. W tym kontekście nie tylko mamy do niej dostęp w innych częściach miasta, ale też szerzej dzięki współpracy międzynarodowej z innymi państwami. Koncepcja społeczności 15-minutowej zakłada, że do każdej podstawowej i niezbędnej dla nas usługi możemy dojść pieszo. Jednak inne z naszych potrzeb, ale równie ważne dla nas, będą bardziej oddalone od naszego domu jak np. miejsce naszej pracy czy centra kultury i rozrywki, gdzie spędzamy wolny czas.

Jednak czy takie podejście nie wpływa mimo wszystko na izolowanie się w jakimś sensie? Na zasadzie, że w kapciach mogę szybko przebiec zrobić zakupy i odprowadzić dziecko do szkoły.

[GP] Dlatego musimy być bardzo ostrożni realizując tę koncepcję. Żeby nie doprowadziła nas do tego, że w naszych miastach powstaną 15-minutowe enklawy, które będą dzielić ludzi np. na tych mieszkających w bardziej zamożnych dzielnicach, i tych biedniejszych. Miasto ma łączyć po każdym względem – społecznym, finansowymi. Dlatego potrzebujemy 15-minutowych społeczności w obrębie miasta jednogodzinnego.

No właśnie. Jak tę ideę możemy odnieść do obszarów metropolitalnych? One z założenia są dużymi miastami, gdzie podróż może zająć nam co prawda więcej niż kwadrans, ale mamy dostęp do znacznie większej oferty niż w zasięgu 15 minut.

[GP] Dlatego właśnie postuluję, by w 60-minu-towym mieście powstała 15-minutowa społeczność. W zasięgu 15-minutowego spaceru powinniśmy mieć zapewniony dostęp do szkoły, sklepu, osiedlowego parku. Ale już w zasięgu60 minut podróży komunikacją miejską powinniśmy mieć zapewniony dostęp do ciekawszych ofert pracy, możliwość udania się do opery, spędzenia czasu w dużym parku, uczenia się na świetnym uniwersytecie. Jednym słowem: w mieście 60-minutowym, jadąc przez godzinę komunikacją miejską, powinniśmy mieć dostęp do tych wszystkich udogodnień, których nie ma w 15-minutowej społeczności.

Czyli jak to wpłynie na naszą mobilność?

[GP] Dla zrównoważonego rozwoju naszego miasta najlepiej jest, aby utrzymać możliwość zaspo-kojenia podstawowych potrzeb – pieszo. Czyli nie wyklucza to dalszych podróży. Ale ważne w tym jest to, aby w odległości tego krótkiego spaceru mieć zapewniony dostęp do transportu publicznego, który pozwoli nam pojechać dalej.

Powstaje zatem pytanie: czy ideę miasta, społeczności 15-minutowej traktować jako styl życia czy coś więcej?

[GP] To coś więcej niż styl życia. To sposób planowania przestrzeni w naszych miastach. Tak żyliśmy do czasu pojawienia się samochodów. Ale dzisiaj te społeczności 15-minutowe w ramach miasta muszą być połączone i wzajemnie się przenikać. To podniesie komfort życia wpłynie na to, by nie dochodziło do pogłębiania się podziałów w naszym społeczeństwie, o czym wspomnieliśmy już wcześniej.

Pana zdaniem takie społeczności 15-minutoweto miasto szczęśliwsze?

[GP] Tak. Ludzie mogą być szczęśliwsi, jeśli tracą mniej czasu na dojazdach np. do pracy, a więcej czasu mogą spędzić z rodziną i przyjaciółmi oranż rozwijaniu swoich zainteresowań.

Z przeprowadzonej dotychczas diagnozy do naszej strategii rozwoju wynika, że te dystanse nas, w Metropolii GZM, są znacznie większe. To częściowo wynika też ze specyfiki naszych postindustrialnych miast. Czy możliwym jest rozwijanie idei, jak Pan podkreśla, społeczności 15-minutowej w miejscach, które do tej pory funkcjonowały według innych założeń? Na co powinniśmy zwracać uwagę?

[GP] Tutaj niezwykle ważne jest, aby rozwój tej koncepcji odbywał się w ramach istniejącej przestrzeni. Chodzi o to, żeby z jednej strony – oczy-wiście zgodnie z prawem – powstrzymać rozrost zabudowy. Ale z drugiej strony – zagęścić ją. Tylko niekoniecznie 40-piętrowymi budynkami, ale niższymi – może 4-8-piętrowymi. Dzięki temu powstanie „masa krytyczna”, czyli nasza społeczność 15-minutowa. Prawda jest taka, że zdecydowana większość rzeczy, których potrzebujemy – sklepy spożywcze, szkoły, zajęcia artystyczne, małe parki, kościoły, dostęp do komunikacji miejskiej – powinny być w naszym najbliższym zasięgu. Odnosi się to też do mojej idei „8 80 Cities”. Jeśli wszystko, co robimy i budujemy w naszych miastach – przejścia dla pieszych, chodniki, parki, biblioteki, sklepy, restauracje itp., będzie tak zaprojektowane, że skorzysta z nich ośmio– i osiemdziesięciolatek, to będzie to dobre dla wszystkich – od niemowląt do stulatków. Nie chodzi tu o tworzenie wspaniałych miast dla zdrowych i zamożnych20-50-latków, ale o tworzenie zdrowszych, bardziej sprawiedliwych i zrównoważonych społeczności dla wszystkich.

Rozmawiała: Kamila Rożnowska

Współpraca, tłumaczenie: Krystian Gryglaszewski

Gil (Guillermo) Penalosa

MBA PhDh

Jest pasjonatem miast dla wszystkich ludzi. Doradza decydentom i społecznościom nacałym świecie, jak tworzyć tętniące życie miasta i zdrowe społeczności dla wszystkich, niezależnie od wieku, płci, zdolności i pochodzenia społecznego, ekonomicznego lub etnicznego. Koncentruje się na projektowaniu i wykorzystywaniu parków i ulic jako wspaniałych miejsc publicznych, a także na promowaniu zrównoważonej mobilności: spacerów, jazdy na rowerach, korzystania z transportu publicznego i nowego wykorzystania samochodów. Gil jest założycielem i przewodniczącym odnoszącej sukcesy kanadyjskiej organizacji non-profit 8 80 Cities, a także pierwszym ambasadorem World Urban Parks, między-narodowego organu przedstawicielskiego dla parków miejskich, otwartej przestrzeni i sektora rekreacyjnego. Ponadto Gil prowadzi prywatną międzynarodową firmę konsultingową – Gil Penalosa & Associates, świadczy usługi jako inspirujący mówca, instruktor kursów mistrzowskich i doradca decydentów. Niedawno stworzył Our ThirdAct, grupę adwokacką, skoncentrowaną na pomaganiu starszym dorosłym żyć zdrowiej i szczęśliwiej.

Przez całą swoją karierę Gil był zdecydowanym zwolennikiem ulepszania parków miejskich, po raz pierwszy pokazując się w Bogocie w Kolumbii, kiedy kierował projektowaniem i budową ponad 200 parków –w tym Simon Bolivar, 113-hektarowego parku w samym sercu miasta. Jego zespół zainicjował również program „New Ciclovía /Open Streets”, w którym ponad milion ludzi chodzi, biega, jeździ na rolkach i jeździ na rowerze po 121 kilometrach dróg miejskich Bogoty, w każdą niedzielę roku. Do dziś jest on uznawany i naśladowany na całym świecie. Ze względu na unikalną mieszankę do-świadczenia, pragmatyzmu i pasji Gila, wiele miast i organizacji na całym świecie poszukuje jego przywództwa i cennych porad. Pracował w ponad 350 różnych miastach, na wszystkich kontynentach. Gil posiada tytuł MBA przyznany przez Anderson School of Management na UCLA, gdzie został wybrany jako jeden ze „100najbardziej inspirujących absolwentów” w historii szkoły. Gil otrzymał doktorat honoriscausa wydziału urbanistyki w wybitnym szwedzkim uniwersytecie SLU. Jest certyfikowanym przez US-NSA profesjonalnym mówcą. Dwa lata temu znalazł się w top 50najbardziej wpływowych urbanistów Planetizen, a w zeszłym roku otrzymał w Australii nagrodę World Urban Parks Annual Distinguished Individual Award.

InfoGZM: Miasto 15- minutowe. Sprawdzisz to na naszej interaktywnej mapie

Metropolia uruchomiła interaktywną mapę, na której każdy może sprawdzić, co może załatwić w zasięgu krótkiego spaceru od swojego domu –ile jest szkół, sklepów, aptek, przychodni, przystanków ZTM. Mapa jest ostępna na portalu Info GZM. Koncepcja miasta 15-minutowego to jedno z założeń, które jest analizowane przez Metropolię w przygotowywanej strategii rozwoju. − Interaktywna mapa, którą uruchomiliśmy, pozwala jeszcze lepiej zrozumieć i zobrazować ten trend – mówi Andrzej Kolat, dyrektor Departamentu Strategii i Planowania Przestrzennego. Idea miasta 15-minutowego stoi w opozycji do rozwiązań stosowanych w ubiegłym stuleciu, kiedy stawiano na tzw. strefowanie, czyli –osobno strefa zamieszkania, osobno przemysłu i zieleni. To także swoisty powrót do idei miasta „na ludzką skalę”, gdzie duża część przemieszczeń odbywała się w pierwszej kolejności pieszo lub rowerowo, a nie jak dzisiaj – samochodem. Idea miasta 15-minutowego zyskuje popularność na całym świecie. Z jej założeń już teraz korzystają tak duże ośrodki miejskie jak Paryż, Barcelona, Melbourne, Ottawa, Nowy Jork czy Kopenhaga.

Interaktywna mapa: InfoGZM – Miasto 15-minutowe / Dostępność Przestrzenna (metropoliagzm.pl)

 Wywiad ukazał się w majowym numerze magazynu „W Metropolii” (kliknij tutaj)

Zbliżają się wakacje. To dla uczniów czas wolny, a niektórzy chcą wtedy nieco zarobić. 26 maja w Fabryce Pełnej Życia w Dąbrowie Górniczej odbędą się Młodzieżowe Targi Pracy, gdzie będzie można znaleźć propozycje zatrudnienia. Pracodawcy, którzy mają oferty dla młodych – w tym także dla studentów i absolwentów – mogą kontaktować się z PUP.

Pracodawcy mogą osobiście i bezpłatnie wziąć udział w Targach albo złożyć oferty, które zostaną zaprezentowane przez przedstawicieli Powiatowego Urzędu Pracy. W tej sprawie można kontaktować się pod numerem 786 863 324.

Targi odbędą się 26 maja, w Fabryce Pełnej Życia (Dąbrowa Górnicza, ul. Kościuszki 3), w godz.10-17. Wezmą w nich udział firmy i agencje pracy. Oprócz ofert dla młodzieży, znajdą się także propozycje zatrudnienia, praktyk oraz staży dla studentów i absolwentów. Do dyspozycji będą doradcy zawodowi, zaplanowano również warsztaty i wykłady.

Zatrudnienie młodzieży, czyli osób od 15 do 18 roku życia, odbywa się na specjalnych zasadach – dotyczą m.in. czasu pracy i zadań, które nieletni mogą wykonywać. Informacje na ten temat można znaleźć na stronie zielonalinia.gov.pl

Organizatorami Młodzieżowych Targów Pracy są Urząd Miejski w Dąbrowie Górniczej, Powiatowy Urząd Pracy, Młodzieżowe Centrum Kariery, Dąbrowski Inkubator Przedsiębiorczości i Zagłębiowska Izba Gospodarcza.

Źródło: UM Dąbrowa Górnicza

Działalność Metropolii przyczyniła się do podniesienia jakości zadań publicznych – to jeden z wniosków zawartych w raporcie Najwyższej Izby Kontroli na temat funkcjonowania Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii. Cztery lata działalności GZM były tematem posiedzenia Sejmowej Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej, które odbyło się w środę (11 maja) w Warszawie.

Posiedzenie sejmowej komisji było poświęcone informacji na temat funkcjonowania Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii w latach 2017-2021. Oprócz wystąpienia przewodniczącego zarządu GZM Kazimierza Karolczaka, na posiedzeniu zaprezentowano także wnioski z raportu Najwyżej Izby Kontroli, które przedstawił Piotr Miklis, dyrektor katowickiej delegatury NIK.

– Działalność GZM przyczyniła się do podniesienia jakości zadań publicznych przejętych do realizacji przez jej jednostki organizacyjne w obszarze publicznego transportu zbiorowego: ustanowiono regularne linie autobusowe łączące miejscowości na terenie GZM z portem lotniczym w Pyrzowicach, przekształcono szereg połączeń autobusowych w linie metropolitalne tworzące szkielet sieci transportowej w aglomeracji. Wdrożono także działania zmierzające do dalszej integracji systemu publicznego transportu zbiorowego na terenie Metropolii po przejęciu (z dniem 1 stycznia 2019 r.) zadań wykonywanych w tym zakresie dotychczas przez trzy odrębne podmioty – referował Piotr Miklis.

Dyrektor NIK zauważył, że Metropolia sprawnie wydatkuje środki finansowe na realizację swoich zadań. Przytoczył przykład Zarządu Transportu Metropolitalnego, którego liczba pracowników jest o 30 proc. mniejsza od zatrudnienia u trzech wcześniejszych organizatorów transportu, którzy funkcjonowali przed utworzeniem GZM. Dodał, że w samym urzędzie metropolitalnym zatrudnienie wzrastało adekwatnie do powiększającego się wachlarza zadań, które Metropolia realizuje.

NIK pozytywnie oceniła działania związane z organizacją publicznego transportu zbiorowego, chwaląc wspomnianą wcześniej integrację organizatorów transportu, a także ujednolicenie taryfy biletowej czy wprowadzanie nowych połączeń metropolitalnych.

Kontrolerzy zwrócili uwagę na pewne nieprawidłowości, ale podkreślali, że mają one charakter wewnątrzorganizaycjny i nie mają wpływu na jakość świadczonych usług. Z uznaniem mówili również o tym, że po ich stwierdzeniu, Urząd Metropolitalny natychmiast podjął prace, aby je uregulować według przedstawionych zaleceń.

NIK w swoim raporcie zwrócił również m.in. uwagę, że ściągalność opłat, które zostały nałożone na pasażerów za jazdę na gapę były niewystarczające w porównaniu do kwoty tych zaległości. Uszczelnienie funkcjonowania tej części systemu i przeciwdziałanie nieuczciwym pasażerom, to jeden z tych obszarów, nad którym również bardzo mocno koncertuje się Zarząd Transportu Metropolitalnego. Niestety – pomimo różnego rodzaju działań, nie zawsze możliwe jest podnoszenie skuteczności w tym obszarze. Realnym i największym problemem jest to, że ok. 30 proc. osób, które otrzymają wezwanie do zapłaty za jazdę bez ważnego biletu w ZTM – nie posiadają żadnego adresu zamieszkania w bazie PESEL, co sprawia, że nie mogą zostać dopisane do Krajowego Rejestru Długów. Wpisanie do tego rejestru uniemożliwiłoby takim osobom wzięcie w przyszłości kredytów bankowych lub dokonywanie zakupów w systemie ratalnym.

Odnosząc się do danych: tylko w zeszłym roku łączna wartość ściągniętych należność za jazdę bez ważnego biletu wyniosła w ZTM prawie 8,5 mln zł i było to o ponad 2,3 mln zł więcej niż w roku 2020 roku. Nieuczciwi pasażerowie, którzy należności tych nie uregulowali, musieli się liczyć z tym, że ich sprawie zostanie nadany bieg administracyjny. W 2021 roku ZTM skierował ok. 23 tys. tego typu spraw do sądu (o 35 proc. więcej niż w 2020 roku), wszczęto prawie 18 tys. egzekucji komorniczych (o prawie 300 proc. więcej niż w roku 2020), a ponad 12 tys. osób otrzymało ostrzeżenie o zamiarze wpisanie do Krajowego Rejestru Długów.

Raport NIK: Utworzenie i funkcjonowanie Górnośląsko- Zagłębiowskiej Metropolii

Przewodniczący GZM Kazimierz Karolczak opowiedział o projektach realizowanych w latach 2017-2021, wspominając, że konurbacja śląsko-zagłębiowska od lat potrzebowała podmiotu, który mógłby realizować zadania na poziomie ponadlokalnym. Wspomniał przy tym o problemach i wyzwaniach, jakie stoją przed pierwszą metropolią w Polsce.

Zaznaczył, że w wielu miastach utworzono koleje aglomeracyjne, które usprawniają podróżowanie po ich obszarze. Tego typu kolei brakuje jednak w miejscu, w którym wydaje się ona najbardziej potrzebna, czyli w centralnej części woj. śląskiego. Z tego względu Metropolia podjęła się trudu budowy Kolei Metropolitalnej, która powinna funkcjonować już od wielu lat.

Spotkanie z posłami było także okazją do pochylenia się nad tematem ustawy o związku metropolitalnym oraz kompetencjom, jakie Metropolii w niej przypisano. Przewodniczący GZM wspomniał o wyzwaniu związanym z gospodarką odpadami. Opowiedział o staraniach Metropolii związanych z budową spalarni odpadów, co spotkało się z negatywną opinią nadzoru prawnego Wojewody Śląskiego, który uznał, że zgodnie z ustawą GZM nie posiada kompetencji do budowy takiego zakładu. Posłowie uczestniczący w posiedzeniu przyznali, że Metropolia wydaje się właściwym podmiotem do budowy spalarni i mogłaby przeprowadzić to zadanie sprawniej niż jednostki samorządu terytorialnego.

Komisja Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej zajmuje się sprawami organizacji i funkcjonowania struktur samorządu terytorialnego, zarządu mieniem komunalnym, gospodarki komunalnej, zagospodarowania przestrzennego oraz rozwoju regionów i społeczności lokalnych; do zakresu działania Komisji należy także rozpatrywanie założeń polityki regionalnej państwa.

Informacja na temat funkcjonowania GZM w latach 2017-2021

Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia 2017-2021 – prezentacja

Tychy zostały laureatem konkursu na najbardziej cyfrową gminę Narodowego Spisu Powszechnego 2021. Miasto zajęło czwarte miejsce, przyznano mu również nagrodę specjalną za zaangażowanie we współpracę z urzędem statystycznym i wykazanie największej aktywność wśród społeczności lokalnej.

Konkurs Prezesa GUS na najbardziej cyfrową gminę Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań 2021 skierowany był do gmin i miał na celu aktywne promowanie idei samospisu internetowego w trakcie trwania Spisu, a zadaniem konkursowym było zachęcenie przez gminę jak największej liczby zobowiązanych na jej terenie osób fizycznych do dokonywania samospisu internetowego.

– W Tychach aż 89,49% mieszkańców wzięło udział Narodowym Spisie Powszechnym – mówi Aneta Luboń-Stysiak, Sekretarz Miasta Tychy. – To drugie miejsce w woj. śląskim i ósme w Polsce. Biorąc pod uwagę liczbę zameldowanych osób (prawie 119,5 tysięcy osób) spisało się 95% mieszkańców.

Tychy znalazły się na czwartym miejscu najbardziej cyfrowych gmin Narodowego Spisu Powszechnego 2021 tuż za Katowicami, Siemianowicami Śląskimi oraz gminą wiejską Jasienica. Dodatkowo – jako jedyne miasto w województwie śląskim Tychy otrzymały nagrodę specjalną Prezesa GUS za zaangażowanie we współpracę z urzędem statystycznym i wykazanie największej aktywność wśród społeczności lokalnej.

Źródło: UM Tychy

Od 27 kwietnia br. w Rudzie Śląskiej przy ul. Piotra Niedurnego 34 działa Punkt Obsługi Klientów Śląskiego Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia. Będzie w nim można otrzymać informacje oraz załatwić szereg spraw związanych z ubezpieczeniem zdrowotnym. – To miejsce będzie służyło mieszkańcom, żeby dostęp był jak najlepszy. To idealna lokalizacja, aby taki punkt otworzyć – powiedział podczas wczorajszego otwarcia placówki wiceminister zdrowia Waldemar Kraska.

– Mieszkańcy cenią możliwość załatwiania spraw na miejscu, w swoim mieście, a dla rudzian ten katalog właśnie znacząco się rozszerza. Warto podkreślić, że punkt NFZ został usytuowany w rejonie, w którym znajduje się szereg innych instytucji, jak Urząd Miasta, Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej, Biuro Terenowe Zakładu Ubezpieczeń Społecznych czy oddziały banków – mówi Krzysztof Mejer, wiceprezydent Rudy Śląskiej. – Dziękuję za tę decyzję kierownictwu Funduszu, a także senator Dorocie Tobiszowskiej, która bardzo zaangażowała się w pomysł utworzenia rudzkiego punktu NFZ – podkreśla.

Punkt Obsługi Klientów Śląskiego Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia w Rudzie Śląskiej zostanie uruchomiony 27 kwietnia br. w budynku przy ul. Niedurnego 34. – Staramy się być blisko pacjenta. Placówka jest bardzo dobrze skomunikowana, nieopodal przystanków tramwajowo-autobusowych. Budynek spełnia wszystkie wymogi dostępności dla osób z niepełnosprawnościami. Dla klientów przygotowano 3 stanowiska bezpośredniej obsługi, biletomat i system informowania o miejscu w kolejce – informuje Piotr Nowak, dyrektor śląskiego oddziału NFZ. – Do dyspozycji jest wygodna, klimatyzowana poczekalnia z kącikiem dla najmłodszych oraz pokój dla matki z dzieckiem. Punkt jest otwarty na potrzeby osób w spektrum autyzmu, wyposażony w odpowiednio wyciszone pomieszczenie – dodaje.

– Dziękuję panu dyrektorowi Piotrowi Nowakowi za to, że konsekwentnie realizuje strategię Narodowego Funduszu Zdrowia, zgodnie z którą najważniejszy jest pacjent. Otwarcie takiego fantastycznego punktu jednoznacznie pokazuje, że troszczymy się o tego pacjenta – powiedział wczoraj w Rudzie Śląskiej Filip Nowak, prezes Narodowego Funduszu Zdrowia. Punkt będzie czynny od poniedziałku do piątku w godz. 8:00-16:00.

Co można załatwić w POK?

Punkty Obsługi Klientów Śląskiego Oddziału Wojewódzkiego NFZ realizują obsługę pacjentów w zakresie:

• udzielania informacji o okresie podlegania obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego oraz prawie do świadczeń zdrowotnych w sprawach niewymagających postępowania wyjaśniającego,
• udzielania informacji ogólnych ustnie i pisemnie, m.in. o możliwości załatwienia sprawy oraz statusie sprawy, nowych usługach, przysługujących pacjentom prawach,
• wyjaśniania niezgodności statusu w systemie eWUŚ – weryfikacja ubezpieczenia zdrowotnego,
• przyjmowania wniosków oraz wydawania Europejskich Kart Ubezpieczenia Zdrowotnego oraz Certyfikatów Tymczasowo zastępujących EKUZ,
• potwierdzania zleceń na zaopatrzenie w wyroby medyczne: przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze,
• przyjmowania skierowań na leczenie uzdrowiskowe,
• zawierania umów obejmujących dobrowolnym ubezpieczeniem zdrowotnym,
• przyjmowania interwencji świadczeniobiorców oraz skarg i wniosków w formie pisemnej,
• promowania i informowania na temat Internetowego Konta Pacjenta, Profilu Zaufanego oraz aplikacji e-zdrowie,
• przyjmowania wniosków i spraw wymagających przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego i przekazywania do właściwych komórek Śląskiego OW NFZ: w sprawach ustalenia prawa do świadczeń i objęcia ubezpieczeniem zdrowotnym, wniosków o akceptację transportu medycznego w POZ, wniosków związanych z ubezpieczeniem dobrowolnym, w sprawach informacji o udzielonych świadczeniach, nieprawidłowości ujawnionych na podstawie danych zamieszczonych w Internetowym Koncie Pacjenta,
• przyjmowania wniosków/spraw związanych z realizacją przepisów o koordynacji i opieką transgraniczną i przekazywanie ich do rozpatrzenia do właściwej komórki.

Dodatkowo rudzka placówka jest jednym z POK, w których można potwierdzić profil zaufany.

Punkt w Rudzie Śląskiej jest 16. POK Śląskiego Oddziału Wojewódzkiego NFZ. Pozostałe zlokalizowane są w: Bytomiu, Chorzowie, Cieszynie, Dąbrowie Górniczej, Jastrzębiu-Zdroju, Kłobucku, Lublińcu, Myszkowie, Raciborzu, Sosnowcu, Tarnowskich Górach, Tychach, Zabrzu, Zawierciu i Żywcu.

Delegatury śląskiego NFZ

Śląski OW NFZ ma też cztery delegatury: w Bielsku-Białej, Częstochowie, Piekarach Śląskich i Rybniku. Delegatury realizują następujące zadania w zakresie obsługi klientów:

• ustalanie okresu podlegania obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego i prawa do świadczeń,
• udzielanie informacji ogólnych ustnie i pisemnie, m.in. o możliwości załatwienia sprawy oraz statusie sprawy, nowych usługach, przysługujących pacjentom prawach,
• wyjaśnianie niezgodności statusu w systemie eWUŚ – weryfikacji ubezpieczenia zdrowotnego,
• zawieranie umów o objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem zdrowotnym,
• wydawanie Europejskich Kart Ubezpieczenia Zdrowotnego oraz Certyfikatów Tymczasowo zastępujących EKUZ,
• przyjmowanie i sprawdzanie pod względem formalnym wniosków o zwrot poniesionych kosztów leczenia w UE/EFTA,
• potwierdzanie zleceń na zaopatrzenie w wyroby medyczne, przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze,
• przyjmowanie i rejestracja skierowań na leczenie uzdrowiskowe i rehabilitację uzdrowiskową,
• potwierdzanie Profilu Zaufanego,
• przyjmowanie interwencji świadczeniobiorców oraz skarg i wniosków w formie pisemnej,
• informowanie na temat Internetowego Konta Pacjenta, Profilu Zaufanego, potwierdzanie w imieniu NFZ Profilu Zaufanego oraz aplikacji związanych z e-zdrowiem,
• obsługa stanowisk profilaktyki i promocji zdrowia,
• przyjmowanie wniosków i spraw wymagających przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego i przekazywania do właściwych komórek Śląskiego OW NFZ: w sprawach ustalenia prawa do świadczeń i objęcia ubezpieczeniem zdrowotnym, wniosków o akceptację transportu medycznego w POZ, wniosków związanych z ubezpieczeniem dobrowolnym, w sprawach informacji o udzielonych świadczeniach, nieprawidłowości ujawnionych na podstawie danych zamieszczonych w Internetowym Koncie Pacjenta.

Sala Obsługi Klientów działa także w siedzibie głównej Śląskiego Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia w Katowicach przy. ul. Stanisława Kossutha 13.

Obecnie działalność sal obsługi klientów w Punktach Obsługi Klientów, w delegaturach oraz w siedzibie głównej prowadzona jest w pełnym zakresie.

Źródło: UM Ruda Śląska