Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia w wyniku zakończonego przed wakacjami naboru wyłoniła 10 najlepiej ocenionych placówek, w których realizowana będzie kolejna edycja ogrodów deszczowych. Tym razem będzie to dziewięć placówek oświatowych i jedno stowarzyszenie sportowe z obszaru GZM. Warsztaty będą organizowane od 10 do 26 września.

Podmioty zakwalifikowane do Programu:

1. Świętochłowice – Szkoła Podstawowa Specjalna nr 10
2. Katowice – Stowarzyszenie Nasza Dobra Szkoła, Społeczna Szkoła Podstawowa
3. Ruda Śląska – Zespół Szkół nr 7
4. Sosnowiec – Zespół Szkół Ogólnokształcących nr 5
5. Siemianowice Śląskie – Zespół Szkół Technicznych i Ogólnokształcących Meritum
6. Bytom – Szkoła Podstawowa nr 33
7. Pilchowice – Wilcza, Zespól Szkolno-Przedszkolny
8. Będzin – Szkoła Podstawowa nr 8
9. Gliwice – Stowarzyszenie GTW
10. Piekary Śląskie – Miejska Szkoła Podstawowa nr 5

Pierwsza edycja Programu – projekt pilotażowy – zakończył się w maju tego roku i  uczestniczyło w nim dziewięć placówek oświatowych z ośmiu miast, a łącznie w warsztatach wzięło udział ponad 225 uczestników.

Warsztaty składały się z części teoretycznej i części praktycznej. W trakcie warsztatów poruszono zagadnienia: dlaczego warto zakładać ogrody deszczowe, jaką rolę pełnią w adaptacji do zmian klimatu i wpływie na bioróżnorodność. Dodatkową aktywnością była gra terenowa. Następnie uczestnicy zakładali ogród deszczowy w pojemniku. Ostatnim elementem prac nad budową ogrodu deszczowego było sadzenie roślin. Do projektu wybrano gatunki dobrze tolerujące zmiany poziomu wody.

Głównym celem tego typu projektów są działania edukacyjne wśród mieszkańców GZM, które mają również wzbudzać zainteresowanie wokół realizacji przedsięwzięć z zakresu błękitno-zielonej infrastruktury, wspomagających adaptację do zmian klimatu oraz poprawę gospodarowania wodami opadowymi.

Ogród deszczowy, proponowany w ramach programu, gromadzi wodę opadową, która trafia do niego bezpośrednio z dachów. Dzięki specjalnie dobranej donicy lub zbiornikowi, warstwom podłoża, jak również odpowiednio dobranym gatunkom roślin, pomaga w naturalny sposób ograniczyć spływ wód opadowych do kanalizacji i sprawia, że roślinność uwalnia parę wodną do atmosfery stopniowo, także w okresach suchych. Jednocześnie gromadzenie wody z dachów w zbiorniku zapobiega lokalnym podtopieniom. Ponadto ogród deszczowy zwiększa bioróżnorodność i poprawia estetykę otoczenia, a dzięki roślinom hydrofitowym również oczyszcza wodę.

Uczestnicy programu w części teoretycznej wezmą udział w warsztatach, podczas których będzie można się dowiedzieć m.in. jaką rolę pełnią ogrody deszczowe w adaptacji do zmian klimatu i czy mają wpływ na bioróżnorodność. Z kolei w części praktycznej, pod okiem eksperta, będą zakładać na wskazanym terenie ogród deszczowy w donicy lub zbiorniku.

Harmonogram:

Opracowana przez Studenckie Koło Naukowe Politechniki Śląskiej Urbanmodel uniwersalna gra karciana, pozwalająca na tworzenie miniosiedli w wymiarze 2D i jednoczesne wirtualne budowanie ich odpowiedników poprzez układanie gotowych modeli 3D, zyskała już rekomendacje architektów i urbanistów skupionych m.in. w katowickich oddziałach SARP (Stowarzyszenia Architektów Polskich) i TUP (Towarzystwa Urbanistów Polskich). Teraz najlepsi w świecie architekci, w tym prof. Toyo Ito – laureat nagrody Pritzkera (architektonicznego Oscara),  a także projektanci, innowatorzy i edukatorzy nagrodzili stworzoną na gliwickim Wydziale Architektury „Grę w osiedle” 1. miejscem w międzynarodowym konkursie Design Educates Awards. Wielkie gratulacje dla twórców!

– Jury tego prestiżowego konkursu składa się ze światowej sławy profesorów i profesjonalistów, którzy z powodzeniem poszerzają granice tego, co jest możliwe w dziedzinach architektury, projektowania, innowacji i edukacji. Do rywalizacji wpływa rocznie kilkaset prac z całego świata – podkreśla dr hab. inż. arch. Tomasz Bradecki, inicjator i opiekun studenckiego projektu „Gra w osiedle”, zapoczątkowanego już w 2019 r. i sfinalizowanego ostatecznie z powodzeniem w latach 2022–2023.

Dodaje, że w konkursie Design Educates Awards poszukuje się kreatywnych, innowacyjnych projektów (ukończonych lub koncepcyjnych z ostatnich 5 lat) o dowolnej skali, które oprócz doskonałej estetyki zawierają wartość dodaną – taką jak potencjał edukacyjny, elementy opowiadania historii, stymulowanie krytycznego myślenia, zdolność wpływania na emocje lub zachowanie użytkowników oraz wpływ na percepcję – lub obejmują inne podobne wartości. Nagrody przyznawane są przez Fundację Laka (organizację non-profit i ogólnoświatową sieć skupiającą się na wpływie społecznym poprzez wyjątkowe wzornictwo i architekturę) w kategoriach „Architektura”, „Produkty” i „Inne dyscypliny projektowania”.

Oficjalne wręczenie nagród DEAwards odbędzie się 19 września w SolarLux Campus w niemieckim Melle.

Interaktywna i twórcza „Gra w osiedle” jest adresowana do wszystkich i ma różne warianty rywalizacji. 

Dzieci chętnie zaangażują się w „wojnę wskaźników”, gdzie wygrywa wartość danego wskaźnika urbanistycznego, a nie wartość samej karty. Młodzież zainteresuje opcja „memory”, w którym odgaduje się i zapamiętuje niektóre wartości wskaźników urbanistycznych i ich sens. Do średniozaawansowanych i zaawansowanych kierowana jest tytułowa „Gra w osiedle”, w której gracze muszą ułożyć plan osiedla i policzyć sumaryczną wartość wskaźników bądź jednocześnie wirtualnie wybudować odpowiednik osiedla poprzez układanie gotowych modeli 3D.

Dzięki zróżnicowaniu wskaźników, na każdym poziomie zaawansowania gry jej uczestnik łatwo zrozumie, że ta sama wartość karty – np. król, dama czy as – niekoniecznie oznacza to samo i że daną przestrzeń (karty są w skali i każda karta to jeden hektar) można kształtować różnie. Inaczej zaplanuje ją deweloper (karo), a inaczej ekolog (pik). Z kolei mieszkaniec (kier) i planista (trefl) będą się starali równoważyć skrajne podejścia, zrealizować także plac zabaw czy sklep osiedlowy.

Źródło: UM Gliwice (kik/PolSl)

Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia organizuje w ramach Europejskiego Kongresu Gospodarczego (7-9 maja) pierwszy Szczyt Innowacji. Będzie również aktywnie uczestniczyć w Kongresie w roli współgospodarza.

Europejski Kongres Gospodarczy w Katowicach co roku przyciąga największych światowych liderów politycznych, przedstawicieli nauki i biznesu, jak również reprezentantów rządu i samorządu terytorialnego. Wydarzenie odbywające się w stolicy Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii stanowi forum do debaty na temat problemów i wyzwań współczesnego świata.

Pierwszy Szczyt Innowacji

GZM od początku aktywnie uczestniczy w Kongresie, ale tegoroczna edycja będzie wyjątkowa, ponieważ pierwszy raz będzie towarzyszyć jej Szczyt Innowacji.

– To będzie wyjątkowe wydarzenie! – zapowiada Henryk Borczyk, wiceprzewodniczący zarządu GZM. – Na obszarze GZM mamy długie tradycje wdrażania innowacji, które ułatwiają ludziom życie. Nawet więcej! Na swój sposób GZM sama w sobie jest innowacją, gdyż jest pierwszą w Polsce powołaną na mocy ustawy metropolią, czyli miastem miast, które łączy to co granic mieć nie powinno i pozwala zachować lokalną tożsamość – dodaje.

Szczyt będzie okazją do przekonania się, że GZM nie boi się sięgać po innowacyjne rozwiązania. Zaplanowano ciąg prezentacji dotyczący innowacji technologicznych oraz społecznych. Wśród prezentujących pojawi się Charles Landry, wybitny ekspert od kreatywnych miast, autor książki „Kreatywne miasto: zestawy narzędzi dla miejskich innowatorów”. Nie zabraknie też ekspertów od mobilności, zarówno tej naziemnej, jak i powietrznej, a także przedstawicieli świata nauki i kultury, oraz pracowników urzędu metropolitalnego, którzy bezpośrednio opowiedzą o prowadzonych przez siebie projektach.

Szczyt Innowacji odbędzie się 8 maja, czyli drugiego dnia Kongresu, w strefie Green Planet.

Bogaty program EKG

Tradycyjnie członkowie zarządu GZM i zatrudnieni w niej eksperci będą uczestniczyć w szeregu wydarzeń zaplanowanych w ramach Kongresu. Zapraszamy m.in. na panel z udziałem wiceprzewodniczącej Danuty Kamińskiej, poświęcony jakości życia w mieście. Natomiast członek zarządu GZM Grzegorz Kwitek zabierze głos w dyskusjach dotyczących partnerstwa publiczno-prywatnego w nowej perspektywie unijnej oraz zeroemisyjnej logistyce miejskiej.

Europejski Kongres Gospodarczy odbędzie się w dniach 7-9 maja w Międzynarodowym Centrum Kongresowym w Katowicach.

Link do rejestracji: https://www.eecpoland.eu/2024/pl/rejestracja,3211/

Od 25 kwietnia mieszkańcy Katowic i wszyscy zainteresowani najpoważniejszymi wyzwaniami stojącymi dzisiaj przed nauką, człowiekiem i światem mogą zgłosić swój udział w ESOF2024 – międzynarodowej otwartej debacie, która będzie gościła w Katowicach od 12 do 15 czerwca 2024 r. W 2024 roku Katowice to Europejskie Miasto Nauki.

– W tym roku Katowice są Europejskim Miastem Nauki. Wcześniej tytuł ten dzierżyły takie miasta jak Barcelona, Monachium, Manchester czy Kopenhaga. Jednym z przywilejów bycia Europejskim Miastem Nauki jest możliwość goszczenia EuroScience Open Forum, konferencji kluczowej dla rozwoju nauki na naszym kontynencie, na którą zjeżdżają przedstawiciele różnych środowisk naukowych z całej Europy – mówi Marcin Krupa, prezydent Katowic. – Podobnie jak w przypadku wydarzeń związanych z Europejskim Miastem Nauki Katowice 2024 i organizacją 50 tygodni tematycznych, chcemy by w konferencji aktywny udział brali również mieszkańcy naszego miasta, dlatego już teraz zachęcam do rejestracji w wydarzeniu – dodaje prezydent.

EuroScience Open Forum (ESOF) to organizowana co dwa lata w kolejnym Europejskim Mieście Nauki konferencja, skupiająca najwybitniejszych badaczy z Europy i całego świata, którzy przy aktywnym udziale społeczeństwa definiują i wytyczają kierunki, w jakich zmierzać powinna nauka. W debacie uczestniczą zarówno praktycy jak i teoretycy oraz przedstawiciele biznesu, gospodarki, mediów, politycy odpowiedzialni za podejmowanie kluczowych decyzji, a także mieszkańcy miasta, województwa, społecznicy i osoby ciekawe nauki, będącej na wyciągnięcie ręki.

Po raz pierwszy w historii ESOF zagości w Polsce i w środkowej części Europy w dniach 12-15 czerwca 2024 r. Hasłem tegorocznej edycji konferencji jest: Życie zmienia naukę. Debata będzie się toczyła w sześciu głównych obszarach tematycznych, jakimi są: transformacja energetyczna, zrównoważone środowisko, tożsamość kulturowa i transformacje społeczne, przemiany w obrębie doskonałości naukowej, zdrowe społeczeństwo, transformacja cyfrowa. Przez trzy dni konferencji w Międzynarodowym Centrum Kongresowym w Katowicach odbędą się liczne dyskusje, prelekcje, warsztaty i wystawy. Dzisiaj, tj. 25 kwietnia br. opublikowany został oficjalny program ESOF 2024, który znajduje się: TUTAJ.

ESOF2024 to efekt współpracy miasta Katowice, Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach – lidera Konsorcjum Akademickiego Katowice – Miasto Nauki 2024 oraz sześciu uczelni tworzących konsorcjum: Akademii Muzycznej im. K. Szymanowskiego w Katowicach, Akademii Sztuk Pięknych w Katowicach, Akademii Wychowania Fizycznego im. J. Kukuczki w Katowicach, Politechniki Śląskiej, Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach i Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, a także Europejskiego Stowarzyszenia na Rzecz Rozwoju Nauki i Technologii EuroScience, przy wsparciu ze strony Metropolii Górnośląsko-Zagłębiowskiej, samorządu Województwa Śląskiego i licznych partnerów i patronów wydarzenia.

Inicjatywa jest realizowana ze środków Unii Europejskiej.

Udział w konferencji jest bezpłatny.

Więcej informacji o konferencji i wydarzeniach towarzyszących oraz rejestracja uczestników na stronie: www.esof.eu. Link do formularza rejestracyjnego znajduje się TUTAJ.

Źródło: UM Katowice

GZM rozstrzygnęła kolejną, trzecią już edycję konkursu na najlepsze prace dyplomowe – licencjackie, inżynierskie i magisterskie – poświęcone tematyce metropolitalnej. Autorzy czterech najlepszych prac odebrali nagrody we wtorek (19 marca) w katowickim Spodku podczas 26. Ogólnopolskich Targów Edukacja.

Nagrody wręczył wiceprzewodniczący zarządu GZM – Henryk Borczyk.

W tym w kategorii prac inżynierskich nagrodę Przewodniczącego Zarządu GZM otrzymał absolwent Politechniki Warszawskiej, Mateusz Paweł Ubysz za pracę pt. „Zwiększanie prędkości podróży i przepustowości komunikacji tramwajowej na przykładzie wybranej części sieci tramwajowej”.

W kategorii prac magisterskich nagrody otrzymali: Hanna Szczerbik za pracę „Hołda Park – Zagospodarowanie terenów hałdy Makoszowy na cele rekreacyjno-sportowe”, absolwentka Politechniki Śląskiej oraz Joanna Godek i Oskar Handerman, którzy na Politechnice Krakowskiej obronili  pracę „Projekt rewitalizacji terenów poprzemysłowych obszaru KWK Mysłowice jako nowy kierunek zrównoważonego rozwoju miasta” . W tej edycji konkursu przyznano również wyróżnienie. Trafiło ono do Katarzyny Hetmańczyk, która na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie obroniła pracę pt. „Przemysł 4.0 – nowa ścieżka rozwojowa dla (po)górniczych miast tracących funkcje?”

Autorzy nagrodzonych prac otrzymali nagrody finansowe w wysokości od 2000 zł do 3500 zł oraz okolicznościowe dyplomy.

To trzecia edycja konkursu. Do konkursu mogą być zgłaszane prace licencjackie, inżynierskie i magisterskie, obronione po utworzeniu związku metropolitalnego w województwie śląskim tj. od 1 lipca 2017 roku. Tematy prac, które można zgłaszać do konkursu powinny obejmować zagadnienia istotne dla funkcjonowania Metropolii GZM oraz jej rozwoju w oparciu o Strategię Rozwoju Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii na lata 2022-2027 z perspektywą do 2035 roku.

Konkurs na najlepsze prace dyplomowe to część Metropolii Nauki, projektu stanowiącego pakiet narzędzi finansowych i organizacyjnych, wspierających uczelnie w podnoszeniu swojej oferty edukacyjnej, a przez to wzmacniających rolę GZM jako ośrodka akademickiego i badawczo-rozwojowego.

W Metropolii studiuje ponad 91 tys. studentów. Rozwój oferty naukowej i promocja potencjału intelektualnego to jeden z priorytetów GZM. Obok konkursu na prace dyplomowe, sztandarowym programem w tym zakresie jest Metropolitalny Fundusz Wspierania Nauki.

50 tygodni w Mieście Nauki to cykl wydarzeń przygotowanych przez Konsorcjum Akademickie – Katowice Miasto Nauki. Każdy tydzień poświęcony jest konkretnej tematyce – w dniach 15-21 stycznia obchodzimy Tydzień Rysunku. Z tej okazji zapraszamy do Metrolabu GZM (ul. Młyńska 2, Katowice) na serię wydarzeń popularnonaukowych, skierowanych do odbiorców w każdym wieku.  Działania realizowane są w ramach Europejskiego Miasta Nauki Katowice 2024.

50 tygodni w Mieście Nauki – Tydzień Rysunku

15 stycznia (poniedziałek)

• 10:00–11:30 – wykład „Ścieki w nowym miejskim klimacie” (wykład dla osób dorosłych oraz uczniów szkół ponadpodstawowych), prelegentka: dr Edyta Łaskawiec, Politechnika Śląska
• 12:00–14:00 – warsztat „Profilaktyka narażenia na metale ciężkie” (warsztat dla uczniów szkół podstawowych z klas 4-6. Obowiązują zapisy), prelegent: prof. Grzegorz Dziubanek, Śląski Uniwersytet Medyczny

16 stycznia (wtorek)

• 10:00–12:00 – warsztat „Profilaktyka narażenia na metale ciężkie” (warsztat dla uczniów szkół podstawowych z klas 4-6. Zapisy poprzez formularz. Obowiązują zapisy), prelegent: prof. Grzegorz Dziubanek, Śląski Uniwersytet Medyczn

17 stycznia (środa)

• 10:00–12:00 – warsztat „Profilaktyka narażenia na metale ciężkie” (warsztat dla uczniów szkół podstawowych z klas 4-6, obowiązują zapisy), prelegent: prof. Grzegorz Dziubanek, Śląski Uniwersytet Medyczny
• 12:30–13:45 – Dla uszka maluszka – zajęcia muzyczne dla dzieci w wieku 1-3 z rodzicem/opiekunem (liczba miejsc ograniczona, obowiązują zapisy), prowadząca: dr Dominika Lenska, Akademia Muzyczna im. Karola Szymanowskiego w Katowicach
• 13:45–14:30 – Dźwięk, który budzi do życia – warsztaty z elementami muzykoterapii dla seniorów (liczba miejsc ograniczona, obowiązują zapisy), prowadząca: as. Agnieszka Sepioło, Akademia Muzyczna im. Karola Szymanowskiego w Katowicach
• 17:00–19:00 – wykład „Tajemnice genetyki sądowej” (wykład otwarty, zapisy nie obowiązują), prelegent: dr Marcin Tomsia, Śląski Uniwersytet Medyczny

18 stycznia (czwartek)

• 10:00–12:00 – warsztat „Profilaktyka narażenia na metale ciężkie” (warsztat dla uczniów szkół podstawowych z klas 4-6, obowiązują zapisy), prelegent: prof. Grzegorz Dziubanek, Śląski Uniwersytet Medyczn

19 stycznia (piątek)

• 10:00–11:30 – prelekcja nt. programu „Erasmus+” (prelekcja dla uczniów ze szkół ponadpodstawowych, obowiązują zapisy), organizator: Biuro Współpracy Międzynarodowej Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach
• 12:00–14:00 – warsztat „Profilaktyka narażenia na metale ciężkie” (warsztat dla uczniów szkół podstawowych z klas 4-6, obowiązują zapisy), prelegent: prof. Grzegorz Dziubanek, Śląski Uniwersytet Medyczny
• 18:00-19:00 – „Kolejowe sekrety Śląska” (spotkanie otwarte, nie obowiązują zapisy), prowadzący: Wojciech Dinges, Metropolia GZM

20 stycznia (sobota)

• 10:00–13:00 – warsztaty ogrodnicze „Szkoła ogrodników” (warsztaty dla osób w każdym wieku, liczba miejsc ograniczona – obowiązują zapisy pod adresem e-mail fundacja.ogrodyprzyszlosci@gmail.com), organizator: Fundacja Ogrody Przyszłości
• 15:00–19:00 – warsztaty plastyczno-muzyczne „Rysowanie dźwiękiem kontra granie rysunków” * (warsztaty plastyczno-muzyczne, nie obowiązują zapisy), organizator: Akademia Sztuk Pięknych w Katowicach

* Oficjalne wydarzenie Tygodnia Rysunku

50 tygodni miasta nauki to cykl wydarzeń przygotowanych przez Konsorcjum Akademickie – Katowice Miasto Nauki. Każdy tydzień poświęcony jest konkretnej tematyce – w dniach 8-14 stycznia obchodzimy Tydzień Skarbów. Z tej okazji zapraszamy do Metrolabu GZM (ul. Młyńska 2, Katowice) na serię wykładów i warsztatów realizowanych przez naukowców i ekspertów śląskich uczelni.  Działania realizowane są w ramach Europejskiego Miasta Nauki Katowice 2024.

WYDARZENIA W METROLABIE GZM:

• 8 stycznia (poniedziałek)

10:00–11:00 – Warsztaty nt. marki osobistej (wykład dla szkół ponadpodstawowych, liczba miejsc ograniczona, obowiązują zapisy)

organizator: Koło Naukowe HR-owców Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach

12:00–13:30 – Wykład „Racjonalność a rzeczywistość: rola człowieka w rachunkowości” (wykład dla szkół ponadpodstawowych (liczba miejsc ograniczona, obowiązują zapisy)

prelegent: mgr Maciej Tuszkiewicz, Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

16:00–18:00 – Wykład „Poszukiwania skarbów sprzed setek milionów lat…” (spotkanie otwarte dla wszystkich pokoleń)

organizator: Uniwersytet Śląski w Katowicach i Politechnika Śląska, Dawid Surnik

• 9 stycznia (wtorek)

13:00–14:30 –Wykład „Reforma psychiatrii, odmienności psychiatrii dzieci i młodzieży” (wykład dla nauczycieli, rodziców i opiekunów, obowiązują zapisy)

organizator: Śląski Uniwersytet Medyczny

15:30–17:00 –Wykład „Reforma psychiatrii, odmienności psychiatrii dzieci i młodzieży” (wykład dla nauczycieli, rodziców i opiekunów, obowiązują zapisy)

organizator: Śląski Uniwersytet Medyczny

• 12 stycznia (piątek) 

12:00–13:30 – wykład „Twoja droga do dostępności” (wykład dla osób dorosłych oraz uczniów szkół ponadpodstawowych, wstęp wolny)

prelegentka: prof. Maria Gorczyńska, Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

Więcej wydarzeń na stronie Europejskiego Miasta Nauki Katowice 2024

Pozyskano kwotę 1 866 969.00 zł dofinansowania do projektu, którego celem będzie podniesienie kwalifikacji 450 uczniów w trzech szkołach prowadzących kształcenie zawodowe w Siemianowicach Śląskich w okresie od 01.09.2023 do 30.06.2027 roku. W ramach projektu realizowane będą staże zawodowe we współpracy z pracodawcami.

Będą to pełnopłatne staże dla uczniów siemianowickich szkół. Każdy uczeń będzie mógł odbyć 150 godzinny staż, za który otrzyma stypendium finansowe. Wynagrodzenie stażysty wyniesie 80% minimalnej stawki godzinowej za pracę, tj. na poziomie najniższej krajowej.

Dofinansowanie to pierwszy etap wsparcia szkolnictwa branżowego w zakresie Europejskiego Funduszu Społecznego + w ramach działania 6.3. Kształcenie zawodowe programu operacyjnego Fundusze Europejskie dla Województwa Śląskiego 2021-2027.

Źródło: UM Siemianowice Śląskie

„Zmiany w systemie planowania i zagospodarowania przestrzennego. Ujęcie kluczowe” to temat spotkania, które odbyło się we wtorek (5 grudnia) w siedzibie Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii. Wydarzenie adresowane było głównie do planistów i urbanistów z wszystkich gmin GZM.

We wrześniu br. weszła w życie nowelizacja ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, która zmieniła dotychczasowe narzędzia planistyczne w gminach, a także wprowadziła nowe rozwiązania prawne służące uproszczeniu, ujednoliceniu i przyspieszeniu procedur planistycznych.

Przykładowe, kluczowe zmiany to: zastąpienie planem ogólnym dotychczasowego studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, wzmocnienie przepisów dotyczących m.in.: partycypacji społecznej i form udziału interesariuszy w procesie planistycznym, kształtowania miasta zwartego i efektywniejszego wprowadzania zasad zrównoważonego rozwoju (łączącego aspekty: przestrzennym, środowiskowy i gospodarczy).

Całkowitą nowością jest m.in. wprowadzenie dwóch rozwiązań. Pierwsze to nieodpłatny i ogólnodostępny rejestr urbanistyczny (online), który ma stanowić kompleksową bazę danych z zakresu planowania przestrzennego (m.in. uchwały, wnioski, projekty planów wraz z załącznikami). Drugie to zintegrowany plan inwestycyjny, sporządzany na wniosek inwestora, ale jednocześnie zapewaniający z jego strony jakąś korzyść dla gminy (a zobowiązania te są ujęte umowy urbanistycznej – w formie aktu notarialnego).

Podczas spotkania eksperci z Instytutu Metropolitalnego kompleksowo omówili znowelizowane przepisy, koncentrując się na aspektach praktycznych i wdrożeniowych. Eksperci zwrócili także uwagę na kluczowe terminy i obowiązki organów gminy związane z wdrożeniem reformy planistycznej w samorządzie gminnym.

W trakcie spotkania Danuta Kamińska, wiceprzewodnicząca zarządu GZM podkreśliła, że obecnie to drugi przełomowy pakiet nowelizacji przepisów dot. spraw przestrzennych. Pod koniec 2020 wprowadzono zmiany ustawowe, które konsekwentnie zmierzają do integrowania planowania strategicznego i przestrzennego. W GZM znalazło to już wyraz opracowanej rok temu Strategii Rozwoju GZM, obligatoryjnie zawierającej w sobie część przestrzenną. Dodała też, że przestrzeń to nasze wspólne dobro, a dbałość o ład przestrzenny to jedno z zadań ustawowych GZM. 

Spotkanie zostało zorganizowane w ramach projektu pn. „Platforma dobrych praktyk”, którego celem jest wymiana doświadczeń i budowanie wzajemnych kontaktów wokół danej dobrej praktyki, co w znaczący sposób wpływa na zwiększenie efektywności i sprawności funkcjonowania samorządów lokalnych oraz na wzmocnienie współpracy międzygminnej.

170 uczestników, 25 panelistów i referentów, 4 panele dyskusyjne i 5 referatów wprowadzających – tak w skrócie można podsumować drugą edycję konferencji „Atom dla samorządu”. Wydarzenie odbyło się w czwartek 23 listopada w siedzibie Muzeum Śląskiego w Katowicach w ramach Dni Energii Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii.

Czy transformacja energetyczna w Polsce jest możliwa bez energetyki jądrowej? Czy scenariusze transformacji energetycznej są szansą dla lokalnych społeczności? Czy energetyka jądrowa może pomóc gminom w samowystarczalności energetycznej? Czy local content jest sposobem na zwiększenie konkurencyjności naszego regionu? Jaką rolę odgrywa edukacja w procesie transformacji energetycznej? Na te i wiele innych pytań starano się odpowiedzieć w trakcie zakończonej właśnie drugiej edycji konferencji „Atom dla samorządu”.

Organizatorem wydarzenia była Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia. Konferencja zgromadziła ekspertów, naukowców, samorządowców, uczniów, studentów oraz wszystkich zainteresowanych tematyką energetyki jądrowej.

Konferencję otworzył Pan Mariusz, Skiba, Wiceprezydent Miasta Katowice, który zwrócił uwagę na wydarzenia ostatnich trzech lat, szczególnie na konieczność transformacji energetycznej opartej na indywidualnych rozwiązaniach. Wskazał, że to właśnie atom jest rozwiązaniem najlepiej odpowiadającym możliwościom, potrzebom i aspiracjom naszego kraju.

Powitanie gości kontynuował Henryk Borczyk, Wiceprzewodniczący Zarządu Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii, podkreślając znaczenie edukacyjne tego spotkania. – Jako region i kraj przechodzimy głęboką transformację energetyczną. Tutaj, na Górnym Śląsku i w Zagłębiu, czujemy to bardzo mocno. Mamy świadomość, że transformacja bez energetyki jądrowej nie będzie możliwa. Z energetyką jądrową wiążą się kwestie ochrony środowiska i bezpieczeństwa. O tym wszystkim będziemy dzisiaj rozmawiać – mówił w czasie otwarcia Henryk Borczyk, Wiceprzewodniczący Zarządu GZM.

W listopadzie 2023 roku Parlament Europejski poparł włączenie energetyki jądrowej do grona zielonych technologii. Podejście Unii Europejskiej do tego zagadnienia oraz kwestie legislacyjne z tym związane przybliżył gościom dr hab. Mirosław Pawełczyk, profesor Uniwersytetu Śląskiego – Idea wprowadzenia modelu partycypacji samorządów w procesie inwestycji w energetykę jądrową jest prosta – musi być oparta na systemie rekompensat. Definiując te rekompensaty, czyli szkody społeczno-środowiskowe w każdym wymiarze, należy również przełożyć je na pieniądze i konkretne zapisy kontraktowe.

Na temat szans związanych z transformacją energetyczną Śląska i Zagłębia żywo dyskutowali przedstawiciele Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii oraz przedstawiciele Akademii Górniczno-Hutniczej, Tauron Polska Energia, Regionalnego Centrum Gospodarki Wodno-Ściekowej S.A w Tychach, a także wójt gminy Ochotnica Dolna. Dr hab. inż. Łukasz Bartela z Politechniki Śląskiej rozważał, czy transformację energetyczną Śląska i Zagłębia należy traktować jako szansę czy ryzyko dla lokalnych społeczności – Transformacja energetyczna jest niezbędnym elementem sprawiedliwej transformacji regionów węglowych. Zastosowanie różnorodnych technologii energetycznych może stanowić szansę na zachowanie godnych warunków życia, miejsc pracy i zapobieganie wyludnieniu.

Kolejny panel dyskusyjny podjął dyskusję nad analizą roli energetyki jądrowej a rolą samorządów. Zastanawiano się, dlaczego samorządy potrzebują energii jądrowej oraz jakie wyzwania przed nimi stoją. W dyskusji uczestniczyli przedstawiciele Politechniki Śląskiej, Akademii Górniczo-Hutniczej, Instytutu Sobieskiego, Miasta Dąbrowa Górnicza oraz Orlen Synthos Green Energy. Urszula Kuczyńska z Instytutu Sobieskiego skupiła się na aspektach ekonomicznych – W wielu miejscach obiekty jądrowe okazały się być nie tylko centrami życia gospodarczego, ale przede wszystkim stały się centrami życia społeczno-gospodarczo-kulturalnego w swoich regionach. Różne dane wskazują, że na każde 100 osób zatrudnionych w elektrowni jądrowej powstaje dodatkowo około 66 etatów w lokalnej gospodarce.

W panelu omawiającym relacje między inwestorami, samorządami i społecznościami lokalnymi uczestniczył Wójt gminy Choczewo, Starosta Powiatu Wejherowskiego, a także przedstawiciele Orlen Synthos Green Energy, PGE PAK Energia Jądrowa oraz Polskich Elektrowni Jądrowych sp. z o.o. Panel porwał serca publiczności, szczególnie żywa dyskusja poprowadzona przez Pana Wójta.

Andrzej Sidło, Doradca w Ministerstwie Klimatu i Środowiska podkreślił znaczenie local content nie tylko dla akceptacji społecznej projektów jądrowych, ale także dla korzyści ekonomicznych wynikających z zaangażowania polskiego przemysłu. W panelu wzięli udział przedstawiciele Energoprojekt Katowice S.A., Katowickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej, Izby Gospodarczej Energetyki i Ochrony Środowiska, Dyrektor ds. Rozwoju firmy SHI FW Energia FAKOP oraz Dyrektor Generalny przedstawicielstwa EDF SA w Polsce.

Polska gospodarka stoi przed ogromnym wyzwaniem. Wszyscy paneliści oraz referenci zgodnie podkreślili, że inwestycje w energię jądrową są kluczowe dla Polski. Ważną rolę w tym procesie odgrywają samorządy, społeczności lokalne oraz polski przemysł.

Energetyka jądrowa w Polsce wciąż budzi wiele pytań i wątpliwości. Kolejna edycja konferencji „Atom dla samorządu” była doskonałą okazją do wymiany wiedzy, doświadczeń oraz nawiązania kontaktów.