• W 2025 roku wrócą pociągi na trasę od Tarnowskich Gór do Katowic. To ważny odcinek Kolei Metropolitalnej – pociągi będą jeździć krócej o prawie 20 min i kursować częściej.
• Zanim pociągi wrócą na tory, projektowane będzie jeszcze otoczenie nowych stacji.
• Na to, jak otoczenie nowych stacji będzie wyglądać – mogą mieć wpływ mieszkańcy GZM. Dlatego Metropolia zaprasza mieszkańców na spacery badawcze. Wspólnie zastanowimy się co trzeba zrobić, aby dojścia i okolice stacji były bezpieczne i wygodne.

Przez cały maj w Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii odbędzie się 12 spacerów badawczych w pięciu miejscowościach: w Bytomiu, Radzionkowie, Chorzowie, Nakle Śląskim i Tarnowskich Górach. Harmonogram znajduje się poniżej.

Zapisy do udziału w spacerach badawczych GZM już trwają. Formularz rejestracyjny jest dostępny https://forms.office.com/e/qVVysZkyMK. Liczba miejsc jest ograniczona. Spacery będą odbywać się w grupie 10 osób w godzinach 17:30-19:30. Każda z osób, która zostanie zakwalifikowana do udziału w spacerach, otrzyma indywidualnie potwierdzenie z informacją o dokładnym miejscu rozpoczęcia spaceru.

„Limuzyna na szynach” z Tarnowskich Gór do Katowic

Spacery badawcze odbędą się wzdłuż linii kolejowej, gdzie trwa budowa nowych torów i peronów Kolei Metropolitalnej.

– Mieszkańcy od dawna zwracali uwagę na potrzebę rozwijania oferty kolejowej na tej linii, stworzenia swego rodzaju „limuzyny na szynach” – jak to określano kilkanaście lat temu w Tarnowskich Górach – dla tej części Metropolii, aby szybciej podróżować w stronę Katowic. Dzięki tej inwestycji oraz planowanej dotacji GZM do uruchomienia dodatkowych połączeń kolejowych w przyszłości, będzie to możliwe – mówi Wojciech Dinges, pełnomocnik zarządu GZM ds. transportu szynowego.

Po zakończeniu tych prac – zmieni się lokalizacja kilku stacji i powstaną nowe (Chorzów Uniwersytet, Bytom Stroszek, czyli przesunięta dawna stacja „Bytom Północny” oraz Tarnowskie Góry Osada Jana). Powrót pociągów na tę linię i wprowadzone dwa lata temu połączenie Bytom-Gliwice ułatwią szybkie i wygodne podróże w kilku kierunkach – w stronę Gliwic, Bytomia, Chorzowa, Katowic, Tarnowskich Gór, Lublińca oraz lotniska i dalej, w kierunku Zawiercia i Częstochowy.

– Kolej jest dla nas punktem wyjścia, by zbudować siatkę dobrej mobilności w GZM, również tej w otoczeniu stacji kolejowych – teraz na linii od Tarnowskich Gór, a następnie – gdy będą oddawane kolejne odcinki – w pozostałych częściach Metropolii. Stąd propozycja spacerów badawczych, aby spotkać się z mieszkańcami już na obszarze poszczególnych miejscowości i wspólnie pomyśleć nad najlepszymi rozwiązaniami, które usprawnią nasze codzienne korzystanie z nowych stacji kolejowych oraz ułatwią przesiadkę na inne środki transportu metropolitalnego – dodaje.

Czasem wystarczy drobna zmiana, by ułatwić przejście

Podczas spacerów badawczych, mieszkańcy niejako „wydeptają” najbliższe otoczenie nowych stacji, aby znaleźć rozwiązania, dzięki którym przejście na pociąg będzie wygodne i bezpieczne.

– Czasami, żeby skrócić nawet o kilka minut dojście do stacji czy przystanku – wystarczy drobna zmiana poprzez np. usunięcie barierek czy niewielkich zmian w organizacji ruchu – mówi Magdalena Jochemczyk, przedstawiciela Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii, która koordynuje projekt „Jak otworzyć kolej na mieszkańców”.

– Jednak chcemy na tę przestrzeń wokół stacji spojrzeć szerzej. Porozmawiać też o tym, z czym kojarzą się nam te miejsca, zastanowić się czy znajdują się tam jakieś charakterystyczne elementy, które chcielibyśmy pokazać całej Metropolii. Może w okolicy jest mural lub inny obiekt, do którego mieszkańcy są przywiązani z sentymentem albo występują jakieś ograniczenia, które wpływają na poczucie bezpieczeństwa w tym rejonie. Chcemy to znaleźć i wskazać podczas spacerów – dodaje.

Na jesień odbędą się konsultacje według rekomendacji Komisji Europejskiej i OECD

Spacery badawcze będą pierwszą częścią projektu, którym GZM zaprasza mieszkańców – użytkowników transportu publicznego do włączenia się w poszukiwanie rozwiązań, aby w przyszłości codzienne dojazdy do pracy i szkoły były szybkie i komfortowe.

– Nie ma wątpliwości, że lokalne podróże są ważne dla każdego z nas. Dlatego mieszkańcy powinni mieć swój głos w procesie planowania transportu. To pozwala im wpłynąć na kształtowanie mobilności w swojej okolicy i stopniowo budować standardy we wspólnym modelowaniu miejskiej infrastruktury – mówi Krzysztof Rodziewicz, dyrektor w Departamencie Analiz Transportowych, Centrum Unijnych Projektów Transportowych (CUPT).

Poza spacerami badawczymi, niebawem ukaże się ankieta dotycząca przemieszczania się i wyglądu stacji kolejowych. Konsultacje będą kontynuowane jesienią tego roku. Zostaną przeprowadzone w innowacyjnej formule deliberacji zgodnie z rekomendacjami Komisji Europejskiej.

Harmonogram spacerów badawczych. Sprawdź, kiedy spacery badawcze GZM odbędą się w poszczególnych miastach

Bytom

9 maja – Bytom Stroszek

10 maja – Bytom Karb

11 maja – Bytom Rozbark (stacja jeszcze nieistniejąca)

16 maja – Bytom, stacja główna

Radzionków:

17 maja – Radzionków Rojca

18 maja – stacja Radzionków

Chorzów:

23 maja – Chorzów Stary

24 maja – Chorzów Miasto

25 maja – Chorzów Uniwersytet

Nakło Śląskie

29 maja – Nakło Śląskie

Tarnowskie Góry

30 maja – Tarnowskie Góry

31 maja – Tarnowskie Góry Osada Jana 31 maja (stacja jeszcze nieistniejąca)

Spacery badawcze organizowane są w ramach projektu „Jak otworzyć kolej na mieszkańców”. Projekt jest realizowany przy wsparciu Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) i Komisji Europejskiej we współpracy Centrum Unijnych Projektów Transportowych, Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii i Spółdzielni Socjalnej FADO.

Od 12 kwietnia można już korzystać z nowej niemal 2-kilometrowej drogi, która połączyła ulicę Sobieskiego z ulicą Kościuszki i pozwala ominąć centrum Dąbrowy Górniczej. Do dyspozycji mieszkańców są też dwa parkingi z 375 miejscami postojowymi w centrum przesiadkowym przy kolejowej stacji.

Przebudowa układu drogowego wraz budową centrum przesiadkowego w śródmieściu to jedna z kluczowych miejskich inwestycji. Od października 2020, gdy prace rozpoczęły się w rejonie ulicy Sobieskiego, powstały:

• prawie 2 km droga łącząca ul. Sobieskiego z ul. Kościuszki i przebudowaną ul. Kolejową;
• droga pod nowym wiaduktem kolejowym, która łączy ulice Kościuszki i Limanowskiego;
• tunel pieszo-rowerowy w miejscu zlikwidowanego przejazdu przy ul. Konopnickiej;
• droga łącząca ul. Limanowskiego i ul. Robotniczą;
• parkingi na 375 miejsc po obu stronach torów z wjazdami od ulicy Kolejowej i Limanowskiego;
• przejście podziemne z windami między peronami i parkingami po obu stronach torów;
• centrum przesiadkowe przy dworcu PKP, do którego dojeżdżają autobusy;

Wzdłuż nowego układu drogowego – z rondami na pięciu skrzyżowaniach – zainstalowano nowoczesne ledowe oświetlenie, powstały także chodniki i drogi rowerowe.

Ważnym elementem inwestycji była budowa nowej kanalizacji deszczowej. – Wymagało to wielu prac ziemnych. Dość powiedzieć, że pod wiaduktem kolejowym, pod którym przejeżdżają dziś kierowcy, wykop pod trzy zbiorniki retencyjne miał aż 14 m głębokości – mówi Zbigniew Kubik, naczelnik Wydziału Inwestycji Drogowych. Jak dodaje, kolejny zbiornik retencyjny powstał w rejonie ul. Przybylaka.

Elementem kanalizacji deszczowej są także nowe przepompownie. Ta przy głównym wiadukcie ma podwójne zasilanie: z pompy głównej i rezerwowe z agregatu. Przepompownia powstała także przy tunelu pieszo-rowerowym.

Prezydent zapowiada budowę łącznika

Otwarta we wtorek dwupasmowa droga ma 7 m szerokości i 1900 m długości. Łączy rejon dworca kolejowego z rondem przy Urzędzie Pracy, można z niej także wyjechać i zjechać do Centrum Handlowego Pogoria. W przyszłości droga może zostać rozbudowana o drugą jezdnię.

– Nowa droga powstawała w trudnym terenie. Z tego powodu nad torami do bocznicy huta Bankowej trzeba było wybudować dwa wiadukty. Zdecydowaliśmy się na tę inwestycję, żeby przenieś dużą część ruchu samochodowego poza centrum naszego miasta. Ten komfort mieszkańcy odczują w pełni, gdy dobudujemy połączenie ulicy Kolejowej z aleją Zagłębia Dąbrowskiego. Tę inwestycję zamierzamy rozpocząć jeszcze w tym roku, otrzymaliśmy bowiem na to zadanie obietnicę dofinansowania – mówi Marcin Bazylak, prezydent Dąbrowy Górniczej.

Oprócz układu drogowego, modernizację przeszło również torowisko i trakcja elektryczna w rejonie stacji. Dodatkowo dołożono tam trzeci tor, pozwalający obsługiwać ruch lokalny. Zachowano także miejsce na czwarty tor. Na stacji zmodernizowano perony i zbudowano prowadzące do nich przejście podziemne z windami.

Wartą 234,5 mln brutto zł inwestycję zrealizowało konsorcjum dąbrowskich spółek Nowak-Mosty i Complex Dąbrowa Górnicza. Koszt poniesiony przez miasto to 149,8 mln zł brutto z czego 82,5 mln zł to dofinansowanie: 56,5 mln zł z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego oraz 26 mln zł z Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii. Przedsięwzięcie prowadzone było wspólnie przez miasto i PKP PLK S.A.

Źródło: UM Dąbrowa Górnicza

By w przyszłości codzienne dojazdy do pracy i szkoły były szybkie i komfortowe, musimy zacząć pracę już teraz. Zależy nam na tym, by zacząć współpracę z mieszkańcami – użytkownikami transportu publicznego. Wierzymy, że nasza wspólna praca przyniesie pozytywne skutki. Czasem drobna zmiana, na przykład w postaci usunięcia barierek czy niewielkich zmian w organizacji ruchu, może skrócić dojście do stacji czy przystanku o kilka minut.

Dlatego chcemy zaprosić mieszkańców GZM do rozmowy o węzłach przesiadkowych przy stacjach kolei metropolitalnej i zacząć planować je razem z przyszłymi ich użytkownikami poprzez działania w ramach projektu „Jak otworzyć kolej na mieszkańców?”. Proponujemy wspólne spacery po okolicy istniejących i przyszłych przystanków kolei metropolitalnej w 6 miastach i gminach na terenie GZM, podczas których porozmawiamy z mieszkańcami i zapytamy ich o zdanie w formie ankiet. O szczegółach opowiemy na spotkaniu otwierającym, które odbędzie się 12 kwietnia 2023 roku w godzinach 17:00-19:00 w Muzeum Hutnictwa w Chorzowie przy ulicy Metalowców 4a.

Zależy nam na obecności każdego, komu bliski jest temat dostępnego i efektywnego transportu w Metropolii. Prosimy o zarejestrowanie się poprzez formularz: https://forms.office.com/e/38NGHEaG1T

Jesteśmy też dostępni pod adresem mailowym mobilnosc@metropoliagzm.pl oraz pod numerem telefonu 32 718 07 11.

Obecnie trwają prace na linii kolejowej nr 131 na odcinku od Chorzowa Batorego przez Bytom do Nakła Śląskiego. Trwa także projektowanie odcinka obejmującego przystanki Nakło Śląskie, Tarnowskie Góry Osada Jana i Tarnowskie Góry. Dzięki tej inwestycji, za kilka lat, będziemy mogli szybciej jeździć do pracy czy szkoły.

Jednak wyremontowane tory i nowe perony to nie wszystko. Potrzebujemy wspólnej siatki połączeń autobusowych, tramwajowych i kolejowych, możliwości sprawnej i szybkiej przesiadki z różnych środków transportu oraz komfortowego dojścia do stacji czy przystanku kolejowego. Czekamy na Państwa, aby móc dobrze zaprojektować przyszłość transportu w Metropolii.

Cały projekt organizowany jest przy wsparciu Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) i Komisji Europejskiej we współpracy z Centrum Unijnych Projektów Transportowych i Spółdzielnią Socjalną FADO.

Komisja Europejska przyznała nagrodę MobilityAction 2022 projektowi realizowanemu przez Górnośląsko-Zagłębiowską Metropolię i Uniwersytet Śląski w Katowicach. Jury konkursowe doceniło kompleksowe podejście do przekształcenia przestrzeni nad Rawą w zieloną, przyjazną pieszym przestrzeń. Nagrody wręczono 23 marca podczas uroczystości w Gandawie (Belgia).

Projekt zmiany przestrzeni na kampusie UŚ pokonał dwóch innych finalistów – Ar2gether (Rzym, Włochy) i UCB Pharma (Braine L’Alleud, Belgia).

– W zeszłym roku byliśmy nominowani do nagrody EuropeanMobilityWeek za projekt uspokojenia ruchu na jednej z ulic, tym razem zostaliśmy uhonorowani nagrodą MobilityAction. To dla nas duży zaszczyt, ten projekt jest efektem pracy zespołowej. Metropolia współpracuje z 41 miastami i gminami, więc można sobie wyobrazić, jak duża jest skala naszej kooperacji. Chcemy być polskim pionierem w zakresie zrównoważonej mobilności, a w przyszłości może nawet europejskim – mówił podczas odbierania nagrody w Gandawie Kazimierz Karolczak, przewodniczący GZM.

Dodał, że sukces projektu nad Rawą dowodzi, że wszyscy chcemy żyć w zielonych, przyjaznych przestrzeniach miejskich. Przewodniczący GZM złożył także podziękowania za współpracę Katowicom oraz rektorowi Uniwersytetu Śląskiego.

– Ten projekt, to przede wszystkim wielki sukces w zakresie zmiany sposobu myślenia, o tym jak powinno się pracować nad modyfikacjami przestrzeni publicznej. Proces budowania świadomości tego, co da nam przywrócenie Rawy mieszkańcom akademickich Katowic rozpoczął się wraz z organizacją 5. edycji Śląskiego Festiwalu Nauki. Ta nagroda to kolejny dowód na to, że w podjętej przez nas inicjatywie zmiany Rawy jest potencjał – powiedział prof. Ryszard Koziołek, rektor Uniwersytetu Śląskiego.

W realizację projektu nad Rawą zaangażowani byli specjaliści z zakresu urbanistyki, partycypacji społecznej, transportu pieszego, rowerowego i publicznego. Komisja Europejska nie tylko doceniła efekt przeobrażenia parkingu przed kampusem w przestrzeń dla pieszych. Zauważono także fakt, że do prac nie wynajmowano żadnej firmy – na miejscu samodzielnie pracowali urzędnicy, pracownicy uczelni i aktywiści miejscy. Taki model działań został zainicjowany przez GZM przy okazji utworzenia Metropolitalnych Szkół Prototypowania (MSP).

Warto dodać, że metoda MSP była także wykorzystana do budowy Planu Zrównoważonej Mobilności Miejskiej, który aktualnie jest na etapie konsultacji społecznych, trwających do 11 kwietnia br.

Nagroda MobilityAction była przyznawana przez Komisję Europejską po raz pierwszy. Ma ona na celu zaprezentowanie najlepszych działań z zakresu zrównoważonej mobilności, realizowanych przez organizacje społeczeństwa obywatelskiego, przedsiębiorstwa, instytucje edukacyjne, inicjatywy obywatelskie oraz gminy.

Zmniejszenie zanieczyszczeń komunikacyjnych, zmniejszenie liczby wypadków drogowych oraz zachęcanie do korzystania z różnych środków transportu – to niektóre cele Planu Zrównoważonej Mobilności Miejskiej (ang. SUMP – Sustainable Urban Mobility Plan), opracowanego przez Górnośląsko-Zagłębiowską Metropolię oraz Związek Gmin i Powiatów Subregionu Centralnego Województwa Śląskiego. Dokument, który stworzono zgodnie z wytycznymi Unii Europejskiej, teraz będzie opiniowany przez mieszkańców. Zapraszamy do udziału w konsultacjach społecznych, które potrwają do 11 kwietnia br.

Dlaczego powstał SUMP? Po pierwsze, dokument prowadzi do rozwoju zrównoważonego transportu w miastach. Celem jest określenie wizji systemów i usług transportowych w regionie, ze szczególnym naciskiem na kwestie związane z ochroną środowiska i zdrowiem mieszkańców.  Kluczowe jest stworzenie takich warunków w przestrzeni miejskiej, aby każdy mógł bezpiecznie i efektywnie podróżować transportem zbiorowym, rowerami i hulajnogami, a przede wszystkim pieszo. Samochód ma być wykorzystywany tylko w ostateczności, gdy nie będzie szybszych i tańszych alternatyw.

Po drugie, zgodnie z zaleceniami Komisji Europejskiej, opracowanie i wdrożenie SUMP ma istotne znaczenie w kontekście pozyskiwania funduszy europejskich w bieżącej perspektywie finansowej.

Produkty do roku 2030, osiągnięcie efektów do 2050

SUMP to dokument strategiczny, który zgodnie z działaniami UE, zakłada osiągnięcie ambitnych celów do roku 2050. Mowa o zeroemisyjności transportu, drastycznym zmniejszeniu ofiar wypadków drogowych oraz mniejszym użyciu samochodów w życiu codziennym. Aby osiągnąć te cele, najpierw trzeba zrealizować szereg działań do roku 2030. W krótkiej perspektywie będą to projekty związane z Koleją Metropolitalną i polityką parkingową w miastach. W dłuższej perspektywie planowanie przestrzenne na terenie konurbacji ma być skupione wokół transportu kolejowego.

Dokument powstawał nie tylko w oparciu o teoretyczną wiedzę urzędników i specjalistów, ale także praktyczne doświadczenia, które wyniesiono w ramach Metropolitalnych Szkół Prototypowania. Osoby zajmujące się zawodowo urbanistyką, inżynierią ruchu, transportem publicznym, rewitalizacją, inwestycjami czy planowaniem przestrzennym, realizowały w miastach GZM projekty związane z uspokajaniem ruchu, polityką parkingową i siatką połączeń komunikacji miejskiej. W każdym z prototypów bardzo ważny był udział mieszkańców, z którymi przeprowadzono łącznie ponad 1000 wywiadów.

Zgłoś się do udziału w konsultacjach planu mobilności

Metoda zapoczątkowana w ramach Metropolitalnych Szkół Prototypowania będzie kontynuowana. Finalizacja prac nad SUMP nie byłaby możliwa bez konsultacji z mieszkańcami, którzy sami posiadają praktyczną wiedzę na temat tego, jak usprawnić ich codzienne podróże do pracy czy szkoły. W związku z tym Metropolia i Subregion Centralny przygotowały szereg spotkań w tej sprawie, zarówno w formule stacjonarnej, jak i on-line.

Jak wziąć dział w konsultacjach SUMP?

• 28 marca, godz. 10:00 – spotkanie on-line (LINK)
• 30 marca, godz. 18:00 – spotkanie w siedzibie GZM, ul. Barbary 21a, Katowice
• 31 marca, godz. 10:00 – spotkanie w biurze ZGiPSCWŚ, ul. Wincentego Pola 16, Gliwice
• 5 kwietnia, godz. 18:00 – spotkanie on-line (LINK)

Opinie można zgłaszać także mailowo do 11 kwietnia na adres: mobilnosc@metropoliagzm.pl

SUMP i pozostałe kluczowe dokumenty, z którymi należy się zapoznać, dostępne są w linkach poniżej:

Dobra Mobilność 30 50

Dobra Mobilność – (nie)wykorzystane możliwości

Prognoza oddziaływania na środowisko SUMP Subregion Centralny

Formularz uwag

Metropolia ogłosiła przetarg na zakup paliwa wodorowego. Zamówienie podstawowe obejmuje dostawę do 1435 ton paliwa wodorowego. Dodatkowo w prawie opcji możliwe będzie zwiększenie wolumenu o kolejne maksymalnie 880 ton i wydłużenie dostaw o kolejne maksymalnie trzy lata. Ten rodzaj paliwa będzie stosowany w autobusach napędzanych wodorem, które w przyszłym roku mają wozić pasażerów.

Zamówienie podstawowe ma być realizowane przez 5 lat od odbioru pierwszych tego typu autobusów, a paliwo wodorowe ma trafić do przedsiębiorstw komunikacji miejskiej w Katowicach, Tychach oraz Świerklańcu.

W przypadku przedsiębiorstw w Tychach oraz w Świerklańcu zamówienie obejmuje wyłącznie dostawy paliwa wodorowego. PKM-y wybudują bowiem własne stacje tankowania wodorem. Przypomnijmy, że 1 marca podpisały one umowy dofinansowania z budżetu NFOŚiGW na realizację tych inwestycji.

W przypadku PKM Katowice przyszły dostawca musi udostępnić własną stację tankowania wodorem na potrzeby taboru autobusów z ogniwami paliwowymi.

Dłuższe dystanse na jednym doładowaniu

Czas tankowania autobusów zasilanych wodorem wynosi ok. 20 minut. Na jednym ładowaniu (ok. 30 kg wodoru) mogą przejechać od 350 do 400 km.

Dla porównania autobus elektryczny po ładowaniu, które trwa kilka godzin może przejechać od 170 do 190 km.

W praktyce autobusy wodorowe mogą przebywać dłuższe trasy i nie wymagają rozbudowanej sieci stacji tankowania.

Metropolia inwestuje w wodór

Zakup paliwa jest elementem projektu realizowanego przez Górnośląsko- Zagłębiowską Metropolię. Ma on na celu upowszechnianie wodoru jako paliwa dla komunikacji miejskiej. Jest to zarazem element wdrażania strategii bezemisyjnego transportu publicznego.

Obecnie Metropolia prowadzi postępowanie przetargowe na zakup autobusów napędzanych wodorem. Zamówienie podstawowe obejmuje 20 pojazdów. Dodatkowo, w prawie opcji, możliwy będzie zakup kolejnych 10 sztuk.

Całkowity koszt przedsięwzięcia to ponad 110 milionów złotych. 81 milionów pochodzi z dotacji udzielonej Metropolii przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Pojazdy będą użyczone przewoźnikom PKM Tychy, PKM Katowice i PKM Świerklaniec.

Pierwsze autobusy napędzane wodorem powinny trafić do GZM już w pierwszej połowie 2024 roku.

Niedawno przedsiębiorstwa komunikacji miejskiej w Tychach oraz Świerklańcu podpisały umowy dofinansowania budowy stacji tankowania wodorem. Na realizację tych inwestycji NFOŚiGW przeznaczył 10 mln zł.

Przydatne linki:

Ogłoszenie postępowania: Platforma Marketplanet (ezamawiajacy.pl)

Postępowanie na zakup autobusów napędzanych wodorem – Metropolia GZM

Dolina Wodorowa powstała w Metropolii. Wodór może stać się nową specjalizacją regionu – Metropolia GZM

W Tychach i Świerklańcu powstaną stacje tankowania wodoru. Umowy dotacji podpisane – Metropolia GZM

Przedsiębiorstwa komunikacji miejskiej w Tychach oraz Świerklańcu podpisały w dniu 1 marca 2023 umowy dofinansowania budowy stacji tankowania wodorem. Na realizację tych inwestycji NFOŚiGW przeznaczył 10 mln zł.

„Stacja tankowania wodoru Świerklaniec” to nazwa projektu realizowanego przez Przedsiębiorstwo Komunikacji Metropolitalnej Sp. z o.o. w Świerklańcu. Powstanie ogólnodostępna stacja wodoru.  Umożliwi tankowanie paliwa na poziomie ok. 150 000 kg/rok, w przeliczeniu daje to ok. 7 tys. tankowań pojazdów.

„Tankuj wodór z PKM Tychy!”. Przedsiębiorstwo Komunikacji Miejskiej Sp. z.o.o w Tychach planuje budowę ogólnodostępnej stacji wodoru umożliwiającej tankowanie pojazdów wykorzystujących do napędu energię elektryczną wytworzoną z wodoru. Głównym celem budowy stacji jest promocja tzw. „wodoromobilności”, której rozwój przyczynia się do zmniejszenia liczby pojazdów emitujących CO2 i NOx.

Inwestycje są elementem projektu realizowanego przez Górnośląsko- Zagłębiowską Metropolię. Ma on na celu upowszechnianie wodoru jako paliwa dla komunikacji miejskiej. Jest to zarazem element wdrażania strategii bezemisyjnego transportu publicznego.

Zastosowanie wodoru w transporcie publicznym ma podwójne znacznie. Poza aspektem ekologicznym, chodzi o jego wydajność. Czas tankowania autobusów zasilanych ogniwami paliwowymi jest kilkukrotnie krótszy niż pojazdów bateryjnych, a na jednym tankowaniu mogą przejechać nawet dwa razy dłuższy dystans. Nie wymagają również tak rozbudowanej sieci ładowarek.

Przetarg na zakup autobusów wodorowych

Obecnie trwa postępowanie przetargowe na zakup autobusów napędzanych wodorem. Zamówienie podstawowe obejmuje 20 pojazdów. Dodatkowo, w prawie opcji, możliwy będzie zakup kolejnych 10 sztuk.

Całkowity koszt przedsięwzięcia to ponad 110 milionów złotych. 81 milionów pochodzi z dotacji udzielonej Metropolii przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Zamówienie obejmuje zakup o długości ok. 12 metrów wraz z systemem ładowania i obsługą gwarancyjną. Pojazdy mają pomieścić min. 85 pasażerów, z czego co najmniej 25 na miejscach siedzących.

Pojazdy będą użyczone przewoźnikom PKM Tychy, PKM Katowice i PKM Świerklaniec.

Pierwsze autobusy napędzane wodorem powinny trafić do GZM już w pierwszej połowie 2024 roku.

Źródło: Śląski Urząd Wojewódzki, mat. własne

Przydatne linki:

110 mln złotych na projekty z obszaru elektromobilności i energetyki – Śląski Urząd Wojewódzki w Katowicach (katowice.uw.gov.pl)

Postępowanie na zakup autobusów napędzanych wodorem – Metropolia GZM

Dolina Wodorowa powstała w Metropolii. Wodór może stać się nową specjalizacją regionu – Metropolia GZM

Od 25 lutego b.r. nowa metrolinia M25 będzie wozić pasażerów z Katowic przez Siemianowice Śląskie do Czeladzi.

Linia będzie kursować przez cały tydzień od wczesnych godzin porannych do późnych godzin wieczornych. W dni robocze i w dni wolne co godzinę.

W Katowicach początkowym przystankiem jest Sądowa. Autobusy będą jechać przez Sokolską i Chorzowską na Plac Alfreda. Potem kierują się na Siemianowice Śląskie i przez Bańgów docierają do Czeladzi. Ostatnim przystankiem jest Czeladź Dworzec. Rozkładowy czas dojazdu wynosi ok. 30 minut.  

Metrolinie

Metrolinie to uruchamiane regularnie od maja 2021 r. połączenia autobusowe. Ich zadaniem jest zwiększenie dostępności oferty komunikacyjnej i usprawnienie podróży w miastach i gminach, przez które przebiegają, do czasu uruchomienia Kolei Metropolitalnej.

W Metropolii do tej pory uruchomiono 27 metrolinii. Łącznie ma ich powstać 32.

Mają one różne funkcje. Podstawowe tzw. „szkieletowe” obsługują duże miasta, charakteryzujące się znacznymi potokami pasażerskimi. Są one oznaczone jedną cyfrą, np. M1. Następny rodzaj to uzupełniające, integrujące poszczególne części Metropolii. Mają one oznaczenie dwucyfrowe, np. M25. Kursują także metrolinie dowozowo- odwozowe. Mają one trzycyfrowe oznaczenie jak. np. M101. Zapewniają one transport do wszystkich wprowadzonych wcześniej metrolinii.

Przydatne linki:

Zmiany w komunikacji w związku z uruchomieniem linii metropolitalnej M25 – ZTM Komunikaty (metropoliaztm.pl)

W minionym tygodniu odbyła się seria spotkań z mieszkańcami Metropolii. Były to konsultacje studium wykonalności rozbudowy linii na odcinku Katowice- Gliwice do 4-torowej. Ten projekt ma na celu przede wszystkim oddzielenie ruchu dalekobieżnego od aglomeracyjnego. Dzięki temu pociągi w ruchu metropolitalnym będą mogły kursować co kilkanaście minut.

Spotkania miały miejsce w Katowicach, Chorzowie, Świętochłowicach, Zabrzu i Rudzie Śląskiej. Uczestniczyli w nich m.in. mieszkańcy, samorządowcy oraz działacze społeczni.

– Generalnie w spotkaniach uczestniczyło średnio około 25 osób, przy czym najwięcej to około 40 w Rudzie Śląskiej Chebziu – mówi Wojciech Dinges, pełnomocnik Zarządu GZM ds. transportu szynowego, kierujący Wydziałem Kolei Metropolitalnej

– Pojawiali się mieszkańcy oraz przedstawiciele administracji miejskiej: wiceprezydenci miast, radni, naczelnicy wydziałów inwestycji i specjaliści. Reprezentacja miejska była spora a rezultaty dyskusji – konstruktywne – dodaje Wojciech Dinges.

Przystanki kolejowe lepiej zintegrowane z tkanką miejską

Poruszono tematy nie tylko kolejowe, ale też szerzej dotyczące transportu zbiorowego, kwestii własnościowych, czy ruchu pieszych i rowerzystów.

– Tematem, który wybrzmiał na kilku spotkaniach było dowiązanie ciągów pieszych i rowerowych, zaplanowanych przejść, najczęściej podziemnych, które umożliwią połączenie obszarów podzielonym linią kolejową w tej chwili – relacjonuje Mateusz Bieńkowski, specjalista Wydziału Kolei Metropolitalnej GZM.

– Dużo ważniejszy temat to lokalizacja nowych przystanków kolejowych i skomunikowanie ich z tkanką miejską. Pojawiały się też pytania o ekrany akustyczne, ich wysokość, sposób ich wykonania: transparentne, czy kolorowe – dodaje przedstawiciel GZM.

– W toku konsultacji, projektanci zapisali przekazane uwagi – do weryfikacji, czy byłyby możliwe do wprowadzenia w taki sposób, żeby rozbudowa linii i budowa ekranów, która tak naprawdę zabezpieczy przed tzw. dzikimi przejściami, jednak mimo wszystko umożliwi bezpieczne przedostanie się na drugą stronę torów. W kilku przypadkach zostało to uwzględnione – wyjaśnia Wojciech Dinges.

– Padały też pytania związane z bardzo szczegółowym obrysem terenu obszaru kolejowego, który projekt będzie obejmował: czy nie wkracza na teren przyległych działek? W kilku przypadkach pojawili się właściciele i mieszkańcy najbliżej położonych zabudowań, którzy wnosili swoje zastrzeżenia, artykułowali obawy często związane z hałasem, ale również pojawiały się wnioski dotyczące np. drogi dojazdu, czy dojścia do posesji albo obawy z nimi związane – wyjaśnia Dinges.

Zabrze. Możliwość zbliżenia przystanków kolejowych i autobusowych

Efektem spotkań była nie tylko wymiana informacji, ale też stworzenie możliwości kolejnych konsultacji prowadzących do wymiernych efektów w postaci zwiększenia jakości życia w miastach poprzez usprawnienie transportu zbiorowego.

– Pojawiły się, zapisane przez projektantów, propozycje przesunięcia przystanków tramwajowych i autobusowych bliżej przystanków kolejowych. Ciekawym przypadkiem była dyskusja o możliwości przesunięcia peronu w Zabrzu w kierunku zachodnim po to, by zbliżyć je i umożliwić przesiadki z budowanego Centrum Przesiadkowego na perony i vice versa. Wydaje się to być realne – mówi Wojciech Dinges.

Wiadukty, przejścia piesze, rowerowe i węzły przesiadkowe w Chebziu

– W Chebziu jest koincydencja kilku tematów. Sam węzeł, czyli Chebzie Pętla jest bardzo rozległy geograficznie. Nasi projektanci wychodzą naprzeciw postulatom przybliżenia dostępu do kolei od strony przystanków tramwajowych i autobusowych. Są dwa warianty usytuowania peronów. W ramach projektu Kolei Metropolitalnej GZM jest planowana również przebudowa wszystkich wiaduktów, jest też planowana rozbudowa wiaduktu w Chebziu. W jednym z wariantów pojawia się możliwość wejścia spod wiaduktu na perony, które byłyby przesunięte bardziej na wschód. Pojawiły się też głosy mówiące o tym, żeby przystanek tramwajowy znalazł się w przyszłości pod wiaduktem – wyjaśnia Wojciech Dinges

– Jednocześnie musimy pamiętać o tym, że Tramwaje Śląskie mają gotowy i zatwierdzony projekt modernizacji pętli tramwajowej i usytuowania przystanków tramwajowych w Chebziu, zatem od strony infrastruktury tramwajowej też będą postępowały zmiany. Musimy pamiętać o tym, że efekty inwestycji tramwajowych pojawią się szybciej, niż kolejowych, które zajmują więcej czasu. Cała rozbudowa linii kolejowej nr 137 to jest horyzont raczej końca dekady – dodaje pełnomocnik zarządu GZM ds. transportu szynowego.

– Chcielibyśmy w niedalekiej przyszłości spotkać się z Urzędem Miasta Ruda Śląska, Górnośląsko-Zagłębiowską Metropolią i Tramwajami Śląskimi w sprawie przybliżenia torów tramwajowych do dworca kolejowego i utworzenia przystanków przy wiadukcie – mówi Adam Cop, mieszkaniec Rudy Śląskiej, jeden z prowadzących fanpage Centrum Przesiadkowe Chebzie.

Dyskusja wokół przebudowy węzła przesiadkowego na Osiedlu Witosa

 – Po raz kolejny w ramach całego procesu konsultowania padło pytanie o możliwość przybliżenia peronów planowanego przystanku Katowice Witosa w kierunku ulicy Wiśniowej. Projektanci jednoznacznie powiedzieli, że technicznie nie byłoby to możliwe – informuje Mateusz Bieńkowski.

– Na przystanku Katowice Witosa zostały zaplanowane trzy perony dla dwóch linii kolejowych, czyli linii w kierunku Chorzowa Batorego i w kierunku Rudy Śląskiej – Kochłowic. Teren, który zająłby ten przystanek będzie zbyt rozległy, żeby móc przybliżyć go do wiaduktu nad ulicą Wiśniową i dopasować wyjścia – dodaje Bieńkowski

– Warto pamiętać o tym, że dyskutowane i prowadzone jest cały czas dojście do przystanku Katowice Witosa od strony ulicy Gliwickiej, czyli skomunikowanie z wiaduktem prowadzącym do Osiedla Tysiąclecia – wyjaśnia Wojciech Dinges.

– To był jeden z postulatów: żeby skomunikować przystanek, nie odcinać go od strony północnej, żeby z przystanków tramwajowych i osiedla można było do niego dojść – dodaje.

Nowa para torów usprawni przejazdy z Katowic do Gliwic

Realizacja tej inwestycji przez PKP PLK ma na celu przede wszystkim oddzielenie ruchu dalekobieżnego od aglomeracyjnego.

Inwestycja ta ma duże znaczenie dla przyszłej Kolei Metropolitalnej. Trasa kolejowa Gliwice – Katowice to jeden z najczęściej wykorzystywanych korytarzy transportowych w Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii. Odcinek długości ok. 30 km stanowi kręgosłup komunikacyjny w GZM i jest jednym z ważniejszych elementów koncepcji projektu Kolei Metropolitalnej. Po zakończeniu inwestycji po nowych torach pociągi będą mogły kursować częściej niż dotychczas.

Nowe rozwiązanie będzie w perspektywie końca dekady dużym ułatwieniem dla pasażerów. Obecnie pociągi Kolei Śląskich, realizujące przewozy wewnątrz województwa, dzielą tory na tej trasie razem z pociągami dalekobieżnymi, których kursowanie wymusza wydłużenie odstępów pomiędzy kolejnymi pociągami na trasie. Często też pociągi regionalne muszą ustępować pierwszeństwa przejazdu – nawet opóźnionym – pociągom kategorii premium lub międzynarodowym.

Ze względu na kluczowe znaczenie tej inwestycji w organizacji sieci połączeń w transporcie pasażerskim, Metropolia finansuje w połowie koszty przygotowania tej dokumentacji oraz realizuje to studium wykonalności wspólnie z PKP PLK.

Przydatne linki:

Dodatkowa para torów na trasie z Katowice – Gliwice. W styczniu konsultacje społeczne 

Zapraszamy do śledzenia stron na Facebooku: Metropolia GZM i Transport GZM, gdzie znajdziecie informacje nt. inwestycji i działań Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii w zakresie kolei pasażerskiej i nie tylko.

Gliwice zostały sygnatariuszem listu intencyjnego pomiędzy Górnośląsko-Zagłębiowską Metropolią (GZM), Polskim Stowarzyszeniem Paliw Alternatywnych (PSPA) oraz Międzynarodową Radą ds. Czystego Transportu (ICCT). Stanowi to kontynuację prac nad wdrożeniem kolejnej Strefy Czystego Transportu (SCT) w Polsce.

W dniu 12 stycznia 2023 r. w Katowicach, w siedzibie Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii miała miejsce konferencja, której celem były działania na rzecz popularyzacji Stref Czystego Transportu. Wśród zgromadzonych gości nie zabrakło m.in. przedstawicieli miast, gdzie prace nad SCT już się toczą. Mowa m.in. o Krakowie, który wdrożył pierwszą Strefę w Polsce czy Wrocławiu, który w 2022 r. rozpoczął przygotowania do wprowadzenia obszaru niskoemisyjnego. Przedstawiciele PSPA zaprezentowali propozycję działań w tym zakresie, poczynając od weryfikacji czy na terenie gminy zanieczyszczenia z transportu drogowego negatywnie oddziałują na zdrowie ludzi i środowisko, poprzez analizę obszaru potencjalnej Strefy, określenie kategorii pojazdów upoważnionych do wjazdu, realizację kampanii informacyjno-edukacyjnej, ustanowienie SCT po ewaluację jej funkcjonowania.

– Strefy Czystego Transportu to w Polsce nowy instrument, a ich wdrożenie wymaga wypracowania kompromisu pomiędzy ograniczeniem ruchu pojazdów a spodziewanym obniżeniem emisji spalin. Fundamentem do tworzenia Stref są oczywiście analizy i badania, umożliwiające zgromadzenie niezbędnych informacji na temat floty pojazdów poruszających się po mieście i generowanych przez nie zanieczyszczeń. Dane zawarte w systemie CEPiK nie zawsze pozwalają na rzetelne ustalenie tych wartości. Dlatego wdrażanie SCT powinno się rozpocząć od przeprowadzania w warunkach rzeczywistych badania emisji spalin z transportu drogowego i weryfikacji, w jakim stopniu te emisje wpływają na jakość powietrza – wskazuje Maciej Mazur, dyrektor zarządzający Polskiego Stowarzyszenia Paliw Alternatywnych (PSPA).

Kolejne miasto rozpoczyna prace nad SCT

Podczas konferencji miało miejsce uroczyste podpisanie listu intencyjnego. Jego sygnatariuszami są miasto Gliwice, Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia, Polskie Stowarzyszenie Paliw Alternatywnych oraz Międzynarodowa Rada ds. Czystego Transportu.

– Podpisane dziś porozumienie to kolejny etap współpracy z miastem Gliwice w zakresie stref czystego transportu, który pozwoli nas lepiej przygotować do wdrażania tych stref w całej Metropolii. W ubiegłym roku rozpoczęliśmy również trójstronną współpracę z Fundacją Promocji Pojazdów Elektrycznych, która przeprowadziła już wstępne badania focusowe pytając mieszkańców Gliwic o potencjalną możliwość ustanowienia strefy niskoemisyjnej w mieście. Wyniki badania są obiecujące dla włodarzy miasta.  – mówi Blanka Romanowska, dyrektorka Departamentu Infrastruktury i Środowiska w GZM.

Zgromadzeni podkreślali rolę Gliwic, które jako pierwsze z obszaru GZM, rozpoczęło przygotowania do analizy floty pojazdów poruszającej się po mieście. Od ich wyników będą zależeć dalsze prace nad wdrożeniem Strefy Czystego Transportu.

– Nieustannie podejmujemy kolejne działania ku temu, aby Gliwice były miastem jeszcze bardziej przyjaznym mieszkańcom. Daje na to szansę podpisana w Katowicach umowa o współpracy, zawarta między Miastem Gliwice, Górnośląsko-Zagłębiowską Metropolią, Polskim Stowarzyszeniem Paliw Alternatywnych i Międzynarodową Radą ds. Czystego Transportu. Dokument ten jest dużym krokiem naprzód w kierunku poprawy jakości powietrza w naszym mieście. Szczegóły przedsięwzięcia będą znane dopiero po przeprowadzonych analizach, a także konsultacjach z mieszkańcami Gliwic. Jedno jest pewne, propozycja obszaru Strefy Czystego Transportu będzie skrojona na miarę i potrzeby naszego miasta. Dodać należy, że Gliwice będą pionierem na Śląsku, zmierzając tym samym ku lepszej przyszłości – komentuje Mariusz Śpiewok, zastępca prezydenta Miasta Gliwice.

Europa jest przykładem

W części warsztatowej konferencji nie zabrakło dyskusji na temat europejskich przykładów oraz planowanych działań w poszczególnych miastach. Doświadczenia w tym zakresie zostały zebrane podczas zorganizowanego przez PSPA wyjazdu Zero Race – LEZ edition. Jego celem było zapoznanie polskich samorządowców z założeniami, które przyjęto przy konstruowaniu już działających na terenie Europy Stref Czystego Transportu, lokalnymi uwarunkowaniami, procesem wdrożeniowym i ewaluacją projektów.

– Mamy już know-how jak przygotowywać takie strefy, śledzimy, w jaki sposób wprowadzają je różne miasta w Europie, a także cały czas obserwowaliśmy poczynania Krakowa, który utworzył taką strefę jako pierwszy w Polsce. Korzystając z tych doświadczeń i szerokiej siatki współpracy, chcemy doradzać naszym gminom, jak sprawnie to przeprowadzić u siebie i jakie działania przygotowawcze powinny poprzedzać uchwalanie stref czystego transportu – dodaje Blanka Romanowska z GZM.

Coraz więcej Stref

W Europie funkcjonuje już ponad 300 stref czystego transportu, a w najbliższych latach powstanie kilkaset kolejnych. Strefy są odpowiedzią na problem zanieczyszczenia powietrza w miastach, spowodowany w znaczniej mierze przez sektor transportu drogowego oparty na paliwach kopalnych. Z analiz Instytutu Transportu Samochodowego (ITS) wynika, że w skali kraju samochody odpowiadają za ok. 10% przekroczeń dopuszczalnego poziomu zanieczyszczeń, jednak w centrach dużych metropolii te wartości są wielokrotnie większe i mogą osiągać nawet 80%. Sprawia to, że w ponad 70% polskich miast normy jakości powietrza są regularnie przekraczane, co z kolei przyczynia się do powstawania smogu. Ten stan rzeczy ma wpływ na nasze zdrowie i życie. Na podstawie danych Światowej Organizacji Zdrowia aż 33 z 50 najbardziej zanieczyszczonych miast w UE znajduje się w Polsce. Według Europejskiej Agencji Środowiska (EEA), w Polsce z powodu smogu co roku umiera przedwcześnie nawet ok. 46,3 tys. osób.

– W ostatnich tygodniach temat Stref Czystego Transportu pojawiał się w mediach bardzo często za sprawą decyzji krakowskich radnych, którzy 23 listopada 2022 r. podjęli decyzję o utworzeniu SCT. To zagadnienie w najbliższym czasie stanie się jeszcze istotniejsze, zwłaszcza w perspektywie wdrożenia Krajowego Planu Odbudowy (KPO). Zakłada on bowiem obligatoryjną implementację SCT w miastach posiadających powyżej 100 tys. mieszkańców, gdzie przekraczane są emisje NO_X. Uważamy jednak, że nałożone na miasta terminy implementacji SCT (zarówno 9 jak i 6 miesięcy), są wysoce niewystarczające dla wykonania wysokiej jakości badań, raportów, konsultacji i projektów uchwał. W związku z tym, aby zapewnić możliwość optymalnego wprowadzania obszarów nieskoemisyjnych, miasta muszą rozpoczynać działania na rzecz SCT już teraz – mówi Klaudia Zagorzycka, NewMobility Expert Polskiego Stowarzyszenia Paliw Alternatywnych (PSPA).