Prawo, technologie i przyjazne
warunki dla projektów demonstracyjnych stwarzają nowe możliwości wykorzystania
dronów.  Samorządy, przedsiębiorstwa i instytucje chętnie przyswajają nowe
rozwiązania i współpracują przy tworzeniu standardów, które są potrzebne do
bezpiecznego korzystania z technologii bezzałogowych. Dzięki projektom
demonstracyjnym, rozwiązania przetestowane w jednym miejscu mogą być wdrażane
na terenie całego kraju.  Takie wnioski płynęły z konferencji „DRONY –
Prawo, Technologia, Usługi”, która odbyła się w czwartek (29 sierpnia) w
Katowicach.

Konferencja zgromadziła
przedstawicieli rządu, samorządów, naukowców, służby mundurowe oraz
przedsiębiorców działających w branży bezzałogowych statków powietrznych (BSP).

– Przełomowe technologie
wypracowane w świecie lotniczym z niespotykaną wcześniej intensywnością
przenikają do wielu dziedzin życia – mówił na otwarciu konferencji Mikołaj
Wild, sekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury, pełnomocnik rządu ds.
Centralnego Portu Komunikacyjnego. Dowodzi to, że lotnictwo nie jest
dziedziną hermetyczną, ale ma wiele do zaoferowania całej gospodarce. Cieszę
się, że dzięki zintegrowanym wysiłkom tak wielu instytucji, polskie podmioty
mają możliwość znalezienia się w światowej forpoczcie wdrażających rozwiązania
autonomiczne, jednocześnie realizujących koncepcję Przemysłu 4.0, czy nawet
krok dalej – Przemysłu 5.0.

Konferencja była także doskonałą okazją, aby podsumować pierwszy rok działalności Centralnoeuropejskiego Demonstratora Dronów (CEDD), realizowanego w ramach Programu SOR Żwirko i Wigura. Z inicjatywą utworzenia demonstratora wyszli: Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia, Urząd Lotnictwa Cywilnego oraz Polska Agencja Żeglugi Powietrznej.

– Kiedy niespełna rok temu
stanęliśmy przed możliwością współtworzenia demonstratora, nawet przez chwilę
nie miałem wątpliwości, że jest to inicjatywa, w którą warto się włączyć –
zaznaczył Kazimierz Karolczak, przewodniczący zarządu GZM. – Pierwszy
rok działalności pozwolił nam na przeprowadzenie praktycznych testów, jak np.
kontrole zanieczyszczenia powietrza przy użyciu dronów. Na tej podstawie
powstają rekomendacje, z których skorzystają samorządy w całym kraju. Kolejnym
krokiem jest udostępnienie obszarów do prowadzenia testów rozwiązań
technologicznych wykorzystujących loty automatyczne, co pozwoli nam tworzyć
nowe, dojrzałe usługi. Mamy ambicje, aby Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia
stała się swoistą „doliną dronową”. Jestem przekonany, że rozwiązania
wypracowane u nas, będą z powodzeniem kopiowane na arenie ogólnopolskiej, a
nawet międzynarodowej.

O bezpieczeństwo wykonywania
operacji przy użyciu BSP zadba Polska Agencja Żeglugi Powietrznej, która
pracuje nad autorskim systemem UTM (Unmanned Traffic Management). 

– Wdrożenie operacyjne koncepcji
PansaUTM przeniesie nas do ścisłej światowej czołówki w zakresie nowoczesnego,
scyfryzowanego środowiska operacyjnego przyjaznego operatorom BSP. Prace nad
rozwiązaniem są już ukończone, aktualnie trwają intensywne testy rozwiązań
technicznych i systemu oraz tworzona jest odpowiednia dokumentacja – powiedział
Janusz Janiszewski, p.o. prezesa Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej.

Aby jednak wszystkie te
rozwiązania technologiczne mogły zaistnieć, konieczne są również zmiany w
prawie. Nad tym czuwa Urząd Lotnictwa Cywilnego, który dostosowuje polskie
przepisy do unijnych rozporządzeń.

– Dzięki naszym dotychczasowym
doświadczeniom w regulacji i nadzorze nad lotnictwem bezzałogowym, wdrożenie
nowego prawa unijnego, które wejdzie w życie w połowie 2020 r. nastąpi w
bezpieczny i zrównoważony sposób – zaznaczył Michał Witkowski, wiceprezes
ds. standardów lotniczych w Urzędzie Lotnictwa Cywilnego. – Pozwoli ono
również na wykorzystanie potencjału jaki drzemie w technologiach bezzałogowych
w jeszcze większym stopniu niż miało to miejsce dotychczas. Nowe prawo da nam
sporą elastyczność w podejściu dronów, a to bardzo istotne w przypadku tak
nowej i szybko rozwijającej się technologii.

Konferencja w Katowicach była
także okazją do przeprowadzenia warsztatów tematycznych, podczas których
mówiono o nowych sposobach wykorzystania dronów i standardach.

– Pierwsze projekty realizowane w
ramach Programu CEDD potwierdzają bardzo duży zasięg oddziaływania korzyści,
jakie one ze sobą niosą. Program umożliwia prawodawcy możliwość innowacyjnego
podejścia do współpracy z interesariuszami programu dronowego i procesu
regulacyjnego. To konieczność w przypadku dziedziny, która tworzy nowy wymiar
gospodarki, integrujący tak wiele technologii i z których korzysta tak wiele
podmiotów – zauważa Małgorzata Darowska, pełnomocnik Ministra Infrastruktury
ds. bezzałogowych statków powietrznych i Programu CEDD.

Podczas konferencji w stolicy Górnosląsko-Zagłębiowskiej Metropolii podpisano także porozumienie z Zarządem Morskiego Portu Gdynia S.A., który będzie współpracować z CEDD w obszarze ochrony infrastruktury krytycznej.

– Bezpieczeństwo jest kluczowym
elementem transportu morskiego i w szczególny sposób dotyczy to działalności
portów – powiedział Adam Meller, prezes Zarządu Morskiego Portu Gdynia S.A.
– Technologia bezzałogowych statków powietrznych rozwija się bardzo
dynamicznie, zmierzając do autonomicznego transportu pasażerskiego i
handlowego. To również nowe, coraz bardziej ekologiczne środki transportu i
poprawa procesów logistycznych, co wpływa na poprawę środowiska. Wprowadzając
system Antydron na terenie Portu Gdynia, wypracowujemy rozwiązania służące do
zarządzania przestrzenią powietrzną w obrębie infrastruktury krytycznej, co
może posłużyć do stworzenia dobrych praktyk dla innych firm i
instytucji.  

Wydarzenie w Katowicach
przyniosło jeszcze jedno rozstrzygnięcie.  Rektor Politechniki
Śląskiej, prof. dr hab. inż. Arkadiusz Mężyk, podpisał list intencyjny o
współpracy z GZM w związku z Programem CEDD. Chodzi m.in. o promowanie prac
naukowych Politechniki w dziedzinie bezzałogowych statków powietrznych,
zaangażowanie kadry naukowej w działania Programu w roli eksperckiej, 
wsparcie w zakresie prowadzenie testów technologii i usług.

Warto zaznaczyć, że wartość rynku dronów wyniesie 3,26 mld zł do 2026 r., natomiast korzyści pośrednie, jakie przyniesie integracja dronów i gospodarki, mogą wynieść nawet 576 mld zł. Tak wynika z Białej Księgi Rynku Bezzałogowych Statków Powietrznych, którą opracowało Ministerstwo Infrastruktury wraz z Polskim Instytutem Ekonomicznym.

PREZENTACJE:

Między Katowicami a
Tychami dochodzi do silnego trzęsienia ziemi i tylko bezzałogowe statki
powietrzne mogą uratować ludzi i ich mienie. Nie jest to fabuła filmu
katastroficznego, lecz scenariusz szóstej edycji Droniady, czyli największego
centrum wiedzy o dronach i jedynego takiego konkursu w Polsce! Górnośląsko-Zagłębiowska
Metropolia jest głównym partnerem wydarzenia i fundatorem nagrody głównej. Droniada
odbędzie się w dniach 5-8 czerwca na lotnisku Katowice-Muchowiec.

Dziewięć zespołów akademickich z sześciu polskich
politechnik przystąpi do rywalizacji w tegorocznej Droniadzie. – Oczekujemy od
nich innowacyjnych rozwiązań z dziedziny robotyki, teleinformatyki i lotnictwa,
które w przyszłości będą mogły znaleźć zastosowanie w biznesie albo w
reagowaniu kryzysowym – mówi Sławomir Kosieliński, prezes zarządu Fundacji
Instytut Mikromakro, dyrektor Ośrodka Badań nad Przyszłością Collegium Civitas,
pomysłodawca i główny organizator Droniady.

Drony w obliczu
kryzysu

Scenariusz konkursu jest jak fabuła filmu: między Katowicami
a Tychami dochodzi do silnego trzęsienia ziemi. Ze względu na złe warunki
meteorologiczne i lokalne, uniemożliwiające loty śmigłowców, dowódca akcji
antykryzysowej postanawia wykorzystać drony.

Po pierwsze, nie ma jak dowieźć ratownikom brakujących
narzędzi i jedzenia – to punkt wyjścia dla pierwszej konkurencji, w której
zespoły opracują uniwersalne moduły cargo, służące do rozwiezienia przesyłek
dronami. Wypracowane patenty będą mogły być zalążkiem dla biznesowych rozwiązań
w logistyce czy nawet w reagowaniu kryzysowym i ochronie ludności.

W dalszej części scenariusz wydarzenia zakłada, że w rejonie
działań pojawiają się nieuprawnione pojazdy – prawdopodobnie złodzieje uznali,
że należy skorzystać z nadarzającej się okazji. W tej konkurencji uczestnicy przygotują
systemy teleinformatyczne, które zainstalowane na dronach pozwolą rozpoznać
auto po kolorze karoserii, marce i tablicy rejestracyjnej. Będą to prace
koncepcyjne szczególnie istotne z punktu widzenia policji czy też zarządzania
ruchem drogowym.

Po trzecie, należy zbudować za pomocą dronów mury oporowe – to
ostatnie zadanie konkursowe, w którym uczestnicy wykażą się manualnymi
zdolnościami i opanowaniem techniki dronowej.

Duże wydarzenie
biznesowe

– W tym roku pula nagród finansowych wyniesie 60 tys.
złotych. W tej szerokości geograficznej żaden konkurs dronowy ani robotyczny
nie może się pochwalić takimi nagrodami. Lepsi są od nas tylko w Dubaju (5 mln
USD) i w Australii (150 tys. AUD) – tłumaczy Sławomir Kosieliński,
podkreślając, że konkurs po pięciu edycjach w Krakowie, właśnie na Śląsku i w
Zagłębiu „złapał wiatr w żagle”. To zasługa partnerstwa z Górnośląsko-Zagłębiowską
Metropolią, która stawia na rozwój kompetencji w zakresie pojazdów
bezzałogowych i autonomicznych.

Metropolia chce wypracować działania, dzięki którym drony
będą mogły świadczyć w przestrzeni powietrznej usługi biznesowe i pełnić
zadania administracji publicznej. Temu ma służyć Centralnoeuropejski
Demonstrator Dronów, którego GZM jest partnerem.

– Droniada skupia wokół siebie młodych, przedsiębiorczych
ludzi, którzy rozumieją jak innowacje mogą się przełożyć na poprawę jakości
życia nas wszystkich – mówi Marcin Dziekański, koordynator działań CEDD ze
strony Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii, kierownik projektu „Drony
nad Metropolią”.

Dodaje, że Droniada będzie obfitować w seminaria i
konwersatoria, która mogą być szczególnie interesujące dla samorządowców,
przedsiębiorców czy służb mundurowych. Będą one poświęcone rynkowi dronów z
przykładami z Polski, Australii i Norwegii; zarządzaniu kryzysowemu i ochronie
ludności; możliwościom wykorzystania dronów do monitoringu bezpieczeństwa na
drogach oraz pracom badawczo-rozwojowym z wykorzystaniem środków unijnych. O
tym opowiadać będą również przedstawiciele Narodowego Centrum Badań i Rozwoju
(NCBR).

Spotkajmy się na
lotnisku w Muchowcu

Droniada odbędzie się na terenie Aeroklubu Śląskiego na
lotnisku Katowice-Muchowiec. Oprócz rozgrywania konkurencji, a także seminariów
i wykładów, będzie to również idealne miejsce do testowania równoczesnych lotów
wielu dronów.

Na Droniadzie będą także obecni przedstawiciele Polskiej
Agencji Żeglugi Powietrznej, która również jest partnerem CEDD. Przeprowadzą oni
testy systemu teleinformatycznego do zarządzania ruchem dronów PansaUTM, który
ma szansę zrewolucjonizować światowy rynek systemów autonomicznych.

– Jeśli test zakończy się powodzeniem, to kolejnym krokiem
będzie przeniesienie takiego systemu zarządzania nad przestrzeń miejską i
testowanie już z jego wykorzystaniem nowoczesnych i innowacyjnych usług
dronowych – zaznacza Marcin Dziekański.

Droniada odbędzie się w dniach 5-8 czerwca 2019 r. Wydarzenie
skierowane jest m.in. do środowisk naukowych, samorządowców, organizacji
pożytku publicznego, służb mundurowych, a także przedstawicieli sektorów:
teleinformatycznego, dronowo-robotycznego, kosmicznego, lotniczego,
energetycznego i wydobywczego, rolno-spożywczego, budowlanego, transportowego,
logistycznego, motoryzacyjnego.

Program przebiegu VI Droniady dostępny jest na stronie: www.5zywiolow.pl/program-droniady-2019

9 zespołów z
6 politechnik (od Szczecina przez Łódź, Warszawę i Białystok do Krakowa i
Gliwic), wpieranych przez społeczność akademicką Collegium Civitas i Katedry
Telekomunikacji AGH.

Drony świadczące usługi
w przestrzeni powietrznej miast Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii. Tak może
wyglądać przyszłość naszego regionu w perspektywie kolejnych lat. Metropolia ma
ambicje stać się pierwszą w Polsce „doliną dronową” i na drodze do osiągnięcia
tego celu współpracuje z silnymi partnerami: Urzędem Lotnictwa Cywilnego,
Polską Agencją Żeglugi Powietrznej i Ministerstwem Infrastruktury. Przedstawiciele
wszystkich tych instytucji uczestniczyli w debacie podczas konferencji JARUS
2019 w Katowicach.

Możliwości wykorzystania dronów wydają się nieograniczone – to
jeden z wniosków płynących z debaty, która odbyła się w poniedziałek (25 marca)
w Katowicach. W dyskusji wzięli udział: Kazimierz Karolczak, przewodniczący
Metropolii GZM; Piotr Samson, prezes Urzędu Lotnictwa Cywilnego; Małgorzata
Darowska, pełnomocnik Ministra Infrastruktury ds. bezzałogowych statków
powietrznych; Michał Wojas, prezes firmy FlyTech UAV oraz Krzysztof Kutwa z Polskiego
Instytutu Ekonomicznego.

Debata odbyła się w ramach konferencji JARUS (Joint
Authorities for Rulemaking on Unmanned Systems). Jest to największe tego typu
wydarzenie, które zrzesza władze lotnicze ds. tworzenia przepisów o systemach
bezzałogowych. W tegorocznej konferencji bierze udział 59 delegacji z całego
świata. Wydarzenie odbywa się od 25 do 29 marca i ma charakter zamknięty.
Wyjątkiem był pierwszy dzień, podczas którego można było wziąć udział w debacie
na temat przyszłości polskich miast i tego, jak drony mogą zmienić przestrzeń
powietrzną.

Dyskusja była zorientowana wokół projektu, jakim jest
Centralnoeuropejski Demonstrator Dronów (CEDD). Metropolia przystąpiła do demonstratora
zdając sobie sprawę, że bezzałogowe statki powietrzne nie muszą tylko służyć
rozrywce (fotografia i filmowanie), ale mogą mieć także duże znaczenie dla
sektora biznesowego i usługowego. Mowa o takich działaniach jak kontrolowanie
dzikich wysypisk czy koordynowanie akcji ratunkowych, a w dalszej pespektywie także
transport paczek, lekarstw albo nawet krwi. Przewodniczący GZM Kazimierz Karolczak
przy tej okazji podkreślał, że Metropolia została powołana do rozwoju
społeczno-gospodarczego 41 gmin członkowskich, zaś rozwój sektora BSP może mieć
faktyczne przełożenie na poprawę jakości życia mieszkańców.

Podczas debaty wskazano, że technologia dronowa już teraz
jest bardzo zaawansowana. Aby jednak wspomniane loty w przestrzeni miejskiej
były możliwe, konieczne jest utworzenie odpowiednich regulacji prawnych. Nad
tym czuwa m.in. Urząd Lotnictwa Cywilnego. Prezes tej instytucji, Piotr Samson,
mówił w tym kontekście o potrzebie stworzenia takiego prawa, które z jednej strony
zagwarantuje pełne bezpieczeństwo dla mieszkańców, natomiast z drugiej – będzie
na tyle elastyczne, aby nie ograniczać sektora naukowego i biznesu, które będą szukać
kreatywnych sposobów na wykorzystanie dronów.

Podczas wydarzenia przytoczono również dane z Białej Księgi
Rynku Bezzałogowych Statków Powietrznych. Dokument ten został opracowany przez Ministerstwo
Infrastruktury wraz z Polskim Instytutem Ekonomicznym. Wskazano w nim, że wartość
rynku dronów wyniesie 3,26 mld zł do 2026 roku, natomiast korzyści pośrednie,
jakie przyniesie integracja dronów i gospodarki, mogą wynieść nawet 576 mld zł.

Ponieważ potencjał rynku BSP jest tak duży, Metropolia chce go wykorzystać jako pierwsza w Europie. Stąd też udział w innych inicjatywach, jak Urban Air Mobility, do której GZM przystąpiła w lutym tego roku. Ideą tej inicjatywy jest przeniesienie części transportu do przestrzeni powietrznej. Innym działaniem jest zainicjowany niedawno DroneLAB Środowisko, który pozwoli wypracować wspólne standardy wykorzystania dronów do ochrony środowiska.  

Zapis wideo z całej debaty można obejrzeć poniżej: