Realizacja projektu na rzecz poprawy efektywności energetycznej ELENA, przystąpienie do Sieci Europejskich Regionów i Obszarów Metropolitalnych oraz harmonogram prac nad Strategią Rozwoju Metropolii – to jedne z głównych punktów, które zostało przyjęte przez Zgromadzenie GZM. Podczas sesji, która odbyła się we wtorek (9 listopada), uchwalona została również wysokość składki zmiennej na 2022 rok. Wyniesie ona 586 mln zł i będzie o ok. 8 proc. wyższa niż w mijającym roku.

Składka zmienna na organizację transportu publicznego w 2022 roku

Składka zmienna to pieniądze wpłacane przez gminy, z których finansowane jest funkcjonowanie komunikacji miejskiej w następnym roku. W 2022 roku wyniesie ona 586,4 mln zł i będzie o ok. 8 proc. wyższa niż w mijającym roku.

Na ten wzrost mają przede wszystkim wpływ: zakończenie inwestycji przez Tramwaje Śląskie i przywrócenie połączeń tramwajowych (m.in. Chorzów i Świętochłowice); waloryzacja umów z operatorami, którzy obsługują poszczególne linie komunikacji miejskiej na zlecenie ZTM. Na waloryzację umów mają z kolei wpływ czynniki dynamiczne, które powiązane są z wysokością inflacji, cenami paliw oraz energii elektrycznej, wzrostem płacy minimalnej. W 2022 roku średni koszt obsługi 1 kilometra, przejeżdżanego przez autobusy, wzrośnie o ok. 11 proc. (w 2021 roku średni koszt 1 kilometra wynosił ok. 6,06 zł, natomiast w 2022 roku wzrośnie do prawie 6,72 zł). Cena 1 km pokonywanego przez trolejbusy wzrośnie z 8,95 zł do 9,85 zł, a tramwajów średnio wzrośnie z 13,4 zł do 14,99 zł.

Z uwagi na fakt, że rozwój transportu szynowego, w tym również tramwajowego, jest jednym z kluczowych działań podejmowanych przez Metropolię, dlatego też podjęta została decyzja o wzroście o 48,5 mln zł zaangażowanie Metropolii w działalność inwestycyjną Tramwajów Śląskich w 2022 roku.

Zmiana na stanowisku Przewodniczącego Zgromadzenia GZM

Zgodnie z niepisaną zasadą, która została ustalona na początku funkcjonowania Metropolii, a która dotyczy tego, że co roku, rotacyjnie, dokonywana jest zmiana Przewodniczącego Zgromadzenia GZM, po roku sprawowania tej funkcji – Mariusz Wołosz, prezydent Bytomia przekazał ją nowowybranemu na nią – Adamowi Neumannowi, prezydentowi Gliwic.

Nowe działania na rzecz poprawy efektywności energetycznej

Metropolia wraz z 18 gminami ma realizować projekt mający na celu przygotowania dokumentacji do przyszłych inwestycji związanych z poprawę efektywności energetycznej w budynkach wielorodzinnych komunalnych w ramach Programu European Local Energy Assistance (ELENA). Zgodnie z uchwałą podjętą podczas dzisiejszej sesji Zgromadzenia GZM ma stanąć na czele konsorcjum projektowego.

W ramach tego programu, realizowanego przez Komisję Europejską, gminy otrzymają wsparcie w zakresie doradztwa, przygotowania opracowań technicznych oraz pomoc przy przygotowaniu wniosków o dofinansowanie termomodernizacji oraz wymiany źródeł ciepła w budynkach o całkowitej powierzchni ok. 125 tys. m2.

Według szacunku koszt realizacji projektu, który obejmuje przygotowanie dokumentacji ma wynieść łącznie ok. 9,7 mln zł.  W tej kwocie gminy mogą pozyskać do 90% dofinansowania z instrumentu Horyzont 2020 poprzez Europejski Bank Inwestycyjny.

Przygotowanie tej dokumentacji ma być podstawą do starań o dofinansowanie inwestycji z różnych źródeł zewnętrznych.

Podjęcie uchwały o realizacji programu poprzedziły działania Metropolii, mające na celu realizację tej ścieżki postępowania. W lipcu 2021 roku EBI pozytywnie ocenił tzw. wniosek preaplikacyjny Metropolii. Dało to zielone światło do złożenia właściwego wniosku o uzyskanie dofinansowania.

Udział w programie ELENA to nie jedyne działanie Metropolii na rzecz ograniczania niskiej emisji, której źródłem są budynki i domy mieszkalne. Kilka miesięcy temu zainicjowała realizację rządowo- samorządowego programu STOP SMOG. Projektem jest zainteresowanych jest 17 gmin. Dzięki wspólnemu działaniu, wymiana źródeł ciepła oraz termomodernizacja może objąć ponad 425prywatnych domów jednorodzinnych, które należą do osób, których nie stać na takie inwestycje. Wartość programu STOP SMOG w GZM, to około 22,5 mln zł.

Metropolia GZM będzie działać w europejskiej sieci METREX

Zgromadzenie wyraziło zgodę na rozpoczęcie współpracy z Siecią Europejskich Regionów i Obszarów Metropolitalnych METREX. Zmiany klimatyczne, polityka spójności, gospodarka obiegu zamkniętego, system zdrowia oraz opieka społeczna- to przykłady głównych zagadnień, którymi zajmuje się METREX.  Metropolia GZM będzie czwartym, po Szczecinie i Wrocławiu oraz Mazowieckim Biurze Planowania Regionalnego w Warszawie, reprezentantem polskich samorządów w tym gremium liczącym ok. 50 członków z całej Europy.

Uczestnictwo Metropolii w tym międzynarodowym gremium daje możliwość wymiany wiedzy i doświadczenia. To także szansa na możliwość współtworzenia rozwiązań w takich ważnych obszarach rozwoju obszarów wielkomiejskich jak planowanie przestrzenne, transport, infrastruktura energetyczna, rozwój gospodarczy czy nowoczesna mobilność.

 W stronę Strategii Rozwoju Metropolii

Podczas sesji, Zgromadzenie poruszyło sprawę harmonogramu prac nad przygotowaniem projektu Strategii Rozwoju Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii na lata 2022-2027 z perspektywą do 2035 r. Prace nad dokumentem trwają od lipca tego roku. We wrześniu zakończono I etap prac, którego celem było zebranie opinii mieszkańców na temat funkcjonowania i rozwoju GZM. W ramach tego etapu udostępniony został formularz ankietowy, w którym mieszkańcy GZM mogli się oni podzielić opiniami nt. warunków życia w Metropolii, wizji rozwoju oraz proponowanych działań.

Do prac nad dokumentem zaproszeni będą mieszkańcy Metropolii, przedstawiciele administracji rządowej i samorządowej, uczelnie wyższe i jednostki naukowo-badawcze, środowiska gospodarcze oraz organizacje pozarządowe. Dla nich zostaną zorganizowane m.in. warsztaty i spotkania robocze, będą prowadzone wywiady, konsultacje oraz panele dyskusyjne.

W obecnym kwartale rozpoczęto prace w ramach II etapu prac nad opracowaniem Strategii Rozwoju GZM, który poświęcony jest diagnozie stanu GZM.

W drugiej połowie listopada przeprowadzone zostaną m.in. spotkania z włodarzami gmin w podregionach. Planowane są również zogniskowane wywiady grupowe (FGI) z przedstawicielami gospodarki, świata nauki i społeczeństwa obywatelskiego (m.in. przedstawiciele organizacji reprezentujących seniorów, młodzież, osoby z niepełnosprawnościami) oraz wywiady indywidualne (IDI).

Zgodnie z harmonogramem dokument powinien być przyjęty w IV kwartale 2022 roku.

Strategia Rozwoju GZM to dokument wspólny dla całego obszaru metropolitalnego, który określa priorytety rozwojowe i zadania do realizacji na najbliższe lata w celu dynamizowania rozwoju społeczno-gospodarczego i wzmacniania jego spójności przestrzennej.

Obecnie obowiązującym dokumentem wyznaczającym główne kierunki działań funkcjonowania Metropolii jest Program Działań Strategicznych. Określa on ok. 30 zadań do realizacji w latach 2018-2022 w ramach 5 priorytetów rozwojowych.

Link: projekty uchwał

AKTUALIZACJA: Rejestracja do drugiej edycji Metropolitalnego Climathonu 2021 została przedłużona. Zgłoszenia przyjmowane są do 26 października poprzez stronę: www.climathon.pl. Łączna pula nagród do wygrania to 10 000 zł!

Druga edycja Metropolitalnego Climathonu 2021 rozpocznie się 28 października w formule hybrydowej. Climathon to 24-godzinny wyścig kreatywności odbywający się równolegle w ponad 100 miastach na świecie. Podczas metropolitalnego wydarzenia uczestnicy będą szukać rozwiązań w jaki sposób, w trosce o ochronę klimatu, możemy oszczędzać energię i ciepło w domach i mieście.  Na autorów najlepszego pomysłu czeka nagroda główna w wysokości 5000 zł oraz nagrody rzeczowe. W wydarzeniu może wziąć udział każdy: uczniowie i dorośli, zespoły oraz indywidualne zgłoszenia. Wiedza specjalistyczna ani umiejętności programistyczne nie są koniecznością. Szczegóły poniżej.

Climathon 2021: wyścig kreatywności jak oszczędzać prąd i ciepło w trosce o klimat

 Wyłączenie nieużywanych ładowarek z gniazdka, gaszenie światła w pomieszczeniu, z którego nie korzystamy czy przykręcenie kaloryfera przed wietrzeniem mieszkania – to kilka sposobów na to, jak zaoszczędzić zużycie energii elektrycznej i ciepła w naszych domach. Gdy dodamy do tego np. element rywalizacji, albo monitorowania efektów, wówczas możemy dostać ciekawe rozwiązania na to, jak zachęcić większą liczbę osób np. najbliższych sąsiadów z bloku lub piętra akademika, do zmiany swoich codziennych nawyków w trosce o ochronę klimatu.

Dlatego też zagadnienia związane z efektywnością energetyczną i tym, jak racjonalnie korzystać z prądu i ciepła będą tematami drugiej edycji Metropolitalnego Climathonu.

 Co to jest Climathon?

To wydarzenie, które ma charakter 24-godzinnej rywalizacji, w trakcie której uczestnicy we współpracy z zaproszonymi ekspertami, wypracowują propozycje rozwiązań, służących ochronie klimatu. Podczas Climathonu szansę na wygraną ma każdy kreatywny pomysł, który zaproponuje ciekawe i nowoczesne podejście do tematów związanych ze światowymi wyzwaniami klimatycznymi, a w tym roku – oszczędnością energii i ciepła.

Dla kogo jest II Metropolitalny Climathon 2021?

Zgłosić może się każdy, kto ma ukończone 15 lat: młodzież, studenci, osoby dorosłe, przedsiębiorcy, aktywiści, pracownicy organizacji pozarządowych czy urzędnicy. Jednym słowem: w Climathonie może wziąć udział każdy, kto ma pomysł związany z tematem „Energia w mieście – Metropolia efektywna energetycznie”. Organizatorzy nie szukają skomplikowanych rozwiązań wiążących się np. z powstaniem zaawansowanej aplikacji mobilnej czy instalowaniem kosztowanych urządzeń. Wygrać może nawet prosta edukacyjna koncepcja jak zachęcić siebie i osoby z najbliższego otoczenia do oszczędzania prądu i ciepła. Rejestracja na wydarzenie trwa do 26 października.

Co trzeba umieć?

Aby wziąć udział w Climathonie nie trzeba posiadać specjalistycznej wiedzy związanej z energetyką i ciepłownictwem. Wystarczy otwarty umysł i chęć tworzenia niestandardowych pomysłów. Podczas wydarzenia uczestnicy otrzymają wsparcie organizatorów oraz inspirację mentorów i ekspertów.

 Co oznacza efektywność energetyczna?

To szerokie zagadnienie związane ze skutecznym wykorzystaniem i oszczędzaniem energii, na przykład ogrzewaniem budynków poprzez zużywanie mniejszej ilości prądu i ciepła. Efektywność energetyczna nie jest jednak odmawianiem sobie podstawowych wygód, takich jak ciepło w domu czy oświetlenie, tylko racjonalne i optymalne zużycie tych mediów. Efektywne zużycie energii to też podstawa bezpieczeństwa energetycznego i ograniczenia emisji gazów cieplarnianych.

Racjonalne wykorzystywanie energii oraz zmniejszanie poziomu jej zużycia sprawia, że możemy działać wydajniej, oszczędniej i stać się bardziej przyjaznymi dla środowiska i klimatu. Pomysły uczestników Climathonu dotyczyć mogą zarówno ograniczania strat ciepła, kogeneracji, izolacji, wentylacji, modernizacji oświetlenia, jak również innowacyjnych rozwiązań w sferze odnawialnych źródeł energii i wszystkich innych pomysłów wspomagających zmniejszanie zużycia energii i ciepła w mieście. Efektywność energetyczna ma też szersze zalety ekonomiczne. W makro skali to m.in.  ograniczenie wyczerpywania surowców, czy zmniejszenie skali importu surowców energetycznych. Ma również przełożenie na oszczędności dla indywidualnych odbiorców, bo pozwala ograniczyć wzrost rachunków za wodę, ciepło i prąd.

Jak można się zgłosić do Climathonu?

Wystarczy wejść na stronę www.climathon.pl i znaleźć formularz rejestracyjny oraz wypełnić wszystkie pola. Informacja zwrotna powinna pojawić się do 25 października.

W jakiej formule odbędzie się Climathon?

II Metropolitalny Climathon odbędzie się w formule hybrydowej. 28 października wydarzenie rozpocznie się stacjonarnie w GPP Business Park w Katowicach i ta część będzie skierowana do młodzieży powyżej 15 lat. Natomiast równolegle, 28 i 29 października, odbywać się będzie event dla dorosłych w formule online.

W jakich godzinach będzie się odbywać?

Climathon zacznie się 28 października o godz. 9:00 dla uczniów szkół średnich, a o godz. 16:00 dla uczestników pełnoletnich. Skończy się natomiast 29 października o godz. 21:00.

Co można wygrać?

Dla najciekawszych pomysłów przewidziane zostały nagrody:

1. konkurs dla młodzieży szkół średnich
   1. Nagroda I:

– wycieczka do Muzeum Energetyki w Łaziskach Górnych (maksymalnie 37 os.)

– kalkulatory naukowe (dla każdego członka grupy)

– głośniki JBL GO (dla każdego członka grupy)

1. Nagroda II

– kalkulatory (dla każdego członka grupy)

– słuchawki bezprzewodowe BASEUS Encok W04 ANC (dla każdego członka grupy)

1. Nagroda III

– kalkulatory (dla każdego członka grupy)

1. konkurs dla uczestników pełnoletnich będących osobami fizycznymi

1. Nagroda I 5000 zł
2. Nagroda II 3000 zł
3. Nagroda III 2000 zł

I inne upominki organizatorów oraz partnerów wydarzenia.

W zeszłorocznej edycji wydarzenia pod hasłem „Susza w mieście” uczestnicy poszukiwali rozwiązań problemów związanych z retencją wody.

1. miejsce zajął HEKSAGON: Ogród deszczowy – Heksagonalne, modułowe siedziska i pojemniki na ogrody deszczowe; do zastosowania wszędzie tam, gdzie brakuje miejsca, np. trybuny, huśtawki.
2. miejsce zajął projekt „Pożytecznik lokalny”, polegający na stworzeniu samowystarczalnego ogrodu społeczno-osiedlowego, szkolnego czy też przedszkolnego, który z czasem przybrałby formę sieci samowystarczalnych ogrodów. Do funkcjonowania obiektu wykorzystywana jest wyłącznie woda deszczowa oraz inne odnawialne źródła energii.
3. miejsce zajął projekt eco_STRUKTURA: Zieleń przy sieci rur tworzy przyjazny mikroklimat i zapobiega przegrzewaniu się elewacji, zmniejszając dyskomfort mieszkańców.
4. miejsce to projekt WODNY ZAKĄTEK – zespół zaproponował wielofunkcyjny teren retencyjny z dedykowaną aplikacją, która angażuje lokalnych mieszkańców do zarządzania tym terenem. Czujniki monitoringu wilgotności gleby informują użytkownika, czy już czas zabrać rodzinę na spacer i napełnić oczka wodne dla jeży i wróbli albo podlać rabatę miododajną dla pszczół.

II Metropolitalny Climathon organizowany jest przez Górnośląsko-Zagłębiowską Metropolię razem z Fundacją Fortis pro Nobis pod auspicjami EIT Climate-KIC.

Więcej informacji na stronie www.climathon.pl oraz na www.climathon.climate-kic.org