Sześć projektów liniowych z Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii z dofinansowaniem na budowę torów w ramach programu Kolej Plus! Wszystkie z nich wpisują się w koncepcję Kolei Metropolitalnej, a ich łączny koszt realizacji jest szacowany na ok. 1,65 mld zł. Znaczna część tej kwoty (od 75 do 85 procent w zależności od projektu) zostanie pokryta z budżetu programu.

– Zakwalifikowanie wszystkich naszych projektów liniowych, które zgłosiliśmy to bardzo duży sukces. Przede wszystkim przybliża nas w dużym stopniu do powstania Kolei Metropolitalnej w GZM – mówi Grzegorz Kwitek, członek Zarządu GZM.

– Realizacja projektów kolejowych jest bardzo kosztowna. Sfinansowanie inwestycji z budżetu Programu „Kolej Plus” realnie przyspieszy rozwój kolei na obszarze GZM. Pozwoli nam płynnie przechodzić z fazy planowania do realizacji inwestycji – dodaje.

Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia jest partnerem we wszystkich zgłoszonych projektach. Wspólnie z liderami (gminami GZM) podjęła już wcześniej decyzję, aby zwiększyć wkład własny dla wszystkich projektów, za co były przyznawane dodatkowe punkty w rankingu, a to zwiększało też szansę poszczególnych inwestycji na realizację.

– Szacowany wkład własny zagwarantowany przez GZM dla zakwalifikowanych sześciu projektów, które mają zostać zrealizowane w Programie „Kolej+” to ponad 305 mln zł – przyznaje Lucjan Dec, dyrektor Departamentu Komunikacji i Transportu.

Oprócz zakwalifikowanych projektów w trakcie prac w ramach programu Kolej+ opracowano także dokumentację (Wstępne Studia Planistyczno-Prognostyczne – WSPP) dla kilku innych lokalizacji punktowych.

– Bardzo się cieszymy z wyników. Konkurencja była bardzo silna, jednak pozycję naszych projektów poprawiła deklaracja dodatkowego finansowania złożona przez Zarząd GZM. Ubiegłoroczny wysiłek obejmujący projekty niezakwalifikowane nie zostanie zmarnowany, gdyż opracowana dokumentacja stanie się częścią prac studialnych Kolei Metropolitalnej. Zakwalifikowane projekty będą natomiast jej pierwszymi zwiastunami po stronie infrastrukturalnej, jako że dodatkowe przewozy kolejowe organizujemy i finansujemy już od kilku lat. Dziękuję całemu zespołowi, który przyczynił się do sukcesu naszych projektów – mówi Wojciech Dinges, zastępca dyrektora Departamentu Komunikacji i Transportu.

Wnioski do Programu „Kolej Plus” zostały złożone w sierpniu 2020 roku. Po uzyskaniu kwalifikacji do II etapu, w maju 2021 roku rozpoczęły się prace nad przygotowaniem niezbędnej dokumentacji, w tym Wstępnych Studiów Planistyczno-Prognostycznych. Część prac została wykonana w ramach Wstępnego Studium Wykonalności Kolei Metropolitalnej, co pozwoliło na obniżenie kosztów. Kompletna dokumentacja trafiła do PKP PLK pod koniec listopada ubiegłego roku.

Realizacja inwestycji w ramach programu Kolej+ potrwa do 2028 roku.

Zakwalifikowane projekty liniowe:

1. Prace na linii kolejowej nr 189 i 132 oraz budowa nowych łącznic Kuźnica – Bytom w celu stworzenia nowego połączenia Ruda Chebzie/Zabrze – Bytom, w tym budowa nowych p.o. Ruda Orzegów i Bytom ul. Zabrzańska.
2. Odbudowa linii kolejowej nr 198 Pyskowice – Pyskowice Miasto dla przywrócenia połączeń: Katowice – Gliwice – Pyskowice Miasto.
3. Zwiększenie zdolności przepustowej linii kolejowej nr 140 na odc. Katowice Ligota – Orzesze Jaśkowice poprzez budowę 2. toru i dod. przystanków osobowych w Mikołowie.
4. Przygotowanie alternatywnego połączenia aglomeracyjnego Tychy – Katowice Murcki – Katowice Ligota linii kolejowej nr 142.
5. Przygotowanie alternatywnego połączenia aglomeracyjnego Gliwice – Ruda Kochłowice – Katowice linii kolejowej nr 141 na odcinku Gliwice – Ruda Kochłowice, 164 na odcinku Ruda Kochłowice – Hajduki i 651 Hajduki – Gottwald.
6. Rewitalizacja linii kolejowej nr 162 na odc. Dąbrowa Górn. Strzemieszyce – Dąbrowa Górn. Huta Katowice (p. odg.) do stacji Dąbrowa Górnicza, wraz z odbudową przystanku osobowego D.G. Tworzeń i rozbudową p.o. D.G. Gołonóg.

14 nowych autobusów elektrycznych marki Solaris już jest w bazie Przedsiębiorstwa Komunikacji Miejskiej w Sosnowcu. „Elektryki” w żółtym kolorze, który jest nowością w Zagłębiu, już zaczynają wyjeżdżać w liniowe trasy.

14 autobusów elektrycznych, które odebrał PKM Sosnowiec, dołączą do floty ponad 200 pojazdów, które już teraz jeżdżą pod szyldem Zarządu Transportu Metropolitalnego, a które zasilane są paliwami alternatywnymi. Warto dodać, że poza autobusami bateryjnymi (ponad 30) i hybrydowymi (41), duży udział w niej mają autobusy na sprężony gaz ziemny, których aktualnie jest ok. 150.

Sosnowiecki PKM ma już doświadczenie w użytkowaniu autobusów elektrycznych, które w barwach spółki jeżdżą od trzech lat.

– Mamy trzy takie pojazdy, które niebawem w sumie pokonają barierę miliona przejechanych kilometrów. Użytkujemy niemal z równą intensywnością jak autobusy o konwencjonalnym napędzie – mówi Marek Pikuła, prezes PKM-u Sosnowiec.

– Sosnowiecki PKM, to firma czterech miast Zagłębia. Każdy z nas jest z niej dumny. To chyba najlepsze tego typu przedsiębiorstwo w Polsce, wprowadzające wiele innowacji: system kontroli trzeźwości kierowcy, wielokamerowy monitoring, które sprawiają, że pasażerowie czują się bezpieczniej. Sam komfort podróżowania jest lepszy niż w samochodzie– podkreśla Arkadiusz Chęciński, prezydent Sosnowca.

Dostawa warta 48 mln zł obejmowała dziewięć 12-metrowych autobusów oraz pięć 18-metrowych, przegubowych pojazdów, które będą nowością w PKM-ie. Każdy z autobusów jest wyposażony w kilka kamer monitoringu, klimatyzację, ładowarki USB, wi-fi, a także system zliczania pasażerów, elektroniczne tablice informacyjne i zapowiedzi głosowe oraz automatyczny system gaszenia pożaru.

– Nowością w pojazdach PKM Sosnowiec będzie inny kolor obicia miejsc dla osób z niepełnosprawnościami, seniorów oraz dzieci z opiekunami – dodaje prezes Pikuła.

Standardem w każdym nowym zamawianym od 2015 roku przez sosnowiecki PKM Sosnowiec autobusie jest system kontroli trzeźwości kierowcy. Dla pasażerów nowością jest barwa pojazdów, zamiast dobrze znanych biało-czerwonych barw autobusy są koloru żółtego, zgodnego z wytycznymi ZTM.

– Na ulicach Zagłębia pojawia się coraz więcej „zielonych tablic”, a tym samym tabor obsługujący naszych mieszkańców staje się coraz bardziej nowoczesny i ekologiczny. Jestem przekonany, że komfort oferowany przez nowe pojazdy PKM Sosnowiec, w połączeniu z planowanymi przez nas zmianami w siatce połączeń, pozytywnie wpłyną na jakość komunikacji w naszym regionie – powiedział Marcin Bazylak, prezydent Dąbrowy Górniczej.

Oprócz autobusów umowa obejmuje montaż trzech ładowarek pantografowych oraz osiem ładowarek plug-in podobnych do tej, z której PKM korzysta obecnie przy ulicy Mościckiego.

Już wiadomo na jakich liniach będą kursowały nowe autobusy. W sumie będzie to 11 linii jeżdżących po Sosnowcu, Katowicach, Dąbrowie Górniczej, Będzinie, Czeladzi i Wojkowicach.

– Nowe pojazdy mają większe możliwości. Te, które obecnie użytkujemy na jednym ładowaniu pokonują ok 140 km, a nowe spokojnie przejadą 180 km przy założeniu, że pozostawimy w akumulatorach jeszcze 20% mocy – tłumaczy Piotr Drabek dyrektor techniczny PKM Sosnowiec.

– Ponad 10 lat temu zaczęliśmy pracować nad elektrykami, wtedy projekt takiego autobusu to było coś nadzwyczajnego, a dzisiaj to jest codzienność, normalność. Dzisiejsza uroczystość przekazania 14 nowoczesnych autobusów elektrycznych wraz z infrastrukturą do ich ładowania to dla nas bardzo ważne wydarzenie i projekt. Plany inwestycyjne Sosnowca, jak i całej Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii to świetny przykład transformacji transportu publicznego na transport bezemisyjny – podkreślił dr inż. Dariusz Michalak,  członek Zarządu firmy Solaris, który odpowiada za obszar Rozwoju produktu i Produkcji.

Z nowych pojazdów cieszą się również przedstawiciele Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii.

– Dzięki kolejnym programom i funduszom unijnym ZTM odmładza swój tabor a komunikacja jest przyjaźniejsza dla podróżnych. Mam nadzieję, że wkrótce pochwalimy się umową na zakup 32 autobusów elektrycznych – powiedział Grzegorz Kwitek, Członek Zarządu GZM.

Pierwsze z nowych pojazdów już jeżdżą na regularnych liniach, ostatni wyjedzie jeszcze we wrześniu.

Projekt współfinansowany przez Unie Europejską z Europejskiego Funduszu Strukturalnego i Inwestycyjnego w ramach Programu Operacyjnego infrastruktura i Środowisko na lata 2014-2020 – VI. Rozwój niskoemisyjnego transportu zbiorowego w miastach; Działania: 6.1 Rozwój publicznego transportu zbiorowego w miastach „Czyste niebo nad Zagłębiem” – wysokość dofinansowania na zakup 14 sztuk nowych autobusów z napędem elektrycznym wraz z infrastrukturą do ładowania wynosi 85%.

Źródło: UM Sosnowiec

Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia i firma Databout Sp. z o.o. podpisały umowę na opracowanie dokumentacji wymaganej w drugim etapie Programu „Kolej+”. Prace potrwają do listopada i obejmą m.in. oszacowanie kosztów inwestycji we wszystkich 13 projektach, inwentaryzację infrastruktury kolejowej, a w przypadku budowy nowych przystanków kolejowych także przygotowanie Programu Funkcjonalno-Użytkowego.

Wykonawca przygotuje dokumentację dla 13 projektów z obszaru GZM, które mają szansę na realizację w ramach Programu „Kolej+”. Analiza obejmie inwentaryzację infrastruktury kolejowej, wykonanie schematów linii, opracowanie rozkładu jazdy oraz oszacowanie kosztów inwestycji. To także przygotowanie Programu Funkcjonalno-Użytkowego w przypadku budowy nowych przystanków kolejowych. Ma on zawierać m.in. wymagania techniczne, ekonomiczne, materiałowe, funkcjonalne czy architektoniczne.

Kompletne Wstępne Studium Planistyczno-Prognostyczne (WSPP) dla wybranych projektów zgłoszonych do Programu „Kolej+” zostanie opracowane w ramach ogłoszonego przetargu przez GZM oraz częściowo w ramach opracowywanego obecnie Wstępnego Studium Wykonalności Kolei Metropolitalnej i przygotuje je jeden Wykonawca. Pozwoli to na obniżenie kosztów pozyskania dokumentacji.

– Jesteśmy partnerem we wszystkich zgłoszonych projektach i od początku inicjujemy oraz koordynujemy działania w ramach Programu „Kolej+” – tłumaczy Grzegorz Kwitek, członek Zarządu GZM.

– Koszt opracowania WSPP zostanie pokryty z budżetu GZM. Jako Metropolia zobowiązaliśmy się także do sfinansowania wymaganego 15-procentowego wkładu własnego kosztów kwalifikowalnych każdego z projektów, który będzie realizowany w ramach tego rządowo-samorządowego programu inwestycji kolejowych na terenie GZM. W przypadku wniosku liniowego dot. linii kolejowej nr 140 na odc. Katowice Ligota – Orzesze Jaśkowice, zakres którego wybiega terytorialnie poza granice GZM, a który został złożony przy udziale Województwa Śląskiego, sfinansowanie wkładu własnego dla odcinka poza GZM deklaruje samorząd Województwa Śląskiego – dodaje.

– W przypadku analiz związanych z przystankami kolejowymi podeszliśmy do tematu nieco szerzej i oczekujemy od Wykonawcy analizy pod kątem rozwiązań proekologicznych, inteligentnych i autonomicznych pod kątem zasilania – uzupełnia Wojciech Dinges, zastępca dyrektora Departamentu Komunikacji i Transportu, odpowiedzialny za projekt Kolei Metropolitalnej.

– Nie zapominamy także m.in. o rozwiązaniach dla rowerzystów, które miałyby zostać zlokalizowane przy projektowanych przystankach – dodaje.

Drugi etap programu zakończy się 25 listopada. Do tego czasu komplet wymaganej dokumentacji musi zostać złożony w PKP PLK przez liderów projektów.

W Programie „Kolej+” z terenu GZM szansę na realizację ma 13 projektów (6 liniowych i 7 punktowych).

Zobacz także. Link: Kolej Metropolitalna. Osobny tor na trasie Gliwice-Katowice, przygotowania do Kolei Plus

Informacje dotyczące liczby pasażerów korzystających z komunikacji miejskiej, to kluczowy element pozwalający lepiej dostosować rozkłady jazdy i wielkość pojazdów do potrzeb pasażerów. Dlatego Metropolia pracuje nad uruchomieniem nowoczesnego systemu liczenia pasażerów, który pozwoli mieć bieżący podgląd do stanu napełnień poszczególnych kursów. Dane te zostaną udostępnione samorządowcom z miast i gmin GZM. Właśnie został rozstrzygnięty przetarg na wybór wykonawcy tego systemu. Oprogramowanie będzie gotowe w rok od podpisania umowy.    

– Nowy system zliczania pasażerów pozwoli na dokładne określenie liczby podróżnych w poszczególnych miastach, na danej linii, a także pomiędzy przystankami. Przełoży się to na lepsze dostosowanie rozkładu jazdy oraz wielkości pojazdów na poszczególnych trasach, aby odpowiadały rzeczywistym potrzebom pasażerów. System ten będzie również głównym elementem mechanizmu doskonalenia linii metropolitalnych, o którym wcześniej informowaliśmy. Pozwoli nam to szybciej i efektywniej reagować, poprzez wprowadzenie koniecznych zmian – tłumaczy Grzegorz Kwitek, członek Zarządu GZM, odpowiedzialny na transport.

Dane pozyskane z systemu zliczania pasażerów zwiększą transparentność podejmowania decyzji, których celem jest usprawnienie i poprawa funkcjonowania komunikacji miejskiej. Dostęp do tych danych będą mieli zarówno pracownicy ZTM jak i włodarze miast oraz gmin. Dane będą udostępniane również do systemów zewnętrznych (np. OpenData GZM), z których będą mogli korzystać wszyscy zainteresowani tego typu informacjami. Całość będzie gotowa w przyszłym roku.

Obecnie w kilkuset pojazdach są zainstalowane bramki rejestrujące wejścia i wyjścia, jednak w zależności od operatora, dane zbierane są w różny sposób. Metropolia w pierwszym etapie wykorzysta istniejącą już infrastrukturę, w tym w ramach integracji z systemem ITS w Tychach, GZM otrzyma informacje o liczbie pasażerów wsiadających i wysiadających na poszczególnych przystankach z pojazdów PKM Tychy i TLT Tychy.

– Informacje o tym, ilu pasażerów korzysta z komunikacji miejskiej, są kluczowe zarówno dla racjonalnego planowania poszczególnych kursów, jak i przebiegu poszczególnych linii – mówi Mariusz Dziesiński, zastępca dyrektora Departamentu Komunikacji i Transportu.

– Pozyskane dane wskażą nam, kiedy pojazdy są niemal puste, a w których godzinach są przepełnione. Pozwoli to nam na podjęcie działań, by kursy które tego wymagają obsługiwać taborem o większej pojemności, żeby wszyscy pasażerowie mogli bezpiecznie dojechać do wybranego celu – dodaje.

W ramach rozstrzygniętego przetargu zakupione zostanie oprogramowanie (wraz z jego instalacją i utrzymaniem), które umożliwi pozyskanie ujednoliconych danych oraz zgrupowanie ich we wspólnej bazie. Dalej na tej podstawie możliwe będzie prowadzenie analiz w oparciu o spójne i rzetelne wyniki w dedykowanym do tego celu oprogramowaniu. W pojazdach zostaną zamontowane także niezbędne urządzenia. W pierwszym etapie do nowego systemu będą trafiać dane z około 300 autobusów i trolejbusów. W drugim etapie planowana jest instalacja systemu w kolejnych pojazdach realizujących przewozy na zlecenie ZTM.

Przypomnijmy, że GZM przeprowadziła wcześniej dialog techniczny z zainteresowanymi firmami. Dzięki temu zweryfikowane zostały możliwości techniczne dostępnych na rynku automatycznych systemów zliczania osób. Urządzenia pozwalają nawet na 99 procentową dokładność pomiarów. Co ważne wszystkie informacje, które pozyskują te systemy, są zanonimizowane, oznacza to, że nie rejestrują i nie rozpoznają wizerunku pasażerów, a jedynie ruch, pozwalający określić liczbę osób wsiadających i wysiadających.

Dane dotyczące liczby pasażerów, korzystających z komunikacji miejskiej są istotne nie tylko z uwagi na lepsze dostosowanie rozkładów jazdy, ale również z punktu widzenia rozliczeń finansowych. Organizacja transportu publicznego to zadanie własne miast i gmin, które zostało przekazane Metropolii. Utrzymywane jest głównie ze składki zmiennej, którą gminy co roku wpłacają na ten cel. Pozyskane dane dotyczące rzeczywistej liczby pasażerów będą mogły zostać wykorzystywane do o wiele bardziej precyzyjnego obliczania składki zmiennej dla poszczególnych gmin.

Po wyposażeniu wszystkich pojazdów w bramki dodatkowym atutem wprowadzenia takiego rozwiązania będzie szybki dostęp do pozyskiwanych danych w trybie online oraz możliwość przekazywania informacji m.in. dla włodarzy miast i gmin. Zapewni to pełną transparentność w obszarze organizacji publicznego transportu.

Link: rozstrzygnięcie przetargu

Spółka PKP PLK, zarządca infrastruktury kolejowej w Polsce, ogłosiła przetarg na opracowanie studium wykonalności dla budowy osobnej pary torów na trasie Gliwice-Katowice. Opracowanie to będzie w połowie finansowane przez Metropolię. Realizacja projektu pozwoli oddzielić ruch aglomeracyjny od dalekobieżnego. Usprawni to funkcjonowanie transportu szynowego w Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii i pozwoli m.in. zwiększyć częstotliwość kursowania pociągów aglomeracyjnych na tej trasie. W GZM trwają również przygotowania do złożenia dokumentacji projektowej w drugim etapie oceny wniosków w ramach programu Kolej Plus. W tej sprawie ogłoszono przetarg związany z inwentaryzacją istniejącej infrastruktury oraz oszacowaniem kosztów 13 inwestycji, zakwalifikowanych do drugiego etapu.

Trasa kolejowa Gliwice – Katowice to jeden z najczęściej wykorzystywanych korytarzy transportowych w Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii. Odcinek długości ok. 30 km stanowi kręgosłup komunikacyjny w GZM i jest jednym z ważniejszych elementów koncepcji Kolei Metropolitalnej.

W tej chwili pociągi Kolei Śląskich, realizujące przewozy wewnątrz naszego województwa, dzielą tory na tej trasie razem z pociągami dalekobieżnymi, których kursowanie wymusza wydłużenie odstępów pomiędzy kolejnymi pociągami na trasie. Często też pociągi regionalne muszą ustępować pierwszeństwa przejazdu – nawet opóźnionym – pociągom kategorii premium lub międzynarodowym, co oznacza w praktyce wywołanie „efektu domina” opóźnień na sieci. Ponadto przepustowość tej linii, jak i całego węzła katowickiego, zbliża się już do maksimum i bez oddzielenia ruchu aglomeracyjnego utrudnione jest zwiększanie oferty przewozowej na tej trasie.

Osobny tor to możliwość zwiększenia częstotliwości kursowania pociągów

Zwiększenie częstotliwości i usprawnienie funkcjonowania na tym odcinku będzie możliwe po wybudowaniu osobnej pary torów, po których będą jeździły tylko pociągi obsługujące połączenia aglomeracyjne. Spółka PKP PLK przygotowuje się do tej inwestycji i właśnie ogłosiła przetarg na opracowanie studium wykonalności dla tego odcinka. Opracowanie studium wykonalności jest jednym z ważniejszych etapów, przygotowującym do rozpoczęcia budowy.

– Budowa odseparowanego torowiska na trasie Gliwice-Katowice ma ogromne znaczenie dla przyszłej Kolei Metropolitalnej – mówi Grzegorz Kwitek, członek zarządu Metropolii GZM, w którym odpowiada za sprawy związane z transportem publicznym.

– Dzięki jego powstaniu możliwym będzie wprowadzeniu standardu, do którego dążymy, by pociągi wewnątrz metropolii kursowały co kilkanaście minut, a pasażerowie nie musieli patrzeć w rozkład jazdy, by wiedzieć, że „zaraz coś przyjedzie”. Właśnie ze względu na tak duże znaczenie tej inwestycji, Metropolia w połowie sfinansuje powstanie tego opracowania. Inne prace studialne, które dotyczą m.in. przystanków planowanych w ramach programu Kolej Plus na tej trasie, będą już uwzględniały ich budowę przy linii cztero- a nie dwutorowej. Zakładamy zatem efekt synergii – podkreśla.

Kolej Plus: 13 inwestycji ubiega się o dofinansowanie. Przed GZM kluczowy element naboru

Metropolia rozpoczyna również prace nad kluczowym elementem, potrzebnym do uzupełnienia wniosków w drugim etapie naboru do programu Kolej Plus. Chodzi o opracowanie Wstępnego Studium Planistyczno-Prognostycznego, w którym m.in. oszacowany zostanie koszt realizacji 13 zgłoszonych inwestycji oraz przeprowadzona zostanie inwentaryzacja infrastruktury kolejowej. Analiza obejmie wykonanie schematów linii, opracowanie rozkładu jazdy oraz opisu infrastruktury kolejowej, bocznic czy posterunków ruchu. To także przygotowanie programu funkcjonalno-użytkowego w przypadku budowy nowych przystanków kolejowych. Ma on zawierać m.in. wymagania techniczne, ekonomiczne, materiałowe, funkcjonalne czy architektoniczne.

Wstępne Studium Planistyczno-Prognostyczne dla wybranych projektów zgłoszonych do Kolei Plus powstanie częściowo w ramach opracowywanego obecnie Wstępnego Studium Wykonalności Kolei Metropolitalnej. Gminy GZM nie będą więc ponosić kosztów związanych z opracowaniem dokumentacji. Metropolia zobowiązała się także do sfinansowania wymaganego 15-procentowego wkładu własnego kosztów kwalifikowalnych każdego z projektów, który będzie realizowany w ramach tego rządowo-samorządowego programu inwestycji kolejowych.

Metropolia zamierza dodatkowo rozszerzyć zakres projektów punktowych dotyczących budowy nowych przystanków.

– Podjęte zostaną również kwestie związane z wykorzystaniem energii odnawialnej, ekologią, rozwiązaniami smart city, transportem współdzielonym oraz wiatami rowerowymi w obrębie planowanych przystanków – informuje Wojciech Dinges, zastępca dyrektora Departamentu Komunikacji i Transportu, odpowiedzialny za Wydział Kolei Metropolitalnej.

Wykonawcy będą mieli dwa tygodnie na złożenie ofert. Jest to krótki termin, gdyż realizacja WSPP musi zakończyć się przekazaniem do PKP PLK SA gotowej dokumentacji z końcem listopada, co wynika z harmonogramu realizacji programu Kolej Plus. W wyniku oceny złożonych dokumentów najpóźniej w lutym 2022 roku zostaną ogłoszone projekty, które zostaną zrealizowane do końca 2028 r.

Zgłoszone projekty do Kolei Plus wpisują się w koncepcję Kolei Metropolitalnej

Przypomnijmy, że w sierpniu 2020 roku Metropolia GZM zgłosiła 15 projektów kolejowych w ramach programu Kolej Plus. Wpisują się one w Koncepcję Kolei Metropolitalnej. Trzy miesiące później wszystkie zostały zakwalifikowane do drugiego etapu programu. Ostatecznie szansę na realizację ma 13 z nich. Dwa zostały wycofane z naboru. W przypadku budowy przystanku Mysłowice Północ projekt zostanie zrealizowany przez PKP PLK w ramach innej, planowanej inwestycji. Natomiast w przypadku przystanku Gliwice Czechowice, po uzgodnieniach z miastem, została podjęta decyzja o wycofaniu wniosku o dofinansowanie budowy przystanku. Przystanek ten nadal będzie uwzględniony w pracach studialnych Kolei Metropolitalnej.

Wśród zakwalifikowanych wniosków znalazło się 6 projektów liniowych – mają one usprawnić połączenia na trasie kilku gmin z miastem wojewódzkim, czyli Katowicami oraz 7 punktowych, które mają poprawić dostępność kolei w ramach jednej gminy.

Lista inwestycji to efekt współpracy Metropolii oraz gmin członkowskich, składane wnioski wpisują się w koncepcję Kolei Metropolitalnej. Otrzymanie dofinansowania na realizację tych inwestycji przyspieszy proces jej budowy i usprawni funkcjonowanie transportu szynowego na terenie GZM. Łączny koszt wszystkich zgłoszonych projektów to ok. 1,7 mld zł, a szacowany wkład własny, który sfinansuje Metropolia to ponad 200 mln zł.

Odbudowa linii kolejowej w Pyskowicach, stworzenie nowego połączenia z Bytomia do Rudy Śląskiej, połączenie Gliwic z Katowicami przez Rudę Śląską Kochłowice i Chorzów Hajduki, zwiększenie przepustowości na trasie Katowice-Orzesze Jaśkowice, a także budowa dziewięciu przystanków w sześciu miastach – to kilka przykładów projektów, które zostały zgłoszone do otrzymania rządowego dofinansowania w ramach programu „Kolej Plus”. Lista propozycji to efekt intensywnej współpracy Metropolii oraz gmin członkowskich, by składane wnioski wpisywały się w koncepcję Kolei Metropolitalnej. Otrzymanie dofinansowania na realizację tych inwestycji przyspieszy proces jej budowy i usprawni funkcjonowanie transportu szynowego na terenie GZM. Łączny koszt wszystkich zgłoszonych projektów to ok. 1,7 mld zł, a szacowany wkład własny, który sfinansuje Metropolia to ponad 200 mln zł.

Łącznie z terenu Metropolii zgłoszonych zostało 15 projektów. Wśród nich znalazło się sześć projektów liniowych, których zadaniem jest usprawnienie połączeń na trasie kilku gmin z miastem wojewódzkim, czyli Katowicami oraz dziewięć punktowych, które mają poprawić funkcjonowanie kolei w ramach jednej gminy.

Lista zgłoszonych projektów, to efekt intensywnych prac i uzgodnień prowadzonych przez Metropolię z miastami i gminami, które ją tworzą oraz z Urzędem Marszałkowskim Województwa Śląskiego, z którym został zgłoszony wspólny wniosek, wykraczający poza granice GZM i dojeżdżający do Orzesza.  

– Chcąc jak najlepiej wykorzystać szanse jakie daje Program “Kolej Plus”, zainicjowaliśmy wspólne prace w naszych strukturach, aby zgłaszane projekty wpisywały się w koncepcję Kolei Metropolitalnej. Wszystkie zgłoszone projekty były konsultowane z gminami, a Metropolia zapewniła wsad merytoryczny do wniosków. Otrzymanie dofinansowania pozwoli nam płynnie przechodzić z fazy planowania do realizacji inwestycji – mówi Grzegorz Kwitek, członek zarządu Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii, odpowiedzialny za transport.

– Co najważniejsze – Metropolia sfinansuje 15-procentowy wkład własny, natomiast dokumenty planistyczne, które będą wymagane po zakwalifikowaniu do drugiego etapu naboru, będą już opracowane w zleconym przez nas studium wykonalności dla Kolei Metropolitalnej – podkreśla.

Najpierw sześć projektów liniowych. Tu GZM chce, by powstały nowe tory  

W pierwszej kolejności w Programie „Kolej Plus” realizowane będą projekty liniowe, czyli takie, w których rewitalizowane, odbudowywane lub budowane są linie kolejowe pomiędzy poszczególnymi gminami i Katowicami.

Wśród takich projektów jest „Zwiększenie zdolności przepustowej linii kolejowej nr 140 na odc. Katowice Ligota – Orzesze Jaśkowice poprzez budowę drugiego toru i dodatkowych przystanków osobowych”. Liderem tego projektu jest miasto Mikołów. Partnerami obok GZM są Katowice, Łaziska Górne, Orzesze i Województwo Śląskie. Realizacja tego przedsięwzięcia wychodzi poza granice Metropolii. Jego realizacja będzie możliwa dzięki współpracy z Województwem Śląskim.

Bezpośrednie połączenie z Katowicami mogą uzyskać mieszkańcy Pyskowic. Będzie to możliwe po realizacji projektu „Odbudowa rozebranej linii kolejowej nr 198 Pyskowice – Pyskowice Miasto dla przywrócenia połączenia na trasie: Katowice – Gliwice – Pyskowice Miasto”.

Alternatywne połączenie ze stolicą województwa mogą uzyskać także tyszanie. Trzeci liniowy projekt to „Przygotowanie alternatywnego połączenia aglomeracyjnego Tychy – Katowice Murcki – Katowice Ligota linią kolejową nr 142”.

Kolejne liniowe inwestycje, które zostały zgłoszone do programu „Kolej Plus”, to „prace na liniach kolejowych nr 189 i 132 oraz budowa nowej łącznicy Kuźnica – Bytom Bobrek Wschodni w celu stworzenia nowego połączenia Ruda Chebzie – Bytom, w tym budowa nowych przystanków osobowych Ruda Orzegów i Bytom ul. Zabrzańska” oraz łącznicy Ruda Śląska – Ruda Śląska Orzegów, która umożliwi uruchomienie połączeń Bytom – Ruda Śląska Orzegów – Ruda Śląska – Zabrze – Gliwice; „Rewitalizacja linii kolejowej nr 162 na odcinku Dąbrowa Górnicza Strzemieszyce – Dąbrowa Górnicza Huta Katowice (posterunek odgałęźny) oraz jej odbudowa na dalszym odcinku do stacji Dąbrowa Górnicza, wraz z odbudową przystanku osobowego Dąbrowa Górnicza Tworzeń i rozbudową przystanku osobowego Dąbrowa Górnicza Gołonóg”, a także „Przygotowanie alternatywnego połączenia aglomeracyjnego Gliwice – Ruda Kochłowice – Katowice liniami kolejowymi nr 141 na odcinku Gliwice – Ruda Kochłowice, 164 na odcinku Ruda Kochłowice – Hajduki i 651 Hajduki – Gottwald”.

Dziewięć nowych przystanków powstanie w sześciu miastach

Pozostałe wnioski dotyczą punktowych inwestycji. W przypadku GZM to głównie budowa nowych przystanków kolejowych. Zgodnie z przesłanymi projektami nowe przystanki mogą powstać w Świętochłowicach (Mijanka), Zabrzu (Zaborze Północ i ul. Armii Krajowej), Gliwicach (Gliwice Czechowice i ul. Bema), Bytomiu (Os. Arki Bożka i Bytom Rozbark), a także w Mysłowicach (Mysłowice Północ). Ponadto jeden z wniosków dotyczy modernizacji infrastruktury pasażerskiej na stacji Tychy Miasto.

– Każdy ze zgłoszonych projektów został szczegółowo przeanalizowany i omówiony z gminami, miastami GZM, a także z PKP PLK. Wybraliśmy inwestycje, które wpisują się w projekt Kolei Metropolitalnej i mają realne szanse na dofinansowanie – tłumaczy Lucjan Dec, dyrektor Departamentu Komunikacji i Transportu Urzędu Metropolitalnego.

Kolej Plus to dwa etapy naboru wniosków. Pierwsze wyniki planowane w grudniu

Złożenie wniosków to dopiero pierwszy etap. Teraz zostaną one ocenione przez PKP PLK i najpóźniej w grudniu poznamy wnioski, które zakwalifikowały się do II etapu, gdzie wnioskodawcy będą mieli 12 miesięcy na przygotowanie niezbędnych dokumentów aplikacyjnych, w tym opracowanie wstępnego studium planistyczno-prognostycznego. Tutaj również miasta i gminy nie będą musiały takich dokumentów przygotowywać i ponosić dodatkowych kosztów. Metropolia podpisała już umowę na przygotowanie studium wykonalności Kolei Metropolitalnej, w którym – w koncepcji krótkoterminowej – zostaną poddane analizie projekty, który zakwalifikują się do II etapu naboru wniosków.

Po II etapie projekty będą podlegały ocenie wielokryterialnej, której wynikiem będzie utworzenie listy rankingowej projektów i kwalifikacja ich do programu „Kolej Plus”.

Realizacja inwestycji potrwa do 2028 roku. Całkowita kwota dofinansowania wyniesie 5,6 mld zł. Łącznie z wkładem własnym jednostek samorządu terytorialnego wartość programu to 6,5 mld zł.

Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia dofinansuje 40 połączeń Kolei Śląskich na swoim obszarze. Nowy rozkład jazdy, uwzględniający to rozwiązanie zacznie obowiązywać od 15 grudnia b.r. Na ten cel przeznaczono 6 mln zł.

–
Idziemy w stronę utworzenia Kolei Metropolitalnej. Wzrost liczby połączeń
między miastami w oparciu o istniejącą infrastrukturę to pierwszy etap
tworzenia tego systemu – mówi Grzegorz Kwitek,  członek zarządu
Górnośląsko- Zagłębiowskiej Metropolii.

–
Chcemy, aby zmiany były widoczne dla pasażerów i były sygnałem, że transport
kolejowy ma u nas duży potencjał rozwoju. Po pierwszych bardzo dobrych
doświadczeniach we współpracy z Urzędem Marszałkowskim, polegających na
sfinansowaniu 15 połączeń  Kolei Śląskich w obecnym rozkładzie jazdy,
zdecydowaliśmy, że konieczne jest rozwijanie tego modelu współdziałania. Od
grudnia będzie realizowanych 40 kursów, które zostaną sfinansowane z budżetu
Metropolii – tłumaczy.

Najwięcej, 16 połączeń dotyczy trasy
Gliwice-Katowice, gdzie podróżuje najwięcej pasażerów. Finansowane przez GZM
kursy zostaną wprowadzone także na kierunkach Dąbrowa Górnicza
Ząbkowice-Gliwice (9 połączeń), Sosnowiec Główny-Gliwice (2 połączenia)
oraz Tychy Lodowisko- Katowice (6 połączeń), Tychy Lodowisko-Sosnowiec (4
połączenia) i Tychy Lodowisko-Dąbrowa Górnicza Ząbkowice (1 połączenie).
Nowością będą dwa połączenia na trasie Katowice-Mikołów-Katowice.

Identyfikacja problemów
związanych z funkcjonowaniem transportu zbiorowego oraz wypracowanie
optymalnych rozwiązań – to główne zadania Rady Metropolitalnego Transportu
Publicznego, która powstała przy zarządzie GZM. Podczas pierwszego posiedzenia
w środę (11 grudnia) wręczono nominacje.

Rada jest organem
opiniodawczo-doradczym, który będzie udzielał zarządowi GZM merytorycznego
wsparcia w zakresie funkcjonowania transportu publicznego.

– Członkami Rady są osoby
reprezentujące różne środowiska, posiadające wysokie kwalifikacje i doświadczenie
zawodowe – mówi Grzegorz Kwitek, członek zarządu GZM.

– Będą nam doradzać
przedstawiciele przedsiębiorstw komunikacji publicznej, naukowcy, organizacje
pozarządowe, związki zawodowe, a także reprezentanci samorządów lokalnych.
Szczególnie zależy nam na opiniach osób niepełnosprawnych, ich przedstawiciele
również są w Radzie. Dzięki tej różnorodności możemy wszechstronnie spojrzeć,
uwzględniając różne punkty widzenia, na problemy, które chcemy rozwiązać. To
bardzo ważne, gdyż w centrum zmian, w tak wrażliwym systemie jak transport
publiczny, stoi zawsze pasażer – dodaje.

Rada zajmie się analizą głównych
problemów komunikacyjnych na obszarze GZM, a także będzie  rekomendować
sposoby ich rozwiązania.  Ma także monitorować działania Metropolii
związane z komunikacją publiczną i rozpoznawać bariery, które ograniczają jej
efektywność.

Przedmiotem prac Rady mogą być
zagadnienia związane m.in. z integracją komunikacji, węzłami przesiadkowymi,
taryfą biletową, bezpieczeństwem i ekologią w transporcie, czy rozwiązaniami
dla osób z niepełnosprawnościami – w tym słabowidzących i niewidomych.

Podczas spotkań przedstawiciele
Rady będą wypracowywać warianty rozwiązywania problemów komunikacyjnych.
Ostateczne rekomendacje będą przedkładane zarządowi GZM w formie uchwał. 

Rada ds. transportu może liczyć od 20 do 30 członków, którzy są powoływani i odwoływani przez zarząd GZM. Przewodniczącym nowego organu został prof. dr hab. inż. Bogusław Łazarz, prorektor Politechniki Śląskiej.

Skład Rady

Foto: GZM/ Witold Trólka

Najlepsze śląskie firmy MŚP i instytucje badawczo-rozwojowe nagrodzono podczas gali 11. edycji konkursu Innowator Śląska, która odbyła się 15 listopada w Arenie Gliwice. W konkursie brało udział 29 podmiotów. W kategorii „Mikroprzedsiębiorca” wyróżniono spółkę EGZOTech, która odebrała nagrodę z rąk Grzegorza Kwitka, członka zarządu Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii.

Gliwicka firma EGZOTech opracowała robota
rehabilitacyjno-diagnostycznego Luna – EMG, który wspomaga kinezyterapię
ukierunkowaną na pacjentów ortopedycznych i neurologicznych. Robot wykorzystuje
sygnały elektryczne pochodzące z mięśni, wykrywając te najsłabsze i najlżejsze
z nich, wspomagając rehabilitację pacjenta.

– Przedsiębiorczość i innowacyjność naszych firm stanowi o
dynamice rozwoju miast i regionów. Przy rosnącej złożoności obszarów miejskich
nie sposób sobie wyobrazić ich funkcjonowania bez nowoczesnych technologii,
które przynoszą korzyści mieszkańcom – powiedział Grzegorz Kwitek podczas uroczystej
gali w Gliwicach.  

Dodał, że projekt firmy EGZOTech stanowi połączenie nieszablonowego
myślenia z innowacyjną technologią. Robot opracowany przez spółkę może znaleźć
zastosowanie w programach terapeutycznych, diagnostyce i monitorowaniu procesu
rehabilitacji.

Laureatem konkursu w kategorii „Mikroprzedsiębiorca” została
spółka Rollersy za kółka z adapterami do fotelików samochodowych 0-13 kg.

W kategorii „Mały Przedsiębiorca” wyróżniono spółkę
Kooperacja „Polko” za instalację dozowania węgla aktywnego do kanału spalin,
zaś laureatem została gliwicka spółka APA za Showroom Technologiczny APA Black
House.

Wyróżnienie w kategorii „Średni Przedsiębiorca” powędrowało
do firmy S Plastic za łódź motorową SRB, natomiast laureatem tegorocznej edycji
została gliwicka spółka Vimex za Barracudę – wykorzystywany w ortopedii
artroskopowy System Shaverowy SV-8100.

Przyznano także Nagrody Specjalne: nagrodę prezesa zarządu
Górnośląskiej Agencji Przedsiębiorczości i Rozwoju w wysokości 15 tys. zł dla
spółki Vimex i nagrodę przewodniczącego Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii w
wysokości 10 tys. zł dla firmy EGZOTech.

Ponadto czeki o wartości po 3 tys. zł ufundowane przez prezesa Katowickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej otrzymały: Rollersy, Vimex, APA oraz Sieć Badawcza Łukasiewicz – Instytut Metali Nieżelaznych.

Organizatorem Konkursu Innowator Śląska 2019 jest Górnośląska Agencja
Przedsiębiorczości i Rozwoju w ramach projektu „Enterprise Europe
Network”. Honorowy patronat nad wydarzeniem objęli: prezydent Miasta
Gliwice, Marszałek Województwa Śląskiego, przewodniczący Zarządu
Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii oraz prezes Katowickiej Specjalnej
Strefy Ekonomicznej.

Foto: Krzysztof Krzemiński

Funkcjonowanie komunikacji zbiorowej w Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii – taki był główny temat spotkania w siedzibie GZM, które odbyło się w piątek, 13 września. Gośćmi Metropolii byli przedstawiciele Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych (ZIT) z woj. dolnośląskiego.

Metropolię odwiedzili samorządowcy i pracownicy urzędów z Wrocławia, a także okolicznych miast i gmin. Spotkanie miało dotyczyć przede wszystkim kwestii związanych z transportem, ale goście z Dolnego Śląska mieli także sporo pytań dotyczących sposobu funkcjonowania pierwszej w Polsce ustawowo powołanej Metropolii.

Członek Zarządu Grzegorz Kwitek opowiedział o tym, jak wyglądała procedura wyznaczania granic GZM, w jaki sposób współpracujemy z innymi instytucjami, a także jak wygląda struktura organizacyjna wewnątrz Urzędu Metropolitalnego.

W spotkaniu uczestniczyła również Małgorzata Gutowska, dyrektor Zarządu Transportu Metropolitalnego. Przypomniała, że ZTM dysponuje ponad tysiącem pojazdów, które zatrzymują się na blisko siedmiu tysiącach przystanków. Opisała również drogę do wprowadzania wspólnej taryfy dla KZK GOP, MZK Tychy i MZKP Tarnowskie Góry, a także o połączeniu tych trzech podmiotów w jeden – Zarząd Transportu Metropolitalnego.

Przedstawiciele ZIT Dolnośląskiego podkreślili, że z zainteresowaniem śledzą działania Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii jako instytucji, która może przetrzeć szlaki dla kolejnych związków metropolitalnych w innych województwach.

To już kolejne tego typu spotkanie, które odbyło się w siedzibie GZM w ostatnim czasie. Przypomnijmy, że w lipcu gościliśmy przedstawicieli Obszaru Metropolitalnego Gdańsk-Gdynia-Sopot, a na początku września odbyło się spotkanie z Kieleckim Obszarem Funkcjonalnym.