Do gmin Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii trafi prawie 4 mln zł. Najwięcej, bo ok. 3 mln zł w ramach realizacji programu ELENA, ok. 300 tys. zł w ramach programu STOP SMOG a także ponad 600 tys. zł na realizację innych działań związanych z poprawą efektywności energetycznej.

Wsparcie zostało uchwalone podczas dzisiejszego Zgromadzenia GZM.

Program Elena

Ok 3 mln. zł w ramach realizacji programu Elena trafi łącznie do 11 Gmin członkowskich tj. Będzin, Bytom, Katowice, Piekary Śląskie, Pyskowice, Sośnicowice, Świerklaniec, Radzionków, Rudziniec, Tarnowskie Góry, Zbrosławice. Środki te są przeznaczone na pokrycie dodatkowego wkładu własnego samorządów związanego z przygotowaniem dokumentacji projektowej i technicznej termomodernizacji w budynkach komunalnych wielorodzinnych.

Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia realizuje program „ELENA” od grudnia 2022 roku. Program ELENA realizowany jest z uzyskanego dofinansowania ze środków Europejskiego Banku Inwestycyjnego w wysokości ok. 2 mln euro oraz środków własnych gmin tj. ponad 200 tys. euro. W projekcie uczestniczy 16 gmin.

STOP SMOG

W ramach realizacji programu STOP SMOG w 2025 roku do 10 gmin trafi łącznie ok. 289 tys. zł. Ta dotacja ze strony GZM jest przeznaczona na zabezpieczenie części wkładu własnego w ramach Programu STOP SMOG. Pozostałą część stanowi wkład własny gmin.

Program ten jest wsparciem dla właścicieli budynków jednorodzinnych, którzy mają zbyt niskie dochody, aby dokonać zmian w nieefektywnym i zagrażającym środowisku systemie ogrzewania oraz przeprowadzić prace termomodernizacyjne. Obejmuje on realizację 210 przedsięwzięć niskoemisyjnych w 11 gminach.

W styczniu 2025 r. zmieniły się zasady programu, na czym skorzystają zarówno gminy, jak i beneficjenci. Okres realizacji został wydłużony o rok, tj. do 26 października 2026 r. Zniesiono kryteria majątkowe beneficjentów oraz zwiększono kwotę dofinansowania. Dotychczas maksymalny koszt prac przypadający na jedno przedsięwzięcie niskoemisyjne nie mógł przekroczyć 53 tys. zł, a po zmianach wynosi 106 tys. zł. Zmienił się również procent dofinansowania ze strony Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW), który wzrósł z 70% do 90%, co przyczyni się do zmniejszenia obciążenia gmin.

Całkowita kwota realizacji STOP SMOG na realizację przedsięwzięć niskoemisyjnych od 12 marca 2025 roku wynosi 20, 5 mln zł., z czego 18 ,1 mln zł. to współfinansowanie ze środków Funduszu Termomodernizacji i Remontów. Metropolia jest odpowiedzialna za koordynację projektu z udziałem gmin oraz zlecenie przeprowadzenia robót budowlanych związanych z efektywnością energetyczną.

Pozostałe wsparcie finansowe dla gmin na rzecz poprawy efektywności energetycznej.

Dodatkowo ponad 600 tys. zł trafi z budżetu Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii na realizację innych działań związanych z poprawą efektywności energetycznej. Wsparcie zostało uchwalone przez Zgromadzenie GZM.  Finansowanie zostało skierowane do 5 gmin: Bierunia, Chorzowa, Czeladzi, Siewierza oraz Tychów.

Ważne linki: 

Uchwały Zgromadzenia

Górnośląsko – Zagłębiowska Metropolia wspólnie z 11 gminami oferuje dofinansowanie na termomodernizację budynków jednoorodzinnych w wysokości do 100% kosztów w ramach programu STOP SMOG w GZM.

 Od 11 stycznia 2025 roku obowiązują korzystniejsze niż do tej pory zasady udziału w programie STOP SMOG. Podwyższono kwotę dofinansowania dla przedsięwzięć niskoemisyjnych z 53 000 zł do 106 000 zł oraz utrzymano wyłącznie kryterium dochodowe beneficjentów. Co ważne za wybór wykonawcy i wykonanie wszystkich prac odpowiada GZM.

 Otwiera to nowe możliwości szczególnie dla tych osób, które ze względu na kryterium majątkowe nie mogły do tej pory brać udziału w Programie. Wnioskujący przed wprowadzeniem tych zmian nie mógł posiadać łącznych środków własnych oraz zasobów majątkowych, które przekraczają 53 000 zł, wyłączając wartość budynku i nieruchomości będących przedmiotem projektu.

W celu zapoznania się ze szczegółami dla beneficjentów programu Stop Smog w GZM funkcjonuje infolinia pod numerem 797 151 654, czynna w dni robocze w godzinach od godziny 10:00 do 18:00, prowadzona przez Operatora programu – Fundację Efektywnego Wykorzystania Energii.

Górnośląsko – Zagłębiowska Metropolia wspólnie z 11 gminami (Będzin, Bieruń, Bobrowniki, Bytom, Dąbrowa Górnicza, Gierałtowice, Katowice Mysłowice, Sośnicowice, Tychy, Zabrze) realizuje od 2022 roku projekt „STOP SMOG w GZM – poprawa jakości powietrza na terenie Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii”, współfinansowany ze środków NFOŚiGW, GZM oraz gmin biorących udział w projekcie. Program Stop Smog jest wsparciem dla właścicieli domów jednorodzinnych, którzy mają zbyt niskie dochody, by dokonać zmian w nieefektywnym i zagrażającym środowisku systemie ogrzewania oraz przeprowadzić prace termomodernizacyjne.

Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia wybrała operatora programu STOP SMOG w GZM. Została nim Fundacja na rzecz Efektywnego Wykorzystania Energii. Zadaniem Fundacji będzie między innymi przeprowadzenie audytów energetycznych budynków, których właściciele zgłosili się do projektu.

Operator będzie odpowiedzialny za kompleksową realizację wniosku u klienta, w tym za wykonanie audytów, określenie zakresu prac i opracowanie dokumentacji technicznej, a także wsparcie w wyłonieniu wykonawcy robót budowlanych, a następnie nadzór inwestorski i rozliczenie z NFOŚiGW. Ponadto będzie świadczył usługi doradztwa energetycznego dla beneficjentów.

– Takie było nasze założenie, aby mieszkaniec, który zgłosi swój dom do projektu, nie musiał się niczym martwić – mówi Henryk Borczyk, Wiceprzewodniczący Zarządu GZM. – Mieszkańcy nie muszą szukać firmy remontowo-budowlanej i określać zakresu prac. To właśnie zadanie operatora. I co najważniejsze – zakres prac zostanie określony w taki sposób, by po ich przeprowadzeniu koszty ogrzania domu były niższe lub przynajmniej porównywalne do kosztów przed remontem – dodaje.

Celem projektu jest poprawa jakości powietrza na terenie Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii. Środki na jego realizację pochodzą z Funduszu Termomodernizacji i Remontów, budżetu GZM i środków własnych gmin uczestniczących w projekcie.

– Podejmowanie działań poprawiających stan techniczny budynków jest istotne z perspektywy komfortu życia ich mieszkańców, ale i z perspektywy lokalnej – poprawiając jakości powietrza i zmniejszając emisję zanieczyszczeń w gminie, co ma bezpośrednie przełożenie na zdrowie i jakość życia ich mieszkańców – mówi Szymon Liszka, Prezes Fundacji na rzecz Efektywnego Wykorzystania Energii, która została operatorem programu.

Projekt jest skierowany do osób o niskich dochodach. Obejmie on realizację 210 przedsięwzięć niskoemisyjnych na terenie gmin: Będzin, Bieruń, Bobrowniki, Bytom, Dąbrowa Górnicza, Gierałtowice, Katowice, Mysłowice, Sośnicowice, Tychy, Zabrze.

Przydatne linki: 

Więcej informacji o projekcie na stronie internetowej programu.

Program dotyczy 11 miast i gmin tworzących GZM, w tym Będzina, Katowic, Mysłowic czy Zabrza. Wnioski składane są w urzędach poszczególnych gmin. Wartość możliwego dofinansowania to do 106 tysięcy złotych.

GZM zachęca mieszkańców do składania wniosków o dofinansowanie wymiany źródeł ciepła oraz termomodernizację prywatnych domów jednorodzinnych. To ostatni dzwonek na przygotowanie wniosków. Termin ich składania mija 30 listopada.

– To opcja dla osób, które są właścicielami budynków jednorodzinnych i nie mają zbyt wysokich dochodów – mówi Blanka Romanowska, Dyrektorka Departamentu Infrastruktury i Środowiska w Urzędzie Metropolitalnym GZM. – Warto się zastanowić i rozejrzeć wśród bliskich, znajomych czy sąsiadów nie mamy takich osób. W tym projekcie razem z gminami nie tylko zapewniamy finansowanie, ale również wsparcie – dodaje Romanowska.

Mieszkaniec niczym nie musi się martwić

Mieszkańcy nie muszą szukać firmy remontowo-budowlanej i określać zakresu prac. To Metropolia i samorządy uczestniczące w programie będą odpowiedzialne za realizację całego przedsięwzięcia. Zakres prac zostanie określony w taki sposób, by po ich przeprowadzeniu koszty ogrzania domu były niższe lub przynajmniej porównywalne do kosztów przed remontem. W sprawach estetyki budowlanej wykonawca inwestycji będzie miał obowiązek ustalenia z właścicielem nieruchomości detali, takich jak kolor elewacji czy wzór okien.

Duży sukces w Dąbrowie Górniczej

– Mamy w Dąbrowie zebranych ponad 20 wniosków. Powoli tworzymy listę rezerwową – mówi Robert Gabrek, dąbrowski urzędnik, ekodoradca w projekcie „Śląskie. Przywracamy błękit”. – W informowanie mieszkańców zaangażowaliśmy parafie i ośrodki pomocy społecznej. Odbyliśmy szereg spotkań, możliwe było również indywidualne doradztwo tutaj na miejscu, w urzędzie – dodaje. 

11 gmin w Metropolii

O udział w projekcie mogą ubiegać się mieszkańcy 11 gmin tworzących GZM: Będzina, Bierunia, gminy Bobrowniki, Bytomia, Dąbrowy Górniczej, gminy Gierałtowice, Katowic, Mysłowic, Sośnicowic, Tychów i Zabrza. Wymianą źródeł ciepła oraz działaniami termomodernizacyjnymi może zostać objętych nawet 210 prywatnych domów jednorodzinnych, których właścicieli nie stać na takie zmiany.

By przystąpić do programu należy zapoznać się z regulaminem programu w Twojej gminie STOP SMOG, pobrać wniosek w urzędzie i złożyć go w gminie po wypełnieniu.

Pod tym linkiem    Stop Smog – Metropolia GZM   znajdziesz dane kontaktowe w gminach oraz przekierowanie do regulaminów (patrz: tabela).

Jeśli Urząd Gminy pozytywnie zweryfikuje wniosek:

• Przeprowadzi audyt energetyczny, który oceni stan techniczny domu jednorodzinnego
• Podpisze z wnioskodawcą umowę na realizację przedsięwzięcia niskoemisyjnego.
• Wyśle ekipę remontowo- budowlaną.

By stać się beneficjentem programu należy spełniać następujące kryteria:

• posiadać tytuł prawny do budynku,
• mieszkać w tym budynku,
• powierzchnia użytkowa budynku nie może przekroczyć 200 m2,
• dochód na 1 członka rodziny nie może przekroczyć
  • dla gospodarstw jednoosobowych – 175% kwoty najniższej emerytury w gospodarstwie jednoosobowym (1 673,05 zł)
  • dla gospodarstw wieloosobowych – 125% kwoty najniższej emerytury (2 342,27 zł);

• nie można  posiadać łącznych środków własnych oraz zasobów majątkowych, które przekraczają 53 000 zł (nie dotyczy wartości budynku i gruntu związanego z budynkiem, którego wniosek dotyczy).

Więcej informacji na stronie Stop Smog – Metropolia GZM oraz w urzędach gmin.

Przetarg dotyczy  wykonania dokumentacji technicznej, projektowej, ekonomiczno – finansowej modernizacji wielorodzinnych budynków mieszkalnych w ramach programu ELENA. Realizacja projektu jest szansą na poprawę efektywności energetycznej i estetyki komunalnych budynków wielorodzinnych na terenie GZM.

Realizacja projektu ma się przyczynić do poprawy efektywności energetycznej i estetyki komunalnych budynków wielorodzinnych na terenie GZM. Przewiduje się, iż w wyniku jego realizacji zostanie wykonana dokumentacja dla blisko 160 komunalnych budynków wielorodzinnych.

Przypomnijmy, iż w listopadzie ubiegłego roku Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia podpisała 3-letni kontrakt do programu „ELENA” European Local Assistance Facility  na dotację wynoszącą 2 mln zł. Opiera się on  na umowie pomiędzy Europejskim Bankiem Inwestycyjnym (EBI) a Komisją Europejską (KE), zarządzanego przez EBI a finansowanego z Programu HORYZONT 2020. Program ten stanowi część szerszych działań Komisji Europejskiej mających na celu realizację zadań Unii Europejskiej w zakresie polityki klimatycznej i energetycznej oraz poprawy jakości powietrza. Projekt poprawy efektywności energetycznej został uruchomiony przez Metropolię 1 grudnia 2022 roku w imieniu 16 gmin.

Do programu przystąpiły: Będzin, Bieruń, Bytom, Czeladź, Chorzów, Katowice, Piekary Śląskie, Pyskowice, Rudziniec, Siewierz, Świerklaniec, Sośnicowice, Tarnowskie Góry, Tychy, Zbrosławice i Radzionków.

W wyniku realizacji projektu doradczego muszą zostać zrealizowane konkretne inwestycje w tkance mieszkaniowej odpowiadające celom programu. To likwidacja niskiej emisji poprzez podnoszenie efektywności energetycznej budynków mieszkalnych i redukcji CO₂ do atmosfery co najmniej o 30% od stanu wyjściowego. W ramach projektu gminy otrzymają wsparcie w zakresie doradztwa oraz wykonywania i przygotowania opracowań technicznych, a następnie pomocy przy przygotowaniu wniosków aplikacyjnych o środki finansowe na realizację inwestycji.

Link do postępowania przetargowego:

https://gzm.ezamawiajacy.pl/pn/GZM/demand/notice/public/110655/details

GZM zwiększa maksymalny poziom kosztów realizacji przedsięwzięć niskoemisyjnych w ramach projektu STOP SMOG w GZM. Teraz możliwa będzie realizacja inwestycji o wartości do 106 tys. zł  Wnioski można składać do końca listopada.

Celem projektu jest poprawa jakości powietrza na terenie Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii. Wcześniej wartość remontu mogła wynosić maksymalnie 80 tysięcy złotych. O udział w projekcie mogą ubiegać się mieszkańcy 11 gmin tworzących GZM: Będzina, Bierunia, gminy Bobrowniki, Bytomia, Dąbrowy Górniczej, gminy Gierałtowice, Katowic, Mysłowic, Sośnicowic, Tychów i Zabrza. Wymianą źródeł ciepła oraz działaniami termomodernizacyjnymi może zostać objętych nawet 210 prywatnych domów jednorodzinnych, których właścicieli nie stać na takie zmiany.

Według danych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) powietrze w gminach tworzących GZM należy do najbardziej zanieczyszczonych w Europie. – Od jakości powietrza zależy komfort naszego życia – mówi Henryk Borczyk – wiceprzewodniczący zarządu GZM. – W związku z tym realizujemy szereg działań, które zmierzają do jej poprawy. Skupiamy się na wymianie źródeł ogrzewania oraz poprawie efektywności energetycznej budynków. Efektywność polega na oszczędzaniu energii koniecznej do ogrzania budynków, z korzyścią dla środowiska i ich mieszkańców – dodaje Borczyk.

Całkowita kwota realizacji Porozumienia na realizację przedsięwzięć niskoemisyjnych to ponad 11 mln złotych, z czego 7,8 mln to współfinansowanie ze środków Funduszu Termomodernizacji i Remontów. Metropolia jest odpowiedzialna za doradztwo techniczne oraz przeprowadzenie prac budowlanych związanych z likwidacją niskiej emisji. Wkład własny gmin wyniesie 3,3 mln. GZM udzieliła również gminom uczestniczącym w programie wsparcia finansowego na poziomie 15 proc. wartości Porozumienia.

Równocześnie GZM zabezpieczyła dodatkowe środki w wysokości ponad 7 mln PLN na zwiększenie zakresu przedsięwzięć niskoemisyjnych, by nie doprowadzić do ubóstwa energetycznego beneficjentów.

Korzyści płynące z programu

Dlaczego warto wziąć udział w programie? – Bo to program, który zakłada wsparcie finansowe nie po inwestycji, jako zwrot poniesionych już kosztów, tylko polega na realizacji inwestycji u Beneficjenta – mówi Blanka Romanowska, Dyrektorka Departamentu Infrastruktury i Środowiska w Urzędzie Metropolitalnym GZM. – Mieszkańcy nie muszą się martwić wyborem firmy remontowo-budowlanej, a także określeniem zakresu prac. To my będziemy odpowiedzialni za realizację całego przedsięwzięcia. Ponadto zakres prac zostanie określony w taki sposób, by po ich przeprowadzeniu koszty ogrzania domu były niższe lub przynajmniej porównywalne do kosztów przed remontem. Równocześnie wykonawca inwestycji będzie miał obowiązek ustalenia z właścicielem nieruchomości np. kolor elewacji – nic nie będzie Beneficjentom narzucane – dodaje Romanowska.

W ramach programu zostaną przeprowadzone prace remontowe, które zmniejszą zapotrzebowanie budynków jednorodzinnych na energię do ich ogrzewania i podgrzewania wody. Pierwszym krokiem jest audyt energetyczny. Pozwoli on określić skalę prac remontowych, materiały, które należy zastosować oraz zmiany w instalacjach. Zakres prac zostanie określony w taki sposób, by po ich przeprowadzeniu koszty ogrzania domu były niższe lub przynajmniej porównywalne do kosztów przed remontem.

Pięciokrotne przekroczenia normy dwutlenku węgla w trakcie lekcji, grzyb na ścianach czy “szkolne” ubrania przebierane w domu, aby pozbyć się niechcianego zapachu – to rzeczywistość wielu szkół na Śląsku i w Zagłębiu. Od początku roku szkolnego eksperci Fundacji Napraw Sobie Miasto wspólnie z uczniami i nauczycielami starali się znaleźć rozwiązanie dla tych problemów. Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia jest partnerem tego projektu. Wkrótce ukaże się poradnik podsumowujący dwuletnie doświadczenia, ale wcześniej – 2 czerwca – odbędą się bezpłatne warsztaty, jak dbać o stan powietrza podczas nauki. Aby wziąć w nich udział, konieczna jest rejestracja. 

Jakość powietrza w pomieszczeniach może być nawet 100-razy niższa niż ta na zewnątrz. W większości przypadków smog wpływa na nią tylko w niewielkim zakresie. Częściej oddziałują na stan powietrza niedrożna wentylacja czy brak regularnego wietrzenia klas. Wzrost poziomu dwutlenku węgla wpływa bezpośrednio na zdolność do koncentracji czy przyswajanie nowej wiedzy, a także liczbę absencji w szkole.

– Wszyscy już wiemy, że zimą smog truje. Jesteśmy przekonani, że wiosną i latem oddychamy czystym powietrzem – mówi Paweł Wyszomirski, prezes Fundacji Napraw Sobie Miasto. – W drodze do szkoły i owszem. W szkole mamy już całoroczny dramat. Nasze szkoły nie tylko śmierdzą, ale i po prostu trują – dodaje.

Przez ostatnie dwa lata szkolne, eksperci i ponad 500 uczniów badało stan powietrza w 12 szkołach i wokół nich na obszarze Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii. Sprawdzali temperaturę, wilgotność, poziomy pyłów PM, dwutlenku węgla czy lotnych związków organicznych oraz główne zanieczyszczenie komunikacyjne, czyli dwutlenek azotu. Niestety wszędzie sytuacja odbiegała od zalecanych norm.

Na podstawie pomiarów opracowano modelowe rozwiązania poprawy sytuacji. Kluczem jest odpowiednie i regularne wietrzenie klasy. Dodatkowo opracowano dwa scenariusze działań.  Pierwszy polega na umieszczeniu w klasie kilkudziesięciu roślin, które mają pozytywny wpływ na jakość powietrza. W drugim pracownie były wyposażane w sprzęt np. osuszacze lub oczyszczacze powietrza, aby walczyć z rozwojem pleśni.

2 czerwca o godz. 9:00 w Parku Naukowo-Technologicznym Euro-Centrum w Katowicach odbędą się warsztaty, pokazujące jak dbać o stan powietrza podczas nauki. Zapisywać można się na stronie: szkolneklimaty.pl/dolacz.

Podczas warsztatów przedstawiony zostanie podręcznik dla uczniów, rodziców i nauczycieli o tym, jak dbać o jakość powietrza w szkołach. Każdy będzie mógł go bezpłatnie pobrać na stronie szkolneklimaty.pl. We wrześniu ruszy kampania, mająca zachęcić do poprawy stanu powietrza w nowym roku szkolnym.

“OpenAir – zdrowe powietrze w klasie”, to pierwszy w Polsce program kompleksowej poprawy jakości powietrza w szkołach. Projekt jest realizowany przez Fundację Napraw Sobie Miasto we współpracy z Górnośląsko-Zagłębiowską Metropolią.

Projekt realizowany z dotacji programu Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy finansowanego przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię w ramach Funduszy EOG.

***

Inicjatywa Napraw Sobie Miasto działa od kwietnia 2010 r. Zaczęła się od umycia dworca Katowice Ligota. Akcja zainspirowała innych ludzi do realizacji podobnych pomysłów. Z pierwszych doświadczeń związanych z zaangażowaniem w sprawy publiczne zrodziła się idea powołania fundacji. Działa ona od 2012 r. Od tego czasu Napraw Sobie Miasto jest aktywna w całej Polsce, m.in. prowadzi procesy partycypacyjne w Mysłowicach, Myszkowie czy projekty modernizacji ul. Miarki w Bytomiu, ul. Ząbkowskiej w Warszawie, Placu Nowego w Krakowie czy zielonych przystanków we Wrocławiu.

Miasto Bieruń pozyskało ponad 70 tysięcy złotych dofinansowania ze środków województwa ślaskiego na walkę ze smogiem. Zrealizuje w związku tym szereg proekologicznych działań i zakupi niezbędny do tego sprzęt. Na co konkretnie wydane zostaną te środki?

Miasto Bieruń ma w planach:

• Zakup drona z kompletnym osprzętem do badania dymów z komina
• Szkolenie dla operatorów drona
• Zakup 2 zestawów do poboru próbek palenisk
• Zakup 20 sztuk puszek na próbki paleniskowe
• Zakup odzieży ochronnej (4 komplety rękawic żaroodpornych, 12 sztuk okularów ochronnych, 12 sztuk kasków ochronnych)
• Zakup osprzętu do kontroli (przenośny czujnik tlenku węgla, wilgotnościomierz do drewna, aparaty fotograficzne do dokumentowania przebiegu kontroli)
• Organizacja mini kampanii ekologicznej z udziałem seniorów (edukacyjny spacer połączony z akcją sadzenie drzewek/krzewów).

Zakupiony w ramach dofinansowania sprzęt przekazany zostanie Straży Miejskiej w Bieruniu i służyć będzie intensywnej realizacji zapisów tzw. Uchwały Antysmogowej. Więcej informacji na temat samej Uchwały Antysmogowej znajduje się TUTAJ.

Środki finansowe na realizację powyższego projektu pozyskane zostały w ramach konkursu „Inicjatywa Antysmogowa” w 2023 roku i pochodzą z Marszałkowskiego Programu Poprawy Jakości Powietrza.

Marszałkowski Program Poprawy Jakości Powietrza stanowi wzmocnienie i rozszerzenie działań Województwa Śląskiego mających na celu zapobieganie negatywnemu oddziaływaniu zanieczyszczeń na zdrowie ludzi i na środowisko, poprzez udzielenie gminom pomocy finansowej w formie dotacji celowej we wdrażaniu zapisów tzw. uchwały antysmogowej oraz działań realizowanych w ramach Programu Ochrony Powietrza.

Jest to pierwsza edycja programu. Program składa się z dwóch komponentów:

• Konkurs „Inicjatywa Antysmogowa” na łączną kwotę 5 000 000 zł,
• Konkurs „Gmina pełną piersią” – łącznie 700 000 zł.

Miasto Bieruń pozyskało 71 536,24 złotych dofinansowania w ramach konkursu „Inicjatywa Antysmogowa”. Kwota ta stanowi 100% wartości projektu.

Źródło: UM Bieruń

Metropolia zainaugurowała realizację programu „ELENA” European Local Assistance Facility . Ma on na celu przygotowanie inwestycji związanych z poprawą efektywności energetycznej 174 budynków komunalnych wielorodzinnych.

W listopadzie 2022 r. Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia podpisała 3-letni kontrakt do programu „ELENA” z Europejskim Bankiem Inwestycyjnym , na ok.2 mln zł dotacji ,są to środki pozyskane z Unii Europejskiej w Programie Horyzont 2020.

Metropolia jako lider projektu wraz z 16 gminami przygotuje dokumentację niezbędną do przygotowania  przyszłych inwestycji samorządowych. Ich realizacja ma się przyczynić do  poprawy efektywności energetycznej w budynkach komunalnych wielorodzinnych oraz redukcji emisji CO₂ co najmniej o 30% od stanu wyjściowego. Warunkiem udziału w projekcie są gwarancje samorządów dotyczące realizacji opracowanych projektów w tkance miejskiej.

Gminy otrzymają wsparcie w zakresie doradztwa oraz wykonywania i przygotowania opracowań technicznych, a potem pomoc przy przygotowaniu wniosków o środki finansowe z źródeł zewnętrznych na realizację przyszłych inwestycji.

Przewiduje się, iż w wyniku realizacji projektu na terenie Metropolii zostanie wykonana dokumentacja o szacowanej wartości ponad 10 mln zł dla około 180 budynków wielorodzinnych. Wkład własny gmin dla budynków wielorodzinnych o metrażu wynoszącym łącznie ok. 10 tys.  m² wyniesie ponad 1 mln zł czyli 10% wartości projektu. Szacowana dotacja EBI dla zakontraktowanego projektu wyniesie ponad 9 mln PLN, czyli 90% wartości projektu.

W projekcie uczestniczą: Będzin, Bieruń, Bytom, Czeladź, Chorzów, Katowice, Piekary Śląskie, Pyskowice, Radzionków, Rudziniec, Siewierz, Świerklaniec, Sośnicowice, Tarnowskie Góry, Tychy oraz Zbrosławice. Spotkanie inaugurujące projekt odbyło się 9.02.2023 r. w siedzibie GZM, kluczową prezentację przedstawił Andreas Piontek – Senior Energy Expert, z Europejskiego Banku Inwestycyjnego, koordynator projektu z ramienia EBI.

Udział w projekcie „ELENA” to nie jedyne działanie Metropolii na rzecz ograniczenia niskiej emisji. Wraz z 11 gminami realizuje program STOP SMOG w GZM. Dzięki wzajemnej współpracy wymiana źródeł ciepła oraz termomodernizacja może objąć około 210 prywatnych domów jednorodzinnych, których właścicieli nie stać na takie zmiany.

Całkowita kwota realizacji wspólnego programu wynosi ok. 11, 1 mln zł, w tym współfinansowanie ze środków Funduszu Termomodernizacji i Remontów w wysokości ok. 7,8 mln zł. Metropolia jest odpowiedzialna za doradztwo techniczne oraz przeprowadzenie prac budowlanych dotyczących realizacji przedsięwzięć niskoemisyjnych. Ponadto GZM udzieli gminom pomocy finansowej na poziomie 15 proc. wartości porozumienia.

Obecnie w gminach trwa nabór wniosków od mieszkańców.

Podczas ostatniej- lutowej sesji Zgromadzenie Metropolii przyjęło uchwałę w sprawie udzielenia pomocy finansowej gminom na realizację programu „Stop Smog”.

W 2023 roku uruchomiono kolejny mechanizm finansowy wsparcia inwestycji rozwojowych w gminach Metropolii. To „Fundusz Odporności”. Łącznie w tym roku do samorządów może trafić ok. 97,2 mln zł.

Szeroki wachlarz wsparcia zakłada między innymi dofinansowanie projektów związanych  z ograniczeniem niskiej emisji. To termomodernizacja budynków, budowa instalacji OZE, energooszczędne oświetlenie oraz modernizacja sieci ciepłowniczych.

Przydatne linki:

Fundusz Odporności: rozdzielono 41 mln zł na wsparcie rozwoju gmin w Metropolii – Metropolia GZM

STOP SMOG. Metropolia zachęca właścicieli domów jednorodzinnych do składania wniosków – Metropolia GZM

Metropolia wraz z 11 gminami realizuje program STOP SMOG. Dzięki wzajemnej współpracy wymiana źródeł ciepła oraz termomodernizacja może objąć około 210 prywatnych domów jednorodzinnych, których właścicieli nie stać na takie zmiany. Do końca marca mogą oni składać wnioski.

Poprawa jakości powietrza to jedno z głównych wyzwań Metropolii. Problemem jest wysokie, maksymalne stężenia pyłów zawieszonych, tak szkodliwych dla zdrowia. Głównym źródłem emisji jest spalanie węgla w piecach i przestarzałych kotłach węglowych. Program Stop Smog, który realizuje Metropolia jest wsparciem właścicieli domów jednorodzinnych, które mają zbyt niskie dochody, by dokonać zmian w nieefektywnym i zagrażającym środowisku systemie ogrzewania.

Całkowita kwota realizacji wspólnego programu wynosi ok. 11, 1 mln zł, w tym współfinansowanie ze środków Funduszu Termomodernizacji i Remontów w wysokości ok. 7,8 mln zł. Metropolia jest odpowiedzialna za doradztwo techniczne oraz przeprowadzenie prac budowlanych dotyczących realizacji przedsięwzięć niskoemisyjnych. Ponadto GZM udzieli gminom pomocy finansowej na poziomie 15 proc. wartości porozumienia.

Obecnie nabór trwa w 10 gminach: Będzinie, Bieruniu, Bobrownikach, Bytomiu, Dąbrowie Górniczej, Gierałtowicach, Mysłowicach, Sośnicowicach, Tychach i Zabrzu trwa nabór wniosków. Można je składać do 31 marca b.r.

Katowice, kolejne miasto uczestniczące w projekcie przygotowuje się do realizacji programu. Ogłoszenie o naborze oraz terminy zostaną podane przez Urząd Miasta do publicznej wiadomości.

W ramach programu zostaną przeprowadzone prace remontowe, które zmniejszą zapotrzebowanie budynków jednorodzinnych na energię do ich ogrzewania i podgrzewania wody. Pierwszym krokiem jest audyt energetyczny. Pozwoli on określić skalę prac remontowych, materiały, które należy zastosować oraz zmiany w instalacjach. Zakres prac zostanie określony w taki sposób, by po ich przeprowadzeniu koszty ogrzania domu były niższe lub przynajmniej porównywalne do kosztów przed remontem.

Metropolia i gminy uczestniczące wspólnie w programie STOP SMOG zachęcają mieszkańców domów jednorodzinnych do zapoznania się z regulaminem programu i złożenia wniosku.

By przystąpić do programu należy:

• Zapoznać się z regulaminem programu STOP SMOG w urzędzie gminy i pobrać wniosek.
• Złożyć wypełniony wniosek w urzędzie gminy.

Jeśli Urząd Gminy pozytywnie zweryfikuje wniosek:

• Przeprowadzi audyt energetyczny, który oceni stan techniczny domu jednorodzinnego
• Podpisze z wnioskodawcą umowę na realizację przedsięwzięcia niskoemisyjnego.
• Wyśle ekipę remontowo- budowlaną

By stać się beneficjentem programu należy spełniać następujące kryteria:

• posiadać tytuł prawny do budynku,
• mieszkać w tym budynku,
• powierzchnia użytkowa budynku nie może przekroczyć 200 m2,
• dochód na 1 członka rodziny nie może przekroczyć
• dla gospodarstw jednoosobowych –175% kwoty najniższej emerytury w gospodarstwie jednoosobowym (1 673,05 zł)
• dla gospodarstw wieloosobowych – 125% kwoty najniższej emerytury (2 342,27 zł);

• nie można  posiadać łącznych środków własnych oraz zasobów majątkowych, które przekraczają 53 000 zł (nie dotyczy wartości budynku i gruntu związanego z budynkiem, którego wniosek dotyczy).

Więcej informacji na stronie Stop Smog – Metropolia GZM oraz w urzędach gmin.

Przydatne linki:

Prawie 200 kopciuchów zniknie z Metropolii. Porozumienie ws. STOP SMOG podpisane – Metropolia GZM