Metropolia wykorzysta europejskie doświadczenia w zakresie ochrony klimatu
|
Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia przystąpiła do międzynarodowej inicjatywy „Porozumienia Burmistrzów”. Ma ona na celu realizację na poziomie samorządowym unijnych planów w zakresie klimatu i energii. We wtorek (1 czerwca br.) GZM podpisała Zobowiązanie Koordynatorów Terytorialnych Porozumienia Burmistrzów.
Zarząd Metropolii podpisał zobowiązanie podczas konferencji „Następny krok w walce o czyste powietrze”, którą zorganizowano w siedzibie GZM w ramach Europejskiego Zielonego Tygodnia.
– Metropolię tworzy 41 miast i gmin, które wciąż mają duży problem z jakością powietrza. Poprawa powietrza, którym oddychamy, to jedno z naszych największych wyzwań, dlatego cieszę się, że udało nam się nawiązać współpracę w ramach Porozumienia Burmistrzów. Liczę, że ta współpraca pozwoli nam rozwiązać jeden z naszych największych problemów i szybko przełoży się na poprawę jakości życia naszych mieszkańców – powiedział podczas konferencji Kazimierz Karolczak, przewodniczący zarządu GZM.
Porozumienie Burmistrzów ma na celu przyspieszenie dekarbonizacji, wzmocnienie potencjału adaptacyjnego do zmian klimatu oraz umożliwienie mieszkańcom dostępu do pewnej, zrównoważonej i ekonomicznej energii. Miasta sygnatariusze zobowiązują się do wspierania procesu realizacji unijnego celu, polegającego na redukcji emisji gazów cieplarnianych o 40 proc. do roku 2030 oraz przyjęcia wspólnego podejścia do zmniejszenia wpływu na środowisko i przystosowania się do zmian klimatycznych.
Podczas konferencji swoimi doświadczeniami podzielił się także Maciej Chorowski, prezes zarządu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, również pełniącego rolę koordynatora Porozumienia Burmistrzów. Głos zabrali także wiceprezydent Katowic Mariusz Skiba i zastępca prezydenta Zabrza Katarzyna Dzióba, jako przedstawiciele miast sygnatariuszy Porozumienia.
Metropolia GZM dzięki przystąpieniu do Porozumienia Burmistrzów wzmocni swoją pozycję na rynku międzynarodowym. Udział w inicjatywie przysłuży się promocji GZM, jako instytucji odpowiedzialnej ekologicznie, która chce wspierać gminy w realizacji działań związanych z efektywnością energetyczną i adaptacją do zmian klimatu. Ponadto udział w Porozumieniu może ułatwić sięganie po zewnętrzne źródła finansowania, w tym środki unijne, a także umożliwi wymianę wiedzy i doświadczeń z gronem światowych liderów w zakresie ochrony środowiska i adaptacji do zmian klimatu.
Porozumienie Burmistrzów na rzecz Energii i Klimatu powstało w 2008 roku w Europie. Jest to pierwsza tego rodzaju oddolna inicjatywa związana z energią i zmianami klimatu, która okazała się wielkim, wykraczającym poza oczekiwania sukcesem odniesionym w krótkim czasie. Obecnie skupia 10 648 sygnatariuszy, 228 koordynatorów oraz 215 instytucji wspierających z 61 krajów.
Konferencję „Następny krok w walce o czyste powietrze” zorganizowały Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia i Stowarzyszenie Biznes-Nauka-Samorząd „Pro Silesia”.
Europejski Zielony Ład: Czy Śląsk jest gotowy na transformację energetyczną? – wnioski z debaty
|
Transformacja energetyczna musi dać nadzieję mieszkańcom naszych miast na dobre miejsca pracy – mówił prezydent Rybnika Piotr Kuczera podczas dyskusji online pt. „Europejski Zielony Ład – wyzwania energetyczne i finansowanie transformacji klimatycznej” zorganizowanej przez Stowarzyszenie Biznes-Nauka-Samorząd „Pro Silesia” oraz Górnośląsko-Zagłębiowską Metropolię.
Odpowiedzi na pytania dotyczące wyzwań energetycznych oraz zmian zachodzących w funkcjonowaniu organizacji odpowiadali: prof. Wiesław Banyś – Prezes Stowarzyszenia Biznes-Nauka-Samorząd, Piotr Kuczera – Prezydent miasta Rybnik, Sławomir Mazurek – Główny Ekolog Banku Ochrony Środowiska oraz dr hab. Krzysztof Zamasz – dyrektor handlowy grupy Veolia. Dyskusję prowadził Jakub Stęchły ze Stowarzyszenia „Pro Silesia”.
Prezydent Rybnika zwracał uwagę, że samorząd będzie uzależniony od polityki państwa, od rozwiązań prawnych, które będą przyjmowane. Samorząd może jednak kreować swoje inicjatywy w mikro wymiarze, który będą zmieniać lokalne ojczyzny. Prezydent Rybnika podkreślał, że w kontekście transformacji potrzebne jest myślenie w perspektywie dwóch – trzech dekad, a strategia musi obejmować kwestie związane z rynkiem pracy, transformacją społeczną, biorącą pod uwagę kulturę i tradycje uformowana przez górnictwo, rozwój technologiczny oraz rozwiązania finansowe, umożliwiające przekształcanie terenów pogórniczych. Ważnym jest, aby metropolia budowała naszą samorządność, która jest dla nas teraz bardzo ważna. W Rybniku prowadzone są konsultacje społeczne obejmujące również mieszkańców, którzy czują się zagrożeni odchodzeniem od węgla. Stawiamy sobie za cel tłumaczenie i rozwiewanie lęków – tłumaczył włodarz Rybnika.
Na kwestie związane z edukacją w zakresie ekologii i bioróżnorodności wskazywał również były rektor Uniwersytetu Śląskiego i prezes Stowarzyszenia Biznes-Nauka-Samorząd „Pro Silesia” prof. Wiesław Banyś, który wskazał liczne inicjatywy uczelni wyższych w Polsce i w Europie w obszarze badań naukowych, edukowania i zmian w programach dydaktycznych. Działania takie podejmowane są również przez organizacje pozarządowe. „Pro Silesia” uruchamia właśnie Akademię Zrównoważonego Rozwoju oraz aplikuje do programów takich, jak „Europe Direct” czy „Europejskie Zielone Obywatelstwo”. Ponadto zwraca uwagę, iż należy przede wszystkim pamiętać o ludziach – nie tylko o twardych elementach takich jak np. kopalnie, ale przede wszystkim o górnikach ich rodzinach i przyszłości. Edukację ekologiczną należy wprowadzać już od przedszkola.
Obok edukacji warunkiem koniecznym do zrealizowania ambitnych celów zielonej transformacji są dobre i efektywne narzędzia finansowania. Od 30 lat tym kwestiami w naszym kraju zajmuje się Bank Ochrony Środowiska. Jego Główny Ekolog i dyrektor Pionu Ekologii i Klimatu, Sławomir Mazurek, wskazał, że atutem banku jest wieloletnie doświadczenie, wyspecjalizowana kadra doradców klienta oraz duża elastyczność. Czynniki te umożliwiają wprowadzanie innowacyjnych rozwiązań (np. „zielone obligacje”), które przyczyniają się zielonej transformacji gospodarki. Dyrektor Mazur podkreślił, że w strategii Europejskiego Zielonego Ładu rola sektora finansowego jest niezmiernie ważna, zaś celem BOŚ jest tworzenie zrównoważonej gospodarki.
Jednym z ważnych podmiotów gospodarczych, który silnie oddziałuje na zieloną transformację jest Veolia. Jej dyrektor zarządzający dr hab. Krzysztof Zamasz wskazał, że to oddziaływanie ma charakter globalny, bo firma jest obecna w 58 krajach na wszystkich kontynentach, dostarczając rozwiązań w obszarze wody, gospodarki odpadami oraz energii. Od 20 lat Veolia funkcjonuje w Polsce, aktualnie prowadzi swą działalność w 78 miastach. Firma stawia sobie ambitne plany, gdy idzie o transformację energetyczną. Do roku 2030 ma zostać zakończony proces dekarbonizacji, czyli przejścia z węgla na gaz. Z kolei do roku 2050 Veolia chce osiągnąć zeroemisyjność. Chcemy być liderem transformacji energetycznej, zwłaszcza w ciepłownictwie systemowym – podkreślił dyrektor Zamasz. Dodał również, że biznes, nauka i samorząd w sprawie transformacji muszą grać do jednej bramki. Od tego będzie zależał jej sukces.
Stowarzyszenie Biznes – Nauka – Samorząd „Pro Silesia.” powstało w 2017 r. Od początku swej działalności skupia się na tworzeniu sprawnego partnerstwa międzysektorowego i rozwoju międzynarodowego działalności zrzeszonych podmiotów: samorządów, biznesu i nauki.
Stowarzyszenie zajmuje się także upowszechnianiem wiedzy na tematy związane z Unią Europejską, a od niedawna prowadzi działalność naukowo-badawczą.
Jako regionalny think tank ma na celu wsparcie zrównoważonego rozwoju regionu.
Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia jest pierwszym w Polsce związkiem metropolitalnym, powołanym na mocy Ustawy z dnia 9 marca 2017 roku o związku metropolitalnym w województwie śląskim. GZM od 1 stycznia 2018 rozpoczęła realizację ustawowych zadań. Zrzesza 41 miast i gmin woj. śląskiego, liczy blisko 2,3 mln mieszkańców. Jest platformą do szeroko zakrojonej współpracy, której celem jest podnoszenie jakości i komfortu życia mieszkańców. W wymiarze wewnętrznym Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia nastawiona jest na integralność i spójność przestrzenną, społeczną i gospodarczą w celu zapewnienia odpowiedniego poziomu jakości życia mieszkańców, a w wymiarze zewnętrznym koncentruje się na pozycjonowaniu siebie na arenie międzynarodowej, jako atrakcyjnego obszaru do przebywania, inwestowania i współpracy.
Źródło: Stowarzyszenie Biznes-Nauka-Samorząd Pro Silesia
Życie po pandemii: jakie skutki przyniesie ogólnoświatowy lockdown?
|
Siła samorządów, rozwój technologiczny, zmiana myślenia o pracy. To tylko niektóre wnioski wysunięte przez Edwina Bendyka i Kazimierza Karolczaka – uczestników pierwszego spotkania, wspólnie organizowanego w ramach nowego cyklu debat online Stowarzyszenia Biznes – Nauka – Samorząd „Pro Silesia” i Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii, która odbyła się 20 stycznia 2021 r.
W samorządzie siła
Zdaniem Edwina Bendyka z perspektywy czasu reforma dot. decentralizacji władzy, zaowocowała sukcesem – łagodniej odczuwamy skutki pandemii. Podkreślił, że władze samorządowe i społeczeństwo obywatelskie pokazały swoją siłę w czasie pandemii, szczególnie w jej pierwszych tygodniach. Kazimierz Karolczak zwrócił uwagę, że to dlatego, iż prezydenci, wójtowie i burmistrzowie są najbliżej mieszkańców, czują rytm miasta. Metropolia w sposób błyskawiczny zareagowała na pojawiające się problemy i podjęła decyzję o wsparciu opieki medycznej w pierwszych miesiącach pandemii, dzięki czemu mieszkańcy nie odczuli przerw w działalności opieki zdrowotnej.
Co obnażyła pandemia?
Tak naprawdę ogólnoświatowy lockdown pokazał, jak mało wiemy na temat skutków, jakie przyniesie pandemia.. Kwestie szczepień, przyszłości miast i życia społecznego są dla nas wyzwaniem. W dyskusji pojawił się głos z publiczności – co dalej z edukacją? Dziś już wiemy, że system zdalny ma sporo mankamentów, ale najprawdopodobniej na dłużej wejdzie w struktury oświaty co unaoczniły badania zlecone przez Stowarzyszenie Biznes – Nauka – Samorząd Pro Silesia [link].
Czy czeka nas ucieczka z miast?
Pandemia przypomniała nam, jak bardzo potrzebujemy i tęsknimy za zielenią. Kazimierz Karolczak zwrócił uwagę, że w ostatnim czasie bardziej doskwiera nam problem rozlewania się miast. Niestety pandemia może pogłębić to zjawisko. Izolacja w domku z ogrodem może być mniej frustrująca od izolacji w mieszkaniu. Podkreślił, że zmiany urbanizacji wywołane pandemią stanowią szansę dla obszarów wiejskich. Jako rozwiązanie wstrzymania dalszego opuszczania centrów miast Edwin Bendyk wskazuje na reorganizację przestrzeni miejskiej, co jednocześnie przyczyni się do walki ze zmianami klimatu. Jednocześnie podkreślił znaczenie mobilności wskazując, że historycznie miasta bywały symbolem zagrożenia, przywołując Dekameron. Dzisiejszy Paryż, wdrażając koncepcję miasta 15-minutowego w czasie pandemii, łamie tę konwencję.
Kazimierz Karolczak natomiast podkreślił, że dziś zbyt duży nacisk kładzie się na infrastrukturę, która generuje nieproporcjonalne koszty, a czas myśleć o działaniach pobudzających innowacje, które nakierowane są na zaspokojenie potrzeb mieszkańców.
Co nas może czekać?
Przyjdzie nam się zmierzyć ze zmianami technologicznymi, coraz więcej mówimy o automatyzacji, co jest równoznaczne z zastąpieniem człowieka w wielu obszarach aktywności, szczególnie w kontekście depopulacji i starzejącego się społeczeństwa. Kazimierz Karolczak podał przykład inwestycji Fiata w produkcję pojazdów elektrycznych mimo panującej pandemii. Jak mówił Edwin Bendyk, przez pandemię na pewno zmieni się kwestia myślenia o pracy. Możemy zaobserwować wzrost popularności pracy hybrydowej. To z kolei może przełożyć się na zmianę wyborów mobilnościowych wśród mieszkańców. Łączy się to z planami Metropolii – zwłaszcza w kontekście działań związanych z budową systemu zrównoważonej mobilności miejskiej, którego kręgosłupem ma być transport szynowy, a uzupełnieniem – rowery oraz komunikacja miejska.
Spotkanie, które prowadził Michał Syska – dyrektor programowy Stowarzyszenia Biznes – Nauka – Samorząd „Pro Silesia”, można obejrzeć online. To pierwsze wydarzenie w ramach nowego cyklu debat online Stowarzyszenia Biznes – Nauka – Samorząd „Pro Silesia” i Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii. Najbliższe spotkanie już w lutym. Więcej informacji na stronach internetowych i profilach w mediach społecznościowych Organizatorów.
Kazimierz Karolczak, przewodniczący zarządu Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii, pierwszej zinstytucjonalizowanej metropolii w Polsce. Koordynuje prace związane z realizacją przez Metropolię ustawowych zadań: kształtowania ładu przestrzennego, rozwoju społecznego i gospodarczego, rozwoju i integracji publicznego transportu zbiorowego oraz promocji.
Wcześniej pełnił funkcję wicemarszałka województwa śląskiego, gdzie odpowiadał za sprawy związane m.in. z Europejskim Funduszem Społecznym, Ochroną Środowiska oraz Gospodarką, Turystyką i Sportem. W latach 1999 – 2003 prowadził działalność gospodarczą, następnie w 2003 roku założył jedną z pierwszych w Polsce agencji zatrudnienia, firmę WORKER Sp. z o.o., która stała się wkrótce jedną z największych firm, działających w swojej branży. W 2005 został członkiem założycielem oraz Wiceprezesem Stowarzyszenia Agencji Zatrudnienia (SAZ), w tej chwili największej w Polsce branżowej organizacji pracodawców zrzeszającej agencje zatrudnienia specjalizujące się w dostarczaniu wybranych usług HR. W 2007 roku sprzedał udziały w spółce. Do 2010 roku pełnił funkcję członka zarządu, dyrektora generalnego wprowadzając inwestora na polski rynek. Kazimierz Karolczak jest absolwentem Wydziału Techniki Uniwersytetu Śląskiego. Ukończył również Menadżerskie Studia Podyplomowe w Szkole Głównej Handlowej.
Edwin Bendyk, dziennikarz, publicysta i pisarz, pracujący w tygodniku „Polityka”, gdzie kieruje działem nauki.
Opublikował książki: „Zatruta studnia. Rzecz o władzy i wolności” (W.A.B. 2002), „Antymatrix. Człowiek w labiryncie sieci” (W.A.B. 2004), „Miłość, wojna, rewolucja. Szkice na czas kryzysu” (W.A.B. 2009) oraz „Bunt Sieci” (Polityka 2012). W 2014 r. opublikowałem wspólnie z Jackiem Santorskim i Witoldem Orłowskim książkę „Jak żyć w świecie, który oszalał”. Najnowsza książka, „W Polsce, czyli nigdzie. Rzecz o upadku i przyszłości świata”, ukazała się nakładem „Polityki” w kwietniu 2020 r.
Wykłada w Collegium Civitas, gdzie współtworzył Ośrodek Badań nad Przyszłością. W Centrum Nauk Społecznych PAN (Graduate School for Social Research) prowadzi seminarium o nowych mediach.
Należy do Polskiego PEN Clubu, od 1 lipca 2020 r. jestem prezesem zarządu Fundacji im. Stefana Batorego. Jest członkiem European Council on Foreign Relations.
