1

Rozbudowa infrastruktury deszczowej w Katowicach

Z pomiarów deszczomierzy Katowickich Inwestycji S.A. wynika, że ostatnia ulewa, która przeszła przez nasze miasto była największą od 3 miesięcy. Właśnie do radzenia sobie z takimi warunkami jest przygotowywana i rozbudowywana infrastruktura deszczowa, która tym razem bardzo dobrze sobie poradziła i sytuacja szybko wróciła do normy.

Dla uchronienia się przed skutkami nagłych zjawisk pogodowych i ekstremalnych opadów –  ale również roztopów – istotne jest odpowiednie przygotowanie infrastruktury deszczowej. Składają się na nią między innymi zespoły podziemnych zbiorników retencyjnych. Potrafią one zmagazynować duże ilości spływającej w krótkim czasie wody opadowej i w kontrolowanym tempie skierować ją do dalszej części sieci. Dzięki temu infrastruktura deszczowa utrzymuje swoją przepustowość i może zapobiec powstawaniu tzw. powodzi błyskawicznych.

– Zmiany klimatu wiążą się z coraz częstym występowaniem ekstremalnych zjawisk pogodowych i nagłych ulew z ogromnymi ilościami wody, z którymi musi poradzić sobie infrastruktura kanalizacyjna. Dlatego realizujemy projekt „Uporządkowanie systemu gospodarowania wodami opadowymi w Katowicach”, który pozwala nam zabezpieczyć się przed lokalnymi podtopieniami, a także wykorzystywać zmagazynowaną wodę do różnych celów, jak np. pielęgnacja zieleni miejskiej. Tak więc z jednej strony to funkcja zabezpieczająca, a z drugiej ekologiczne i ekonomiczne zyski wpisujące się w założenia gospodarki o obiegu zamkniętym – mówi Marcin Krupa, prezydent Katowic.

Celem wspomnianego projektu jest skuteczne zarządzanie wodami opadowymi i ochrona mieszkańców Katowic oraz infrastruktury przed skutkami ekstremalnych zjawisk pogodowych. Obecnie Katowickie Inwestycje S.A. realizują dwa etapy tego projektu o wartości ponad 100 mln zł. Dotyczy on wybudowania i zmodernizowania łącznie ponad 8 km sieci kanalizacji deszczowej, jak również powstania 25 podziemnych zbiorników retencyjnych, w różnych częściach miasta, m.in. w Parku w Dąbrówce, przy Centrum Przesiadkowym w Brynowie oraz przy ul. Dudy-Gracza. Łączna pojemność wszystkich 25 zbiorników wyniesie ponad 11 mln litrów, podczas gdy jeden basen olimpijski mieści w sobie 3,5 mln litrów. Inwestycja uzyskała dofinansowanie z Funduszu Spójności w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020 w wysokości około 55 milionów złotych.

Dodatkowo, w kontrolowaniu sytuacji pomagają również urządzenia pomiarowe, przy pomocy których monitoruje się stan wód w kanalizacji czy ciekach. – Dzięki nim, tak jak miało to miejsce podczas ostatniej ulewy, otrzymujemy na bieżąco informacje na temat warunków, jakie aktualnie panują w wyznaczonych do weryfikacji punktach. Tym razem system wszedł w tryb alarmowy i powiadomił nas o zbliżającym się 70-procentowym wypełnieniu kolektorów przy ulicach Kossutha, Pułaskiego i Kościuszki po czym w tych miejscach zwiększyła się częstotliwość pomiarów – mówi Adam Turek-Kidawa, z-ca kierownika działu planowania i eksploatacji kanalizacji deszczowej Katowickich Inwestycji S.A. – Całe szczęście sytuacja szybko się unormowała i wszystkie nasze systemy powróciły do normalnego trybu pracy – dodaje.

Źródło: UM Katowice




Na Wójtowiance powstaje zbiornik retencyjny

Po otrzymaniu wszelkich niezbędnych pozwoleń, miasto kontynuuje prace przy tworzeniu suchego zbiornika retencyjnego na potoku Wójtowianka. Zbiornik ma zabezpieczyć centrum miasta przed powodzią, ale na co dzień będzie służył mieszkańcom jako miejsce wypoczynku i rekreacji.

Zbiornik retencyjny z niezbędnymi urządzeniami hydrotechnicznymi powstanie na potoku Wójtowianka, na tzw. Wilczych Dołach, pomiędzy osiedlem Sikornik a obwodnicą miejską. Będzie chronić przed zalaniem część śródmieścia. Obecnie w trakcie intensywnych opadów wezbrane wody Wójtowianki i Ostropki nie są w stanie pomieścić się w wąskim, podziemnym kanale prowadzącym do rzeki Kłodnicy, zalewają szpital, teatr, ulice, budynki mieszkalne i parkingi.

Nowy zbiornik przeciwpowodziowy będzie elementem kompleksowego miejskiego systemu ochrony Gliwic przed powodziami, ale nie tylko. Prezydent Gliwic zadecydował, że – zgodnie z oczekiwaniami wyrażanymi przez mieszkańców – teren zyska dodatkową funkcję i będzie służyć gliwiczanom na co dzień jako miejsce wypoczynku i rekreacji.

Teren będzie atrakcyjny i otwarty dla mieszkańców

Inwestycja obejmie w sumie 10 hektarów, a zieleń pokrywać będzie docelowo 70% tego obszaru (tylko 1,3% zajmą elementy betonowe). Suchy zbiornik retencyjny zostanie tak ukształtowany, że będzie mógł być w bezpieczny sposób wykorzystywany przez mieszkańców w różnym wieku.

W efekcie gliwiczanie będą zdecydowanie lepiej chronieni przed powodziami, a równocześnie zyskają nową ogólnodostępną miejską przestrzeń o charakterze parkowym, ze ścieżkami dla rowerzystów i pieszych. Przewidziano miejsca wypoczynku i różne elementy małej architektury – m.in. ławki, leżaki, specjalne podesty z miejscami do siedzenia i plenerowymi meblami, wiatę czy stoliki piknikowe. Zaplanowano plac zabaw i siłownię.

Posadzona zostanie bardzo duża liczba nowych roślin – drzew, krzewów i bylin. Pojawi się też m.in. roślinność łąkowa czy rośliny pnące. Zostaną dobrane odpowiednie gatunki dostosowane do panujących warunków, cieszące oczy spacerowiczów, ale pożyteczne także dla owadów i małych zwierząt. Koncepcję zagospodarowania terenu przygotowała ta sama firma, która sporządziła projekt modernizacji Parku Chrobrego przy hali Arena.

Prace nabierają tempa

Teren budowy został już ogrodzony i – zgodnie z przepisami – sprawdzony przez archeologów. Obecnie prowadzona jest niezbędna wycinka drzew i innych roślin. Chodzi w przeważającej liczbie o niewielkie drzewa oraz krzewy porastające koryto potoku na odcinku, na którym ma powstać zbiornik retencyjny. Cenne, duże drzewa rosnące w bezpośrednim sąsiedztwie niecki zostaną zachowane i zabezpieczone przed uszkodzeniem.

Miasto ma zgodę na realizację inwestycji wydaną przez wojewodę śląskiego, uzyskaną na podstawie specustawy przeciwpowodziowej. – Ta podstawowa decyzja  wojewody pozwala na wycinkę drzew i krzewów na wskazanym terenie objętym inwestycją. Są jednak pewne warunki. Przeprowadzony został monitoring przyrodniczy i konieczne było pozyskanie tzw. decyzji derogacyjnej zezwalającej na odstępstwa od zakazów dotyczących ingerencji w środowisko ptaków na terenie całej inwestycji, w tym m.in. na terenie jednej z działek, gdzie zlokalizowano gniazda i dziuple. Taką decyzję dla inwestycji otrzymaliśmy, podobnie jak decyzję derogacyjną dotycząca płazów i gadów. Wydała ją Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, a następnie utrzymała w mocy Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska – informuje Elżbieta Chrząszcz, zastępca naczelnika Wydziału Gospodarowania Wodami UM.

Kolejnym krokiem będą prace ziemne związane z kształtowaniem terenu. Budowa zbiornika retencyjnego ma kosztować około 16,5 mln zł, z tego 85% zostanie pokryte ze środków unijnych, ale kwota ta może jeszcze ulec zmianie. Wsparcie z Unii Europejskiej w wysokości około 6 mln zł miasto pozyskało także na zagospodarowanie terenu.

Źródło: UM Gliwice

wizualizacja zagospodarowanego zbiornika retencyjnego
wiz. Pracownia 44STO
wizualizacja zagospodarowanego zbiornika retencyjnego
wizualizacja zagospodarowanego zbiornika retencyjnego
wizualizacja zagospodarowanego zbiornika retencyjnego



Kolejne zbiorniki retencyjne w Katowicach

W Katowicach ruszyły kolejne inwestycje służące adaptacji do zmian klimatu. Nowe sieci kanalizacji deszczowej oraz zbiorniki retencyjne powstaną na terenie osiedla Widok, w Dąbrówce Małej, Brynowie oraz Kokocińcu. Pierwsze roboty budowlane już się rozpoczęły. Katowice uruchomią także system monitoringu sieci kanalizacyjnych.

To kolejne przedsięwzięcia związane z dużą retencją realizowane w Katowicach. W rezultacie na terenie miasta powstanie 25 podziemnych zbiorników retencyjnych o łącznej pojemności ok.
10 000 metrów sześciennych.

– Zmiany klimatyczne, których jesteśmy świadkami, wymagają od nas szybkich i zdecydowanych działań. W ubiegłym roku, w całej Polsce, zmagaliśmy się z suszą. W ostatnich dwóch latach w Katowicach zanotowaliśmy jedne z największych opadów dobowych w historii, które spowodowały lokalne podtopienia. Eksperci podkreślają, że kolejne lata mogą być pod tym względem gorsze. Dlatego w Katowicach realizujemy warte ok. 94 mln zł zadanie, którego celem jest uporządkowanie systemu gospodarowania wodami opadowymi oraz retencjonowanie tych wód – mówi Marcin Krupa, prezydent Katowic.

Część ze zgromadzonej w zbiornikach retencyjnych wody można wykorzystać np. do podlewania zieleni miejskiej, czyszczenia kanalizacji czy mycia powierzchni ulic, placów i chodników. – Nasi pracownicy wykorzystywali do podlewania wodę np. ze zbiornika w Parku Boguckim o pojemności ponad dwunastu metrów sześciennych, w którym jest zmagazynowana woda z tak zwanej suchej rzeki. Tam też spływa woda z rynien ogrodnictwa. Ma on konstrukcję żelbetową i jest w nim zainstalowany automatyczny systemem pompowniczy – mówi Mieczysław Wołosz, dyrektor Zakładu Zieleni Miejskiej w Katowicach i podkreśla, że woda z powstających zbiorników ułatwi pracę zakładu w pielęgnacji zieleni miejskiej, bo znajdują się w różnych lokalizacjach miasta. – Mamy już dostęp do zbiorników w Piotrowicach, Szopienicach, a także przy ul. Dudy-Gracza – dodaje dyrektor.

Użycie wód opadowych do celów komunalnych to nie jedyne korzyści z realizacji inwestycji. Zbiornik retencyjny zatrzymuje okresowo nadmiar wód deszczowych spływających do kanalizacji, zabezpieczając tereny zagrożone podtopieniami przed zalewaniem i powodziami. – Inwestycja pozwoli zabezpieczyć narażone na zalewania części miasta, które w wyniku zmian klimatycznych i intensywnych opadów, coraz częściej są zagrożone występującymi podtopieniamiZbiorniki retencyjne pozwolą także odciążyć system kanalizacyjny oraz oczyszczalnie ścieków. Dzięki rozwiązaniom technicznym polegającym na podczyszczaniu wód opadowych, zapobiegną zanieczyszczeniu środowiska naturalnego – wyjaśnia Anna Wilk z Katowickiej Infrastruktury Wodociągowo-Kanalizacyjnej Sp. z o.o.

Stan realizacji inwestycji

Z 25 planowanych zbiorników 8 jest już gotowych – w Piotrowicach, Szopienicach, przy ul. Dudy Gracza, Kruczej oraz Gospodarczej.

W styczniu ruszyły roboty budowlane na terenie osiedla Widok, w rejonie ulic Ksawerego Dunikowskiego i Jana Nepomucena Stęślickiego. Na tym obszarze wybudowane zostaną ponad trzy kilometry sieci kanalizacji deszczowej oraz dwa podziemne zbiorniki retencyjne. Pierwszy zbiornik o pojemności 565 metrów sześciennych zabudowany zostanie w Parku im. Alojzego Budnioka. Konstrukcję zbiornika stanowić będą, tzw. baterie, czyli 11 rur, każda o długości ponad 45 metrów. Drugi zbiornik o pojemności 1000 metrów sześciennych zostanie zabudowany przy garażach przy ulicy Jana Nepomucena Stęślickiego. W tym przypadku konstrukcję zbiornika stanowić będą baterie – zespół rur, w tym 7 sztuk o długości ok. 26 metrów oraz po jednej sztuce o długościach odpowiednio 24 metry, 19 metrów i ponad 13 metrów.

W styczniu ruszają również roboty budowlane zmierzające do zabudowy kolejnych zbiorników retencyjnych – baterii na terenie Dąbrówki Małej. W ramach tego przedsięwzięcia wykonana zostanie renowacja około kilometra istniejącej sieci kanalizacji deszczowej, wybudowanych zostanie blisko 300 metrów sieci kanalizacyjnych oraz 3 układy podziemnych zbiorników retencyjnych, które zapewnią stałe retencjonowanie wody na poziomie 35% do wykorzystania, np.: do podlewania zieleni miejskiej.

Ponadto w rejonie ulicy Kruczej trwa zabudowa zbiorników retencyjnych kanałowych wykonanych z rur o łącznej długości ponad 334 metrów. W styczniu został zamontowany jeden z trzech zbiorników planowanych do wykonania w ramach tej inwestycji. Przedsięwzięcie w tym rejonie obejmuje również budowę ponad 500 metrów kanału deszczowego. W planach jest także budowa urządzeń podczyszczających i budowa wylotów, w celu odprowadzenia wód do rzeki Kłodnicy. 

Pod koniec grudnia 2020 r. zawarta została umowa na realizację kolejnej inwestycji. Zadanie ma na celu uporządkowanie wód opadowych i roztopowych na terenie Brynowa. W ramach inwestycji planowana jest przebudowa istniejącego wylotu kanalizacji deszczowej do rzeki Kłodnicy, przebudowa sieci kanalizacji deszczowej o łącznej długości ponad 540 metrów oraz budowa dwóch baterii podziemnych zbiorników retencyjnych – dolnego i górnego. Zbiornik retencyjny dolny o pojemności 819 metrów sześciennych zabudowany zostanie w terenie zielonym w rejonie ulic Tadeusza Kościuszki, Nasypowej, Kłodnickiej i Rzepakowej. Górny zbiornik o pojemności 673 metrów sześciennych powstanie w rejonie ulic Tadeusza Kościuszki i Kłodnickiej. Wykonawca robót przystąpi do ich wykonania jeszcze w tym miesiącu. 

Zakończyły się również prace projektowe związane z zagospodarowaniem wód opadowych na terenie osiedla Zgrzebnioka i zabudową kolejnych baterii.

Zadania realizowane są w ramach dwóch etapów Projektu „Uporządkowanie systemu gospodarowania wodami opadowymi w Katowicach”.  Powstanie 25 zbiorników o łącznej pojemności ok. 10 000 metrów sześciennych. Przedsięwzięcie obejmuje również budowę, przebudowę, renowację sieci kanalizacji deszczowej, a także budowę zjazdów i dróg manewrowych związanych z obsługą zbiorników. Inwestycja ma kosztować ok. 94 mln zł. Na realizację Etapu I Spółka Katowicka Infrastruktura Wodociągowo-Kanalizacyjna Sp. z o. o.  pozyskała dofinansowanie w wysokościok. 34mln zł.z Funduszu Spójności w ramach Programu Infrastruktura i Środowisko 2014-2020, działanie 2.1 Adaptacja do zmian klimatu wraz z zabezpieczeniem i zwiększeniem odporności na klęski żywiołowe, w szczególności katastrofy naturalne oraz monitoring środowiska typ projektu 2.1.5 Systemy gospodarowania wodami opadowymi na terenach miejskich.

Monitoring sieci kanalizacyjnych

W Katowicach powstaje system umożliwiający monitoring istniejących sieci kanalizacyjnych. Jego podstawowym celem jest podniesienie sprawności działania sieci, zmniejszenie kosztów ich eksploatacji, skrócenie czasu lokalizacji i usuwania awarii oraz zebranie danych wspierających przy podejmowaniu decyzji inwestycyjnych w zakresie dalszej eksploatacji, remontów i rozbudowy sieci w mieście.

Na terenie istniejących przepompowni ścieków przy ulicy Marcina, ulicy Szarych Szeregów/Tartaczna oraz przy ulicy Borki zabudowane zostały trzy stacje pogodowe. Stacje pogodowe mają służyć do pomiaru intensywności i sumy opadów atmosferycznych, rozpoznawania typu opadów oraz pomiaru innych parametrów pogodowych. Stacje pogodowe składają się z czujnika opadu, wieloparametrowego czujnika meteorologicznego wraz z rejestratorem i systemem transmisji danych GSM/GPRS. Budowa systemu monitoringu sieci kanalizacyjnej obejmuje montaż łącznie 156 punktów pomiarowych monitorujących sieć kanalizacyjną w istniejących studniach / komorach kanalizacyjnych, w tym 61 punktów pomiaru objętościowego natężenia przepływu ścieków i 95 punktów pomiaru wysokości napełnienia kanałów.

Aktualnie prowadzone są roboty związane z renowacją studni-komór kanalizacyjnych wraz z wymianą włazów oraz zabudową zabezpieczeń antywłamaniowych na włazach, w których to studniach montowane są punkty pomiarowe.

Zadanie realizowane jest w ramach Projektu „Uporządkowanie gospodarki ściekowej w mieście Katowice – Etap III” dofinansowanego z Funduszu Spójności, w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014 – 2020.

Źródło: UM Katowice




Opłata za zmniejszenie naturalnej retencji terenowej

W związku z obowiązkiem uiszczenia opłaty za zmniejszenie naturalnej retencji terenowej zobowiązuje się właścicieli gruntów o powierzchni powyżej 3500 m2, które na skutek wykonywania robót lub obiektów budowlanych trwale związanych z gruntem, spowodowały zmniejszenie retencji przez wyłączenie więcej niż 70% powierzchni nieruchomości
z powierzchni biologicznej czynnej, do złożenia stosownego oświadczenia (załącznik 1)

Oświadczenie  należy przesłać na adres: Urząd Gminy Pilchowice ul. Damrota 6,
44-145 Pilchowice lub złożyć osobiście w Biurze Obsługi Interesanta Urzędu w terminie
do 15.01.2021 r.

Dodatkowe informacje udzielane są w Referacie Planowania Przestrzennego, Gospodarki Nieruchomościami i Ochrony Środowiska lub pod numerem telefonu: 32/332-71-57.

Załącznik 1 – oświadczenie

Źródło: UM Pilchowice