Wspaniała informacja z Brukseli! Gliwice jako jedyne polskie miasto zostały docenione za współpracę w ramach sieci 100 Inteligentnych Miast (Intelligent Cities Challenge – Inicjatywa ICC 2.0). Komisja Europejska nagrodziła gliwickie działania i związane z nimi zielone porozumienia na rzecz transformacji energetycznej, uznając je za najbardziej znaczące i wpływowe.

Przypomnijmy że Inicjatywa ICC 2.0 służy wymianie doświadczeń i dobrych praktyk między kilkudziesięcioma europejskimi miastami, współpracującymi ze sobą i korzystającymi ze wsparcia międzynarodowych ekspertów oraz miast mentorskich z Europy i Kanady. Kluczowym elementem tej edycji Intelligent Cities Challenge (do której z Polski przystąpiły Gliwice, Poznań i Gdańsk) są lokalne zielone porozumienia – Local Green Deals, które angażują zarówno lokalny samorząd, jak i działające w danym mieście przedsiębiorstwa i instytucje publiczne. W Gliwicach zielone porozumienia podpisane w ramach ICC 2.0 wpisują się w cele rozwojowe ujęte w nowej strategii miasta – jednym z celów strategicznych dokumentu „Gliwice 2040” jest bowiem wykorzystywanie rozwiązań sprzyjających środowisku i przyrodzie.

Program „Redukujesz – zyskujesz”

Dwa trójstronne porozumienia zawarte między Przedsiębiorstwem Energetyki Cieplnej w Gliwicach, Zarządami Budynków Miejskich I i II TBS oraz Miastem Gliwice na lata 2025–2026 skupiają się na usprawnieniu wykorzystania energii cieplnej w budynkach mieszkalnych. PEC zobowiązał się do regulacji łącznie 180 ulokowanych w nich węzłów cieplnych. Miasto Gliwice pełni rolę koordynatora działań. Program przyniesie mieszkańcom korzyści w postaci obniżonych rachunków za ogrzewanie oraz bardziej efektywnego zarządzania energią.

„Odzysk ciepła odpadowego” – współpraca ze Śląską Siecią Metropolitalną (ŚSM)

Porozumienie Miasta Gliwice i PEC-u z miejską spółką Śląska Sieć Metropolitalna zakłada wykorzystanie nadmiaru energii elektrycznej z paneli fotowoltaicznych zainstalowanych na dachach Centrum Przesiadkowego do produkcji energii cieplnej, a także odzysk ciepła odpadowego z budowanego w rejonie gliwickiego lotniska budynku Data Center ŚSM. W perspektywie nadchodzących lat ta inicjatywa nie tylko przyczyni się do efektywnego wykorzystania miejskich zasobów energii, ale także wzmocni ekologiczną infrastrukturę naszego miasta.

„Odzysk ciepła odpadowego” – współpraca z Przedsiębiorstwem Wodociągów i Kanalizacji (PWiK)

Trójstronne porozumienie Miasta Gliwice, PEC-u i Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji obejmuje wybudowanie do 2028 roku instalacji pompy ciepła w Centralnej Oczyszczalni Ścieków w Gliwicach. Instalacja ta pozwoli na odzysk ciepła odpadowego z miejskiej sieci kanalizacyjnej, co przyczyni się do redukcji kosztów energetycznych oraz obniżenia emisji dwutlenku węgla.

Dlaczego to ważne dla mieszkańców?

Zaangażowanie Gliwic w inicjatywę ICC 2.0 to nie tylko docenienie działań miasta na arenie europejskiej, ale przede wszystkim konkretne korzyści dla gliwiczan. Podpisane porozumienia poprawią efektywność energetyczną budynków mieszkalnych, obniżając koszty ich utrzymania i rachunki za ogrzewanie oraz zmniejszą negatywny wpływ miejskich obiektów na środowisko.

Źródło: UM Gliwice

Ruda Śląska była w centrum uwagi uczestników warsztatów zorganizowanych we wtorek w Katowicach przez Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego i Bank Światowy. Dyskutowano przede wszystkim o terenach po kopalni „Pokój”. Analiza możliwości ich zagospodarowania będzie przedmiotem pilotażowego projektu realizowanego przez Bank Światowy.

– Transformacja energetyczna to wielkie wyzwanie, wykraczające poza możliwości samego miasta. Jeżeli mamy ją rozsądnie przeprowadzić, to musimy brać pod uwagę wszystkie strony tego procesu – powiedział Jacek Morek, pełniący funkcję prezydenta Rudy Śląskiej. – Z nadzieją rozpoczynamy współpracę z Bankiem Światowym. Jego wsparcie pomoże nam lepiej przygotować się do kolejnych etapów transformacji Śląska – dodał.

Urząd Marszałkowski i Bank Światowy uzgodnili, że zamiast dążyć do opracowania ogólnoregionalnych rozwiązań, lepiej zacząć od wdrożenia pilotażu na jednym obszarze. Przedmiotem analizy, którą przygotuje Bank Światowy, będą położone w centralnej części miasta tereny po kopalni „Pokój”. – To bardzo cenne, że zajmujemy się konkretnym obszarem. A Ruda Śląska jest miejscem, które tak naprawdę obrazuje cały region – podkreśliła Małgorzata Staś, dyrektor Departamentu Rozwoju i Transformacji Regionu w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Śląskiego.

Padła propozycja, aby Urząd Marszałkowski pełnił rolę koordynatora między podmiotami uczestniczącymi w projektowaniu pilotażowego przekształcenia pokopalnianego terenu. Pracami projektowymi pokieruje Bank Światowy. Wykorzysta do tego m.in. swoje narzędzie LURA – aplikację służącą do oceny najlepszego możliwego zagospodarowania gruntu. Przeprowadzona zostanie też pogłębiona analiza umiejętności i kompetencji zawodowych, oparta o ankietę wśród 500 gospodarstw domowych i dane z innych źródeł. Projekt pilotażowy ma doprowadzić do opracowania studium wykonalności i projektów remediacji, a także określenia potencjalnych źródeł finansowania, w tym pochodzących ze źródeł niepublicznych.

– Nowe podejście Banku Światowego do transformacji węglowej opiera się na trzech filarach: ludziach i społecznościach, rekultywacji gruntów oraz strukturze instytucjonalno – zarządczej. Możemy zapewnić wsparcie w każdym z tych obszarów – powiedział Wolf Pohl, ekspert Banku Światowego ds. środowiska. – To początek dłuższej podróży, być może po wzburzonych wodach, ale jesteśmy gotowi sprawować patronat nad tym projektem. Ruda Śląska ma szansę stać się inkubatorem innowacyjności – dodał.

Dzień wcześniej przedstawiciele Banku Światowego odwiedzili Rudę Śląską, aby w terenie dyskutować nad wyzwaniami stojącymi przed regionami górniczymi. Celem wizyty była też wymiana doświadczeń z przedstawicielami miasta na temat skutków eksploatacji górniczej oraz innych technicznych aspektów transformacji energetycznej.

Projekt pilotażowy w Rudzie Śląskiej jest częścią większego projektu pomocy technicznej wspierającego polskie regiony węglowe, realizowanego przez Bank Światowy i finansowanego przez Komisję Europejską. Na poziomie krajowym koncentruje się on na identyfikacji procesów oraz możliwości optymalizacji istniejącego ustawodawstwa, obowiązków instytucjonalnych, systemów i procedur. Z kolei na poziomie regionalnym głównym obszarem pomocy jest usprawnienie istniejących procesów ponownego przeznaczenia kopalń.

Realizację projektu pilotażowego nadzorować będzie komitet roboczy złożony z przedstawicieli Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego, Ministerstwa Aktywów Państwowych, Ministerstwa Klimatu i Środowiska, miasta Ruda Śląska, Polskiej Grupy Górniczej, Przedsiębiorstwa Restrukturyzacji Kopalń, Głównego Instytut Górnictwa oraz przedstawicieli związków zawodowych.

Źródło: UM Ruda Śląska