Zgromadzenie Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii udzieliło Zarządowi absolutorium za wykonanie budżetu za rok 2023. Integracja transportu miejskiego, zakupy zeroemisyjnego taboru, prace nad utworzeniem Kolei Metropolitalnej i infrastruktury dla rowerów- velostrady to jedne z kierunków działań Metropolii w ubiegłym roku.

Wydatki w 2023 roku wyniosły ok. 1,95 mld. zł. W tej kwocie największe środki – ok.1,66 mld zł wydano na organizację i rozwój transportu miejskiego.

Dochody Metropolii GZM zamknęły się kwotą ok. 1,68 mld zł. Największy udział – 639,85 mln zł stanowiła część zmienna składki rocznej. Część stała składki rocznej wyniosła 14,47 mln zł. Wpływy z usług przewozowych, w tym przede wszystkim sprzedaż biletów przyniosły ok. 224,91 mln zł dochodu.

Do budżetu Metropolii trafiło ok. 375,70 mln zł. Te pieniądze pochodzą z udziału w podatku dochodowym od osób fizycznych, który wynosi obecnie 5,75%.

Integracja transportu pasażerskiego

We wrześniu 2023 roku Metropolia uruchomiła system Transport GZM, który obsługuje m.in. płatności za komunikację miejską. Nowy system zastąpił dotychczasowy ŚKUP.

W ramach zmian uruchomiono Aplikację i Portal Transport GZM. Kolejne funkcjonalności pojawiły się w aplikacji w kolejnych wydaniach. Uruchomiona została opcja Podróż Start/Stop, w ramach której dostępne będą bilety 5-, 10- i 15-minutowe, a także 30-minutowa bezpłatna pauza na przesiadkę i optymalizacja przejazdów.

W grudniu 2023 Metropolia zawarła porozumienie z Województwem Śląskim, Kolejami Śląskimi oraz POLREGIO w sprawie integracji biletowej. Na jej podstawie od 1 marca 2024 roku pasażerowie mogą korzystać ze wspólnego biletu na transport realizowany przez tych dwóch przewoźników kolejowych oraz tramwaje, autobusy i trolejbusy w Metropolii. Nowością w taryfie Transport GZM jest Metrobilet Obszarowy 30, zastępujący dotychczasowe „kolorowe” Metrobilety.

Metropolia sfinansowała na kwotę 21 mln zł 94 połączenia kolejowe na swoim obszarze. Finansowanie połączeń kolejowych to realizacja podstawowego wariantu Koncepcji Kolei Metropolitalnej. Ma on na celu poszerzenie oferty przewozowej pociągów pasażerskich na najbardziej obciążonych ruchem ciągach kolejowych w obszarze GZM, przy wykorzystaniu obecnych możliwości infrastruktury kolejowej.
Z budżetu GZM w całości finansowane jest połączenie Gliwice-Bytom, które cieszy się wśród pasażerów coraz większą popularnością.

Metropolia w 2023 roku wydatkowała środki również na bardzo ważne dokumenty dla przyszłości transportu szynowego w regionie. Opracowywane jest Wstępne Studium Wykonalności. Dokument, który określi kluczowe kwestie dla Kolei Metropolitalnej powstanie do końca tego roku.

Oprócz tego GZM zabezpieczyła środki na realizację sześciu projektów liniowych
w ramach Programu „Kolej+”.

Zakończono natomiast prace nad przygotowaniem Studium Wykonalności dla inwestycji w infrastrukturę kolejową na odcinku Katowice-Gliwice. Najważniejszy wniosek z tego opracowania to konieczność budowy dodatkowej pary torów, która oddzieli ruch pociągów aglomeracyjnych od pospiesznych.

Zwiększył się tabor niskoemisyjnych pojazdów

W roku 2023 na drogi Metropolii wyjechały 32 nowe elektryczne autobusy oraz pojawiła się infrastruktura ich ładowania. Koszt tej inwestycji wyniósł  107,8 mln zł, z czego 75 mln zł to dofinansowanie otrzymane w 2021 roku w ramach programu GEPARD II.

Dzięki temu na drogach GZM pojawiło się 27 autobusów 12-metrowych, 5 przegubowych o długości 18 metrów. Zakupiono także 16 mobilnych ładowarek, z których będą mogły korzystać jednocześnie po dwa autobusy. Ponadto w sześciu miastach zostało wybudowanych 11 szybkich ładowarek pantografowych.

Tabor został przekazany spółkom PKM do bezpłatnej eksploatacji.  Autobusy obsługują linie PKM Gliwice, Katowice, Sosnowiec i Świerklaniec.

W stronę velostrad i systemu Metroroweru

​W czerwcu 2023 Metropolia podpisała umowy na wykonanie szczegółowej dokumentacji technicznej dla dwóch velostrad – Katowice – Sosnowiec (9,7 km), Katowice – Mysłowice (9,1 km), planowanych w ramach Metropolitalnej Sieci Tras Rowerowych. To efekt porozumień inwestycyjnych zawartych w 2022 roku przez Metropolię z miastami.  Do końca zeszłego roku gotowe były już dokumentacje techniczne,

W 2023 GZM podpisała także umowy dotyczące dofinansowania prac nad velostradami w kilku miastach. W lutym podpisano umowę na finansowanie Programu Funkcjonalno-Użytkowego Velostrady nr 1 i 7 w Sosnowcu, w czerwcu na budowę odcinka Velostrady nr 1 w obrębie ul. Sedlaka w Sosnowcu, we wrześniu na finansowanie Programu Funkcjonalno-Użytkowego Velostrady nr 3 a w październiku na nabycie nieruchomości pod Velostradę nr 6 w Mysłowicach.

Latem oddano do użytku pierwszy odcinek Velostrady nr 1 w Sosnowcu, a jesienią ogłoszono przetarg na wykonanie robót budowlanych Velostrady nr 6 w Katowicach. Na odcinku od Brynowa do Giszowca. prace budowlane rozpoczęto wiosną 2024 roku.

W październiku 2023 GZM podpisała z Nextbike GZM sp. z o.o. umowę dotyczącą wdrożenia i zarządzania systemem Roweru Metropolitalnego. Obejmuje 924 stacje rowerowe i 7000 rowerów w 31 gminach. Start systemu nastąpił w pierwszym kwartale 2024 a jego wdrażanie zakończy się z końcem lipca b.r..

W 2023 roku Metropolia realizowała Fundusz Odporności. Ma on na celu wsparcie rozwoju gmin. Pieniądze są kierowane na m.in. inwestycje związane z ograniczeniem niskiej emisji. To termomodernizacja budynków, budowa instalacji OZE, energooszczędne oświetlenie oraz modernizacja sieci ciepłowniczych. Na wsparcie realizacji 63 zadań inwestycyjnych wydano ok. 134,9 mln zł ze środków Funduszu.

Tychy otrzymają ponad 40 tys. zł wsparcia z budżetu Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii na przygotowanie programu funkcjonalno-użytkowego części velostrady, która pobiegnie do Katowic. Uchwałę w tej sprawie przyjęło Zgromadzenie GZM podczas ostatniej sesji 27 września br.

Dotacja w wysokości 40 959 zł obejmuje pierwszą płatność za wykonanie tego etapu, którego tworzeniem zajmuje się firma Drocad z Tychów. Całość etapu kosztuje ponad 270 tys. zł. Program funkcjonalno-użytkowy (PFU) pozwoli na rozpisanie dużego przetargu na projekt i budowę w ramach przyspieszonego trybu „zaprojektuj i wybuduj”. Dokumentacja ma być gotowa na początku przyszłego roku. Prace budowlane mają być prowadzone w sezonie 2025, a zakończenie całej inwestycji nie powinno nastąpić później niż w połowie 2026 r.

Pierwsze połączenie rowerowe Tychów i Katowic

Metropolitalna droga rowerowa o wysokich parametrach, łącząca Tychy z Katowicami, będzie liczyć 14 km. Ma być odpowiedzią na potrzeby transportowe mieszkańców tych dwóch dużych miast i połączyć je w sposób jak najkrótszy i niemal bezkolizyjny. Dodatkowo powinna doskonale służyć osobom, które będą chciały łączyć różne środki transportu, przebiegając
w pobliżu właśnie budowanych stacji kolejowych: Katowice Kostuchna, Katowice Murcki. To również sprawne połączenie z Velostradą nr 6 relacji Katowice – Mysłowice, co otwiera możliwości skomunikowania się z wieloma ważnymi punktami na mapie stolicy Metropolii. Katowicki odcinek ma liczyć ok. 7,7 km a tyski – ok. 6,3 km. Większość trasy ma przebiegać w linii prostej i można będzie ją pokonać bez nadmiernego wysiłku w ciągu godziny.

Velostrada śladem dawnej linii kolejowej

Przebieg jest już pewny, choć możliwe są niewielkie korekty. W Tychach wyznaczony korytarz drogi rowerowej rozpoczyna się na Czułowie, od skrzyżowania ul. Katowickiej z ul. Palmową, a stamtąd prowadzi do węzła z DK 86 (ul. Beskidzka). W tym rejonie trasa biegnie w śladzie po nieczynnej linii kolejowej Katowice Murcki Towarowe – Czułów Papiernia, która kiedyś służyła przemysłowi. Planowany ślad Velostrady nr 3 pod wiaduktem przecina drugą linię kolejową, tę w kierunku Mysłowic, a następnie w sąsiedztwie przystanku na ul. Beskidzkiej, przechodzi pod ul. Boya-Żeleńskiego oraz łącznicą DK 86. Później ślad wiedzie równolegle do trasy nr DK 86, przecinając granicę z Katowicami.

Nasyp kolejowy kończy się przy hałdzie na Murckach, a korytarz Velostrady zrównuje się tu do ul. Leśników. W rejonie ronda przy ul. Kołodzieja i ul. Bielskiej ma powstać kładka nad drogą publiczną, a tuż obok tunel pod ul. Kołodzieja, przed przecięciem tej ulicy z DK 86. Trasa w założeniu ominie dzielnicę Murcki od wschodu. Kolejna kładka będzie budowana przy zjeździe z trasy szybkiego ruchu na wysokości ul. Zubera, celem zapewnienia bezkolizyjności. Korytarz autostrady rowerowej na powrót zrówna się tu z wylotówką z Katowic. Docelowo planowane jest umożliwienie rowerzystom połączenia z Velostradą relacji Katowice Brynów – Mysłowice.

Rowery częścią systemu transportowego Metropolii

Miasto Tychy zamierza wnioskować do GZM o pokrycie pozostałej części etapu PFU
w przyszłym roku. Finansowanie prac odbywa się w oparciu o udzielanie dotacji w ramach jednego roku kalendarzowego.

Tymczasem w ramach prac nad odcinkiem po stronie Katowic, GZM przygotowała koncepcję wstępną przebiegu velostrady. Teraz przed inwestorem uzgodnienia z zarządzającymi sieciami i właścicielami terenu, którymi są w zdecydowanej większości jednostki publiczne. Odcinek katowicki ma być realizowany nie w trybie „zaprojektuj i buduj”, ale tradycyjnym. Zakłada on przetarg na projektowanie i później budowę przez wykonawcę wyłonionego
w kolejnym przetargu.

Inwestycja powstanie dzięki wysokiemu udziałowi środków unijnych. Budowa 14 km velostrady ma kosztować ok. 40 mln zł. Wykorzystanie przebiegu po dawnej linii kolejowej, a także sąsiedztwo obiektów poprzemysłowych, jak hałda i kopalnia Murcki, czy szyb Czułów, idealnie wpisuje się w ideę unijnego Funduszu Sprawiedliwej Transformacji, dzięki któremu GZM wraz z miastami ma otrzymać na budowę velostrad ok. 90 mln zł. Finansowaniem z tego instrumentu objęta jest cała Velostrada nr 3. Środki unijne FST zaplanowano także pozyskać na budowę Velostrady nr 6 na odcinku Brynów – Giszowiec (budowa w 2024) oraz Velostrady nr 7 (tzw. Velo Zagłębie, budowa do 2026). Z definicji ma to być część sprawnego systemu transportowego dla mieszkańców Metropolii.

Przedsiębiorstwa komunikacji miejskiej w Tychach oraz Świerklańcu podpisały w dniu 1 marca 2023 umowy dofinansowania budowy stacji tankowania wodorem. Na realizację tych inwestycji NFOŚiGW przeznaczył 10 mln zł.

„Stacja tankowania wodoru Świerklaniec” to nazwa projektu realizowanego przez Przedsiębiorstwo Komunikacji Metropolitalnej Sp. z o.o. w Świerklańcu. Powstanie ogólnodostępna stacja wodoru.  Umożliwi tankowanie paliwa na poziomie ok. 150 000 kg/rok, w przeliczeniu daje to ok. 7 tys. tankowań pojazdów.

„Tankuj wodór z PKM Tychy!”. Przedsiębiorstwo Komunikacji Miejskiej Sp. z.o.o w Tychach planuje budowę ogólnodostępnej stacji wodoru umożliwiającej tankowanie pojazdów wykorzystujących do napędu energię elektryczną wytworzoną z wodoru. Głównym celem budowy stacji jest promocja tzw. „wodoromobilności”, której rozwój przyczynia się do zmniejszenia liczby pojazdów emitujących CO2 i NOx.

Inwestycje są elementem projektu realizowanego przez Górnośląsko- Zagłębiowską Metropolię. Ma on na celu upowszechnianie wodoru jako paliwa dla komunikacji miejskiej. Jest to zarazem element wdrażania strategii bezemisyjnego transportu publicznego.

Zastosowanie wodoru w transporcie publicznym ma podwójne znacznie. Poza aspektem ekologicznym, chodzi o jego wydajność. Czas tankowania autobusów zasilanych ogniwami paliwowymi jest kilkukrotnie krótszy niż pojazdów bateryjnych, a na jednym tankowaniu mogą przejechać nawet dwa razy dłuższy dystans. Nie wymagają również tak rozbudowanej sieci ładowarek.

Przetarg na zakup autobusów wodorowych

Obecnie trwa postępowanie przetargowe na zakup autobusów napędzanych wodorem. Zamówienie podstawowe obejmuje 20 pojazdów. Dodatkowo, w prawie opcji, możliwy będzie zakup kolejnych 10 sztuk.

Całkowity koszt przedsięwzięcia to ponad 110 milionów złotych. 81 milionów pochodzi z dotacji udzielonej Metropolii przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Zamówienie obejmuje zakup o długości ok. 12 metrów wraz z systemem ładowania i obsługą gwarancyjną. Pojazdy mają pomieścić min. 85 pasażerów, z czego co najmniej 25 na miejscach siedzących.

Pojazdy będą użyczone przewoźnikom PKM Tychy, PKM Katowice i PKM Świerklaniec.

Pierwsze autobusy napędzane wodorem powinny trafić do GZM już w pierwszej połowie 2024 roku.

Źródło: Śląski Urząd Wojewódzki, mat. własne

Przydatne linki:

110 mln złotych na projekty z obszaru elektromobilności i energetyki – Śląski Urząd Wojewódzki w Katowicach (katowice.uw.gov.pl)

Postępowanie na zakup autobusów napędzanych wodorem – Metropolia GZM

Dolina Wodorowa powstała w Metropolii. Wodór może stać się nową specjalizacją regionu – Metropolia GZM

Gospodarka obiegu zamkniętego, budowanie sieci współpracy z instytucjami publicznymi, środowiskami gospodarczymi i społecznymi to nowe zadania strategiczne Metropolii.

„Program działań strategicznych” jest obowiązującym do końca 2022 roku dokumentem, który wyznacza główne kierunki działań Metropolii. Zgromadzenie GZM podjęło uchwałę o wpisaniu do niego trzech nowych działań.

Teraz po aktualizacji, program obejmuje 32 działania w trakcie realizacji, w ramach 5 priorytetów.

Metropolia zrealizowała już 4 działania. Należą do nich m.in. rozwój linii autobusowych do Międzynarodowego Portu Lotniczego Katowice w Pyrzowicach oraz integracja systemu ŚKUP z infrastrukturą tyską, czy opracowanie strategii promocji oraz marki.

Obecnie trwają prace nad „Strategią rozwoju Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii na lata 2022-2027 z perspektywą do 2035 r.” Ma ona powstać do końca bieżącego roku. Zastąpi ona PDS i będzie wyznaczać nowe kierunki rozwoju Metropolii.

 Gospodarka Obiegu Zamkniętego

Działania Metropolii w tym kierunku mają na celu realizację projektów o skali ponadlokalnej związanych z rozwojem gospodarki obiegu zamkniętego.  Jednym z największych wyzwań jest osiągnięcie do 2035 roku 65% poziomu recyklingu i przygotowania do ponownego użycia odpadów komunalnych oraz ograniczenie masy odpadów komunalnych poddawanych składowaniu do nie więcej niż 10% masy odpadów wytworzonych.

W dniu 30.11.2021 GZM złożyła do KE wniosek o dofinansowanie ze środków programu LIFE projektu ECOWASTE-BIOGZM-LIFE dotyczącego zbiórki i zagospodarowania odpadów kuchennych ulegających biodegradacji z obszaru Związku.

Ponadto Metropolia GZM zamierza utworzyć Regionalne Centrum Kompetencji do spraw gospodarki o obiegu zamkniętym – “Silesian Hub for Circularity (SH4C)”. Jego zadaniem będzie tworzenie sieci współpracy różnych podmiotów rynku gospodarki odpadami. Centrum będzie także wspierać działania gmin członkowskich. Dla nich będzie analizować problemy związane z gospodarką odpadami, wypracowywać rekomendacje i koordynować wymianę doświadczeń.

Przypomnijmy, w wyniku zmian w ustawach o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz o odpadach a także w Prawie ochrony środowiska Metropolia może pełnić rolę organizatora gminnych systemów gospodarowania odpadami komunalnymi.

Do priorytetowych działań związanych z rozwojem gospodarki obiegu zamkniętego został wpisany także realizowany od października 2011 przez Metropolię międzynarodowy projekt CIRCULAR FOAM. Wraz z partnerami z 9 państw unijnych szuka ona odpowiedzi na pytania związane z ponownym wykorzystaniem sztywnych pianek poliuretanowych, stosowanych powszechnie jako materiał izolacyjny w lodówkach i budownictwie.

Więcej informacji o projekcie: Horyzont 2020: Metropolia GZM i partnerzy z UE chcą wykorzystać surowce ze sprzętu AGD – Metropolia GZM

Otwarta Metropolia

Ten priorytet ma na celu wypracowanie mechanizmów oraz standardów współpracy z mieszkańcami, organizacjami pozarządowymi, działaczami społecznymi, środowiskami gospodarczymi, naukowymi oraz instytucjami publicznymi.

W ten sposób Metropolia chce jak najszerzej włączyć mieszkańców i otoczenie instytucjonalne do procesów podejmowania decyzji o jej działaniach. Chce zaaranżować publiczną dyskusję o rozwoju miast.

Metropolia zainicjuje także rozwój miejskich laboratoriów współpracy pomiędzy administracją, nauką, biznesem i społeczeństwem obywatelskim. Działanie realizowane będzie poprzez współpracę z ekspertami, z jednostkami mającymi doświadczenie w organizowaniu i tworzeniu miejskich laboratoriów, wizyty studyjne i aktywne warsztaty.

Obecnie Metropolia GZM realizuje wiele działań z udziałem strony społecznej oraz przedstawicieli instytucji. Wymienić można m.in. Radę ds. nowoczesnej mobilności, Radę Metropolitalnego Transportu Publicznego oraz Metropolitalną Radę Rozwoju. Podczas prac nad najważniejszymi dokumentami przeprowadzane są konsultacje społeczne. Wśród przykładów wymienić można np. Koncepcję Kolei Metropolitalnej czy przygotowywaną obecnie Strategią Rozwoju Metropolii. Mieszkańcy zapraszani są także do udziału w testach nowych rozwiązań dla pasażerów. Wymienić można m.in. prace nad modyfikacją portalu SDIP II, mobilne aplikacje, oceny funkcjonowania metrolinii w formie geoankiet czy ostatnio- nowe kasowniki.

Przydatne linki

Program Działań Strategicznych [KLIKNIJ TUTAJ]

Więcej o pracach nad Strategią Rozwoju: Aktualności – Strategia Rozwoju GZM (metropoliagzm.pl)

Trwają przygotowania do cyklicznych przelotów dronem w Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii. Jeden ze scenariuszy zakłada, że dron, na żądanie, samodzielnie wystartuje ze specjalnie skonstruowanego hangaru i przetransportuje w przestrzeni powietrznej nad miastem na odległość ok. 3 km, kilkukilogramową przesyłkę, którą będzie np. defibrylator. Przeloty planowane są tej jesieni w Sosnowcu.

Porozumienie o współpracy w tym zakresie zostało podpisane pomiędzy przedstawicielami GZM, miastem Sosnowiec, gdzie przeloty będą się odbyć, dostawcami usług dronowych – firmami Dronehub oraz Pentacomp oraz Łukasiewicz – Instytutem Lotnictwa.

Celem jest przygotowanie i wspólne przeprowadzenie cyklicznych pilotaży w realnych warunkach miejskich w kontekście rozwoju automatycznego transportu pilnych ładunków medycznych z wykorzystaniem dronów.

– Przeprowadzenie tego przelotu najlepiej obrazuje to, co jest podstawą naszej współpracy na rzecz rozwoju technologii dronowej w Metropolii. Sprawdzanie nowych rozwiązań w warunkach docelowych jest możliwością zebrania ogromnej ilości doświadczeń, służących rozwijaniu tej technologii na większą skalę – mówi Henryk Borczyk, wiceprzewodniczący zarządu Metropolii GZM.

– Celem jest to, by w niedalekiej przyszłości drony mogły być wykorzystanie do świadczenia różnego rodzaju usług, w tym również do transportowania przesyłek ratujących życie. Wykorzystanie dronów może w ten sposób przyczynić się podniesienia poziomu bezpieczeństwa w naszych miastach, bo potrzebna pomoc będzie mogła zostać udzielona również z ich użyciem – wyjaśnia.

Technologia dostosowana do świadczenia usług w warunkach miejskiej zabudowy

Istotnym założeniem prac związanych z możliwością wykorzystania dronów do świadczenia różnego rodzaju usług, jest to, aby przeloty mogły odbywać się w przestrzeni powietrznej nad miastami.

Dlatego też rozwijana technologia musi w pełni dostosowywać się m.in. do uwarunkowań miejskiej zabudowy. Wpływa to również na szczególne wymagania dotyczące bezpieczeństwa, które tego rodzaju urządzenia muszą spełniać, aby móc takie przeloty wykonywać.

– Bardzo się cieszymy, że to właśnie w Sosnowcu będziemy testować innowacyjne rozwiązania w zakresie bezzałogowych statków powietrznych i gościć ekspertów branży dronowej – mówi Arkadiusz Chęciński, prezydent Sosnowca.

– Drony są z nami już od pewnego czasu i pomagają m.in. w wykrywaniu źródeł niskiej emisji na terenie GZM. Teraz poprzeczka postawiona jest jednak wyżej, bo mogą one przysłużyć się ratowaniu zdrowia i życia ludzkiego i to bez lub przy symbolicznym udziale człowieka. Pilotaż nie tylko pokazuje, że w Zagłębiu rozumiemy i popularyzujemy technologię, ale również, że chcemy ją wdrażać na szerszą skalę, by realnie pomagała lokalnym społecznościom i służbom – podkreśla.

Mechanizm kartezjański automatycznie przekaże nadawaną przesyłkę

Celem zatem jest to, aby drony mogły wykonywać różnego rodzaju misje w trybie autonomicznym, czyli bez obecności człowieka. Zanim to będzie możliwe, wariantem pośrednim jest przeprowadzenie pilotaży w trybie automatycznym. Oznacza to, że obsługa drona w sposób zdalny kontroluje jego przelot, a trasa tego przelotu została wcześniej zaprogramowana.

– Projekt, który będziemy realizować w Sosnowcu to kolejna okazja do potwierdzenia trafności zastosowania dronów i stacji dokujących firmy Dronehub. W pilotażu wezmą udział dwie nasze stacje dokujące, każda wyposażona w mechanizm kartezjański, czyli robotyczny podajnik, który automatycznie pobierze defibrylator ze skrytki w stacji dokującej i umieści go w dronie. Po wykonaniu lotu, podobny mechanizm odbierze przesyłkę z drona i umieści ją w skrytce w stacji docelowej – tłumaczy Vadym Melnyk, założyciel i prezes Dronehub.

Dzięki zastosowaniu dronów w ratownictwie, czas potrzebny na dostarczenie niezbędnego sprzętu medycznego na miejsce zdarzenia może zostać znacząco skrócony.

– Dron porusza się w linii prostej, nie stoi w korkach, nie błądzi, nie potrzebuje czasu na zebranie się zespołu ratowników. A czas jest absolutnie kluczowy w ratowaniu życia i zdrowia ludzi. System Dronehub umożliwia transport także innych pilnych przesyłek medycznych, jak np. próbki krwi – zauważa Vadym Melnyk.

System sam sygnalizuje potencjalne odchylenia, kontroler czuwa nad przebiegiem lotu

Bezpieczeństwo i autonomiczność lotów są kluczowymi, wyróżniającymi aspektami projektu, którego wyniki już wkrótce poznamy po przeprowadzeniu projektu w Sosnowcu.

– Nad obiema kwestiami czuwa oprogramowanie Flightware. Zaprojektowane przez nas rozwiązanie umożliwia automatyczne zarządzanie lotami bezzałogowych statków powietrznych – mówi Karol Gajos, prezes zarządu Pentacompu.

– Start, przelot, faza lądowania oraz wszelkie parametry lotu i samego drona nadzorowane są w czasie rzeczywistym przez zaawansowane algorytmy, a udział człowieka w misji został ograniczony do funkcji kontrolnej. Dzięki wyeliminowaniu ryzyka płynącego z tzw. „błędu ludzkiego”, system można wykorzystywać np. do transportu przesyłek medycznych oraz w ratownictwie – podkreśla.

System sam sygnalizuje każde odchylenie lub niebezpieczne zdarzenie. Operator na żadnym etapie nie steruje maszyną. Sprawuje jednak kontrolę nad prawidłowym przebiegiem misji, analizuje czy raportowane wydarzenie ma wpływ na bezpieczeństwo i podejmuje decyzję, czy należy rozpocząć odpowiednią procedurę awaryjną.

– Cieszymy się, że możemy brać udział w tak nowatorskim projekcie. Jesteśmy pewni, że sukces, jaki z naszymi partnerami odniesiemy w Sosnowcu, przyczyni się do rozwoju i upowszechniania technologii dronowej w Polsce – mówi Anna Mazur, główny specjalista w Jednostce Certyfikującej Wyroby BSP – Bezzałogowe Statki Powietrzne z Łukasiewicz – Instytutu Lotnictwa.

–  Jako państwowemu instytutowi z branży lotniczej zależy nam, aby drony w niedalekiej przyszłości stały się integralną częścią naszej codzienności w obszarze usług i bezpieczeństwa publicznego – zaznacza.

Pilotaż, który zostanie przeprowadzony w Sosnowcu i Metropolii GZM, jest wspólnym projektem firm i instytucji zaangażowanych w rozwój technologii dronowych w Polsce. Loty będą odbywały się jesienią potrwają kilka dni. Szczegóły wkrótce zostaną podane.

Rok 2020 upłynął pod znakiem pandemii koronawirusa, która wymusiła zmiany w wielu obszarach naszego życia. Mimo licznych przeciwności, objawiających się spowolnieniem w rozwoju gospodarczym oraz ograniczeniami w kontaktach międzyludzkich, Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia nie tylko rozwijała projekty zainicjowane w latach ubiegłych, ale także rozpoczęła szereg nowych działań. Zapraszamy do zapoznania się z raportem podsumowującym działalność GZM w latach 2018-2020.

Dokument liczący blisko 100 stron został podzielony na dziewięć obszarów:

1. Zrównoważona mobilność miejska

2. Fundusze

3. Innowacje

4. Ochrona środowiska

5. Metropolia Mieszkańców

6. Grupy zakupowe

7. Współpraca międzynarodowa

8. Strategia i polityka przestrzenna

9. Dodatkowe informacje

W raporcie wyodrębniono projekty, które zainicjowano przed rokiem 2020, jak również te, które wystartowały w ubiegłym roku.

Wśród tych drugich wymienić można szereg działań związanych z ochroną środowiska, jak zintegrowana gospodarka odpadami, utworzenie klastrów energii czy program poprawy jakości powietrza. Nowym działaniem była również pomoc szpitalom w walce z koronawirusem, w ramach której Metropolia przeznaczyła ponad 10 mln zł dotacji na przeprowadzenie inwestycji potrzebnych do skuteczniejszej walki z COVID 19.

Wśród działań kontynuowanych z lat poprzednich, najwięcej miejsca poświęcono zagadnieniom priorytetowym dla Metropolii, związanym z komunikacją miejską, transportem szynowym oraz szerzej – zrównoważoną mobilnością.  

Zachęcamy do zapoznania się z publikacją!

Na Wydziale Transportu i Inżynierii Lotniczej Politechniki Śląskiej otwarto Pracownię Nowoczesnych Systemów Prowadzenia Ruchu Kolejowego. Będą w niej prowadzone m.in. badania służące poprawie bezpieczeństwa transportu kolejowego. Jest to najnowocześniejsza tego typu pracownia w Polsce.

Pracownia została wyposażona m.in. w 6 komputerowych stanowisk
sterowania ruchem kolejowym i stanowisko nadzoru. Będzie służyła
kształceniu studentów, prowadzeniu studiów podyplomowych i kursów oraz
szkoleniu i sprawdzaniu umiejętności pracowników prowadzących ruch
kolejowy. Podczas zajęć będą oni mogli korzystać także z makiety w skali
H0 (czyli 1:87), na której znajdują się 4 przejazdy kolejowe, 255
semaforów, 115 zwrotnic, 12 posterunków ruchu, 3 posterunki odgałęźne, 1
mijanka oraz 2 wiadukty i 8 stacji. Jednocześnie można prowadzić ruch
dwunastu pojazdów szynowych.

– Wyposażenie pracowni jest tożsame z obecnie wykorzystywanym przez pracowników prowadzących ruch kolejowy na szlaku wyposażonym w najnowszą aparaturę. W ten sposób będziemy mogli kształcić najnowocześniej w kraju, realizując swoją misję uczelni badawczej. Pracownia pozwoli studentom trenować działania, które będą w przyszłości podejmować w swojej pracy zawodowej – wyjaśnia prof. Bogusław Łazarz, prorektor Politechniki Śląskiej ds. Ogólnych.

Dzięki specjalistycznemu wyposażeniu Studenci Wydziału Transportu i
Inżynierii Lotniczej Politechniki Śląskiej studenci będą nabywali
praktyczne umiejętności prowadzenia ruchu pociągów, obsługi systemów
sterowania ruchem i sygnalizacji kolejowej. Podczas zajęć otrzymają
tablety do sterowania pojazdami.

W uroczystym otwarciu wzięli udział m.in. prof. dr hab. inż. Bogusław
Łazarz, prorektor ds. Ogólnych Politechniki Śląskiej, prof. dr hab.
inż. Piotr Folęga, dziekan Wydziału Transportu i Inżynierii Lotniczej
oraz Aleksander Drzewiecki, prezes Kolei Śląskich Sp. z o.o. (mf)

Wspólne inicjatywy na rzecz rozwoju sieci transportowej łączącej Metropolię z Gdynią, wsparcie współpracy firm z GZM z portem morskim, wymiana wiedzy na temat działań badawczo rozwojowych w dziedzinie logistyki i transportu – to jedne z głównych punktów podpisanego w środę 27 listopada b.r. porozumienia między Górnośląsko-Zagłębiowską Metropolią a Zarządem Morskiego Portu Gdynia S.A. Ma ono dotyczyć współpracy przy rozwoju sieci transportowej.

– Podpisanie Listu intencyjnego w zakresie
współpracy przy projektach badawczo-rozwojowych pomiędzy GZM, a ZMPG S.A. jest
ważnym etapem, który pokazuje, że Port Gdynia ciągle się rozwija, nieustannie
poszukując innowacyjnych rozwiązań – komentuje prezes ZMPG Adam Meller

– Już mieliśmy okazję współpracować z GZM
w kwestii rozwoju technologii usług dronowych w obszarze  infrastruktury
krytycznej. Zależy nam na nawiązywaniu współpracy z podmiotami zaangażowanymi w
innowacje. Liczymy, że podjęta kooperacja oparta m.in. na wymianie wiedzy o
najlepszych praktykach, może stać się w przyszłości zalążkiem nowych wspólnych
przedsięwzięć- tłumaczy Adam Meller.

Podpisane porozumienie zakłada wspólne inicjatywy na rzecz rozwoju sieci transportowej – głównie autostrady A1 oraz międzynarodowej linii kolejowej C-E 65. Metropolia oraz Port Morski w Gdyni zakładają także wymianę wiedzy i doświadczeń związanych z zastosowaniem nowych rozwiązań i technologii, głównie w dziedzinie transportu i logistyki. 

– Chcemy tworzyć dobre warunki na rzecz wspierania inwestorów. Atutem Metropolii jest jej strategiczne położenie na przecięciu szlaków komunikacyjnych Europy oraz rozwinięta infrastruktura transportowa i logistyczna – tłumaczy Grzegorz Podlewski, wiceprzewodniczący zarządu GZM.

– Bardzo ważne jest pozyskiwanie do współpracy strategicznych w skali Polski partnerów zarządzających kluczowymi węzłami w infrastrukturze transportowej jak Morski Port w Gdyni – dodaje.

Metropolia GZM współpracuje już z Portem w Gdyni w innej dziedzinie- wykorzystania dronów. Pod koniec sierpnia podpisano porozumienie dotyczące współpracy w ramach CEDD w zakresie wykorzystania tych pojazdów latających do ochrony tzw. infrastruktury krytycznej.  

Port Gdynia jest nowoczesnym portem uniwersalnym. Specjalizuje się w obsłudze ładunków drobnicowych, w tym głównie zjednostkowanych, przewożonych w kontenerach i w systemie ro-ro, czyli na statkach dostosowanych do przewozu pojazdów drogowych i szynowych, w oparciu o rozwiniętą sieć połączeń multimodalnych z zapleczem, regularne linie żeglugowe bliskiego zasięgu oraz połączenia promowe. Gdyński port jest ważnym ogniwem VI Korytarza Transeuropejskiej Sieci Transportowej TEN-T.

„Po
10 miesiącach 2019 roku Port Gdynia notuje znakomite wyniki. Z najnowszych
statystyk wynika, że wskaźniki wzrostu wolumenu przeładunków są bardzo wysokie
w prawie każdej grupie towarów. Łącznie Port Gdynia przekroczył już granicę 20
mln ton ładunków”, czytamy na stronie internetowej www.port.gdynia.pl.

W
najbliższych latach zwiększa się zdolności przeładunkowe portu. Na sztucznym
lądzie przy nabrzeżu Śląskim i Szwedzkim, powstanie głębokowodny Port
Zewnętrzny. Zdolności przeładunkowe kontenerów zwiększą się aż o 2,5 mln TEU.

Treść
porozumienia

Foto i materiały graficzne: Morski Port Gdynia

Treść porozumienia

Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia wspólnie z Zarządem Transportu Metropolitalnego rozpoczęły realizację projektu HARMONY

Nazwa „HARMONY”
wyraża główną ideę projektu, którą jest harmonijne połączenie wszystkich
środków transportu i możliwych do wdrożenia rozwiązań, w celu stworzenia modeli
sprawnego, efektywnego i ekologicznego transportu, które znajdą zastosowanie w
metropoliach i dużych organizmach miejskich.

Projekt „HARMONY” finansowany jest ze środków programu Horyzont 2020, który jest największym programem UE w zakresie badań naukowych i innowacji. Projekt HARMONY będzie realizowany przy udziale inicjatywy CIVITAS  2020 tj. sieci miast dla miast, dążących do wprowadzenia czystszych, zrównoważonych i zintegrowanych rozwiązań transportowych. Dotychczas, w ramach CIVITAS 2020 przetestowano i wdrożono ponad 800 rozwiązań w zakresie transportu miejskiego, w 80 europejskich miastach.

Prace
nad projektem rozpoczęły się 1 czerwca 2019 r. i potrwają do końca 2022 roku. W
projekt zaangażowanych jest 21 parterów z 9 państw: Cypru, Grecji, Hiszpanii,
Holandii, Niemiec, Norwegii, Polski, Wielkiej Brytanii oraz Włoch.

W
skład konsorcjum wchodzą zarówno ośrodki naukowe i badawcze, międzynarodowe
koncerny, jak i obszary miejskie i metropolitalne. Efektem współpracy będzie
przygotowanie modelowego pakietu rozwiązań w systemie transportu i planowania
przestrzennego oraz rekomendacji związanych z wykorzystywaniem do celów
transportowych dronów i pojazdów autonomicznych.

Koordynatorem
projektu jest University College London. 

Więcej info: HARMONY