Tydzień Rysunku, 15-21 stycznia 2024: wykłady i warsztaty w Metrolabie GZM
|
50 tygodni w Mieście Nauki to cykl wydarzeń przygotowanych przez Konsorcjum Akademickie – Katowice Miasto Nauki. Każdy tydzień poświęcony jest konkretnej tematyce – w dniach 15-21 stycznia obchodzimy Tydzień Rysunku. Z tej okazji zapraszamy do Metrolabu GZM (ul. Młyńska 2, Katowice) na serię wydarzeń popularnonaukowych, skierowanych do odbiorców w każdym wieku. Działania realizowane są w ramach Europejskiego Miasta Nauki Katowice 2024.
50 tygodni w Mieście Nauki – Tydzień Rysunku
15 stycznia (poniedziałek)
10:00–11:30 – wykład „Ścieki w nowym miejskim klimacie”(wykład dla osób dorosłych oraz uczniów szkół ponadpodstawowych), prelegentka: dr Edyta Łaskawiec, Politechnika Śląska
12:00–14:00 – warsztat „Profilaktyka narażenia na metale ciężkie”(warsztat dla uczniów szkół podstawowych z klas 4-6. Obowiązują zapisy), prelegent: prof. Grzegorz Dziubanek, Śląski Uniwersytet Medyczny
16 stycznia (wtorek)
10:00–12:00 – warsztat „Profilaktyka narażenia na metale ciężkie”(warsztat dla uczniów szkół podstawowych z klas 4-6. Zapisy poprzez formularz. Obowiązują zapisy), prelegent: prof. Grzegorz Dziubanek, Śląski Uniwersytet Medyczn
17 stycznia (środa)
10:00–12:00 – warsztat „Profilaktyka narażenia na metale ciężkie”(warsztat dla uczniów szkół podstawowych z klas 4-6, obowiązują zapisy), prelegent: prof. Grzegorz Dziubanek, Śląski Uniwersytet Medyczny
12:30–13:45 – Dla uszka maluszka – zajęcia muzyczne dla dzieci w wieku 1-3 z rodzicem/opiekunem (liczba miejsc ograniczona, obowiązują zapisy), prowadząca: dr Dominika Lenska, Akademia Muzyczna im. Karola Szymanowskiego w Katowicach
13:45–14:30 – Dźwięk, który budzi do życia – warsztaty z elementami muzykoterapii dla seniorów (liczba miejsc ograniczona, obowiązują zapisy), prowadząca: as. Agnieszka Sepioło, Akademia Muzyczna im. Karola Szymanowskiego w Katowicach
17:00–19:00 – wykład „Tajemnice genetyki sądowej” (wykład otwarty, zapisy nie obowiązują), prelegent: dr Marcin Tomsia, Śląski Uniwersytet Medyczny
18 stycznia (czwartek)
10:00–12:00 – warsztat „Profilaktyka narażenia na metale ciężkie”(warsztat dla uczniów szkół podstawowych z klas 4-6, obowiązują zapisy), prelegent: prof. Grzegorz Dziubanek, Śląski Uniwersytet Medyczn
19 stycznia (piątek)
10:00–11:30 – prelekcja nt. programu „Erasmus+” (prelekcja dla uczniów ze szkół ponadpodstawowych, obowiązują zapisy), organizator: Biuro Współpracy Międzynarodowej Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach
12:00–14:00 – warsztat „Profilaktyka narażenia na metale ciężkie”(warsztat dla uczniów szkół podstawowych z klas 4-6, obowiązują zapisy), prelegent: prof. Grzegorz Dziubanek, Śląski Uniwersytet Medyczny
18:00-19:00 – „Kolejowe sekrety Śląska” (spotkanie otwarte, nie obowiązują zapisy), prowadzący: Wojciech Dinges, Metropolia GZM
20 stycznia (sobota)
10:00–13:00 – warsztaty ogrodnicze „Szkoła ogrodników”(warsztaty dla osób w każdym wieku, liczba miejsc ograniczona – obowiązują zapisy pod adresem e-mail fundacja.ogrodyprzyszlosci@gmail.com), organizator: Fundacja Ogrody Przyszłości
15:00–19:00 – warsztaty plastyczno-muzyczne „Rysowanie dźwiękiem kontra granie rysunków” * (warsztaty plastyczno-muzyczne, nie obowiązują zapisy), organizator: Akademia Sztuk Pięknych w Katowicach
* Oficjalne wydarzenie Tygodnia Rysunku
Tydzień Skarbów, 8-14 stycznia 2024: wykłady i warsztaty w Metrolabie GZM
|
50 tygodni miasta nauki to cykl wydarzeń przygotowanych przez Konsorcjum Akademickie – Katowice Miasto Nauki. Każdy tydzień poświęcony jest konkretnej tematyce – w dniach 8-14 stycznia obchodzimy Tydzień Skarbów. Z tej okazji zapraszamy do Metrolabu GZM (ul. Młyńska 2, Katowice) na serię wykładów i warsztatów realizowanych przez naukowców i ekspertów śląskich uczelni. Działania realizowane są w ramach Europejskiego Miasta Nauki Katowice 2024.
WYDARZENIA W METROLABIE GZM:
8 stycznia (poniedziałek)
10:00–11:00 – Warsztaty nt. marki osobistej (wykład dla szkół ponadpodstawowych, liczba miejsc ograniczona, obowiązują zapisy)
organizator: Koło Naukowe HR-owców Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach
12:00–13:30 – Wykład „Racjonalność a rzeczywistość: rola człowieka w rachunkowości” (wykład dla szkół ponadpodstawowych (liczba miejsc ograniczona, obowiązują zapisy)
prelegent: mgr Maciej Tuszkiewicz, Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
16:00–18:00 –Wykład „Poszukiwania skarbów sprzed setek milionów lat…” (spotkanie otwarte dla wszystkich pokoleń)
organizator: Uniwersytet Śląski w Katowicach i Politechnika Śląska, Dawid Surnik
9 stycznia (wtorek)
13:00–14:30 –Wykład „Reforma psychiatrii, odmienności psychiatrii dzieci i młodzieży” (wykład dla nauczycieli, rodziców i opiekunów, obowiązują zapisy)
organizator: Śląski Uniwersytet Medyczny
15:30–17:00 –Wykład „Reforma psychiatrii, odmienności psychiatrii dzieci i młodzieży” (wykład dla nauczycieli, rodziców i opiekunów, obowiązują zapisy)
organizator: Śląski Uniwersytet Medyczny
12 stycznia (piątek)
12:00–13:30 – wykład „Twoja droga do dostępności” (wykład dla osób dorosłych oraz uczniów szkół ponadpodstawowych, wstęp wolny)
prelegentka: prof. Maria Gorczyńska, Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
Katowice jednym z najlepszych miast do studiowania. Nowy numer „W Metropolii. Biznes”
|
Różnica w punktacji pomiędzy najlepszymi miastami do studiowania była niewielka, jednak to Katowice, stolica GZM, okazały się bezkonkurencyjne, jeśli chodzi o koszty wynajęcia mieszkania przez studentów w Polsce – tak wynika z raportu, opracowanego przez polską redakcję Business Insider. O tym i innych inwestycjach gospodarczych piszemy w najnowszym wydaniu biuletynu „W Metropolii. Biznes”.
„W Metropolii. Biznes” to biuletyn, w którym prezentujemy najważniejsze informacje gospodarcze dla rozwoju Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii. Jest on dostępny w dwóch wersjach językowych – polskiej oraz angielskiej.
Poza raportem dotyczącym najlepszych miast do studiowania w Polsce, zachęcamy do zapoznania się z materiałami o współpracy miast i szkół, których celem jest wsparcie uczniów w podejmowaniu przyszłych decyzji zawodowych adekwatnych do potrzeb rynku pracy, a także o działaniach realizowanych przez metropolitalne uczelnie – zatrudnieniu brokera technologii przez Śląski Uniwersytet Medyczny oraz otrzymaniu europejskiego certyfikatu przez Uniwersytet Ekonomiczny na kierunku „logistyka i biznes”.
Uwadze polecamy również multimedialny materiał o uruchomieniu Kato Science Corner x Metrolab GZM, który jest wspólną przestrzenią miasta Katowice oraz GZM. To przestrzeń, w której mieszkańcy mogą współtworzyć usługi publiczne i przestrzeń, z których korzystają na co dzień. Koncepcja ta wpisuje się w ideę smart city.
W najnowszym wydaniu piszemy także o projekcie nowego hubu zielonej gospodarki, powstającym w Tychach; o nowych inwestycjach realizowanych przez firmy, które działają na terenie miast Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii oraz o wsparciu finansowym przekazywanym na ten cel przez Katowicką Specjalną Strefę Ekonomiczną.
Od marca bilety miesięczne w Transport GZM również na kolej
|
GZM, Koleje Śląskie i POLREGIO pogłębiają integrację biletową. Od 1 marca bilety 30-dniowe będą obowiązywały w kolejnym środku transportu publicznego. Po autobusach, tramwajach i trolejbusach czas na pociągi.
Porozumienie z Województwem Śląskim, Kolejami Śląskimi oraz POLREGIO zostało zawarte 22 grudnia 2023 r.
Od 1 marca 2024 r. cena biletu 30-dniowego ważnego na terenie 1 miasta wynosić będzie 119 zł. Zmiana ceny (o 10 zł) wynika ze wzrostu kosztów organizacji publicznej, szczególnie cen energii i wynagrodzeń. Jednak dzięki porozumieniu podpisanemu z samorządem województwa śląskiego pasażerowie w cenie biletu zyskają możliwość poruszania się również koleją.
– To dla nas milowy krok na drodze do pełnej integracji różnych środków transportu – mówi Kazimierz Karolczak, przewodniczący zarządu Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii. – Na tym polegać powinno podróżowanie po dużych skupiskach miejskich, że pasażer nie zastanawia się, czy jego bilet obowiązuje w danym środku transportu, tylko po prostu wybiera najszybsze lub najwygodniejsze w danym momencie połączenie. A pociąg w wielu sytuacjach jest zdecydowanie szybszy nie tylko od autobusu czy tramwaju, ale również od samochodu – dodaje.
– Na taką informację mieszkańcy czekali od bardzo dawna i cieszę się, że udało się znaleźć właściwą formę dla tej współpracy – zaznacza Jakub Chełstowski, marszałek województwa śląskiego. – Transport publiczny w województwie śląskim powinien być nowoczesny, ekologiczny i konkurencyjny cenowo, by mógł stanowić realną alternatywę dla korzystania z samochodu. Wspólny bilet, integrujący ofertę Zarządu Transportu Metropolitalnego, Kolei Śląskich i Polregio na terenie aglomeracji, to nie tylko oszczędność dla portfela, ale także większa możliwość wyboru środka transportu dla pasażerów, którzy nie muszą porównywać ofert każdego z przewoźników, by komfortowo i bezpiecznie dotrzeć do celu.
– Przyszły rok traktujemy jako pilotaż – dodaje Grzegorz Kwitek, członek zarządu GZM, odpowiedzialny za transport. – Jednocześnie dalej będziemy prowadzić rozmowy okolejnych krokach, kolejnych rodzajach biletów. Cieszy nas również pogłębienie współpracy ze spółką POLREGIO. Od 1 marca wszystkie linie kolejowe na obszarze GZM obsługiwane przez tego przewoźnika zostaną objęte integrację. To znacząco zwiększy ofertę i możliwości podróżowania dla pasażerów.
Po Katowicach taniej
Metrobilet 1 Miasto 30 to dobra wiadomość dla mieszkańców Katowic, którzy do tej pory płacili za podobny bilet (Strefa Katowice) 159 zł. Teraz również w ramach tego biletu będzie można poruszać się wszystkimi środkami transportu na obszarze takich miast jak Gliwice, Tychy, Mysłowice czy Dąbrowa Górnicza, gdzie stacji i przystanków kolejowych jest kilka, co wcześniej w tak korzystnej cenowo opcji nie było możliwe.
Bilet na dwa sąsiadujące ze sobą miasta będzie kosztował 149 zł (tyle co obecnie, a dodatkowo pasażerowie zyskują kolej).
Bilet Obszarowy i większa elastyczność
Nowością w taryfie będzie Metrobilet Obszarowy 30, zastępujący dotychczasowe „kolorowe” Metrobilety.
Po stronie Transport GZM bilet ten będzie uprawniał do podróżowania w ramach całej sieci – wszystkimi autobusami, tramwajami i trolejbusami. Po stronie kolei -na jego podstawie będzie można poruszać się na obszarze od trzech do sześciu graniczących kolejno ze sobą gmin.
Z punktu widzenia osób już dotychczas jeżdżących koleją, nowy Bilet Obszarowy pozwoli pasażerom na większą elastyczność niż dotychczasowe Metrobilety. Do tej pory poszczególne bilety obowiązywały na ściśle określonym fragmencie sieci, np. miedzy Dąbrową Górniczą i Katowicami. Teraz możliwy będzie zakup tańszego biletu na dowolnych odcinkach, np. między Zabrzem a Sosnowcem, Chorzowem a Dąbrową Górniczą, według potrzeb pasażera, bez konieczności zakupu biletu na całą sieć kolejową.
Bilet Obszarowy będzie również bardzo korzystny cenowo. Dotychczas „kolorowe” Metrobilety kosztowały 220 zł. Teraz cena Biletu Obszarowego to 189 zł – 31 zł mniej.
Bilet na wszystko za 249 zł
Metrobilet Sieć 30 ważny na całej sieci w komunikacji miejskiej Transport GZM oraz na wszystkich liniach kolejowych Kolei Śląskich i POLREGIO na obszarze GZM kosztował będzie 249 zł. To o 50 zł taniej w porównaniu z dotychczasowym Metrobiletem, obowiązującym w całej sieci.
Zmiany od 1 marca
Dotychczasowy wspólny bilet 24h+Kolej pozostanie w tej samej cenie – 24 zł, natomiast zmieni się jego nazwa na Metrobilet 24h.
Zmiany w taryfie Transportu GZM wejdą w życie 1 marca 2024 r. Do tego czasu planowana jest również zmiana cen pozostałych biletów długookresowych. Przez ostatnie dwa i pół roku pozostawały one na tym samym poziomie, mimo ponad 30% inflacji w tym okresie.
Do integracji ma zostać włączony również fragment linii kolejowej S9 na odcinku Tarnowskie Góry – Pyrzowice lotnisko i dalej do Siewierza, przebiegający przez Miasteczko Śląskie nie będące częścią GZM.
Nowe połączenia dzięki POLREGIO
Dzięki porozumieniu z POLREGIO na podstawie Metrobiletów będzie można korzystać z większej liczby połączeń. Dotychczas obowiązywały one wyłącznie w pociągach obsługiwanych przez tę spółkę między Katowicami a Sławkowem. Teraz możliwe będzie również korzystanie z tych pociągów między Gliwicami a Pyskowicami i gminą Rudziniec, oraz między Katowicami i Mysłowicami, w pociągach jadących w kierunku Krakowa.
Jedne z najtańszych w kraju
Mimo zmian w taryfowym cenniku, bilety okresowe w Transport GZM pozostają jednymi z najtańszych w kraju i to mimo bardzo dużej rozległości sieci.
W aglomeracji krakowskiej bilet uprawniający do podróży wszystkimi środkami transportu kosztuje 159 (po samym Krakowie) lub 199 zł (po całej sieci).
Drożej jest w aglomeracji łódzkiej, gdzie bilet 30-dniowy na samą Łódź i wyłącznie na autobusy i tramwaje kosztuje 168 zł, a na całą sieć – 202 zł. Bilety pozwalające szybko podróżować również koleją są droższe – bilet na Łódź i dwa najbliższe miasta kosztuje 229, a wraz z autobusami podmiejskimi – 280 zł.
Zdecydowanie drożej jest również w aglomeracji poznańskiej, gdzie mieszkaniec podpoznańskiej gminy za poruszanie się po całej sieci pociągiem i komunikacją miejską zapłaci od 260 do nawet 398 złotych. Bez pociągu ceny te wynoszą od 149 do 304 zł.
Taniej od GZM wypada Warszawa, gdzie podstawowy bilet imienny na 30 dni dla Warszawy kosztuje 110 zł, a dla strefy podmiejskiej – 180 zł.
Metropolia GZM z budżetem na przyszły rok
|
W 2024 roku wydatki Metropolii mają wynieść ok. 2,3 mld zł. Najwięcej środków – ok. 1,85 mld zł zostanie przeznaczone na organizację transportu zbiorowego.
Budżet na 2024 rok został przyjęty przez Zgromadzenie Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii.
Dochody w budżecie Metropolii GZM zaplanowano na poziomie 2,2 mld zł. Podstawowym elementem w tej strukturze jest ustawowy dochód własny, w którym największą część stanowi udział w podatku dochodowym od osób fizycznych zamieszkujących obszar GZM, który obecnie wynosi 5,75 proc. Według prognoz do budżetu Metropolii ma z tego tytułu wpłynąć ok. 523 mln zł.
Po stronie dochodów w budżecie Metropolii uwzględniona jest również wysokość składki zmiennej, czyli środków wpłacanych przez gminy na realizację zadań związanych z obsługą komunikacji miejskiej. Wpływy z tego tytułu mają wynieść ok. 1 mld zł. Powiększą je również szacowane wpływy z tytułu świadczenia usług przewozowych, w tym m.in. ze sprzedaży biletów, które prognozowane są na poziomie ok. 248 mln zł.
Najwięcej Metropolia wyda na transport
Planowane wydatki z budżetu mają wynieść ok. 2,3 mld zł.
Największą pozycją w wydatkach Metropolii są koszty związane z funkcjonowaniem komunikacji miejskiej. W przyszłym roku wyniosą ok. 1,85 mld zł. W budżecie na ten cel na wydatki bieżące ma zostać przeznaczone ok. 1,73 mld zł a na majątkowe ok. 117 mln zł.
Wydatki bieżące są przede wszystkim związane z organizacją komunikacji pasażerskiej. To m.in. na przewozy autobusowe, tramwajowe i trolejbusowe oraz linie metropolitalne. Pieniądze z budżetu będą przeznaczone także na utrzymanie infrastruktury przystankowej, obsługę i rozwój systemów obsługujących komunikację pasażerską a także integrację pasażerską oraz system taryfowo biletowy.
Wśród wydatków inwestycyjnych należy wymienić m.in. zakup autobusów z napędem elektrycznym oraz wodorowym, wdrożenie i unowocześnienie systemów informatycznych wspierających system transportu. Należą do nich m.in. system Transport GZM oraz SDIP, czyli System Dynamicznej Informacji Pasażerskiej.
Dodatkowo zaplanowano środki na pomoc finansową dla Województwa Śląskiego na realizację kolejowych przewozów pasażerskich w Metropolii.
Organizacja komunikacji miejskiej
Pojazdy pod szyldem ZTM kursują w 57 gminach – 41 metropolitalnych oraz 16 spoza jej obszaru. Wydatki zostaną przeznaczone na przewozy autobusowe, tramwajowe i trolejbusowe. Pieniądze zostaną też przeznaczone na organizację linii metropolitalnych i przewozów do Międzynarodowego Portu Lotniczego „Katowice” w Pyrzowicach.
Wydatki na transport publiczny obejmą również ponad 23 mln zł, które Metropolia przekaże Województwu Śląskiemu na dofinansowanie ponad 80 kursów pociągów na swoim obszarze, m.in. w relacji Bytom-Gliwice, Katowice-Gliwice, Gliwice -Dąbrowa Górnicza Ząbkowice czy Tychy Lodowisko-Katowice.
Kolej Plus i wkład własny
W przyszłorocznym budżecie zaplanowano także niemal 9,5 mln zł na sfinansowanie części wkładu własnego dla inwestycji kolejowych, zgłoszonych w ramach rządowego Programu Kolej+. Z sześciu projektów z udziałem Metropolii zakwalifikowanych do realizacji, w czterech podpisano umowy z Wykonawcami dokumentacji projektowej. W dwóch pozostałych trwają procedury przetargowe.
Przypomnijmy, że Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia jest partnerem we wszystkich tych projektach oraz zapewniła tym samorządom łącznie 317 mln zł jako sfinansowanie wkładu własnego do realizowanych inwestycji.
Zeroemisyjny tabor
W przyszłorocznym budżecie zarezerwowano środki na realizację projektów związanych z elektromobilnością w komunikacji miejskiej, mowa o zakupie taboru zeroemisyjnego wraz z infrastrukturą ładowania. Pieniądze na ten cel Metropolia pozyskała z programu Zielony Transport Publiczny, realizowanego przez NFOŚiGW. Dzięki ich realizacji na drogi Metropolii do 2025 roku może wyjechać 77 autobusów elektrycznych oraz 8 wodorowych.
Pierwszy projekt Metropolii – „Zielony Transport GZM – edycja 1” zakłada zakup 35 autobusów elektrycznych oraz infrastruktury do ładowania. W pierwszym półroczu 2024 Metropolia zamierza ogłosić przetarg na zakup taboru oraz infrastruktury ładowania.
W ramach drugiego projektu „Zielony Transport GZM – edycja 2” Metropolia zamierza zakupić 20 autobusów elektrycznych oraz ładowarki. Wniosek ten został pozytywne oceniony przez NFOŚiGW i teraz Metropolia oczekuje na zawarcie umowy o dofinansowanie.
Od września 2021 Metropolia równolegle realizuje trzeci projekt – „Hydrogen GZM” Pierwotnie zakładał on zakup 20 autobusów wodorowych. Kilka miesięcy temu Metropolia unieważniła przetarg na zakup tego typu paliwa, ze względu na znaczny wzrost cen.
Aktualnie GZM wnioskuje do NFOŚiGW o zmianę zakresu przedsięwzięcia. Zaktualizowany projekt zakłada zakup 8 autobusów napędzanych wodorem oraz 22 autobusów elektrycznych wraz z infrastrukturą ładowania. Ogłoszenie postępowania przetargowego dla projektu Hydrogen GZM planowane jest w pierwszym kwartale 2024 roku.
Pod znakiem inwestycji w velostrady
W 2024 roku planowane jest udzielenie pomocy finansowej gminom w formie dotacji celowej na kolejne etapy realizacji Metropolitalnej Sieci Tras Rowerowych. Mają być kontynuowane kolejne wykupy nieruchomości pod velostrady, ukończone mają zostać zlecone przez Sosnowiec i Tychy programy funkcjonalno-użytkowe. Dotacje mają być udzielane też w związku z planami ogłaszania przez gminy przetargów na dokumentacje projektowe. GZM ma również sfinansować budowę 4,4 km velostrady nr 6 pomiędzy dzielnicami Brynów i Giszowiec w Katowicach. Ten ostatni wydatek będzie najwyższy w zakresie metropolitalnych dróg rowerowych. Wg szacunków koszt zamówienia może wynieść ok. 18 mln zł.
Jeżeli chodzi o zadania programu Metropolitalnej Sieci Tras Rowerowych realizowane bezpośrednio na zamówienie GZM ukończone zostaną prace nad przygotowaniem dwóch koncepcji technicznych – Velostrady nr 1 w Katowicach oraz Velostrady nr 6 od katowickiego Giszowca do Mysłowic. Kolejnym krokiem będzie opracowanie dokumentacji projektowych dla tych odcinków. Metropolia pomoże również miastom w procesie wykupu nieruchomości oraz zamówi kolejne koncepcje techniczne – na odcinkach, na których nie realizowano jeszcze żadnej dokumentacji.
Metrorower
W przyszłym roku planowane jest uruchomienie systemu wypożyczalni rowerów „Metrorower”, który obejmie 31 gmin w Metropolii. Na wiosnę 2024 roku planowane jest uruchomienie pierwszych 1260 rowerów w miastach, w których do tej pory działają podobne systemy. W kolejnej II fazie, która ma być zrealizowana w przyszłym roku, liczba rowerów wzrośnie do niemal 4800. Docelowo liczba ta wzrośnie do 7 tysięcy.
Łącznie w budżecie Metropolii na realizację projektu w 2024 roku zarezerwowano blisko 11,3 mln złotych.
Metropolia na rzecz ograniczania niskiej emisji
W budżecie zarezerwowano środki na realizację działań związanych z ograniczaniem niskiej emisji. Metropolia realizuje dwa programy w tym zakresie. Pierwszy o nazwie „ELENA” jest związany z przygotowaniem wraz z 15 gminami dokumentacji pod inwestycje związane z poprawą efektywności energetycznej 148 budynków komunalnych wielorodzinnych.
Drugi program to STOP SMOG. Dzięki współpracy z 11 gminami, tj. Będzinem, Bieruniem, Bobrownikami, Bytomiem, Dąbrową Górniczą, Gierałtowicami, Katowicami, Mysłowicami, Sośnicowicami, Tychami i Zabrzem, wymiana źródeł ciepła oraz termomodernizacja obejmie 210 prywatnych domów jednorodzinnych, które należą do osób, których nie stać na takie inwestycje.
Fundusz Odporności
W budżecie na 2024 r. zarezerwowano niecałe 270 mln zł na wsparcie projektów inwestycyjnych realizowanych przez gminy członkowskie GZM w ramach Funduszu Odporności. Ma on na celu finansowe wsparcie dla projektów gmin o charakterze metropolitalnym.
Deficyt
W budżecie Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii na 2024 rok zaplanowano deficyt budżetowy w wysokości ok. 160 mln zł. Jest to różnica pomiędzy planowanymi dochodami oraz wydatkami. Deficyt ten planuje się sfinansować w pełnej wysokości z przychodów zaplanowanych jako środki pochodzące z nadwyżki budżetowej z lat ubiegłych.
Zgromadzenie przyjęło także Wieloletnią Prognozę Finansową na lata 2024-2035. Jej podstawowym założeniem jest realne ujęcie strony dochodów, jak i wydatków Metropolii we wszystkich latach objętych prognozą. Zawiera ona 71 zadań na łączną kwotę ok. 26 mld zł.
Metrolab GZM w dniach 12-16 grudnia. Zapraszamy do udziału w wydarzeniach
|
Warsztaty, wykłady, zajęcia dla dzieci i nie tylko. W dniach 12-16 grudnia zapraszamy do udziału w licznych aktywnościach w Metrolabie GZM, przy ul. Pocztowej 5 w Katowicach. Udział jest bezpłatny, na część wydarzeń obowiązują zapisy.
12 grudnia (wtorek)
17:00–20:00 – Warsztaty o zmianach klimatu Mozaika Klimatyczna (warsztat skierowany do firm, NGO-sów, liczba miejsc ograniczona – obowiązują zapisy poprzez formularz na stronie:
10:00–11:30 – „Jak wyglądają uczucia? Wizualny zapis uczuć i emocji – warsztaty plastyczne” (warsztaty dla uczniów w wieku 7-10 lat, liczba miejsc ograniczona)
12:00–13:30 – „Jak wyglądają uczucia? Wizualny zapis uczuć i emocji – warsztaty plastyczne” (warsztaty dla uczniów w wieku 7-10 lat, liczba miejsc ograniczona)
prowadzące: Anna Gniady, Małgorzata Mucha, Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
11:00 – 12:30 warsztaty dla najmłodszych dzieci w wieku 6-11 lat (grupa z rejestracją) – „Jak żyć piękniej? Odkryj swój niepowtarzalny talent na te Święta”
13:00 – 15:00 warsztaty ciągłe – w formule open (dostępne bez zapisów) – „Jak żyć piękniej? Odkryj swój niepowtarzalny talent na te Święta”
16:00 – 17:00 – Mini wykład połączony z warsztatami pt. „Podstawy filozofii”. Spotkanie w formie wykładu oraz warsztatu o tematyce filozoficznej w przystępnym przekazie dla najmłodszych uczestników i ich rodziców.
Dobra mobilność 30/50: Metropolia przyjęła strategiczny dokument transportowy
|
Kolej ma być głównym środkiem transportu w Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii, przy jednoczesnym spadku udziału podróży samochodem. To jedne z głównych założeń przyjętego przez zarząd GZM Pakietu Dobrej Mobilności, w którego skład wchodzą: Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej (nazwany „Dobra mobilność 30/50”) oraz dokumenty diagnostyczne.
– Plan zrównoważonej mobilności, będący częścią szerszego pakietu, to strategiczny dokument transportowy, który uwzględnia szeroki kontekst funkcjonowania miast i ułatwia planowanie działań w tym zakresie – mówi Grzegorz Kwitek, członek zarządu GZM.
– Działając w oparciu o ten dokument, będziemy w stanie efektywnie rozwiązywać problemy transportowe w regionie, a także wpływać na ograniczenie niskiej emisji i poprawę bezpieczeństwa na drogach. Plan mobilności stanowi także podstawę do przyznawania środków unijnych na projekty z zakresu mobilności i transportu – dodaje Kwitek.
Leczenie przyczyn i skutków
Zgodnie z założeniami planu, kolej ma być podstawą do przemieszczania się po Metropolii. W dokumencie wskazano szkielet sieci komunikacyjnej – podzielony na korytarze kolejowe główne (pociągi kursujące z częstotliwością co 10, 12 lub 15 minut w szczycie) i pomocnicze (20 lub 30 minut w szczycie).
Pozostałe środki transportu będą miały rolę bardziej lokalną, dostosowywaną do miejscowego układu urbanistycznego. Każdą podróż rozpoczynamy i kończymy pieszo, dlatego też wiele elementów planu mobilności skupia się na bezpieczeństwie pieszych, szczególnie w obrębie szkół.
– Plan zakłada realizację konkretnych projektów do 2030 roku, aby w 2050 osiągnąć zamierzone efekty. Stąd nazwa „Dobra mobilność 30/50” – mówi Marcin Domański, zastępca dyrektora Departamentu Komunikacji i Transportu w GZM.
– W dłuższym horyzoncie czasowym mówimy o leczeniu przyczyn poprzez rozwój miast zorientowany na wygodny i sprawny transport kolejowy w czterech głównych korytarzach, natomiast w perspektywie roku 2030 celem jest leczenie skutków poprzez zwiększenie dostępności największych centrów miast przy pomocy kolei oraz uporządkowanie przestrzeni zajmowanej przez samochody w miastach Metropolii – tłumaczy Domański
Strategia nie tylko dla Metropolii
Plan zrównoważonej mobilności został uchwalony w części dotyczącej GZM, choć dokument odnosi się do całego Subregionu Centralnego, a więc znacznie większego obszaru, który liczy 81 miast i gmin woj. śląskiego.
To właśnie Subregion Centralny opracował przed laty studium transportowe, które zostało wykorzystane w pracach nad planem mobilności miejskiej. Dokument został m.in. wzbogacony o poszerzone badania eksploracyjne oraz wiedzę wypracowaną w ramach Metropolitalnych Szkół Prototypowania.
Oprócz planu mobilności miejskiej, Pakiet Dobrej Mobilności zawiera także dokumenty diagnostyczne, jak instrukcja dotycząca kształtowania polityki parkingowej. W przyszłości pakiet będzie uzupełniany o kolejne instrukcje i standardy z zakresu szeroko rozumianej mobilności.
Napisanie dokumentu to tylko jeden z celów. Kolejnymi krokami będzie realizacja idei w nim zawartych. Do tego wymagana będzie intensywna wspólna praca samorządów, zarządców transportu, dróg i nieruchomości, jak i ciągła ewaluacja postępów.
Spotkanie z ekspertami nt. znowelizowanych przepisów o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym
|
„Zmiany w systemie planowania i zagospodarowania przestrzennego. Ujęcie kluczowe” to temat spotkania, które odbyło się we wtorek (5 grudnia) w siedzibie Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii. Wydarzenie adresowane było głównie do planistów i urbanistów z wszystkich gmin GZM.
We wrześniu br. weszła w życie nowelizacja ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, która zmieniła dotychczasowe narzędzia planistyczne w gminach, a także wprowadziła nowe rozwiązania prawne służące uproszczeniu, ujednoliceniu i przyspieszeniu procedur planistycznych.
Przykładowe, kluczowe zmiany to: zastąpienie planem ogólnym dotychczasowego studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, wzmocnienie przepisów dotyczących m.in.: partycypacji społecznej i form udziału interesariuszy w procesie planistycznym, kształtowania miasta zwartego i efektywniejszego wprowadzania zasad zrównoważonego rozwoju (łączącego aspekty: przestrzennym, środowiskowy i gospodarczy).
Całkowitą nowością jest m.in. wprowadzenie dwóch rozwiązań. Pierwsze to nieodpłatny i ogólnodostępny rejestr urbanistyczny (online), który ma stanowić kompleksową bazę danych z zakresu planowania przestrzennego (m.in. uchwały, wnioski, projekty planów wraz z załącznikami). Drugie to zintegrowany plan inwestycyjny, sporządzany na wniosek inwestora, ale jednocześnie zapewaniający z jego strony jakąś korzyść dla gminy (a zobowiązania te są ujęte umowy urbanistycznej – w formie aktu notarialnego).
Podczas spotkania eksperci z Instytutu Metropolitalnego kompleksowo omówili znowelizowane przepisy, koncentrując się na aspektach praktycznych i wdrożeniowych. Eksperci zwrócili także uwagę na kluczowe terminy i obowiązki organów gminy związane z wdrożeniem reformy planistycznej w samorządzie gminnym.
W trakcie spotkania Danuta Kamińska, wiceprzewodnicząca zarządu GZM podkreśliła, że obecnie to drugi przełomowy pakiet nowelizacji przepisów dot. spraw przestrzennych. Pod koniec 2020 wprowadzono zmiany ustawowe, które konsekwentnie zmierzają do integrowania planowania strategicznego i przestrzennego. W GZM znalazło to już wyraz opracowanej rok temu Strategii Rozwoju GZM, obligatoryjnie zawierającej w sobie część przestrzenną. Dodała też, że przestrzeń to nasze wspólne dobro, a dbałość o ład przestrzenny to jedno z zadań ustawowych GZM.
Spotkanie zostało zorganizowane w ramach projektu pn. „Platforma dobrych praktyk”, którego celem jest wymiana doświadczeń i budowanie wzajemnych kontaktów wokół danej dobrej praktyki, co w znaczący sposób wpływa na zwiększenie efektywności i sprawności funkcjonowania samorządów lokalnych oraz na wzmocnienie współpracy międzygminnej.
Umowa z operatorem programu STOP SMOG w Metropolii podpisana
|
Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia wybrała operatora programu STOP SMOG w GZM. Została nim Fundacja na rzecz Efektywnego Wykorzystania Energii.Zadaniem Fundacji będzie między innymi przeprowadzenie audytów energetycznych budynków, których właściciele zgłosili się do projektu.
Operator będzie odpowiedzialny za kompleksową realizację wniosku u klienta, w tym za wykonanie audytów, określenie zakresu prac i opracowanie dokumentacji technicznej, a także wsparcie w wyłonieniu wykonawcy robót budowlanych, a następnie nadzór inwestorski i rozliczenie z NFOŚiGW. Ponadto będzie świadczył usługi doradztwa energetycznego dla beneficjentów.
– Takie było nasze założenie, aby mieszkaniec, który zgłosi swój dom do projektu, nie musiał się niczym martwić – mówi Henryk Borczyk, Wiceprzewodniczący Zarządu GZM. – Mieszkańcy nie muszą szukać firmy remontowo-budowlanej i określać zakresu prac. To właśnie zadanie operatora. I co najważniejsze – zakres prac zostanie określony w taki sposób, by po ich przeprowadzeniu koszty ogrzania domu były niższe lub przynajmniej porównywalne do kosztów przed remontem – dodaje.
Celem projektu jest poprawa jakości powietrza na terenie Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii. Środki na jego realizację pochodzą z Funduszu Termomodernizacji i Remontów, budżetu GZM i środków własnych gmin uczestniczących w projekcie.
– Podejmowanie działań poprawiających stan techniczny budynków jest istotne z perspektywy komfortu życia ich mieszkańców, ale i z perspektywy lokalnej – poprawiając jakości powietrza i zmniejszając emisję zanieczyszczeń w gminie, co ma bezpośrednie przełożenie na zdrowie i jakość życia ich mieszkańców – mówi Szymon Liszka, Prezes Fundacji na rzecz Efektywnego Wykorzystania Energii, która została operatorem programu.
Projekt jest skierowany do osób o niskich dochodach. Obejmie on realizację 210 przedsięwzięć niskoemisyjnych na terenie gmin: Będzin, Bieruń, Bobrowniki, Bytom, Dąbrowa Górnicza, Gierałtowice, Katowice, Mysłowice, Sośnicowice, Tychy, Zabrze.
Energetyka jądrowa szansą dla transformacji energetycznej – podsumowanie konferencji „Atom dla samorządu”
|
170 uczestników, 25 panelistów i referentów, 4 panele dyskusyjne i 5 referatów wprowadzających – tak w skrócie można podsumować drugą edycję konferencji „Atom dla samorządu”. Wydarzenie odbyło się w czwartek 23 listopada w siedzibie Muzeum Śląskiego w Katowicach w ramach Dni Energii Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii.
Czy transformacja energetyczna w Polsce jest możliwa bez energetyki jądrowej? Czy scenariusze transformacji energetycznej są szansą dla lokalnych społeczności? Czy energetyka jądrowa może pomóc gminom w samowystarczalności energetycznej? Czy local content jest sposobem na zwiększenie konkurencyjności naszego regionu? Jaką rolę odgrywa edukacja w procesie transformacji energetycznej? Na te i wiele innych pytań starano się odpowiedzieć w trakcie zakończonej właśnie drugiej edycji konferencji „Atom dla samorządu”.
Organizatorem wydarzenia była Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia. Konferencja zgromadziła ekspertów, naukowców, samorządowców, uczniów, studentów oraz wszystkich zainteresowanych tematyką energetyki jądrowej.
Konferencję otworzył Pan Mariusz, Skiba, Wiceprezydent Miasta Katowice, który zwrócił uwagę na wydarzenia ostatnich trzech lat, szczególnie na konieczność transformacji energetycznej opartej na indywidualnych rozwiązaniach. Wskazał, że to właśnie atom jest rozwiązaniem najlepiej odpowiadającym możliwościom, potrzebom i aspiracjom naszego kraju.
Powitanie gości kontynuował Henryk Borczyk, Wiceprzewodniczący Zarządu Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii, podkreślając znaczenie edukacyjne tego spotkania. – Jako region i kraj przechodzimy głęboką transformację energetyczną. Tutaj, na Górnym Śląsku i w Zagłębiu, czujemy to bardzo mocno. Mamy świadomość, że transformacja bez energetyki jądrowej nie będzie możliwa. Z energetyką jądrową wiążą się kwestie ochrony środowiska i bezpieczeństwa. O tym wszystkim będziemy dzisiaj rozmawiać – mówił w czasie otwarcia Henryk Borczyk, Wiceprzewodniczący Zarządu GZM.
W listopadzie 2023 roku Parlament Europejski poparł włączenie energetyki jądrowej do grona zielonych technologii. Podejście Unii Europejskiej do tego zagadnienia oraz kwestie legislacyjne z tym związane przybliżył gościom dr hab. Mirosław Pawełczyk, profesor Uniwersytetu Śląskiego – Idea wprowadzenia modelu partycypacji samorządów w procesie inwestycji w energetykę jądrową jest prosta – musi być oparta na systemie rekompensat. Definiując te rekompensaty, czyli szkody społeczno-środowiskowe w każdym wymiarze, należy również przełożyć je na pieniądze i konkretne zapisy kontraktowe.
Na temat szans związanych z transformacją energetyczną Śląska i Zagłębia żywo dyskutowali przedstawiciele Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii oraz przedstawiciele Akademii Górniczno-Hutniczej, Tauron Polska Energia, Regionalnego Centrum Gospodarki Wodno-Ściekowej S.A w Tychach, a także wójt gminy Ochotnica Dolna. Dr hab. inż. Łukasz Bartela z Politechniki Śląskiej rozważał, czy transformację energetyczną Śląska i Zagłębia należy traktować jako szansę czy ryzyko dla lokalnych społeczności – Transformacja energetyczna jest niezbędnym elementem sprawiedliwej transformacji regionów węglowych. Zastosowanie różnorodnych technologii energetycznych może stanowić szansę na zachowanie godnych warunków życia, miejsc pracy i zapobieganie wyludnieniu.
Kolejny panel dyskusyjny podjął dyskusję nad analizą roli energetyki jądrowej a rolą samorządów. Zastanawiano się, dlaczego samorządy potrzebują energii jądrowej oraz jakie wyzwania przed nimi stoją. W dyskusji uczestniczyli przedstawiciele Politechniki Śląskiej, Akademii Górniczo-Hutniczej, Instytutu Sobieskiego, Miasta Dąbrowa Górnicza oraz Orlen Synthos Green Energy. Urszula Kuczyńska z Instytutu Sobieskiego skupiła się na aspektach ekonomicznych – W wielu miejscach obiekty jądrowe okazały się być nie tylko centrami życia gospodarczego, ale przede wszystkim stały się centrami życia społeczno-gospodarczo-kulturalnego w swoich regionach. Różne dane wskazują, że na każde 100 osób zatrudnionych w elektrowni jądrowej powstaje dodatkowo około 66 etatów w lokalnej gospodarce.
W panelu omawiającym relacje między inwestorami, samorządami i społecznościami lokalnymi uczestniczył Wójt gminy Choczewo, Starosta Powiatu Wejherowskiego, a także przedstawiciele Orlen Synthos Green Energy, PGE PAK Energia Jądrowa oraz Polskich Elektrowni Jądrowych sp. z o.o. Panel porwał serca publiczności, szczególnie żywa dyskusja poprowadzona przez Pana Wójta.
Andrzej Sidło, Doradca w Ministerstwie Klimatu i Środowiska podkreślił znaczenie local content nie tylko dla akceptacji społecznej projektów jądrowych, ale także dla korzyści ekonomicznych wynikających z zaangażowania polskiego przemysłu. W panelu wzięli udział przedstawiciele Energoprojekt Katowice S.A., Katowickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej, Izby Gospodarczej Energetyki i Ochrony Środowiska, Dyrektor ds. Rozwoju firmy SHI FW Energia FAKOP oraz Dyrektor Generalny przedstawicielstwa EDF SA w Polsce.
Polska gospodarka stoi przed ogromnym wyzwaniem. Wszyscy paneliści oraz referenci zgodnie podkreślili, że inwestycje w energię jądrową są kluczowe dla Polski. Ważną rolę w tym procesie odgrywają samorządy, społeczności lokalne oraz polski przemysł.
Energetyka jądrowa w Polsce wciąż budzi wiele pytań i wątpliwości. Kolejna edycja konferencji „Atom dla samorządu” była doskonałą okazją do wymiany wiedzy, doświadczeń oraz nawiązania kontaktów.
