Współczesne miasta jak nigdy potrzebują nowych idei, innowacji czy rozwiązań. Podczas Festiwalu Miastolab na uczestników czekać będą wydarzenia, sesje, warsztaty i pokazy, poświęcone zagadnieniom innowacji miejskich, budowaniu rozwiązań i sojuszy, aby tworzyć „miasta dobre do życia”. Wydarzenie odbędzie się w dniach 2-5 września br. w Fabryce Pełnej Życia w Dąbrowie Górniczej.

Festiwal Miastolab z jednej strony będzie składał się z wykładów i dyskusji z najwybitniejszymi badaczami, aktywistami i twórcami polityk miejskich, a z drugiej zaprosi mieszkańców do współtworzenia projektów badawczych, kulturalnych czy społecznych zmieniających miasto na lepsze. Wspólnie z zaproszonymi gośćmi będzie okazja rozmawiać o współczesnym mieście, jego problemach, progresywnych działaniach czy kierunkach rozwoju, uzupełniając wiedzę teoretyczną  różnorodnymi działaniami animującymi przestrzeń Fabryki Pełnej Życia i wprowadzającymi innowacyjne rozwiązania w życie.

Jednym z głównych punktów wydarzenia będzie konferencja „Miejscy innowatorzy” – cykl debat i wykładów z twórcami najciekawszych polityk miejskich, progresywnych rozwiązań czy badań poświęconych miastom; a także dedykowane urzędnikom warsztaty: „Miasto dostępne” i „Miasto otwarte”. Na uczestników czeka także kino plenerowe, DJ-set oraz piknik sąsiedzki.

Mecenasem Festiwalu Miastolab jest Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia. Wydarzenie jest bezpłatne i otwarte dla wszystkich. Zapraszamy do udziału!

Program wydarzeń:

Konferencja „Miejscy innowatorzy” (2-3 września) – cykl debat i wykładów z twórcami najciekawszych polityk miejskich, progresywnych rozwiązań czy badań poświęconych miastom.

• 2 września (czwartek)

11.00 – 13.00 warsztat dla urzędników – Miasto dostępne

11:00 – 18:00 Metropolitalne Forum Dobrych Praktyk – wydarzenie w formule swobodnych rozmów, tzw. „stolików eksperckich”

14.00 – 20.00 (wykłady + debata):

Michał Krzykawski

Joanna Erbel

Lukasz Franek

Hanna Gill – Piątek

Debata – Koniec mitu Smart City. Co to znaczy być dzisiaj innowacyjnym?

Prowadzący: Artur Celiński (Magazyn Miasta)

• 3 września (piątek)

11.00 – 13.00 Warsztat dla urzędników – Miasto otwarte

Prowadzenie: Magdalena Mike

14.00 – 20.00 (wykłady + debata):

Rafał Matyja

Jacek Wielebski

Paweł Jaworski

Bartosz Piziak

Debata – Czy polskie miasta są innowacyjne?

Prowadzący: Artur Celiński (Magazyn Miasta)Muzyka miasta – DJ-set (3 września, godz. 20:00 – 2:00) – W ramach imprezy Muzyka Miasta zaproszeni DJ-e i producenci muzyki elektronicznej, przedstawią współczesną muzykę z miast całego świata w formie nocnego DJ-setu.

Muzycy: Kuba Sojka, Monster, Young MajliMiejskie kino plenerowe (4-5 września) – przegląd najciekawszych filmów ostatnich lat opowiadających o miastach, ich problemach i wyzwaniach przed jakimi aktualnie stoją.

• 4 września (sobota):

19:45-20:00 prelekcja Lecha Molińskiego (Miastomovie)

20:00-21:25 film „Marzycielki miast”, reż. Joseph Hillel

21:30-23:00 film „Rowery kontra samochody”, reż. Fredrik Gertten

• 5 września (niedziela)

19:45-20:00 prelekcja Lecha Molińskiego

20:00-21:20 film „Natura Urbana”, reż. Matthew Gandy

21:20-22:15 „Do kogo należy miasto?”, reż. Hans-Christian PostOgród bez ogródek – piknik sąsiedzki (5 września) – wspólnie ze stowarzyszeniem Dopamina Lab zapraszamy mieszkańców na piknik promujący społeczne ogrodnictwo, ekologię i różne roślinne rozwiązania w mieście.

Obniżona odporność, a więc i wyższe ryzyko zakażenia COVID-19, większa liczba nieobecności, obniżona zdolność do koncentracji – to możliwe skutki oddychania powietrzem złej jakości. Eksperci z Fundacji Napraw Sobie Miasto podkreślają, że z prowadzonych na świecie badań, wynika, że wewnątrz budynków i w pomieszczeniach jego jakość może być nawet 100 razy gorsza niż na zewnątrz. Aby znaleźć propozycje rozwiązania tego problemu, Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia chce zaprosić szkoły do projektu „OpenAir – zdrowe powietrze w klasie”. Od 1 września można wyrazić wstępną chęć uczestnictwa w nim.  

– W rozpoczynającym się roku szkolnym, Metropolia GZM oraz Fundacja Napraw Sobie Miasto chcą – dosłownie – poprawić atmosferę w klasach. Wszystko to w ramach projektu “OpenAir – zdrowe powietrze w klasie” – mówi Blanka Romanowska, dyrektor Departamentu Infrastruktury i Środowiska.  

– W projekcie, który chcemy rozpocząć na przełomie października i listopada, będzie mogło wziąć udział 10 szkół z terenu Metropolii. W jego trakcie uczniowie będą badać jakość powietrza w swoich klasach a następnie wspólnie z ekspertami szukać metod i sposobów, jak je poprawić. Najlepsze rozwiązania będziemy chcieli później przedstawić i zainspirować nimi inne szkoły w naszym regionie – dodaje. 

Paweł Wyszomirski, prezes Fundacji Napraw Sobie Miasto podkreśla, że z prowadzonych na świecie badań wynika, że okresowo powietrze w szkolnych budynkach może być nawet 100 razy bardziej zanieczyszczone niż to na zewnątrz.  

Dodatkowo wzrost wydychanego przez uczniów w klasie dwutlenku węgla, wpływa bezpośrednio na liczbę absencji w szkole, zdolność do koncentracji, obniżenie odporności, a więc i wyższe ryzyko zakażenia COVID-19. 

– Nie chcemy, żeby to była nowa szkolna wymówka, potwierdzona na dodatek badania naukowymi – żartuje Paweł Wyszomirski, prezes Fundacji Napraw Sobie Miasto.  

– Większość z nas wie, że powietrze na Śląsku i w Zagłębiu źle wpływa na nasze zdrowie. Zapominamy jednak, że to w pomieszczeniach spędzamy 90 proc. naszego czasu i to od jakości powietrza w domu, szkole czy pracy w dużej mierze zależy nasze samopoczucie – zaznacza. 

„OpenAir – zdrowe powietrze w klasie” będzie jednym z pierwszych kompleksowych projektów poprawy jakości powietrza wewnątrz pomieszczeń szkolnych, który zostanie przeprowadzony w naszym regionie. Jego pierwszym etapem będzie sprawdzenie stanu powietrza nie tylko wokół budynków, ale i w szkolnych klasach. Sprawdzeniu podlegać będą poziomy pyłów, powodujących smog, ale także odczyty dwutlenku węgla, lotnych związków organicznych czy dwutlenku azotu i dwutlenku siarki.  

Eksperci przyjrzą się także temperaturze i wilgotności w pomieszczeniach, aby zobaczyć czy nie da się zaoszczędzić wydatków na ogrzewanie przez bardziej ekonomiczne wietrzenie klas. Wypracowane rozwiązania będą później upowszechniane w kolejnych placówkach. 

– Do tej pory podobne badania realizowane były m.in. w Londynie. Tam okazało się, że w zdecydowanej większości za złą jakość powietrza w klasach odpowiadają zanieczyszczenia komunikacyjne. U nas struktura ta może wyglądać nieco inaczej, bo głównymi czynnikami powstawania smogu w naszym regionie jest niska emisja, czyli zanieczyszczenia emitowane z paliw niskiej jakości, używanych do ogrzewania domów – dodaje Paweł Wyszomirski.  

Aby wziąć udział w tym projekcie, należy wysłać swoje zgłoszenia. Wkrótce dyrektorzy szkół będą mogli wyrazić wstępną chęć uczestnictwa poprzez podanie swoich danych na dedykowanej stronie, która niebawem zostanie uruchomiona. Pierwsze badania planowane są na przełomie października i listopada. 

=== 

Inicjatywa Napraw Sobie Miasto działa od kwietnia 2010 r. Zaczęła się od umycia dworca Katowice Ligota. Akcja zainspirowała innych ludzi do realizacji podobnych pomysłów. Z pierwszych doświadczeń związanych z zaangażowaniem w sprawy publiczne zrodziła się idea powołania fundacji. Działa ona od 2012 r. Od tego czasu Napraw Sobie Miasto jest aktywna w całej Polsce, m.in. prowadzi procesy partycypacyjne w Mysłowicach, Myszkowie czy projekty modernizacji ul. Miarki w Bytomiu, ul. Ząbkowskiej w Warszawie, Placu Nowego w Krakowie czy zielonych przystanków we Wrocławiu. 

Blisko jedną terawatogodzinę energii elektrycznej zamierza zakupić największa w Polsce grupa zakupowa, utworzona przez Górnośląsko-Zagłębiowską Metropolię. W jej skład wchodzi 115 zamawiających, w tym ponad 300 jednostek budżetowych. Szacunkowa wartość zakupu wynosi ok. 530 mln zł.

Wspólny zakup energii elektrycznej to sposób na zapewnienie bezpiecznych i efektywnych cenowo dostaw prądu. Na wynegocjowanie korzystnych warunków umowy ma wpływ zarówno duży wolumen kupowanej energii, jak i współdziałanie wszystkich odbiorców wchodzących w skład grupy.

– Kolejne edycje Grup Zakupowych tworzonych przez Metropolię, wykazują oszczędności finansowe oraz potwierdzają słuszność optymalizacji wspólnych działań. Również bezpośrednio wpływają na zacieśnianie współpracy zarówno pomiędzy gminami Metropolii, jak i pozostałymi ważnymi instytucjami z województwa śląskiego – wyjaśnia Karolina Mucha-Kuś, dyrektor Departamentu Projektów i Inwestycji w GZM.

Grupę zakupową energii elektrycznej tworzą gminy z Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii, jak i spoza jej granic. Na liście znajdują się  starostwa powiatowe oraz odrębne jednostki budżetowe. Zakupiona energia elektryczna będzie trafiać m.in. do szkół, przedszkoli, muzeów, szpitali, urzędów oraz zakładów komunalnych. Ponadto grupa obejmuje Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego oraz związane z nim instytucje.

Na liście odbiorców znalazły się m.in. Miejski Zarząd Dróg i Infrastruktury Informatycznej w Zabrzu, Przedsiębiorstwo Komunikacji Miejskiej Sp. z o.o. z Sosnowca, Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji w Piekarach Śląskich, Stadion Śląski, Planetarium Śląskie, ZOO w Chorzowie.

Grupa zakupowa zrzesza także podmioty zajmujące się mieszkalnictwem. To TBS-y oraz spółdzielnie mieszkaniowe.

Wartość zamówienia na zakup blisko 1 terawatogodziny (TWh) energii elektrycznej szacuje się na prawie 530 mln zł.

– Organizując kolejne edycje grup zakupowych energii elektrycznych spotykamy się coraz większym zainteresowaniem samorządów naszym projektem. Wiedza i doświadczenia w koordynacji działań tak dużej liczby jednostek oraz organizacji przetargów to podstawa do  tworzenia różnych grup zakupowych – wyjaśnia Michał Szczerbiński z Departamentu Projektów i Inwestycji w GZM.

W 2019 r. Metropolia po raz pierwszy w ten sposób zakupiła energię w ramach grupy liczącej 73 zamawiających. Rok później grupa zwiększyła się do 113 uczestników.

W oparciu o model grupowego zakupu Metropolia kupiła także gaz. Odbiorcami było 25 gmin z 66 jednostkami. Obecnie trwają przygotowania do ogłoszenia kolejnego przetargu.

Dobiegają również końca rozmowy z gminami w celu powołania grupy zakupowej samochodów elektrycznych, realizując tym samym wymogi ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych.

Link: Zakup energii elektrycznej przez uczestników grupy zakupowej Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii

Bilet dobowy, w niezmienionej cenie, integrujący całą sieć Zarządu Transportu Metropolitalnego i pociągi Kolei Śląskich na terenie Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii oraz możliwość zakupu ulgowego Metrobiletu, dla wszystkich pasażerów, posiadających prawo do ulgowych przejazdów – to nowości we wspólnej ofercie biletowej, które zaczną obowiązywać od 1 września. Dodatkowo rozszerzony zostanie zakres obowiązywania Metrobiletu, który obejmie odcinek Knurów-Gliwice. Zawarte porozumienie otwiera drogę do integracji z pociągami POLREGIO, a więc objęcia wspólną ofertą planowanych odcinków Gliwice-Bytom oraz Katowice-Sławków.  

Superbilet dobowy na całą Metropolię: pociągi, autobusy, tramwaje i trolejbusy 

Pierwszym nowym rozwiązaniem jest wprowadzenie do sprzedaży imiennego biletu „24h+Kolej”, który będzie uprawniać do podróżowania pojazdami ZTM oraz pociągami Kolei Śląskich bez żadnych ograniczeń na terenie całej Metropolii przez 24 godziny.  

Bilet będzie dostępny w sprzedaży w formie elektronicznej na kartę ŚKUP, w aplikacjach mobilnych oraz docelowo – również w formie papierowej w automatach biletowych.  

Bilet, pomimo zwiększonego zakresu obowiązywania, pozostanie w obecnej cenie (15 zł bilet normalny; 7,50 zł bilet ulgowy). Jednocześnie w sieci sprzedaży Kolei Śląskich będzie funkcjonował analogiczny bilet pod nazwą „Superbilet 24 Strefa M”.  

NOTE Ze względów technicznych, kupując ten rodzaju biletu od 1 września poprzez doładowanie karty ŚKUP, koniecznym jest jego aktywowanie. Jest to możliwe w kasowniku, znajdującym się w dowolnym autobusie, tramwaju, trolejbusie.  

– Wprowadzenie 24-godzinnego biletu na wszystkie środki transportu jest nowym rozwiązaniem, które w niedalekiej przyszłości będziemy chcieli rozszerzyć na pozostałe rodzaje biletów – zapowiada Grzegorz Kwitek, członek zarządu GZM.  

– Cena biletu dobowego od 1 września nie zmieni się, a mieszkańcy zyskują możliwości przejazdu na jego podstawie także pociągami Kolei Śląskich. Dzięki temu podróżowanie transportem publicznym po Metropolii będzie jeszcze łatwiejsze, a pasażerowie nie będą musieli się już martwić jaki bilet muszą mieć przy sobie, decydując się na dany środek transportu – tłumaczy.  

Nowy odcinek na trasie Metrobiletu. Niebawem również pociągi POLREGIO 

W sprzedaży dostępne będą nadal Metrobilety miesięczne, których ceny również pozostaną bez zmian. 

Zwiększy się natomiast zakres obowiązywania jednego z nich – w ofercie od 1 września pojawi się nowy odcinek Gliwice-Knurów (Metrobilet Zielony/Metrobilet Cała Metropolia).  

Zawarte porozumienie otwiera również drogę do integracji z pociągami POLREGIO. Dzięki temu ze wspólnej oferty będzie można również skorzystać w pociągach na trasach Gliwice-Bytom i Katowice-Sławków, które będą dofinansowywane z budżetu GZM, a których uruchomienie planowane jest na połowę grudnia.   

Jednocześnie w sieci sprzedaży Kolei Śląskich będą funkcjonować analogiczne bilety miesięczne w ofercie „SUPERBILET”. 

Do tej pory tylko studenci do 26 lat, teraz każdy pasażer mający prawo do ulgi 

Porozumienie ułatwi również kwestię honorowania ulg u różnych organizatorów. Zarówno w pociągach Kolei Śląskich jak i pojazdach pod szyldem ZTM będą wzajemnie honorowane ulgowe bilety miesięczne z ofert METROBILET i SUPERBILET. Do tej pory, ze względu na duże różnice w przepisach dotyczących ulgowych przejazdów, które honorowane są na kolei i w komunikacji miejskiej, z możliwości zakupu ulgowego Metrobiletu mogli skorzystać wyłącznie studenci do 26 lat.  

Natomiast dzięki wprowadzonym zmianom od 1 września 2021 roku, każdy pasażer, który kupi jeden z wymienionych biletów (bilet 24h+Kolej, Superbilet 24 Strefa M, Metrobilet,) ulgowych w sieci sprzedaży Kolei Śląskich, będzie mógł podróżować w pojazdach ZTM. Tak samo będzie to działało w drugą stronę, kiedy pasażer kupi wymieniony bilet ulgowy w sieci sprzedaży ZTM, będzie mógł na jego podstawie odbyć podróż pociągiem Kolei Śląskich. 

Po zmianach taki bilet ulgowy będą mogli również zakupić, a następnie podróżować pociągami Kolei Śląskich np. uczniowie, emeryci, którzy ukończyli 60. rok życia lub studenci bez względu na wiek.  

Bilety „24h+Kolej” oraz „Superbilet 24 Strefa M” będą dostępne z ulgą 50 proc. dla uprawnionych zgodnie z taryfą ZTM. 

NOTE Zasada wspólnego honorowania ulg nie będzie dotyczyła uprawnień do bezpłatnych przejazdów u poszczególnych organizatorów. To znaczy, że najmłodsi mieszkańcy Metropolii, dzieci i młodzież do 16 lat, którzy z ZTM mogą korzystać bezpłatnie, nie będą mogli skorzystać z tego uprawnienia w pociągach Kolei Śląskich.  

– Ulgi w transporcie kolejowym i komunikacji miejskiej różnią się, a doprowadzenie do ich wzajemnego honorowania było dla nas dużym wyzwaniem. Ostatecznie udało nam się rozwiązać również ten problem, tak aby korzystanie z transportu zbiorowego na terenie Metropolii było dla mieszkańców proste i wygodne. W tym zakresie to zupełnie nowa jakość w rozwiązaniach taryfowanych na obszarze Metropolii – wyjaśnia Grzegorz Kwitek. 

Do wspólnej oferty w najbliższych miesiącach dołączy również spółka POLREGIO. 

Opisane rozwiązania taryfowe wejdą w życie od 1 września 2021 r. 

Trwają przygotowania do cyklicznych przelotów dronem w Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii. Jeden ze scenariuszy zakłada, że dron, na żądanie, samodzielnie wystartuje ze specjalnie skonstruowanego hangaru i przetransportuje w przestrzeni powietrznej nad miastem na odległość ok. 3 km, kilkukilogramową przesyłkę, którą będzie np. defibrylator. Przeloty planowane są tej jesieni w Sosnowcu.

Porozumienie o współpracy w tym zakresie zostało podpisane pomiędzy przedstawicielami GZM, miastem Sosnowiec, gdzie przeloty będą się odbyć, dostawcami usług dronowych – firmami Dronehub oraz Pentacomp oraz Łukasiewicz – Instytutem Lotnictwa.

Celem jest przygotowanie i wspólne przeprowadzenie cyklicznych pilotaży w realnych warunkach miejskich w kontekście rozwoju automatycznego transportu pilnych ładunków medycznych z wykorzystaniem dronów.

– Przeprowadzenie tego przelotu najlepiej obrazuje to, co jest podstawą naszej współpracy na rzecz rozwoju technologii dronowej w Metropolii. Sprawdzanie nowych rozwiązań w warunkach docelowych jest możliwością zebrania ogromnej ilości doświadczeń, służących rozwijaniu tej technologii na większą skalę – mówi Henryk Borczyk, wiceprzewodniczący zarządu Metropolii GZM.

– Celem jest to, by w niedalekiej przyszłości drony mogły być wykorzystanie do świadczenia różnego rodzaju usług, w tym również do transportowania przesyłek ratujących życie. Wykorzystanie dronów może w ten sposób przyczynić się podniesienia poziomu bezpieczeństwa w naszych miastach, bo potrzebna pomoc będzie mogła zostać udzielona również z ich użyciem – wyjaśnia.

Technologia dostosowana do świadczenia usług w warunkach miejskiej zabudowy

Istotnym założeniem prac związanych z możliwością wykorzystania dronów do świadczenia różnego rodzaju usług, jest to, aby przeloty mogły odbywać się w przestrzeni powietrznej nad miastami.

Dlatego też rozwijana technologia musi w pełni dostosowywać się m.in. do uwarunkowań miejskiej zabudowy. Wpływa to również na szczególne wymagania dotyczące bezpieczeństwa, które tego rodzaju urządzenia muszą spełniać, aby móc takie przeloty wykonywać.

– Bardzo się cieszymy, że to właśnie w Sosnowcu będziemy testować innowacyjne rozwiązania w zakresie bezzałogowych statków powietrznych i gościć ekspertów branży dronowej – mówi Arkadiusz Chęciński, prezydent Sosnowca.

– Drony są z nami już od pewnego czasu i pomagają m.in. w wykrywaniu źródeł niskiej emisji na terenie GZM. Teraz poprzeczka postawiona jest jednak wyżej, bo mogą one przysłużyć się ratowaniu zdrowia i życia ludzkiego i to bez lub przy symbolicznym udziale człowieka. Pilotaż nie tylko pokazuje, że w Zagłębiu rozumiemy i popularyzujemy technologię, ale również, że chcemy ją wdrażać na szerszą skalę, by realnie pomagała lokalnym społecznościom i służbom – podkreśla.

Mechanizm kartezjański automatycznie przekaże nadawaną przesyłkę

Celem zatem jest to, aby drony mogły wykonywać różnego rodzaju misje w trybie autonomicznym, czyli bez obecności człowieka. Zanim to będzie możliwe, wariantem pośrednim jest przeprowadzenie pilotaży w trybie automatycznym. Oznacza to, że obsługa drona w sposób zdalny kontroluje jego przelot, a trasa tego przelotu została wcześniej zaprogramowana.

– Projekt, który będziemy realizować w Sosnowcu to kolejna okazja do potwierdzenia trafności zastosowania dronów i stacji dokujących firmy Dronehub. W pilotażu wezmą udział dwie nasze stacje dokujące, każda wyposażona w mechanizm kartezjański, czyli robotyczny podajnik, który automatycznie pobierze defibrylator ze skrytki w stacji dokującej i umieści go w dronie. Po wykonaniu lotu, podobny mechanizm odbierze przesyłkę z drona i umieści ją w skrytce w stacji docelowej – tłumaczy Vadym Melnyk, założyciel i prezes Dronehub.

Dzięki zastosowaniu dronów w ratownictwie, czas potrzebny na dostarczenie niezbędnego sprzętu medycznego na miejsce zdarzenia może zostać znacząco skrócony.

– Dron porusza się w linii prostej, nie stoi w korkach, nie błądzi, nie potrzebuje czasu na zebranie się zespołu ratowników. A czas jest absolutnie kluczowy w ratowaniu życia i zdrowia ludzi. System Dronehub umożliwia transport także innych pilnych przesyłek medycznych, jak np. próbki krwi – zauważa Vadym Melnyk.

System sam sygnalizuje potencjalne odchylenia, kontroler czuwa nad przebiegiem lotu

Bezpieczeństwo i autonomiczność lotów są kluczowymi, wyróżniającymi aspektami projektu, którego wyniki już wkrótce poznamy po przeprowadzeniu projektu w Sosnowcu.

– Nad obiema kwestiami czuwa oprogramowanie Flightware. Zaprojektowane przez nas rozwiązanie umożliwia automatyczne zarządzanie lotami bezzałogowych statków powietrznych – mówi Karol Gajos, prezes zarządu Pentacompu.

– Start, przelot, faza lądowania oraz wszelkie parametry lotu i samego drona nadzorowane są w czasie rzeczywistym przez zaawansowane algorytmy, a udział człowieka w misji został ograniczony do funkcji kontrolnej. Dzięki wyeliminowaniu ryzyka płynącego z tzw. „błędu ludzkiego”, system można wykorzystywać np. do transportu przesyłek medycznych oraz w ratownictwie – podkreśla.

System sam sygnalizuje każde odchylenie lub niebezpieczne zdarzenie. Operator na żadnym etapie nie steruje maszyną. Sprawuje jednak kontrolę nad prawidłowym przebiegiem misji, analizuje czy raportowane wydarzenie ma wpływ na bezpieczeństwo i podejmuje decyzję, czy należy rozpocząć odpowiednią procedurę awaryjną.

– Cieszymy się, że możemy brać udział w tak nowatorskim projekcie. Jesteśmy pewni, że sukces, jaki z naszymi partnerami odniesiemy w Sosnowcu, przyczyni się do rozwoju i upowszechniania technologii dronowej w Polsce – mówi Anna Mazur, główny specjalista w Jednostce Certyfikującej Wyroby BSP – Bezzałogowe Statki Powietrzne z Łukasiewicz – Instytutu Lotnictwa.

–  Jako państwowemu instytutowi z branży lotniczej zależy nam, aby drony w niedalekiej przyszłości stały się integralną częścią naszej codzienności w obszarze usług i bezpieczeństwa publicznego – zaznacza.

Pilotaż, który zostanie przeprowadzony w Sosnowcu i Metropolii GZM, jest wspólnym projektem firm i instytucji zaangażowanych w rozwój technologii dronowych w Polsce. Loty będą odbywały się jesienią potrwają kilka dni. Szczegóły wkrótce zostaną podane.

Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia uruchamia nową funkcjonalność, która pozwoli pasażerom skuteczniej zaplanować swoje codzienne podróże, a osobom odwiedzającym GZM – ułatwi odnalezienie najlepszego połączenia. Rzeczywisty czas odjazdu dla ok. 450 linii Zarządu Transportu Metropolitalnego są dostępne na mapie Google. Do tej pory dostępny tam był tylko czas rozkładowy, który nie uwzględniał niespodziewanych utrudnień i opóźnień. Nowa funkcja na mapach Google wspierana jest przez metropolitalny systemem dynamicznej informacji pasażerskiej i otwarty format danych o rzeczywistym czasie odjazdu komunikacji miejskiej.

Czytaj więcej: Otwarty format danych o czasie odjazdu komunikacji ZTM. Może skorzystać każda aplikacja – Metropolia GZM

– Udostępnienie informacji o rzeczywistym czasie odjazdu na mapach Google, to bardzo ważny krok dla transportowej gałęzi smart city – mówi Paweł Krzyżak, zastępca dyrektora Departamentu Projektów i Inwestycji.

– Jednym z celów Metropolii jest wdrażanie nowych funkcjonalności, które ułatwią korzystanie z komunikacji miejskiej. Mapy Google to najpopularniejsze na rynku narzędzie do planowania podróży. Dlatego też naturalnym dla nas było, aby te informacje były również tam dostępne. Dzięki tej współpracy mieszkańcy oraz osoby odwiedzające GZM będą mogły łatwiej odnaleźć interesujące ich połączenie spośród ok. 450 linii będących w ofercie ZTM i kursujących pomiędzy 56 gminami – dodaje.

Obliczanie opóźnienia pojazdu względem rozkładu jazdy możliwe jest dzięki zamontowanym w autobusach odbiornikom GPS, które regularnie, co kilkanaście sekund, przekazują pozycję pojazdu do centralnego systemu. Dzięki przetłumaczeniu tych danych do otwartego formatu, możliwym jest opublikowanie ich właśnie w aplikacji Google Maps.

Pasażerowie, którzy będą planować swoją podróż właśnie za pomocą tego popularnego narzędzia, po wyznaczeniu proponowanej trasy i kliknięciu w ikonę przystanku komunikacji miejskiej, będą mogli zobaczyć za ile minut dana linie rzeczywiście przyjedzie we wskazane miejsce.

Prezentacja rzeczywistego czasu przyjazdu, to pierwszy etap współpracy Metropolii z Google w tym zakresie udostępnienia danych transportowych.

Kolejny to rozpoczęcie prac związanych z zintegrowaniem danych transportowych w Google, dla których nie było dotychczas systemowego zarządzania. W planie jest m.in. uporządkowanie informacji przystankowych oraz ich lokalizacji, a także renumeracja stanowisk, poprawa linków do rozkładów jazdy i innych, bardziej szczegółowych parametrów. Dzięki temu będzie można odczuć efekt spójności, którego osiągnięcie było wyzwaniem po integracji w ramach Metropolii trzech organizatorów transportu.

Uspokojenie ruchu przy ul. Miarki poprzez odgięcie toru jazdy samochodów i zawężenie jezdni z dwóch do jednego pasa (na odcinku od gmachu poczty do budynku przy ul. Miarki 54), zwiększenie liczby miejsc parkingowych, wprowadzenie nowego przejścia dla pieszych oraz drogi rowerowej – takie zmiany już od września czekają ul. Miarki w Bytomiu. Wprowadzone zmiany są efektem badań ruchu oraz szerokich konsultacji z mieszkańcami. Będą miały charakter prototypowy – będą wprowadzone na okres około 1,5 miesiąca i zostaną poddane ocenie mieszkańców. Jeśli zaproponowane przez urbanistów i inżynierów ruchu rozwiązania się sprawdzą, staną się podstawą trwałych zmian przy ul. Miarki.

Zespół Metropolitalnej Szkoły Prototypowania złożony ze specjalistów zajmujących się inżynierią ruchu, transportem publicznym, urbanistyką i rewitalizacją z różnych miast Metropolii w czerwcu 2021 roku przeprowadził szerokie konsultacje społeczne wśród użytkowników ul. Miarki. W trakcie rozmów, mieszkańcy wypunktowali liczne mankamenty ul. Miarki.

Większość respondentów zwracała uwagę przede wszystkim na konieczność podniesienia bezpieczeństwa pieszych. W drugiej kolejności mieszkańcy wskazywali na uciążliwy hałas, niską estetykę, brak zieleni, problemy z parkowaniem i brak przestrzeni rekreacyjnej przy ul. Miarki.

Słabe strony śródmiejskiej ulicy potwierdziły badania prędkości jazdy pojazdów, natężenia i struktury ruchu, pomiary hałasu oraz parkowania. Badania wskazały, że średnia prędkość zdecydowanej większości pojazdów jest za wysoka, hałas przekracza dopuszczalne normy, we wschodniej części ulicy kierowcy często parkują nieprawidłowo. Oprócz tego, kierowcy w większości wybierają jazdę śródmiejską ulicą, zamiast jazdy obwodnicą Bytomia, która pozwala bezpiecznie ominąć centrum.

Rozwiązania odpowiedzią na potrzeby mieszkańców

Remedium na problemy związane z prędkością przy ul. Miarki będzie esowanie jezdni, czyli odgięcie toru jazdy dla samochodów. Jezdnia ul. Miarki zostanie też zawężona – z dwóch pasów do jednego na odcinku od gmachu poczty do budynku numer 54, z pozostawieniem odcinka dwupasmowego na początku (od skrzyżowania z pl. Wolskiego i ul. Jagiellońską do gmachu poczty) i na końcu (od budynku nr 54 do rozplotu jezdni w kierunkach na Kraków i na Katowice), a także pasów dodatkowych do skrętu w lewo.  

Wzdłuż prawie całej ul. Miarki zostanie poprowadzona ścieżka rowerowa. Będzie ona biegła północną częścią jezdni z wyjątkiem krótkiego fragmentu w sąsiedztwie skrzyżowania z ul. Matejki, gdzie dopuszczony będzie ruch rowerowy na chodniku.

Nowe przejście dla pieszych, więcej miejsca do parkowania

Ponieważ jedną z bolączek wskazywanych przez mieszkańców ul. Miarki jest brak miejsc parkingowych, zdesperowani kierowcy zastawiają pojazdami znaczną część chodnika. To niekomfortowa sytuacja zarówno dla pieszych korzystających z chodników wzdłuż ul. Miarki, jak i samych parkujących. Dlatego też zmiany w organizacji ruchu zakładają przeniesienie parkowania na jezdnię. Ponadto wprowadzone zostaną dodatkowe parkingi w układzie równoległym lub skośnym.

Projektanci zaproponowali też wprowadzenie nowego przejścia dla pieszych na wysokości budynku numer 52, co znacznie ułatwi dojście z ul. Miarki do ul. Katowickiej, Matejki i dalej do Rynku.

Co istotne, projekt przewiduje też zabezpieczenie przestrzeni postojowej dla śmieciarek w sąsiedztwie bram wjazdowych do nieruchomości położonych przy ulicy.

Jak prototyp będzie funkcjonował w praktyce

Tymczasowa organizacja ruchu zostanie wprowadzona na okres 1,5 miesiąca w połowie września. 

– Wprowadzenie tymczasowej organizacji ruchu pozwoli nam przetestować wprowadzone rozwiązania i poddać je badaniom i ocenie mieszkańców. Dzięki temu dowiemy się, co o zmianach sądzą użytkownicy drogi zanim wprowadzimy docelowe rozwiązania – mówi Mariusz Wołosz, prezydent Bytomia.

Jako pierwsi zakres projektowanych zmian poznali mieszkańcy ul. Miarki, którzy spotkali się z prezydentem i uczestnikami Metropolitalnej Szkoły Prototypowania w poniedziałek 23 sierpnia w Centrum Integracji Społecznej. Mieszkańcy dopytywali o to, czy planowane jest ograniczenie ruchu samochodów ciężarowych przy ul. Miarki. Aby uspokoić ruch w Śródmieściu Bytomia miasto będzie składało wnioski do Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad o zmianę przebiegu drogi krajowej 94.

Mieszkańcy ul. Miarki pytali też o zintegrowanie transportu autobusowego i tramwajowego w Śródmieściu Bytomia oraz trasę jazdy autobusu M3, która biegnie przez ul. Miarki. Rozmawiali też o potencjalnych lokalizacjach nowych przejść dla pieszych. Prototyp zakłada obserwację zachowań użytkowników drogi i dostosowanie organizacji ruchu do potrzeb i zachowań pieszych i kierowców. 

Bytomianie dopytywali także o to, jak będzie wyglądał wyjazd z ul. Moniuszki i czy będzie płynny. Obniżenie prędkości jazdy pojazdów zwiększa przepustowość drogi, dlatego wyjechanie z ul. Rostka czy z ul. Moniuszki w ulicę Miarki po zmianach powinno być prostsze.

Mieszkańcy dopytywali też o to, czy na ul. Miarki pojawi się zieleń. Na etapie wprowadzania prototypu – nie. Jeśli natomiast tymczasowa organizacja ruchu się sprawdzi, przy wprowadzaniu docelowych zmian, z pewnością uwzględnione zostaną prośby o nowe nasadzenia przy ul. Miarki.

Projekt zmian organizacji ruchu ul. Miarki w Bytomiu opracował zespół Metropolitalnej Szkoły Prototypowania prowadzonej przez Górnośląsko-Zagłębiowską Metropolię. Gmina Bytom otrzymała z Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii dofinansowanie w kwocie 70 tys. zł na realizację projektu.

Zobacz także: Za szybko i za głośno. Problemy ul. Miarki w Bytomiu zbadane. Przed nami próba ich rozwiązania.

Na podst. UM Bytom

Rozpoczyna się pierwszy etap prac nad Strategią Rozwoju Górnośląsko- Zagłębiowskiej Metropolii. Bardzo ważne na początku prac jest poznanie opinii mieszkańców. Co myślą o warunkach życia, jaka jest ich opinia o funkcjonowaniu transportu, jakości dróg, rozwoju rynku pracy i dostępie do usług publicznych. To niektóre z pytań, które Metropolia postawiła w ankiecie on line skierowanej do mieszkańców. Zapraszamy do  wypełnienia.

Ankieta zawiera pytania dotyczące oceny najważniejszych dziedzin funkcjonowania Metropolii. Należą do nich m.in. transport publiczny, jakość dróg, dostęp do służby zdrowia, szkół, oferta wydarzeń kulturalnych. W ankiecie można się wypowiedzieć na temat stanu środowiska, rynku pracy, możliwości rozwoju zawodowego oraz warunków rozwoju przedsiębiorczości. Wypełniający ankietę może też wskazać wyzwania stojące przed Metropolią.

Ankieta jest anonimowa, jej wypełnienie powinno trwać max. 10 minut. Formularz można wypełnić do 20 września 2021 r. w formie elektronicznej.

Link: Ankieta do wypełnienia

Podczas dalszych prac nad dokumentem Strategii zostaną zorganizowane konsultacje społeczne.

Strategia Rozwoju Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii na lata 2022-2027 z perspektywą do 2035 r. będzie najważniejszym dokumentem strategicznym GZM, który określi wizję i cele rozwoju Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii na najbliższe kilkanaście lat. Ma koncentrować na kwestiach takich jak: poprawa jakości życia, rozwój funkcji metropolitalnych, wzmacnianie spójności przestrzennej i społeczno-gospodarczej, ale także ma odnosić się do współczesnych wyzwań i potrzeb. Strategia będzie diagnozować najważniejsze uwarunkowania i potrzeby rozwojowe Metropolii oraz określi jej potencjały.  Na ich podstawie wyznaczane będą działania służące poprawie jakości życia mieszkańców i wzmacnianiu rozwoju społeczno-ekonomicznego. Ponadto, w dokumencie znajdą się również zagadnienia związane z planowaniem przestrzennym, w tym model struktury funkcjonalno-przestrzennej oraz rekomendacje na temat kształtowania i prowadzenia polityki przestrzennej.

Zakończenie prac nad Strategią planowane jest na IV kwartał 2022 r. Dokument ten zastąpi obecnie obowiązujący „Program Działań Strategicznych”, który wyznaczył główne kierunki działań w pierwszej fazie funkcjonowania Metropolii. Określa on około 30 zadań do realizacji w latach 2018-2022, w ramach pięciu priorytetów rozwojowych.

Link: Ankieta do wypełnienia

Metropolia stara się o wsparcie finansowe z Rządowego Funduszu Polski Ład. Złożyła trzy wnioski na zakup 235 ekologicznych autobusów, budowę 400 nowoczesnych wiat przystankowych oraz stworzenie aplikacji otwartych danych. Łączna wartość zgłoszonych projektów to 605 mln zł.

Pierwszy z projektów dotyczy zakupu taboru niskoemisyjnego do obsługi publicznego transportu zbiorowego na wartość 570 mln. Metropolia chce zakupić 235 autobusów. W tej flocie 165 ma być o napędzie hybrydowym oraz 70 zasilanych gazem CNG Zakupione pojazdy obsługiwać będą obszar 56 gmin, na terenie których funkcję organizatora publicznego transportu zbiorowego pełni Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia. Tabor autobusowy zostanie przekazany do użytkowania poszczególnym PKM.

Planowany zakup wpisuje się to w działania związane z wprowadzaniem ekologicznego transportu publicznego. Kilka miesięcy temu pod koniec marca tego roku Metropolia ogłosiła przetarg  na zakup 32 pojazdów wraz z budową stacji ładowania w ramach programu GEPARD II. Ubiega się także o dofinansowanie zakupu 20 zasilanych wodorem w ramach programu „Zielony Transport Publiczny”.

Drugi z projektów o wartości 30 mln. zł dotyczy budowy ok. 400 nowoczesnych wiat przystankowych wraz z system zarządzania infrastrukturą przystankową. Mają być one wyposażone w m.in. elektroniczną tablicę do wyświetlania informacji miejskich oraz reklamowych, tablicę dynamicznej informacji pasażerskiej, gablotę do zamieszczenia papierowych rozkładów jazdy, kamerę monitoringu, znak drogowy D-15, tabliczkę z nazwą przystanku, oświetlenie LED, ławkę z oparciem oraz zakup Systemu do Zarządzania Informacją i Infrastrukturą Przystankową. W ramach projektu ma powstać także System do Zarządzania Informacją i Infrastrukturą Przystankową.

Realizacja tego projektu to krok w stronę modernizacji oraz wprowadzania spójnych standardów dla tego rodzaju infrastruktury. Pod koniec ubiegłego roku powstały „Wytyczne dotyczące infrastruktury transportu zbiorowego”. Dotyczą one budowy i modernizacji przystanków. Ponadto w kwietniu b.r. Zarząd Transportu Metropolitalnego opracował projekt wzoru informacji przystankowej. Ponadto od 2019 roku Metropolia przejmuje od gmin wiaty przystankowe.

Trzeci projekt o wartości 5 mln. zł dotyczy aplikacji Otwarte dane GZM, który ma być bazą do wdrożenia usług publicznych dla mieszkańców oraz inwestorów. Udostępnione zostaną dane gmin. Posłużą one do budowy aplikacji webowych w chmurze, prezentując tereny inwestycyjne, magazyny, biura, zaplecze badawczo-rozwojowe. Mogą posłużyć także do tworzenia aplikacji dla mieszkańców, która będzie nawigacją po metropolii. Może np. prezentować otoczenie edukacyjne, mieszkania, transport, rozrywkę. Gminy będą mogły wykorzystać otwarte dane jako narzędzie analityczne (BI) wspierające procesy decyzyjne. Będzie to, największa samorządowa platforma w Polsce, która zasili portal dane.gov.pl.

Obecnie trwają prace nad platformą otwartych danych GZM Data Store. Inwentaryzacji podlegają zbiory danych w 28 gminach.

Useful links:

Metropolia ogłosiła przetarg na zakup 32 elektrycznych autobusów i budowę stacji ładowania

Metropolia: przystanki mają oferować podobne standardy obsługi pasażera

Inteligentna Metropolia: w stronę platformy otwartych danych

Metropolia ma realizować program STOP SMOG. Współpracą jest zainteresowanych jest 15 gmin. Dzięki wspólnemu działaniu, wymiana źródeł ciepła oraz termomodernizacja może objąć ponad 350 prywatnych domów jednorodzinnych, które należą do osób, których nie stać na takie inwestycje. Dzisiaj Zgromadzenie Metropolii GZM wyraziło zgodę nad rozpoczęciem prac.

Poprawa jakości powietrza to jedno z głównych wyzwań Metropolii. Problemem jest wysokie, maksymalne stężenia pyłów zawieszonych, tak szkodliwych dla zdrowia. Głównym źródłem emisji jest spalanie węgla w piecach i przestarzałych kotłach węglowych. Program Stop Smog, który ma realizować Metropolia jest wsparciem właścicieli domów jednorodzinnych, które mają zbyt niskie dochody, by dokonać zmian w nieefektywnym i zagrażającym środowisku systemie ogrzewania.

– Rozpoczynamy współpracę z gminami na rzecz zmniejszania niskiej emisji. Metropolia chce wykorzystać swe kompetencje ustawowe i wesprzeć gminy w realizacji Programu- mówi Henryk Borczyk, wiceprzewodniczący Zarządu Metropolii GZM.

– Razem możemy efektywniej  przezwyciężać problem, który dotyka nas wszystkich. Wspólnie będziemy wspierać mieszkańców, których sytuacja materialna nie pozwala na wymianę źródeł ciepła i termomodernizację budynków. Teraz wraz z metropolitalnym Programem Ograniczenia Niskiej Emisji możemy mieć większe oddziaływanie na poprawę jakości powietrza- tłumaczy.

Obecnie 15 gmin wyraziło zainteresowanie realizacją projektu. Należą do nich: Będzin (20 budynków), Bieruń (20), Bobrowniki (50), Dąbrowa Górnicza (20), Gierałtowice (30), Gliwice (20), Katowice (25), Knurów (20), Mikołów (30), Mysłowice (20), Siewierz (20), Sośnicowice (20), Tarnowskie Góry (20), Tychy (20), Zabrze (20).Łącznie projekt obejmie 355 budynków.

Według szacunków koszt realizacji projektu, który ma potrwać do 2025 roku wyniesie ok. 18,8 mln zł. W tej kwocie ok. 13,1 mln zł ma pochodzić z budżetu NFOŚiGW, ok. 2,8 mln zł dołoży Metropolia GZM, ok. 2,9 pochodzić będzie z 15 gmin zainteresowanych udziałem w projekcie.

– Podczas realizacji projektu STOP SMOG Metropolia będzie odpowiedzialna za m.in. zawarcie porozumienia z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, prowadzenie budżetu, doradztwo techniczne oraz przeprowadzenie prac budowlanych dotyczących realizacji przedsięwzięć niskoemisyjnych- mówi Damian Kołakowski, zastępca dyrektora Departamentu Ochrony Środowiska Metropolii GZM.

– Zadaniem gmin będzie nabór i weryfikacja wniosków mieszkańców, wspólna z GZM promocja działań. Samorządy lokalne będą także kontrolować utrzymanie trwałości projektu po zakończeniu prac budowlanych – tłumaczy Damian Kołakowski.

Podczas dzisiejszej Sesji Zgromadzenie GZM podjęło w tej sprawie uchwałę wyrażającą zgodę na wejście w prawa i obowiązki gmin, które wynikają z realizacji przedsięwzięć niskoemisyjnych. Oznacza ona zgodę na realizację Programu Stop Smog przez Metropolię.

Z dniem 01.01.2021 r. weszła w życie znowelizowana ustawa o zmianie ustawy o wspieraniu termomodernizacji i remontów oraz niektórych innych ustaw. Zmiana dotyczy m.in. udoskonalenia funkcjonującego od lutego 2019 r. rządowego „Programu Stop Smog”. Dzięki temu Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia może  brać wraz z zainteresowanymi gminami udział w tym rządowym projekcie.

Program daje  możliwości pozyskania środków finansowych na termomodernizację prywatnych budynków jednorodzinnych należących do osób ubogich energetycznie wraz z wymianą nieekologicznego źródła ciepła,  przyłączeniem budynku do sieci gazowej lub ciepłowniczej. Program określa progi dochodowe osób, które mogą korzystać z dofinansowania lub pożyczki na odpowiednim poziomie.

Przypomnijmy, że Górnośląsko- Zagłębiowska Metropolia dysponuje mechanizmem wsparcia gmin  w walce z niska emisją. W ubiegłym roku powstał „Program działań na rzecz ograniczenia niskiej emisji”. Jego głównym celem jest zmniejszenie szkodliwej niskiej emisji do powietrza na obszarze  41 gmin członkowskich.

Linki:

Uchwały Zgromadzenia

Zobacz także: Metropolia ma nowe ustawowe kompetencje. Może skuteczniej walczyć o czyste powietrze