Do zdecydowanej większość wypadków drogowych z udziałem pieszych, bo w aż 90 proc. sytuacji, dochodzi z winy kierujących pojazdami. Ten rok, pomimo mniejszej mobilności ze względu na obowiązujące restrykcje związane z pandemią koronwirusa, był tragiczny pod względem liczby śmiertelnych potrącań  – do teraz na drogach w Śląskiem zginęło o 11 osób więcej niż przez cały 2019 rok. Dlatego też w trosce o zdrowie i życie mieszkańców, Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia oraz Komenda Wojewódzka Policji w Katowicach prowadzą wspólną kampanię „Bądźmy bezpieczni na drodze”. Jej celem z jednej strony jest zwrócenie uwagi kierowcom, że to od ich czujności i ostrożności zależy czy osoby przechodzące przez jezdnię wrócą bezpiecznie do domu, a z drugiej – przypomnienie pieszym, że i oni również muszą pamiętać, by zadbać o siebie np. odkładając telefon komórkowy do kieszeni. Plakaty informacyjne pojawiły się na kilkuset przystankach w miastach GZM. Bezpieczeństwo w ruchu drogowym wszystkich uczestników – pieszych, rowerzystów i kierowców – jest jednym z ważniejszych zagadnień w ramach opracowywanego planu zrównoważonej mobilności dla GZM.

Z danych Komendy Wojewódzkiej Policji w Katowicach wynika, że tylko w ostatnich pięciu latach w województwie śląskim doszło do 4980 wypadków z udziałem pieszych, w wyniku których 4700 osób doznało obrażeń ciała, a zginęło 433 pieszych.

– Co roku możemy zaobserwować stale poprawiające się bezpieczeństwo na naszych drogach. Wyraźnym i cieszącym nas wszystkich pozytywnym skutkiem jest zmniejszająca się liczba wypadków, a co za tym idzie – mniejsza liczba osób zabitych i rannych – mówi Adam Jakubczyk z Wydziału Ruchu Drogowego Komendy Wojewódzkiej Policji w Katowicach.

– Jednak ten rok był o wiele bardziej tragiczny jeśli chodzi o bezpieczeństwo pieszych. Do teraz na drogach w naszym regionie zginęło  60 osób, czyli o 11 osób więcej niż przez cały 2019 rok. Do co trzeciej z tych tragedii doszło w rejonie przejścia dla pieszych. W zeszłym roku było to 21 śmiertelnych potrąceń, w tym 24 – dodaje funkcjonariusz.

Zima, a co za tym idzie śliska lub mokra nawierzchnia, wydłużająca drogę hamowania; szybko zapadający zmrok lub ostre, oślepiające światło promieni słonecznych; ciemne ubrania, ale również pośpiech lub zwykła nieuwaga mogą przyczynić się do zupełnie niepotrzebnej tragedii.

Niestety – co również wynika z policyjnych statystyk – w zdecydowanej większości sytuacji do wypadków z udziałem pieszych dochodzi z winy kierujących pojazdami. Dlatego Metropolia w ramach podejmowanych przez siebie działań związanych z rozwojem zrównoważonej mobilności miejskiej, chce zaapelować o rozwagę i czujność właśnie do kierowców. 

– Kierowcami bywamy, a pieszymi jesteśmy praktycznie cały czas. Oczywiście każdy z nas musi myśleć o swoim bezpieczeństwie, jednak nie bez powodu pieszych nazywamy „niechronionymi uczestnikami ruchu”. W zderzeniu z samochodem ich szanse są bardzo małe – mówi Jacek Woźnikowski, dyrektor Departamentu Rozwoju Społeczno-Gospodarczego i Współpracy.

– Zagadnienia związane z bezpieczeństwem, a więc i z szukaniem mechanizmów, których celem jest uspokojenie ruchu na naszych drogach, to jeden z ważniejszych elementów naszych prac na planem zrównoważonej mobilności miejskiej. Z jednej strony chodzi o rozwiązania związane z infrastrukturą, ale bardzo istotna jest tutaj współpraca z mieszkańcami. Będziemy korzystać z różnych form komunikacji, aby przypominać tych kilka prostych zasadach, że nasza „ciężka noga na gazie”, pośpiech, nieostrożność i nieuwaga może doprowadzić do czyjejś śmierci lub poważnego uszczerbku zdrowia – podkreśla Jacek Woźnikowski.

W ramach akcji prowadzonej wspólnie z policją, na przystankach komunikacji miejskiej pojawiły się plakaty, przedstawiająca największe zagrożeniami dla pieszych na drodze. Wśród nich to m.in. ryzyko nadmiernej prędkości kierujących lub nie zatrzymanie się przed przejściem mimo że pieszy ma zielone światło, ale to również zwrócenie uwagi na potrzebę zachowania ostrożności podczas przechodzenia przez jezdnię, gdy powinniśmy skoncentrować się na drodze, a nie telefonie.

Grafiki, które znalazły się na plakatach zostały przygotowane przez uczniów Zespołu Szkół Plastycznych w Katowicach.

Pandemia koronawirusa nie zniechęciła mieszkańców Metropolii do korzystania z systemu zintegrowanych wypożyczalni rowerów miejskich. W tegorocznym sezonie wypożyczalnie funkcjonowały w pięciu miastach. W okresie od maja do końca listopada 2020 r. dokonano w sumie 307 tys. wypożyczeń rowerów Nextbike, z czego ponad 20 tys. podróży odbyło się w granicach więcej niż jednego miasta. Pomimo wyjątkowo niesprzyjających warunków liczba użytkowników wzrosła o ponad 21 proc. względem ubiegłego roku.

Start sezonu rowerów miejskich opóźniła w tym roku pandemia koronawirusa i związane z tym rządowe obostrzenia. Po pierwszej fali zakażeń restrykcje zostały złagodzone i od 6 maja miasta zaczęły uruchamiać swoje wypożyczalnie – najpierw Katowice i Siemianowice Śląskie, a niedługo potem Chorzów, Tychy i Sosnowiec. W przeciwieństwie do poprzedniego sezonu, w tym roku wypożyczalni rowerów miejskich nie uruchomiły Gliwice i Zabrze.

– Choć tegoroczny system liczył mniej miast, nie ucierpiała na tym liczba użytkowników, a wręcz przeciwnie, zaobserwowaliśmy ich przyrost. Można nawet powiedzieć, że po złagodzeniu obostrzeń związanych z pierwszą falą zakażeń koronawirusem, sklepy rowerowe i wypożyczalnie rowerów przeżywały prawdziwe oblężenie. Jeśli dodamy do tego fakt, że Światowa Organizacja Zdrowia zaleciła w tym czasie podróżowanie rowerami, jako bezpiecznym i zdrowym środkiem transportu, to jest to wyraźny sygnał, że wszelkie projekty rowerowe powinny być nadal przez nas rozwijane – mówi Marcin Dworak, pełnomocnik zarządu GZM ds. nowej mobilności.

W tym roku z wypożyczalni rowerów Nextbike na terenie Metropolii korzystało blisko 140 tys. mieszkańców – to wzrost o ponad 21 proc. w stosunku do roku ubiegłego. Spadła za to liczba wypożyczeń. Tego roku było ich łącznie ponad 307 tysięcy, zaś rok wcześniej – blisko 730 tysięcy. Rekordowym miesiącem 2020 roku był lipiec, w którym odnotowano blisko 72 tysiące wypożyczeń. W sumie w minionym sezonie dokonano 20,7 tys. przejazdów między miastami.

Standardowo najczęściej pokonywaną trasą między miastami były odcinki: Katowice-Chorzów (7626 przejazdów) i Chorzów-Katowice (7444). Najdłuższy przejechany dystans wyniósł 27 km i odnotowano go na odcinku Sosnowiec-Tychy. Z kolei najchętniej wybieraną stacją, w której parkowano rowery z innych miast, były sosnowieckie Stawiki (137 relokacji).

Zintegrowany system rowerów miejskich Nextbike pozwala na wypożyczenie roweru w jednym mieście, a oddanie go w innym, oczywiście pod warunkiem udziału obu miast w zintegrowanym systemie. Metropolia jest odpowiedzialna za finansowanie relokacji rowerów, co znaczy, że taki zabieg nie wiąże się z żadnymi wydatkami po stronie samorządów, czy samych rowerzystów. To Metropolia jest odpowiedzialna za finansowanie relokacji rowerów. W tym roku łącznie dokonano 3038 takich relokacji.

Należy przy tym pamiętać, że zintegrowany system wypożyczalni obejmuje rowery standardowe. Inne typy – rowery familijne, cargo, dziecięce czy wyposażone w fotelik do przewożenia dzieci, należy nadal zwracać w obrębie tego samego miasta.

Bezpieczeństwo transportu zbiorowego, nasze codzienne wybory mobilnościowe, dbałość o czyste powietrze oraz przepis na Metropolię przyjazną pokoleniom – takie tematy znalazły się w drugim numerze magazynu „W Metropolii”. Zapraszamy do lektury!

W grudniowo-styczniowym numerze naszego magazynu piszemy, jakie działania wdraża Zarząd Transportu Metropolitalnego, aby zapewnić bezpieczeństwo swoim podróżnym w czasie pandemii. Przeczytacie także o tym, co determinuje nasze codzienne podróże i w jaki sposób możemy poprawiać naszą mobilność.

Tematem numeru jest problematyka niskiej emisji i sposoby jej zwalczania. Co robi Metropolia, aby mieszkańcy mogli oddychać czystym powietrzem? Co sami możemy zrobić, aby ograniczyć smog?

Poznacie również przepis na Metropolię przyjazną pokoleniom. Dowiecie się, jakie projekty realizujemy zarówno z myślą o młodzieży, jak i o seniorach.

Celem magazynu „W Metropolii” jest informowanie o naszych działaniach, wizji rozwoju i zamierzeniach. Przekaz kierowany jest do szerokiej grupy mieszkańców – także tych, którzy nie znajdują się w kręgu odbiorców informacji przekazywanych za pośrednictwem mediów społecznościowych.

Magazyn w wersji drukowanej ukazuje się w formie insertu w dwóch gazetach regionalnych – „Dzienniku Zachodnim” i „Gazecie Wyborczej”. Ponadto część nakładu przeznaczona jest do kolportażu prowadzonego bezpośrednio przez gminy wchodzące w skład Metropolii. Magazyn w wersji cyfrowej można pobrać poniżej:

Pierwszy numer dostępny jest TUTAJ.

Wydatki mają wynieść ok 1.4 mld zł. Planowane dochody określono na poziomie 1,3 mld zł. Najwięcej pieniędzy – ok. 1,2 mld zł zostanie przeznaczone na organizację transportu zbiorowego. Budżet został przyjęty przez Zgromadzenie Górnośląsko- Zagłębiowskiej Metropolii w piątek, 18 grudnia 2020 roku.

W 2021 roku dochody Metropolii GZM zaplanowano na poziomie 1,3 mld zł. W tej kwocie około 504 mln zł ma stanowić część zmienna składki rocznej gmin. Jest ona przeznaczona na finansowanie zadań związanych z organizacją przewozów gminnych na rzecz członków Metropolii. Pozostałe dochody pochodzić będą z 5-procentowego udziału w podatku dochodowym od osób fizycznych – ok. 375 mln zł. Wpływy z usług przewozowych, jak sprzedaż biletów, zostały zaplanowane na kwotę ok. 263 mln zł. Część stała składki gmin członkowskich ma wynieść ok. 37,5 mln zł.

Planowane wydatki z budżetu Metropolii mają wynieść ok. 1,4 mld zł. W 2021 roku na transport ma zostać wydane łącznie ok. 1,3 mld zł. To największa pozycja w budżecie. W tej kwocie ok. 1,2 mld zł zostanie przeznaczone na organizację komunikacji miejskiej. Przypomnijmy, Metropolia organizuje transport w 52 gminach – 40 metropolitalnych oraz 12 z nią sąsiadujących. Wydatki zostaną przeznaczone na przewozy autobusowe, tramwajowe i trolejbusowe. Pieniądze zostaną też wydatkowane na organizację przewozów metropolitalnych do Międzynarodowego Portu Lotniczego „Katowice” w Pyrzowicach. W budżecie zapisano także 10 mln zł na dofinansowanie połączeń kolejowych na obszarze Metropolii.

W budżecie na transport pasażerski przewidziano także wydatki na rozwój i integrację systemów utrzymujących komunikację pasażerską, a także na integrację przewozów. Metropolia planuje wdrożenie ewolucyjnych rozwiązań w systemie ŚKUP, które wyeliminują największe wady systemu. To także utrzymanie solarnych automatów biletowych czy wdrożenie systemu automatycznego zliczania pasażerów.

W budżecie zapisano 24 mln zł na pomoc finansową w formie dotacji celowych dla gmin- liderów w Programie „Kolej+”. Przypomnijmy, że w listopadzie do drugiego etapu programu, który potrwa 12 miesięcy, zakwalifikowano wszystkie 15 wniosków opracowanych i złożonych przy udziale Metropolii. Ma ona sfinansować wymagany 15-procentowy wkład własny projektów, które zostaną zakwalifikowane do realizacji.

W przyszłym roku 16 mln zł ma trafić do Dąbrowy Górniczej. To kontynuacja dwuletniej dotacji na realizację projektu przebudowy infrastruktury kolejowej i drogowej w obszarze stacji Dąbrowa Górnicza. Zadanie to ma sprzyjać rozwojowi ruchu aglomeracyjnego i wpisuje się w rozwój Kolei Metropolitalnej. Na realizację tego projektu na lata 2020-2021 w wieloletniej Prognozie Finansowej zapisano łącznie 26 mln zł.

W strukturze wydatków uwzględniono również 10 mln zł, które zostaną przekazane w ramach Metropolitalnego Funduszu Solidarności w 2021 roku. Kwota ta będzie dodatkowo powiększona o ok. 1,9 mln zł, które nie zostały wykorzystane przez gminy w roku 2020. Oznacza to, że od stycznia do gmin może trafić łącznie ok. 11, 9 mln zł finansowego wsparcia, aby niwelować różnice w rozwoju społeczno-gospodarczym.

W przyszłorocznym budżecie zarezerwowano również ok. 14,6 mln zł na wsparcie działalności gmin członkowskich GZM w ramach Programu Ograniczania Niskiej Emisji (PONE). Do budżetu programu dodatkowo trafi ok. 13,5  mln zł, których nie zdążono wykorzystać przez gminy w PONE tym roku. Finalnie budżet na ten cel zwiększy się do 28,1 mln zł.

Zgromadzenie przyjęło także Wieloletnią Prognozę Finansową na lata 2021-2030. Jej podstawowym założeniem jest realne ujęcie strony dochodów, jak i wydatków Metropolii we wszystkich latach objętych prognozą. Zawiera ona 56 zadań na łączną kwotę ponad 16 mld zł.

W budżecie Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii na 2021 rok zaplanowano deficyt budżetowy w wysokości ok. 150 mln zł.  Jest to różnica pomiędzy planowanymi dochodami oraz wydatkami. Deficyt ten planuje się sfinansować w pełnej wysokości z przychodów zaplanowanych jako środki pochodzące z nadwyżki budżetowej z lat ubiegłych.

W piątek (18 grudnia) podczas XXX sesji Zgromadzenia Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii została podjęta uchwała w sprawie wyboru nowego wiceprzewodniczącego zarządu GZM. Został nim Henryk Borczyk, który zastąpił rezygnującego z tego stanowiska Grzegorza Podlewskiego, odpowiedzialnego za realizację zadań związanych z rozwojem społeczno-gospodarczym i współpracą.

Henryk Borczyk jest tyszaninem, ukończył krakowską AGH. Posiada wieloletnie doświadczenia kierownicze oraz samorządowe. Wcześniej pracował m.in. jako zastępcą prezydenta Miasta Tychy (2000-2010), gdzie nadzorował obszar inwestycji, usług komunalnych i ochrony środowiska. Był odpowiedzialny za stworzenie i wdrożenie pierwszego w kraju Programu Ograniczenia Niskiej Emisji. Kierował także miejskimi spółkami Agencją Promocji i Rozwoju Gospodarczego oraz tyskim TBS-em.

W latach 2010-2015 był prezesem Tauron Ciepło, a następnie wiceprezesem zarządu ds. korporacji grupy Tauron Polska Energia S.A., odpowiedzialnym za zamówienia strategiczne i konsolidowane. Pełnił również szereg funkcji społecznych jak Wiceprezes Stowarzyszenia Gmin Energie Cities, ekspert Parlamentarnej Komisji Ochrony Środowiska czy członek Regionalnej Rady ds. Energii przy Śląskim Związku Gmin i Powiatów.

Europejskie metropolie wystosowały wspólne stanowisko wypracowane w ramach European Metropolitan Authorities (EMA), na temat roli obszarów metropolitarnych w planowaniu i wdrażaniu Europejskiego Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności. Stanowisko, które przesłano w środę (16 grudnia) do instytucji europejskich, wnosi o przyznanie większej roli obszarom metropolitalnym w naprawianiu szkód gospodarczych i społecznych, wyrządzonych pandemią koronawirusa.

Stanowisko, nad którym Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia pracowała w ramach grupy zadaniowej tworzącej ten dokument, ma na celu zaprezentowanie, w jaki sposób obszary metropolitalne mogą przyczyniać się do planowania i wdrażania Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności (Recovery and Resilience Facility Fund – RRF), tak aby jego efekty były pozytywne dla ich mieszkańców, przedsiębiorców oraz innych podmiotów.

– Dokument zwraca uwagę, że Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności to silne finansowo i bardzo ambitne narzędzie ukierunkowane na transformację, w którym Europejski Zielony Ład, obok transformacji cyfrowej i energetycznej, jest „motorem” rozwoju Unii Europejskiej – mówi Kazimierz Karolczak, przewodniczący zarządu GZM.

– Rozmowy o planowaniu oraz wdrażaniu instrumentu z pominięciem obszarów metropolitalnych mogą prowadzić do odciągnięcia środków od naprawdę wartościowych projektów, dających największe efekty synergii, których realizacja mogłaby być odpowiedzią na większość dzisiejszych problemów wywołanych pandemią – dodaje przewodniczący Karolczak. 

Stanowisko europejskich metropolii ujmuje takie aspekty, jak konieczność zapewnienia bezpiecznego transportu publicznego i nowej mobilności, gospodarowanie odpadami, mieszkalnictwo, wsparcie dla MŚP oraz innych usług w całym obszarze rynku pracy, zgodnie ze zmieniającymi się potrzebami ludności, w nowych okolicznościach wywołanych przez COVID-19. Dokument nawołuje do przyznania większej roli obszarom metropolitalnym w planowaniu i wdrażaniu Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności. Realizacja projektów w ramach Instrumentu w skali lokalnej i metropolitalnej to także doskonały sposób na pokazanie wsparcia Unii Europejskiej obywatelom oraz podmiotom gospodarczym i społecznym, które odczuwają skutki pandemii koronawirusa.

Stanowisko zostało wypracowane przez grupę zadaniową sieci EMA, składającą się oprócz GZM z obszarów metropolitalnych Barcelony, Helsinek, Mediolanu, Turynu, Lizbony, Bratysławy, Budapesztu, Krakowa i Warszawy. Dokument został przygotowany przez Ivána Tosicsa z Metropolitalnego Instytutu Badawczego w Budapeszcie. W imieniu całej sieci EMA został przesłany przez jej sekretariat (Obszar Metropolitalny Barcelony) do przewodniczącej Komisji Europejskiej Ursuli von der Leyen, komisarzy unijnych, sekretarza Komisji Europejskiej, przedstawicieli Dyrekcji Generalnej ds. Polityki Regionalnej i Miejskiej, przewodniczącego i wiceprzewodniczącej Parlamentu Europejskiego, europosłów i sprawozdawców, a także przedstawicieli Europejskiego Komitetu Regionów.

Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności powstał po to, aby pomóc w naprawieniu szkód gospodarczych i społecznych, jakie wyrządziła pandemia koronawirusa. Dzięki niemu Europa będzie bardziej przyjazna dla środowiska, bardziej cyfrowa i odporniejsza na kryzysy.

European Metropolitan Authorities (EMA) to dobrowolna sieć łącząca ponad czterdzieści europejskich miast i obszarów metropolitalnych, zamieszkiwanych przez ponad 75 mln mieszkańców. Głównym celem EMA jest stworzenie przestrzeni do dyskusji nad wyzwaniami europejskiego zarządzania metropolią i zdefiniowanie podstaw współpracy między głównymi metropoliami Europy. GZM aktywnie uczestniczy w pracach EMA od 2018 r.

W tym roku z inicjatywy GZM we współpracy z EMA zostały m.in. zorganizowane trzy Europejskie Webinaria Metropolitalne, o których szerzej pisaliśmy poniżej:

Jak koronawirus uderzył w europejskie metropolie? Co zrobić, aby odrodziły się po epidemii?

Metropolie w czasach pandemii. Wspólne problemy i sposoby wyjścia z kryzysu

Koronawirus i transport publiczny w europejskich metropoliach. Jakie wywołał skutki?

Od 31 grudnia każdy, kto będzie chciał latać dronem o masie powyżej 250 g lub dronem posiadającym kamerę, będzie musiał zarejestrować się, przejść szkolenie i zdać test online. Dotychczasowe krajowe prawo zastąpią nowe przepisy, które jednocześnie wchodzą w życie we wszystkich państwach Unii Europejskiej. W Polsce jest prawie 200 tys. użytkowników dronów, dlatego Urząd Lotnictwa Cywilnego startuje z kampanią informacyjną „Miej drony pod kontrolą”. Kampania skierowana jest przede wszystkim do osób latających hobbystycznie.

„Drony to ważna gałąź gospodarki, która bardzo dynamicznie się rozwija, również w Polsce. Jesteśmy w światowej czołówce państw, które z powodzeniem wdrażają systemy dronowe. Potencjał bezzałogowych statków powietrznych szczególnie widoczny jest w czasie pandemii. Już dzisiaj w Polsce drony są wykorzystywane m.in. w transporcie medycznym i innych ważnych dla gospodarki usługach. Nowe przepisy pozwolą ten rozwój jeszcze przyspieszyć a w efekcie polepszyć jakość życia Polaków” -mówi Marcin Horała – wiceminister Infrastruktury.

Co się zmieni?

Operacje bezzałogowymi statkami powietrznymi będą sklasyfikowane w oparciu o ich stopień ryzyka. Powstaną 3 kategorie lotów: otwarta (operacje o najniższym stopniu ryzyka), szczególna (operacje o średnim ryzyku) oraz certyfikowana (operacje o stopniu ryzyka porównywalnym do lotnictwa załogowego). Każdy, kto będzie chciał latać dronem o masie powyżej 250 g lub dronem posiadającym kamerę, zgodnie z wymaganiami kategorii otwartej, będzie musiał zarejestrować się, przejść szkolenie i test on-line na stronie drony.ulc.gov.pl. Operacje w kategorii otwartej mogą być wykonywane tylko w zasięgu widoczności wzrokowej pilota lub obserwatora do maksymalnej wysokości 120 metrów. Wymagane jest również poszanowanie prywatności innych osób oraz zachowanie bezpiecznej odległość między dronem a innymi osobami, zwierzętami oraz statkami powietrznymi.

„Bezpieczeństwo to nasza wspólna wartość, dlatego cieszę się, że zasady lotów dronami będą takie same w całej Europie. To milowy krok w kierunku podniesienia poziomu bezpieczeństwa w przestrzeni powietrznej oraz ułatwień dla rozwoju tej branży. Polska jako jeden z pierwszych krajów na świecie uregulowała rynek bezzałogowych statków powietrznych. Dzięki znajomości branży i doświadczeniu mogliśmy aktywnie uczestniczyć w tworzeniu wspólnych europejskich przepisów” – mówi Piotr Samson – Prezes Urzędu lotnictwa Cywilnego.

Obowiązkowa rejestracja operatorów dronów, szkolenie i testy na platformie internetowej to tylko niektóre nowości. Użytkowanie dronów ma być teraz łatwiejsze m.in. dzięki digitalizacji większości procesów w urzędzie. Przy tej okazji warto wspomnieć o polskim systemie PansaUTM, przy pomocy którego Polska Agencja Żeglugi Powietrznej koordynuje skomplikowane operacje bezzałogowych statków powietrznych. Jest to obecnie najbardziej zaawansowane narzędzie tego typu na świecie.

„Polska jest krajem o najwyższym poziomie cyfryzacji usług wspierających wykonywanie operacji bezzałogowych statków powietrznych. Polska Agencja Żeglugi Powietrznej jako pierwsza w Europie uruchomiła operacyjnie system do koordynacji lotów dronów PansaUTM. Pozwala on m.in. na szybką, cyfrową, niewerbalną komunikację pomiędzy kontrolerami ruchu lotniczego a operatorami dronów. Dzięki niemu operatorzy dronów mogą szybko sprawdzić możliwości lotu w danym obszarze, złożyć cyfrowo plan lotu oraz uzyskać zgodę na lot w sytuacji, gdy nie zagraża on bezpieczeństwu samolotów. To ogromny krok w kierunku integracji lotnictwa załogowego i bezzałogowego.” – mówi Janusz Janiszewski Prezes Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej.

Nowe przepisy szansą dla polskich przedsiębiorców

Lotnictwo bezzałogowe ma ogromny potencjał. Według szacunków Polskiego Instytutu Ekonomicznego wartość rynku dronów wyniesie do 2026 roku 3,26 mld złotych, ale efekt dla całej gospodarki może wynieść nawet 576 mld złotych. Co więcej, epidemia COVID-19 dała impuls do dalszego rozwoju a drony znalazły wiele nowych zastosowań.

Drony w czasie pandemii wykorzystywane są m.in. do monitoringu miast czy  odkażania przestrzeni publicznej. W Polsce przeprowadzono z powodzeniem pilotażowe loty dronów transportujących testy na Covid-19 pomiędzy warszawskimi szpitalami. Próbne loty odbyły się w Centralnoeuropejskim Demonstratorze Dronów – poligonie do bezpiecznego testowania nowych systemów bezzałogowych.

„Latanie dronem to nie tylko ciekawe hobby ale również niesamowity potencjał biznesowy. W tym roku mijają już dwa lata od powstania Centralnoeuropejskiego Demonstratora Dronów zlokalizowanego na terenie Górnosląsko-Zagłębiowskiej Metropolii, w którym testowane są m.in. rozwiązania ograniczające ryzyko w operacjach bezzałogowych statków powietrznych zgodnie z nowymi przepisami – mówi przewodniczący Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii Kazimierz Karolczak.

W ramach kampanii Urząd przygotował spot, ulotki oraz plakaty, które będzie można zobaczyć na przystankach autobusowych w Warszawie i Katowicach – miastach, w których odbywa się najwięcej lotów dronami. Istotnym elementem akcji informacyjnej będzie kampania internetowa, która ma trwać około 6 tygodni. Partnerem akcji jest Polska Agencja Żeglugi Powietrznej oraz Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia.

„Znaczenie, dane oraz psyche we współczesnych przestrzeniach” – to temat otwartego wykładu, który prof. Thomas Mical z Auckland Univerisity of Technology poprowadzi na Uniwersytecie Śląskim w piątek (11 grudnia). Cykl zajęć dla studentów Instytutu Nauk o Kulturze UŚ oraz Wydziału Architektury Politechniki Śląskiej odbywa się w ramach Metropolitalnego Fundusz Wspierania Nauki. To program wsparcia dla uczelni, umożliwiający zaproszenie światowej klasy naukowców do poprowadzenia wykładów dla studentów oraz konsultacji dla pracowników naukowych, kształcących się w Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii.

Zagadnienia w zakresie szeroko rozumianego designu i teorii architektury, dziedzictwa architektonicznego oraz oddziaływania nauk o kulturze i nowych mediów na procesy projektowania i realizacji obiektów architektonicznych są przedmiotem zajęć z prowadzonych przez prof. Thomasem Micalem dla studentów Uniwersytetu Śląskiego i Politechniki Śląskiej. Naukowiec jest profesorem w Auckland University of Technology, profesorem nadzwyczajnym w University of Southern Australia, Rensselaer Polytechnic Institute [USA] oraz Carleton University w Kanadzie. Jest również laureatem szeregu nagród z zakresu architektury i urbanistyki.

Ze względu na trwającą pandemię koronawirusa, zajęcia odbywają się zdalnie. W trakcie zaplanowanego cyklu aktywności dla studentów oraz doktorantów kierunków kulturoznawstwa i kultury mediów, a także architektury, odbędą się również dwa wykłady otwarte, które transmitowane będą na platformie YouTube. Piątkowe wydarzenie będzie dostępne tutaj: LINK. W wykładach może wziąć udział każdy zainteresowany.

Harmonogram otwartych wykładów, współorganizowanych z katowickim oddziałem Stowarzyszenia Architektów Polskich (SARP):   

11 grudnia 2020, godz. 13:30 – 15:00 „Znaczenie, dane oraz psyche we współczesnych przestrzeniach”

18 grudnia 2020, godz. 13:30 – 15:00 „Architektoniczna inteligencja i zwielokrotnione ekologie”

W ramach współpracy Uniwersytetu Śląskiego i Politechniki Śląskiej z prof. Thomasem Micalem do końca grudnia odbędzie się prawie 20 wykładów dla studentów oraz prawie 20 spotkań konsultacyjnych dla pracowników naukowych i doktorantów. 

Metropolitalny Fundusz Wspierania Nauki, o którym w skrócie mówimy „fundusz noblowski”, to program dotacji dla uczelni wyższych, działających na terenie Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii. Jego celem jest zaproszenie światowej klasy naukowców do poprowadzenia zajęć dla studentów w Metropolii, a co za tym idzie – podnoszenie oferty edukacyjnej uczelni wyższych w GZM. Jednym z podstawowych kryteriów przyznania dofinansowania jest to, aby zaproszony naukowiec reprezentował uczelnię, która znajduje się w pierwszej 20. światowych rankingów lub mógł poszczycić się bogatym dorobkiem naukowym.

Metropolitalny Fundusz Wspierania Nauki, poprzez podnoszenie atrakcyjności oferty miejscowych uczelni, ma zachęcać młodych ludzi do studiowania w Metropolii i związania z nią swojej przyszłości. Budżet funduszu wynosi 8 mln zł na lata 2019-2022. Realizacja programu wpisuje się w działania strategiczne Metropolii, związane z rozwojem społecznym i gospodarczym.

W których rejonach Metropolii ceny mieszkań są najbardziej atrakcyjne oraz w których miastach znajdziemy ich najwięcej? Odpowiedzi na te pytania można uzyskać w najnowszej analizie opublikowanej na portalu InfoGZM.  Analiza sytuacji na rynku mieszkaniowym to kolejne opracowanie przygotowane przez Departament Strategii i Polityki Przestrzennej w ramach prac Metropolitalnego Obserwatorium Społeczno-Ekonomicznego.

Analiza została wykonana w oparciu o zamieszczone w wiodących portalach ogłoszeniowych ceny ofertowe sprzedaży mieszkań w miastach GZM, na rynku pierwotnym i wtórnym, w październiku 2020 r. Badaniu poddano zarówno średnie ceny oraz średni metraż oferowanych mieszkań. Na mapach przedstawiono rozkład przestrzenny ofert, z uwzględnieniem cen dla poszczególnych lokalizacji. Pozwoliło to na wskazanie obszarów GZM, które cieszą się szczególną popularnością w zakresie nowych inwestycji oraz uzyskać informację jak kształtują się ceny na rynku wtórnym w wybranym mieście.

Z badania wynika, że ceny na rynku pierwotnym w GZM kształtowały się na poziomie od 3 500 zł do 8 800 zł za m².  Średnia cena ofertowa 1 m² na rynku pierwotnym w GZM to 6 769 zł. Najwyższe ceny widoczne są w Katowicach, zwłaszcza w centralnej części miasta – średnio powyżej 7 300 zł za m². Ceny na południu Katowic porównywalne są z cenami w Tychach oraz Gliwicach – pomiędzy 5 800 a 6 500 zł. Najniższe ceny na rynku pierwotnym zaobserwować można w północnej części GZM (Tarnowskie Góry).

Z kolei na rynku wtórnym średnia cena 1 m² w analizowanych gminach GZM wynosiła 4 734 zł. Najwyższe ceny – powyżej 6 800 zł – występowały głównie w Katowicach (dzielnice śródmiejskie oraz zachodnie). Wysokie średnie ceny widoczne są również na terenie Gliwic oraz Tychów – większość ofert na terenie tych miast prezentuje ceny powyżej 4 700 zł. Na tle GZM najniższe ceny mieszkań w październiku występowały w Łaziskach Górnych, północnej części Rudy Śląskiej oraz Świętochłowicach.

W przygotowanym materiale odniesiono się również do cen nieruchomości w kontekście średniego wynagrodzenia. Analiza wykazała, że w badanych miastach na prawach powiatu GZM za miesięczne wynagrodzenie można zakupić 0,97 m² mieszkania na rynku pierwotnym i 1,16 m² na rynku wtórnym.

Uzupełnieniem analizy jest również porównanie cen na rynku mieszkaniowym w Katowicach na tle 6 największych polskich miast– Gdańska, Krakowa, Łodzi, Poznania, Warszawy oraz Wrocławia – w oparciu o ceny ofertowe i transakcyjne publikowane przez Narodowy Bank Polski.

Publikacja ma charakter ciągły – planowana jest cykliczna aktualizacja oraz analiza danych.

Pełną informację można znaleźć na portalu InfoGZM w zakładce Analizy > Opracowania > Rynek mieszkaniowy.

Portal InfoGZM – opracowany i prowadzony przez Departament Strategii i Polityki Przestrzennej GZM – stanowi integralny element jednego ze strategicznych działań GZM, czyli Metropolitalnego Obserwatorium Społeczno-Ekonomicznego. Celem Obserwatorium jest monitorowanie zmian i procesów zachodzących w Metropolii oraz gromadzenie danych, które potencjalnie mogą wspierać proces programowania rozwoju społeczno-gospodarczego GZM.

Miasta Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii wraz fundacją Wolne Miejsce po raz kolejny łączą wspólnie siły ludzkich rąk i serc wolontariuszy oraz darczyńców w organizacji Wigilii dla Samotnych. Tegoroczna Wigilia odbędzie się w zmienionej formule. Tym razem, ze względu na pandemię covid-19, to wolontariusze fundacji wypełnią wolne miejsca w życiu odwiedzanych, samotnych ludzi, dostarczając im kolację wigilijną bezpośrednio do ich domów. Wydarzenie to wspiera również Metropolia poprzez m.in. wynajęcie sprzętu gastronomicznego potrzebnego do przygotowania wigilijnych dań oraz poprzez wynajem samochodów chłodzących, potrzebnych do ich przetransportowania.

Akcja odbędzie się 24 grudnia 2020 roku w godzinach od 7.00 do 15.00. Wszystko po to, by pomimo trudnych dla nas wszystkich obostrzeń, poczuć prawdziwe święta Bożego Narodzenia i podzielić się z samotnymi osobami, nie tylko posiłkiem, ale też dobrym słowem i życzeniami.

Każda samotna osoba, której sytuacja życiowa lub materialna nie pozwala, by spędzić Wigilię w gronie najbliższych, może zgłosić chęć przyjęcia paczki z wigilijnymi potrawami. Wystarczy skontaktować się z infolinią fundacji Wolne Miejsce, które będzie czynna od 5 do 20 grudnia br. przez całą dobę.

Wydarzenie to wspiera również Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia. W poprzednich latach, gdy była możliwość wspólnego spotkania przy wigilijnym stole, przy którym zasiadało kilka tysięcy osób w katowickim Międzynarodowym Centrum Kongresowym, Metropolia uruchamiała specjalne i bezpłatne linie autobusowe dla gości tego wydarzenia.

– W tym roku, ze względu na trwającą pandemię wydarzenie musi przybrać formę mobilną, więc i my – dostosowując do aktualnych potrzeb – tę mobilność chcemy wesprzeć, wynajmując m.in. samochody chłodzące, które potrzebne są do przetransportowania świątecznych dań. Wsparcie organizacyjne to jedno, ale docierają do nas sygnały, że niektórzy pracownicy naszego urzędu postanowili zaangażować się w to wydarzenie jako wolontariusze – mówi Kazimierz Karolczak, przewodniczący zarządu GZM.

Kazimierz Karolczak podkreśla, że wspólne zaangażowanie kilkunastu miast w organizację tego wydarzenia to przykład metropolitalnej współpracy.

Do tego, by zaangażować się w wolontariat, zaprasza Mikołaj Rykowski, prezes Fundacji Wolne Miejsce oraz wieloletni organizator Wigilii dla Samotnych.

– Pragnę zapewnić, że każda osoba, która czuje chęć uczynienia czegoś autentycznego i dobrego dla drugiego człowieka, odnajdzie się w naszym fundacyjnym gronie. Wiem o tym, bo każdy z wielkanocnych kierowców, zawożąc śniadania wielkanocne, wrócił z wiosennej akcji poruszony tym, jak wiele radości dawał wręczając każdą świąteczną paczkę.

Więcej informacji:

Profil fundacji Wolne miejsce na FB

Fundacja Wolne Miejsce

Wigilia dla kilku tysięcy gości, zaczęła się od jednego wolnego miejsca

Zaczęło się ponad 20 lat temu w mieszkaniu Mikołaja i Joli Rykowskich, kiedy pierwszy raz zaprosili samotnego sąsiada z bloku, by zasiadł na wolnym wigilijnym miejscu przy stole.

Przez dalsze lata powiększali w swoim domu a potem z wolontariuszami wigilijne i wielkanocne stoły, które jeszcze przed pandemią, gościły w halach wielu polskich miast po kilka tysięcy samotnych osób. W tym roku wraz z samorządami i liczącą ponad 2000 osób grupą wolontariuszy, wypełnią wolne miejsce w życiu samotnych, zamkniętych dziś przez pandemię osób, odwiedzając je z wigilijną kolacją w trzech metropoliach (warszawskiej, górnośląsko-zagłębiowskiej i łódzkiej) oraz w Olsztynie, Kołobrzegu, Radomiu, Kaliszu, Rumii, Tarnowie i Ostrowie Wielkopolskim. 

Jak wielokrotnie powtarza publicznie Mikołaj, prezes i założyciel fundacji:

– Samotność to choroba naszej cywilizacji, którą możemy uleczyć wyłącznie przez żywą i życzliwą obecność drugiego człowieka. Może się ona zdarzyć każdemu z nas, bez względu na status społeczny i materialny, ale dla każdego potrafi być tak samo dotkliwa. Naszą służbą – dodaje – poprzez organizację wydarzeń świątecznych oraz przez inne projekty społeczne, wychodzimy naprzeciw osobom samotnym, dając im okazję do życzliwego kontaktu z naszymi wolontariuszami, dzięki czemu spotkania te, stają się prawdziwie rodzinne.

Wielu wolontariuszy fundacji, a nawet dzisiejszych liderów działów organizacyjnych, to byli goście wydarzeń wigilijnych czy wielkanocnych. Są żywym przykładem, że z przytłaczającej samotności można się wydostać, zyskując jednocześnie okazję do wykorzystania swoich dotychczasowych umiejętności, zdobywania nowych i pomnażania – często ukrytych – talentów. Ten rodzaj odkrywania siebie nawzajem w różnych rolach organizacyjnych podoba się zarówno starszym jak i młodszym wolontariuszom. Każdy bowiem ma okazję do nieustannego uczenia się w trakcie wspólnego spędzania czasu i służby wolontariackiej. Seniorzy, pracując w zespole z uczniami i studentami, mają okazję chwycić świeży wiatr w swoje życiowe żagle, z kolei młodzi, mają okazję podpatrywać od seniorów jak radzić sobie w trudnych i stresujących sytuacjach, wymagających opanowania i dojrzałości emocjonalnej.

Po blisko dekadzie działalności społecznej wespół z samorządami, wolontariuszami i darczyńcami,  działalność fundacji Wolne Miejsce, nie ogranicza się tylko do organizacji kolacji wigilijnych i śniadań wielkanocnych, ale do codziennej pomocy rzeczowej osobom samotnym, dziś również tym objętym kwarantanną lub nie mogącym skorzystać z opieki dziennych domów pomocy społecznej. Do działań tych należy jeszcze dodać, regularnie prowadzone akcje wykorzystujące fundacyjny 300-litrowy kocioł, z którym rokrocznie wolontariusze przemierzają Polskę, gotując na żywym ogniu ponad 1000 porcji gorącej zupy w okresie zimowo-jesiennym.

Fundacja działa w całym kraju w coraz większej liczbie miast. Choć główna siedziba zarządu fundacji jest w Katowicach a początek większości nowych inicjatyw ma miejsce w miastach członkowskich Metropolii Górnośląsko-Zagłębiowskiej, nie przeszkadza to w równoległym budowaniu zespołów wolontariackich w innych metropoliach, jak np. łódzkiej czy warszawskiej. Wszak im większe skupiska ludzkie, tym większa liczba osób dotkniętych lub zagrożonych samotnością.

Nowym, przełomowym dla służby wobec osób samotnych jest projekt stworzenia pierwszej w Polsce ogólnopolskiej sieć sklepów socjalnych połączonych z punktami kawowymi służącymi integracji i aktywizacji społecznej. Pierwsza tego typu placówka rusza właśnie we współpracy z miastem Katowice, kolejne niebawem otworzą się w kooperatywie z samorządami w Dąbrowie Górniczej, Warszawie i wielu innych miastach.