Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia poszukuje pomysłów na potencjalne projekty adresowane do seniorów. Celem pilotażowego programu Metropolitalna Inicjatywa Senioralna (MIS) jest wsparcie dla usług, które wpłyną na poprawę jakości życia osób starszych w Metropolii. Zgłoszenia mogą przesyłać mieszkańcy powyżej 60. roku życia, organizacje pozarządowe, rady seniorów i Uniwersytety Trzeciego Wieku z obszaru GZM. Propozycje można zgłaszać do 13 listopada 2020 r.

– Udział osób starszych w strukturze demograficznej kraju stale się powiększa, dlatego tak ważne jest, aby działania na rzecz seniorów były jednym z priorytetów naszych działań. Liczymy, że dzięki Metropolitalnej Inicjatywie Senioralnej uda nam się wypracować projekty ponadlokalne, które pobudzą aktywność osób starszych, poprawią ich mobilność i szeroko rozumianą jakość życia – mówi Grzegorz Podlewski, wiceprzewodniczący zarządu GZM.

Zgłaszanym pomysłem może być każda inicjatywa skierowana od seniorów i dla seniorów. Metropolia szuka pomysłów na tzw. „projekty miękkie”, jak np. wizyty studyjne, warsztaty, spotkania oraz inne przedsięwzięcia. Pomysły mogą dotyczyć takich obszarów, jak transport i przestrzeń, wolontariat, zatrudnienie i doradztwo, obywatelskość i decydowanie, a także wiedza i nauka. Są to obszary tematyczne, którymi zajmuje się powołany w 2019 roku Metropolitalny zespół ds. polityki senioralnej. W jego skład wchodzą przedstawiciele seniorów, miast i gmin GZM, organizacji pozarządowych oraz świata nauki.

Założenia MIS zostały wypracowane w ramach prac zespołu i są jedną z usług adresowanych do starszych mieszkańców Metropolii. Zgłoszenia zostaną poddane weryfikacji merytorycznej koordynatorów projektu. Pomysły, które otrzymają rekomendację, zostaną opublikowane na stronie internetowej Metropolii. Projekt przewiduje realizację przez GZM dwóch inicjatyw o charakterze ponadlokalnym. Wsparciem przy ocenie projektów mogą także służyć członkowie Metropolitalnego zespołu ds. polityki senioralnej

– Przy ocenie pomysłów będą brane pod uwagę takie kryteria, jak unikalność i wyjątkowość, szacunkowy koszt i czas potrzebny na realizację projektu, a także spójność z Programem działań strategicznych Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii do roku 2022 – tłumaczy Katarzyna Miazio z Departamentu Rozwoju Społeczno-Gospodarczego i Współpracy, będącego koordynatorem projektu MIS.

Pomysły na projekty w ramach MIS mogą zgłaszać mieszkańcy GZM powyżej 60. roku życia, a także zlokalizowane tutaj rady seniorów, Uniwersytety Trzeciego Wieku oraz organizacje pozarządowe, które zrzeszają środowiska senioralne lub działają na rzecz seniorów.

Pomysły można przesyłać na dedykowanych formularzach do 30 października 2020 r. na adres mailowy: mis@metropoliagzm.pl. Projekty można także kierować drogą pocztową na adres: Urząd Metropolitalny – Departament Rozwoju Społeczno-Gospodarczego, ul. Barbary 21A, 40-053 Katowice (z dopiskiem „MIS”). Lista inicjatyw, które otrzymają rekomendacje, zostanie opublikowana do 31 grudnia 2020 r. Autorzy wyróżnionych zgłoszeń otrzymają specjalne wyróżnienia i nagrody rzeczowe.

Formularz zgłoszeniowy i regulamin dostępne są TUTAJ.

Zarząd Transportu Metropolitalnego ponownie został partnerem Industriady – Święta Szlaku Zabytków Techniki. Oznacza to, że 26 września (w sobotę) uczestnicy festiwalu będą mogli podróżować autobusami, tramwajami oraz trolejbusami bezpłatnie. Wystarczy pobrać kupon z oficjalnej strony Industriady.

Z możliwości bezpłatnego przejazdu pojazdami ZTM będzie można skorzystać 26 września w godzinach 8:00 – 23:00. Każdy zainteresowany udziałem w święcie Szlaku Zabytków Techniki będzie miał do dyspozycji blisko 400 linii ZTM – zarówno autobusowych, tramwajowych, jak i trolejbusowych. Tylko tego dnia, tj. 26 września, uczestnicy INDUSTRIADY będą mogli skorzystać z ok. 10 000 połączeń, które obsłużą ponad 6 000 przystanków.

Jak skorzystać z bezpłatnych przejazdów ZTM?

GZM i ZTM w porozumieniu z Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu przygotowały kupony, które umożliwią bezpłatne podróżowanie autobusami, tramwajami oraz trolejbusami. Można je pobrać z oficjalnej strony internetowej festiwalu z zakładki Transport. Jeden kupon upoważnia jedną osobę do bezpłatnego przejazdu wszystkimi środkami transportu, należy go wydrukować lub pobrać na urządzenie mobilne oraz okazać w czasie kontroli biletów.

Ofertę bezpłatnych przejazdów przygotowały także Koleje Śląskie, spółka przewozowa Samorządu Województwa Śląskiego.

Więcej o Industriadzie: KLIKNIJ

Celem głównym realizowanego przez Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej projektu „Talent i aktywność” jest zwiększenie szans na podjęcie zatrudnienia 15 kobiet opiekujących się swoimi dziećmi w okresie lipiec-październik 2020r w gminie Zbrosławice.

Projekt jest adresowany w pierwszej kolejności do kobiet, które korzystają ze wsparcia pomocy społecznej a także do kobiet, które mają osobiste trudności z podjęciem zatrudnienia. GOPS poprzez różnego rodzaju formy wsparcia takie jak: trening umiejętności społecznych, trening przedsiębiorczości, wsparcie psychologiczne, warsztaty artystyczne, warsztaty wokalne  i animacyjne pokazać mamom, że można godzić życie rodzinne i zawodowe. Ponadto chodzi o przedstawienie w jaki sposób można być aktywnym na rynku pracy z wykorzystaniem potencjału lokalnej kultury, tradycji promując np. rękodzieło.

Ważna dla uczestniczek projektu jest możliwość zapewnienia opieki nad dziećmi podczas warsztatów. Efektem udziału pań w projekcie będzie uwierzenie w swój potencjał i możliwości oraz przekonanie o możliwości do podjęcia zatrudnienia np. w ramach części etatu w związku z dalszą opieką nad dziećmi, jak również przekonanie swoich partnerów do dzielenia obowiązków domowych.

Źródło: UG Zbrosławice

Działający od 7 lat Związek Gmin i Powiatów Subregionu Centralnego Województwa Śląskiego ma nowego przewodniczącego. Jednogłośną decyzją zarządu został nim Mariusz Śpiewok, zastępca prezydenta Gliwic. Dotychczasowy szef związku, Zygmunt Frankiewicz, złożył rezygnację z tej funkcji w związku z wygaśnięciem mandatu Prezydenta Miasta Gliwice wskutek wyboru na senatora.

– Ten wybór to wielkie zobowiązanie i wyróżnienie. Zamierzam kontynuować dotychczasowe działania w sferze podziału środków w subregionie, a także intensywniej niż dotychczas realizować projekty związku, który jest ważną i potężną siłą opierającą się na partnerstwie, wewnętrznej współpracy i sprawiedliwym podziale środków między samorządy lokalne – podkreśla znaczenie tego samorządowego stowarzyszenia Mariusz Śpiewok. W latach 2014–2019 roku był dyrektorem Biura Związku Gmin i Powiatów Subregionu Centralnego Województwa Śląskiego. Tam koordynował prace związane z wyborem projektów do dofinansowania ze środków europejskich z puli dla miast i powiatów.

Przypomnijmy, że Związek Gmin i Powiatów Subregionu Centralnego Województwa Śląskiego działa od listopada 2013 roku. Obejmuje swoim zasięgiem 81 jednostek samorządu terytorialnego w naszym województwie i jest podzielony na 5 podregionów (bytomski, gliwicki, katowicki, sosnowiecki i tyski). W ramach związku decyzje robocze zapadają w piętnastoosobowym zarządzie, tworzonym przez włodarzy Chorzowa, Dąbrowy Górniczej, Gliwic, Katowic, Lublińca, Mikołowa, Piekar Śląskich, Rudy Śląskiej, Siemianowic Śląskich, Sosnowca, Tarnowskich Gór, Tychów, Zabrza, powiatów będzińskiego, gliwickiego i pszczyńskiego. Decyzje o charakterze strategicznym podejmowane są przez Walne Zebranie Członków. W ten sposób powstaje szeroka sieć współpracy, która sprzyja wymianie informacji oraz tworzeniu bazy wiedzy o potrzebach Subregionu Centralnego zamieszkiwanego przez prawie 3 mln osób.

Głównym zadaniem związku jest efektywne pozyskiwanie i sprawiedliwe dzielenie środków unijnych dostępnych dla samorządów Subregionu Centralnego. Ich źródłem są obecnie: Regionalny Program Operacyjny Województwa Śląskiego na lata 2014–2020 (ok. 3,5 mld zł), programy POIŚ – Transport (ok. 900 mln zł) oraz POIŚ – Efektywność energetyczna (ok. 1 mld zł).

Związek koordynuje realizację wspólnych działań i projektów finansowanych z tych źródeł, a także wspomaga członków w realizacji zadań własnych, wspiera ich rozwój gospodarczy, kulturowy oraz innowacyjność i konkurencyjność firm zlokalizowanych na ich terenie. Warto podkreślić, że jako pierwszy w Polsce przystąpił do wdrażania Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych, przecierając ścieżki w organizowaniu Instytucji Pośredniczącej ZIT i udziale w procedurze wyboru projektów. Dziś Związek Gmin i Powiatów Subregionu Centralnego Województwa Śląskiego jest największym związkiem w Polsce pod względem powierzchni i wysokości środków finansowych przeznaczonych na realizację ZIT.

Do tej pory rozdysponował kilka miliardów zł na przedsięwzięcia związane ze zwiększaniem potencjału inwestycyjnego na terenach typu brownfield (m.in. projekt Nowe Gliwice III), wzrostem udziału energii pochodzącej z odnawialnych źródeł, rozwojem transportu publicznego (m.in. Centrum Przesiadkowe w Gliwicach, zakup niskoemisyjnych autobusów dla gliwickiego PKM-u), wzrostem ilości unieszkodliwionych odpadów i ochrony zasobów naturalnych. Dotacje wspomogły też projekty dotyczące poprawy dostępu do usług społecznych oraz aktywizacji społeczno-gospodarczej na obszarach rewitalizowanych, zwiększenia dostępu do wychowania przedszkolnego i kształcenia zawodowego.

– Gliwice w bardzo znaczącym stopniu korzystają z pieniędzy unijnych pozyskanych przez związek. Dzięki nim budowane jest m.in. Centrum Przesiadkowe, wykonywane są liczne termomodernizacje budynków, prowadzona jest przebudowa budynków Aeroklubu Gliwickiego. Lista tego typu projektów dofinansowanych na przestrzeni 7 lat jest bardzo długa. Najważniejsze jest jednak to, że w następnej perspektywie finansowej pula środków dostępnych dla władz lokalnych będzie jeszcze większa, więc na pewno skutecznie o nie zawalczymy – zapewnia Mariusz Śpiewok.

Źródło: UM Gliwice

Świat ginie na naszych oczach i co dalej? , to temat spotkania Klubu Myśli Ekologicznej z Filipem Springerem- pisarzem i fotografem. Transmisja online 25 września b.r. o godzinie 17.30.

Rozmowę z gościem KME poprowadzą: prof. Piotr Skubała (Wydział Nauk Przyrodniczych, Uniwersytet  Śląski, ekolog, akarolog, etyk środowiskowy, edukator ekologiczny, działacz na rzecz ochrony przyrody, aktywista klimatyczny) oraz dr Ryszard Kulik (Pracownia na rzecz Wszystkich Istot, psycholog, aktywista ekologiczny, trener treningu psychologicznego, ekofilozof skoncentrowany na głębokiej ekologii, autor książek i artykułów poświęconych relacji człowiek – przyroda).

Filip Springer – autor wielu cykli reporterskich oraz książek, m.in. „Miedzianka. Historia znikania”, „Wanna z kolumnadą”, „13 pięter”, „Miasto Archipelag”, „Źle urodzone”. Stypendysta Narodowego Centrum Kultury, Fundacji „Herodot” im. Ryszarda Kapuścińskiego i Miasta Stołecznego Warszawy. Regularnie publikuje w tygodniku „Polityka”, „Rzeczpospolitej”, „Przekroju” czy „Tygodniku Powszechnym”. Nominowany do najważniejszych nagród literackich w Polsce. Jego książki tłumaczone są na angielski, niemiecki, rosyjski i węgierski. Współpracuje z Instytutem Reportażu w Warszawie, współtwórca festiwalu literackiego MiedziankaFest. Jego ostatnia książka „Dwunaste: Nie myśl, że uciekniesz” została nominowana do Nagrody Edytorskiej Pióro Fredry 2019.

Klub Myśli Ekologicznej jest inicjatywą, która ma na celu propagowanie idei ekologicznych oraz prezentowanie osób wcielających te idee w życie. – Żyjemy w czasach bezprecedensowych zagrożeń dla przyrody i człowieka. Dlatego tak ważna wydaje się potrzeba pogłębionej refleksji nad diagnozą obecnej sytuacji, określeniem przyczyn negatywnych zjawisk oraz poszukiwaniem dróg wyjścia. W związku z tym, potrzeba nowych wizji, odkrywania swoich głębokich związków z przyrodą, rozwijania postaw umiarkowania, pokory i szacunku wobec życia, a także dążenia do równowagi na wielu poziomach naszego życia. W ramach Klubu Myśli Ekologicznej odbywają się spotkania z naukowcami, aktywistami ekologicznymi, działaczami społecznymi, dla których zmiana świata na lepsze jest ważnym motywem działań- czytamy na profilu FB Klubu.

Transmisja on line 25 września b.r. o godzinie 17.30. https://www.facebook.com/klubmyslieko/

Współorganizatorem wydarzenia jest Górnośląsko- Zagłębiowska Metropolia

Razem z przedstawicielami obszarów metropolitalnych Porto, Manchesteru oraz Ruhry rozmawialiśmy o tym, jak pandemia koronawirusa wpłynęła na zmianę nawyków mobilnościowych i czy może stanowić okazję do przemodelowania transportu publicznego i przyspieszenia działań w sferze zrównoważonej mobilności? Zapraszamy do relacji z III Europejskiego Webinarium Metropolitalnego, którym w środę (15 września) zainaugurowaliśmy Europejski Tydzień Zrównoważonego Transportu.

Europejskie Webinaria odbywają się pod hasłem: „Rozmowy Metropolitalne: Jak odrodzić się po COVID-19. Definiowanie wspólnych problemów, uniwersalizacja różnic„. Organizowane są przez Górnośląsko-Zagłębiowską Metropolię, we współpracy z siecią European Metropolitan Authorities. Trzecie webinarium poświęcone zostało transportowi publicznemu oraz mobilności w czasie COVID-19. Zaproszeni gości rozmawiali o tym:

• Jakie środki zostały podjęte przez metropolie w celu zapewnienia bezpiecznego transportu publicznego podczas pandemii Covid-19?
• Czy koronawirus wpływa na zmianę nawyków w kwestiach transportu publicznego i mobilności?
• Czy pandemia może stanowić okazję do przemodelowania transportu publicznego i przyspieszenia działań w sferze zrównoważonej mobilności?

W dyskusji wzięli udział:

• José Manuel Ribeiro – Burmistrz Valongo, Obszar Metropolitalny Porto
• Angeliki Stogia – Członek Wykonawczy ds. Środowiska, Planowania i Transportu, Obszar Metropolitalny Manchesteru
• Olaf Schade – Przewodniczący władz powiatu Ennepe-Ruhr, Metropolia Ruhry

Ribeiro podkreślił konieczność zapewnienia ciągłości usług świadczonych na rzecz mieszkańców obszaru metropolitalnego Porto. Było to szczególnie ważne w pierwszym okresie trwania pandemii. Do takich usług należała m. in. komunikacja miejska. Podjęta została decyzja o jej dodatkowym wsparciu finansowym. Nie bez znaczenia była tu również konieczność zachowania dystansu w środkach transportu takich jak autobusy, pociągi i metro. Zapewnienie funkcjonowania komunikacji publicznej wynikało również z faktu, że pomimo pandemii wiele osób wciąż musiało dojeżdżać do pracy. Ograniczenie komunikacji mogłoby spowodować zwiększenie bezrobocia. Odnotowany spadek liczby pasażerów w pierwszych trzech miesiącach pandemii na obszarze metropolitalnym Porto sięgnął aż 74 procent w porównaniu z podobnym okresem w roku 2019.

W opinii Stogia pandemia nie tylko wywołała olbrzymie skutki zdrowotne, lecz również finansowe. W kilka tygodni po jej wybuchu w obszarze metropolitalnym Manchesteru otwarto tzw. help line, która była w szczególności dedykowana seniorom oraz osobom chorym i samotnym. Linia ta była obsługiwana przez pracowników metropolitalnych, którzy w tym celu przeszli specjalne szkolenie. Osoby te były również odpowiedzialne m. in. za takie działania jak dostarczenie lekarstw i wyżywienia dla najbardziej potrzebujących, w tym do dzieci, które wcześniej otrzymywały bezpłatne posiłki w szkołach (szkoły w regionie Manchesteru zostały zamknięte na początku pandemii). Władze metropolitalne podjęły również decyzje o wsparciu sfery biznesu. Na ten cel przeznaczono trzy miliony funtów. Działania te dotyczyły m. in. zwolnień z podatku od nieruchomości oraz udzielenia grantów firmom z sektora rekreacji, gastronomii oraz hospitality. Istotną zmianę można było także zaobserwować w kwestii zamówień publicznych. W trakcie pandemii wielokrotnie pojawiał się problem braków w środkach ochrony osobistej. Z tego powodu na obszarze Greater Manchester wprowadzono Centralny System Zamówień Publicznych dla zakupu środków ochrony osobistej, co umożliwia bardzo szybkie uzupełnianie braków w zapasach tych środków. W metropolii Manchesteru została także stworzona specjalna oferta bezpłatnego podróżowania, ograniczona w czasie od 11 kwietnia do 1 czerwca br. Była ona przede wszystkim skierowana do osób świadczących pomoc społeczną i medyków. Tworzono także specjalne warunki do korzystania z transportu publicznego dla osób starszych, niepełnosprawnych i niosącym im pomoc w celu umożliwienia zrobienia zakupów
w godzinach otwarcia sklepów przeznaczonych tylko dla nich.

Pandemia odcisnęła swoje skutki również w metropolii Ruhry. Podobnie jak w innych regionach wprowadzono tu lockdown gospodarki, dystans społeczny, kwarantannę na czternaście dni, konieczność noszenia masek ochronnych oraz znacznie ograniczono kontakt społeczny.  Zamknięto wszystkie uniwersytety, szkoły, żłobki, kościoły oraz obiekty kulturalne i sportowe. Otwarte były tylko nieliczne restauracje, sklepy spożywcze i budowlane, stacje benzynowe, banki, drogerie oraz apteki. Odwiedzający nie mogli przebywać w szpitalach ani domach spokojnej starości. Mieszkańcy byli proszeni o załatwianie tylko niezbędnych spraw. Tam, gdzie było to możliwe, wiele firm i instytucji umożliwiało swoim pracownikom wykonywanie pracy w domu. Nauczanie w szkole i na uniwersytecie odbywało się zdalnie. Nie wprowadzono żadnych ograniczeń co do wyjścia z domu, jednak poza nim była możliwość spotkania się tylko z jedną osobą niebędącą członkiem rodziny. Życie publiczne stanęło w martwym punkcie. Nawet zwykle zatłoczone w godzinach szczytu autostrady w metropolii Ruhry
w marcu i kwietniu były dość puste.  W połowie kwietnia br. rozpoczęto stopniowe odmrażanie gospodarki. Sklepy i restauracje mogły zostać ponownie otwarte, oczywiście z zachowaniem zasad dystansu społecznego i higieny.  Regionalne Zrzeszenie Ruhry (RVR) było m. in. odpowiedzialne za przeprowadzanie testów na obecność COVID-19 oraz monitorowanie sytuacji związanej z przebiegiem pandemii na obszarze metropolii Ruhry. W tym celu również dokonywano przekwalifikowania pracowników.   

Kolejne pytanie dotyczyło kwestii, jakie ważne działania w odniesieniu do transportu publicznego zostały wdrożone w regionie Porto, Manchesteru oraz Ruhry, a także czy już na tym etapie można zaobserwować tam jakieś nowe trendy mobilnościowe.

W opinii Ribeiro Europa poczyniła wiele pozytywnych działań na rzecz ograniczenia skutków pandemii Covid-19. Oczywiście strategie w różnych krajach były odmienne i nie zawsze możliwe do zastosowania w innym zakątku naszego kontynentu. W odniesieniu do mobilności transportu podkreślił on duży wzrost udziału transportu prywatnego (indywidualnego) w metropolii Porto. Pomimo wielu starań i nakładów finansowych na rzecz zapewnienia bezpiecznej komunikacji zbiorowej kwestią niezmiernie trudną jest odzyskanie do niej zaufania ze strony pasażerów. Ludzie w regionie Porto są w dalszym ciągu przekonani, że korzystanie z własnych samochodów jest dużo bezpieczniejsze od podróży transportem publicznym. Konsekwencją tego jest wzrost zanieczyszczenia powietrza, co
z kolei przyczynia się do spadku jakości życia a także może prowadzić do zwiększenia zagrożenia zachorowaniem na Covid-19. Zdaniem Ribeiro pandemia pokazała także olbrzymie błędy, jakich dokonano w okresie ostatnich 30-40 lat w kwestii planowania i rozwoju megamiast. Zmiany w tym zakresie są bardzo pożądane. 

Pozytywnym skutkiem pandemii nie tylko na obszarze metropolitalnym Porto, lecz również w całej Portugalii, był duży wzrost sprzedaży rowerów, postępująca digitalizacja istotnych usług publicznych oraz możliwość wymiany doświadczeń na polu walki z pandemią dzięki coraz liczniejszym debatom
w tym temacie.  W opinii Ribeiro radykalna zmiana przyzwyczajeń mobilnościowych wymaga jednak dużych nakładów finansowych w infrastrukturę transportową. Miasta i metropolie nie są
w stanie wyłożyć takich środków – powinno być to zadanie rządów centralnych. Zdaniem Ribeiro nawyki mieszkańców na całym świecie są podobne – ich podróże do pracy, szkoły, na zakupy czy też
w celach rozrywki najczęściej odbywają się do centrum. Aby ograniczyć podróże samochodami można np. rozważyć zakaz wjazdu prywatnych samochodów do centrum. Niemniej jednak wymaga to zapewnienia efektywnej alternatywy– np. częstszego kursowania autobusów lub metra. Poprzez takie zakazy odzyskiwana jest również przestrzeń publiczna. Dzięki likwidacji parkingów można budować dodatkowe linie tramwajowe czy szybką kolej. Z pozoru może się wydawać, że poprzez takie restrykcje zmniejszy się liczba klientów sklepów, restauracji lub barów. Ribeiro jest przekonany, iż dzięki dobrej alternatywie ludzie i tak dotrą do tych miejsc. Problem często leży w głowach urzędników, którzy boją się podjąć radykalne decyzje w tych kwestiach. Zastosowanie pewnych restrykcji
w centrach miast oddziałuje się także na zmiany nawyków komunikacyjnych w dzielnicach oraz przedmieściach. W celu wzmocnienia roli metropolii niezbędne jest przekazanie jej pewnych kompetencji, które należą do gmin członkowskich (np. w kwestiach transportu i planowania przestrzennego). Potrzebne jest konsekwentne działanie i odwaga w podejmowaniu decyzji, a efekty mogą być już widoczne w ciągu 2-3 lat. Ribeiro podkreślił także, że to co tak mocno trzyma nas przy wielu działaniach, to ludzkie przyzwyczajenie.   

Zdaniem Stogia funkcjonowanie dużego organizmu miejskiego nie jest możliwe bez zrównoważonej mobilności, w tym sprawnej i bezpiecznej komunikacji publicznej. Wymaga to jednak dużych nakładów finansowych, na które nie mogą sobie pozwolić nawet metropolie. Podobnie jak Ribeiro uważa ona, że wsparcie ze strony rządów jest w tym zakresie konieczne. Ważne jest również posiadanie wizji, w jaki sposób transport publiczny będzie funkcjonować w danej metropolii
w przyszłości.

W pierwszym etapie pandemii jednym z zaleceń rządu brytyjskiego była rezygnacja z transportu publicznego. Jego konsekwencją w metropolii Manchesteru był spadek liczby pasażerów, który sięgał nawet 95% w porównaniu z okresem sprzed wybuchu pandemii. Wzrosła za to znacznie rola rowerów oraz odsetek podróży pieszych. Potoki pasażerskie są stale monitorowe. Obecnie zauważany jest przyrost osób korzystających z transportu publicznego (w przeciągu miesiąca, w całej sieci transportowej metropolii Manchesteru odnotowano ok. 42,7 mln podróży transportem publicznym), niemniej jednak jest to wciąż ok. 17% pasażerów mniej niż w okresie przed Covid-19. W centrum Manchesteru przeprowadzono ankiety wśród pracowników biurowych stu firm tam zlokalizowanych. Zapytano ich m. in. co stanowi dla nich największą obawę po powrocie do biur. Około 40%  respondentów wskazało na podróżowanie do i z pracy. Na drugim miejscu była groźba szybkiego rozprzestrzenienia się Covid-19 w warunkach biurowych. Na pytanie o przyczyny braku zainteresowania transportem publicznym większość respondentów odpowiedziała, że nie widzi konieczności podróżowania nim. Spora ich grupa zwróciła również uwagę na strach przed podróżą transportem publicznym ze względu na dużą liczbę pasażerów podróżujących bez osłony twarzy, niewystarczającą czystość  środków transportu oraz przepełnienie pojazdów, co uniemożliwia zachowanie odpowiedniego dystansu. Władze metropolii Manchesteru zdecydowały się mocno zaangażować w działania (np. w szkołach i na uniwersytetach) podnoszące świadomość pasażerów
w kwestii konieczności noszenia maseczek lub innych osłon w środkach transportu publicznego. Nastąpił także wzrost liczby patroli policyjnych odpowiadających za bezpieczeństwo podróżujących.

Zdaniem Stogia w dłuższej perspektywie czasowej nie ma odwrotu od transportu publicznego. Sprawnego przemieszczania się mieszkańców nie jest w stanie zapewnić transport indywidualny, m. in. ze względu na ograniczoną liczbę korytarzy transportowych pozwalających na wydostanie się z centrum dużego miasta, do jakich należy Manchester. Nie można również zapominać o osobach żyjących w niedostatku lub nie mogących korzystać z samochodu. Bez transportu publicznego nie mogliby oni dotrzeć do pracy. Pandemia unaoczniła błędy w organizacji funkcjonowania transportu publicznego, lecz również dała inspirację do jego reformy.  Obecnie na terenie metropolii Manchesteru w stałym dialogu z gminami członkowskimi i mieszkańcami prowadzone są działania na rzecz stworzenia czystego, efektywnego i zrównoważonego transportu publicznego.

Pandemia wpłynęła także na codzienne zwyczaje mieszkańców regionu Manchesteru. Jest to widoczne m. in. przy robieniu zakupów. Zamiast wyjazdu do supermarketu mieszkańcy zaczęli zaopatrywać się w niezbędne produkty w sklepach znajdujących się w bliskim sąsiedztwie. Oferta sklepików „osiedlowych” również znacząco wzrosła. Władze metropolii Manchesteru chcą wspierać lokalne działania na rzecz zrównoważonego transportu, m. in. poprzez inwestycje w infrastrukturę zapewniającą bezpieczne podróże piesze i rowerowe. Metropolia Manchesteru jest również partnerem rządu w odniesieniu do dużych projektów transportowych (kolejowych, drogowych), działając
w imieniu i na rzecz mieszkańców tego regionu.

Wybuch pandemii koronawirusa miał także ogromnie negatywny wpływ na funkcjonowanie transportu publicznego w metropolii Ruhry. W marcu br.  po prowadzeniu lockdownu liczba pasażerów spadła nawet o 90% w porównaniu z okresem sprzed pandemii. Od kwietnia liczba ta stopniowo wzrasta, niemniej jednak w dalszym ciągu odnotowywany jest spadek podróżnych o ok. 30%. Eksperci zakładają, że Covid-19 jeszcze przez długi czas będzie mieć negatywny wpływ na transport publiczny w tej metropolii. Oczywiście skutki finansowe są również dramatyczne. Prognozy zakładają stratę miliarda euro w Kraju Związkowym Nadrenia Północna-Westfalia w samym tylko roku 2020, w metropolii Ruhry powinna ona wynieść ponad 300 milionów euro, dlatego też przedsiębiorstwa transportowe w regionie liczą na wsparcie finansowe od rządu federalnego i regionalnego.

W Zagłębiu Ruhry bardzo duży nacisk postawiono na bezpieczeństwo pasażerów i kierowców. Ponieważ w pojazdach nie ma możliwości zachowania minimalnej odległości 1,5 metra, od 27 kwietnia br. obowiązkowe jest noszenie osłony twarzy w autobusach i pociągach, w tym na przystankach i na stacjach. Duża liczba plakatów i naklejek na przystankach i w pojazdach zapewnia skuteczny przekaz. Każdy, kto nie zakrywa twarzy, musi zapłacić grzywnę w wysokości 150 euro. Przeprowadzane są regularne kontrole. Od połowy sierpnia szkoły w metropolii Ruhry zostały ponownie otwarte. Dzieci
w wieku szkolnym stanowią ważną grupę pasażerów. Aby móc je efektywnie i bezpiecznie przewozić, wiele lokalnych przewoźników wykorzystuje dodatkowe pojazdy, zwłaszcza w godzinach szczytu. Pozwoliło to na znacznie zwiększenie liczby dostępnych miejsc. Kierowcy również potrzebują ochrony. W autobusach zainstalowano specjalne przegrody. Ponadto środki transportu są dokładnie czyszczone po każdym dniu eksploatacji.

W metropolii Ruhry istnieje generalne założenie, że pandemia potrwa jeszcze jakiś czas, niezbędne jest zatem przyzwyczajenie się do nowej normalności. Prowadzone są prace nad koncepcjami, które mają przekonać mieszkańców do ponownego korzystania z transportu publicznego. Powinny one odpowiedzieć na pytania, w jaki sposób można jeszcze bardziej poprawić higienę w autobusach
i pociągach, jak zapewnić dodatkowe pojazdy, aby ludzie nie musieli stać blisko siebie, a także jak wdrażać płatność bezgotówkową (zbliżeniową) oraz lepiej i szybciej dostarczać pasażerom niezbędnych informacji.

Covid-19 spowodował również zmiany w zachowaniach mobilnościowych w metropolii Ruhry. Wiele dojazdów zostało wyeliminowanych dzięki pracy zdalnej, coraz więcej osób przesiada się na rower (boom przeżywają np. rowery elektryczne w południowej części Zagłębia Ruhry, która jest bardzo pagórkowata). Region ten funkcjonuje w dużej mierze „samochodocentrycznie”, co stanowi konsekwencje działań z lat sześćdziesiątych dwudziestego wieku. Przez Zagłębie Ruhry przebiega aż dziesięć autostrad. Obecnie coraz więcej mieszkańców chce nowej mobilności – opartej na spacerach, korzystaniu z roweru, autobusu, pociągu oraz współdzieleniu różnych środków transportu indywidualnego. W metropolii Ruhry jest obecnie około 1200 km ścieżek rowerowych, niemniej jednak w wielu miejscach konieczne jest stworzenie bezpiecznej, nowoczesnej infrastruktury dla rowerzystów. Jedną z najważniejszych inwestycji na tym polu jest budowa autostrady rowerowej wzdłuż całej metropolii (z zachodu na wschód). Prognozy zakładają, że przejście na jazdę na rowerze może zaoszczędzić nawet 50 000 podróży samochodem dziennie.

W III Europejskim Webinarium Metropolitalnego wzięło udział czterdziestu uczestników z takich krajów jak Polska, Niemcy, Hiszpania, Wielka Brytania, Francja, Portugalia Niderlandy i Litwa.

Europejski Tydzień Zrównoważonego Transportu, to kampania promująca ekologiczne środki transportu, która odbywa się państwach Unii Europejskiej od 18 lat i trwa od 16 do 22 września. W to wydarzenie aktywnie włącza się również Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia oraz Zarząd Transportu Metropolitalnego. Przedstawiciele GZM i ZTM będą obecni w siedmiu punktach w siedmiu miastach (w Sosnowcu, Świętochłowicach, Knurowie, Gliwicach, Tychach, Katowicach i Bytomiu), gdzie m.in. będzie można naprawić swój rower. Tradycyjnie też 22 września w Dzień bez Samochodu, podróżując z dowodem rejestracyjnym, kierowcy będą mogli skorzystać z bezpłatnych przejazdów komunikacją miejską Zarządu Transportu Metropolitalnego. 

 Zrównoważona mobilność miejska to słowo klucz dla wydarzeń, które w tym roku zaplanowała Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia. Trwają bowiem intensywne prace nad dokumentem, który będzie drogowskazem we wdrażaniu tej idei w życie.

– Zrównoważona mobilność miejska to coś więcej niż tylko przemieszczanie się z punktu A do punktu B – mówi Marcin Domański z Departamentu Rozwoju Społeczno-Gospodarczego.

– To niejako styl życia świadomych mieszkańców miast, ale również stworzenie takiego systemu komunikacyjnego, który umożliwi im korzystanie z różnych środków transportu, które w danej sytuacji będą najbardziej efektywne. To znaczy – pozwolą znacznie szybciej dotrzeć do wybranego celu. Wiemy, że na krótkich dystansach bezkonkurencyjne są rowery i podróże piesze, na dłuższych – kolej. Dlatego właśnie pracujemy nad planem, w którym opiszemy m.in. w jaki sposób mieszkańcy Metropolii aktualnie podróżują i co należy zrobić, aby chętniej zdecydowali się przesiąść z indywidualnego samochodu np. na rower – wyjaśnia.

Dlatego też w tym roku GZM stawia na edukację i promocję zrównoważonej mobilności poprzez punkty informacyjne, w których realizowane będą uliczne badania i konsultacje dotyczące mobilności mieszkańców. Te wstępne uliczne badania posłużą jako tropy i wątki do dużych badań ilościowych na potrzeby opracowania „Planu zrównoważonej mobilności” dla GZM. Tworzenie planu to proces, w którym mocny akcent kładziony jest na otoczenie społeczne i środowisko.

7 stacji w 7 miastach: naprawisz rower i przypomnisz sobie zasady pierwszej pomocy

 Od środy (16 września) przez siedem najbliższych dni w siedmiu miastach Metropolii uruchomione zostaną punkty informacyjne.

W każdym punkcie zagości mobilna stacja serwisu rowerów, w której każdy mieszkaniec będzie mógł skorzystać nieodpłatnie z pomocy specjalistów, którzy zajmą się między innymi kontrolą stanu technicznego roweru, smarowaniem łańcucha, regulacją hamulców, regulacją przerzutek. Dla najmłodszych i nie tylko przygotowaliśmy warsztaty z zakresu bezpieczeństwa na drodze i pierwszej pomocy.

Obecni będą również pracownicy Zarządu Transportu Metropolitalnego, którzy udzielą odpowiedzi na tematy związane z funkcjonowaniem komunikacji miejskiej w GZM.

Miasta, w których znaleźć będzie można punkty, mobilne stacje serwisowe dla rowerów i warsztaty dla najmłodszych.

• 16 września (środa) godz. 15:00-19:00 – Sosnowiec (Plac Stulecia)
• 17 września (czwartek) godz. 15:00-19:00 – Świętochłowice (plac przy kościele Świętych Apostołów Piotra i Pawła, ul. Ks. Bpa Teodora Kubiny 10)
• 18 września (piątek) godz. 15:00-19:00 – Knurów ul. Wojska Polskiego (za przystankiem ZTM)
• 19 września (sobota) godz. 15:00-19:00 – Gliwice (CH Arena al. Jana Nowaka Jeziorańskiego)
• 20 września (niedziela) godz. 15:00-19:00 – Tychy (pl. Baczyńskiego)
• 21 września (poniedziałek) godz. 15:00-19:00 – Katowice, plac przed Dworcem PKP (pl. Marii i Lecha Kaczyńskich)
• 22 września (wtorek) godz. 15:00-19:00 – Bytom (ul. Dworcowa)

Narzędziownik dla mieszkańców, czyli jak nie tracić czasu na dojazdy

Czy wybór dłuższej trasy oznacza, że do celu dojdziemy wolniej? Jak zaoszczędzić czas na parkowaniu? Czy najszybciej to zawsze najwygodniej? Jak podróżować do pracy, szkoły czy na basen i zadbać o własne zdrowie?

To tylko kilka pytań, na które każdy może znaleźć odpowiedzi w poradniku, opracowanym przez metropolitalny zespół ds. Nowoczesnej Mobilności oraz współpracujących z nim naukowców i społeczników. Jego cel jest prosty – doradzić jak planować swoją podróż – zarówno pieszo, rowerem, komunikacją miejską czy samochodem i zaoszczędzić przy tym jak najwięcej czasu. Co najważniejsze – podaje również gotowe i sprawdzone przez współautorów rozwiązania, by nasze codzienne podróże stały się łatwiejsze i przyjemniejsze.

„Nie trać czasu na dojazdy. Jak naprawić swoją mobilność – narzędziownik dla mieszkańców” będzie można w wersji drukowanej otrzymać w każdym z punktów informacyjnych GZM. W wersji elektronicznej dostępny jest >> TUTAJ. <<

22 września Dniem bez Samochodu. ZTM pojedziesz bezpłatnie

22 września to jeden z dwóch dni w roku, który jest wpisany do taryfy Zarządu Transportu Metropolitalnego jako dzień, kiedy wszyscy kierowcy mogą korzystać z komunikacji miejskiej bezpłatnie. Ważne! Bezpłatny przejazd będzie honorowany na podstawie dowodu rejestracyjnego samochodu, który tego dnia zdecydowaliśmy się zostawić na parkingu.

Dzień otwarty ZTM. Tym razem wirtualnie

Ze względu na panująca sytuację epidemiczną, ZTM w innej formule niż w zeszłym roku, zaprasza do wzięcia udziału w wirtualnych dniach otwartych. Od 16 września na profilu ZTM na portalu społecznościowym Facebook będą publikowane filmy przedstawiające funkcjonowanie organizatora transportu. Będzie można zobaczyć materiały wideo, pokazujące m.in. jak wygląda koordynowanie 1500 pojazdów, które codziennie wyjeżdżają na nasze ulice.

Konferencja, warsztaty i debata: „Chodzi o pieszych” oraz Miasta Idei

W trakcie ETZT nie zabraknie również warsztatów dla pracowników urzędów, którzy w miastach i gminach Metropolii zajmują się szeroko pojętą mobilnością oraz związanym z nią m.in. kształtowaniem ładu przestrzennego i inwestycjami drogowymi. Będą mogli wziąć udział w konferencji „Chodzi o pieszych”, podczas której będziemy rozmawiać o tym jak budować miasta otwarte i przyjazne przestrzenie publiczne, w których piesi, kierowcy i rowerzyści będą czuć się bezpiecznie. Swoje prezentacje przedstawią m.in.  Paweł Górny, Stowarzyszenie Społeczny Rzecznik Pieszych w Bydgoszczy; Karolina Orcholska, koordynator ds. transportu i mobilności z Obszaru Metropolitalnego Gdańsk-Gdynia-Sopot oraz Petra Jens, pełnomocnik ds. pieszych z Wiednia.

Z kolei podczas otwartej debaty w ramach „Miast Idei”, prowadzonych przez Gazetę Wyborczą, porozmawiamy o przyszłości komunikacji w miastach Metropolii. Debata odbędzie się 22 września o godz. 17:30 w Mediatece w Sosnowcu (ul. Kościelna 11). Wezmą w niej udział: Kazimierz Karolczak, przewodniczący zarządu GZM; Marcin Krupa, prezydent Katowic; Arkadiusz Chęciński, prezydent Sosnowca; Mariusz Śpiewok, wiceprezydent Gliwic oraz Jakub Stęchły ze stowarzyszenia Pro Silesia. Debata ma charakter otwarty.

Natomiast o godz. 16:00 odbędą się warsztaty dla mieszkańców. Liczba miejsc jest ograniczona do 15 i aby wziąć w nich udział, wymagane są wcześniejsze zapisy. Zgłoszenia należy wysłać na adres mailowy przemyslaw.jedlecki@agora.pl.

Bezpłatnie napraw rower, weź udział w warsztatach. Znajdź nas w Sosnowcu, Świętochłowicach, Knurowie, Gliwicach, Tychach, Katowicach i Bytomiu.

Przed nami Europejski Tydzień Zrównoważonego Transportu, który odbywa się w dniach 16-22 września. Ideą kampanii jest zachęcanie mieszkańców do wybierania zdrowych, ekologicznych i zrównoważonych form transportu!

Z tej okazji Metropolia przygotuje punkty informacyjne w 7 miastach (każdego dnia w innym mieście). Na miejscu prowadzone będą mikrobadania dotyczące preferencji komunikacyjnych, skupionych na aktywnościach realizowanych przy okazji codziennych podróży (zakupy, odprowadzenia dzieci do przedszkola lub szkoły, własne zajęcia dodatkowe itd.). W badaniach będą również uczestniczyć skauci mobilnościowi – odpowiednio przeszkoleni uczestnicy projektu, biorących udział w pracach nad Planem zrównoważonej mobilności miejskiej dla GZM. 

Ponadto w każdym punkcie zagości mobilna stacja serwisu rowerów, w której każdy mieszkaniec będzie mógł skorzystać nieodpłatnie z pomocy specjalistów, którzy zajmą się między innymi kontrolą stanu technicznego roweru, smarowaniem łańcucha,  regulacją hamulców, regulacją przerzutek. Dla najmłodszych i nie tylko przygotowaliśmy warsztaty z zakresu bezpieczeństwa na drodze i pierwszej pomocy.

Szczegółowy rozkład jazdy:

ETZT (ang. European Mobility Week) to kampania zainicjowana przez Komisję Europejską w 2002 roku, odbywająca się corocznie w dniach od 16 do 22 września. 

Jest ich 26 i mają od 16 do 25 lat. Mieszkają w różnych częściach Metropolii – zarówno w małych gminach, jak i w dużych miastach. Są licealistami, studentami, pracują. Przez najbliższy rok wspólnie będą zastanawiać się jaka powinna być Metropolia, by młodzi ludzie chcieli w niej mieszkać, uczyć się, pracować, a w przyszłości zakładać swoje rodziny. Efekt ich prac zostanie uwzględniony w strategii GZM. W piątek (11 września) odbyło się pierwsze spotkanie w ramach projektu „Młodzi robią Metropolię”.

Młodzi uczestnicy tego projektu zostali wybrani podczas rekrutacji. W swoich zgłoszeniach zostali poproszeni o to, by opowiedzieli jak widzą Metropolię, gdzie spędzają czas i jaki pomysł mają na jej rozwój.

Przez najbliższy rok, w trakcie 10 warsztatów, które poprowadzą dla nich przedstawiciele Uniwersytetu Śląskiego – Instytutu Nauk Politycznych oraz Instytutu Pedagogiki – młodzi uczestnicy będą szukać odpowiedzi na to, jaka powinna być Metropolia GZM, by była atrakcyjnym miejscem do życia, z którym będą chcieli związać swoją przyszłość – zawodową i prywatną.

Podczas cyklu warsztatów będą zastanawiać się nad tym, co oznacza dla nich wysoka jakość życia. Nie zabraknie również wątków związanych z edukacją i rynkiem pracy, a także z kwestiami dotyczącymi ładu przestrzennego, bezpieczeństwa i procesów demograficznych.

– Jako naukowcy chcemy wysłuchać głosu młodych mieszkańców Metropolii i uwzględnić go później w raporcie, który stanie się częścią większej strategii – mówi dr Natalia Stępień-Lampa z Instytutu Nauk Politycznych UŚ.

Wśród uczestników projektu „Młodzi robią Metropolię” jest Magdalena Hoeftmann, która chciałaby zająć się tematami związanymi m.in. z transportem publicznym.

– Transport pasażerski jest bardzo potrzebny do tego, żeby nasza miasta stawały się miejscami, gdzie po prostu lepiej się żyje, które są dobrze dostosowane do potrzeb różnych osób. Ważne są dla mnie kwestie związane m.in. z dostępnością transportową – wylicza Magda.

Z kolei Wojciech Patoń podkreśla, że projekt „Młodzi robią Metropolię” jest wielką szansą dla młodych mieszkańców GZM, bo daje im możliwość podzielenia się swoją wizją na rozwój miejsca, w którym żyją.

– Myślę, że powinniśmy dążyć do zdrowej syntezy nowoczesności z tradycją. To jest nie tylko fajne i dla nas korzystne, ale modnym jest teraz wykorzystywanie różnych tradycyjnych elementów. Mamy postindustrialną kulturę i to właśnie wokół niej powinniśmy budować nowe obiekty kultury, sportu i rekreacji. Te wszystkie miejsca mogą być wykorzystywane do tego, by młodzi ludzie znajdowali tam pracę, a po drugie będą dawać też możliwość spędzenia tam czasu wolnego – mówi Wojtek.

Do projektu „Młodzi robią Metropolię” zgłosiło się 56 osób, z czego 46 złożyło kompletne wnioski.

Ich zgłoszenia zostały ocenione przez przedstawicieli Metropolii, którzy odpowiadają za kwestie związane z rozwojem społeczno-gospodarczym, transportem, planowaniem przestrzennym, inwestycjami i promocją. 

Ponieważ poziom odpowiedzi był bardzo wyrównany, Metropolia przygotowała także ofertę współpracy dla tych, którym nie udało się dostać do 26-osobowej grupy projektowej. Kandydaci zostali zaproszeni do współpracy przy tworzeniu materiałów edukacyjnych dotyczących Metropolii adresowanych do ludzi młodych.  

Więcej o projekcie można przeczytać here

Na obszarze Centralnoeuropejskiego Demonstratora Dronów (Metropolia GZM) przetestowano system BFPaaS, który pozwala wyznaczać profile terenu dla lotów dronami poza zasięgiem wzroku, z wykorzystaniem różnorodnych danych geoprzestrzennych. To innowacyjne narzędzie, które w przyszłości może być niezbędne przy planowaniu misji dronami w trybie BVLOS, a także przybliża nas do wykonywania lotów autonomicznych.

System BFPaaS (Beyond Visual Line of Sight [BVLOS] Flight Planning as a Service) służy do planowania i oceny ryzyka lotów dronami. Innowacja systemu polega na wykorzystaniu wielu źródeł danych i ich agregacji na żądanie. Na tej podstawie uzyskuje się ciągły obraz danych wraz z informacją o ich pochodzeniu i czasie pozyskania. Dzięki temu,  możliwe jest dokładne i wiarygodne określenie profilu terenu dla lotu i stworzenie modelu 3D. Dodatkowo, w połączeniu z informacjami na temat misji, tworzone są dynamiczne mapy ryzyka RHM (Risk Heat Maps) wspierające proces planowania lotu. Dane satelitarne wykorzystują też inne otwarte dane, także komercyjne, pochodzące z geoportali i otwartych rejestrów – to bogactwo pozwala jeszcze bardziej przybliżać informacje na temat ukształtowania terenu, co może mieć duże znaczenie w obszarach przemysłowych czy gęsto zaludnionych.

Praktyczna prezentacja systemu BFPaaS odbyła się w piątek, 11 września. Celem było sprawdzenie założeń projektu w terenie, w warunkach rzeczywistych. Wykonano lot BVLOS z wykorzystaniem transpondera ADS-B, z transmisją danych w celu weryfikacji czy założenia planowania misji się zgadzają. Lot na obszarze CEDD odbył się w sposób kontrolowany i bezpieczny.

Obecnie operator drona przy planowaniu misji musi się skupić na analizie terenu i przeszkód, które napotka na drodze. Brak jednolitej bazy z informacjami o przeszkodach terenowych utrudnia wykonywanie bezpiecznych misji z wykorzystaniem BSP. Testowany system ma duże znaczenie zarówno dla lotów BVLOS, jak i dla planowania misji autonomicznych i automatycznych.

BFPaaS to projekt prowadzony na zlecenie Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA) przez polskie konsorcjum, kierowane przez Creotech Instruments S.A. z udziałem firmy dlapilota.pl oraz Wrocławskiego Instytutu Zastosowań Informacji Przestrzennej i Sztucznej Inteligencji, aktywnie wspierane przez CEDD.