Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia napisała list do Ministerstwa Klimatu, w którym wyraża zaniepokojenie w związku z doniesieniami o działaniach lobbingowych, mających na celu zablokowanie wejścia w życie rozporządzenia Ministra Klimatu ws. wymagań jakościowych dla paliw stałych. Podmioty związane z obrotem węgla lobbują za dalszą sprzedażą najdrobniejszych miałów. Ich spalanie w domowych paleniskach ma dramatyczny wpływ na jakość naszego powietrza.

Rozporządzenie Ministra Energii z dnia 27 września 2018 r. w sprawie wymagań jakościowych dla paliw stałych weszło w życie po upływie 30 dni, wycofując w ten sposób z obrotu muły i flotokoncentraty węglowe. Natomiast w zakresie najdrobniejszych miałów, które mają dramatyczny wpływ na  jakość powietrza, wskazano vacatio legis, aż do końca czerwca 2020 r. – Teraz zbliża się ten czas, dlatego wyrażamy pełną nadzieję, że to oczekiwane prawo będzie wdrażane i egzekwowane – pisze Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia w liście do Ministra Klimatu.

Niepokojące są jednak doniesienia, jakoby środowiska związane z obrotem węgla chciały zablokować wejście w życie tej części rozporządzenia. Zdaniem Metropolii będzie to miało niebagatelny wpływ na utrzymującą się bardzo złą jakość powietrza.

– Województwo śląskie, a w szczególności gęsto zabudowany teren Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii z populacją około 2,3 mln mieszkańców, są obszarami o największej koncentracji zanieczyszczeń powietrza w Polsce. Utrzymywanie status quo w tej kwestii może tylko pogłębić przekonanie o braku bezpieczeństwa ekologicznego – czytamy w liście do Ministra Klimatu.

Należy podkreślić, że wejście w życie rozporządzenia w obecnej formie nie oznacza wcale, iż od 1 lipca nie będzie można ogrzewać domu miałem – będzie można, ale sortymentami o większym uziarnieniu, tzw. ekomiałem. Natomiast wycofanie ze sprzedaży paliw, które nie spełniają żadnych norm emisyjnych, jest działaniem oczekiwanym przez większość mieszkańców Metropolii, którzy chcą oddychać czystym powietrzem. Dotychczasowe działania na szczeblu samorządowym zakazały spalania tego typu szkodliwych paliw, ale tylko dzięki działaniom rządu zakazać można również ich sprzedaży.

Ponadto w liście do Ministra Klimatu zaznaczono, że ww. rozporządzenie należy dostosować do wymogów emisyjnych postawionych w rozporządzeniu dotyczącym kotłów na paliwa stałe. Chodzi o dostosowanie wymagań jakościowych dla węgla dostępnego w sprzedaży do kryteriów emisji i efektywności kotłów.

Pełna treść listu do Ministra Klimatu dostępna poniżej.

Krajowa Administracja Skarbowa informuje, że ze względów bezpieczeństwa, obsługa bezpośrednia w urzędach skarbowych na terenie województwa śląskiego została wstrzymana do 30 czerwca 2020 r.

W tym czasie klienci mogą korzystać wyłącznie z form zdalnego kontaktu z jednostkami. Numery uruchomionych telefonów oraz adres e-mail można znaleźć na www.slaskie.kas.gov.pl oraz na stronach internetowych poszczególnych urzędów w zakładce Telefony.

Obsługa telefoniczna w urzędach skarbowych realizowana jest od poniedziałku do piątku w godzinach od 7:30 do 14:30.

Dla osób, które chciałyby złożyć pisma lub deklaracje w formie papierowej (bez potwierdzenia wpływu), tak jak dotychczas w strefach wejściowych do urzędów zostały wystawione skrzynki podawcze na dokumenty.

Źródło: www.slaskie.kas.gov.pl

O której godzinie, gdzie i ilu dokładnie pasażerów podróżuje daną linią autobusową, tramwajową czy trolejbusową? Na te pytania pozwoli odpowiedzieć nowy system zliczania pasażerów, do którego uruchomienia przygotowuje się Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia. W tym momencie prowadzony jest dialog techniczny, który ma na celu m.in. zweryfikowanie możliwości technicznych dostępnych na rynku automatycznych systemów zliczania osób, korzystających z komunikacji miejskiej.

Nowy system zliczania pasażerów pozwoli na dokładne określenie liczby podróżnych w poszczególnych miastach, a także pomiędzy danymi przystankami. Przełoży się to na lepsze dostosowanie rozkładu jazdy oraz wielkości pojazdów na poszczególnych trasach, aby odpowiadały rzeczywistym potrzebom pasażerów. Pozwoli również szybciej reagować i wprowadzać konieczne zmiany, co pokazała nam również epidemia koronawirusa w Polsce i związane z nią rządowe obostrzenia.

– Informacje o tym ilu pasażerów korzysta z komunikacji miejskiej są kluczowe dla racjonalnego planowania poszczególnych kursów – mówi Lucjan Dec, dyrektor Departamentu Komunikacji i Transportu.

– Informacje te wskażą nam, kiedy pojazdy są niemal puste, a w których godzinach są przepełnione. Pozwoli to nam na podjęcie działań, by wzmocnić te kursy, które tego wymagają, żeby wszyscy pasażerowie mogli bezpiecznie dojechać do wybranego celu – dodaje.

Obecnie w kilkuset pojazdach są zainstalowane bramki rejestrujące wejścia i wyjścia, jednak w zależności od operatora, dane zbierane są w różny sposób. Metropolia w pierwszym etapie zamierza wykorzystać istniejącą już infrastrukturę. Chce również zakupić oprogramowanie, które umożliwi pozyskanie ujednoliconych danych oraz zgrupowanie ich we wspólnej bazie. Dalej na tej podstawie możliwe byłoby prowadzenie analiz w oparciu o spójne i rzetelne wyniki w dedykowanym do tego celu oprogramowaniu.

W drugim etapie natomiast system ma zostać zainstalowany w pozostałych pojazdach. Urządzenia dostępne na rynku pozwalają nawet na 99 procentową dokładność pomiarów. Wszystkie informacje, które pozyskują te systemy są zanonimizowane, co oznacza, że nie rejestrują i nie rozpoznają wizerunku pasażerów, a jedynie ruch, pozwalający określić liczbę osób wsiadających i wysiadających.

Dane dotyczące liczby pasażerów, korzystających z komunikacji miejskiej są bardzo potrzebne nie tylko z uwagi na lepsze dostosowanie rozkładów jazdy, ale również z punktu widzenia rozliczeń finansowych. Organizacja transportu publicznego to zadanie własne miast i gmin, które zostało przekazane Metropolii. Utrzymywane jest ze składki zmiennej, którą gminy co roku wpłacają na ten cel. Pozyskane dane dotyczące rzeczywistej liczby pasażerów będą mogły zostać wykorzystywane do bardziej precyzyjnego obliczania składki zmiennej dla poszczególnych gmin.

Dodatkowym atutem wprowadzenia takiego rozwiązania jest szybki dostęp do pozyskiwanych danych w trybie online oraz możliwość przekazywania informacji m.in. dla włodarzy miast i gmin. Zapewni to pełną transparentność w obszarze organizacji publicznego transportu.

Przedstawiciele Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii analizowali już jak działają systemy zliczania pasażerów u innych organizatorów transportu publicznego w Polsce, m.in. w Warszawie, Poznaniu
i Rzeszowie.

Prowadzony aktualnie dialog techniczny, do którego zgłosiły się cztery firmy, ma na celu zapoznanie się z rozwiązaniami technologicznymi w zakresie systemów zliczających pasażerów, a także poszerzenie wiedzy o stosowanych rozwiązaniach w praktyce.

Dialog techniczny to jedna z możliwości, której zastosowanie przewidziane zostało w prawie zamówień publicznych. Ma przede wszystkim charakter doradczy. To etap poprzedzający ewentualne ogłoszenie takiego postępowania, a jego celem jest uzyskanie informacji, potrzebnych do precyzyjnego opisu przyszłego zamówienia. Chodzi m.in. o ustalenie możliwości technicznych rozwiązań dostępnych na rynku, szacunkowy koszt wprowadzenia nowego systemu oraz czas jaki będzie potrzebny, by to rozwiązanie zaczęło w pełni funkcjonować.

Metropolitalny Konkurs Literacki jest integralną częścią XIII Metropolitalnego Święta Rodziny. Twórcze zmagania przebiegają pod hasłem „Rodzina przestrzenią spotkania”.

Jest to konkurs na krótki tekst prozatorski, dotyczący historii rodzinnych związanych z małymi ojczyznami. Najlepsze teksty znajdą się w książce, która ukaże się w przyszłym roku.

– Pomimo trudnych czasów i wielu ograniczeń związanych z pandemią koronawirusa w naszym kraju, która uniemożliwia spotkania w szerszym gronie, paradoksalnie mamy więcej czasu dla siebie, naszych bliskich i rodziny. Stwarza to wiele możliwości promowania tego, co w życiu człowieka jest najważniejsze – miłości i radości czerpanej z życia rodzinnego i jego lokalnej historii- tak o idei zmagań literackich można przeczytać na stronie internetowej Biblioteki Publicznej w Zabrzu, która wraz z Biblioteką Śląską prowadzi konkurs.

Termin składania prac upływa w dniu 31.08.2020 r. Organizatorem konkursu jest Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia. Patronaty honorowe objęli: metropolita katowicki arcybiskup Wiktor Skworc i biskup gliwicki Jan Kopiec.

Regulamin konkursu KLIKNIJ TUTAJ

Zarząd Transportu Metropolitalnego zainstaluje przy przystankach komunikacji miejskiej kolejnych 60 elektronicznych tablic informacyjnych. Będą one pasażerom wskazywać, za ile minut przyjedzie oczekiwany autobus. Tym razem większość urządzeń trafi do Bytomia, Zabrza i Gliwic. Po raz pierwszy tablice zlokalizowane zostaną m.in. w Czeladzi, Piekarach Śląskich, Radzionkowie i Rudzie Śląskiej. W jakich innych miastach i gdzie dokładnie zlokalizowane zostaną nowe tablice?

Montaż pierwszych tablic Systemu Dynamicznej Informacji Pasażerskiej rozpoczął w latach 2012 – 2014 r. poprzedni organizator transportu zbiorowego. Wówczas zainstalowano ok. 70 tablic. Dziś zadanie to realizuje ZTM, który w ciągu 5 miesięcy, tj. od lutego 2020 r., oddał do użytku już 100 tablic. – To są urządzenia, które sprawiają, że korzystanie z komunikacji miejskiej staje się prostsze i wygodniejsze – zachwala rzecznik prasowy ZTM Michał Wawrzaszek. – Dlatego też realizujemy ten projekt zdecydowanie szybciej. Zakładamy, że za 15 miesięcy naszym pasażerom będą służyć już wszystkie tablice z tego projektu. Docelowo będzie ich ponad 500 – dodaje.

60 nowych elektronicznych tablic informacyjnych zostanie zlokalizowanych w 12 miastach. W pięciu z nich urządzenia staną po raz pierwszy. Chodzi o Czeladź, Piekary Śląskie, Radzionków, Rudę Śląską oraz Bytom. Co warte odnotowania, do tego ostatniego miasta trafi od razu największa liczba tablic z obecnej partii, bo aż 17. Planowaną lokalizację nowo montowanych tablic obrazuje tabela.

ZTM podkreśla, że podstawowa funkcjonalność tablic na przestrzeni lat nie zmieniła się, jednakże nowo montowane tablice cechuje więcej zalet. – W porównaniu do poprzednich wersji dodatkowymi udogodnieniami jest m.in. wyświetlanie informacji po ich obu stronach. Ponadto są one V-kształtne, dzięki czemu informacje są wyświetlane pod innym kątem przez co stają się bardziej czytelne. To walory istotne z punktu widzenia komfortu pasażera – wskazuje Michał Kuliński z Wydziału Infrastruktury Komunikacyjnej. – Na tablicach zainstalowano również  kamery. To z kolei służy bezpieczeństwu ich utrzymania – dodaje.

System Dynamicznej Informacji Pasażerskiej to nie tylko tablice elektroniczne na przystankach, ale również Portal Pasażera. Przed tygodniem, 27 maja, pojawiły się na nim autobusy i trolejbusy kursujące po obszarze byłego MZK Tychy. – Dzięki tej zmianie pasażerowie mają możliwość śledzenia w czasie rzeczywistym wszystkich autobusów, trolejbusów i tramwajów kursujących po sieci ZTM – podkreśla Kuliński.

Źródło: Zarząd Transportu Metropolitalnego

Sposoby wykorzystania technologii dronowych w miastach – taki był dominujący temat pierwszego spotkania Metropolitalnego Zespołu ds. Bezzałogowych Statków Powietrznych. Celem zespołu jest wymiana wiedzy i doświadczeń pomiędzy przedstawicielami miast Metropolii oraz wspólne budowanie rynku BSP.  

Metropolitalny Zespół ds. BSP powołano na mocy zarządzenia przewodniczącego GZM w kwietniu br. Pierwsze spotkanie odbyło się w czwartek (4 czerwca) i było prowadzone online. Uczestnicy zapoznali się ze strategią działań, które są prowadzone w ramach CEDD, a także omówili sposoby wykorzystania dronów w przestrzeni powietrznej miast.

Zagospodarowanie tzw. „trzeciej warstwy miasta”, czyli ruchu powietrznego na wysokości do 150 m, jest głównym celem europejskiej koncepcji U-Space. W Polsce koordynatorem działań w tym zakresie jest Centralnoeuropejski Demonstrator Dronów, zaś pierwsze testy i wdrożenia usług prowadzone są na terenie Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii, która zrzesza 41 samorządów woj. śląskiego.

Do zadań członków Metropolitalnego Zespołu ds. BSP należeć będzie m.in. wymiana informacji, polegająca na identyfikacji działań miast  podejmowanych w obszarze BSP i przekazywanie wiedzy o nich. Ważne będzie także wspieranie Metropolii w realizacji testów, pilotaży oraz demonstracji usług dronowych.  

Członkami zespołu są pracownicy GZM oraz przedstawiciele miast: Katowice, Sosnowiec, Dąbrowa Górnicza, Gliwice, Zabrze, Będzin, Łaziska Górne, Bieruń, Siemianowice Śląskie, Mysłowice i Mikołów. Dzięki utworzeniu zespołu – w którym udział jest dobrowolny i nieodpłatny – możliwe będzie jeszcze lepsze zacieśnienie współpracy samorządów w obszarze BSP oraz budowanie akceptacji społecznej dla technologii bezzałogowych.

Źródło: CEDD.pl

Transport publiczny, gospodarka odpadami, spowolnienie gospodarcze oraz opieka nad seniorami to obszary życia w metropoliach na których najbardziej odbiły się skutki pandemii koronawirusa. Teraz należy się skupić na poprawie jakości życia, efektywniejszym wykorzystaniu technologii do rozwoju mobilności, zdalnego nauczania i zastosowania dronów do obsługi sektora publicznego – to główne wnioski płynące z I Europejskiego Webinarium Metropolitalnego „Rozmowy Metropolitalne: Jak odrodzić się po COVID-19. Definiowanie wspólnych problemów, uniwersalizacja różnic”. W dyskusji online udział wzięli przedstawiciele Metropolii GZM, obszarów metropolitalnych Barcelony i Göteborga, a także ponad 70 słuchaczy z różnych stron świata.

Głównym celem tego wydarzenia, które odbyło się 2 czerwca b.r.  była ocena wpływu pandemii koronawirusa na obszary metropolitalne oraz analiza podjętych przez nie środków zaradczych. Ważnym aspektem spotkania była także próba określenia wspólnych problemów metropolii europejskich oraz dyskusja nad najważniejszymi wyzwaniami, które obecnie stoją przed tymi obszarami.

Jak koronawirus odbił się na metropoliach?

Kazimierz Karolczak, przewodniczący Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii mówił o transporcie publicznym oraz obciążeniach wynikających z ograniczeń sanitarnych związanych z koniecznością zachowania dystansu społecznego i zapewnieniem odpowiedniej przestrzeni w środkach transportu publicznego. Odbiło się to finansowo na organizacji przewozów realizowanych przez Zarząd Transportu Metropolitalnego. Nastąpił olbrzymi spadek dochodów ze sprzedaży biletów. Przewodniczący Zarządu GZM podkreślił również wagę wyzwań stojących przed gminami członkowskimi, m. in.  na polu edukacji i zarządzania szpitalami.  

Ernest Maragall, wiceprzewodniczący do spraw Stosunków Międzynarodowych  Obszaru Metropolitalnego Barcelony zwrócił uwagę na redukcję liczby pasażerów o 90-95 proc. i związany z tym spadek dochodów ze sprzedaży biletów. Niemniej jednak istnieje obowiązek utrzymania komunikacji ze względu na pasażerów wykonujących specyficzne zadania (np. służba zdrowia).

Obszar Metropolitalny Barcelony chce w ciągu kilku tygodniu uruchomić bezpłatną komunikację miejską. Do innych kwestii kluczowych zaliczył on także politykę dotyczącą zarządzania gospodarką odpadami. Epidemia wpłynęła znacznie na zmianę zwyczajów w związku z koniecznością pozostania ludzi w domach. To spowodowało także zmiany związane z wywozem odpadów i finansowaniem tego systemu. Koronawirus wymusił także ograniczenie prac publicznych i inwestycji strukturalnych.

Zdaniem Ernesta Maragalla, transport publiczny w tym regionie powinien odrodzić się stosunkowo szybko, natomiast powrót do normalności w przypadku pozostałych kwestii zajmie dużo więcej czasu. Przedstawiciel metropolii Barcelony wskazał także ważną rolę sektora publicznego w zapobieganiu skutkom pandemii Covid-19 w miastach. Istotne znaczenie będą miały zamówienia publiczne.

Negatywne skutki społeczno-gospodarcze

Nina Miskovsky, zastępca burmistrza miasta Göteborg podkreśliła, że największym problemem wynikającym z pandemii koronawirusa w mieście i regionie Goeteborga jest zapewnienie prawidłowej opieki seniorom. Około 75 proc. potwierdzonych przypadków Covid-19 w tej metropolii dotyczyło osób powyżej siedemdziesiątego, a 66 proc. – powyżej osiemdziesiątego roku życia. W dalszym ciągu rekomendowana jest izolacja osób w tej grupie wiekowej. Problemem jest też brak statystyk na szczeblu europejskim oraz ujednoliconych kryteriów prowadzenia badań.

W Goeteborgu wprowadzane są np. statystyki dot. osób zmarłych na Covid-19, które mieszkały w domach pomocy społecznej. Zdaniem Niny Miskovsky, koronawirus mocno dotyka tamtejszą gospodarkę. Następują zwolnienia w takich branżach jak sport, turystyka, przemysł spotkań i kultura, co z pewnością będzie mieć długotrwale negatywny wpływ na ekonomię. W Goeteborgu prowadzone jest też zdalne nauczanie. Dla młodzieży z biednych rodzin przygotowywane są paczki żywnościowe, dostarczane w specjalnych opakowaniach uniemożliwiających zakażenie koronawirusem. Negatywny efekt Covid-19, nie do końca jeszcze zbadany, może stanowić również wzrost przemocy domowej, co spowodowane jest narastającymi problemami psychologicznymi i stresem.

Jak podnieść się z kryzysu?

Kolejne pytanie dotyczyło środków zaradczych podjętych przez poszczególne metropolie. Ernest Maragall czeka na dobre wieści z Brukseli. W dalszym ciągu nie jest bowiem pewne, kto będzie się mógł ubiegać o wsparcie, o jakie pieniądze i na jakie działania. Jego zdaniem kluczowe byłoby pozyskanie  środków na inwestycje społeczne, służbę zdrowia, turystykę, inwestycje, poprawę stanu klimatu, zmiany energetyczne oraz polepszenie jakości powietrza. Potrzebne są działania, które zapewnią stały
i zrównoważony wzrost w przyszłości. Straty budżetowe związane z Covid-19 w samej Barcelonie szacowane są obecnie na ok. 300 mln euro.

Z kolei Nina Miskovsky potwierdziła chęć kontynuacji działań społecznych a także zwróciła uwagę na działania medyczne, takie jak prowadzenie testów z udziałem osób, u których stwierdzono przeciwciała. Ważne są również działania na rzecz mobilności, poprawy jakości nauczania oraz ożywienia gospodarczego. Kazimierz Karolczak zadeklarował prowadzenie dalszych działań na rzecz zapewnienia sprawnie funkcjonującej komunikacji miejskiej oraz wsparcia dla gmin członkowskich w ich działaniach prowadzonych na rzecz zwalczania skutków pandemii. Jednym
z ważniejszych działań poczynionych przez GZM w tym zakresie, było przekazanie wsparcia finansowego dla łącznie 18 szpitali z obszaru Metropolii. Wyraził on również obawę o gospodarkę naszego kraju w następnych miesiącach oraz na fakt, że dotychczasowe działania władz centralnych skupiały się przede wszystkim na pomocy przedsiębiorcom, natomiast – póki co – nie przewidziano wsparcia dla samorządów, które także bardzo mocno zostały dotknięte przez pandemię.

Czas na zmianę sposobu myślenia

W opinii prelegentów główne działania władz metropolitalnych powinny skupiać się na poprawie jakości życia mieszkańców. Wyzwaniem może być też zachęcenie ich do częstszego korzystania z transportu publicznego. Sytuacja związana z koronawirusem niejako wymusza na władzach zmianę sposobu myślenia – m.in. w dziedzinie mobilności, a także wykorzystania nowych technologii i ulepszenia istniejących – np. w kwestiach związanych z mobilnością, wykorzystaniem dronów w służbie miast i szpitali czy zdalnego nauczania. Wskazano, że działania metropolii są nakierowane na mieszkańca. Dlatego bez względu na różnice, metropolie europejskie powinny wymieniać się dobrymi praktykami i debatować, szczególnie w tych niełatwych czasach, by jeszcze lepiej określać i walczyć o swoją pozycję dotyczącą finansowania ze środków UE.

Podczas webinarium możliwość wypowiedzenia się mieli również jego uczestnicy – ich postulaty skupiały się wokół obszarów, które powinny być wspierane przez Unię Europejską. Wymieniono tu np. zrównoważony rozwój, który nie może istnieć bez transportu publicznego, tworzenie miast przyjaznych ruchowi pieszemu, nowoczesne rozwiązania związane z mobilnością uzupełniającą, która wsparłaby transport publiczny, cyfryzację danych i modele zarządzania, zwrócono także uwagę na finansowe pogorszenie kondycji gospodarstw domowych, które powinny zostać wsparte poprzez działania związane z aspektami społecznymi, mieszkalnictwem oraz zatrudnieniem.

W pierwszym webinarium zorganizowanym z inicjatywy Metropolii GZM wzięło udział ponad 70 reprezentantów metropolii z różnych zakątków świata oraz przedstawiciele nauki. Następne spotkania w sieci już wkrótce. Zaowocują one  materiałami, na podstawie których wspólnie z European Metropolitan Authorities można będzie skuteczniej reprezentować interesy metropolii w Unii Europejskiej.

Jaka powinna być Metropolia
dla młodych? Jakie są oczekiwania i potrzeby młodzieży? W jakim kierunku należy
rozwijać obszary edukacji, transportu, rynku pracy czy kultury? Na te pytania
odpowiedzą mieszkańcy, którzy zgłoszą się do projektu „Młodzi robią
Metropolię”. Rekrutacja trwa do końca czerwca 2020 r.

Górnośląsko-Zagłębiowska
Metropolia rusza z projektem skierowanym do mieszkańców w wieku od 16 do 25
lat, którzy chcą mieć realny wpływ na to, jak rozwija się ich otoczenie. W
ramach projektu zostanie wyłoniona grupa 25 młodych „Ambasadorów Metropolii”,
na których czeka ciekawe doświadczenie, pełne wyzwań i interakcji.

–
Projekt kierujemy do pokolenia ludzi, którzy doskonale odnajdują się w świecie
nowoczesnych technologii, mają łatwość przyswajania informacji, są
przedsiębiorczy i otwarci na dzielenie się swoją wiedzą i pomysłami – mówi
Grzegorz Podlewski, wiceprzewodniczący zarządu Górnośląsko-Zagłębiowskiej
Metropolii.

–
Dzięki udziałowi w tym projekcie, młodzież będzie miała realny wpływ na to, w
jakim kierunku będzie się rozwijać Metropolia. Pomysły wypracowane podczas
warsztatów będą brane pod uwagę w dokumentach określających nasze działania
strategiczne. Ten projekt to także szansa, aby przeciwdziałać zjawisku migracji
osób młodych, które rodzi negatywne implikacje dla rozwoju miast i regionów –
dodaje.   

Uczestnicy projektu wezmą udział
w minimum dziesięciu spotkaniach, które odbędą się w okresie od września 2020
do września 2021 roku. Część spotkań będzie prowadzona online. Działając we
współpracy z pracownikami GZM i ekspertami zewnętrznymi, młodzi będą dzielić
się pomysłami, które znajdą odzwierciedlenie pod postacią rekomendacji w
„Strategii Rozwoju GZM do 2027 r., z perspektywą do 2035 r.”

Jak znaleźć się w gronie 25
młodych ambasadorów? Należy wysłać formularz zgłoszeniowy, dostępny na stronie
pod linkiem: bit.ly/2ZsuH7l lub na
stronie metropoliagzm.pl (zakładka
Biblioteka). Oprócz formularza zainteresowani udziałem będą mieli do wykonania
zadanie polegające na przedstawieniu Metropolii swoimi oczami.

– Ponieważ liczymy na
kreatywność, kandydaci otrzymują dużą dowolność w formie zgłoszeń. Prezentacji
można dokonać za pomocą tekstu, materiałów multimedialnych albo w formie
audiowizualnej – mówi Łukasz Łata, zastępca dyrektora Departamentu Rozwoju
Społeczno-Gospodarczego i Współpracy.

– Zgłoszenia będą oceniane przez
przedstawicieli Metropolii, którzy odpowiadają za kwestie związane z rozwojem
społeczno-gospodarczym, transportem, planowaniem przestrzennym, inwestycjami i
promocją.  Na zakończenie projektu każdy uczestnik otrzyma od nas pisemne
potwierdzenie swojego udziału w przedsięwzięciu, opisujące jego zaangażowanie i
wkład wniesiony w jego realizację – dodaje.

Zgłoszenia należy przesyłać na
adres mlodzi@metropoliagzm.pl.
Udział w projekcie jest dobrowolny i nieodpłatny. Rekrutacja trwa do końca
czerwca 2020 r. Regulamin uczestnictwa i zasady zgłoszeń  znajdują się w
regulaminie dostępnym na metropoliagzm.pl
(zakładka Biblioteka).

Projekt „Młodzi robią Metropolię”
to nie pierwszy raz, gdy Metropolia wchodzi w interakcję z mieszkańcami i
będzie czerpać z ich doświadczeń. W maju 2019 r. w ramach GZM powołano
Metropolitalny zespół ds. polityki senioralnej. Jednym z pierwszych efektów
prac zespołu było opracowanie poradnika „Metropolia przyjazna seniorom”.
Dokument zawiera rekomendacje dotyczące aktywizacji osób starszych poprzez
wolontariat oraz działania na rzecz zwiększania udziału seniorów w procesach
współdecydowania. Poradnik dostępny jest do pobrania na stronie internetowej
Metropolii.    

GZM – Czysta Energia, to nazwa
spółki celowej, którą chce powołać Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia. Jej
głównym zadaniem będzie przygotowanie i przeprowadzenie procesu inwestycyjnego
związanego z budową i uruchomieniem instalacji termicznego przetwarzania
odpadów komunalnych, która ma powstać w Metropolii. Spółka w całości będzie
należeć do samorządów, by zapewnić stabilność cen za przetworzenie dostarczanych
odpadów. Pozwoli to uniknąć drastycznych podwyżek, z którymi muszą mierzyć się
niektóre polskie miasta i gminy, a więc również i mieszkańcy, przekazujące
odpady do niezależnych od samorządów, komercyjnych instalacji. Dzisiaj
instalacje termicznego przekształcania, to nowoczesne elektrociepłownie,
zasilane odpadami, których nie można składować i nie można poddać recyklingowi.
Produkują prąd, dzięki któremu można np. naładować swojego smartfona oraz
ciepło, którym można ogrzać dom. Funkcjonowanie tego typu instalacji pozwala
również uchronić mieszkańców przed niebezpiecznymi pożarami składowisk i
magazynów odpadów, gdy do atmosfery emitowane są szkodliwe
zanieczyszczenia.    

– Powoływanie spółek celowych,
których zadaniem jest przeprowadzenie procesu inwestycyjnego, to standard
przyjęty na całym świecie – mówi Grzegorz Podlewski, wiceprzewodniczący zarządu
Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii.

– Powstanie instalacji
termicznego przetwarzania odpadów komunalnych, to dla nas jedno ze
strategicznych działań. Odpadów produkujemy coraz więcej, drastycznie wzrastają
ceny za ich zagospodarowanie, co przekłada się na wyższe opłaty, które
bezpośrednio ponoszą mieszkańcy GZM. Tymczasem ok. 30 proc. odpadów komunalnych
może zostać wykorzystanych do produkcji energii elektrycznej oraz ciepła.
Utworzenie instalacji, a co za tym idzie powołanie spółki, która ten proces ma
przeprowadzić, pomoże nam ustabilizować koszty związane z zagospodarowaniem
odpadów i ograniczyć dynamikę podwyżek, z którymi mamy aktualnie do czynienia. Zyskamy w ten sposób również kontrolę nad systemem
gospodarowania odpadami, co pozwoli uchronić nas przed niebezpiecznymi pożarami
składowisk i magazynów, gdy do atmosfery emitowane są szkodliwe
zanieczyszczenia – wyjaśnia.

A tych w województwie śląskim w
2019 roku – według danych Komendy Wojewódzkiej Państwowej Straży Pożarnej –
było 14.  

Nie bez
znaczenia jest również bezpieczeństwo sanitarne Metropolii. Aktualna sytuacja
epidemiologiczna pokazuje, że gdyby GZM posiadała taką instalację, odpady
mogłyby być unieszkodliwiane w sposób dużo bezpieczniejszy dla mieszkańców, a
przede wszystkim pracowników firm zajmujących się odpadami.

To elektrociepłownia.
Produkuje tyle prądu, że zasiliłaby wszystkie tramwaje w Krakowie

Instalacje termicznego przetwarzania
odpadów komunalnych, to nowoczesne i przyjazne dla środowiska systemy, które z
powodzeniem wykorzystywane są na całym świecie. Ich istota polega na wysoko
temperaturowym przetworzeniu tych odpadów, które i tak nie mogą zostać poddane
recyklingowi, a są zbyt kaloryczne, aby je składować. Zabrania tego prawo.
Dzięki ich termicznemu przetworzeniu, powstaje energia elektryczna, która
pozwoli np. naładować smartfona oraz ciepło, którym można ogrzać budynki
mieszkalne i użyteczności publicznej. Dlatego też na instalacje te powinniśmy
patrzeć jak na nowoczesne elektrociepłownie, które nie są zasilane ani węglem,
ani gazem, a odpadami właśnie.  

Podobne instalacje powstają
również w innych polskich miastach. W Krakowie Ekospalarnia działa od prawie
czterech lat i rocznie z ok. 220 tys. ton odpadów produkuje tyle energii
elektrycznej, ile potrzeba do zasilenia wszystkich linii tramwajowych,
kursujących po Stołecznym Królewskim Mieście. Jednocześnie zaspokaja około 7,5
proc. rocznych potrzeb systemu ciepłowniczego miasta Krakowa.

Co ciekawe, na terenie
krakowskiej Ekospalarni zadomowiły się również… pszczoły. Owady te są markerami
czystości środowiska – ich obecność świadczy o tym, że wokół panują sprzyjające
warunki do życia i że jest tam bezpiecznie. Na terenach zielonych wokół
krakowskiej instalacji znajduje się pięć pasiek z 400 tys. pszczół, które
zbierając pyłki na okolicznych nowohuckich łąkach, produkują rocznie około 100
kg wielokwiatowego miodu.

Spółka samorządowa pełni misję
publiczną. Zagwarantuje stabilność cen

Powstanie spółki GZM – Czysta
Energia to kolejny etap, zmierzający do powstania instalacji termicznego
przetwarzania odpadów w Metropoli. Spółka będzie w całości należała do
samorządów.

– Spółki
komunalne co do zasady pełnią misję publiczną, a więc w przeciwieństwie do
podmiotów typowo biznesowych, ich celem nie jestem osiąganie jak najwyższego
zysku z narzuconej marży, ale wyników tzw. zero-plus. Nie chodzi oczywiście o
to, że mają one nie zarabiać na siebie, ale o to, aby ich bilans finansowy
zapewnił stabilne funkcjonowanie oraz pozwolił planować konieczne inwestycje
usprawniające proces technologiczny. Taką gwarancję daje nam właśnie spółka
komunalna. Bo niestety przykłady z kraju pokazują, że wraz ze zniesieniem
regionalizacji, ceny w niezależnych od samorządów, komercyjnych instalacjach
zaczęły drastycznie wzrastać, podczas gdy w inwestycjach komunalnych lub
zrealizowanych w formule partnerstwa publiczno-prywatnego są trzy razy niższe
– wyjaśnia Grzegorz Podlewski.

Uchwała, podjęta przez
Zgromadzenie Metropolii, rozpoczyna cały proces związany z powstaniem GZM –
Czysta Energia. Kolejnym krokiem będzie przyjęcie przez Zarząd Metropolii umowy
o powołaniu spółki, sporządzenie aktu notarialnego oraz złożenia wniosku o
rejestrację spółki w sądzie gospodarczym. Cały proces może potrwać nawet kilka
miesięcy. Kapitał nowopowstałej spółki będzie wynosił 20 milionów złotych.
Wstępny i szacunkowy koszt całej inwestycji to ok.  800 mln zł.

W oczekiwaniu na wpis na
ministerialną listę. Publikacja do końca roku

Decyzja o powstaniu spółki została
podjęta już teraz, aby mogła przygotować się organizacyjnie do rozpoczęcia prac
związanych z budową instalacji zaraz po uzyskaniu „zielonego światła” od rządu
i wpisaniu na ministerialną listę.  

– Wniosek o wpisanie naszej
inwestycji na rządową listę, prowadzoną przez ministra właściwego do spraw
środowiska, złożyliśmy w połowie stycznia – informuje Blanka Romanowska,
dyrektor Departamentu Infrastruktury i Środowiska.

– Ze względu na epidemię
koronawirusa mamy informację, że lista zostanie opublikowana później niż
wcześniej planowano. Miała być znana najpóźniej do 31 lipca, ale termin ten
przesunięto do końca tego roku. W zgłoszeniu wskazaliśmy moc przerobową w
wysokości 250 tys. ton odpadów wysokokalorycznych rocznie – dodaje.  

W przeprowadzonej w ubiegłym roku
analizie dotyczącej potrzeb i możliwości inwestycyjnych w zakresie
zagospodarowania odpadów w Metropolii, podkreślono konieczność budowy tego typu
instalacji, która obsługiwałaby miasta i gminy GZM m.in. z uwagi na fakt, że w
naszym regionie wytwarzamy o ok. 40 proc. więcej śmieci w porównaniu do średnio
krajowego wskaźnika. A może być ich jeszcze więcej ze względu na funkcjonowanie
w Polsce szarej strefy. Według szacunków już teraz faktyczna ilość wytwarzanych
odpadów komunalnych jest wyższa o ok. 25 proc. od zbieranych, zaś do 2030 roku
może to być nawet 50 proc. w porównaniu do danych za 2018 rok. Brakuje
natomiast instalacji, gdzie odpady wysokokaloryczne, których nie można
składować i nie można poddać recyklingowi, mogłyby zostać wykorzystane do
produkcji energii elektrycznej i ciepła. 

„W związku z tym koniecznym jest
budowa zarówno instalacji GZM o wydajności 250 tys. Mg/rok, jak i tej z
komplementarnego projektu PEC Gliwice Sp. z o.o. o wydajności 80 tys. Mg/rok.
Uruchomienie tych dwóch instalacji pozwoli zapewnić bezpieczeństwo ekologiczne
w zakresie zagospodarowania odpadów komunalnych na terenie Metropolii, również
zapewni istotny wpływ samorządom GZM na kontrolę cen zagospodarowania odpadów
komunalnych” – możemy przeczytać w uzasadnieniu podjętej we wtorek (26 maja)
uchwały, powołującej spółkę GZM-Czysta Energia.

Siedziba spółki na razie będzie
znajdować się w siedzibie Urzędu Metropolitalnego przy ul. Barbary 21 A w
Katowicach, jednak docelowo będzie znajdować się w miejscu, gdzie instalacja
termicznego przetwarzania odpadów powstanie.

Lokalizacja
metropolitalnej instalacji jeszcze nie jest znana. Zanim jakiekolwiek
decyzje w tej sprawie zostaną podjęte, poprzedzone to będzie szczegółowymi
analizami oraz konsultacjami społecznymi, które ze względu na epidemię
koronawirusa, odbędą się w 2021 roku.

Metropolia chce, aby przeprowadzone
w tej sprawie konsultacje wyszły poza swoją tradycyjną formułę i przybrały
formę otwartego i racjonalnego dialogu społecznego. Jego celem nie będzie
konsultowanie dla samego konsultowania i „pokonania przeciwnika”, ale wspólne
wyrównywanie poziomu wiedzy i wypracowanie porozumienia.

Produkujemy coraz więcej
śmieci. Instalacja pozwoli ograniczyć wzrost rachunków

Przypomnijmy, że wytwarzamy o
prawie 21 proc. odpadów więcej niż zakładały to prognozy zawarte w Planie
Gospodarki Odpadami dla województwa śląskiego, co w przypadku miast i gmin
Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii oznacza wzrost o ponad 162 tysięcy ton
śmieci rocznie. W 2018 roku na terenie GZM zebrano łącznie ok. 943 tys. ton
odpadów komunalnych, co stanowiło ok. 446 kg w przeliczeniu na jednego
mieszkańca. Śmieci produkujemy coraz więcej, rosną wymogi związane z ich
przetwarzaniem. Już dziś, gdyby nie cementownie przyjmujące paliwo
wyprodukowane z części naszych odpadów, składowiska uległyby całkowitemu
wypełnieniu.

Jedyną instalacją termicznego
przetwarzania odpadów, która działa na terenie Metropolii, to zakład FORTUM w
Zabrzu. Jego maksymalne roczne możliwości przyjmowania odpadów resztkowych z
odpadów komunalnych wynoszą 70 tys. ton, a szacuje się, że w samym GZM odpadów
tych jest rocznie kilka razy więcej.

Utworzenie instalacji termicznego
przetwarzania odpadów, to jedno z działań, które chce podejmować
Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia w kwestii zagospodarowania odpadów
komunalnych. Metropolia chce także włączyć się w szeroką kampanię
edukacyjno-informacyjną dotyczącą segregacji śmieci. Dodajmy, że miasta i gminy
GZM niebawem będą musiały spełnić restrykcyjne obowiązki dot. recyklingu, które
nakładają na nie przepisy unijne. Oznacza to, że do 2035 roku musimy osiągnąć
poziom 65-procentowego recyklingu wszystkich wytwarzanych odpadów. Brak
spełnienia tych wymogów może skutkować nałożeniem wielomilionowych kar na
samorządy, które w skali całej Metropolii mogą wynieść nawet 60 mln zł.

Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia jest inicjatorem I
Europejskiego Webinarium Metropolitalnego 
„Rozmowy metropolitalne: Jak odrodzić się po COVID-19. Definiowanie
wspólnych problemów, uniwersalizacja różnic”. Spotkanie w sieci odbędzie się 2
czerwca.

Głównym tematem debaty jest ocena wpływu pandemii
koronawirusa na obszary metropolitalne oraz analiza podjętych środków
zaradczych. Uczestnicy dyskusji podejmą próbę zdefiniowania wspólnych problemów
metropolii europejskich oraz przedyskutują najważniejsze wyzwania stojące
obecnie przed nimi.

W dyskusji wezmą udział:

• Kazimierz Karolczak – Przewodniczący Zarządu Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii
• Ernest Maragall – Wiceprzewodniczący do spraw Stosunków Międzynarodowych, Obszar Metropolitalny Barcelony
• Nina Miskovsky Zastępca Burmistrza Miasta Göteborg i Członek Zarządu Wykonawczego ds. Pomocy Społecznej w Regionie Göteborga

Webinarium rozpocznie się 2 czerwca 2020 o godzinie 15.00 i będzie prowadzone wyłącznie w języku angielskim.

Rejestracja: KLIKNIJ TUTAJ

Współorganizatorem wydarzenia jest sieć European Metropolitan Authorities.