Kierunki rozwoju transportu zbiorowego, rola pieszych w systemie transportowym oraz dylematy rozwojowe w kontekście zmian klimatycznych. To tematy trzech sesji dyskusyjnych konferencji „Nawyki mobilności”, która odbyła się 10 grudnia w ramach Drzwi otwartych Metropolii w dawnej siedzibie Muzeum Śląskiego. Konferencja została zorganizowana we współpracy z inicjatywą GOPgear oraz Fundacją Napraw Sobie Miasto.

Konferencję „Nawyki mobiliności” otworzyli Grzegorz Kwitek z zarządu Metropolii GZM, a także Marcin Domański, lider GOPgear i członek zarządu Fundacji Napraw Sobie Miasto. Już na wstępie zwrócono uwagę, jak ważna jest rola transportu zbiorowego, szczególnie w kontekście postępujących zmian klimatycznych. Wydarzenie nieprzypadkowo odbyło się w trakcie trwającego w Katowicach COP24.

Jako pierwszy głos zabrał gość z Wiednia, Vlad Marica, przedstawiciel Fluidtime – firmy dostarczającej oparte na chmurze rozwiązania dla transportu zbiorowego. Marica, przy pomocy prezentacji multimedialnej, przedstawił koncepcję MaaS ecosystem, która polega na całościowym patrzeniu na mobilność oraz łączeniu ze sobą każdego sposobu przemieszczania się w jeden spójny system. Siła tego rozwiązania polega właśnie na wspomnianej kompleksowości.

Alternatywy dla transportu samochodowego na peryferiach – to był z kolei temat wystąpienia Aleksandry Chrystowskiej-O’Shea z Agencji Rozwoju Regionalnego z Bielska-Białej. Prelegentka zwracała uwagę na problem, polegający na tym, że standardowy transport zbiorowy na peryferiach nie jest opłacalny, ani uzasadniony ekonomicznie. Mimo wszystko, należy szukać rozwiązań, aby miejsce te nie były pozbawione połączeń komunikacyjnych. Przedstawicielka ARR wspomniała m.in. o unijnym, międzynarodowym projekcie MAMBA, którego celem jest przeciwdziałanie transportowemu wykluczeniu regionów o utrudnionym dostępie do transportu publicznego.

Merytorycznym dopełnieniem tych zagadnień były słowa Marcina Dworaka, który pełni funkcję oficera rowerowego w Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii. To właśnie jednoślady były tematem jego wystąpienia. Pokazał znaczenie roweru jako jednego ze składników dobrze funkcjonującego transportu publicznego. Wspomniał też o działaniach na przyszłość, czyli o systemie wypożyczania rowerów miejskich, obejmującym całą Metropolię. Innym przykładem metropolitalnych działań z zakresu polityki rowerowej jest ustalenie wspólnym standardów dla tras rowerowych dla wszystkich 41 miast i gmin GZM.

Niezwykle interesujące było wystąpienie Jakuba Halora, doktoranta z Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, który przyrównał tramwaje miejskie do lekkiej kolei metropolitalnej. Halor pokazał kierunki rozwoju dla sieci Tramwajów Śląskich. Wskazał jak efektywność tego środka transportu mogłaby wzrosnąć, gdyby wprowadzić kilka modyfikacji tras. –Ważne jest prowadzenie tras przez tereny gęsto zaludnione, które obecnie są obsługiwane głównie przez autobusy – tłumaczył.

Z wystąpienia Halora można było się dowiedzieć, że do lat 60. XX w. to tramwaje miały ponad 50-procentowy udział w przewozach realizowanych w ramach transportu zbiorowego. Doktorant zwracał uwagę, że ważne jest traktowanie Tramwajów Śląskich jako międzymiastowej, metropolitarnej kolei miejskiej, a nie tylko klasycznego, miejskiego tramwaju. Halor przekonywał, że wiele odcinków pozwala osiągać prędkości komunikacyjne szybkiego tramwaju albo nawet kolei miejskiej.

Jednym z prelegentów konferencji „Nawyki mobilności” był również Jacek Grzeszak z warszawskiego ruchu miejskiego Miasto jest Nasze. Grzeszak jest organizatorem tzw. Pieszej Masy Krytycznej, która zwraca uwagę na zaniedbania związane z prowadzeniem ruchu pieszego, czyli na np. zbyt dużą liczbę przejść podziemnych, krótkie cykle sygnalizacji świetlnej, wąskie chodniki zastawione samochodami. Gość z Warszawy rekomendował, aby piesi stanowili punkt wyjścia dla wszelkich zmian związanych z mobilnością.

Transport szynowy był z kolei tematyką poruszaną przez Bogusława Moleckiego z Kolei Dolnośląskich. W swoim wystąpieniu wspomniał, że zarządzanie transportem zbiorowym jest procesem ciągłego doskonalenia, który nigdy nie może się zakończyć. Przedstawiciel Kolei Dolnośląskich wskazał także na oczekiwania względem transportu osób będących na różnych etapach życia. – Dobry transport musi uwzględniać potrzeby każdej z tych grup, musi nieustannie im wychodzić naprzeciw – zaznaczył.

Nie zabrakło także wątków dotyczących transportu indywidualnego, czyli samochodów. Ciekawie do tego tematu podszedł Krzysztof Urbaniec z Wydziału Transportu Politechniki Czeskiej. Jak mówił, ludzie bardzo przywiązują się do swoich samochodów, a wynika to z tego, że traktują je jako tzw. „swoje”, czyli przynależą do bezpiecznego świata. Natomiast transport zbiorowy tym światem już nie jest. W takim razie jaką rekomendacją podzielił się Urbaniec? Otóż wskazał, że należy kreować transport w taki sposób, aby mieszkańcy traktowali go jako swój świat, w którym dobrze się czują i mogą być sobą.

O niestandardowym wykorzystaniu transportu publicznego opowiedział z kolei Peter Jancovic, były dyrektor Leo Express w Polsce i na Ukrainie, obecnie założyciel Zebrabus. Jancovic skupił się na aspekcie docierania komunikacji do takich celów jak: kurorty, miejsca turystyczne, rekreacyjne, rozrywkowe. Postawił tezę, że zbyt często myślimy o komunikacji zbiorowej w kategoriach dom-szkoła-praca, pomijając inne aspekty mobilności, które nie są tak częste, jednak pełnią ważną rolę w naszym życiu.

Berndt Vogel, dyrektor Wydziału MA 20 – Planowanie energetyczne w Wiedniu, pokazał działania miasta dążące do równoważenia mobilności miejskiej, polegające na stwarzaniu takich warunków transportowi publicznemu, aby poruszanie się nim było wygodniejsze niż własnym samochodem. Jego wystąpienie nosiło nazwę „smart city and tommorow’s mobility”. Gość z Wiednia zwracał uwagę, że konieczny jest nacisk na edukację od najmłodszych lat, promocja alternatywnej mobilności, czy przebudowa miast na bardziej kompaktowe, czyli oferujące w zasięgu dojścia pieszego podstawowe usługi jak sklepy, szkoły czy przychodnie.

Andrzej Wawrzyczek z Ośrodka Studiów o Mieście Gliwice powiedział krótko: „Nie stać nas na transport indywidualny”. Co miał na myśli? Wskazał, że posiadanie własnego samochodu zwiększa koszty zarówno dla właściciela, jak i samorządu. Jako przykład podał duży koszt jednostkowy budowy miejsca parkingowego. W zamian – jak mówił – pieniądze wydane na ten cel, można byłoby przeznaczyć np. na rozwój transportu publicznego. Wawrzyczek podkreślał, że bardziej opłacalne są różne formy współdzielenia, które znacząco polepszają bilans ekonomiczny. Z kolei dla osób, które z różnych powodów nie chcą korzystać transportu publicznego, Wawrzyczek wskazał na car-sharing (współdzielenie samochodów miejskich) jako rozwiązanie kompromisowe.

O transporcie indywidualnym mówił także Bartosz Mazur, ekspert ds. transportu w Fundacji Napraw Sobie Miasto. W swoim wystąpieniu tłumaczył, że dominacja samochodu wynika z utartych, nie mających dużo wspólnego z rzeczywistością, stereotypów, które często zniekształcają nasz proces myślenia. Pokazał również ogromną dysproporcję pomiędzy finansowaniem projektów drogowych, a tych związanych z modernizacją linii kolejowych. – Pomimo głośnych utyskiwań na niestabilne finansowanie projektów drogowych, w dużo gorszej sytuacji jest finansowanie projektów kolejowych – wskazał ekspert z Napraw Sobie Miasto.

Konferencja „Nawyki mobilności” była wydarzeniem otwartym, organizowanym w ramach Drzwi otwartych Metropolii w dawnym Muzeum Śląskim.

W dawnej siedzibie Muzeum Śląskiego w Katowicach, gdzie podczas Szczytu klimatycznego trwają Drzwi Otwarte Metropolii, rozstrzygnięto konkurs Biznes Mixer na najbardziej ekologiczny startup. Został nim projekt zbiornika do magazynowania oraz transportowania ciepła na niewielkie odległości, opracowany przez Enetech. Wydarzenie zorganizowała Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia we współpracy z Fundacją Impact.

Do konkursu – którego celem jest promowanie młodych przedsiębiorstw z obszaru czystych technologii i wspieranie środowiska startupowego – zgłoszono 15 projektów. Do ścisłego finału zakwalifikowano pięć startupów. Twórcy mogli zaprezentować swoje pomysły przed jury, które utworzyli przedstawiciele GZM – wiceprzewodniczący Grzegorz Podlewski i dyrektor Karolina-Mucha-Kuś, a także osoby związane z biznesem i nowoczesnymi technologiami: Urszula Hasiec z fundacji Impact, prezes zarządu Okręgowej Izby Przemysłowo-Handlowej w Tychach Zbigniew Gieleciak, a także Jacek Kotra – dyrektor Parku Naukowo-Technologicznego „Technopark Gliwice”.

Każdy z uczestników otrzymał pięć minut na prezentację swojego projektu. Po prezentacji startupu nadchodził czas na pytania od jury. Najlepszy z całej piątki okazał się Mateusz Lisowski z Enetech. Zwycięzca zaprezentował autorskie rozwiązanie, czyli zbiornik służący do magazynowania oraz transportu ciepła na niewielkie odległości (do 30 km). Autor projektu wskazał, że rocznie tylko w Polsce tracone jest ok. 60 TWh energii w postaci ciepła odpadowego. Energia ta najczęściej może być łatwo odzyskana i mogłaby zostać wykorzystana np. na zaspokojenie potrzeb grzewczych w budownictwie, nie ma jednak jak jej przetransportować. Zbiornik do magazynowania i transportu ciepła ma być rozwiązaniem na tego typu problemy.

Projekt otrzymał tytuł zwycięzcy Biznes Mixera oraz nagrodę w wysokości 15 tys. zł, którą należy przeznaczyć na rozwój startupu. Dodatkowo Enetech zyska możliwość przedstawienia swojego pomysłu podczas Impact mobility rEVolution’19 w Katowicach.

Jury postanowiło wyróżnić także Andrzeja Berezowskiego z firmy BACTrem za projekt preparatów do biodegradacji związków toksycznych. W związku z wyróżnieniem, firma BACTrem również zyska możliwość zaprezentowania projektu na Impact mobility rEVolution’19.

Pozostałe z zaprezentowanych startupów dotyczyły: systemu skuterów miejskich; oprogramowania do zarządzania stacjami i punktami ładowania dla pojazdów elektrycznych; zwiększenia dokładności pomiarów temperatury do celów przemysłowych.

Z powodów zdrowotnych prowadzącej, zaplanowane na wtorek (11 grudnia) na godz. 14 warsztaty z Gospodarki Obiegu Zamkniętego niestety muszą zostać odwołane.

Do tematu Gospodarki Obiegu Zamkniętego z pewnością jeszcze powrócimy. O nowym terminie warsztatów będziemy informować.

Czasami trzeba coś odpuścić, żeby zyskać coś innego – to słowa konika morskiego, który podczas Drzwi otwartych Metropolii mówił o tym, jak powinniśmy zmieniać nasze nawyki, aby ratować planetę przed postępującymi zmianami klimatu. Wydarzenie organizowało WWF Polska.

W sobotę (8 grudnia) w trakcie Drzwi otwartych Metropolii w dawnym Muzeum Śląskim odbyło się niecodzienne wydarzenie. Goście budynku przy al. Korfantego 3 spotkali się z konikiem morskim z rafy koralowej. Na dużym ekranie sali koncertowej wyświetlany był model konika, który przemawiał głosem ekspertki ds. zmian klimatu z ramienia WWF Polska. Z konikiem można było wejść w interakcję, zadając mu pytania. Konik służył zaś dobrymi radami:

– Wykorzystujcie energię natury. Stawiajcie na energetykę wiatrową. Ustawiajcie panele fotowoltaicznie wszędzie, gdzie tylko to możliwe – radził podczas spotkania konik morski.

– Wiecie, że wyrzucając jedzenie, przyczyniacie się do większej emisji gazów cieplarnianych? Walka ze zmianami klimatu to tak naprawdę suma indywidualnych decyzji – przemawiał mieszkaniec rafy koralowej.

Konik morski tłumaczył, że wystarczy 2-stopniowy wzrost globalnej temperatury, aby wymarła większość raf na świecie. Przestrzegał, że postępujące zmiany klimatu odczujemy na własnej skórze, gdy Półwysep Helski zamieni się w archipelag, Morze Bałtyckie zacznie sięgać Malborka a woda pitna stanie się dobrem luksusowym. Brzmi jak wizja z filmu katastroficznego, ale w rzeczywistości jest to obraz ziemi, jaki zastaniemy w niedalekiej przyszłości, jeśli nie zatrzymamy postępujących zmian klimatu.

WWF to międzynarodowa organizacja pozarządowa i ekologiczna. Spotkanie z konikiem morskim odbyło się równocześnie do trwającego w Katowicach Szczytu klimatycznego ONZ.

Marek Kopel, z powodów osobistych, będzie kierował ZTM jedynie do końca stycznia 2019 roku, aby dokończyć proces zintegrowania trzech związków komunikacyjnych (KZK GOP, MZKP i MZK) w strukturach ZTM. W związku z tym Metropolia ogłosi w najbliższych dniach konkurs na to stanowisko. – Poszukujemy osoby, której wiedza i doświadczenie pozwolą nam usprawnić funkcjonowanie komunikacji publicznej w Metropolii – mówi Kazimierz Karolczak, przewodniczący zarządu GZM.

Umowa Marka Kopla na stanowisku dyrektora Zarządu Transportu Metropolitalnego trwa do końca tego roku. Z powodów osobistych, złożył wniosek o przedłużenie jej jedynie do końca stycznia 2019 roku, aby dokończyć proces przejmowania i integrowania trzech dotychczasowych związków komunikacyjnych w strukturach ZTM. Przypomnijmy, że formalnie KZK GOP, MZK Tychy i MZKP Tarnowskie Góry zostaną przejęte przez Metropolią z dniem 1 stycznia 2019 roku.

– Biorąc pod uwagę nowe wyzwania i oczekiwania w stosunku do organizacji komunikacji publicznej jestem przekonany, że prace te powinny zostać powierzone osobie o nowym spojrzeniu na organizację komunikacji publicznej w Metropolii – mówi Marek Kopel.

– Mam nadzieję, że nowy dyrektor ZTM będzie mógł sprawnie realizować swoje zadania w ramach sprawnie działającego Zarządu Transportu Metropolitalnego – dodaje.

– Chciałbym podziękować panu Markowi Koplowi za dotychczasową współpracę. Jego doświadczenie m.in. w zakresie zarządzania i finansów, było dla nas bardzo cenne w trakcie prowadzenia tego wielkiego procesu, jakim jest zintegrowanie trzech związków komunikacyjnych w strukturach ZTM – mówi Kazimierz Karolczak, przewodniczący zarządu Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii.

W związku z tym, Metropolia w najbliższym czasie ogłosi nabór w formie konkursu na stanowisko dyrektora ZTM. Ogłoszenie wraz z wymaganiami, jakie będą musieli spełnić kandydaci, będzie można znaleźć w Biuletynie Informacji Publicznej w zakładce oferty pracy, jednostki organizacyjne.

– Poszukujemy osoby, której wiedza i doświadczenie pozwolą nam usprawnić funkcjonowanie komunikacji publicznej w Metropolii – dodaje Karolczak.

Wymiana doświadczeń, promocja dobrych praktyk i potencjalne źródła finansowania – to główne obszary dyskusji w ramach konferencji „Revita Metropolis”, którą w ramach Drzwi Otwartych zorganizowała (5 grudnia) Górnośląska-Zagłębiowska Metropolia (GZM). W konferencji wziął udział m.in. Gil Penalosa, światowej klasy ekspert od budowania miast tętniących życiem oraz Michael Schwarze-Rodrian z Metropolii Ruhry, z którą GZM podpisała w sierpniu 2018 roku list intencyjny o współpracy.

Spotkanie adresowane do członków GZM oraz partnerów zaangażowanych w projekty rewitalizacyjne ( m.in. instytuty badawczo-naukowe, uczelnie wyższe) ) wpisywało się w globalną debatę o środowisku, która od kilku dni toczy się w Katowicach w ramach COP24. W miejscu, gdzie bije serce Metropolii, dyskutowano o rewitalizacji obszarów zielonych i terenów poprzemysłowych, zastanawiano się jak nadać im „drugie”życie.

W konferencji wziął udział m.in.Michael Schwarze-Rodrian z referatu ds. Europejskich i Regionalnych Sieci Współpracy Związku Metropolitalnego Ruhry (RVR). Przypomnijmy, że w sierpniu2018 roku GZM oraz Metropolia Ruhry podpisały list intencyjny o współpracy.Podczas swojego wystąpienia Schwarze-Rodrian mówił o dziedzictwie przemysłowym obu współpracujących ze sobą obszarów metropolitalnych oraz o przykładach projektów rewitalizacyjnych, które zostały zrealizowane w Metropolii Ruhry.Jednym z nich jest sztuczne jezioro, które powstało na terenie, gdzie niegdyś znajdowała się huta. Na jednym brzegu zlokalizowana jest zabudowa mieszkaniowa,a na drugim – strefa biznesowo-usługowa.

Zobacz wideo z konferencji „Revita Metropolis”.

Przedłużamy godziny otwarcia baru tlenowego w naszej strefie otwartej! Będzie można z niego skorzystać codziennie przez cztery pierwsze godziny. Zapraszamy!

Ze względu na duże zainteresowanie barem tlenowym, przedłużamy godziny jego otwarcia.

Od środy (5 grudnia) będzie można z niego korzystać przez pierwsze cztery godziny otwarcia naszej strefy, znajdującej się w dawnej siedzibie Muzeum Śląskiego, przy al. Korfantego 3.

Teraz będzie czynny od poniedziałku do piątku w godz. 9-13, natomiast w sobotę i niedzielę od godz. 10 do 14.

Sprawdziliście już jak działa nasza „pulsująca ławka”? Zachęcamy Was do siadania na niej, robienia sobie zdjęć, wrzucania na social media z #TubijeserceMetropolii.

W wideo dowiecie się jak działa „pulsująca ławka”.

Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia towarzyszy uczestnikom Szczytu klimatycznego już od momentu opuszczenia przez nich pokładu samolotu. W terminalu C znajduje się strefa relaksu oraz dokładne oznakowanie, prowadzące niemal wprost do drzwi autobusowych linii lotniskowych. 

W hali przylotów (terminal C) Katowice Airport zlokalizowana jest metropolitalna strefa relaksu, gdzie – w oczekiwaniu na bagaż – można podładować swoje urządzenia mobilne. Aby skorzystać z tej możliwości nie trzeba mieć ładowarki przy sobie, ponieważ można je znaleźć w przygotowanej strefie.

Co więcej na ekranach w hali przylotów uczestnicy COP24 będą mogli zobaczyć materiały wideo, prezentujące miasta i gminy Metropolii.

W hali przylotów znajduje się również dokładne oznaczenie, które poprowadzi gości niemal wprost do drzwi autobusowych linii lotniskowych.

Przypomnijmy, że w liniach lotniskowych obowiązują bilety 24 h. Można je kupić m.in. w automacie ŚKUP, który w barwach GZM, znajduje się przy wyjściu z hali przylotów oraz u kierowców metropolitalnych autobusów. Autobusy kursują w charakterystycznych barwach – fuksji wraz z żółtymi elementami.

Należy pamiętać, że kupując bilet w automacie ŚKUP, zapłacimy za niego zarówno kartą płatniczą, jak i gotówką. Natomiast u kierowcy możliwa jest jedynie płatność gotówką.

Papierowy bilet 24 h w czasie trwania swojej ważności, uprawnia do jednorazowego skorzystania z przejazdu pociągami Kolei Śląskich na terenie Metropolii.

Szerokość dróg dla rowerów, ich geometria czy rodzaj stosowanej nawierzchni – wszystkie te elementy mają zostać ujednolicone na poziomie metropolitalnym. Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia pracuje nad nowelizacją „Standardów i wytycznych kształtowania infrastruktury rowerowej”. Dlatego też zaprasza wszystkich zainteresowanych tematyką rowerową oraz organizacje pozarządowe do udziału w konsultacjach tego dokumentu. Spotkanie odbędzie się 3 grudnia o godz. 17 w siedzibie GZM.

–  Chcemy wprowadzić jednolite standardy na poziomie planowania, projektowania i wykonywania infrastruktury rowerowej w Metropolii – mówi Marcin Dworak, metropolitalny oficer rowerowy.

– Dokument, który mieliśmy do tej pory, stanowił swego rodzaju katalog dobrych praktyk. Teraz chcemy stworzyć standardy, które będą stosowane przez miasta i gminy Metropolii. W pracach nad nowelizacją szczególnie ważny jest dla nas głos środowiska rowerzystów, dlatego właśnie zapraszamy do wzięcia udziału w tych konsultacjach – dodaje.

Standardy i wytyczne infrastruktury rowerowej po raz pierwszy zostały opracowane przez Górnośląski Związek Metropolitalny, który funkcjonował przed powołaniem samej Metropolii.

Prace nad nowelizacją dokumentu trwają od kilku miesięcy. Standardy dla budowy dróg rowerowych były już konsultowane ze wszystkimi miastami i gminami członkowskimi GZM. Teraz efekty tych prac zostaną zaprezentowane mieszkańcom oraz organizacjom pozarządowym. Zainteresowani tematyką rowerową będą mogli zgłosić swoje propozycje zmian.

Spotkanie odbędzie się w poniedziałek (3 grudnia) w siedzibie Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii (ul. Barbary 21A w Katowicach) o godz. 17 w sali nr 226.