W dniu 17 lipca 1972 roku staraniem działaczy Katowickiego Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego powstała izba muzealna. Cztery lata później przekształcono ją wprawdzie w Społeczne Muzeum Historii Miasta Katowic, jednak Miejska Rada Narodowa w Katowicach podjęła uchwałę mówiącą o potrzebie powołania państwowej placówki muzealnej.

W 1979 roku Urząd Miejski w Katowicach przydzielił muzeum cały budynek przy ul. ks. J. Szafranka 9, w którym dotychczas na pierwszym piętrze mieściło się muzeum społeczne. Do pomocy w organizowaniu nowej instytucji oddelegowano dwoje pracowników Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu – historyków sztuki Macieja Wojciechowskiego i Marię Krysiak.

Pomimo wcześniejszych deklaracji o konieczności utworzenia w stolicy województwa samodzielnej instytucji, władze powołały do życia Muzeum Historii Katowic jako oddział Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu. W dniu 27 stycznia 1981 roku Zarząd Katowickiego Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego przekazał MHK zgromadzone w Społecznym Muzeum Historii Miasta Katowic zbiory (310 eksponatów). Muzeum Historii Katowic usamodzielniło się po dwóch latach.

Dzisiaj MHK to prestiżowa, prężnie działająca instytucja kultury. Prócz realizowania podstawowej funkcji, jaką jest gromadzenie i naukowe opracowanie zbiorów, zajmuje się również pracą badawczą, podejmowaną także przy okazji przygotowania różnorodnych ekspozycji, działalnością wydawniczą oraz edukacyjną. Poza siedzibą główną MHK ma trzy oddziały. Należy też dodać, że pod opieką placówki znajduje się zabytkowy kościół pw. św. Michała Archanioła.

W tym szczególnym czasie, jaki stał się udziałem nas wszystkich od marca 2020 roku, Muzeum Historii Katowic realizuje wiele inicjatyw w przestrzeni internetowej (muzeum on-line): zbiory on-line, muzeum 3D, wirtualny przewodnik, wystawy na platformie Google Arts&Culture, prezentując ponadto materiały audiowizualne z zakresu szeroko pojętej historii miasta i regionu, muzealnictwa i edukacji.

Za działalność wystawienniczą i wydawniczą Instytucja była wielokrotnie wyróżniana i nagradzana zarówno w konkursach ogólnopolskich, ustanowionych przez Ministerstwo Kultury i Sztuki, jak i wojewódzkich ogłaszanych przez marszałka województwa śląskiego oraz inne gremia specjalistów. W 1992 roku np. w ministerialnym konkursie na Najciekawsze Wydarzenie Muzealne Roku 1991 Muzeum otrzymało Nagrodę I stopnia za ekspozycję stałą pt. Katowickie wnętrza mieszczańskie 1865–1939, a w 2014 roku MHK uhonorowano Sybillą (od 2000 roku tak nazywana jest ta najważniejsza dla muzealników nagroda), w kategorii wystawy etnograficzne, ekspozycję Woda i mydło najlepsze bielidło. W pralni i maglu na Nikiszowcu. Najwyższe uznanie jury zdobyły też liczne publikacje MHK, np. w 2007 roku Nagrodę Marszałka w kategorii publikacje otrzymało dwutomowe wydawnictwo pt. Paweł Steller. Życie i twórczość (1895–1974 ), a w 2013 roku w tej samej kategorii dwutomowa monografia pt. Katowice. Środowisko, dzieje, kultura, język i społeczeństwo. Poniżej prezentujemy pełną listę osiągnięć Muzeum.

 Wszystkie nagrody zdobyte przez MHK: https://www.mhk.katowice.pl/index.php/home/o-muzeum-szczegoly#nagrody-mhk

Z okazji jubileuszu Muzeum otrzymało wiele życzeń: https://www.youtube.com/channel/UCfFuH51oHuhWXKOlzB56jgA

Źródło: UM Katowice

„60 na 100. SĄSIADKI. Głosem Kobiet o powstaniach śląskich i plebiscycie” to mobilna wystawa w postaci wielkoformatowych memów, przedstawiających w skali 1:1 trzydzieści bohaterek z przełomu XIX i XX wieku, w szczególny sposób związanych z burzliwą historią Górnego Śląska, a na tym tle ze śląskimi powstaniami oraz akcją plebiscytową. Prace prezentowane będą w Spółdzielczym Domu Kultury.

Poświęcona mało znanym bohaterkom wypełnia lukę w opowiadaniu historii tego europejskiego, wielokulturowego regionu. Nieobecność kobiet w tej opowieści nie jest przypadkowa. Tradycyjnie opowiadana historia nie dostrzega w wystarczającym stopniu wkładu kobiet w współtworzenie dziejów Śląska. Zwłaszcza, że w obszarach przemysłowych dominacja mężczyzn w każdej dziedzinie wdaje się oczywista. Tym samym bardziej znacząca, kulturotwórcza, decydująca o cechach tradycji i wizerunku miejsca. Tymczasem, to tylko połowa dziejów.

Wolelibyśmy myśleć, że historia nie ma płci, i zapewne tak jest. Jednak dominującym opisem historycznym jest kanon oparty na dokumentowaniu pierwszoplanowych liderów, wielkich całostek historycznych – jak wojny, pakty polityczne, systemy gospodarcze i ich pionierzy. A co z pionierkami? Śląsk, ta ziemia obiecana, wymagał na przestrzeni ostatnich 100 lat także od kobiet spektakularnej, emancypacyjnej zmiany postaw, szybkiego odnalezienia się się w nowych rolach społecznych i rodzinnych.

Spojrzenie na wielką i małą historię oczyma kobiet inaczej rozkłada akcenty, umożliwia opowiadanie o tym, co nie tylko nieznane, ale czasem wyparte i schowane głęboko w kobiecej zbiorowej pamięci. Wojna czy powstanie zapamiętane przez kobiety to obraz inny niż męskie wspomnienie. Codzienność, drugi plan „wielkiej historii” przez lata wydawał się tematem nieinteresującym dla badaczy, muzealników czy interpretatorów postindustrialnego dziedzictwa. Dlatego nie przeczytacie o bohaterkach wystawy w podręcznikach do regionalnej historii. W oczach wielu nadal nie jest bohaterstwem samotne zajmowanie się domem, wychowanie czeladki dzieci, bycie powstanką, sanitariuszką, kurierką, mówczynią propagandowych wieców, lekarką frontową, daktylografką, tłumaczką, propagandystką czy aktywną cywilistką.

Tymczasem, począwszy od 1900 roku, gdy w Bytomiu zawiązała się pierwsza organizacja kobieca, aktywność kobiet w obszarze życia społecznego, politycznego oraz gospodarczego miała do 1927 roku wyłącznie wzrostowy trend. Zanim mocarstwa ustaliły w 1922 roku nowe granice, kobiety ze Śląska były posłankami na Sejm Dzielnicowy w Poznaniu (1919), mężami zaufania w czasie Plebiscytu, radnymi wielu górnośląskich miast, samodzielnymi członkiniami pomocniczych służb cywilnych, wysokiej rangi członkiniami harcerstwa, a po włączeniu części Górnego Śląska w polskie granice posłankami i senatorkami Sejmu i Senatu II RP oraz posłankami na Sejm Śląski. Bywało, że pełniły historyczne dla politycznej emancypacji kobiet funkcje. Warto pamiętać, że właśnie wtedy, w październiku 1922 roku, druga w historii Europejka – po Litwince Gabrielė Petkevičaitė-Bitė – Janina Omańkowska, jako marszałek-seniorka otworzyła obrady regionalnego sejmu.

Niewystarczająco pamiętamy o tych kobietach. O Ślązaczkach, Niemkach, Polkach, o kobietach z wielu stron świata, które nie tylko przyjeżdżały za swoimi mężami, przybywającymi tu, niczym do legendarnego Klondike, za pracą i chlebem lub w pogoni za fortuną, ale same stawały się kowalkami swego nowego, śląskiego losu i poza tym, że były żonami, matkami, strażniczkami domowych tradycji, powoli rozwijały własne herstorie. Powstawały kobiece oddolne zbiorowości: towarzystwa, związki, chóry, drużyny sokole, sportowe, bojowe. Wiele kobiet już wtedy pracowało na dwóch etatach, jako nauczycielki, sklepikarki, restauratorki, tłumaczki, lekarki, wydawczynie i dziennikarki, biznesmenki czy górniczki albo hutniczki. Dlatego stereotypowy obraz kobiety schowanej za mężczyzną, wciąż wypatrującej powstańca, syna, męża czy brata, nie wyczerpuje skomplikowanego wizerunku Górnoślązaczek.

O czym jest ta wystawa?

Wystawa pełni rolę edukacyjną, pokazując poprzez postacie wybranych liderek, ale także bohaterek drugiego planu, jak ważna była organiczna praca kobiet w naszym regionie oraz jak pozostaje niedoceniona. Ich zasługi na polu więziotwórczym, edukacyjnym czy społeczno-kulturowym są nie do przecenienia.

Wystawa jest częścią wieloletniego projektu, zapoczątkowanego w 2019 roku w Centrum Dziedzictwa Regionalnego Instytutu Kultury w Katowicach (obecnie Instytut Korfantego), którego celem jest wprowadzenie do głównego nurtu opowieści o historii Górnego Śląska postaci kobiecych poprzez zestawienie bohaterek z przeszłości ze współczesnymi kobietami, mieszkankami województwa śląskiego. Dzięki nowoczesnej formie wyrazu (memy) publikacja, przedstawiająca ostatecznie 60 bohaterek, w interesujący sposób wzbogaca opowieść o losach kobiet na Górnym Śląsku. Wiąże ich losy i perypetie, aby w symboliczny sposób stały się sąsiadkami, które połączył lub podzielił Śląsk.

Wystawa daje przyczynek do snucia opowieści o rozwijających się i zmieniających formach uczestnictwa kobiet w kulturze, polityce, gospodarce i życiu społecznym. Każdy mem został opracowany na podstawie historycznych fotografii lub innych dostępnych archiwalnych źródeł, gdyż materiały historyczne dotyczące kobiet są często niepełne, trudne do odnalezienia.

WYSTAWA jest „brakującą opowieścią” o górnośląskich emancypantkach, siłaczkach, kobietach, dla których ani granice kulturowe, ani polityczne, ani zaborowe, ani granice państw czy języków nie były przeszkodą, aby stawać się sąsiadkami, budować kobiece sąsiedztwo. Inne od męskiego.
 
Kuratorka wystawy: dr Małgorzata Tkacz-Janik
Autorka memów: Marta Frej
Od początku 2020 roku wystawa jest pokazywana przede wszystkim tam, gdzie działały historyczne bohaterki. Wystawy, debaty, spotkania mają stać się zapleczem dla różnych działań edukacyjnych. Oprócz wystawy został stworzony rodzaj warsztatowej pomocy naukowej pt. „Zeszyt do herstorii dla początkujących”, który pomaga wprowadzać pojęcie „herstoria” oraz przybliżać sens budowania mało znanego obszaru górnośląskiej historii z rozproszonych mikrohistorii kobiecych.

Projekt został realizowany pod honorowym patronatem Marszałka Województwa Śląskiego oraz programu Niepodległa. Partnerem przedsięwzięcia jest śląskie Stowarzyszenie Szlakiem Kobiet. Wernisaż wystawy odbył się w Muzeum Powstań Śląskich w Świętochłowicach w listopadzie 2019 roku.

Źródło: UM Piekary Śląskie

Projekt promowany jest i dostępny w mediach społecznościowych, a szczegóły opisano na plakacie:

Koparki, dźwigi i pozostały ciężki sprzęt już opuścił teren Muzeum Hutnictwa. Budowa placówki została zakończona. Teraz przy ul. Metalowców w Chorzowie trwają odbiory i ostatnie poprawki. 

– Prace budowlane są już za nami. Budowa trwała niecałe 2 lata i dzięki niej udało się uratować część zabytkowych obiektów na terenie Huty Kościuszko czyli dawnej Huty Królewskiej. Udało się też odrestaurować hutnicze maszyny, które będą działały. To ogromna wartość, bo nie wszędzie takie, zabytkowe maszyny można zobaczyć. To muzeum pokazuje ogromną część naszej historii i kultury, naszego dziedzictwa. W końcu to właśnie wokół tej huty wyrosło nasze miasto, które kiedyś nazywało się zresztą Królewska Huta – przypomina Andrzej Kotala, Prezydent Chorzowa.

Budowa nie była łatwa. Część zabytkowych budynków (z halą ponad stuletniej elektrowni Huty Królewskiej na czele) wymagały kompleksowej rewaloryzacji, inne zostały zbudowane od zera.

– Zabytkowe budynki przeszły kompleksową rewitalizację. Odrestaurowaliśmy chociażby mury, które mają ponad 120 lat. Ponadto do tych dwóch zabytkowych hal, w których będzie wystawa stała i wystawy czasowe, dobudowaliśmy kilka nowoczesnych budynków. Tutaj znajdzie się chociażby sala multimedialna czy szkoleniowa – mówi Marcin Michalik, Zastępca Prezydenta Chorzowa.

Efektem tej pracy jest imponujący kompleks wraz z małą infrastrukturą, który sąsiaduje z wciąż działającym przemysłem.

– Będziemy tutaj przeżywać naszą historię. Będziemy też przeżywać historię innych, bo na wystawie będzie prawie 100 filmów, które są indywidualnymi relacjami autentycznych hutników i hutniczek. Przed nami jeszcze praca związana z wyposażeniem muzeum, utworzeniem wystawy stałej i przenosiny. Wszystko po to, aby jak najlepiej przygotować się do otwarcia, które nastąpi jeszcze w tym roku – mówi Adam Kowalski, dyrektor Muzeum Hutnictwa (w organizacji).

Źródło: UM Chorzów

W najbliższy piątek 15 stycznia Siemianowickie Centrum Kultury na swoim profilu facebookowym, stronie internetowej (www.siemck.pl) oraz kanale na Youtube zaprezentuje Państwu koncert kolęd i piosenek świątecznych

Piosenki wykonanają podopieczni Studium Wokalnego, działającego w SCK pod kierunkiem pani Katarzyny Gojny.

Źródło: UM Siemianowice Śląskie, autor: Karolina Gera – SCK

11 stycznia Pałac Kultury Zagłębia kończy 63 lata. Z okazji jubileuszu zaprezentowany zostanie specjalny koncert urodzinowy. Ze względu na sytuacją epidemiczną, wydarzenie do obejrzenia online.

O godz. 18 odbędzie się premiera niepublikowanego koncertu „Toast na cztery ręce” w wykonaniu Dombrova Piano Duo.

Koncert będzie można zobaczyć na pałacowym fanpage`u na facebooku: www.facebook.com/PalacKulturyZaglebia oraz na kanale YouTube: www.youtube.com/user/pkzdg

Dombrova Piano Duo, czyli Krzysztof Włodarczyk oraz Łukasz Szubski – dwóch znakomitych pianistów z Dąbrowy Górniczej, wykona koncert na cztery ręce, który będzie połączeniem muzyki klasycznej oraz świątecznej, gwarantując moc pozytywnych emocji wszystkim urodzinowym gościom.

Dombrova Piano Duo to duet fortepianowy stworzony przez młodych, ambitnych, kochających muzykę pianistów z Dąbrowy Górniczej – Łukasza Szubskiego i Krzysztofa Włodarczyka. Są przyjaciółmi od szóstego roku życia. Swą edukację muzyczną rozpoczęli w dąbrowskiej Szkole Muzycznej w klasie fortepianu. Rozpoczynając studia w Akademii Muzycznej im. Karola Szymanowskiego w Katowicach w 2010 r. postanowili podjąć próbę stworzenia duetu fortepianowego. Chęć połączenia przyjaźni z pasją do muzyki, a także liczne wspólne występy w ośrodkach kultury i podczas imprez okolicznościowych, m.in. w Akademii Muzycznej w Katowicach, koncerty w Pałacu Kultury Zagłębia w Dąbrowie Górniczej, a także koncert w Royal Albert Hall w Londynie, zaowocowały powstaniem duetu Dombrova Piano Duo. Poza przyjaźnią i wspólnymi koncertami, pianistów łączy również̇ praca. Obaj są nauczycielami fortepianu oraz akompaniatorami w Zespole Szkół Muzycznych im. Michała Spisaka w Dąbrowie Górniczej. Ponadto obaj od 2011 roku współpracują z Filharmonią Śląską̨ im. Henryka Mikołaja Góreckiego. Wykonują najrozmaitsze pozycje repertuarowe muzyki klasycznej i rozrywkowej.

Źródło: UM Dąbrowa Górnicza

Na ścianie budynku przy ul. Kordeckiego 2a powstał mural nawiązujący swoim przesłaniem do Światowego Forum Miejskiego, którego Katowice będą gospodarzem w 2022 r.

Obraz przedstawia człowieka żyjącego w zgodzie z naturą, w centrum ekosystemu, osadzonego w donicy, którego jest integralną częścią. Czerpie z jego zasobów, jednakże są one ograniczone, potrzebną więc energię pobiera ze źródeł odnawialnych.

W ten sposób autor projektu, Raspazjan, mieszkający w naszym mieście i znany również z innych murali, odnosi swój pomysł do 17 celów zrównoważonego rozwoju, a zwłaszcza do celów, które mówią o nadmiernej konsumpcji, ochronie klimatu oraz o życiu na lądzie i pod wodą. Prezentowany temat zainspirował artystę do użycia specjalnej farby fotokatalitycznej, która posiada szczególną właściwość oczyszczającą powietrze z mocą, z jaką oczyszczałby je las o identycznej powierzchni jak mural.

Zachęcamy do odwiedzenia strony: wuf11.katowice.eu, na której są dostępne krótkie filmiki opowiadające o największych problemach współczesnego świata dotyczących wspomnianych wyżej celów zrównoważonego rozwoju. 

Fot. UM Katowice

Dombrova Piano Duo to duet fortepianowy stworzony przez dwóch młodych, ambitnych, kochających muzykę pianistów z Dąbrowy Górniczej.

Łukasz Szubski i Krzysztof Włodarczyk wydali właśnie debiutancką płytę pt. „Klasycznie i rozrywkowo”.

Wydanie płyty było ich wielkim marzeniem, które miało okazję się spełnić dzięki dofinansowaniu projektu przez Miasto Dąbrowa Górnicza. Na płycie znajdują się adaptacje takich utworów jak: „Heart-Shaped Box/Smells Like Teen Spirit” Nirvany, „Cantina Band” Johna Williamsa czy „Prząśniczka” Stanisława Moniuszki.

Płytę można zamówić pisząc do artystów na Facebooku:  https://www.facebook.com/dombrovapianoduo oraz kupić stacjonarnie w Miejskim Centrum Informacji w Centrum Handlowym Pogoria.

Dombrova Piano Duo jest laureatem Nagrody Kulturalnej Prezydenta Miasta Dąbrowa Górnicza Marcina Bazylaka.

Źródło: UM Dąbrowa Górnicza

Muzeum Powstań Śląskich w Świętochłowicach otrzymało nagrodę Złotego BohaterONa 2020 im. Powstańców Warszawskich w kategorii „Instytucja” za Obchody 100-lecia I Powstania Śląskiego. Muzeum zostało także wyróżnione nagrodą Złoty BohaterON Publiczności.

Nagroda BohaterONy im. Powstańców Warszawskich ma na celu wyróżnienie osób i instytucji, których działania w szczególny sposób promowały wiedzę o historii Polski XX wieku (lata 1918-1989) oraz edukację historyczno-patriotyczną– w roku obchodów setnej rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości.

Laureaci Nagrody zostali wyłonieni w siedmiu kategoriach: firma, instytucja, nauczyciel, osoba publiczna, dziennikarz, organizacja non profit i pasjonat; w każdej z nich  trzy wyróżnienia – brązowy, srebrny i złoty BohaterON – przyznali członkowie Kapituły Nagrody; a jedno – Złoty BohaterON Publiczności – internauci w głosowaniu na naszej stronie.

Wyboru laureatów w każdej kategorii dokonała Kapituła złożona z przedstawicieli polskiego rządu, historyków, osób publicznych, środowisk kombatanckich oraz naszych ambasadorów. Nagrodzeni otrzymają statuetki, a wszyscy nominowani – pamiątkowe dyplomy.

Źródło: UM Świętochłowice

Na ścianie budynku przy ul. Kordeckiego 2a powstaje mural nawiązujący swoim przesłaniem do Światowego Forum Miejskiego, którego Katowice będą gospodarzem w 2022 r. 

Obraz przedstawia człowieka żyjącego w zgodzie z naturą, w centrum ekosystemu, osadzonego w donicy, którego jest integralną częścią. Czerpie z jego zasobów, jednakże są one ograniczone, potrzebną więc energię pobiera ze źródeł odnawialnych.W ten sposób autor projektu, Raspazjan, mieszkający w naszym mieście i znany również z innych murali, odnosi swój pomysł do 17 celów zrównoważonego rozwoju, a zwłaszcza do celu 7, który mówi o czystej i dostępnej energii. Prezentowany temat zainspirował artystę do użycia specjalnej farby fotokatalitycznej, która posiada szczególną właściwość oczyszczającą powietrze z mocą, z jaką oczyszczałby je las o identycznej powierzchni jak mural.

Źródło: UM Katowice

W najbliższy piątek Barbórka. W tym roku, ze względu na obostrzenia pandemiczne będzie miała nieco skromniejszy wymiar. Wczesnym porankiem mieszkańców obudzą dźwięki górniczej orkiestry, o godzinie 8.30 w kościele Św. Wojciecha zostaną odprawione godzinki do Św. Barbary, a o godz. 9.00 msza św. w intencji górniczej braci. Po mszy, około godziny 10.30 zostaną złożone kwiaty w kaplicy Św. Barbary na terenie mini skansenu przy ul. Nałkowskiej.

Górników i górniczych emerytów – mieszkańców Radzionkowa, którzy brali udział w barbórkowym spotkaniu organizowanym przez Urząd Miasta Radzionków i Klub Emerytów Górniczych, zapraszamy w tym roku po odbiór płyty pt. „Radzionkowska Barbórka”. Na płycie znajduje się 13 utworów grywanych na górniczych biesiadach w wykonaniu orkiestry dętej Power of Winds. Płyty będą wydawać członkowie Klubu Emerytów Górniczych w godzinach od 11.30 do 13.30 przy Centrum Kultury „Karolinka”.

Źródło: UM Radzionków