„Atom dla samorządu. Energetyka jądrowa szansą dla transformacji energetycznej Śląska i Zagłębia”, to temat konferencji organizowanej przez Górnośląsko- Zagłębiowską Metropolię. Samorządowcy, eksperci, przedstawiciele środowisk gospodarczych będą rozmawiać na temat szans, jakie daje wykorzystanie tego źródła energii w transformacji energetycznej regionów węglowych. Wydarzenie odbędzie się 13 września 2022 r. w Muzeum Śląskim w Katowicach

– Porozmawiamy o tym, jakie konkretne możliwości stoją przed samorządami i lokalnym biznesem w tym zakresie, jak rozmawiać z lokalnymi społecznościami o atomie, i jakie wnioski płyną dla nas z krajów, w których ten proces już trwa – zapowiada Henryk Borczyk, wiceprzewodniczący zarządu Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii.

Zmiany klimatu wymuszają na nas zmianę sposobu wytwarzania energii elektrycznej i ciepła. Transformacja powinna być sprawiedliwa i nie może odbywać się kosztem lokalnych społeczności, które rozkwitły w regionach związanych z węglem. Według Polskiej Akademii Nauk, oprócz znacznej rozbudowy odnawialnych źródeł energii, potrzebne nam będą również moce jądrowe, które są w stanie zasilać całe metropolie w sposób tani i niezależny od warunków atmosferycznych. 

Podczas konferencji uczestnicy będą odpowiadać na szereg pytań min.: czy energetyka jądrowa jest szansą dla transformacji energetycznej regionów węglowych? Czy daje dostęp do taniej, czystej i stabilnej energii, która jest tak ważna w obecnej sytuacji na rynkach międzynarodowych? A może jest to po prostu konieczność dla osiągnięcia celów niskoemisyjnych? Dlaczego samorządy powinny interesować się rozwojem energetyki jądrowej? Czy SMR to podstawa czy uzupełnienie przyszłej energetyki?  

Gościem specjalnym konferencji będzie Mark Nelson, współautor raportu „Repowering Coal”. Jego prace analityczne na temat czystej energii były cytowane między innymi przez agencję Reuters, New York Times, Wall Street Journal, Washington Post

Wrześniowe wydarzenie jest kierowane zarówno do przedstawicieli samorządów, jak i  osób zainteresowanych transformacją energetyczną, w tym specjalistów z zakresu energetyki. W konferencji można wziąć udział także w formule on-line. Rejestracja uczestników jest dostępna na stronie www.metropolia-energia.pl  , a udział jest bezpłatny. Konferencja odbędzie się w języku polskim z tłumaczeniem symultanicznym na język angielski.

Konferencja odbywa się pod honorowym patronatem Ministra Klimatu i Środowiska.

Przydatny link: rejestracja

• Mark Nelson, dyrektor zarządzający think tanku Radiant Energy Group,
• dr Bożena Horbaczewska, adiunkt, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie,
• dr hab. inż. Łukasz Bartela, profesor Politechniki Śląskiej,
• Sławomir Krenczyk, Członek Zarządu Fundacji im. Kazimierza Pułaskiego

• dr Tomasz Nowacki, dyrektor Departamentu Energii Jądrowej, Ministerstwo Klimatu i Środowiska,
• Adam Rajewski, asystent, Politechnika Warszawska
• Łukasz Sawicki, Główny specjalista, Departament Energii Jądrowej, Ministerstwo Klimatu i Środowiska
• dr inż. Andrzej Sikora, Prezes Zarządu Instytutu Studiów Energetycznych.

Przygotowano następujące panele tematyczne:

• Model SaHo – tania, czysta i stabilna energia dla samorządów,
• Od węgla do atomu w USA,
• Przygotowania do budowy pierwszej elektrowni jądrowej w Polsce,
• Jak „nie spalić” atomu – ABC konsultacji społecznych panel dyskusyjny,
• Czy SMR to podstawa czy uzupełnienie przyszłej energetyki?
• Projekt DEsire: Plan dekarbonizacji krajowej energetyki zawodowej na drodze modernizacji z wykorzystaniem reaktorów jądrowych,

Program konferencji

13 września 2022 Muzeum Śląskie w Katowicach

Moderatorzy: Adam Błażowski, Justyna Piszczatowska

09:00 – 09:10    Powitanie

Kazimierz Karolczak, Przewodniczący Zarządu Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii

Mariusz Skiba, Wiceprezydent Miasta Katowice

09:10 – 09:20    Mowa otwierająca

prof. zw. dr hab. inż. Jerzy Buzek, Poseł do Parlamentu Europejskiego

09:20 – 10:20    Model SaHo – tania, czysta i stabilna energia dla samorządów

Jak samorządy mogą korzystać z taniego prądu z elektrowni jądrowej?

dr Bożena Horbaczewska, Adiunkt, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

Łukasz Sawicki, Główny specjalista, Dyrektor Departamentu Energii Jądrowej, Ministerstwo Klimatu i Środowiska

10:20 – 10:50    Od węgla do atomu w USA

Amerykańskie samorządy w historycznej transformacji od węgla do atomu

Mark Nelson, dyrektor zarządzający Radiant Energy Fund

10:50 – 11:10    przerwa kawowa

11:10 – 11:40    Przygotowania do budowy pierwszej elektrowni jądrowej w Polsce

Joanna Szostek, zastępca dyrektora Pion Komunikacji i Realizacji z Interesariuszami, Polskie Elektrownie Jądrowe sp. z o.o.

11:40 – 11:45    Stanowisko Polskiej Akademii Nauk w kwestii OZE i atomu

prof. dr hab. Szymon Malinowski, dyrektor Instytutu Geofizyki, Uniwersytet Warszawski TBC

11:45 – 12:30    Jak „nie spalić” atomu – ABC konsultacji społecznych panel dyskusyjny

dr Tomasz Nowacki, dyrektor Departamentu Energii Jądrowej, Ministerstwo Klimatu i Środowiska,

Sławomir Krenczyk, członek Zarządu Fundacji im. Kazimierza Pułaskiego

Joanna Szostek, zastępca dyrektora Pion Komunikacji i Realizacji z Interesariuszami Polskich Elektrowni Jądrowych sp. z o.o.

12:30 – 13:15    Czy SMR to podstawa czy uzupełnienie przyszłej energetyki?  panel dyskusyjny

Adam Rajewski, asystent, Politechnika Warszawska

Mark Nelson, dyrektor zarządzający Radiant Energy Fund,

dr inż. Andrzej Sikora, prezes zarządu Instytutu Studiów Energetycznych

13:15 – 14:00    lunch

14:00 – 14:30    Projekt DEsire: Plan dekarbonizacji krajowej energetyki zawodowej na drodze modernizacji z wykorzystaniem reaktorów jądrowych

dr hab. inż. Łukasz Bartela, profesor Politechniki Śląskiej

14:30 – 15:30    Panel Samorządowy: Czy energetyka jądrowa jest szansą dla transformacji energetycznej regionów węglowych?

Partnerem panelu jest Śląski Związek Gmin i Powiatów

Paweł Adamów, zastępca Prezydenta Konina

Janusz Koper, zastępca prezydenta Miasta Rybnika, Przewodniczący Regionalnej Rady ds. Energii TBC

dr Tomasz Nowacki Dyrektor Departamentu Energii Jądrowej, Ministerstwo Klimatu i Środowiska

Bezpłatna rejestracja: www.metropolia-energia.pl

Organizator: Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia,
Partnerzy: Miasto Katowice i Śląski Związek Gmin i Powiatów
Patroni medialni: Infor, Kierunekenergetyka.pl, Wysokienapiecie.pl Energetyka 24, nuclear.pl

Recycling w mieście, to temat przewodni tegorocznego Climathonu. Kolejna metropolitalna edycja największego na świecie wydarzenia klimatycznego odbędzie się 27-28 października w Centrum Ochrony Klimatu i Środowiska Politechniki Śląskiej w Gliwicach.

 Climathony odbywają się w ponad w 100 miastach z 47 krajów. W trakcie ich trwania uczestnicy wspólnie pracują nad poszukiwaniem rozwiązań, które odpowiadają wyzwaniom klimatycznym. Wydarzenie ma unikalną formułę. Polega ona na wniesieniu lokalnej perspektywy do globalnych wyzwań.

W Metropolitalnym Climathonie może wziąć udział każdy student w Polsce, który ma pomysł jakie rozwiązania wprowadzić do systemu recyclingu w mieście.

W tym roku wydarzenie odbędzie się stacjonarnie oraz online.

Na zwycięzców czekają nagrody finansowe oraz nagrody rzeczowe. Najlepszy zespół metropolitalnej edycji otrzyma nagrodę główną w wysokości 10 tys. zł.

O programie i zasadach rejestracji powiadomimy w późniejszym komunikacie.

CLIMATHON jest organizowany przez Metropolię GZM pod patronatem EIT Climate-KIC.

Pierwsze tego typu wydarzenie miało miejsce w 2020 roku. Tematem przewodnim była „Susza w mieście”, rok później uczestnicy pracowali nad rozwiązaniami pod hasłem „Energia w mieście”.

Najlepsze projekty w poprzednich edycjach

W ubiegłym roku pierwsze miejsce zajął projekt „Energy Shield”, polegający na stworzeniu specjalnych powłok na elewacjach budynków, czy powierzchniach dachowych, które zmieniają kolor pod wpływem temperatury na zewnątrz tak, aby latem efektywniej odbijały światło, a więc schładzały, a zimną przyciągały i „dogrzewały” mieszkania energią słoneczną.

W 2020 najlepszy był projekt „Heksagon. Deszcz między nami”. Głównym założeniem tego projektu to stworzenie ogródków deszczowych. Ich konstrukcja miałaby być sześciobokiem i tym samym przypominać plaster miodu. Pomysł ten można byłoby zrealizować w dwóch wymiarach – tradycyjnie w poziomie, tworząc miejsca do siedzenia wokół pojemnika, gdzie znajdowałby się ogródek albo w pionie, co dałoby znacznie więcej możliwości, jeśli chodzi o rozwinięcie jego funkcji rekreacyjnych, edukacyjnych i społecznych.

W tym drugim przypadku konstrukcja w kształcie sześcioboku stanowiłaby ramę, w której można byłoby umieść np. huśtawkę, hamak, scenę z widownią. Dzięki jej foremnemu kształtowi, woda deszczowa spływałaby po jej zewnętrznych bokach, nawadniając przestrzeń wokół tej konstrukcji, gdzie rozwinąłby się wspomniany wcześniej ogródek deszczowy. Konstrukcje te mogłyby zostać wykorzystane np. na terenie szkół, co miałoby pozytywny wpływ na poprawę mikroklimatu w tej części miasta.

Przydatne linki

Strona Climathonu: www.climathon.pl

Climathon 2021: Katowicka Superjednostka zmieniająca kolor? Metropolitalny Climathon 2021 na mecie – Metropolia GZM

Climathon 2020:  Zwycięzcy Climathonu zaprezentowali swoje pomysły miastom i gminom Metropolii – Metropolia GZM

Metropolia rozszerza zakres działania Funduszu Wspierania Nauki, który jest skierowany do uczelni działających na jej terenie. Poza zajęciami prowadzonymi przez najlepszych naukowców na świecie, wsparciem zostaną objęci m.in. doktoranci oraz koła naukowe studentów.

• Do tej pory w ramach Funduszu uczelnie publiczne i niepubliczne mogły pozyskać dofinansowanie na organizację zajęć ze światowej klasy naukowcami. Taka możliwość wciąż pozostanie jako jeden z pięciu obszarów tematycznych.
• Dzięki temu zajęcia na uczelniach w GZM prowadzą naukowcy z takich uniwersytetów, jak Stanford, Cambridge, Harvard czy Oxford.
• Metropolia rozszerza jednocześnie zakres funduszu o kolejne cztery obszary: wspieranie doktorantów i pracowników naukowych; nowatorskie metody nauczania; konkursy i wydarzenia naukowe; zachęcanie do studiowania w GZM.
• W sumie do 2024 r. na wsparcie uczelni Metropolia zamierza przeznaczyć ponad 6 mln zł.
• Ważna zmiana dla uczelni: nabór wniosków będzie prowadzony dwa razy w roku – do końca września oraz do końca lutego. Aktualnie trwa pierwszy nabór.

– Fundusz ma wspierać uczelnie w podnoszeniu atrakcyjności ich oferty naukowej i edukacyjnej, a w dalszej perspektywie – zachęcać młodych ludzi do studiowania w Metropolii i związania z nią swojej przyszłości – mówi Kazimierz Karolczak, przewodniczący zarządu GZM. – Rozszerzenie Funduszu o kolejne obszary tematyczne to także efekt ponad dwuletnich doświadczeń zebranych od początku realizacji programu – dodaje.

Pierwszy obszar dotyczy dofinansowania zajęć ze światowej klasy naukowcami. Uczelnie dalej będą mogły zapraszać do siebie naukowców reprezentujących czołowe uniwersytety na świecie albo laureatów znaczących nagród w skali globalnej, a Metropolia udzieli im wsparcia w wysokości od 60 do 99 proc. kosztów kwalifikowanych. Szczególnie promowane będą angażujące formy zajęć, stawiające na bezpośrednią współpracę ze studentami. W regulaminie pojawi się także wyjątek dla kierunków artystycznych – uczelnie będą mogły zatrudniać uznanych artystów, którzy nie są związani z żadnymi uniwersytetami, ale ich dorobek jest znaczący. Budżet przewidziany na to działanie wynosi 3,3 mln zł.

Drugi obszar dotyczy wsparcia badań – zarówno niezbędnych w procesie uzyskania stopnia naukowego doktora, jak i dla doktorów, którzy prowadzą projekty naukowo-badawcze. Poziom dofinansowania z Metropolii wynosi w tym obszarze 90 proc., a budżet – 1 mln zł.

Wsparcie nowatorskich metod kształcenia to trzeci z obszarów Funduszu. Szczególnie punktowane będą programy skupione na aktywnym włączaniu partnerów oraz realizowane we współpracy z otoczeniem społeczno-gospodarczym. Na takie działania uczelnie będą mogły pozyskać 90 proc. dofinansowania, a całkowity budżet wyniesie 750 tys. zł.

W czwartym obszarze dofinansowane zostaną konkursy i wydarzenia naukowe. Chodzi o różnego rodzaju wydarzenia oparte o współzawodnictwo naukowe, które będą realizowane na obszarze GZM, przy zaangażowaniu studentów i kół naukowych. Metropolia dofinansuje 90 proc. kosztów kwalifikowanych, przy budżecie 500 tys. zł.

Piąty obszar zatytułowano „Studiuj w Metropolii” i skierowany jest do uczniów szkół ponadpodstawowych oraz studentów pierwszego roku. Chodzi o organizację inicjatyw naukowych, mających zachęcić do studiowania w GZM, a także indywidualnych programów kształcenia dla szczególnie uzdolnionych studentów. Poziom dofinansowania wynosi 90 proc., przy budżecie 750 tys. zł.

– Nowe obszary w ramach Funduszu Wspierania Nauki to efekt naszych obserwacji i późniejszych rozmów z uczelniami – mówi Henryk Borczyk, wiceprzewodniczący zarządu GZM. – Chcemy kontynuować ten dialog, stąd powołany został zespół doradczy, złożony z przedstawicielu uczelni z obszaru GZM. Chcemy wspólnie wypracowywać jak najlepsze rozwiązania dla rozwoju nauki w Metropolii – zaznacza.

Nabory wniosków będą prowadzone w turach, dwa razy w roku, rozpisane na lata 2022-2024 wraz z wysokością środków przeznaczonych do rozdysponowania. Pierwszy nabór trwa do końca września br. Łączny budżet programu wynosi ponad 6 mln zł.

Do tej pory z Funduszu Wspierania Nauki po dotację na przeprowadzenie zajęć ze światowej klasy naukowcami sięgnęły m.in. Uniwersytet Śląski, Uniwersytet Ekonomiczny, Śląski Uniwersytet Medyczny i Akademia WSB. Zajęcia poprowadziło 18 naukowców z czołowych uczelni na świecie (m.in. Oxford, Harvard, Stanford). Do czerwca 2022 r. Metropolia przeznaczyła na ten cel 1,7 mln zł.

Urban Lab to innowacyjna forma współpracy, łącząca pomysły mieszkańców z wiedzą i doświadczeniem ekspertów. Takie miejsca funkcjonują już w Gdyni i Rzeszowie. Czy GZM jest gotowy na swój własny Metro Lab? Rozmawiamy na ten temat z Bartoszem Piziakiem z Instytutu Rozwoju Miast i Regionów.

– Umieszczając Urban Laby w sektorze publicznym, chcieliśmy przełamać pewne stereotypy i bariery, jak funkcjonują urzędy w Polsce – tłumaczy ideę Uran Labów Bartosz Piziak.

Podcast powstał przy okazji Światowego Forum Miejskiego (WUF11), które w czerwcu odbywało się w Katowicach. Na ten czas Metropolia przygotowała przestrzeń wzorowaną na Urban Labach, zlokalizowaną w budynku CINiBA w Katowicach.

Metro Lab – bo tak nazywało się to miejsce – stał się przestrzenią do debat, szkoleń i warsztatów dla mieszkańców, w których udział brali także eksperci zewnętrzni.

W ramach Metrolabu przeprowadzono ciekawe zajęcia (budowanie miasta na stu metrach kwadratowych oraz wysiewanie łąk kwietnych), zorganizowano wycieczki krajoznawcze po Metropolii (przewodnikami byli architekci i publicyści), a także zorganizowano wystąpienia ekspertów i aktywistów, którzy w centrum swojej aktywności postawili sobie miasto.

Stormwater Poland, czyli jedna z największych konferencji poświęconych zapobieganiu zmianom klimatu, takim jak susza i podtopienia, ponownie odbędzie się w Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii. Tegoroczna edycja odbędzie się w dniach 28-29 września w Międzynarodowym Centrum Kongresowym w Katowicach. Metropolia po raz drugi jest Partnerem Strategicznym tego wydarzenia.

Podczas Stormwater Poland przestrzeń MCK zamieni się w arenę debaty na temat rozwoju retencji, zagospodarowania wód opadowych i innych bardzo istotnych kwestii w obszarze błękitno-zielonej infrastruktury, szczególnie dla tak zurbanizowanego obszaru, jakim jest Metropolia.

Stormwater Poland to przede wszystkim szereg niezwykle ciekawych wystąpień naukowców i ekspertów z różnych stron Polski i Europy.

W dzień poprzedzający konferencję odbędą się również dedykowane dla przedstawicieli Metropolitalnych gmin warsztaty.

Partnerstwo GZM w tej konferencji jest wyrazem zainteresowania rozwojem obszaru związanego z błękitno-zieloną infrastrukturą, w szczególności zasobom wodnym, zapobieganiem suszy i retencją.  W Metropolii jest to jeden z istotniejszych aspektów zapobiegania zmianom klimatu.

Strona organizatora: Stormwater Poland 2022 – V edycja międzynarodowej konferencji dotyczącej wód opadowych

W 2015 roku państwa członkowskie ONZ przyjęły Agendę 2030 zawierającą 17 celów zrównoważonego rozwoju, m.in. walkę z ubóstwem, zapewnienie czystej energii, dbałość o środowisko czy bardziej zrównoważone miasta. Metropolia już teraz realizuje wiele z tych celów, o czym można przeczytać w raporcie, który został wydany przy okazji odbywającego się w czerwcu Światowego Forum Miejskiego w Katowicach.

Cele zawarte w Agendzie 2030 dotykają aspektów gospodarczych, społecznych i środowiskowych. Łącznie tworzą bardzo ambitny plan rozwoju świata. Zostały one wyznaczone na podstawie wyników przeprowadzonych wcześniej konsultacji społecznych, przy zaangażowaniu wielu podmiotów na świecie, których głosy koncentrowały się na potrzebach najbiedniejszych i najsłabszych jednostek.

– Obecnie realizacja Celów Zrównoważonego Rozwoju jest szczególnie ważna – zauważa Blanka Romanowska, dyrektor Departamentu Infrastruktury i Środowiska GZM.

–  Doświadczamy skutków pandemii, zmian klimatycznych, kryzysu uchodźczego, a także innych dramatycznych wydarzeń, które wymagają od nas przyjęcia aktywnej postawy i wprowadzania radykalnych zmian do naszej codzienności. Opracowany przez nas raport pokazuje, jak omawiane cele przenikają się i uzupełniają, oraz jak projekty realizowane przez GZM przyczyniają się do wypełniania Agendy 2030 – dodaje dyrektor w GZM.

Opisane w raporcie projekty dotyczą zagadnień związanych z poprawą jakości życia mieszkańców, m.in. poprzez przeciwdziałanie niskiej emisji, wspieranie efektywności energetycznej, zrównoważoną mobilność, poprawę transportu publicznego, zazielenianie miast, a także ochronę i zwiększanie różnorodności biologicznej w GZM.

Zawarte w Agendzie 2030 Cele Zrównoważonego Rozwoju podzielić można na 5 obszarów: ludzie, planeta, dobrobyt, pokój, partnerstwo. Dla każdego celu rozpisano konkretne zadania do osiągnięcia do 2030 roku – łącznie 169 zadań.

Agenda 2030 została przyjęta przez wszystkie 193 państwa członkowskie ONZ. Co ważne, do realizacji celów włączane są nie tylko rządy państw członkowskich, ale także środowiska biznesowe i organizacje pozarządowe.

Kliknij i przeczytaj raport:  Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia realizuje Cele Zrównoważonego Rozwoju

Wstępne wyniki matur są już znane. Egzamin dojrzałości w Polsce zdało 78,2 proc. tegorocznych absolwentów szkół ponadgimnazjalnych.  Na podobnym poziomie była zdawalność w woj. śląskim. Absolwenci szkół ponadgimnazjalnych w Metropolii mają do dyspozycji 24 uczelnie publiczne i prywatne. Łącznie w GZM kształci się blisko 89 tys. studentów. 

Średnia zdawalność tegorocznych matur w kraju wynosi 78,2 proc. Podobnie wyniki wyglądają w woj. śląskim, natomiast w podziale na powiaty, najlepiej poradzili sobie uczniowie z Gliwic i Dąbrowy Górniczej – z danych OKE wynika, że zdawalność w tych miastach była na poziomie 83 proc.

Decydując się na studia w Metropolii, absolwenci mogą wybierać spośród 18 uczelni wyższych i 6 filii zamiejscowych, w tym 8 uczelni publicznych i 16 niepublicznych. Czekają na nich ciekawe kierunki i innowacyjne sposoby nauczania. Przykładowo Śląski Uniwersytet Medyczny od przyszłego roku akademickiego ma wykorzystywać w edukacji sztuczną inteligencję, tzw. „wirtualnego pacjenta”, potrafiącego symulować 50 tys. różnych objawów chorób. Z kolei na Politechnice Śląskiej uruchomiony zostanie kierunek poświęcony inżynierii lotniczej i kosmicznej. Osoby zainteresowane branżą gamingową też znajdą wiele dla siebie – 6 uczelni wyższych na obszarze GZM oferuje kształcenie na kierunkach powiązanych z grami wideo.

Dodatkową zachętą jest Metropolitalny Fundusz Wspierania Nauki – autorski program, mający podnosić ofertę uczelni z obszaru GZM. Dzięki niemu uczelnie mogą zapraszać do siebie światowej klasy naukowców, reprezentujących czołowe uniwersytety na świecie (np. Harvard, Oxford, Stanford). Innym działaniem jest konkurs na najlepsze prace licencjackie, inżynierskie i magisterskie – w tym roku Metropolia przyznała absolwentom pierwsze nagrody! To część działań w ramach szerszego programu, jakim jest „Metropolia Nauki”.

W GZM obecnie kształci się blisko 89 tys. studentów – to mniej niż w Warszawie, Krakowie, Wrocławiu i Poznaniu, ale więcej niż w Trójmieście, Łodzi i Lublinie. Za to analizując liczbę studentów przypadających na 1000 mieszkańców, Katowice zajmują pod tym względem wysokie drugie miejsce (177 żaków), ustępując jedynie Poznaniowi (191).

Pięć lat temu, 1 lipca 2017 roku, powstała Górnośląsko- Zagłębiowska Metropolia. Tego dnia weszło w życie rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie jej utworzenia. Dobrze funkcjonujący transport publiczny, rozwój innowacji czy ochrona środowiska – to działania, na których koncentruje się Metropolia od momentu swojego powstania. W specjalnym raporcie wydanym z tej okazji uzyskacie kompleksową wiedzę o historii jej powstania, strukturze oraz zadaniach.

– Śląsk i Zagłębie zawsze były ambitne i nowoczesne. Ludzie tutaj zawsze byli odważni – dzięki swojej ciężkiej pracy, wykraczali poza utarte schematy i wprowadzali nową jakość. W wielu dziedzinach byliśmy po prostu pierwsi – mówi na łamach raportu Kazimierz Karolczak, przewodniczący Metropolii.

– Pod tym względem nic się nie zmieniło. Innowacyjność jest wpisana w DNA naszego regionu. Od zawsze naszą ambicją było osiąganie wyższych poziomów specjalizacji. Dzisiaj mamy pierwszą (i wciąż jedyną) w Polsce Metropolię. Jej powstanie – podobnie jak wszystko to, co w przeszłości napędzało rozwój regionu – jest dla nas narzędziem, abyśmy mogli dzięki niej zwiększać nasz potencjał. Każdego dnia coraz mocniej przekonujemy się, że działając razem, nasze możliwości są nieporównywalnie większe i otwierają nam drzwi, których w pojedynkę nie bylibyśmy w stanie czasem dosięgnąć – czytamy w wypowiedzi przewodniczącego.

Raport sumą wiedzy o Metropolii

Raport przedstawia historię powołania Metropolii, opisuje jej strukturę oraz zadania, które realizuje oraz kreśli przyszły rozwój. Tłumaczy, jakie korzyści odnoszą lub odniosą w przyszłości z jej działalności mieszkańcy. Integracja transportu miejskiego, jego informatyzacja, metrolinie, prace nad Koleją Metropolitalną to przykłady działań w zakresie transportu. Metropolia stawia także na rozwój innowacji – inwestuje w zeroemisyjny tabor na wodór i prąd, wypracowuje rozwiązania dotyczące zastosowania dronów, świadczących różnego rodzaju usługi. W dziedzinie ochrony środowiska inicjuje projekty związane ze zwalczaniem niskiej emisji oraz rozwoju gospodarki obiegu zamkniętego.

O genezie i pracach legislacyjnych mówi prof. Tomasz Pietrzykowski, jeden ze współtwórców pierwszego projektu ustawy metropolitalnej.  Opisuje on wieloletnie starania, działania polityczne oraz przebieg prac legislacyjnych, które doprowadziły do powołania Metropolii.

– Każdy, komu zdarza się pokonywać długie dystanse, doskonale zdaje sobie sprawę z różnicy pomiędzy czasem, w jakim chciałoby się już być na miejscu, a czasem, w jakim jest to realnie możliwe przy najsprawniej nawet przebiegającej podróży. Nie inaczej jest w przypadku trasy wiodącej do przystanku Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia. Taka, o której nie będziemy musieli sami mówić, że jest metropolią, bo inni powiedzą to za nas – podsumowuje Tomasz Pietrzykowski.

O Metropolii powiedzieli

W raporcie o Metropolii wypowiadają się znani publicyści i dziennikarze. Marek Czyż szuka odpowiedzi na pytanie, dla kogo powinna być Metropolia. Jego zdaniem sukcesem Metropolii będzie wykształcenie wspólnej tożsamości.

– Sukcesem Metropolii będzie chwila, w której jej mieszkańcy będą mogli zaszpanować przed innymi, że są z Metropolii, gdy będzie to powód do dumy i zazdrości – tłumaczy Marek Czyż.

Marek Twaróg mówi o potrzebie stworzenia symbolu Metropolii: – Metropolia musi podtrzymać przekonanie mieszkańców, że nie jest po prostu kolejnym szczeblem administracji, gdzieś między powiatem a województwem. W kolejny szczebel administracji nie wierzy i nie uwierzy nikt. A w strukturę, która zarządza nowym wyobrażeniem Górnego Śląska – uwierzą wszyscy.

Józef Wycisk pisze o wyzwoleniu energii społecznej i zadaje pytanie: – Czy chcemy tylko instytucji zarządzającej ponad powiatowymi zadaniami, czy wielkiego miejskiego organizmu o nieograniczonych niczym możliwościach?

Z kolei Marcin Zasada mówi o integracji przez Metropolię Śląska i Zagłębia.  – W kulturze Śląsk jest tożsamościowo silny, opowiadający siebie w sposób artystycznie ciekawy i intrygujący. Zagłębie koncentruje się w opozycyjności do Śląska, jako większego sąsiada i tej twórczej opozycyjności należy oczekiwać, na niej pleść naszą wspólną – bogatą sumą, ale i sumą różnic – historię – twierdzi Zasada.

Droga do utworzenia Metropolii

The efforts have been made since the beginning of the local government reform of the 1990s. The creation of the Metropolitan Association of Upper Silesia in 2006 was an important step. It included 14 largest cities of the Silesian conurbation. The association’s activities laid the foundations for further work on building a strong metropolitan center.

The draft of the act on the metropolitan association in the Silesian Province was submitted to the Sejm on 10 January 2017. Voting in both houses of parliament took place in March 2017: on 9 March in the Sejm, and a week later in the Senate.

The historical and long-awaited moment took place on 4 April 2017. It was then that the act establishing the metropolis in the Silesian Province was signed by the President of the Republic of Poland in Katowice.

29 czerwca 2017 roku wydane zostało rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie utworzenia związku metropolitalnego pod nazwą „Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia”. Dwa dni później – 1 lipca 2017 roku – Metropolia powstała. Pierwsze Zgromadzenie odbyło się 29 sierpnia 2017 roku, natomiast 12 września 2017 roku został wybrany Zarząd Metropolii. Przez następne kilka miesięcy budowane były struktury GZM. Metropolia od 1 stycznia 2018 rozpoczęła realizację ustawowych zadań.

Zobacz raport: Podsumowanie 5 lat Metropolii GZM

Europejskie metropolie zrzeszone w sieci European Metropolitan Authorities (EMA) podpisały deklarację o współpracy na rzecz rozwoju obszarów miejskich. Wydarzenie miało miejsce w poniedziałek (27 czerwca) podczas 11. Światowego Forum Miejskiego w Katowicach.

Deklaracja Katowicka została podpisana m.in. przez obszary metropolitalne: Barcelony, Brukseli, Oslo, Helsinek, Turynu, Porto, Paryża, Montpellier i Wiednia.

Światowe Forum Miejskie to doskonała okazja do zacieśniania współpracy z międzynarodowymi partnerami. Dlatego podczas tegorocznego wydarzenia odbyło się forum European Metropolitan Authorities (EMA), którą tworzy ok. 20 europejskich metropolii. GZM współpracuje z siecią EMA od 2018 roku.

Podczas spotkań Forum sieci EMA podpisywane są deklaracje, które stanowią manifest ideowy, podkreślający najważniejsze kierunki rozwojowe, które są wspólne i ważne dla wszystkich biorących udział w spotkaniu europejskich metropolii. W ubiegłym roku deklaracja była podpisywana podczas forum miejskiego w Porto. Już wtedy władze GZM zaprosiły przedstawicieli EMA do podpisania kolejnej deklaracji stolicy Metropolii – Katowicach.

– Przez ostatnie siedem lat myślę, że pokazaliśmy, że nasza sieć EMA jest miejscem dialogu europejskich metropolii – mówił Ernest Maragall, wiceprezydent ds. współpracy międzynarodowej Obszaru Metropolitalnego Barcelony, który koordynuje współpracę w ramach sieci EMA.

– Funkcjonowanie naszych obszarów metropolitalnych pomaga nam w codziennych staraniach, aby podnosić jakość i komfort życia w naszych miastach. Łączymy duże, średnie i małe miasta, jak również obszary wiejskie. Współpracując w sieci EMA dzielimy się swoimi doświadczeniami w rozwiązywaniu problemów ponadlokalnych. Współpracując ze sobą chcemy, aby nasz głos był słyszany w Unii Europejskiej, w tym, jeśli chodzi o alokację zasobów. Chcemy, aby dzięki temu nasza rola zyskiwała na znaczeniu na forum unijnym, a przez to pozwalała rozwijać i rozszerzać zakres zadań, które związki metropolitalne mogą wykonywać, ponieważ często są to działania, które są przez nas realizowane na co dzień – dodawał.

Deklaracja katowicka skupiona jest wokół pięciu celów: wsparcia dla Ukrainy, zarządzania metropolitalnego, zasobów i infrastruktury, zmian klimatycznych, współpracy i wymiany międzynarodowej. Podpisując deklarację, przedstawiciele europejskich władz metropolitalnych zobowiązali się do podjęcia wszelkich działań w celu wypełnienia przyjętych kluczowych punktów.

-W obliczu bestialskiego ataku Rosji na Ukrainę, nasze metropolie pokazały, że nikogo nie zostawimy bez pomocy – podkreślał Kazimierz Karolczak, który rozpoczął spotkanie od podziękowania metropoliom europejskim z sieci EMA za wsparcie w niesieniu pomocy obywatelom Ukrainy.

– W tym trudnym czasie nasze miasta i metropolie pokazały, że łączące nas relacje, przekuwamy w realną pomoc. Zaraz po informacjach o wybuchu wojny, odbieraliśmy telefony i maile od naszych partnerów z pytaniami co jest najbardziej nam potrzebne w udzieleniu pomocy obywatelom ukraińskimi, którzy uciekają przed wojną. Dzięki naszym zagranicznym partnerom mogliśmy pomóc miastom członkowskim metropolii w zorganizowaniu miejsc noclegowych dla setek uchodźców – dodawał.

EMA tworzy przestrzeń do debaty politycznej dla europejskich obszarów metropolitalnych. Ma na celu wymianę doświadczeń, wspieranie wspólnych projektów, a także podejmowanie wspólnych działań na rzecz wzmacniania roli obszarów metropolitalnych w agendach Unii Europejskiej oraz w projektowanych instrumentach finansowych.