We wtorek (13 kwietnia) przedstawiciele Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii (GZM) i Obszaru Metropolitalnego Barcelony (AMB) przeprowadzili wspólną wideokonferencję, będącą następstwem świeżo nawiązanej współpracy tych dwóch wielkich organizmów miejskich. Głównym tematem spotkania było omówienie najważniejszych tematów współpracy pomiędzy GZM i AMB w związku z zawarciem porozumienia o współpracy.

Przedstawiciele GZM zwrócili szczególną uwagę na chęć wymiany doświadczeń w kwestiach zarządzania na szczeblu metropolitalnym, transportu publicznego, szeroko rozumianej mobilności, a także poinformowali o pierwszych działaniach GZM w zakresie zastosowania wodoru w komunikacji zbiorowej. W tej ostatniej kwestii Natalia Puchała – kierownik Wydziału Współpracy Międzynarodowej GZM -poinformowała o zeszłorocznym przystąpieniu Metropolii do Europejskiego Sojuszu na rzecz Czystego Wodoru.

Z kolei Xavi Tiana, przedstawiciel Departamentu ds. Stosunków Międzynarodowych i Współpracy AMB, podkreślił dotychczasową bardzo dobrą współpracę obu metropolii w ramach sieci European Metropolitan Authorities (EMA) – m. in. poprzez wspólne uczestnictwo w corocznych spotkaniach przedstawicieli politycznych, wypracowanie jednolitego stanowiska dot. znaczenia metropolii w realizacji celów Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności oraz realizację  projektu REthinking Metropolises (w tym czterech Europejskich Webinariów Metropolitalnych). Obecne AMB jest na etapie tworzenia pierwszego planu strategicznego dot. współpracy międzynarodowej. GZM będzie w nim ujęta jako ważny partner w realizacji działań europejskich. 

Ernest Maragall, wiceprzewodniczący ds. Międzynarodowych i Współpracy AMB, wspomniał o trudnej sytuacji w AMB w związku z trwającą pandemią oraz obawą o nadejście czwartej fali koronawirusa. Niemniej jednak podkreślił on wagę zawartego partnerstwa – także w kontekście wzmocnienia pozycji obu metropolii na scenie międzynarodowej, w tym wobec instytucji unijnych. Oprócz kwestii wymienionych przez przedstawicieli GZM wskazał on również na chęć podjęcia współpracy w kwestiach dotyczących przestrzeni publicznych i transformacji energetycznej.

Zdaniem Kazimierza Karolczaka, przewodniczącego zarządu GZM, obecna sytuacja na świecie spowodowana pandemią utrudnia realizację projektów międzynarodowych, stąd też ich prowadzenie jest obecnie sporym wyzwaniem, ale trzeba je podjąć w duchu odpowiedzialności wobec mieszkańców. W jego opinii kluczowe mogą być działania w dziedzinie kształtowania przestrzeni publicznych, planowania przestrzennego, rozwoju społeczno-gospodarczego oraz wymiana opinii, pomysłów, a także inicjowanie projektów na rzecz zielonej metropolii oraz dotyczących zmian klimatu.

Spotkane to stanowiło również okazję do zapytania przedstawicieli AMB o planowane inicjatywy w ramach sieci EMA (rolę sekretarza tej sieci sprawuje AMB). Zdaniem Xaviego Tiany w tym roku przed EMA stoją dwa zasadnicze wyzwania – kontynuacja działań na rzecz wzmocnienia pozycji obszarów metropolitalnych w UE, m.in. w Instrumencie na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności (planowane są dalsze konsultacje z obszarami metropolitalnymi w celu przeanalizowana ich pozycji w Krajowych Planach Odbudowy – KPO, które już w niedługim czasie muszą być złożone przez rządy krajów członkowskich UE) oraz organizacja w listopadzie 2021 (w Porto) kolejnego spotkania przedstawicieli politycznych skupionych wokół EMA. Z kolei w roku 2022 w Katowicach odbędzie się  Światowe Forum Miejskie (WUF 11), które również może stanowić znakomitą okazję do spotkania przedstawicieli politycznych tej sieci. Obie strony wyraziły gotowość współpracy w tym temacie.

Podczas spotkania Jacek Woźnikowski – dyrektor Departamentu Rozwoju Społeczno-Gospodarczego i Współpracy GZM – zadał pytanie, czy KPO został już opublikowany przez rząd hiszpański i jak wyglądała rola AMB w powstawaniu tego dokumentu. Metropolia Barcelony złożyła swoje propozycje do odpowiednich instytucji na szczeblu regionalnym i krajowym. Rząd Katalonii dokonał wstępnej klasyfikacji i uporządkowania złożonych projektów, a także nadał im stosowny priorytet. W najbliższym czasie premier Hiszpanii wygłosi przemówienie w parlamencie podczas którego ma przedstawić tamtejszy KPO. Dla AMB bardzo ważną sprawę odgrywa elektromobilność  i zastosowanie pojazdów elektrycznych w transporcie publicznym. Niemniej jednak na ten moment nie jest jeszcze pewne, czy powyższe punkty zostaną ujęte w tym dokumencie. Szansę na pozyskanie środków dla tego typu działań AMB widzi również w wieloletnich ramach finansowych Unii Europejskiej oraz jako efekt współpracy w ramach partnerstw takich jak to zawarte między naszymi metropoliami. W odniesieniu do pojazdów elektrycznych AMB kładzie priorytet na tramwaje, a w dalszej kolejności na autobusy elektryczne. W opinii przedstawicieli AMB elektromobilność może stanowić również dobrą okazję do rozwoju współpracy z innymi instytucjami oraz inwestorami.

Kazimierz Karolczak zwrócił z kolei uwagę, że w pierwszym zarysie polskiego KPO uwzględniono wsparcie dla autobusów elektrycznych, ale pominięto przy tym takie środki transportu jak tramwaje, metro czy też szybka kolei miejska. Obecnie GZM wraz z innymi obszarami metropolitalnymi i dużymi miastami podejmuje rozmowy z rządem w celu zmiany tej koncepcji.

Ernest Maragall wyraził zaniepokojenie wyraźnym wzrostem procentowym podróży wykonywanych samochodami prywatnymi na obszarze AMB podczas pandemii i zapytał, jak wygląda ta sytuacja w GZM. Na obszarze naszej metropolii odnotowuje się ponadprzeciętny wzrost podróży indywidualnych w porównaniu z innymi regionami w Polsce. Zdaniem Kazimierza Karolczaka może do tego przyczyniać się  dobry układ drogowy. Obecnie udział transportu publicznego w podróżach na terenie GZM wynosi jedynie 15 proc. (dla porównania w Warszawie udział ten wynosi ponad 45 proc.). Koszty organizacji transportu publicznego rosną. Obecnie ponad 70 proc. proc. z nich jest pokrywanych z budżetu miast. Miliony złotych przeznacza się na wymianę floty autobusowej i tramwajowej. W związku z pandemią przeszło 50 proc. dotychczasowych użytkowników transportu publicznego w GZM  przestało z niego wykorzystać (m. in. uczniowie, studenci, seniorzy). [KG]

Link: Metropolia GZM i Metropolia Barcelony zawierają porozumienie o współpracy

Właśnie trwa Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2021. Jest przeprowadzany od 1 kwietnia do 30 września br. Ma on charakter nie tylko powszechny i ogólnokrajowy, ale i obowiązkowy. Stanowić będzie podstawowe źródło wiedzy o ludności Polski w obecnym czasie.

Czym jest spis powszechny?

Spis powszechny to badanie realizowane zwykle co 10 lat, na terenie całej Polski. Jego celem jest pozyskanie możliwie pełnej i przekrojowej informacji o stanie i strukturze demograficznej, społeczno-zawodowej i ekonomicznej, wszystkich mieszkańców Polski. Badaniem są bowiem objęci nie tylko Polacy, ale i cudzoziemcy, a także obywatele polscy mieszkający za granicą, osoby fizyczne o stałym lub tymczasowym adresie zamieszkania, jak i nieposiadające takiego miejsca.

Spisy realizowane są zgodnie z zaleceniami i standardami międzynarodowymi, przyjętymi przez UE i ONZ. Zapewnia to tak ważne w statystyce dwie cechy danych: ciągłość i porównywalność – z danymi krajowymi z lat poprzednich, jak i z danym z zagranicy.

Co ciekawe, spis to nie tylko ankietowa lista pytań do wypełnienia. To przedsięwzięcie prawnie usankcjonowane ustawą z dnia 9 sierpnia 2019 r. o narodowym spisie powszechnym ludności i mieszkań w 2021, które powinno spełnić 3 warunki: wspomniana już powszechność (czyli ma obejmować całą ludność zamieszkującą dane terytorium), a także jednoczesność (czyli musi być przeprowadzony w wyznaczonym czasie) i imienność (czyli każda spisywana osoba podaje swoje imię i nazwisko). Dodatkowo w Polsce stosowane są też dwie zasady: periodyczności, co oznacza, że spisy odbywają się co 10 lat (zgodnie zaleceniami ONZ) i bezpośredniości (tj. osoba spisywana sama udziela odpowiedzi na pytania, a jedynie w wyjątkowych sytuacjach mogą zrobić to jej domownicy).

Od spisu do opisu, czyli praktyczne zastosowanie statystki

W ramach zainaugurowania i promowania tego ważnego społecznie wydarzenia, Urząd Statystyczny w Katowicach zorganizował 31 marca br. konferencję „Narodowy spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2021 – znaczenie i zastosowanie danych statystycznych”. Wzięli w niej udział przedstawiciele samorządu, administracji rządowej i środowisk naukowych oraz Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii (GZM), którą reprezentowała Danuta Kamińska, wiceprzewodnicząca Zarządu. Wypowiadając się w imieniu jedynego – jak dotąd – prawnie ustanowionego związku metropolitalnego w Polsce, GZM wskazywała na znaczenie statystki dla charakteryzowania obszaru metropolitalnego oraz monitorowania zjawisk i procesów w nim zachodzących. Podkreśliła przy tym dwie kwestie.

Pierwsza z nich to ograniczenie w dostępności danych. Wiele z nich jest agregowanych na poziomie powiatu i województwa, np. te, które dotyczą działalności badawczo-rozwojowej, szkolnictwa wyższego, kultury, dróg publicznych, stanu zdrowia ludności. Tym samym dane – potencjalnie interesujące i istotne z punktu widzenia obszaru metropolitalnego – nie mają w pełni zastosowania. Odnosząc się natomiast do aktualności danych, to niektóre z nich bywają publikowane z relatywnie dużym opóźnieniem. Wpływa to niekorzystnie na bieżące monitorowanie procesów i reagowanie na zachodzące trendy.

Drugą problematyczną kwestią jest brak formalnie usankcjonowanych obszarów metropolitalnych w Polsce, innych niż GZM. Wyznaczane są z reguły przez różne podmioty w sposób dość dowolny, co sprawia trudność w ich jednoznacznym opisywaniu i zidentyfikowaniu liczby gmin wchodzących w ich skład. Uniemożliwia to prowadzenie analiz porównawczych pomiędzy poszczególnymi obszarami.

Statystyczne potrzeby GZM

Górnośląsko- Zagłębiowska Metropolia od samego początku współpracuje z GUS, a zwłaszcza z Urzędem Statystycznym w Katowicach. Współpraca ta zaowocowała m.in. utworzeniem w Banku Danych Lokalnych osobnego poziomu agregowania danych statystycznych, dedykowanego obszarowi GZM. To odrębna funkcja pozwalająca na automatyczny wybór danych (tych dostępnych na poziomie gminy) dla obszaru całej GZM. Przyczyniło się to do znacznego usprawnienia procesu pozyskiwania danych dla obszaru metropolitalnego, eliminując konieczność każdorazowego wyboru poszczególnych 41 gmin członkowskich.

To dobry zwiastun zmian. Wciąż jednak pozostaje sporo do usprawnienia i dostosowania. GZM jest przykładem ogniskującym wspomniane już problemy dostępności i porównywalności danych. To obszar obejmujący różne formy jednostek samorządu terytorialnego – nie tylko gminy, ale także powiaty lub ich części. Stanowi to istotne utrudnienie w pozyskiwaniu danych, ograniczając je jedynie do danych dostępnych na poziomie gmin. Nie ma też zestandaryzowanego sposobu porównywania obszarów metropolitalnych, ani też nie są oficjalnie wyznaczone ich granice (poza usankcjonowanym ustawowo GZM). Pomimo tych problemów podejmowane są wysiłki w stworzeniu miarodajnego zestawu danych i wskaźników służących do opisu GZM oraz do jej spozycjonowania na tle innych podobnych obszarów. Tworzy to dzisiejszy obraz GZM, a zarazem płaszczyznę do odniesień na przyszłość. Jest to właśnie możliwe dzięki powszechnej dostępności i różnorodności danych statystycznych, zbieranych cyklicznie, w sposób możliwe ujednolicony oraz prezentowych zgodnie z zasadą adekwatności, która jest warunkiem prowadzenia wszelkich porównań.

Wpływowa rola statystki

Spisy powszechne mają w Polsce długą tradycję. Po raz pierwszy wykonano spis w 1921 r., a ostatni miał miejsce w 2011 r. O ważności spisu świadczy m.in. fakt, iż ujęty jest on w ustawie o statystyce publicznej, a udział w nim jest obowiązkowy.

Dane statystyczne mają duży wpływ na różne dziedziny życia społeczno-gospodarczego i procesy zarządzania danym obszarem. Powiedzieć można, że są „wpływową siłą”, wspierającą diagnozowanie stanu, wskazywanie zachodzących trendów, a wreszcie: wyznaczanie kierunków podejmowania decyzji. Jest to właśnie możliwe dzięki dokładnym, rzetelnym i wiarygodnym danym. Dlatego też m.in. ważne jest podjęcie osobistego wysiłku i udział w trwającym spisie powszechnym.

Praktyczne wskazówki

Podstawową metodą jest tzw. samospis czyli spis internetowy, dostępny pod adresem: spis.gov.pl poprzez interaktywny formularz. Można go wypełnić w ciągu 14 dni od daty pierwszego zalogowania się w systemie. Przewidziano jednak metody uzupełniające, takie jak spis telefoniczny lub bezpośrednio przy pomocy rachmistrza spisowego. Mimo wielu pytań, cały proces spisywania danych zajmuje ok. kilkunastu minut. Zatem wejdź na spis.gov.pl i spisz się!

Przydatne linki

Narodowy Spis Powszechny (online)

Bank Danych Lokalnych

Metropolia GZM: Otwarte dane

Metropolitalne Obserwatorium Społeczno- Ekonomiczne

Prezydent Miasta Dąbrowy Górniczej ogłasza konkurs na kandydata na stanowisko dyrektora:

• Przedszkola nr 14 w Dąbrowie Górniczej, ul. Tysiąclecia 25a
• Zespołu Szkolno-Przedszkolnego nr 4 w Dąbrowie Górniczej, ul. Ofiar Katynia 76
• Szkoły Podstawowej nr 8 w Dąbrowie Górniczej, ul. Krasińskiego 34
• Zespołu Szkół Zawodowych „Sztygarka” w Dąbrowie Górniczej, ul. Legionów Polskich 69
• Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Dąbrowie Górniczej, ul. 3 Maja 22

Szczegółowe informacje, dotyczące zasad i terminów naboru, znajdują się w załączniku.

Źródło: UM Dąbrowa Górnicza

Mysłowice otrzymały środki w łącznej wysokości 1.337.445,00 zł na realizację projektów współfinansowanych z Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2014 – 2020.

Projekty będą realizowane przez trzy mysłowickie placówki:

• Szkołę Podstawową nr 3 im. Kawalerów Orderu Uśmiechu – projekt pn.: „Trójeczka do przodu”,
• I Liceum Ogólnokształcące im. Tadeusza Kościuszki – projekt pn.: „Euroszanse w Kościuszce”,
• II Liceum Ogólnokształcące im. Powstańców Śląskich – projekt pn.: „W przyszłość z naukami przyszłości”.

Projekty obejmują zarówno wydatki związane z zakupem pomocy dydaktycznych i wyposażenia oraz zajęcia dodatkowe w ramach konkretnych bloków tematycznych (np. matematycznych, ICT, językowych oraz przyrodniczych). Celem projektów jest wzrost do końca grudnia 2022 r. poziomu kompetencji kluczowych, posługiwania się językami obcymi, a także umiejętności uniwersalnych niezbędnych dla uczniów na rynku pracy oraz wzrost efektywności i jakości kształcenia.

Całkowity koszt projektów wyniesie 1.486.050,00 zł.

Źródło: UM Mysłowice

Transformacja energetyczna musi dać nadzieję mieszkańcom naszych miast na dobre miejsca pracy – mówił prezydent Rybnika Piotr Kuczera podczas dyskusji online pt. „Europejski Zielony Ład – wyzwania energetyczne i finansowanie transformacji klimatycznej” zorganizowanej przez Stowarzyszenie Biznes-Nauka-Samorząd „Pro Silesia” oraz Górnośląsko-Zagłębiowską Metropolię. 

Odpowiedzi na pytania dotyczące wyzwań energetycznych oraz zmian zachodzących w funkcjonowaniu organizacji odpowiadali: prof. Wiesław Banyś – Prezes Stowarzyszenia Biznes-Nauka-Samorząd, Piotr Kuczera – Prezydent miasta Rybnik, Sławomir Mazurek – Główny Ekolog Banku Ochrony Środowiska oraz dr hab. Krzysztof Zamasz – dyrektor handlowy grupy Veolia. Dyskusję prowadził Jakub Stęchły ze Stowarzyszenia „Pro Silesia”.

Prezydent Rybnika zwracał uwagę, że samorząd będzie uzależniony od polityki państwa, od rozwiązań prawnych, które będą przyjmowane. Samorząd może jednak kreować swoje inicjatywy w mikro wymiarze, który będą zmieniać lokalne ojczyzny. Prezydent Rybnika podkreślał, że w kontekście transformacji potrzebne jest myślenie w perspektywie dwóch – trzech dekad, a strategia musi obejmować kwestie związane z rynkiem pracy, transformacją społeczną, biorącą pod uwagę kulturę i tradycje uformowana przez górnictwo, rozwój technologiczny oraz rozwiązania finansowe, umożliwiające przekształcanie terenów pogórniczych. Ważnym jest, aby metropolia budowała naszą samorządność, która jest dla nas teraz bardzo ważna. W Rybniku prowadzone są konsultacje społeczne obejmujące również mieszkańców, którzy czują się zagrożeni odchodzeniem od węgla. Stawiamy sobie za cel tłumaczenie i rozwiewanie lęków – tłumaczył włodarz Rybnika.

Na kwestie związane z edukacją w zakresie ekologii i bioróżnorodności wskazywał również były rektor Uniwersytetu Śląskiego i prezes Stowarzyszenia Biznes-Nauka-Samorząd „Pro Silesia” prof. Wiesław Banyś, który wskazał liczne inicjatywy uczelni wyższych w Polsce i w Europie w obszarze badań naukowych, edukowania i zmian w programach dydaktycznych. Działania takie podejmowane są również przez organizacje pozarządowe. „Pro Silesia” uruchamia właśnie Akademię Zrównoważonego Rozwoju oraz aplikuje do programów takich, jak „Europe Direct” czy „Europejskie Zielone Obywatelstwo”. Ponadto zwraca uwagę, iż należy przede wszystkim pamiętać o ludziach – nie tylko o twardych elementach takich jak np. kopalnie, ale przede wszystkim o górnikach ich rodzinach i przyszłości. Edukację ekologiczną należy wprowadzać już od przedszkola. 

Obok edukacji warunkiem koniecznym do zrealizowania ambitnych celów zielonej transformacji są dobre i efektywne narzędzia finansowania. Od 30 lat tym kwestiami w naszym kraju zajmuje się Bank Ochrony Środowiska. Jego Główny Ekolog i dyrektor Pionu Ekologii i Klimatu, Sławomir Mazurek, wskazał, że atutem banku jest wieloletnie doświadczenie, wyspecjalizowana kadra doradców klienta oraz duża elastyczność. Czynniki te umożliwiają wprowadzanie innowacyjnych rozwiązań (np. „zielone obligacje”), które przyczyniają się zielonej transformacji gospodarki. Dyrektor Mazur podkreślił, że w strategii Europejskiego Zielonego Ładu rola sektora finansowego jest niezmiernie ważna, zaś celem BOŚ jest tworzenie zrównoważonej gospodarki.

Jednym z ważnych podmiotów gospodarczych, który silnie oddziałuje na zieloną transformację jest Veolia. Jej dyrektor zarządzający dr hab. Krzysztof Zamasz wskazał, że to oddziaływanie ma charakter globalny, bo firma jest obecna w 58 krajach na wszystkich kontynentach, dostarczając rozwiązań w obszarze wody, gospodarki odpadami oraz energii. Od 20 lat Veolia funkcjonuje w Polsce, aktualnie prowadzi swą działalność w 78 miastach. Firma stawia sobie ambitne plany, gdy idzie o transformację energetyczną. Do roku 2030 ma zostać zakończony proces dekarbonizacji, czyli przejścia z węgla na gaz. Z kolei do roku 2050 Veolia chce osiągnąć zeroemisyjność. Chcemy być liderem transformacji energetycznej, zwłaszcza w ciepłownictwie systemowym – podkreślił dyrektor Zamasz. Dodał również, że biznes, nauka i samorząd w sprawie transformacji muszą grać do jednej bramki. Od tego będzie zależał jej sukces.

Stowarzyszenie Biznes – Nauka – Samorząd „Pro Silesia.” powstało w 2017 r. Od początku swej działalności skupia się na tworzeniu sprawnego partnerstwa międzysektorowego i rozwoju międzynarodowego działalności zrzeszonych podmiotów: samorządów, biznesu i nauki.

Stowarzyszenie zajmuje się także upowszechnianiem wiedzy na tematy związane z Unią Europejską, a od niedawna prowadzi działalność naukowo-badawczą.

Jako regionalny think tank ma na celu wsparcie zrównoważonego rozwoju regionu.

• www.prosilesia.pl
• Media społecznościowe:Facebook,LinkedIn,Twitter

Metropolis GZM

Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia jest pierwszym w Polsce związkiem metropolitalnym,  powołanym na mocy Ustawy z dnia 9 marca 2017 roku o związku metropolitalnym w województwie śląskim. GZM od 1 stycznia 2018 rozpoczęła realizację ustawowych zadań. Zrzesza 41 miast i gmin woj. śląskiego, liczy blisko 2,3 mln mieszkańców. Jest platformą do szeroko zakrojonej współpracy, której celem jest podnoszenie jakości i komfortu życia mieszkańców. W wymiarze wewnętrznym Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia nastawiona jest na integralność i spójność przestrzenną, społeczną i gospodarczą w celu zapewnienia odpowiedniego poziomu jakości życia mieszkańców, a w wymiarze zewnętrznym koncentruje się na pozycjonowaniu siebie na arenie międzynarodowej, jako atrakcyjnego obszaru do przebywania, inwestowania i współpracy. 

Link do debaty:

• Europejski Zielony Ład – wyzwania energetyczne i finansowanie transformacji klimatycznej

Link do poprzednich debat:

• Europejski Zielony Ład i cyfryzacja gospodarki – szansa dla województwa śląskiego?
• Życie po pandemii. Wyzwania społeczne i gospodarcze

Źródło: Stowarzyszenie Biznes-Nauka-Samorząd Pro Silesia

Politechnika Śląska zajęła bardzo wysoką, czwartą lokatę w gronie wszystkich polskich podmiotów, które w 2020 roku zgłosiły patenty do Europejskiego Urzędu Patentowego (EPO). Warto zaznaczyć, że wśród uczelni technicznych jest to pozycja lidera, a w gronie wszystkich szkół wyższych w Polsce – 3. miejsce. Dane zostały opublikowane przez Europejski Urząd Patentowy. 

Liczba zgłoszeń patentowych do Europejskiego Urzędu Patentowego (EPO) spadła w 2020 roku o 0,7%, jednak w Polsce zanotowano wzrost o 4,3% w porównaniu do 2019 roku. Do EPO wpłynęło 180 250 wniosków, a analiza wykazała, że najwięcej z nich zanotowano w takich obszarach, jak procesy termiczne i aparatura, technologie medyczne, produkty farmaceutyczne oraz transport.
Znaczącą rolę w sferze zgłoszeń patentowych w Polsce odegrały szkoły wyższe, w tym Politechnika Śląska. Uczelnia zajęła 4. miejsce w skali krajowej, 3. miejsce wśród wszystkich polskich szkół wyższych oraz 1. miejsce jako uczelnia techniczna. Wyniki te świadczą o mocnej pozycji nauki, kładącej nacisk na innowacyjne badania oraz działania na rzecz społeczeństwa i gospodarki.

– Z wielką satysfakcją przyjęliśmy informację opublikowaną przez Europejski Urząd Patentowy, z której wynika bardzo wysoka pozycja Politechniki Śląskiej jako czwartego podmiotu w kraju pod względem liczby zgłoszeń patentowych, a także ogólny wzrost liczby zgłoszeń patentowych złożonych z Polski. Dowodzi to, że pomimo pandemii nasi naukowcy z nieustającym zaangażowaniem kontynuowali swoje badania i umacniali nasza pozycję międzynarodową. Politechnika Śląska jako uczelnia badawcza stawia na doskonałość naukową i szeroko rozumiane wykorzystanie wyników tej działalności. Zgłoszenia patentowe potwierdzają także uzyskanie osiągnięć praktycznych ważnych z punktu widzenia społecznego i rozwoju gospodarczego – mówi prof. dr hab. inż. Marek Pawełczyk, Prorektor ds. Nauki i Rozwoju Politechniki Śląskiej.

Transfer opracowanych rozwiązań naukowych i technologicznych z poziomu praw własności intelektualnej do etapu wdrożeniowego realizowanego przy współpracy otoczenia społeczno –gospodarczego, jest prowadzony przez Centrum Inkubacji i Transferu Technologii Politechniki Śląskiej. Zgłoszenia prowadzone są przez  Rzeczników Patentowych CITT, którzy odpowiadają za przygotowanie kompletnej dokumentacji zgłoszeń krajowych i zagranicznych.

Wśród zgłoszeń patentowych Politechniki Śląskiej do EPO 2020 są m.in.: podziemny magazyn na sprężone powietrze, umożliwiający w przestrzeni poeksploatacyjnego szybu kopalni magazynowanie wysokociśnieniowego powietrza i ciepła odzyskanego w procesie sprężania; osłona ochronna przed zakażeniem wirusem drogą kropelkową do wielokrotnego stosowania w gabinetach zabiegowych i w salach operacyjnych, a także rozwiązanie, dzięki któremu istnieje szansa na wyeliminowanie konieczności podawania pacjentowi dużych dawek doustnych antybiotyków, na działanie których bakterie są coraz bardziej odporne.

Prowadzenie działań naukowych i badawczych, reakcja na bieżącą sytuację oraz podejmowanie współpracy z otoczeniem społeczno-gospodarczym, to zadania realizowane przez Politechnikę Śląską. Mimo wyzwań związanych z COVID-19, naukowcy Uczelni podejmują intensywne prace mające na celu zapobieganie rozprzestrzenianiu się pandemii oraz jej skutkom. Aktywne włączenie do walki z wirusem SARS-CoV-2 przyniosło wiele rozwiązań usprawniających działania personelu medycznego, a także poprawiających jakość życia i zdrowia. Wśród opracowanych efektów można wymienić bramy odkażające docenione w finale międzynarodowego konkursu „Healing solution for tourism chalnnege”, ozonatory, robot asystujący do pracy w szpitalach, prototyp respiratora z funkcją telemetrii, automatyczny resuscytator, system przesiewowego mierzenia temperatury pacjentów, a także systemy: wspierania diagnostyki COVID-19, przeprowadzania ankiet dotyczących zaburzeń poznawczych u osób z podejrzeniem COVID-19 oraz wykorzystania sztucznej inteligencji w diagnostyce.

Innowacyjne rozwiązania Politechniki Śląskiej są także dostrzegane na arenie międzynarodowej – w 2020 roku siedem rozwiązań technologicznych Uczelni wyróżniono na Międzynarodowych Targach Wynalazków i Innowacji INTARG 2020. Wśród zaprezentowanych projektów znalazły się m.in. modułowy system pomiarowy, system µDOSE pozwalający określić datę wytworzenia przedmiotów archeologicznych, rozwiązanie z zakresu nanotechnologii, które może posłużyć do produkcji elektryczności poprzez własną aktywność.

Sukces Politechniki Śląskiej stanowi efekt konsekwentnie prowadzonej polityki wspierania rozwoju nauki, badań i kształcenia, realizowanej w ramach programu „Inicjatywa Doskonałości – Uczelnia Badawcza”. Dzięki spójnemu systemowi wspierania i finansowania badań, naukowcy korzystają m.in. z programów projakościowych, a studenci rozwijają kompetencje i wiedzę poprzez nowocześnie ukierunkowane kształcenie w ramach tzw. projektów PBL (Problem i Project Based Learning).

Politechnika Śląska prowadzi także szeroką współpracę z innymi ośrodkami badawczymi w regionie, kraju i na świecie. Przykładem takiej kooperacji jest Wspólna Szkoła Doktorska, czy uczestnictwo w Uniwersytecie Europejskim w ramach projektu EUREKA, współfinansowanym ze środków Europejskich.

Źródło: Politechnika Śląska

Ruszył proces związany z wyborem wykonawcy na opracowanie Strategii Rozwoju Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii na lata 2022-2027 z perspektywą do 2035 r. Ma być to narzędzie wspierające proces rozwoju i zarządzania obszarem metropolitalnym, m.in. poprzez określenie wizji Metropolii, a także celów i kierunków działań GZM oraz jej gmin członkowskich w kilkuletniej perspektywie czasowej.

Strategia to dokument wspólny dla całego obszaru metropolitalnego. Ustalenia w niej zawarte będą uwzględniać zarówno tzw. dokumenty wyższego rzędu (w tym krajowe i unijne), jak i nową perspektywę finansową na lata 2021-2027.

– Będzie to pionierski dokument w skali kraju, sporządzony według znowelizowanych w listopadzie 2020 roku przepisów prawa, które zintegrowały planowanie strategiczne z przestrzennym – zapowiada Danuta Kamińska, wiceprzewodnicząca zarządu GZM.

– Jedną z zasadniczych zmian jest opracowanie tzw. modelu struktury funkcjonalno-przestrzennej, jako obligatoryjnego elementu strategii rozwoju związku metropolitalnego. Zastąpi on ramowe studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego dla GZM, wynikające z poprzednich zapisów ustawowych – dodaje wiceprzewodnicząca Kamińska.

Strategia ma się koncentrować na kwestiach takich jak: poprawa jakości życia, rozwój funkcji metropolitalnych, wzmacnianie spójności przestrzennej i społeczno-gospodarczej, ale także ma odnosić się do współczesnych wyzwań i potrzeb.

Jej opracowanie zostanie poprzedzone pracami analityczno-diagnostycznymi oraz wykonaniem delimitacji obszarów funkcjonalnych GZM, czyli określeniem granic dla terenów, które mają wpływ na jej obszar. Dokument będzie opracowany przy współudziale możliwie szerokiego grona interesariuszy i zostanie poddany konsultacjom społecznym.

Zakończenie prac nad Strategią planowane jest na IV kwartał 2022 r. Dokument ten zastąpi obecnie obowiązujący „Program Działań Strategicznych”, który wyznaczył główne kierunki działań w pierwszej fazie funkcjonowania Metropolii. Określa on około 30 zadań do realizacji w latach 2018-2022, w ramach pięciu priorytetów rozwojowych.

Termin składania ofert na opracowanie Strategii Rozwoju GZM na lata 2022-2027 z perspektywą do 2035 r. upływa 16 kwietnia br.

Link: Przetarg nieograniczony – zamówienie na opracowanie Strategii Rozwoju Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii na lata 2022-2027 z perspektywą do 2035 r.

Od 22 do 28 marca potrwa 17. Festiwal Nauki. To siedem dni bezpłatnych spotkań z wiedzą i różnorodnymi zagadnieniami, którymi zajmuje się współczesna nauka.

Tegoroczna odsłona wydarzenia organizowanego przez Akademię WSB i Dąbrowę Górniczą przybierze formę online. Na poszczególne wykłady i spotkania obowiązują zapisy. Harmonogram na stronie www.wsb.edu.pl

17. edycja Festiwalu Nauki ONLINE to, podobnie jak w latach ubiegłych, szeroka oferta zajęć dla osób w każdym wieku i o różnych zainteresowaniach. Program Festiwalu uwzględnia zarówno spotkania z zakresu psychologii, socjologii, marketingu internetowego, bezpieczeństwa, logistyki, programowania, informatyki śledczej, ale także spotkania z inspirującymi gośćmi.

Uczestnicy zapoznają się z najnowszymi trendami w badaniach naukowych, usłyszą prognozy na temat pieniądza przyszłości oraz wpływu pandemii na gospodarkę i rynek finansowy. Dowiedzą się, co współczesna kobieta ma jeszcze do przebicia i co jest nad szklanym sufitem. Rozegrają wirtualny trening Counter Strike – Akademia WSB vs. Reszta Świata oraz poznają swoje nieskończone pokłady kreatywności w trakcie pracy metodą Design Thinking.

Festiwal Nauki w Akademii WSB to tradycyjnie także inspirujące debaty. W tym roku do dyskusji o pasji poznawania Świata oraz o tym, że każdy ma swój Everest zaproszono: Magdalenę Gorzkowską, Tomasza Sobanię oraz Kacpera Tekieli. Moderatorem debaty będzie Robert Jałocha, a prowadzącym wydarzenie Dariusz Kortko.

7 dni, prawie 200 godzin, 80 inspirujących spotkań oraz 60 niezwykłych osobowości świata nauki – tak w skrócie zapowiada się 17. Festiwal Nauki Akademii WSB ONLINE. W tym roku jego gośćmi będą m.in. Ambasador dr Paula J. Dobriansky (Harvard University), Piotr Konieczny (założyciel firmy niebezpiecznik.pl), Adrian Furgalski, prof. Pinar Ozcan (University of Oxford), dr hab. Andrzej Myśliwiec, prof. dr hab.  Krzysztof Jajuga, prof. dr hab. Mirosława Nowak-Dziemianowicz, gen. dr Andrzej Szymczyk, Karol Bielecki, Leszek Naziemiec, Robert Jałocha, Wiktor Niedzicki, Tomasz Zubilewicz.  Nie zabraknie także wykładowców anglojęzycznych – ze Stanów Zjednoczonych, Egiptu, Madery, Nigerii, Hiszpanii czy Wielkiej Brytanii.

Wydarzenie zostało objęte patronatem honorowym Ministerstwa Edukacji i Nauki, Polskiej Akademii Nauk, Narodowego Centrum Badań i Rozwoju, Ośrodka Rozwoju Edukacji, Polskiej Akademii Umiejętności, Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego, Regionalnej Izby Gospodarczej w Katowicach oraz Prezydenta Miasta Dąbrowa Górnicza.

dr hab. Zdzisława Dacko-Pikiewicz, prof. AWSB
Rektor Akademii WSB

Cyberbezpieczeństwo, bezpieczeństwo energetyczne, przedsiębiorczość kobiet, kreatywność i innowacje, nowoczesne technologie, rozwój osobisty – to tylko niektóre z ważnych tematów badawczych i społecznych, jakie zostaną poruszone w ramach 17. Festiwalu Nauki, organizowanego w marcu 2021 roku przez Akademię WSB oraz Urząd Miejski w Dąbrowie Górniczej.

Organizując kolejne edycje wydarzenia realizujemy „trzecią misję” Uczelni, mając świadomość, że jesteśmy jedną z kluczowych instytucji, których zadaniem jest kształtowanie społeczeństwa wiedzy, odgrywanie roli kulturotwórczej oraz angażowanie się w procesy rozwoju społecznego na różnych poziomach – ekonomicznym, cywilizacyjnym, moralnym i etycznym. 

Nasz Festiwal ma na celu upowszechnianie nauki, umożliwienie każdemu obcowania z nauką, poznawania jej metod i dorobku, zachęcanie do pogłębiania wiedzy. Pokazujemy naukę w sposób przystępny, stąd wśród prelegentów wydarzenia są osoby, które potrafią wyjaśnić złożone kwestie w sposób zrozumiały i przejrzysty, tak, by nauka była przystępna i przydatna dla każdego, również w codziennym życiu. 

Marcin Bazylak
Prezydent Dąbrowy Górniczej

Przed nami XVII Festiwal Nauki. Wydarzenie, które na stałe wpisało się do kalendarza przedsięwzięć popularyzujących wiedzę, tym razem przybiera formułę inną niż zwykle – tegoroczna edycja odbędzie się w formie zdalnej. W ostatnim roku ograniczone zostały osobiste kontakty, co jeszcze bardziej związało nas ze sferą wirtualną i mocniej zakotwiczyło ludzi w świecie online. W festiwalowym programie nie mogło zatem zabraknąć tematów związanych m.in. z cyberbezpieczeństwem.

Dynamicznie zmieniające się realia to także nowe wyzwania dla gospodarki. Festiwal nie pomija tych zagadnień, dlatego też w jego programie nie brakuje wątku biznesu, a także roli kobiet w przedsiębiorczości. Ważnymi tematycznymi blokami są te skierowane do seniorów czy niepełnosprawnych. Festiwalowe wydarzenia, w nowej formie i z nowym spojrzeniem, to elastyczna odpowiedź na wymagania, na jakie musimy reagować w wielu dziedzinach życia. Festiwal Nauki, choć z konieczności nie jest taki sam jak dotychczas, wciąż pozostaje interesującą propozycją dla wszystkich, którzy chcą zdobywać wiedzę i umiejętności, rozwijać się i iść do przodu w coraz bardziej skomplikowanych czasach.

Źródło: UM Dąbrowa Górnicza

Zakończył się pierwszy etap prac nad platformą otwartych danych GZM Data Store. Zinwentaryzowano ponad 1700 zbiorów danych w 28 gminach w Metropolii, które uczestniczą w projekcie. Ułatwi ona dostęp w jednym miejscu do zbiorów danych samorządów lokalnych. Będzie mógł z nich korzystać każdy – mieszkańcy, przedsiębiorcy i inwestorzy, naukowcy czy organizacje pozarządowe. Tworzony portal internetowy będzie jedną z największych tego rodzaju samorządowych platform w Polsce.

Przez blisko pół roku trwały prace związane z inwentaryzacją i analizą danych gmin. Dzięki temu będzie można przygotować platformę udostępniania danych na możliwie najwyższym poziomie otwartości, czyli w otwartych i ustrukturyzowanych formatach. Mają one pozwolić na ich automatyczne przeszukiwanie, porównywanie i przetwarzanie.

W wyniku prac zinwentaryzowano ponad 1700 zbiorów. Wśród nich można wymienić kategorie związane m.in. z planami zagospodarowania przestrzennego, zamówieniami publicznymi, zawartymi umowami i udzielonymi zezwoleniami dla przedsiębiorców, inwestycjami oraz budżetem i mieniem gmin. Skatalogowane zbiory obejmują także dane związane z drogami publicznymi, instytucjami publicznymi, zabytkami kultury czy organizacjami pozarządowymi. W ramach prac skatalogowano także rejestry uchwał podejmowanych przez samorządy na szczeblu zarządów oraz rad gmin.

– GZM Data Store będzie nie tylko ogromnym źródłem wiedzy dla inwestorów i przedsiębiorców, którzy zainteresowani są rozpoczynaniem lub zwiększaniem swoich inwestycji. Dzięki zgromadzonym danym chcemy przede wszystkim nawiązać bliższy dialog z mieszkańcami – mówi Paweł Krzyżak, zastępca dyrektora Departamentu Projektów i Inwestycji w Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii. – Projekt otwartych danych oznacza większą transparentność działań i znacznie zwiększa szanse na bardziej oczekiwane przez społeczeństwo szybkie decyzje samorządu – dodaje Paweł Krzyżak.

Dzięki platformie możliwe będzie znalezienie w jednym miejscu wielu informacji, które będą mogły posłużyć do stworzenia innowacyjnych rozwiązań dla mieszkańców np. poprzez zaprojektowanie aplikacji pomocnych do załatwiania codziennych spraw. Otwarte dane to internetowy interfejs dla miast i gmin Metropolii.

W następnych etapach, które mają zakończyć się w sierpniu b.r. zbiory gminne zostaną udostępnione, a później będą uzupełniane o nowe informacje. Do platformy będzie mogło przystąpić także pozostałe 13 gmin Metropolii, które nie zdecydowały się jeszcze na dołączenie do realizacji projektu.

Z funkcjonalności portalu można jednak korzystać już teraz, gdyż wstępna wersja platformy została opublikowana w 2019 roku. Można ją znaleźć w menu głównym na stronie internetowej GZM – www.metropoliagzm.pl. Udostępnione zostały już informacje, które dotyczą m.in. rozkładów jazdy i lokalizacji przystanków, historycznej bazy lokalizacji GPS autobusów oraz dane dotyczące wyposażenia pojazdów komunikacji miejskiej. Są to dziesiątki gigabajtów informacji, z których już dziś korzystają twórcy aplikacji do planowania podróży. Te i inne otwarte dane pozwolą zoptymalizować działania gmin i pomogą im skorzystać z najnowocześniejszych trendów rozwojowych związanych z podejściem “smart city”.

Projekt inwentaryzacji i udostępnienia danych realizuje firma doradcza PwC. 

– Otwarte dane mogą być źródłem realnych oszczędności pieniędzy i czasu dla administracji i obywateli – podkreśla Dionizy Smoleń, dyrektor w Zespole doradztwa dla sektora publicznego PwC.

Realizowany projekt, identyfikując i precyzyjnie analizując gromadzone w gminach dane, pozwoli na jeszcze szersze oraz bardziej systemowe (także w skali całej Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii) ich wykorzystanie na potrzeby mieszkańców, organizacji pozarządowych, przedsiębiorców, inwestorów i innych podmiotów. W tym stanie rzeczy projekt może bardzo przyczynić się do gospodarczego i społecznego rozwoju oraz podniesienia jakości życia mieszkańców Metropolii – tłumaczy Dionizy Smoleń.

Link: W stronę inteligentnej Metropolii. Zinwentaryzują gigabajty danych, aby je otworzyć i udostępnić – Metropolia GZM.

Różnorodność oferty edukacyjnej, jakość kadr i kształcenia, pozycja czy rozpoznawalność uczelni w kraju i zagranicą to współcześnie ważne determinanty rozwoju i budowania konkurencyjności miast, jak i całych obszarów metropolitalnych. Ilu w Metropolii GZM jest studentów, jakie dziedziny nauki cieszą się największą popularnością albo jak prezentujemy się na tle reszty kraju tego można się dowiedzieć z raportu pn. Studenci i uczelnie wyższe na terenie GZM, który został przygotowany przez Departament Strategii i Polityki Przestrzennej w ramach prac Metropolitalnego Obserwatorium Społeczno-Ekonomicznego.

Raport – Studenci i uczelnie wyższe na terenie GZM

Jak wynika z raportu w roku akademickim 2019/2020 w GZM funkcjonowało 18 uczelni wyższych oraz 6 filii (wydziałów zamiejscowych), zlokalizowanych w 7 miastach, z czego 8 to uczelnie publiczne, a 16 niepubliczne. Znacznie większą popularnością cieszyły się uczelnie publiczne (gdzie kształciło się aż 68,1 proc. studentów), niż niepubliczne (gdzie kształciło się 31,9 proc. studentów). Studenci zdecydowanie częściej (64,2 proc.) podejmowali naukę na studiach stacjonarnych (dziennych), niż na studiach niestacjonarnych.

W roku akademickim 2019/2020 w GZM studiowało 88,9 tys. studentów, co stanowiło 79,1 proc. studentów wszystkich uczelni w województwie śląskim i 7,4 proc. studentów w całym kraju. Największy udział liczby studentów w kraju w 2019 r. posiada Warszawa (18,2 proc.), następnie Kraków (10,8 proc.), Wrocław (9 proc.) i Poznań (8,5 proc.). GZM natomiast uplasowała się przed Trójmiastem (6,4 proc.), Łodzią (5,4 proc.) i Lublinem (5 proc.). Osoby studiujące w Katowicach to 4,3 proc. studentów w całym kraju. Porównując dane dotyczące liczby studentów w największych miastach Polski w przeliczeniu na 1000 mieszkańców, Katowice zajmują drugą pozycję (177), tuż za Poznaniem (191).

Wyniki raportu pokazują również, że uczelnie zlokalizowane w GZM cieszą się popularnością przede wszystkim wśród studentów z woj. śląskiego – to aż 80 proc. studentów, a w dalszej kolejności przyjeżdżają oni z województw ościennych: małopolskiego (9,2 proc.), świętokrzyskiego (1,8 proc.) oraz opolskiego (1,7 proc.). Pokazuje to jak istotną i potrzebną kwestią jest promocja uczelni z terenu GZM w kraju, zachęcająca do podejmowania tu studiów.  Wiąże się to nie tylko z czasowym pobytem, ale także z szansą na chociaż stopniową poprawę sytuacji demograficznej regionu.

Interesującą informacją zawartą w opracowaniu, jest również kraj pochodzenia cudzoziemców studiujących w Metropolii – pochodzili aż ze 100 krajów, z czego w ostatnich latach najwięcej z nich przyjeżdżało do GZM z Ukrainy.

W raporcie znalazły się także szczegółowe dane dot. pozycji uczelni z GZM w rankingach krajowych i międzynarodowych, informacje o potencjale kadrowym i naukowym uczelni oraz kierunków studiów i kształcenia w językach obcych.

Uczelnie w GZM stale podejmują działania mające na celu przyciąganie większej liczby studentów, np. poprzez otwieranie nowoczesnych kierunków studiów, adekwatnych do potrzeb zmieniającego się rynku pracy, jak również inwestując w rozwój potencjału naukowego i badawczego, np. tworząc nowe centra badawcze czy pozyskując granty na badania naukowe. Efekty tych działań widoczne są m.in. w rosnącym udziale studentów studiujących w GZM na tle kraju, a także w rankingach międzynarodowych, w których coraz częściej pojawiają się uczelnie z obszaru GZM (m.in. Uniwersytet Śląski, Śląski Uniwersytet Medyczny oraz Politechnika Śląska).

W celu ciągłego podnoszenia oferty naukowej GZM powołała także Metropolitalny Fundusz Wspierania Nauki, dzięki któremu uczelnie mogą sięgnąć po 99 proc. dofinansowania na przeprowadzenie zajęć ze światowej klasy naukowcami. Budżet Funduszu wynosi 8 mln zł do 2022 r. Do tej pory z dotacji skorzystały Uniwersytet Śląski w Katowicach oraz Akademia WSB w Dąbrowie Górniczej.

Raport na temat studentów i uczelni w GZM powstał na podstawie ogólnodostępnych danych pochodzących z Banku Danych Lokalnych GUS, systemów POL-on oraz RAD-on, a także w oparciu o krajowe i międzynarodowe rankingi uczelni wyższych. Na potrzeby opracowania została też przygotowana ankieta, rozesłana do uczelni wyższych w GZM nt. danych dotyczących studentów, kadry naukowej oraz potencjału akademickiego.

Zapraszamy do zapoznania się z pełnym raportem, który można znaleźć na portalu InfoGZM w zakładce Analizy > Raporty > Studenci i uczelnie wyższe na terenie GZM.