Śląscy architekci z Hornik Chmura Architektura oraz autorzy projektu budowlanego, wykonawczego i realizacji TK Holding Truszczyński&Kobierzewski, autorzy projektu nowej siedziby Szkoły Podstawowej nr 17 znaleźli się w gronie finalistów World Architecture Festival 2025 w kategorii WAF Completed Buildings – School. To prestiżowe wyróżnienie stawia rudzką placówkę w gronie najlepszych projektów architektonicznych na świecie. Finał konkursu odbędzie się w listopadzie w Miami (USA).

– Nowa Szkoła Podstawowa nr 17 to nie tylko nowoczesny budynek, ale przede wszystkim bezpieczna i inspirująca przestrzeń do nauki. Jesteśmy niezmiernie dumni, że projekt z Rudy Śląskiej zyskał takie uznanie na arenie międzynarodowej – mówi Michał Pierończyk. – To potwierdzenie, że nasze miasto inwestuje w przyszłość, tworząc warunki do rozwoju na najwyższym poziomie, nawet w tak wymagających warunkach geologicznych – podkreśla prezydent Rudy Śląskiej.

World Architecture Festival (WAF) to jedno z najbardziej prestiżowych wydarzeń w świecie architektury, często określane mianem „Oscarów architektury”. Festiwal odbywa się co roku i jest jedynym tego rodzaju wydarzeniem architektonicznym. Finaliści, a wśród nich TK Holding, będą mieć okazję do prezentacji swoich projektów przed panelami sędziowskimi. Kategoria WAF Completed Buildings – School, w której nominowana została rudzka placówka, skupia się na ukończonych w określonym przedziale czasowym budynkach edukacyjnych. Na tegoroczną listę nominowanych WAF trafiło ponad 460 projektów, w tym 235 ukończonych budynków. Konkurencja jest ogromna, a wśród finalistów znajdują się biura architektoniczne o światowej renomie, takie jak Foster + Partners, UNStudio, MVRDV, Renzo Piano Building Workshop czy Zaha Hadid Architects. Nominacja polskiego projektu w tej kategorii to znaczące osiągnięcie, które pokazuje, że „śląska szkoła nad kopalnią” może inspirować globalne dyskusje o przyszłości edukacji.

TK Holding jest szczególnie znany z projektów obiektów sportowych i rekreacyjnych, takich jak parki wodne i aquaparki. Do najbardziej znanych realizacji firmy należy Kompleks Rekreacyjny Sol@res czy Park Wodny w Stalowej Woli. W finale WAF TK Holding bierze udział po raz trzeci. W 2019 r. doceniono zrealizowany przez rudzkich architektów Wodny Park Tychy, a w 2024 r. – Fabrykę Wody w Szczecinie.

Przypomnijmy, że decyzja o budowie nowej siedziby Szkoły Podstawowej nr 17 została podjęta w związku ze skalą szkód górniczych. Powstałe deformacje uniemożliwiły remont dotychczasowego budynku. Nowa placówka musiała więc sprostać zarówno współczesnym wymaganiom dydaktycznym, jak i ekstremalnym warunkom górniczym. Odpowiedzią na to wyzwanie była koncepcja rozproszonego, modułowego kampusu usytuowanego na planie szachownicy. Każda sala lekcyjna stanowi odrębny, parterowy segment z własnym zielonym atrium. Taki układ zapewnia naturalne doświetlenie i kontakt uczniów z przyrodą, a także pozwala elastycznie reagować na ruchy gruntu, co jest kluczowe w regionie górniczym. Dzięki oddzielnym wejściom każda ze stref działa niezależnie. W części przedszkolnej są 4 sale dla przedszkolaków, natomiast w części szkolnej 20 sal lekcyjnych dla uczniów klas 1-8. Wszystkie segmenty łączy dwukondygnacyjny budynek równoległy do ulicy, mieszczący aulę, bibliotekę, stołówkę, świetlicę oraz pomieszczenia administracyjne, gospodarcze i techniczne. Plac budowy został przekazany wykonawcy w połowie listopada 2021 roku.

– Już w trakcie realizacji przekonaliśmy się, jak dynamiczne potrafi być podłoże: poziom terenu obniżył się o kilka metrów, ponieważ niespełna pół kilometra pod budową wciąż wybierano węgiel – mówi Andrzej Truszczyński z TK Holding. – Świeżo wylany żelbet nie zdążył nawet osiągnąć projektowej wytrzymałości, gdy trzeba było wstrzymać prace i wzmocnić konstrukcję. Presja czasu była ogromna – dzieci musiały rozpocząć nowy rok szkolny w bezpiecznym miejscu, a stary budynek czekał już na rozbiórkę – wspomina. – Dzięki znakomitej współpracy Miasta Ruda Śląska jako inwestora, generalnego wykonawcy Grupy Budowlanej Remar, ekspertów z Instytutu Techniki Budowlanej oraz specjalistów z Kopalni Bielszowice, udało się sprostać wszystkim trudnościom i doprowadzić projekt do finału – podkreśla.

Placówka została otwarta we wrześniu 2024. Rok szkolny rozpoczęło w niej wtedy 451 uczniów, 72 przedszkolaków, 45 nauczycieli, 4 pracowników administracyjnych oraz 25 pracowników obsługowych. Do ich dyspozycji jest 2900 m². Placówka powstała kosztem prawie 40 mln złotych. Koszt robót budowlanych wyniósł ponad 35 mln zł. Inwestycja została dofinansowana ze środków Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii kwotą prawie 5,2 mln zł, a z Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych kwotą 4 mln zł. Poza budową przeprowadzono również prace związane z zagospodarowaniem terenu, a więc drogami pożarowymi, miejscami parkingowymi i ogrodzeniem. Z kolei koszty prac wykończeniowych opiewały na ponad 4 mln zł. Wśród nich koszt wyposażenia w części kuchennej wyniósł niemal 1 mln zł, w części meblowej – ponad 2,5 mln zł, a w zakresie urządzeń wentylacji i klimatyzacji – ponad 500 tys. zł. Ten ostatni wydatek również otrzymał dofinansowanie z Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii.

– Warto dodać, że kwestię rozwiązań architektonicznych czy wyposażenia konsultowaliśmy zarówno z rodzicami, jak i pracownikami, by uczniowie, jak i nauczyciele mieli zapewnione jak najlepsze warunki nauki i pracy – przypomina wiceprezydent Anna Krzysteczko, odpowiedzialna za oświatę w mieście. – Myślę, że teraz wszyscy będziemy trzymać kciuki za sukces zarówno rudzkich architektów, jak i naszej edukacyjnej perełki – dodaje.

Źródło: UM Ruda Śląska

fot. Tomasz Zakrzewski

Już od najbliższej soboty, 21 czerwca od godz. 10:00 będzie można korzystać z basenu letniego przy ul. Ratowników 2 w dzielnicy Nowy Bytom. To kolejny sezon zmodernizowanego 10 lat temu rudzkiego kąpieliska.

– Serdecznie zapraszam całe rodziny do odwiedzenia naszego basenu letniego. To miejsce, które od lat cieszy się ogromnym zainteresowaniem mieszkańców, zwłaszcza w upalne dni. Pod opieką doświadczonych ratowników każdy może czuć się bezpiecznie, niezależnie od wieku czy umiejętności pływackich. Dbamy o to, by każdy znalazł tu coś dla siebie – zarówno ci, którzy szukają ochłody i relaksu, jak i ci, którzy chcą aktywnie spędzić czas. Jestem przekonany, że chwile spędzone na kąpielisku będą należały do tych, które będziemy wspominać z uśmiechem – mówi prezydent Michał Pierończyk.

Na kąpielisku czekają baseny – sportowy, rekreacyjny, brodzik, zjeżdżalnie, atrakcje wodne, leżaki do opalania w strefie VIP i plac zabaw dla najmłodszych. Basen będzie czynny codziennie od godz. 10:00 do 19:00.

Cennik:
Dzieci do lat 5 – bezpłatnie,
Osoba dorosła (bilet normalny) – 23 zł/dzień.
Bilet ulgowy (dzieci i młodzież szkolna, studenci do 25 lat, Rudzka Karta Seniora 60+, emeryci 60+ i renciści) – 15 zł/dzień.
Osoby z niepełnosprawnością w stopniu znacznym (z opiekunem) – 12 zł/dzień.
Grupy zorganizowane (kolonie, półkolonie, itp.) od 10 osób – opiekun wstęp bezpłatny – 12 zł/dzień/osoba.
Bilet wstępu z Kartą Dużej Rodziny: 30% zniżki od cen biletów wstępu.
Wypożyczenie leżaka – 30 zł/dzień (jedynie w strefie leżakowej).
Szafka depozytowa: 10 zł/dzień.
Bilet popołudniowy po godz. 17:00 – 12 zł/dzień.

Źródło: UM Ruda Śląska

W piątek, 6 czerwca, Ruda Śląska będzie obchodzić Święto Herbu, upamiętniające 27. rocznicę nadania miastu nowego herbu i patronki – Świętej Barbary. Obchody rozpoczną się o godz. 18:00 uroczystą mszą świętą w intencji mieszkańców, która zostanie odprawiona w kościele pw. św. Pawła przy placu Jana Pawła II w Nowym Bytomiu. Po nabożeństwie, około godz. 19:00, na rynku odbędzie się okolicznościowy koncert. Przed publicznością zaprezentują się znakomici artyści: Grażyna Łobaszewska, Adam Nowak oraz zespół Ajagore.

Obchody rozpoczną się o godz. 18.00 uroczystą mszą świętą w intencji mieszkańców, która zostanie odprawiona w kościele p.w. św. Pawła przy placu Jana Pawła II w Nowym Bytomiu. Po nabożeństwie, ok. godz. 19.00 odbędzie się koncert. Wystąpi Grażyna Łobaszewska, ceniona wokalistka i kompozytorka, w której repertuarze jest m.in. wielki hit autorstwa Jacka Cygana i Krzesimira Dębskiego „Czas nas uczy pogody”. – Wybitna piosenkarka z pewnością oczaruje publiczność – zapewnia Krzysztof Piecha, naczelnik Wydziału Kultury,Komunikacji Społecznej i Promocji Miasta. – Podobnie jak Adam Nowak, lider zespołu „Raz, dwa, trzy”, laureat kilku platynowych płyt i siedmiu Fryderyków, autor wielu pięknych utworów z głębokim przesłaniem – dodaje. Na nowobytomskiej scenie zaprezentuje się również zespół Ajagore, w którego repertuarze znajdują się utwory folkowe i rockowo-folkowe. – To będzie prawdziwa uczta muzyczno-duchowa – podkreśla Krzysztof Piecha.

Przypomnijmy, że 6 czerwca 1998 roku arcybiskup Damian Zimoń, ówczesny metropolita katowicki, przekazał władzom miasta dekret o ustanowieniu św. Barbary patronką miasta. Był to akt wieńczący starania o zgodę na oddanie miasta pod opiekę świętej, ale także umieszczenia jej wizerunku w miejskim herbie. Przedstawia on tarczę dwupolową, gdzie w lewym błękitnym polu jest złote pół orła, a w prawym wizerunek św. Barbary. Złoty orzeł w błękitnym polu był niegdyś herbem rodowym Piastów górnośląskich, a obecnie jest herbem województwa śląskiego. Ponadto pół orła jest elementem charakterystycznym większości górnośląskich herbów miejskich, również podkreślających swoje piastowskie tradycje. Z kolei w prawym białym polu znajduje się stojąca postać świętej Barbary, za którą widnieje wieżyczka. Święta przedstawiona jest w błękitnej sukni, spowita czerwonym płaszczem, w prawej ręce trzyma złoto-srebrny miecz (symbol męczeńskiej śmierci), a w lewej złoty kielich z Hostią.

Proces tworzenia rudzkiego herbu był dość skomplikowany, na co miały wpływ nie tylko zmiany polityczne, ale również historia miasta, które powstało z połączenia kilku dzielnic, które miały swoje herby o różnym charakterze: kochłowicki miał charakter dewocyjny, orzegowski zaczerpnięto z herbu właścicieli, a halembski odnosił się do rzemiosła kuźniczego. Większość z nich powstała już pod koniec XVIII w. Herb Nowego Bytomia przyjęto na posiedzeniu zarządu gminy w 1927 r. Kiedy Sejm Śląski w 1939 r. podniósł do rangi miast gminy Rudę i Nowy Bytom, zyskały one prawo używania herbów miejskich. Odpowiednia uchwała została jednak zrealizowana dopiero w 1951 r. Osiem lat później, gdy powstała Ruda Śląska w obecnym kształcie administracyjnym, władze miasta zdecydowały o utworzeniu zupełnie nowego herbu. Zgodnie z ówczesną propagandą miał on wyeksponować przynależność miasta do Polski Ludowej oraz jego wielkoprzemysłowy charakter. Nowy herb został uchwalony przez Miejską Radę Narodową w 1966 r. Pod względem poprawności heraldycznej miał on wiele rażących błędów, mimo to obowiązywał ponad trzydzieści lat.

Po roku 1989 i zmianie systemu politycznego temat herbu Rudy Śląskiej powrócił. 28 listopada 1996 r. Rada Miejska przyjęła uchwałę w sprawie „Wyrażenia woli ustanowienia św. Barbary patronką miasta Ruda Śląska”. Arcybiskup Damian Zimoń prośbę radnych skierował do Stolicy Apostolskiej, a w 1998 r. przywiózł z Rzymu Dekret Kongregacji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów podpisany 3 lutego 1998 r. przez arcybiskupa sekretarza Kongregacji Gerarda M. Angelo. Dokument został uroczyście przekazany władzom miasta 6 czerwca 1998 r. Równolegle do zabiegów w Stolicy Apostolskiej dyskusje o nowej formie rudzkiego herbu toczyły się w mieście. 27 kwietnia 1998 r. radni zadecydowali o przyjęciu nowego herbu, który obowiązuje do dziś. Autorem plastycznej wizji herbu jest profesor ASP Maciej Bieniasz, zaś oprawa komputerowa była udziałem rudzkich artystów Kazimierza i Ksawerego Kaliskich. Nowy herb opiniowała także dr Małgorzata Kaganiec z Muzeum Śląskiego, specjalistka w zakresie heraldyki. Po burzliwych dyskusjach projekt został przyjęty przez Radę Miasta przy trzech głosach przeciwnych i sześciu wstrzymujących się.

Warto przypomnieć, że kult św. Barbary (jako patronki murarzy i kowali) znany był na Śląsku już w XIV w. W 1723 r. tarnogórscy gwarkowie założyli bractwo religijne pod wezwaniem św. Barbary. Odtąd była ona uważana za patronkę górników, których miała ochraniać od nagłej i niespodziewanej śmierci. W XIX w. kult upowszechnił się wśród górników węgla kamiennego. Wizerunkami świętej trzymającej kielich z Hostią zdobiono przykopalniane kapliczki i ołtarzyki. Wierzono, że w razie wypadku pod ziemią, gdy górnik znajdzie się w beznadziejnym położeniu, święta Barbara poda mu ostatnią w życiu komunię świętą. Kult świętej był bardzo żywy w okolicach Rudy. Ze wzmianek źródłowych wiadomo, że w tamtejszych kopalniach pół godziny przed zjazdem górnicy gromadzili się przed jej wizerunkiem, odmawiali modlitwę i śpiewali hymn ku czci świętej. Do dziś górnictwo węglowe pozostaje wiodącą gałęzią przemysłu Rudy Śląskiej, więc umieszczenie w herbie patronki górników uznano za jak najbardziej uzasadnione. Było to też zgodne z zasadami heraldycznymi, w przeciwieństwie do widniejącej na poprzednim herbie wieży wyciągowej – elementu zupełnie obcego symbolice heraldycznej.

Mieszkańcy znów będą decydować o przyszłości miasta

Już 12 maja 2025 roku rozpocznie się nabór wniosków do trzynastej edycji Budżetu Obywatelskiego w Rudzie Śląskiej. Mieszkańcy będą mogli zgłaszać projekty, które zostaną sfinansowane z dedykowanej puli środków w wysokości 5 781 585 zł. Osoby zainteresowane zgłoszeniem projektu mogą wziąć udział w spotkaniu informacyjnym, które odbędzie się 8 maja na terenie Stacji Biblioteka.

Z budżetu obywatelskiego na 2026 r. wyodrębniono środki na realizację zadań małych i dużych. Na zadania duże przeznaczono 1 681 585 zł, a na zadania małe 4 100 000 zł. Szacunkowy koszt realizacji pojedynczego projektu dużego nie może być wyższy niż 1 681 585 zł. W przypadku projektów małych, koszt nie może przekroczyć 410 000 zł. Wnioski można składać od 12 do 23 maja w wersji papierowej, z kolei do 30 maja br. za pośrednictwem platformy elektronicznej.

– Budżet obywatelski to wyjątkowa szansa dla każdego mieszkańca Rudy Śląskiej, by stać się aktywnym współtwórcą zmian w mieście. To możliwość urzeczywistnienia oddolnych inicjatyw, które odpowiadają na realne potrzeby lokalnych społeczności. Zachęcam wszystkich do zaangażowania się, zgłaszania pomysłów i wspólnego kształtowania lepszej przyszłości Rudy Śląskiej – podkreśla Michał Pierończyk, prezydent miasta.

Zaplanowane zostało spotkanie informacyjne, omówione zostaną na nim kluczowe aspekty, które należy uwzględnić przy planowaniu projektów. – Zapraszam wszystkich zainteresowanych do udziału w spotkaniu. Omówimy tam szczegółowo zasady budżetu obywatelskiego i podpowiemy, jak przygotować poprawny wniosek. Pamiętajmy, że kluczowe jest, aby każdy zgłaszany projekt był zgodny z obowiązującymi przepisami prawa i stanowił zadanie własne gminy. Równie istotne jest, aby projekty miały charakter ogólnodostępny i bezpłatny dla wszystkich mieszkańców – mówi Liliana Moskała-Zydra, sekretarz miasta.

Przykładem problemu, na który należy zwrócić uwagę jest sytuacja, w której projekt zakłada budowę placu zabaw na terenie, który w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego (MPZP) jest oznaczony jako zieleń urządzona lub częściowo przeznaczony pod budowę drogi. – Takie działanie jest niezgodne z przeznaczeniem terenu określonym w MPZP, co automatycznie dyskwalifikuje projekt – dodaje Liliana Moskała-Zydra.

Inne częste błędy to m.in. brak zgodności z obowiązującymi przepisami prawa, np. planowanie placu zabaw bez zachowania odpowiedniej odległości od dróg i budynków; realizacja projektu na terenach, na których miasto nie może legalnie realizować inwestycji, np. użytki ekologiczne; planowanie inwestycji na terenach zagrożonych zalewaniem lub podtopieniami; realizacja projektów, które wykraczają poza kompetencje miasta (np. budowa wiat przystankowych, która leży w gestii Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii); realizacja zadań, które zakładają organizację cyklu wydarzeń kulturalnych i wskazują konkretnego wykonawcę (naruszenie ustawy Prawo zamówień publicznych).

Informacje i dokumenty do pobrania, w tym formularz zgłoszenia projektu oraz listę poparcia projektu, można znaleźć na platformie rudzkiego budżetu obywatelskiego oraz w Biuletynie Informacji Publicznej Urzędu Miasta Ruda Śląska. Ponadto zamieszczona tam została instrukcja sprawdzania własności terenu, która pozwoli na szybką weryfikację, czy planowana lokalizacja przedsięwzięcia należy do gminnego zasobu nieruchomości.

Zasady zgłaszania projektów pozostają bez zmian. Zgłaszający musi dołączyć do wniosku listę poparcia podpisaną przez co najmniej 30 mieszkańców Rudy Śląskiej. W przypadku zgłoszenia drogą elektroniczną nie trzeba dołączać cyfrowego odwzorowania listy, ale jej oryginał dostarczyć do Biura Obsługi Mieszkańców nie później niż w ciągu 7 dni kalendarzowych od daty przesłania formularza drogą elektroniczną.

Następnie złożone wnioski zostaną zweryfikowane pod względem zgodności z uchwałą Rady Miasta w sprawie wymagań formalnych. Zgłaszane propozycje mogą dotyczyć nie tylko zadań inwestycyjnych, ale także tzw. „projektów miękkich”, czyli przedsięwzięć o charakterze kulturalnym, sportowym czy społecznym, np. organizacji koncertów, zawodów sportowych czy festynów.

Budżet Obywatelski w Rudzie Śląskiej to już trzynastoletnia tradycja. Od 2014 roku, kiedy to na inicjatywy mieszkańców przeznaczono 2 mln zł, kwota ta systematycznie wzrasta. W 2025 roku osiągnęła 5,6 mln zł. Rośnie również zaangażowanie mieszkańców – od 3,5 tysiąca głosujących w pierwszej edycji do ponad 10 tysięcy w ostatniej.

Można już składać wnioski w ramach Rudzkiej Inicjatywy Lokalnej na 2025 rok. Procedura ta daje możliwość realizacji różnych pomysłów poprzez zapewnienie wsparcia finansowego ze strony miasta. Trzeba jednak pamiętać, że wnioskodawca musi zapewnić wkład własny, którym może być praca, środki rzeczowe lub pieniężne. W tym roku preferowane będą projekty o charakterze społecznym i kulturalnym. Do rozdysponowania jest 60 tys. zł. Wnioski należy składać do 15 kwietnia br. Wszystkie niezbędne informację dotyczące inicjatywy lokalnej w Rudzie Śląskiej znajdują się tutaj.

– Inicjatywa to forma partycypacji społecznej, która świetnie aktywizuje i integruje lokalną społeczność, a poza tym pokazuje, że każdy głos ma znaczenie – podkreśla Michał Pierończyk. – Dlatego zachęcam rudzian, którzy często mają bardzo interesujące pomysły, ale brak dostatecznych środków na ich realizację, do składania wniosków – mówi prezydent miasta.

Wniosek o realizację zadań w ramach inicjatywy lokalnej może zgłosić każdy pełnoletni mieszkaniec, którego projekt zyska poparcie innych mieszkańców. Można je składać osobiście w Biurze  Obsługi Mieszkańców, listownie na adres urzędu (pl. Jana Pawła II 6, 41-709 Ruda Śląska) lub  poprzez elektroniczną Platformę Usług Administracji Publicznej ePUAP opatrując go kwalifikowanym podpisem elektronicznym lub podpisem potwierdzonym profilem zaufanym ePUAP. Można też skorzystać z platformy elektronicznej. W przypadku zgłaszania projektu drogą elektroniczną, wnioskodawca zobowiązany jest dostarczyć listę poparcia w wersji papierowej nie później, niż w ciągu 7 dni kalendarzowych od daty przesłania formularza. Nabór wniosków jest prowadzony w trybie ciągłym. – Warto podkreślić, że wnioskodawca odpowiada za koordynację działań, a także jest odpowiedzialny za prawidłowe wykorzystanie przyznanych środków – mówi Liliana Moskała-Zydra, sekretarz miasta.

Po przeprowadzeniu oceny formalnej i wstępnej wniosku jest on opiniowany przez zespół ds. rudzkiej inicjatywy lokalnej. Ostateczną listę wniosków, które będą realizowane, zatwierdza prezydent miasta. Co ważne, w tegorocznej edycji inicjatywy lokalnej zmieniły się zasady punktacji wniosków. Premiowane są działania w obszarze kultury, sztuki, ochrony dziedzictwa czy podtrzymywania tradycji, a także edukacji i turystyki. Ważny jest również stopień zaangażowania wnioskodawcy, czyli jego wkład własny i jego rodzaj. Ponadto punkty przyznawane są m.in. za liczbę osób popierających projekt, cykliczność projektu, czy przyszły koszt utrzymania zrealizowanej inwestycji.
Po wybraniu danego pomysłu do realizacji z wnioskodawcą podpisywana jest umowa cywilnoprawna, w której deklaruje on realizację swojej części zadania, a także utrzymanie efektów całego projektu. – Należy podkreślić, że miasto nie przekazuje żadnych środków finansowych wnioskodawcy, a należności wynikające z realizacji danego zadania reguluje bezpośrednio u jego wykonawcy – mówi Liliana Moskała-Zydra. – Tym samym wnioskodawca nie jest obarczony koniecznością przedstawiania rozliczeń finansowych – dodaje.

Warto podkreślić, że inicjatywa lokalna pozwala na realizację przedsięwzięć nie tylko na gruncie miasta, ale także na terenach należących do innych właścicieli, np. spółdzielni mieszkaniowych. W tym wypadku niezbędna jest zgoda właściciela terenu wraz ze zobowiązaniem do utrzymania trwałości rzeczowych efektów projektu przez 3 kolejne lata. Poza tym musi być także spełnione kryterium ogólnodostępności.

Pomocnym narzędziem przy przygotowywaniu wniosków w ramach inicjatywy lokalnej może być także „wirtualny” ekspert z zakresu inicjatywy lokalnej, który utworzony został z wykorzystaniem sztucznej inteligencji GPT-4 od Open AI. Chatbot, który jest dostępny tutaj.  Udziela on podstawowych informacji na temat inicjatywy lokalnej, potrzebnych dokumentów, pozwala także przygotować kosztorys projektu. – W razie pytań i wątpliwości zachęcamy do kontaktu osobistego bądź telefonicznego pod numerem: 32 244 90 00 wew. 1250 – informuje Liliana Moskała–Zydra.

W ubiegłorocznej edycji Rudzkiej Inicjatywy Lokalnej zgłoszono 25 pomysłów. Zrealizowane zostały nasadzenia zieleni na terenie Wspólnoty Mieszkaniowej przy ul. Żeromskiego 4 i 8, wydzielono tam również przestrzeń przyjazną seniorom oraz pozostałym mieszkańcom, a także ustawiono pojemniki na deszczówkę. Wkładem własnym była praca wnioskodawców oraz zakup ławki z pergolą. Upiększony został również teren przy Szkole Podstawowej nr 30 oraz przy ul. Latki. Wkładem własnym również była praca zaangażowanych w projekt osób. Swoją pracą oraz środkami finansowymi projektodawcy wsparli pomysł wybudowania altany ogrodowej wraz z zagospodarowaniem terenu przy obiekcie sportowym TP Jastrząb Bielszowice. Kolejną zrealizowaną inicjatywą było zamontowanie stołu do ping-ponga przy ul. Szpaków. W planach była również organizacja festynu dzielnicowego w Halembie, który nie odbył się ze względu na warunki pogodowe. W ubiegłym roku pula środków na realizację zadań w ramach Inicjatywy Lokalnej wynosiła 100 tys. zł, z czego 70 tys. zł pochodziło z dotacji z Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii.

Kierowcy mogą już korzystać z nowego odcinka trasy N-S – od węzła z Drogową Trasą Średnicową do ul. Magazynowej. Dziś odbyło się oficjalne otwarcie tego fragmentu drogi.

Zakończyła się budowa pierwszego odcinka trasy N-S na północ – od węzła z Drogową Trasą Średnicową do ul. Magazynowej. Inwestycja ta oprócz wykonania blisko 600 m trasy obejmowała budowę ronda turbinowego przy ul. Magazynowej oraz przebudowę tej ulicy na odcinku ok. 350 m. W ramach inwestycji wybudowane zostało 2,5 km kanalizacji, 1 km gazociągu oraz ponad 0,5 km ciepłociągu. Powstały też nowe chodniki, ścieżka rowerowa oraz oświetlenie. Wybudowane zostały ponadto dwa zbiorniki retencyjne.

– To ważny dzień nie tylko dla kierowców – mówi prezydent Michał Pierończyk. –  To ważny dzień dla przyszłości Rudy Śląskiej, gdyż otwarcie naszego najważniejszego szlaku komunikacyjnego  w kierunku północnym otwiera nasze miasto na nowych przedsiębiorców i inwestorów. Tak pokazuje nam doświadczenie z otwarcia poprzednich odcinków trasy, wzdłuż której sprzedane zostały tereny i dziś mamy tam naszą małą strefę przemysłową. Bardzo dobre skomunikowanie  z autostradą A-4 przyciąga do nas nowych inwestorów i nowe firmy – dodaje prezydent Michał Pierończyk.

Koszt robót budowlanych prowadzonych na odcinku od DTŚ do ul. Magazynowej wyniósł ponad 62,7 mln zł. Inwestycja była możliwa dzięki pozyskaniu przez magistrat 57,4 mln zł z Programu Inwestycji Strategicznych w ramach Rządowego Funduszu Polski Ład (edycja druga).

Przypomnijmy, iż niedawno miasto wyłoniło wykonawcę na budowę kolejnego etapu trasy N-S  w kierunku północnym. Jest to firma Eurovia Polska S.A. To ponad 2,2-kilometrowy odcinek  od ul. Magazynowej do ul. Piastowskiej. Jego realizacja pozwoli w praktyce na dojazd trasą N-S do granicy z Bytomiem. Zakres planowanej inwestycji obejmuje budowę drogi od ronda na  ul. Magazynowej do ulicy Piastowskiej w rejonie ulicy Na Łąkach. Całe zadanie podzielone zostało na 2 odcinki: pierwszy od ul. Magazynowej do ul. Orzegowskiej oraz drugi od ul. Orzegowskiej do  ul. Piastowskiej.

Szacunkowa wartość zamówienia to ok. 143 mln zł. Co ważne na jego realizację miasto ma zapewnione finansowanie z budżetu państwa. Całość tej części trasy powinna być gotowa
w 30 miesięcy od momentu rozpoczęcia robót.

Ponadto niedawno ogłoszony został przetarg na budowę ostatniego odcinka trasy N-S na południe – od ul. Bielszowickiej do węzła autostradowego. Ten fragment inwestycji obejmuje budowę odcinka trasy N-S od ul. Bielszowickiej do węzła autostradowego wraz z przebudową fragmentu ul. 1 Maja. Wykonawca na realizację zadania będzie miał 28 miesięcy, nie licząc okresu zimowego (od 15 grudnia do 15 marca). Na inwestycję władze Rudy Śląskiej pozyskały ponad 200 mln zł unijnego dofinansowania. Dzięki budowie tego odcinka w całości domknięte zostanie połączenie pomiędzy Drogową Trasą Średnicową a autostradą A4.

W ramach budowanego połączenia drogowego powstanie dwujezdniowa trasa łącząca istniejący węzeł przy ul. Bielszowickiej z węzłem autostradowym. Wybudowany zostanie wiadukt nad linią kolejową oraz cmentarzem w rejonie ul. 1 Maja o długości ponad 150 m. Tym samym będzie to najdłuższy tego typu obiekt na całej długości budowanej trasy N-S. W rejonie ul. Mostowej powstanie także kładka pieszo-rowerowa. Ponadto przebudowana zostanie  ul. 1 Maja od przejazdu kolejowego do autostrady A4. W sąsiedztwie szkoły podstawowej i cmentarza powstanie także parking na ok. 70 samochodów osobowych.

Źródło: UM Ruda Śląska

Miasto wybrało wykonawcę dokumentacji projektowej dla budowy obwodnicy Kochłowic. To ważny krok w kierunku realizacji tej strategicznej inwestycji, która ma na celu usprawnienie ruchu w dzielnicy. Dokumentacja wraz ze wszystkimi niezbędnymi pozwoleniami ma być gotowa w ciągu 30 miesięcy. W tym roku miasto przeprowadziło badania natężenia ruchu w Kochłowicach, z których wynika, że inwestycja ta ma odciążyć główne ulice w dzielnicy.

– Wybór wykonawcy dokumentacji to ważny moment dla tej inwestycji. Jesteśmy o krok bliżej do realizacji obwodnicy, która od lat jest oczekiwana przez mieszkańców Kochłowic – mówi prezydent miasta Michał Pierończyk.

Projektowana obwodnica połączyć ma ul. Górnośląską w rejonie skrzyżowania z ul. Tunkla oraz ul. Radoszowską w rejonie ul. Bałtyckiej. W ramach opracowania dokumentacji powstanie projekt budowy ulicy wraz z ciągiem pieszym, rowerowym oraz miejscem do ważenia pojazdów. Dokumentacja obejmie także projekt przebudowy skrzyżowania z ulicą ks. L. Tunkla i Górnośląską, a także projekt przebudowy skrzyżowania z ul. Radoszowską. Projektant będzie również odpowiedzialny za uzyskanie decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej oraz pełnienie nadzoru autorskiego w trakcie realizacji prac budowlanych.

Co istotne, dokumentacja zawierać ma także projekt wykonawczy zagospodarowania zielenią. – Jest to praktyka, którą chcemy stosować przy dużych inwestycjach drogowych. W ten sposób wykonawca realizujący budowę drogi odpowiedzialny będzie także za zagospodarowanie zieleni m.in. na rondach, które powstaną w ramach inwestycji. W opracowanej dokumentacji będą wskazane konkretne gatunki roślin przeznaczonych do nasadzeń wraz ze sposobami ich pielęgnacji – wskazuje prezydent.

– Ponadto proces tworzenia dokumentacji objęty zostanie także konsultacjami społecznymi – deklaruje Michał Pierończyk.

Planowana budowa obwodnicy Kochłowic jest powiązana z wynikami badań natężenia ruchu, które przeprowadzono w kwietniu tego roku. Pomiary wykonano w 8 punktach pomiarowych, obejmujących główne ulice w centrum Kochłowic. Dane zbierano przez 24 godziny poprzez analizę ruchu tranzytowego między punktami pomiarowymi, identyfikując pojazdy na podstawie numerów rejestracyjnych. – Dzięki badaniom ruchu drogowego mogliśmy precyzyjnie określić, jaki wpływ na ruch w Kochłowicach będzie miała budowa obwodnicy. To pozwoli także na optymalne zaprojektowanie przebiegu trasy – podkreśla Jacek Morek, wiceprezydent Rudy Śląskiej.

Z dokonanych wiosną pomiarów wynika, że w ciągu doby tranzytem przez centrum Kochłowic przejeżdża ponad 20 tys. pojazdów, spośród których blisko 13 tys. to pojazdy z rejestracją „SL”, ponad 5 tys. z rejestracją „SK”, a ponad 1 tys. z rejestracją „SH” i „SW”. Najbardziej obciążonym odcinkiem w centrum Kochłowic jest ul. Radoszowska pomiędzy ul. Oświęcimską a ul. Tunkla, gdzie ruch pojazdów jest na poziomie ponad 1000/h. Duży potok pojazdów występuje także w relacji północ-południe (ul. Tunkla – ul. Piłsudskiego).

Z wykonanych analiz wynika, że dzięki wybudowaniu obwodnicy ruch w rejonie ul. Radoszowskiej na wspomnianym wcześniej odcinku zmniejszy się o ok. 20%, w podobny sposób odciążona zostanie także ul. Tunkla, a ruch w całym centrum Kochłowic zmniejszy się o 10%. Jednocześnie budowa obwodnicy spowoduje dociążenie dodatkowym ruchem ul. Górnośląskiej, gdzie nastąpi wzrost liczby poruszających się pojazdów o ok. 250/h.

Co interesujące, z analizy tegorocznych wyników pomiarów wynika, że natężenie ruchu w centrum Kochłowic jest niewiele większe od tego w 2015 r., kiedy przeprowadzono podobne badania. – Przede wszystkim na przestrzeni tych lat niezmienny pozostaje rozkład kierunków przepływu pojazdów przez układ ulic w centrum dzielnicy. Także liczba pojazdów, które w godzinach szczytu poruszają się kochłowickimi ulicami, jest podobna – wskazuje wiceprezydent Jacek Morek.

Dotyczy to także pojazdów ciężarowych. Z danych wynika m.in., że podczas godziny popołudniowego szczytu (15:30-16:30) podczas badania w tym roku przez centrum Kochłowic przejechało 78 pojazdów ciężarowych bądź autobusów, natomiast podczas podobnego badania 9 lat wcześniej ta liczba był mniejsza jedynie o 4 pojazdy wyniosła 74.

Budowa obwodnicy Kochłowic ma oprócz zmniejszenia natężenia ruchu w centrum Kochłowic przyczynić się do poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego. Obwodnica usprawni komunikację pomiędzy wyjazdem na węzeł autostradowy a północnymi obszarami dzielnicy Kochłowice oraz Bykowiny.

Wyłoniony w postępowaniu przetargowym wykonawca będzie miał 30 miesięcy na realizację dokumentacji, koszt przedsięwzięcia wyniesie ponad 700 tys. zł.

Kolejny miejski obiekt zostanie odświeżony dzięki pozyskanym środkom zewnętrznym. Tym razem jest to rzeźba „Sowa”, zlokalizowana na terenie niewielkiego skweru usytuowanego przy ul. 1 Maja. Jej autorem jest lokalny artysta Henryk Fudali, twórca wielu rzeźb plenerowych na terenie Górnego Śląska. Łączny koszt zadania wyniesie 47 tys. zł, z czego ponad 41 tys. zł stanowi dofinansowanie ze środków pozostających w dyspozycji Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku. Rozpoczęcie prac zaplanowano na sierpień br.

– Po raz kolejny udało nam się uzyskać dofinansowanie z programu „Rzeźba w przestrzeni publicznej dla Niepodległej” – tłumaczy prezydent Michał Pierończyk. – Usunięcie zabrudzeń, uszkodzeń oraz przeprowadzenie niezbędnych prac konserwatorskich z pewnością sprawi, że rzeźba „Sowa” na nowo zaistnieje w naszym miejskim krajobrazie – dodaje. Do tegorocznej edycji programu zgłoszono z całego kraju 166 wniosków o dofinansowanie. Jedynie 29 wniosków uzyskało wsparcie finansowe. Ruda Śląska pozyskała 41 tys. zł, co stanowi 89,5% całości zadania.

Rzeźba „Sowa” zlokalizowana jest na terenie niewielkiego skweru usytuowanego przy ul. 1 Maja. Zieleniec ten stanowi przedpole dla znajdującego się tam budynku szkoły ponadpodstawowej, usytuowanego na niewielkim wyniesieniu terenu. Rzeźba stoi na trawniku, który okolony jest siecią alejek spacerowych. Przedstawia stylizowaną sylwetkę sowy. Kompozycja jest pionowa, zwarta, blokowa.

– Rzeźba „Sowa” jest niezwykle ciekawą realizacją artystyczną utrzymaną w charakterze transformacji figuratywnej lat 60. i 70. XX wieku – wyjaśnia Marta Lip-Kornatka, Miejski Konserwator Zabytków. – Całość realizacji przedsięwzięcia obejmuje wykonanie kwerendy bibliotecznej, historycznej, archiwalnej i ikonograficznej oraz przeprowadzenie prac konserwatorskich (oczyszczenie, naprawa pęknięć i ubytków, wzmocnienie oraz hydrofobizacja w celu zapobiegania wnikania wody w strukturę) – dodaje.

W poprzednim latach w ramach dotacji z tego programu w mieście zostały odnowione dwie rzeźby: „Ptaki” usytuowane przy ul. Czarnoleśnej (dofinansowanie wynosiło ponad 93 tys. zł, obejmowało konserwację obiektu oraz historyczną kwerendę) oraz zlokalizowany na pl. Żwirki i Wigury „Górnik – Olimpijczyk” (koszt robót wyniósł ok. 63 tys. zł, z czego blisko 55,5 tys. zł pochodziło z dotacji z programu, w ramach projektu wykonano konserwację rzeźby i postumentu, a także oczyszczono i zabezpieczono nieckę zbiornika, w którym znajduje się rzeźba).

Dofinansowano ze środków programu własnego Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku pn. Rzeźba w przestrzeni publicznej dla Niepodległej – 2024 pochodzących z budżetu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Działania w ramach akcji „Bezpieczne wakacje – Mandat zaufania” zostały przeprowadzone w rejonie zbiornika „Czarny staw”.

W akcji oprócz funkcjonariuszy Straży Miejskiej uczestniczyli  też strażnicy Straży Leśnej. Podczas działań zwracano uwagę osobom przybywającym na brzegu zbiornika o zagrożeniach wynikających z kąpieli w miejscach zabronionych oraz spożywania alkoholu w bezpośredniej bliskości stawu, a także używania otwartego ognia w lesie i wypuszczania psów bez zabezpieczenia. Podczas działań wręczono 8 mandatów zaufania. W tracie kontroli wykorzystano bezzałogowy statek powietrzny do kontroli i rozpoznania terenu.

Źródło: UM Ruda Śląska

Ogłoszony został przetarg na adaptację Wielkiego Pieca Huty Pokój na cele turystyczno-kulturalne. Po przebudowie ma tam też działać Centrum Transformacji. Termin składania ofert wyznaczono na 3 czerwca br. Na realizację przedsięwzięcia wraz z zagospodarowaniem okolicznego terenu miasto pozyskało ponad 66 mln zł z Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji, a blisko 9,5 mln zł z budżetu państwa. – Nadanie nowych funkcji naszemu „kolosowi” to z pewnością inwestycja, którą warto mieć w swoim portfolio – podkreśla prezydent Michał Pierończyk.

Wielki Piec zostanie przebudowany i zagospodarowany zgodnie z koncepcją wyłonioną w konkursie w 2019 roku. Zakłada ona powstanie platformy widokowej wraz ze ścieżką dydaktyczną, adaptację budynku sterowni i maszynowni na cele muzealne oraz budowę nowego obiektu „zawieszonego” w powietrzu, w którym znajdzie się m.in. część ekspozycyjna i wystawiennicza oraz strefa wypoczynku, spotkań i gastronomii.

Dodatkowo budynek ma mieć tzw. „zielony dach”, który pozwoli na zwiększenie powierzchni biologicznie czynnej i retencję wód deszczowych. Z kolei istniejąca rampa kolejowa zostanie przebudowana na obiekt o funkcji biurowej. Zaplanowano również plac zabaw nawiązujący do tradycji hutniczej i ogród edukacyjny, a także budowę parkingu i obiektów małej architektury.

Będzie to jedna z największych inwestycji realizowanych w mieście. – To przedsięwzięcie jest konieczne, by z jednej strony zmienić oblicze Rudy Śląskiej, a z drugiej chronić poprzemysłowe dziedzictwo dla kolejnych pokoleń. Jestem przekonany, że to miejsce będzie istotnym punktem na mapie turystycznej nie tylko naszego regionu, ale i całej Europy – podkreśla prezydent Michał Pierończyk.

Jak zwykle przy zadaniach o takiej skali priorytetem dla władz miasta jest pozyskiwanie środków zewnętrznych. – Na projekt „Wielki Piec Huty Pokój – Centrum Transformacji w Rudzie Śląskiej” ponad 66 mln złotych otrzymamy z Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji, a blisko 9,5 mln z budżetu państwa. Dofinansowanie pochodzić będzie z nowego rozdania środków unijnych w ramach Programu Fundusze Europejskie dla Śląskiego 2021-2027 – mówi wiceprezydent Aleksandra Skowronek.

Przypomnijmy, że Wielki Piec wchodził pierwotnie w skład zabudowań nowobytomskiej Huty „Pokój”, która została założona w 1840 roku. Dynamiczny rozwój przedsiębiorstwa sprawił, że szybko stała się ona największym tego typu zakładem w okolicy. W 1907 roku huta posiadała już 6 wielkich pieców. W latach powojennych nowobytomska huta była największym zakładem metalurgicznym w Polsce.

Wielki Piec uruchomiono w 1968 roku. Wzniesiono go w głębi zakładu, a następnie przesunięto we właściwą lokalizację za pomocą stalowych lin. Budowa urządzenia trwała zaledwie 105 dni, zamiast szacowanego 1,5 roku. Po niespełna 20 latach funkcjonowania obiekt okazał się przestarzały i nieefektywny, w związku z czym zdecydowano o jego modernizacji. Zmieniono wówczas profil produkcyjny urządzenia, przestawiając je na wytop żelazomanganu. Huta „Pokój” była wtedy jedynym w kraju producentem tego stopu.

Kolejna modernizacja urządzenia miała miejsce w latach 1995-1997, jednak na wznowienie produkcji zdecydowano się dopiero w 2004 roku. Obiekt przejęło wówczas Konsorcjum „Eurostal Inwestycje” przekształcone wkrótce w Stalmag Sp. z o.o. Wysoka awaryjność urządzenia oraz negatywny wpływ odpadów produkcyjnych na środowisko szybko zdecydowały o jego ostatecznym wygaszeniu, co nastąpiło w lutym 2005 roku. Pod koniec 2012 r. decyzją Śląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Katowicach Wielki Piec został wpisany do rejestru zabytków.

6 lat później formalnym właścicielem obiektu wraz z całą infrastrukturą towarzyszącą zostało miasto. Stało się tak dzięki zamianie nieruchomości ze spółką Stalmag, która otrzymała prawo użytkowania wieczystego gruntu wraz z prawem własności budynku Bramy II, czyli byłej portierni Huty „Pokój”. Różnica w wartościach obu nieruchomości wynosiła ponad 90 tys. zł, które miasto musiało uregulować.

Po paru miesiącach został ogłoszony międzynarodowy konkurs architektoniczny na opracowanie koncepcji jego zagospodarowania, do którego zgłosiło się 96 pracowni projektowych i architektów. Autorem najlepszego projektu okazała się „eM4. Pracownia Architektury. Brataniec” z Krakowa, z którą podpisano umowę na wykonanie projektu architektoniczno-budowlanego zagospodarowania Wielkiego Pieca.

– Wielki Piec ma być dostępny dla mieszkańców, którzy znajdą tutaj miejsce zarówno na to, by odpocząć np. przy filiżance kawy, posłuchać koncertu, obejrzeć wystawę czy popatrzeć na piękną panoramę Śląska. Ze szczytu Wielkiego Pieca można dojrzeć nawet Beskidy – mówi dr inż. arch. Łukasz Urbańczyk, Miejski Konserwator Zabytków.

Od 2020 roku Wielki Piec Huty „Pokój” jest częścią Europejskiego Szlaku Dziedzictwa Przemysłowego – ERIH (European Route of Industrial Heritage), który łączy obecnie 2331 obiektów, w tym 102 z Polski.

Źródło: UM Ruda Śląska