Metropolia opracowuje nowe oprogramowanie systemu zakupu biletów w transporcie ZTM, który będzie działał online, a więc szybciej niż obecny. Podstawą dla pasażerów będzie aplikacja mobilna, która przejmie funkcjonalność Karty ŚKUP, a także zaoferuje dodatkowe możliwości. Nie oznacza to jednak, że plastikowa karta zostanie całkowicie zastąpiona przez wirtualną, działającą pod postacią aplikacji w smartfonie. Metropolia chce poznać opinie mieszkańców i za pośrednictwem sondy dowiedzieć się, ile osób zdecyduje się przejść na aplikację, a ile chce nadal nosić fizyczną kartę w portfelu. Uruchomienie online’owego systemu płatności w komunikacji miejskiej planowane jest w III kwartale tego roku.

– Wielu z nas trudno wyobrazić sobie codzienne funkcjonowanie bez użycia smartfonu – mówi Jacek Brzezinka, członek zarządu GZM, w którym odpowiada za rozwój systemów informatycznych.

– Za jego pomocą realizujemy przelewy, płacimy w sklepach, a coraz częściej także kupujemy bilety. Statystyki pokazują, że mieszkańcy Metropolii średnio w ciągu dnia kupują ok. 33 tys. biletów we wszystkich pięciu aplikacjach mobilnych, gdzie dostępne są nasze bilety. Rocznie sprzedajmy w ten sposób bilety o wartości ponad 13 mln zł  – dodaje.

Widząc coraz większą popularność aplikacji mobilnych, Metropolia opracowuje nowy system zakupu biletów, którego podstawą będzie właśnie aplikacja.

Aplikacja mobilna stając się wirtualną kartą, w pełni zastąpi funkcjonalność karty plastikowej. Umożliwi pasażerom wykonanie wszystkich operacji, potrzebnych do korzystania z komunikacji miejskiej oraz do obsługi swojego konta i planowania podróży. W aplikacji mobilnej będzie można:

• Kupić bilety jednorazowe w taryfie strefowo-czasowej.
• Nowością będzie możliwość zakupu biletów w taryfie czasowej – wejście i wyjście będzie rejestrowane w aplikacji oraz po szybkim zeskanowaniu QRkodu lub ręcznym wpisaniu kodu pojazdu.
• Kupić bilety średnio i długookresowe (dobowe, tygodniowe, miesięczne, kwartalne, jak również wieloprzejazdowe – te ostatnie będą obsługiwane na tej samej zasadzie, co bilety jednorazowe w taryfie odległościowej).
• Zwrócić bilety.
• Zaplanować podróż – w aplikacji dostępne będą informacje o funkcjonowaniu komunikacji, w tym o rozkładach jazdy oraz rzeczywistym czasie odjazdu.
• Aplikacja przypomni również o zbliżającym się końcu obowiązywania biletu.

Korzystając z opcji zakupu biletów jednorazowych, będzie można skorzystać z możliwości szybkiego zeskanowania QR kodu w pojeździe albo ręcznego wpisania kodu pojazdu.

– Szybkie zeskanowanie kodu lub ręczne wpisanie kodu będzie konieczne ze względu na prowadzenie kontroli biletów w pojazdach – zaznacza Adam Krakowczyk, dyrektor Departamentu Informatyki.

– Kiedy kontroler wejdzie do danego autobusu, tramwaju lub trolejbusu, będzie miał możliwość zablokowania sprzedaży biletów, również w aplikacjach, tylko w tym jednym i konkretnym pojeździe. Bez tej operacji, czyli zeskanowania indywidualnego QR kodu – gdyby wybierał z systemu tylko numer linii, zablokowałby sprzedaż we wszystkich pojazdach, które w tym samym czasie obsługują tę samą relację. A często takich pojazdów jest co najmniej kilka w trasie – wyjaśnia.

Do tych zmian dołączą też zmiany taryfowe – inteligentny system poboru opłat.

– Wraz z wprowadzeniem zmian w obsłudze płatności, będziemy chcieli stworzyć inteligentny system poboru opłat – tzn. pasażer rejestruje tylko swoje przejazdy, system na koniec dnia zlicza ich wartość i jeśli przekroczą np. wartość biletu dziennego, to nie pobierze z naszego konta więcej niż właśnie koszt biletu dziennego – to korzyść dla pasażera – zaznacza Jacek Brzezinka.

Planowane jest również pozostawienie karty w tradycyjnej, plastikowej formie, dla użytkowników, którzy nie posiadają smartfonów lub z innych powodów wybiorą takie rozwiązanie. W związku z planowanymi zmianami, Metropolia chce poznać opinię mieszkańców odnośnie preferowanego przez nich wyboru – karta plastikowa czy karta wirtualna? Ilu mieszkańców preferuje starą kartę (plastikową), a ilu wymieni ją na aplikację w smartfonie?

Zagłosuj w naszej sondzie. Głosowanie trwa do 15 lutego 2022 r.

Metropolia rozpoczyna proces związany z unowocześnieniem systemu ŚKUP. Jej celem jest to, aby transakcje w nim dokonywane były realizowane w czasie rzeczywistym i z pełnej funkcjonalności można było korzystać bez potrzeby posiadania fizycznej wersji karty. Jednak proces odkartowienia systemu ŚKUP już powoli się rozpoczyna. Metropolia pracuje nad tym, by ułatwić dostęp do swojej autoryzowanej aplikacji sprzedaży biletów Mobilny ŚKUP. Za jej pomocą można kupować zarówno bilety jednorazowe, jak i długookresowe (np. 30-dniowe) bez limitu przejazdów oraz Metrobiliety. Dzięki planowanym zmianom, pasażerowie będą mogli samodzielnie zarejestrować się i wygenerować wirtualną kartę.

System ŚKUP, czyli system poboru opłat za przejazd komunikacją miejską, był projektowany w 2009 roku, by zostać ostatecznie uruchomionym w 2015 roku.

Jego największym ograniczeniem jest to, że działa w trybie offline, a fizyczna wersja karty jest jedynym nośnikiem danych, gdzie zapisywane są posiadane przez pasażerów bilety. Wpływa to na jego funkcjonowanie – wymaga znacznie więcej czasu, aby przetworzyć transakcje zwłaszcza realizowane przez internet za pośrednictwem Portalu Klienta.

W związku z tym, że upłynął okres trwałości tego projektu, który dofinansowywany był z dotacji unijnej, Metropolia chce go unowocześnić, aby dostosować go do aktualnych warunków technologicznych oraz wzrastającej powszechności bezgotówkowych transakcji elektronicznych. W trakcie tych prac oprogramowanie zostanie niemal całkowicie przebudowane, natomiast maksymalnie będą wykorzystane dotychczas używane urządzenia np. kasowniki i biletomaty. Pozwoli to zaoszczędzić kilkadziesiąt milionów złotych, które potrzebne byłyby na ich wymianę.

78 razy więcej możliwości rozwoju nowego systemu niż jego starej wersji

Zmodernizowany system, w przeciwieństwie do swojej starej wersji, będzie oprogramowaniem otwartym z zapewnieniem wsparcia technicznego, umożliwiającym jego dalsze rozwijanie.

Dla porównania – poprzednia umowa na rozwój systemu pozwalała jedynie na wprowadzenia dwóch modyfikacji (np. dodanie nowego rodzaju biletu) w ciągu roku, co przekładało się na 320 roboczogodzin. W nowej umowie wsparcie techniczne zakłada, że tych godzin na rozwój systemu będzie przeznaczonych w ciągu dwóch lat ok. 78 razy więcej.

–  Każdy z nas zdaje sobie sprawę z ograniczeń starej wersji systemu i tego, że trzeba poprawić jej funkcjonowanie – mówi Jacek Brzezinka, członek zarządu GZM, w którym odpowiada za sprawy związane z rozwojem systemów informatycznych.

– Niemniej już od samego początku, w miarę posiadanych możliwości – czyli albo w ramach obowiązującej umowy albo jako dodatkowo zlecenie – wprowadzaliśmy usprawnienia do tego oprogramowania. Chociaż w ten sposób chcieliśmy poprawić jego działanie. Wśród tych zmian to m.in. rozszerzenie systemu o pojazdy dawnego MZK Tychy wraz z zainstalowaniem w nich nowoczesnych kasowników, umożliwiających zakup biletów za pomocą karty zbliżeniowej; wprowadzenie wysyłki zamawianych kart do domu; uruchomienie aplikacji Mobilny ŚKUP oraz przyspieszenie działania komputerów pokładowych, co umożliwia na szybsze uruchomienie kasowników – wylicza.

OdŚKUPienie systemu poprzez otwarcie dostępu do mobilnej aplikacji

Równolegle do prac związanych z unowocześnieniem systemu jako całości, Metropolia rozpoczyna działania związane z otworzeniem dostępu do aplikacji Mobilny ŚKUP tym pasażerom, którzy karty nie posiadają i nie chcą jej posiadać.

– Do tej pory aplikacja Mobilny ŚKUP była udogodnieniem, z którego mogli korzystać pasażerowie posiadający kartę, ponieważ aby się do niej zalogować, trzeba podać jej numer i hasło. Mogli w ten sposób albo aktywować swoje bilety kupione przez Portal Klienta, albo – co zostało umożliwione od stycznia tego roku – kupować bilety jednorazowe oraz długookresowe. Mobilny ŚKUP to jedyna aplikacja dostępna na rynku, gdzie można kupować bilety np. miesięczne, kwartalne lub Metrobilety – mówi Adam Krakowczyk, dyrektor Departamentu Informatyki.

– Otworzenie do niej dostępu jest dla nas kolejnym krokiem. Umożliwi to wirtualna karta, którą użytkownicy będą mogli samodzielnie wygenerować tak, jakby tworzyli swoje personalizowane konto w każdej innej aplikacji. Funkcję tę chcemy uruchomić jesienią tego roku, ale chcielibyśmy, żeby była dostępna już na początku roku akademickiego. Jesteśmy w trakcie uzgodnień z wykonawcami i czekamy jeszcze na potwierdzenie harmonogramu tych prac – dodaje.

Korzystając z wirtualnej karty możliwe będzie podróżowanie z większością rodzajów biletów, dostępnych w cenniku ZTM. Wyjątkiem będą bilety, które wymagają rejestrowania wejść i wyjść z pojazdu. Oznacza to, że choć przez aplikację będzie można kupić te bilety, to aby z nich korzystać koniecznym będzie posiadanie fizycznej wersji karty. Chodzi o bilety wieloprzejazdowe (wybrany pakiet biletów ważny przez 180 dni) oraz biletów jednorazowych w taryfie kilometrowej.

W unowocześnionym systemie ŚKUP docelowo wszystkie rodzaje przejazdów będą mogły być rejestrowane w sposób, który preferuje pasażer – albo za pomocą aplikacji i np. zeskanowanie kodu QR w kasowniku, albo za pomocą karty.

Czytaj więcej: Usprawnienie dla użytkowników ŚKUP. Bilety miesięczne w aplikacji – Metropolia GZM

M2GO, czyli szybszy dostęp do wirtualnej tablicy odjazdów w smartfonie

Zwiększenie dostępności do Mobilnego ŚKUP to nie jedyna z nowości. Metropolia w pierwszych tygodniach wakacji planuje również uruchomienie aplikacji, gdzie pasażerowie znajdą wirtualne tablice odjazdów autobusów, tramwajów i trolejbusów z ok. 7 tys. przystanków, obsługiwanych przez Zarząd Transportu Metropolitalnego.

Aplikacja uzupełni tym samym komputerową wersję portalu SDIP, który w marcu 2021 roku został zmodernizowany i usprawniony.

Aplikacja będzie dostępna zarówno dla użytkowników smartfonów z systemem operacyjnym Android oraz iOS.

Czytaj więcej: Portal SDIP z nowymi funkcjami. Pokazuje rzeczywisty czas odjazdu dla 7 tys. przystanków w GZM – Metropolia GZM

Zarząd Transportu Metropolitalnego zaprasza od 22 marca pasażerów korzystających z Punktów Obsługi Klienta do załatwiania spraw zdalnie poprzez Portal Klienta i aplikacje mobilne. W dalszym ciągu do dyspozycji podróżnych pozostaje sieć blisko 800 punktów sprzedaży stacjonarnej, ponad 120 automatów biletowych oraz 10 Punktów Obsługi Pasażera.

W dzisiejszych realiach zachowania konsumentów wyraźnie kierują się w stronę używania zdalnych kanałów kontaktu i sprzedaży. 40 Punktów Obsługi Klienta kończy swoje stacjonarne działanie. Sprawy tam kierowane, związane z Kartą ŚKUP, będzie można załatwić bez wychodzenia z domu. – Zauważamy, że pasażerowie wolą i coraz chętniej korzystają z właśnie takich rozwiązań. Nie dziwi nas to, bo tak jest szybciej, wygodniej i bezpieczniej, szczególnie w czasach pandemii – mówi rzecznik prasowy ZTM Michał Wawrzaszek.

Zamówione do 6 marca karty ŚKUP będzie można odbierać w Punktach Obsługi Klienta do 20 marca. 22 marca nieodebrane z Punktów Obsługi Klienta karty zostaną przekazane do Punktów Obsługi Pasażera. Natomiast karty zamawiane po 6 marca będzie można nadal zamawiać z przesyłką do domu przez Portal Klienta lub odbierać w 10 Punktach Obsługi Pasażerów.

– Najważniejsze funkcje POK, czyli m.in. doładowanie karty, złożenie wniosku czy reklamacji, będzie można załatwić przez Portal Klienta, aplikację „Mobilny ŚKUP” lub w automatach biletowych. Zdajemy sobie sprawę, że choć trendy digitalizacji są powszechne i większość pasażerów przestawi się na kanały zdalne, to część użytkowników preferuje kontakt z żywym człowiekiem. Dla nich pozostaje do dyspozycji sieć stacjonarnej sprzedaży biletów elektronicznych składająca się blisko z 800 punktów. Ponadto cały czas funkcjonuje 10 Punktów Obsługi Pasażera – wskazuje Wawrzaszek.

Przygotowania do przeniesienia zadań Punktów Obsługi Klienta zaczęły się kilkanaście miesięcy wcześniej i były wdrażane stopniowo. W ubiegłym roku m.in. wprowadzono możliwość zamówienia karty ŚKUP do domu, zwiększono zakres uprawnień Punktów Obsługi Pasażera i wydłużono ich godziny otwarcia. Coraz większą rolę odgrywa uruchomiona w zeszłym roku aplikacja mobilna „Mobilny ŚKUP”, która od dwóch miesięcy ma znacznie rozszerzone funkcjonalności. W tej chwili aplikacja oferuje pełną ofertę produktową – łącznie z kupowaniem biletów okresowych. – Będziemy analizować zachowania oraz oczekiwania pasażerów. Bierzemy pod uwagę możliwość zwiększenia liczby Punktów Obsługi Pasażera – mówi rzecznik prasowy GZM Kamila Rożnowska.

Useful links: Na stronie internetowej ZTM można znaleźć wszystkie niezbędne informacje dot. zaplanowanej zmiany, w tym m.in.:

• Informacje o możliwościach skorzystania z aplikacji „Mobilny ŚKUP”
• Informacje o tym jak zamawiać spersonalizowaną kartę na adres domowy
• Mapę stacjonarnych punktów sprzedaży
• Listę Punktów Obsługi Pasażera, która cały czas pozostaje do dyspozycji pasażerów

Listę Punktów Obsługi Pasażera, które geograficznie przejmą działania POK

Źródło: Zarząd Transportu Metropolitalnego

Aplikacja Mobilny ŚKUP zyskała funkcjonalność sprzedaży biletów. Od 4 stycznia można w niej kupić m.in. bilety 30-dniowe i 90-dniowe, tygodniowe, dzienne, dobowe i oczywiście jednorazowe. Do tej pory za pomocą dostępnych na rynku zewnętrznych aplikacji, z których usług korzysta Zarząd Transportu Metropolitalnego, można było kupić tylko bilety jednorazowe.

Mobilny ŚKUP do pobrania:

Android: Sklep Play

iOS: AppStore

Aplikacja Mobilny ŚKUP działa od kwietnia 2020 roku. Została uruchomiona podczas pierwszej fali pandemii koronawirusa z myślą o zminimalizowaniu kontaktu pasażerów z newralgicznymi elementami infrastruktury. Od tej pory za pomocą telefonu komórkowego z technologią NFC można między innymi samodzielnie kodować bilety zakupione online za pośrednictwem Portalu Klienta. Wcześniej było to możliwe tylko po przyłożeniu karty do kasownika w pojeździe. Równolegle cały czas prowadzone były prace związane z wyposażeniem aplikacji w możliwość sprzedaży biletów.

Aplikacja Mobilny ŚKUP pozwala kupić bilety dostępne w taryfie ZTM. Chodzi o bilety:

• 30-dniowe i 90-dniowe;
• 30-dniowe Metrobilety – wspólną ofertę ZTM i Kolei Śląskich;
• Bilety wieloprzejazdowe ważne przez 180 dni;
• Bilety dzienne (ważne do północy dnia, w którym zostały kupione),
• Bilety 24-godzinne (ważne przez 24 godziny i uprawniające do przejazdu liniami autobusowymi na lotnisko);
• Bilety jednorazowe – w tym również bilety grupowe umożliwiające przejazd do 5 osób w grupie.

Z aplikacji Mobilny ŚKUP może korzystać posiadacz karty ŚKUP – po zalogowaniu się do niej przez podanie numeru posiadanej przez siebie – spersonalizowanej lub niespersonalizowanej – karty ŚKUP lub loginu oraz podaniu hasła. Po zakończeniu modernizacji systemu ŚKUP, która rozpocznie się po rozstrzygnięciu przetargu i podpisaniu umowy (termin składania ofert upływa 16 lutego), możliwa będzie rejestracja nowych użytkowników także bez konieczności posiadania karty.

Kup i jedź – szybki zakup biletów jednorazowych

Po zalogowaniu się do aplikacji, na dole ekranu znajdują się dwa przyciski, które zostały wyróżnione na żółtym tle. Jeden z nich to „Kup i jedź”, czyli moduł szybkiego zakupu biletów jednorazowych w wersji normalnej lub ulgowej (20 minut lub jedno miasto; 40 minut lub dwa miasta; 90 minut lub cała sieć) oraz grupowego i bagażowego. Przycisk ten przede wszystkim pozwala na szybki zakup i wirtualne skasowanie biletu przed rozpoczęciem podróży.

Co ważne, wybierając ten sposób, nie ma możliwości kupowania biletów na zapas. Zaznaczenie kupna więcej niż jednego biletu oznacza, że wszystkie zostaną skasowane od razu po sfinalizowaniu transakcji. Dodatkowo, w sytuacji, kiedy będziemy chcieli kupić więcej niż jeden bilet – system zasugeruje nam najkorzystniejszy wariant. Dla przykładu: wybierając trzy bilety na 20 minut lub jedno miasto (3 zł) – po dodaniu czwartego biletu (łączny koszt to 12 zł) – na ekranie pojawi się odpowiedni komunikat wskazujący, że korzystniejszym rozwiązaniem będzie dla nas wybór biletu grupowego (10 zł). 

Bilet zakupiony w ramach modułu „Kup i jedź” wyświetlany jest na ekranie telefonu w postaci QR kodu, który należy okazać podczas kontroli.

Automatyczne podpowiedzi o numerach linii

Usprawnieniem jest również możliwość skorzystania z automatycznych podpowiedzi numerów linii autobusowych, tramwajowych lub trolejbusowych dla korzystających z funkcji „Kup i jedź”. Do tego niezbędne jest wyrażenie zgody na korzystanie z lokalizacji GPS.

Podanie numeru linii, w której rozpoczynamy naszą podróż, jest konieczne podczas zakupu każdego biletu jednorazowego w module „Kup i jedź”. Po uruchomieniu lokalizacji aplikacja zasugeruje nam krótką listę linii, zatrzymujących się na przystanku, w pobliżu którego się znajdujemy.

W sytuacji, gdy nie wyrazimy zgody na udostępnienie naszej lokalizacji, koniecznym będzie ręczne wpisanie numeru linii, w której rozpoczynamy swoją podróż. Po wyborze wszystkich biletów, które chcemy kupić, opcja „Zapłać” pozwoli nam sfinalizować transakcję. Możliwe formy płatności to BLIK lub szybki przelew internetowy.

Zakup biletu – dostępne bilety okresowe i kupowanie „na zapas”

Drugi moduł to „Zakup biletu”, dzięki któremu w aplikacji przechodzimy do wyboru interesującego nas biletu z całej oferty dostępnej w Taryfie ZTM. Poza biletami krótkookresowymi (20 minut lub jedno miasto; 40 minut lub dwa miasta; 90 minut lub cała sieć oraz grupowego i bagażowego), dostępne są w tym miejscu bilety średniookresowe (dzienny, 24-godzinny lub tygodniowy) oraz długookresowe (30- i 90-dniowy, wieloprzejazdowy, Metrobilet).

W odróżnieniu od poprzedniej opcji, w tym module wszystkie zakupione bilety można zakodować później na naszej karcie ŚKUP. Mobilna Aplikacja pozwala zatem na zdalny zakup biletów – dotychczas możliwy tylko za pośrednictwem Portalu Klienta ŚKUP.

Co ważne, zapisanie biletów na karcie ŚKUP nie będzie już konieczne w przypadku, gdy jako użytkownicy kart spersonalizowanych kupimy w ten sposób bilet 30-dniowy, 90-dniowy oraz Metrobilet. UWAGA! Należy pamiętać, że wyjątek ten dotyczy w tym momencie tylko tych trzech rodzajów biletów.  Wynika to z faktu, że bilety te kupowane są wraz ze wskazaniem daty rozpoczęcia ich obowiązywania. Korzystając w ten sposób z imiennych biletów 30 i 90-dniowych oraz Metrobiletów, nie będzie już potrzeby noszenia przy sobie karty ŚKUP. Bilety te zostaną zapisane w aplikacji, a podczas kontroli wystarczające będzie tylko okazanie wygenerowanego dla nich kodu QR.

Wyjątkiem są bilety krótkookresowe/jednorazowe zakupione w module „Zakup biletu” (nie dotyczy opcji „Kup i jedź”) oraz wieloprzejazdowe – dostępne tylko dla karty spersonalizowanej – oraz wszystkie bilety dla karty niespersonalizowanej. W ich przypadku w dalszym ciągu będzie konieczne „zapisanie ich” na karcie ŚKUP i przykładanie karty do kasownika na początku każdego przejazdu. Podobnie jak w przypadku opcji „Kup i jedź” – możliwe formy płatności to BLIK oraz szybki przelew internetowy.

Mobilny ŚKUP – pozostałe funkcje

Poza wymienionymi funkcjonalnościami, aplikacja umożliwia także skontaktowanie się z ZTM – bez konieczności bezpośredniego udania się do Punktu Obsługi Pasażera czy Punktu Obsługi Klienta.

Przy pomocy aplikacji zgłosimy też sprawy dotyczące infrastruktury pojazdowej, przystankowej, a także automatów i parkomatów ŚKUP – z możliwością przesyłania zdjęć. W ten wygodny sposób będzie można m.in. przesłać informację o zbyt dużej liczbie pasażerów w danym pojeździe.

Mobilny ŚKUP umożliwia również uzyskanie dostępu do aktualnych rozkładów jazdy ZTM. Dzięki możliwości wysłania wiadomości pozwala bezpośrednio kontaktować się z organizatorem komunikacji. Aplikacja wyświetla także dane o posiadanej karcie takie jak zapisane środki, ulgi, datę ważności oraz daje możliwość zmiany hasła i kodu PIN, a nawet zablokowania karty oraz złożenia reklamacji i przegląd historii transakcji.