GZM została oficjalnym partnerem strategicznym Zabytkowej Kopalni Srebra. Jest to obiekt, który, jako jedyny na terenie GZM i jeden spośród zaledwie siedemnastu w Polsce, znalazł się na liście światowego dziedzictwa UNESCO.

– Nasza współpraca jest naturalną konsekwencją działania w oparciu o innowacyjne myślenie, które ułatwia ludziom życie – tak samo ważne teraz, jak i przed ponad dwoma wiekami, kiedy to właśnie w tej części Europy rozpoczęła się rewolucja przemysłowa. Pionierskie rozwiązania i odważne wdrażanie nowych technologii nadal charakteryzują ten region, a Górnośląsko- Zagłębiowska Metropolia, sama będąc przykładem pionierskich rozwiązań – wspiera je na tym terenie w obszarach transportu, edukacji i rozwoju, gospodarki, ochrony środowiska i czasu wolnego – mówi Kazimierz Karolczak, przewodniczący Zarządu Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii.

Historyczna Kopalnia w Tarnowskich Górach jest symbolem wielkiej zmiany. Dzięki odwadze mieszkających tu ludzi, ich wierze w nowe technologie – jakimi były kiedyś maszyna parowa czy nowatorski system gospodarowania wodami podziemnymi – wprowadzono rozwiązania, które wyprzedzały swoją epokę, ułatwiały ludziom życie i pracę.

– W GZM myślimy podobnie. Wierzymy w rozwój, wspólnotowość, sprawczość. Skupiamy się na technologiach i rozwiązaniach, które czynią życie łatwiejszym, bezpieczniejszym, lepszym. Każdego dnia staramy się budować wspólnotę 41 miast i gmin, które razem przełamują stereotypy i, łącząc ze sobą wiele elementów, tworzą rozwiązania, które choć zupełnie na innym poziomie, to 200 lat później również ułatwiają ludziom życie – dodaje Kazimierz Karolczak.

W ramach współpracy na terenie obiektów kopalni oraz w jej mediach własnych będzie szeroko promowana GZM i jej wartości w kontekście rozwoju i innowacyjności, a mieszkańcy GZM otrzymają między innymi 20% zniżki na zakup biletu wstępu do obiektów kopalni. Wystarczy, że okażą w kasie aktywny bilet imienny (dzienny, 24 h, 7-, 30-, 90-, 180-dniowy oraz Metrobilety), na korzystanie z komunikacji zbiorowej, organizowanej przez Zarząd Transportu Metropolitalnego (tramwaj, autobus, trolejbus). Zniżka obowiązuje tylko dla turystów indywidualnych, jedna karta ŚKUP umożliwia zakup jednego biletu, zniżka przysługuje od biletów normalnych i ulgowych, nie dotyczy biletów rodzinnych.

– Cieszymy się ogromnie z obecności w naszej kopalni tak ważnej instytucji jaką jest GZM. Taki partner to nie tylko finansowa, ale także wizerunkowa gwarancja zachowania naszego dziedzictwa dla przyszłych pokoleń. Kiedyś byliśmy pionierami innowacji i z biegiem czasu stworzyliśmy wspólnie podwaliny nowoczesnego regionu jaki obserwujemy obecnie. Tu po raz pierwszy zabiło industrialne serce regionu. Można więc śmiało zaryzykować twierdzenie, że w Tarnowskich Górach wszystko się zaczęło. Dziś rozpoczynamy, a w zasadzie otwieramy nowy rozdział tej historii – dodaje Zbigniew Pawlak, przewodniczący zarządu Stowarzyszenia Miłośników Ziemi Tarnogórskiej, które zarządza Zabytkową Kopalnią Srebra.

• Od poniedziałku 16 maja zmienia się taryfa Kolei Śląskich. Część z dotychczasowych biletów nie będzie już sprzedawana.
• Zmiana ta będzie dotyczyć również przejazdów na trasie Tarnowskie Góry-Katowice, gdzie od marca trwa remont torów i obowiązuje komunikacja zastępcza. Na czas remontu na tej trasie Koleje Śląskie i Zarząd Transportu Metropolitalnego wzajemnie honorują swoje bilety, aby minimalizować utrudnienia dla pasażerów.
• Pasażerowie, posiadający bilety kolejowe, które nie będą już sprzedawane od 16 maja, ale które wciąż będą ważne po tym terminie – będą mogli na ich podstawie nadal korzystać z przejazdów autobusami i tramwajami ZTM na tym odcinku. Dotyczy to nie tylko biletu dobowego.
• Wykaz biletów kolejowych, które na tej trasie będą uprawniać do przejazdów ZTM, jest dołączony poniżej.
  

Trwają prace modernizacyjne na odcinku linii kolejowej nr 131 z Chorzowa do Tarnowskich Gór. W związku z tym pociągi nie będą kursować na tej trasie przez najbliższe dwa lata. Aby zminimalizować te niedogodności – od 13 marca b.r. Zarząd Transportu Metropolitalnego i Koleje Śląskie wzajemnie honorują wybrane bilety okresowe.

Zakres honorowanych biletów Kolei Śląskich, ważnych na trasie Katowice-Tarnowskie Góry ulegnie zmianie od 16 maja. Aktualny wykaz biletów jest dostępny w załączniku. Co ważne – bilety, które zostały zakupione przed tym dniem, uprawniają pasażerów do podróżowania liniami ZTM na dotychczasowych zasadach do zakończenia okresu ich ważności.

WIĘCEJ: Wykaz biletów Kolei Śląskich honorowanych w ZTM w czasie remontu torów do Tarnowskich Gór

Bilety Kolei Śląskich ważne na trasie Katowice-Tarnowskie Góry lub jej fragmentach są honorowane na linii metropolitalnej nr M3 pomiędzy Tarnowskimi Górami i Katowicami oraz w autobusowej linii zastępczej nr T-40 do czasu przywrócenia na tę trasę tramwaju linii nr 20 na odcinku Chorzów Rynek – Chorzów Batory Dworzec PKP.

Jednocześnie przypomnijmy, że w pojazdach komunikacji zastępczej, uruchamianej przez Koleje Śląskie są honorowane bilety ZTM.

W przypadku zastępczej komunikacji autobusowej nr S80, zatrzymującej się na stacjach pośrednich pomiędzy Katowicami i Tarnowskimi Górami honorowane są następujące bilety ZTM:

• 24h+kolej
• 7-dniowy
• Miasto 30 (zgodnie z wybranym przez pasażera miastem)
• Miasto 90 (zgodnie z wybranym przez pasażera miastem)
• 2 Miasta 30 (zgodnie z wybranymi przez pasażera miastami)
• 2 Miasta 90 (zgodnie z wybranymi przez pasażera miastami)
• Sieć 30
• Sieć 90
• Sieć 180
• Metrobilety (z wyjątkiem Metrobiletu Strefa Katowice)

W przypadku zastępczej komunikacji autobusowej nr S8, kursującej bezpośrednio tylko pomiędzy Katowicami i Tarnowskimi Górami honorowane są następujące bilety ZTM:

• 24h+kolej
• 7-dniowy
• Sieć 30
• Sieć 90
• Sieć 180
• Metrobilety (z wyjątkiem Metrobiletu Strefa Katowice)

Prace na linii kolejowej nr 131 mają zakończyć się w 2024 roku.

Po uruchomieniu pierwszych zestawów nowych automatów obsługujących płatności zbliżeniowe w 25 autobusach PKM Gliwice – nowy układ graficzny zostanie zainstalowany w 180 autobusach PKM Tychy i TLT. Tam duże automaty biletowe działają od 2020 roku. Nowa szata graficzna będzie stopniowo instalowana od piątku (25 lutego) w kolejnych pojazdach, ponieważ zmiana ta wymaga zainstalowania aktualnej wersji oprogramowania w komputerach pokładowych.

W ciągu pierwszych dwóch tygodni od uruchomienia nowych zestawów kasowników w autobusach PKM Gliwice, pasażerowie nie zgłosili problemów związanych z ich działaniem i używaniem.

Przypomnijmy, że nowy układ graficzny – przed uruchomieniem urządzeń w Gliwicach – został wcześniej przetestowany przez mieszkańców w konsultacjach. Przedstawione przez nich wnioski i uwagi zostały uwzględnione w pracach nad udoskonaleniem systemu.

Proces konsultacji nie został zamknięty. Uwagi dotyczące funkcjonowania nowych automatów i kasowników można wysyłać na adres mailowy: kasowniki@metropoliagzm.pl

Dlatego też nowa szata graficzna zostanie teraz stopniowo wgrywana do 180 autobusów i trolejbusów PKM Tychy i TLT, gdzie dotykowe, duże automaty, obsługujące płatności zbliżeniowe funkcjonują od 2020 roku. Zbliżeniowe automaty w Tychach zostały zainstalowane wraz z rozszerzeniem systemu ŚKUP (w ramach integracji taryf i biletów komunikacji miejskiej po powstaniu GZM, gdy podregion tyski został włączony do systemu ŚKUP).

Dotychczasowe urządzenia w PKM Tychy i Tyskich Liniach Trolejbusowych

Dotychczasowe urządzenia w PKM Tychy i TLT

Nowa, wspólna szata graficzna urządzeń obsługujących płatności zbliżeniowe

Nowa, wspólna szata graficzna urządzeń obsługujących płatności zbliżeniowe

Po zaktualizowaniu szaty graficznej w PKM i TLT w Tychach, płatności zbliżeniowe będą możliwe w 200 na 1200 autobusów kursujących pod szyldem ZTM. Docelowo będą dostępne we wszystkich 1500 pojazdach (autobusach, tramwajach i trolejbusach). Metropolia jest w trakcie przetargu na dostawę 1305 tych nowych urządzeń. Ich liczba może się zwiększyć o kolejne 200 sztuk. Taka opcja została zapisana w warunkach zakupu.

Pozwoli to na to, by pojazdy zostały wyposażone w co najmniej jeden automat biletowy z możliwością płatności zbliżeniowych oraz kasowniki, obsługujące karty ŚKUP.

Jakie taryfy obsługują biletomaty z ekranem dotykowym?

• Zarejestrowanie wejścia i wyjścia w taryfie odległościowej, która jest taryfą domyślną.  Nie wymaga to od pasażera wykonywania żadnych czynności poza przyłożeniem Karty ŚKUP do czytnika. W momencie zarejestrowania wejścia, rezerwowana jest kwota należna za przejazd do końca kursu. Przy zarejestrowaniu wyjścia system dokonuje rozliczenia przejazdu za rzeczywiście przejechany odcinek.

• Zakup jednorazowych biletów strefowo-czasowych (1miasto/20 minut, 2miasta/40 minut, sieć/90 minut) oraz biletu dziennego, dla jednej lub kilku osób (w opcji normalnej jak i ulgowej).

• Zakup biletów w taryfie odległościowej z rejestracją wejścia i wyjścia dla jednej lub kilku osób.

• Aktywowanie (skasowanie) biletu zapisanego wcześniej na karcie ŚKUP.

• Sprawdzenie stanu salda e-portmonetki oraz listy biletów zapisanych na karcie ŚKUP lub sprawdzenie ważności zakupionego uprawnienia do przejazdu – wybór funkcji na ekranie.

Poza tymi funkcjonalnościami, w przypadku posiadania biletu zapisanego na karcie ŚKUP, po przyłożeniu karty do czytnika (bez dodatkowego wyboru funkcji), system dokona automatycznego skasowania jednego biletu. W przypadku posiadania na karcie kilku różnego rodzaju biletów- wyświetlona zostanie ich lista, celem dokonania wyboru tego, który chce się skasować.

W przypadku posiadania zapisanego na karcie ŚKUP biletu długookresowego wieloprzejazdowego z limitem przejazdów, po przyłożeniu karty do czytnika (bez dodatkowego wyboru funkcji), nastąpi zarejestrowanie przejazdu wraz ze zmniejszeniem stanu licznika z ilością przejazdów.

Nowe i bardziej czytelne kasowniki oraz automaty biletowe obsługujące płatności zbliżeniowe będą sukcesywnie wprowadzane w autobusach i tramwajach Zarządu Transportu Metropolitalnego. Metropolia właśnie testuje nowe rozwiązania, a także zaprasza do testów samych mieszkańców. Każdy będzie mógł wypróbować nowe urządzenia i wyrazić swoją opinię podczas konsultacji, które będą prowadzone w dniach 12-13 stycznia br. Montaż nowych kasowników i automatów to jeden z elementów prac związanych z wprowadzeniem nowego systemu płatności w komunikacji miejskiej. Najważniejsze zmiany dotyczą prac nad uruchomieniem oprogramowania, które będzie działało w trybie online, co znacząco przyspieszy realizowane w nim transakcje.  

Wszystkie nowe autobusy i tramwaje, kursujące w ramach ZTM, będą systematycznie wyposażone w nowe urządzenia. Pierwsze z nich to automaty z ekranem dotykowym, które będą obsługiwać karty ŚKUP, jak również płatności zbliżeniowe. Podobne urządzanie, z dużym i dotykowym ekranem, funkcjonują od 2019 r. w pojazdach komunikacji miejskiej w Tychach.  

Drugi typ urządzeń to kasowniki, służące do rejestracji biletów zapisanych na kartach ŚKUP.  

Zgodnie z założeniem urządzenia będą montowane w liczbie sztuk odpowiadającej liczbie drzwi w pojeździe. Przykładowo autobus dysponujący trzema wejściami, będzie wyposażony w trzy urządzenia – jeden „duży” automat z ekranem dotykowym oraz dwa „małe” kasowniki. Dzięki takiemu rozwiązaniu podróżni będą mogli w łatwy sposób opłacić swój przejazd – zarówno osoby korzystające z kart ŚKUP, jak również osoby chcące zakupić bilet przy użyciu karty zbliżeniowej.  

Nowe urządzenia będą obowiązkowo montowane wraz z nowymi pojazdami. Przewoźnicy będą mieli 12 miesięcy od zawarcia umowy przewozowej, aby zamontować automaty i kasowniki w swoich pojazdach. Ponadto równolegle do tych zmian, wszystkie pojazdy, które obsługują linie ZTM według wcześniej zawartych umów, będą wyposażone w co najmniej jeden „duży” automat, obsługujący płatności kartami zbliżeniowymi.   

Systematyczna wymiana kasowników oraz instalacja nowych urządzeń, obsługujących płatności zbliżeniowe to jedne z elementów prac związanych z usprawnieniem systemu płatności w komunikacji miejskiej. Docelowo nowe oprogramowanie będzie działało w trybie online, co znacząco przyspieszy realizowane w nim transakcje.  

W trosce o to, aby urządzenia w możliwie największym stopniu spełniały oczekiwania podróżnych, Metropolia zaprasza mieszkańców do udziału w konsultacjach. Będzie można osobiście przetestować działanie automatów i kasowników, poprzez wykonanie podstawowych działań, jak np. zakup biletu strefowo-czasowego lub zarejestrowanie wejścia w taryfie odległościowej. Zgłaszane uwagi będą analizowane i uwzględniane w pracach nad ostatecznym kształtem systemu.   

Z uwagi na budowę makiety testowej z nowymi kasownikami, przetestowanie urządzeń możliwe będzie stacjonarnie w siedzibie Urzędu Metropolitalnego GZM przy ul. Barbary 21A, w dniach 12-13 stycznia 2022 roku (środa-czwartek). Aby wziąć udział w konsultacjach, należy wcześniej się zapisać, wysyłając informację na adres: l.korsak@metropoliagzm.pl lub m.polap@metropoliagzm.pl wraz z podaniem numeru telefonu do kontaktu oraz proponowanych godzin.  

Proces konsultacji i testów nowych urządzeń, wprowadzanych rozwiązań i udostępnianych narzędzi jest dla GZM priorytetowym etapem w realizacji zaplanowanych projektów. Dzięki zebranym opiniom i uwagom możliwe staje się maksymalne dostosowanie ich do oczekiwań i potrzeb mieszkańców, korzystających np. w tym przypadku z komunikacji miejskiej. Podobne testy realizowane były m.in. podczas uruchamiania zmodyfikowanej wersji portalu SDIP II, prac nad mobilnymi aplikacjami oraz oceny funkcjonowania metrolinii w formie geoankiet.  

ŚKUP w trybie online i bez potrzeby używania karty – Metropolia właśnie rozstrzygnęła przetarg na unowocześnienie systemu poboru opłat w komunikacji miejskiej. Ich celem jest usunięcie wad, wynikających ze starzejącej się technologii sprzed ponad 10 lat. Całość będzie gotowa pod koniec przyszłego roku. Unowocześniony systemy będzie posiadał otwartą, chmurową architekturę, co pozwoli na szybkie wprowadzanie nowych funkcjonalności. Pozwoli to utrzymywać go zawsze na najwyższym poziomie i dostosowywać go do zmieniających się uwarunkowań technologicznych.

Prace związane z unowocześnieniem systemu ŚKUP zostaną przeprowadzone przez firmę Asseco Data Systems S.A., która jako jedyna złożyła ważną ofertę w postępowaniu ogłoszonym przez Górnośląsko-Zagłębiowską Metropolię. Firma jest jednym z liderów na rynku technologicznym, była również wykonawcą poprzedniej wersji systemu.

Koszt wdrożenia zmodernizowanego systemu informatycznego wyniesie ok. 32 mln zł, natomiast całość tego zamówienia wraz z 4-letnim utrzymaniem i dalszym rozwojem będzie kosztować ponad 120 mln zł.

W przeciwieństwie do umowy z 2012 roku, ta dotycząca unowocześnienia systemu – da większe możliwości wprowadzania modyfikacji i udoskonaleń. Poprzednia pozwalała jedynie na wprowadzenie dwóch modyfikacji w ciągu roku, a każda dodatkowa zmiana wiązała się dodatkowymi kosztami.

– Zapisy nowej umowy pozwolą na sprawne i swobodne rozwijanie systemu, aby mógł nadążyć za postępem technologicznym. Dzięki temu będziemy mogli szybciej wprowadzać potrzebne modyfikacje i lepiej dostosowywać się do aktualnych oczekiwań i potrzeb pasażerów – mówi Jacek Brzezinka, członek zarządu Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii, w którym odpowiada za sprawy związane z rozwojem systemów informatycznych.  

– Prace możemy rozpocząć, ponieważ dobiegł końca okres trwałość projektu ŚKUP, który współfinansowany był z dotacji Unii Europejskiej. W ich trakcie samo oprogramowanie zostanie niemal całkowicie przebudowane, natomiast zmodernizowany system wykorzysta w dużym stopniu używane obecnie urządzenia – kasowniki, komputery pokładowe, automaty biletowe, co pozwoli nam zaoszczędzić kilkadziesiąt milionów złotych, które potrzebne byłyby na ich wymianę – wyjaśnia Jacek Brzezinka.

Unowocześnienie systemu pobierania opłat poprzez wdrożenie nowego, otwartego oprogramowania centralnego oraz modernizację infrastruktury systemu ŚKUP, usprawni i poprawi płynność jego działania oraz umożliwi wprowadzenie dodatkowych funkcjonalności.

Podczas prowadzenia prac nad unowocześnieniem ŚKUP, system będzie utrzymywany, a po uruchomieniu zmodernizowanej wersji i wyrażeniu wymaganych zgód przez dotychczasowych użytkowników – ich konta zostaną automatycznie przeniesione do nowej wersji systemu. Wszystkie posiadane bilety zachowają swoją ciągłość, a dotychczas wydane karty będą aktywne w nowym systemie.

Oto najważniejsze zmiany, które zostaną przeprowadzone podczas unowocześnienia ŚKUP:  

 Z offline do online 

To najważniejszy element modyfikacji, który przyspieszy funkcjonowanie systemu. Przejście z trybu offline na online oznacza, że wszystkie dokonywane w nim transakcje będą odbywać się w czasie zbliżonym do rzeczywistego. Dzięki temu kupując przez internet np. bilet 30-dniowy, będzie on natychmiast dostępny dla pasażera w całym systemie.  

Zamiast karty wielofunkcyjna aplikacja mobilna 

Ponadto w zmodyfikowanym systemie karta stanie się identyfikatorem, a nie jedynym nośnikiem danych. Dzięki temu pasażerowie, którzy nie będą odczuwali takiej potrzeby, nie będą musieli z niej korzystać, ponieważ wszystkie potrzebne dane, będzie można odczytać w mobilnej aplikacji. Aplikacja będzie podstawowym elementem funkcjonowania unowocześnionego systemu.  

Transakcje realizowane w czasie rzeczywistym bez potrzeby aktualizacji karty w kasowniku 

Nie będzie też konieczności kilkukrotnego „odbijania” karty w kasowniku po zakupie biletów przez Portal Klienta. Teraz jest to konieczne właśnie ze względu na to, że karta jest nośnikiem danych, a więc żeby ta wirtualna transakcja została na kartę „ściągnięta” i zakodowana na niej, trzeba ją przyłożyć do kasownika lub – co jest możliwe od kwietnia 2020 roku, jeśli posiadamy smartfon obsługujący moduł NFC – do naszego telefonu komórkowego i włączenie aplikacji Mobilny ŚKUP. Gdy karta stanie się identyfikatorem, wszystkie tego typu transakcje będą automatycznie realizowane w systemie centralnym bez konieczności dodatkowego angażowania użytkownika.  

Karty nie znikną, aby z systemu mógł korzystać każdy 

Niemniej karty nie znikną z obiegu, aby z systemu mógł korzystać każdy pasażer. Karty będzie można odebrać w ponad 100 automatach biletowych, 10 Punktach Obsługi Pasażera oraz około 800 punktach doładowań (m.in. kioski Ruch). Jednak i one się zmienią – wizualnie i technologicznie. Nowe karty będą wykonane z trwalszych materiałów, będą miały nową szatę graficzną, nie będą na nich nadrukowane zdjęcia i dane osobowe użytkownika (dane osobowe będą potrzebne do założenia konta imiennego i będą wyświetlane podczas kontroli biletów na terminalu kontrolera). W zmodernizowanym systemie wykorzystany zostanie najnowszy typ kart NFC, które będą tańsze od dotychczasowych, a zarazem szybsze oraz posiadające zabezpieczenia, uniemożliwiające ich podrobienie. 

Szybsza i samodzielna rejestracja nowych użytkowników 

Wygodniejszy będzie również sposób zarejestrowania się nowych użytkowników. Nie będzie już potrzeby osobistego złożenia wniosku i odbioru karty w Punkcie Obsługi Pasażera. Opcja stacjonarnego założenia konta oczywiście zostanie utrzymana. Po modernizacji systemu będzie można to zrobić samodzielnie w sposób prosty i intuicyjny poprzez Portal Klienta lub aplikację mobilną.  

System będzie otwarty i będzie rozwijany o nowe funkcje  

W ramach utrzymania zmodernizowanego systemu, możliwe będzie szybkie wprowadzania nowych funkcjonalności, co pozwoli utrzymywać system zawsze na najwyższym poziomie, realizując oczekiwania pasażerów. System będzie otwarty i możliwym będzie przyłączanie nowych urządzeń, a w przyszłości również integracja różnych środków transportu (np. systemów rowerowych). Wpisuje się to w rozwój idei systemu zrównoważonej mobilności miejskiej w GZM.  

Pieniądz elektroniczny zastąpi portmonetka punktowa

Wraz z unowocześnieniem systemu ŚKUP, zmieni się również sposób, w jaki pasażerowie będą doładowywać swoje konto – w miejsce tzw. pieniądza elektronicznego, który wykorzystywany jest w starej wersji systemu, pojawi się portmonetka punktowa.

Korzystanie z formuły pieniądza elektronicznego wiązało się z pewnymi ograniczeniami systemu (tryb offline powodujący, że transakcje online wymagały dłuższego czasu na ich przetworzenie i zapisanie) oraz z koniecznością spełnienia wymogów Komisji Nadzoru Finansowego i instytucji certyfikacyjnych, co powodowało, że koszty jego utrzymania były bardzo wysokie.

Dlatego też Metropolia zdecydowała, że w nowym systemie ŚKUP pieniądz elektroniczny zostanie zastąpiony tzw. portmonetką punktową. Oznacza to, że gdy pasażer doładuje swoje konto, to każda wpłacona przez niego złotówka, będzie w systemie zamieniana na punkty, które później będzie mógł wymienić np. na minuty potrzebne do wykonania przejazdu lub bilet na określoną liczbę miast. Sam proces doładowania będzie dużo prostszy, a do sfinalizowania opłaty będzie można skorzystać z dowolnej formy płatności, czyli np. przelewu, BLIK lub Google/Apple Pay.

 – Dzięki temu rozwiązaniu system będzie bezpieczniejszy i nieporównywalnie tańszy w utrzymaniu. Portmonetka punktowa daje również nam nowe możliwości. W planach mamy bowiem zastąpienie obecnej taryfy kilometrowej, domyślną taryfą czasową, rozliczaną według przejechanych minut, rejestrowanych w kasownikach lub aplikacji. Rozbudowany moduł taryfowy pozwoli na zastosowanie teoretycznie dowolnych taryf i cenników, dzięki czemu pasażerowie będą mogli korzystać z wielu wariantów biletów – wyjaśnia Adam Krakowczyk, dyrektor Departamentu Informatyki.

Wprowadzone ograniczenia, zwiększenie częstotliwości dezynfekcji pojazdów, konieczność zapewnienia dodatkowych kursów na kluczowych trasach oraz znaczny spadek liczby pasażerów, a co za tym idzie – spadek dochodów ze sprzedaży biletów o około 100 mln zł, istotnie pogorszyły sytuację finansową organizatorów transportu publicznego. Nie inaczej jest w Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii, gdzie komunikacja miejska organizowana przez Zarząd Transportu Metropolitalnego bardzo mocno odczuwa skutki pandemii. Dlatego też koniecznością stała się zmiana taryfy i cen biletów. Projekt tych zmian właśnie został przekazany do konsultacji ze związkami zawodowymi. Wśród proponowanych rozwiązań, przedstawiono również nowe możliwości, promujące regularne korzystanie z komunikacji miejskiej. 

– Od początku do tematu podchodziliśmy otwarcie i szczerze. Już we wrześniu sygnalizowaliśmy, że w związku z dużymi stratami finansowymi z powodu koronawirusa, konieczne będą podwyżki cen – mówi Kamila Rożnowska, rzecznik prasowy Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii.  

– Kwestie związane z wysokością podwyżek odroczyliśmy jednak do ostatniego możliwego momentu, tak aby móc podjąć ją w oparciu o rzetelne dane, obrazujące rzeczywiste możliwości finansowe oraz zaproponować nowe rozwiązania. Podwyżka cen biletów nie jest łatwą decyzją, aczkolwiek sytuacja ekonomiczna i wymogi sanitarne związane z COVID-19, spowodowały, że podobnie jak w innych miastach, jest koniecznością – dodaje. 

Podwyżka cen biletów w komunikacji miejskiej dotyczy wielu polskich miast. Część z nich zdecydowała się na większy wzrost cen. W przypadku ZTM ceny biletów po zmianach w taryfie dalej będą plasować się w okolicach średniej spośród największych polskich miast. 

Należy pamiętać, że transport publiczny na terenie Metropolii jest finansowany przede wszystkim z budżetów miast i gmin, których sytuacja finansowa jest coraz trudniejsza, ponieważ z powodu pandemii ich dochody są mocno ograniczone. Dodatkowo wydatki gmin na komunikację regularnie rosną, co jest związane z większymi kosztami jej funkcjonowania w czasie pandemii. 

– Wpływy z biletów pokrywają średnio około 30 proc. kosztów funkcjonowania transportu publicznego na naszym obszarze – mówi Michał Wawrzaszek, rzecznik prasowy ZTM. – W związku z ograniczeniami z powodów pandemicznych, pokrycie kosztów spadło już do blisko 20 procent, co oznacza, że te różnice stają się coraz większe. Dla przykładu – do każdego biletu jednorazowego za 3,6 zł, trzeba aktualnie dopłacać aż ok. 8 zł – dodaje Wawrzaszek. 

Dlatego chcąc pogodzić oczekiwania pasażerów, które związane są z tym, by transport publiczny, pomimo funkcjonujących obostrzeń, działał bez dużych ograniczeń w rozkładach jazdy, a jednocześnie uwzględniając wszystkie okoliczności, konieczna jest zmiana cen biletów i związanych z tym opłat dodatkowych oraz manipulacyjnej, co pozwoli na zapewnienie dalszego funkcjonowania komunikacji miejskiej ZTM na co najmniej obecnym poziomie. 

Celem zaproponowanych zmian było to, aby podwyżki były najmniej odczuwalne dla pasażerów, regularnie korzystających z transportu publicznego. Średni wzrost cen biletów długookresowych i wieloprzejazdowych nie przekroczy 11 proc., a dla biletu „Miasto 30” wyniesie zaledwie 6 proc. Proponowana średnia podwyżka cen wszystkich biletów ZTM to ok. 12 proc. 

Oto najważniejsze założenia taryfowe:  

• Wprowadzony zostanie specjalny bilet na czas pandemii – „Sieć 180” w bardzo atrakcyjnej cenie 550 zł. Oznacza to, że miesięczny koszt takiego biletu wyniesie niecałe 92 zł. W półrocznej perspektywie pozwoli to zaoszczędzić pasażerom nawet 400 zł. Bilet o nazwie „Sieć 180” zostanie udostępniony w sprzedaży do 31 grudnia 2021 roku. Ze względu na swoją atrakcyjną cenę, nie będzie on podlegał zwrotowi. W przypadku tego biletu nawet jeżeli pasażer z różnych względów nie mógłby korzystać z komunikacji zbiorowej przez kilka tygodni, to miesięczny koszt i tak będzie niższy, niż zakup innych biletów długookresowych. 

• Wprowadzone zostaną nowe bilety długookresowe na dwa miasta – „2 Miasta 30” oraz „2 Miasta 90”, dzięki czemu pasażerowie podróżujący w obrębie dwóch gmin nie odczują mocno skutków podwyżki.  

• Ceny biletów elektronicznych pozostaną niższe niż w przypadku biletów papierowych, których koszty dystrybucji i druku również wpływają na wysokość ich ceny. Cały czas pracujemy nad tym, aby poszerzać kanały sprzedażowe elektronicznych biletów, m.in. w styczniu uruchomiona została autoryzowana aplikacja Mobilny ŚKUP, za pomocą której możliwy jest zakup wszystkich biletów z taryfy ZTM. Elektroniczne bilety jednorazowe dostępne są także w innych popularnych wśród pasażerów aplikacjach mobilnych (SkyCash, moBILET, mPay oraz jakdojadę.pl). Można je również kupić za pomocą karty zbliżeniowej w nowych kasownikach, które w tej chwili dostępne są w pojazdach kursujących w południowej części Metropolii.  

• Wprowadzone zostanie nowe uprawnienie dla pasażerów korzystających z biletu Dziennego, którzy w soboty, niedziele oraz święta będą mogli zabrać w podróż komunikacją miejską ZTM jedną dodatkową osobę w ramach obowiązywania tego biletu. 

• Po wprowadzonych zmianach, przejazd liniami „Lotniskowymi” będzie możliwy na podstawie wszystkich biletów ZTM. Oznacza to również niższe ceny dla pasażerów. Przykładowo za bilet z Katowic na lotnisko zapłacimy 5,40 zł lub 6 zł zamiast dotychczasowych 14 zł.  

• Wydłużony zostanie również z 7 do 14 dni termin wyznaczony w wezwaniu do zapłaty, dla którego obniża się wysokość opłaty dodatkowej. 

Zmiany w taryfie ZTM mają zacząć obowiązywać najwcześniej od drugiej połowy kwietnia. 

Źródło: Zarząd Transportu Metropolitalnego

Dokument ZTM: Założenia dla projektu nowych cen biletów oraz opłat
dodatkowych i manipulacyjnej [KLIKNIJ]

Aplikacja Mobilny ŚKUP zyskała funkcjonalność sprzedaży biletów. Od 4 stycznia można w niej kupić m.in. bilety 30-dniowe i 90-dniowe, tygodniowe, dzienne, dobowe i oczywiście jednorazowe. Do tej pory za pomocą dostępnych na rynku zewnętrznych aplikacji, z których usług korzysta Zarząd Transportu Metropolitalnego, można było kupić tylko bilety jednorazowe.

Mobilny ŚKUP do pobrania:

Android: Sklep Play

iOS: AppStore

Aplikacja Mobilny ŚKUP działa od kwietnia 2020 roku. Została uruchomiona podczas pierwszej fali pandemii koronawirusa z myślą o zminimalizowaniu kontaktu pasażerów z newralgicznymi elementami infrastruktury. Od tej pory za pomocą telefonu komórkowego z technologią NFC można między innymi samodzielnie kodować bilety zakupione online za pośrednictwem Portalu Klienta. Wcześniej było to możliwe tylko po przyłożeniu karty do kasownika w pojeździe. Równolegle cały czas prowadzone były prace związane z wyposażeniem aplikacji w możliwość sprzedaży biletów.

Aplikacja Mobilny ŚKUP pozwala kupić bilety dostępne w taryfie ZTM. Chodzi o bilety:

• 30-dniowe i 90-dniowe;
• 30-dniowe Metrobilety – wspólną ofertę ZTM i Kolei Śląskich;
• Bilety wieloprzejazdowe ważne przez 180 dni;
• Bilety dzienne (ważne do północy dnia, w którym zostały kupione),
• Bilety 24-godzinne (ważne przez 24 godziny i uprawniające do przejazdu liniami autobusowymi na lotnisko);
• Bilety jednorazowe – w tym również bilety grupowe umożliwiające przejazd do 5 osób w grupie.

Z aplikacji Mobilny ŚKUP może korzystać posiadacz karty ŚKUP – po zalogowaniu się do niej przez podanie numeru posiadanej przez siebie – spersonalizowanej lub niespersonalizowanej – karty ŚKUP lub loginu oraz podaniu hasła. Po zakończeniu modernizacji systemu ŚKUP, która rozpocznie się po rozstrzygnięciu przetargu i podpisaniu umowy (termin składania ofert upływa 16 lutego), możliwa będzie rejestracja nowych użytkowników także bez konieczności posiadania karty.

Kup i jedź – szybki zakup biletów jednorazowych

Po zalogowaniu się do aplikacji, na dole ekranu znajdują się dwa przyciski, które zostały wyróżnione na żółtym tle. Jeden z nich to „Kup i jedź”, czyli moduł szybkiego zakupu biletów jednorazowych w wersji normalnej lub ulgowej (20 minut lub jedno miasto; 40 minut lub dwa miasta; 90 minut lub cała sieć) oraz grupowego i bagażowego. Przycisk ten przede wszystkim pozwala na szybki zakup i wirtualne skasowanie biletu przed rozpoczęciem podróży.

Co ważne, wybierając ten sposób, nie ma możliwości kupowania biletów na zapas. Zaznaczenie kupna więcej niż jednego biletu oznacza, że wszystkie zostaną skasowane od razu po sfinalizowaniu transakcji. Dodatkowo, w sytuacji, kiedy będziemy chcieli kupić więcej niż jeden bilet – system zasugeruje nam najkorzystniejszy wariant. Dla przykładu: wybierając trzy bilety na 20 minut lub jedno miasto (3 zł) – po dodaniu czwartego biletu (łączny koszt to 12 zł) – na ekranie pojawi się odpowiedni komunikat wskazujący, że korzystniejszym rozwiązaniem będzie dla nas wybór biletu grupowego (10 zł). 

Bilet zakupiony w ramach modułu „Kup i jedź” wyświetlany jest na ekranie telefonu w postaci QR kodu, który należy okazać podczas kontroli.

Automatyczne podpowiedzi o numerach linii

Usprawnieniem jest również możliwość skorzystania z automatycznych podpowiedzi numerów linii autobusowych, tramwajowych lub trolejbusowych dla korzystających z funkcji „Kup i jedź”. Do tego niezbędne jest wyrażenie zgody na korzystanie z lokalizacji GPS.

Podanie numeru linii, w której rozpoczynamy naszą podróż, jest konieczne podczas zakupu każdego biletu jednorazowego w module „Kup i jedź”. Po uruchomieniu lokalizacji aplikacja zasugeruje nam krótką listę linii, zatrzymujących się na przystanku, w pobliżu którego się znajdujemy.

W sytuacji, gdy nie wyrazimy zgody na udostępnienie naszej lokalizacji, koniecznym będzie ręczne wpisanie numeru linii, w której rozpoczynamy swoją podróż. Po wyborze wszystkich biletów, które chcemy kupić, opcja „Zapłać” pozwoli nam sfinalizować transakcję. Możliwe formy płatności to BLIK lub szybki przelew internetowy.

Zakup biletu – dostępne bilety okresowe i kupowanie „na zapas”

Drugi moduł to „Zakup biletu”, dzięki któremu w aplikacji przechodzimy do wyboru interesującego nas biletu z całej oferty dostępnej w Taryfie ZTM. Poza biletami krótkookresowymi (20 minut lub jedno miasto; 40 minut lub dwa miasta; 90 minut lub cała sieć oraz grupowego i bagażowego), dostępne są w tym miejscu bilety średniookresowe (dzienny, 24-godzinny lub tygodniowy) oraz długookresowe (30- i 90-dniowy, wieloprzejazdowy, Metrobilet).

W odróżnieniu od poprzedniej opcji, w tym module wszystkie zakupione bilety można zakodować później na naszej karcie ŚKUP. Mobilna Aplikacja pozwala zatem na zdalny zakup biletów – dotychczas możliwy tylko za pośrednictwem Portalu Klienta ŚKUP.

Co ważne, zapisanie biletów na karcie ŚKUP nie będzie już konieczne w przypadku, gdy jako użytkownicy kart spersonalizowanych kupimy w ten sposób bilet 30-dniowy, 90-dniowy oraz Metrobilet. UWAGA! Należy pamiętać, że wyjątek ten dotyczy w tym momencie tylko tych trzech rodzajów biletów.  Wynika to z faktu, że bilety te kupowane są wraz ze wskazaniem daty rozpoczęcia ich obowiązywania. Korzystając w ten sposób z imiennych biletów 30 i 90-dniowych oraz Metrobiletów, nie będzie już potrzeby noszenia przy sobie karty ŚKUP. Bilety te zostaną zapisane w aplikacji, a podczas kontroli wystarczające będzie tylko okazanie wygenerowanego dla nich kodu QR.

Wyjątkiem są bilety krótkookresowe/jednorazowe zakupione w module „Zakup biletu” (nie dotyczy opcji „Kup i jedź”) oraz wieloprzejazdowe – dostępne tylko dla karty spersonalizowanej – oraz wszystkie bilety dla karty niespersonalizowanej. W ich przypadku w dalszym ciągu będzie konieczne „zapisanie ich” na karcie ŚKUP i przykładanie karty do kasownika na początku każdego przejazdu. Podobnie jak w przypadku opcji „Kup i jedź” – możliwe formy płatności to BLIK oraz szybki przelew internetowy.

Mobilny ŚKUP – pozostałe funkcje

Poza wymienionymi funkcjonalnościami, aplikacja umożliwia także skontaktowanie się z ZTM – bez konieczności bezpośredniego udania się do Punktu Obsługi Pasażera czy Punktu Obsługi Klienta.

Przy pomocy aplikacji zgłosimy też sprawy dotyczące infrastruktury pojazdowej, przystankowej, a także automatów i parkomatów ŚKUP – z możliwością przesyłania zdjęć. W ten wygodny sposób będzie można m.in. przesłać informację o zbyt dużej liczbie pasażerów w danym pojeździe.

Mobilny ŚKUP umożliwia również uzyskanie dostępu do aktualnych rozkładów jazdy ZTM. Dzięki możliwości wysłania wiadomości pozwala bezpośrednio kontaktować się z organizatorem komunikacji. Aplikacja wyświetla także dane o posiadanej karcie takie jak zapisane środki, ulgi, datę ważności oraz daje możliwość zmiany hasła i kodu PIN, a nawet zablokowania karty oraz złożenia reklamacji i przegląd historii transakcji.