Europejskie metropolie zrzeszone w sieci European Metropolitan Authorities (EMA) podpisały deklarację o współpracy na rzecz rozwoju obszarów miejskich. Wydarzenie miało miejsce w poniedziałek (27 czerwca) podczas 11. Światowego Forum Miejskiego w Katowicach.

Deklaracja Katowicka została podpisana m.in. przez obszary metropolitalne: Barcelony, Brukseli, Oslo, Helsinek, Turynu, Porto, Paryża, Montpellier i Wiednia.

Światowe Forum Miejskie to doskonała okazja do zacieśniania współpracy z międzynarodowymi partnerami. Dlatego podczas tegorocznego wydarzenia odbyło się forum European Metropolitan Authorities (EMA), którą tworzy ok. 20 europejskich metropolii. GZM współpracuje z siecią EMA od 2018 roku.

Podczas spotkań Forum sieci EMA podpisywane są deklaracje, które stanowią manifest ideowy, podkreślający najważniejsze kierunki rozwojowe, które są wspólne i ważne dla wszystkich biorących udział w spotkaniu europejskich metropolii. W ubiegłym roku deklaracja była podpisywana podczas forum miejskiego w Porto. Już wtedy władze GZM zaprosiły przedstawicieli EMA do podpisania kolejnej deklaracji stolicy Metropolii – Katowicach.

– Przez ostatnie siedem lat myślę, że pokazaliśmy, że nasza sieć EMA jest miejscem dialogu europejskich metropolii – mówił Ernest Maragall, wiceprezydent ds. współpracy międzynarodowej Obszaru Metropolitalnego Barcelony, który koordynuje współpracę w ramach sieci EMA.

– Funkcjonowanie naszych obszarów metropolitalnych pomaga nam w codziennych staraniach, aby podnosić jakość i komfort życia w naszych miastach. Łączymy duże, średnie i małe miasta, jak również obszary wiejskie. Współpracując w sieci EMA dzielimy się swoimi doświadczeniami w rozwiązywaniu problemów ponadlokalnych. Współpracując ze sobą chcemy, aby nasz głos był słyszany w Unii Europejskiej, w tym, jeśli chodzi o alokację zasobów. Chcemy, aby dzięki temu nasza rola zyskiwała na znaczeniu na forum unijnym, a przez to pozwalała rozwijać i rozszerzać zakres zadań, które związki metropolitalne mogą wykonywać, ponieważ często są to działania, które są przez nas realizowane na co dzień – dodawał.

Deklaracja katowicka skupiona jest wokół pięciu celów: wsparcia dla Ukrainy, zarządzania metropolitalnego, zasobów i infrastruktury, zmian klimatycznych, współpracy i wymiany międzynarodowej. Podpisując deklarację, przedstawiciele europejskich władz metropolitalnych zobowiązali się do podjęcia wszelkich działań w celu wypełnienia przyjętych kluczowych punktów.

-W obliczu bestialskiego ataku Rosji na Ukrainę, nasze metropolie pokazały, że nikogo nie zostawimy bez pomocy – podkreślał Kazimierz Karolczak, który rozpoczął spotkanie od podziękowania metropoliom europejskim z sieci EMA za wsparcie w niesieniu pomocy obywatelom Ukrainy.

– W tym trudnym czasie nasze miasta i metropolie pokazały, że łączące nas relacje, przekuwamy w realną pomoc. Zaraz po informacjach o wybuchu wojny, odbieraliśmy telefony i maile od naszych partnerów z pytaniami co jest najbardziej nam potrzebne w udzieleniu pomocy obywatelom ukraińskimi, którzy uciekają przed wojną. Dzięki naszym zagranicznym partnerom mogliśmy pomóc miastom członkowskim metropolii w zorganizowaniu miejsc noclegowych dla setek uchodźców – dodawał.

EMA tworzy przestrzeń do debaty politycznej dla europejskich obszarów metropolitalnych. Ma na celu wymianę doświadczeń, wspieranie wspólnych projektów, a także podejmowanie wspólnych działań na rzecz wzmacniania roli obszarów metropolitalnych w agendach Unii Europejskiej oraz w projektowanych instrumentach finansowych.

Działania na rzecz rozwoju transportu publicznego oraz elektromobilności, zapobieganie skutkom zmian klimatycznych, rozwój terenów zielonych, wymiana doświadczeń w zarządzaniu metropolią oraz planowaniem przestrzennym – to kilka z przykładów form współpracy, którą będzie realizować Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia oraz Obszar Metropolitalny Barcelony (AMB). Te wielkie organizmy miejskie podpisują porozumienie o partnerstwie.

– W rozwoju Metropolii stawiamy na współpracę z wielkimi organizmami miejskimi. To ważne dla nas, aby korzystać z ich doświadczeń oraz szukać inspiracji do dalszego działania – mówi Kazimierz Karolczak, przewodniczący Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii.

– Obszar Metropolitalny Barcelony jest dla nas bardzo ważnym partnerem. To jeden ze znaczących liderów rozwoju w Europie i na świecie. Charakteryzuje się dużym potencjałem gospodarczym, wysokim stopniem innowacyjności firm, wysoką jakością życia oraz nowoczesnymi rozwiązaniami związanymi ze zrównoważonym rozwojem metropolii, jako organizmu miejskiego. Chcemy korzystać z doświadczeń naszych nowych partnerów, by GZM stała się miejscem o wysokiej jakości życia – tłumaczy Kazimierz Karolczak.

Porozumienie określa konkretne obszary współpracy. Obie Metropolie będą działać na rzecz transportu publicznego, logistyki oraz elektromobilności. Będą także współpracować w ramach działań związanych z rozwojem terenów zielonych oraz zapobieganiem negatywnym skutkom zmian klimatycznych. Współdziałanie będzie związane także z planowaniem przestrzennym oraz rozwojem gospodarczym.

– Współpraca między metropoliami jest kluczem do przezwyciężenia głównych wyzwań metropolitalnych, takich jak bezrobocie, ubóstwo, brak tanich mieszkań, ożywienie gospodarcze, zmiana klimatu, problemy z mobilnością lub zanieczyszczenie powietrza – mówi Ernest Maragall i Mira, wiceprzewodniczący ds. stosunków międzynarodowych i współpracy Obszaru Metropolitalnego Barcelony.

– Silna współpraca owocuje wymianą doświadczeń, dobrymi praktykami i opracowywaniem wspólnych projektów w celu sprostania tym wyzwaniom w podejściu ponadlokalnym. Współpraca ta będzie również oznaczać dalszy rozwój i rozszerzenie relacji między naszymi gminami a lokalnymi interesariuszami, takimi jak uniwersytety, ośrodki badawcze, firmy czy przedsiębiorcy. To porozumienie jest znakomitą okazją do poszukiwania wspólnych celów, wzmacniania naszych kompetencji i dalszej wspólnej pracy na rzecz metropolitalnego wymiaru polityk Unii Europejskiej – dodaje Ernest Maragall i Mira.

Metropolie będą też współpracować w wydarzeniach na skalę międzynarodową, m.in. podczas Światowego Forum Miejskiego, które odbędzie się w Katowicach w 2022 r. 

Porozumienie jest wynikiem wcześniejszej współpracy obu Metropolii. Obejmowała ona m.in. projekt GZM pod nazwą „REthinking Metropolises” oraz inne działania w ramach sieci European Metropolitan Authorities, m.in. we współtworzenie zespołu zadaniowego wypracowującego wspólne stanowisko metropolii europejskich do instytucji UE, w sprawie Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności.

Obszar Metropolitalny Barcelony został zarejestrowany w październiku 2011 r. Powstał, na mocy prawa uchwalonego przez Parlament Katalonii 27 lipca 2010 r., na bazie trzech już funkcjonujących organizacji metropolitalnych – Związku Gmin Obszaru Metropolitalnego Barcelony, Agencji Ochrony Środowiska oraz Związku Transportu Metropolitalnego. W jego skład wchodzi 36 gmin, które zajmują 636 km kw. Mieszka w nich ponad 3,2 mln osób. Obszary zurbanizowane zajmują ok. 48 proc. całości powierzchni. Metropolia wytwarza 52 proc. PKB Katalonii oraz 10 proc. PKB Hiszpanii. Rocznie do Metropolii przyjeżdża ok. 52,7 mln osób, w tym ok. 11 mln stanowią turyści.

Obszar Metropolitalny Barcelony to drugi wielki organizm miejski, z którym Metropolia GZM zawiera porozumienie o współpracy. W sierpniu 2019 r. podobny dokument został podpisany z Metropolią Ruhry.