O tym, że wodę należy oszczędzać wiemy wszyscy. Na różne sposoby dbamy o to, by zużywać jej jak najmniej, dbając o środowisko i przyszłe pokolenia. Gmina Psary zrobiła duży krok w tym kierunku, ponieważ od 2010 do 2020 roku udało się wymienić prawie 60% starych sieci wodociągowych.

Zbiorcza sieć wodociągowa, powstawała na przełomie lat 70-tych i 80-tych ubiegłego wieku. Jest ona zasilana z trzech ujęć wody: ze studni SM4 w Malinowicach przy ul. Wiejskiej, ze studni SD 1 przy ul. Pocztowej w Dąbiu oraz ze źródła powierzchniowego nr I w Górze Siewierskiej przy ul. Kościuszki. Ogółem w gminie Psary mamy 108 km publicznej sieci wodociągowej oraz 56 km przyłączy do posesji. Z upływem lat stalowe rury są już niestety skorodowane i nieszczelne, dlatego gmina Psary dąży do wymiany wszystkich sieci wodociągowych. Tworzone są projekty techniczne przebudowy tam, gdzie stara sieć jest jeszcze nie wymieniona, aby ograniczyć straty wody do minimum. Wśród wielu czynników wpływających na utraty wody głównym źródłem są jednak nieszczelności sieci i instalacji wodociągowych, które pojawiają się już u odbiorców.

Od 2010 roku gmina Psary realizuje szereg zadań o charakterze inwestycyjnym, polegających na wymianie sieci wodociągowej na terenie całej gminy. Prace prowadzone są przez firmy zewnętrzne oraz przez ZGK Psary. Sukcesywnie realizowana jest wymiana sieci wodociągowej od głównego źródła zasilającego mieszkańców w kierunkach granicznych gminy. W latach 2010 – 2020 dokonano przebudowy ponad 62 km sieci wodociągowej, co stanowi 57% łącznej długości sieci w naszej gminie. Całkowity koszt przedsięwzięcia wyniósł 16 880 981,99 zł. Przyczyniło się to w znacznym stopniu do poprawy jakości wody dostarczanej mieszkańcom gminy Psary, jak również pozytywnie wpłynęło na ograniczenie strat wody w systemie wodociągowym. W tym okresie udało się ograniczyć straty wody z 48,74% do 34,93%, a do końca 2020 roku prognozuje się ich zmniejszenie do poziomu 30%. Ilość awarii występujących na sieciach została znacznie ograniczona z poziomu 95 awarii w 2016 roku do 36 awarii w 2019 r.. Trzeba pamiętać, że jedno nieszczelne urządzenie oznacza wiele litrów straconej wody, a każda awaria zawsze wiąże się z niedogodnościami dla wszystkich. Mieszkańcy pozbawieni są wody, ZGK pracuje w trybie pilnym, a olbrzymie straty wody powodowane są płukaniem sieci, by woda ponownie nadawała się do użytku. Dodatkowo zdecydowano, że podczas wymiany wodomierzy na nowe, będą one zamontowane na granicach działek. Takie rozwiązanie uniemożliwia nielegalny pobór wody, skutkuje mniejszą liczbą kradzieży, a w konsekwencji ogranicza ilość straconej wody. Nowe wodomierze są wyposażone w moduł umożliwiający radiowy odczyt licznika.

Wymianę starej sieci wodociągowej rozpoczęto w 2010 roku na ul. Wiejskiej w Sarnowie i Preczowie. Prace prowadzone były przez kolejnych 10 lat, poprzez wszystkie miejscowości naszej gminy, aż do 2020 roku gdzie jest budowana i wymieniana sieć wodociągowa przy DW 913. W tym roku gmina Psary udzieliła dotacji celowej w wysokości 850 000,00 zł przeznaczonej na zadania związane z przebudową sieci wodociągowej. Wszystkie omówione działania przynoszą pozytywny efekt jakim jest zmniejszenie strat wody z poziomu 50% do 30%. Oczywiście poprawa cieszy, ale jest jeszcze dużo do zrobienia. Cały czas prowadzone są systematyczne prace poprawiające funkcjonowanie istniejącego już wodociągu, a także powstają projekty techniczne całkiem nowych odcinków, w sytuacjach gdy zasiedlane są lokalizacje do tej pory pozbawione mieszkańców.

Sukcesywna wymiana sieci wodociągowej powoduje że Zakład Gospodarki Komunalnej w Psarach, coraz mniej wody wydobywa oraz sukcesywnie zwiększa sprzedaż. Zmniejszenie wydobycia wody z głębinowego źródła, które jest najtańsze i w 80% dostarcza wodę do domów mieszkańców gminy Psary, pozwala oszczędzać zasoby wody z myślą o przyszłych pokoleniach.

Źródło: UG Psary

Zgodnie z przyjętym w ubiegłym roku harmonogramem, od 5 października br. zmienią się taryfy Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji w Rudzie Śląskiej. Cena za 1 m³ dostarczanej wody wyniesie 5,63 zł, a za 1 m³ odprowadzanych ścieków – 9,59 zł. Opłaty abonamentowe pozostają na tym samym, niezmienionym poziomie przez cały okres obowiązywania taryfy, który obejmuje lata 2019-2022.

– W latach 2015–2018 opłata za wodę i ścieki była praktycznie niezmienna. W tym okresie zwiększyła się tylko o 1 grosz. Przyjęta w ubiegłym roku trzyletnia taryfa musiała uwzględniać wzrost kosztów zakupu materiałów i usług, wynagrodzeń, a także energii elektrycznej i gazu – przypomina Grzegorz Rybka, prezes PWiK Sp. z o.o.

W przypadku Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji w Rudzie Śląskiej jednym z najważniejszych czynników decydującym o wysokości taryfy jest stawka zakupu wody od Górnośląskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów S.A. Kolejne pozycje, które mają wpływ na taryfę, to: amortyzacja, wynagrodzenia pracowników przedsiębiorstwa, zakup materiałów eksploatacyjnych, a także zakup energii czy usług związanych z zagospodarowaniem odpadów.

Zgodnie z zatwierdzoną w ubiegłym roku taryfą rudzianie od 5 października 2020 r. do 4 października 2021 r. za wodę i ścieki będą płacić łącznie 15,22 zł brutto. W kwocie tej cena 1 m³ wody wyniesie 5,63 zł (do tej pory 5,53 zł), a 1 m³ odprowadzanych ścieków 9,59 zł (do tej pory 9,27 zł). W kolejnym roku taryfowym, od 5 października 2021 r. do 4 października 2022 r. 1 m³ wody kosztować będzie 5,76 zł brutto, natomiast ścieki 9,88 zł brutto za 1 m³.

Wysokość poszczególnych opłat abonamentowych została ustalona na cały okres obowiązywania taryfy. Dla osób posiadających tylko wodomierz główny i rozliczających się na podstawie faktury papierowej wynosi 5,24 zł brutto. Z kolei osoby, które mają zamontowane dwa liczniki – główny i podlicznik na ogród – płacą 6,37 zł brutto. Opłata abonamentowa dla klientów, którzy rozliczają się z PWiK drogą elektroniczną, wynosi 3,30 zł brutto w przypadku posiadania jednego wodomierza, a w przypadku posiadania wodomierza głównego i podlicznika na ogród – 4,44 zł brutto.

Obecna taryfa, zgodnie z obowiązującą od końca 2017 r. ustawą o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków, została zatwierdzona przez regulatora tych cen – Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie, a dokładniej Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej (w przypadku Rudy Śląskiej z siedzibą w Gliwicach).

Przypomnijmy, że Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji realizuje budowę i modernizację blisko 32 km sieci wodociągowej i kanalizacyjnej za prawie 30 mln zł. Inwestycje te zostały zapisane w przyjętym przez Radę Miasta „Wieloletnim planie rozwoju i modernizacji urządzeń wodociągowych i urządzeń kanalizacyjnych na lata 2018– 2021”. Inwestycje są realizowane ze środków własnych przedsiębiorstwa, m.in. z wypracowanych zysków oraz ze środków zewnętrznych z Narodowego i Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Obecnie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. w Rudzie Śląskiej dostarcza wodę poprzez sieć wodociągową o długości 448,5 km, natomiast do odbioru ścieków służy mu sieć kanalizacyjna o długości 330,8 km. PWiK eksploatuje 6 pompowni wody, 48 przepompowni ścieków oraz 3 mechaniczno–biologiczne oczyszczalnie ścieków: „Halemba-Centrum”, „Barbara” i „Orzegów”.

Źródło: UM Ruda Śląska

Podejmowanie wspólnych działań mających na celu osiągnięcie neutralności klimatycznej Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii do 2050 roku poprzez m.in. zapewnienie wsparcia eksperckiego i pomocy w pozyskaniu finansowania planowanych projektów – to główne założenia współpracy nawiązanej z europejską organizacją EIT Climate-KIC, wspieraną przez unijny Europejski Instytut Innowacji i Technologii. GZM oraz EIT Climate-KIC podpisały list intencyjny o współpracy.

Neutralność klimatyczna oraz związana z nią transformacja energetyczna, to najważniejsze wyzwania przed którymi stoją wszystkie państwa Unii Europejskiej. Nadrzędnym celem jest redukcja emisji gazów cieplarnianych przez państwa wspólnoty m.in. w sektorze energetyki, transporcie czy przemyśle w perspektywie czasowej do 2050 roku. Jeśli całkowita redukcja nie będzie możliwa, istotne będzie zaplanowanie wsparcia i rozwoju działań związanych ze zwiększeniem pochłanialności dwutlenku węgla w regionie np. poprzez nowe nasadzenia drzew. Działania te mają na celu przeciwdziałanie zmianom klimatycznym, spowodowanym globalnym ociepleniem i jego konsekwencjami takimi jak gwałtowny przebieg zjawisk atmosferycznych.

Szeroko rozumiana ochrona środowiska, związana m.in. z działaniami na rzecz poprawy jakości powietrza, zapobieganiu suszy poprzez małą retencję i wzmocnieniem metropolitalnej sieci zielonych przestrzeni publicznych, w tym ogrodów botanicznych i parków, to jedne z kluczowych działań Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii, które zostały zawarte w zaktualizowanym „Programie działań strategicznych do roku 2022, z perspektywą do roku 2030”.

– Współpraca Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii z EIT Climate-KIC i jego społecznością międzynarodową, pomoże połączyć siły lokalne poprzez m.in. wykorzystanie dostępnych instrumentów finansowych, fachowej wiedzy i narzędzi w celu zwiększenia innowacji klimatycznych w naszym regionie – mówi Grzegorz Podlewski, wiceprzewodniczący zarządu GZM.

– Czerpiąc z wiedzy i doświadczeń ekspertów z EIT Climate-KIC będziemy mogli lepiej przygotować się do osiągnięcia celu neutralności klimatycznej do 2050 roku oraz do transformacji energetycznej, która jest z tym bezpośrednio związana. Dla naszego postindustrialnego obszaru jest to również bardzo ważne z punktu widzenia gospodarczego. Zmiany się nieuniknione, ponieważ zasoby naturalne paliw kopalnych są ograniczone. Dlatego musimy myśleć o przyszłości w jakiej będą żyły kolejne pokolenia. To, co jest najważniejsze w tej chwili, to rozważne i ostrożne prowadzenie tych zmian, by móc budować wizję bezpiecznego, nowoczesnego, dobrze zorganizowanego i przyjaznego obszaru – dodaje.

EIT Climate-KIC to dynamiczna ogólnoeuropejska organizacja, która działa w 24 krajach z biurami w całej Europie, w tym w Polsce (aktywne działania w Krakowie, Rybniku), Brukseli, Londynie, Paryżu czy Berlinie, jak również rozwija swoją sieć partnerstw w Chinach, USA, Australii i Izraelu. Jest to swoista społeczność innowacji wiedzy założona i finansowana przez należący do Unii Europejskiej Europejski Instytut Innowacji i Technologii.

– Naszą misją jest łączenie najbardziej ambitnych interesariuszy klimatycznych w Europie w obrębie całych państw, ale także miast i regionów. Region śląski jest doskonałym przykładem tego, jak istotne jest otwarte i innowacyjne podejście do walki ze zmianami klimatycznymi – mówi Magdalena Dul-Komosińska, Dyrektor Regionu CEE w EIT Climate-KIC.

– Wierzymy, że rozpoczęcie współpracy z Górnośląsko-Zagłębiowską Metropolią może okazać się milowym krokiem na naszej drodze do neutralności klimatycznej regionu śląskiego. Pracując nad przyspieszeniem przejścia na gospodarkę bezemisyjną, w EIT Climate-KIC identyfikujemy i wspieramy innowacje, które pomagają społeczeństwu łagodzić zmiany klimatyczne i dostosowywać się do nich. Mamy nadzieję, że nasze wspólne działania przyczynią się do skuteczniejszej walki z wyzwaniami, przed którymi stoi Śląsk i Zagłębie w tych obszarach – podkreśla.

Współpraca Metropolii z EIT Climate-KIC pozwoli na włączenie do międzynarodowej sieci partnerów, których zadaniem jest rozwijanie, promowanie i wspieranie działań związanych z ochroną klimatu. Pozwoli również lepiej identyfikować zadania, a także pozyskiwać wsparcie eksperckie, doradcze i finansowe, by móc dążyć do rozwiązania tych problemów. Nawiązana współpraca to również możliwość wymiany doświadczeń, dobrych praktyk, udostępnianie programów edukacyjnych i wyników badań.      

Więcej informacji o Climate-KIC: https://www.climate-kic.org/

Rolnicy, którzy chcą zabezpieczyć swoje uprawy przed skutkami suszy, mogą ubiegać się w Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa o dotację na inwestycje w nawadnianie gospodarstwa. 21 lutego ruszył nabór wniosków, który potrwa do 20 kwietnia 2010 r.

O pomoc, która realizowana jest w ramach działania „Modernizacja gospodarstw rolnych” z PROW 2014-2020,  może wystąpić rolnik posiadający gospodarstwo o powierzchni co najmniej 1 ha i nie większe niż 300 ha. Wnioskodawca powinien zarabiać na produkcji zwierzęcej lub roślinnej, o czym ma świadczyć wykazany  przychód w wysokości co najmniej 5 tys. zł, odnotowany w okresie 12 miesięcy poprzedzających miesiąc złożenia wniosku. Konieczna jest także obecność w krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności. Co istotne, przyznanie pomocy w tym obszarze wsparcia nie jest uzależnione od wielkości ekonomicznej gospodarstwa i nie trzeba wykazywać wzrostu wartości dodanej brutto (GVA).

Wsparciem z ARiMR mogą zostać objęte trzy kategorie inwestycji: ulepszające już istniejące instalacje nawadniające; powiększające obszar nawadniania; jednocześnie powiększające obszar nawadniania oraz ulepszające już istniejące instalacje.

Ubiegając się o dotację na nawadnianie należy: w przypadku ulepszenia istniejących instalacji – doprowadzić do oszczędności wody na poziomie co najmniej 10 proc.; w przypadku powiększenia obszaru nawadniania – wykazać brak znaczącego negatywnego oddziaływania inwestycji na środowisko; w przypadku inwestycji wpływających na jednolite części wód powierzchniowych lub podziemnych, których stan ze względu na ilość wody został w planie gospodarowania wodami w dorzeczu określony jako mniej niż dobry – wykazać ponadto  faktyczną (efektywną) oszczędność wody. Stąd też każda z inwestycji w nawadnianie musi mieć zainstalowane urządzenie do pomiaru zużycia wody.

Pomoc finansowa na jednego beneficjenta i jedno gospodarstwo wynosi maksymalnie 100 tys. zł, przy czym refundacji podlega 50 proc. kosztów poniesionych na realizację inwestycji (60 proc. w przypadku młodego rolnika). Minimalny poziom kosztów inwestycji musi być wyższy niż 15 tys. zł. Planowane operacje mogą być realizowane tylko jednoetapowo. Zakończenie realizacji operacji i  złożenie wniosku o płatność powinno nastąpić przed upływem 24 miesięcy od dnia zawarcia umowy o przyznaniu pomocy, lecz nie później niż do 30 czerwca 2023 r.

Realizację operacji oraz ponoszenie kosztów kwalifikowalnych można rozpocząć „na własne ryzyko” od dnia złożenia wniosku o przyznanie pomocy.

Rolnicy mogą sfinansować z tego programu m.in. budowę studni i zbiorników; zakup maszyn i urządzeń do poboru, magazynowania, uzdatniania, odzyskiwania lub rozprowadzania wody, instalacji nawadniających i systemów do sterowania nawadnianiem.

Wnioski przyjmują oddziały regionalne ARiMR, można je także składać za pośrednictwem biur powiatowych.

O 70 proc. więcej musi płacić rudzkie PWiK za gaz wykorzystywany w oczyszczalniach. Z kolei o ponad 40 proc. wzrósł w ostatnim czasie koszt usług związanych z zagospodarowaniem odpadów i osadów ściekowych. „Do góry” poszła też cena wody, którą spółka musi kupować od Górnośląskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów. Przez wzrost m.in. tych kosztów od 5 października zmienią się taryfy.

Będzie drożej. Teraz za 1 m³ dostarczanej wody trzeba będzie zapłacić 5,53 zł, a za 1 m³ odprowadzanych ścieków 9,27 zł. – Cen nie podwyższaliśmy praktycznie od trzech lat. Teraz nie mamy jednak wyjścia. Na takie rozwiązanie uzyskaliśmy zgodę Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej – zaznacza prezes PWiK Grzegorz Rybka.

– Opłata za wodę i ścieki jest praktycznie od 2015 r. niezmienna. Od tego czasu zwiększyła się tylko o 1 grosz. Natomiast w tym okresie bardzo zmieniła się rzeczywistość, w której żyjemy. Wzrosły koszty zakupu materiałów i usług, wynagrodzeń, a także energii elektrycznej i gazu – podkreśla prezes Rybka. – Przypomnę, że zgodnie z prawem przedsiębiorstwo wodociągowe może zmienić taryfę w okresie jej obowiązywania tylko w przypadku zmian w warunkach ekonomicznych, które mają wpływ na cenę wody i ścieków. Dodatkowo musi to wszystko dokładnie udokumentować – dodaje.

W przypadku PWiK w Rudzie Śląskiej jednym z najważniejszych czynników decydującym o wysokości taryfy jest stawka zakupu wody od Górnośląskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów S.A., które podniosło cenę jednego metra sześciennego wody o 9 groszy – Oznacza to wzrost naszych kosztów i konieczność podniesienia stawki za wodę o 10 groszy. Pozostały jeden grosz to m.in. podatki i amortyzacja – informuje Grzegorz Rybka, prezes Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. w Rudzie Śląskiej.

Kolejne pozycje, które mają wpływ na wielkość samej taryfy, co do których planuje się wzrost kosztów, to: amortyzacja, wynagrodzenia pracowników przedsiębiorstwa, zakup materiałów eksploatacyjnych, a także zakup energii czy usług związanych z zagospodarowaniem odpadów.

– Najbardziej kosztochłonna jest działalność kanalizacyjna. Same ceny usług związanych z zagospodarowaniem osadów i odpadów powstających w procesie oczyszczania ścieków wzrosły o ponad 40 proc., natomiast za gaz wykorzystywany w oczyszczalniach trzeba płacić o 70 proc. więcej – wylicza Grzegorz Rybka.

Zgodnie z zatwierdzoną taryfą rudzianie od 5 października 2019 r. do 4 października 2020 r. za wodę i ścieki będą płacić łącznie 14,80 zł brutto. W kwocie tej cena 1 m³ wody wyniesie 5,53 zł (do tej pory 5,43 zł), a 1 m³ odprowadzanych ścieków 9,27 zł (do tej pory 8,37 zł). W kolejnym roku taryfowym, od 5 października 2020 r. do 4 października 2021 r. 1 m³ wody kosztować będzie 5,63 zł brutto, natomiast ścieki 9,59 zł brutto za 1 m³. Z kolei od 5 października 2021 r. do 4 października 2022 r. rudzianie za 1 m³ wody i 1 m³ odprowadzanych ścieków zapłacą odpowiednio 5,76 zł i 9,88 zł.

Wraz ze zmianą taryfy spółka ustaliła również na najbliższe trzy lata wysokość poszczególnych opłat abonamentowych. Od 5 października opłata abonamentowa dla osób posiadających tylko wodomierz główny i rozliczających się na podstawie faktury papierowej wynosić będzie 5,24 zł brutto, do tej pory było to 4,09 zł brutto. Z kolei osoby, które mają zamontowane dwa liczniki – główny i podlicznik na ogród, zapłacą teraz 6,37 zł brutto, aktualnie jest to 5,04 zł.

Minimalnie wyższe opłaty obowiązywać będą klientów PWiK, którzy rozliczają się ze spółką drogą elektroniczną. W tym przypadku opłata abonamentowa wynosić będzie 3,30 zł brutto (było 2,65 zł) w przypadku posiadania jednego wodomierza, a w przypadku posiadania wodomierza głównego i podlicznika na ogród – 4,44 zł brutto (było 3,61 zł). – Pomimo podwyżki na tle większych miast województwa z naszymi cenami wody i ścieków znajdujemy się po środku stawki – zauważa prezes Rybka.

Dotychczasowe stawki za dostarczaną wodę i odprowadzane ścieki obowiązywały od maja 2018 r. Zgodnie z obowiązującą od końca 2017 r. ustawą o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków zatwierdzone zostały na okres trzech lat przez regulatora tych cen – Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie, a dokładniej Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej (w przypadku Rudy Śląskiej z siedzibą w Gliwicach). Z uwagi jednak na zmianę warunków ekonomicznych rudzka spółka wodociągowa mogła zwrócić się o korektę tych stawek, jednocześnie argumentując ich zasadność. Po dokładnej analizie i zatwierdzeniu przedstawionych analiz organ regulacyjny zatwierdził nowe taryfy.

Przypomnijmy, że na najbliższe dwa lata Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji zaplanowało budowę i modernizację blisko 32 km sieci wodociągowej i kanalizacyjnej za prawie 30 mln zł. Inwestycje te zostały zapisane w przyjętym w lutym br. przez Radę Miasta „Wieloletnim planie rozwoju i modernizacji urządzeń wodociągowych i urządzeń kanalizacyjnych na lata 2018– 2021”.

Plan zakłada budowę i przebudowę w ciągu czterech lat 19,8 km sieci kanalizacyjnej i 12,1 km sieci wodociągowej. Inwestycje te będą realizowane ze środków własnych przedsiębiorstwa, m.in. z wypracowanych zysków oraz ze środków zewnętrznych z Narodowego i Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Obecnie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. w Rudzie Śląskiej dostarcza wodę poprzez sieć wodociągową o długości 446,7 km, natomiast do odbioru ścieków służy mu sieć kanalizacyjna o długości 328,2 km. PWiK eksploatuje 6 pompowni wody, 48 przepompowni ścieków oraz 3 mechaniczno–biologiczne oczyszczalnie ścieków: „Halemba-Centrum”, „Barbara” i „Orzegów”.