Mieszkańcy znów będą decydować o przyszłości miasta

Już 12 maja 2025 roku rozpocznie się nabór wniosków do trzynastej edycji Budżetu Obywatelskiego w Rudzie Śląskiej. Mieszkańcy będą mogli zgłaszać projekty, które zostaną sfinansowane z dedykowanej puli środków w wysokości 5 781 585 zł. Osoby zainteresowane zgłoszeniem projektu mogą wziąć udział w spotkaniu informacyjnym, które odbędzie się 8 maja na terenie Stacji Biblioteka.

Z budżetu obywatelskiego na 2026 r. wyodrębniono środki na realizację zadań małych i dużych. Na zadania duże przeznaczono 1 681 585 zł, a na zadania małe 4 100 000 zł. Szacunkowy koszt realizacji pojedynczego projektu dużego nie może być wyższy niż 1 681 585 zł. W przypadku projektów małych, koszt nie może przekroczyć 410 000 zł. Wnioski można składać od 12 do 23 maja w wersji papierowej, z kolei do 30 maja br. za pośrednictwem platformy elektronicznej.

– Budżet obywatelski to wyjątkowa szansa dla każdego mieszkańca Rudy Śląskiej, by stać się aktywnym współtwórcą zmian w mieście. To możliwość urzeczywistnienia oddolnych inicjatyw, które odpowiadają na realne potrzeby lokalnych społeczności. Zachęcam wszystkich do zaangażowania się, zgłaszania pomysłów i wspólnego kształtowania lepszej przyszłości Rudy Śląskiej – podkreśla Michał Pierończyk, prezydent miasta.

Zaplanowane zostało spotkanie informacyjne, omówione zostaną na nim kluczowe aspekty, które należy uwzględnić przy planowaniu projektów. – Zapraszam wszystkich zainteresowanych do udziału w spotkaniu. Omówimy tam szczegółowo zasady budżetu obywatelskiego i podpowiemy, jak przygotować poprawny wniosek. Pamiętajmy, że kluczowe jest, aby każdy zgłaszany projekt był zgodny z obowiązującymi przepisami prawa i stanowił zadanie własne gminy. Równie istotne jest, aby projekty miały charakter ogólnodostępny i bezpłatny dla wszystkich mieszkańców – mówi Liliana Moskała-Zydra, sekretarz miasta.

Przykładem problemu, na który należy zwrócić uwagę jest sytuacja, w której projekt zakłada budowę placu zabaw na terenie, który w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego (MPZP) jest oznaczony jako zieleń urządzona lub częściowo przeznaczony pod budowę drogi. – Takie działanie jest niezgodne z przeznaczeniem terenu określonym w MPZP, co automatycznie dyskwalifikuje projekt – dodaje Liliana Moskała-Zydra.

Inne częste błędy to m.in. brak zgodności z obowiązującymi przepisami prawa, np. planowanie placu zabaw bez zachowania odpowiedniej odległości od dróg i budynków; realizacja projektu na terenach, na których miasto nie może legalnie realizować inwestycji, np. użytki ekologiczne; planowanie inwestycji na terenach zagrożonych zalewaniem lub podtopieniami; realizacja projektów, które wykraczają poza kompetencje miasta (np. budowa wiat przystankowych, która leży w gestii Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii); realizacja zadań, które zakładają organizację cyklu wydarzeń kulturalnych i wskazują konkretnego wykonawcę (naruszenie ustawy Prawo zamówień publicznych).

Informacje i dokumenty do pobrania, w tym formularz zgłoszenia projektu oraz listę poparcia projektu, można znaleźć na platformie rudzkiego budżetu obywatelskiego oraz w Biuletynie Informacji Publicznej Urzędu Miasta Ruda Śląska. Ponadto zamieszczona tam została instrukcja sprawdzania własności terenu, która pozwoli na szybką weryfikację, czy planowana lokalizacja przedsięwzięcia należy do gminnego zasobu nieruchomości.

Zasady zgłaszania projektów pozostają bez zmian. Zgłaszający musi dołączyć do wniosku listę poparcia podpisaną przez co najmniej 30 mieszkańców Rudy Śląskiej. W przypadku zgłoszenia drogą elektroniczną nie trzeba dołączać cyfrowego odwzorowania listy, ale jej oryginał dostarczyć do Biura Obsługi Mieszkańców nie później niż w ciągu 7 dni kalendarzowych od daty przesłania formularza drogą elektroniczną.

Następnie złożone wnioski zostaną zweryfikowane pod względem zgodności z uchwałą Rady Miasta w sprawie wymagań formalnych. Zgłaszane propozycje mogą dotyczyć nie tylko zadań inwestycyjnych, ale także tzw. „projektów miękkich”, czyli przedsięwzięć o charakterze kulturalnym, sportowym czy społecznym, np. organizacji koncertów, zawodów sportowych czy festynów.

Budżet Obywatelski w Rudzie Śląskiej to już trzynastoletnia tradycja. Od 2014 roku, kiedy to na inicjatywy mieszkańców przeznaczono 2 mln zł, kwota ta systematycznie wzrasta. W 2025 roku osiągnęła 5,6 mln zł. Rośnie również zaangażowanie mieszkańców – od 3,5 tysiąca głosujących w pierwszej edycji do ponad 10 tysięcy w ostatniej.

Można już składać wnioski w ramach Rudzkiej Inicjatywy Lokalnej na 2025 rok. Procedura ta daje możliwość realizacji różnych pomysłów poprzez zapewnienie wsparcia finansowego ze strony miasta. Trzeba jednak pamiętać, że wnioskodawca musi zapewnić wkład własny, którym może być praca, środki rzeczowe lub pieniężne. W tym roku preferowane będą projekty o charakterze społecznym i kulturalnym. Do rozdysponowania jest 60 tys. zł. Wnioski należy składać do 15 kwietnia br. Wszystkie niezbędne informację dotyczące inicjatywy lokalnej w Rudzie Śląskiej znajdują się tutaj.

– Inicjatywa to forma partycypacji społecznej, która świetnie aktywizuje i integruje lokalną społeczność, a poza tym pokazuje, że każdy głos ma znaczenie – podkreśla Michał Pierończyk. – Dlatego zachęcam rudzian, którzy często mają bardzo interesujące pomysły, ale brak dostatecznych środków na ich realizację, do składania wniosków – mówi prezydent miasta.

Wniosek o realizację zadań w ramach inicjatywy lokalnej może zgłosić każdy pełnoletni mieszkaniec, którego projekt zyska poparcie innych mieszkańców. Można je składać osobiście w Biurze  Obsługi Mieszkańców, listownie na adres urzędu (pl. Jana Pawła II 6, 41-709 Ruda Śląska) lub  poprzez elektroniczną Platformę Usług Administracji Publicznej ePUAP opatrując go kwalifikowanym podpisem elektronicznym lub podpisem potwierdzonym profilem zaufanym ePUAP. Można też skorzystać z platformy elektronicznej. W przypadku zgłaszania projektu drogą elektroniczną, wnioskodawca zobowiązany jest dostarczyć listę poparcia w wersji papierowej nie później, niż w ciągu 7 dni kalendarzowych od daty przesłania formularza. Nabór wniosków jest prowadzony w trybie ciągłym. – Warto podkreślić, że wnioskodawca odpowiada za koordynację działań, a także jest odpowiedzialny za prawidłowe wykorzystanie przyznanych środków – mówi Liliana Moskała-Zydra, sekretarz miasta.

Po przeprowadzeniu oceny formalnej i wstępnej wniosku jest on opiniowany przez zespół ds. rudzkiej inicjatywy lokalnej. Ostateczną listę wniosków, które będą realizowane, zatwierdza prezydent miasta. Co ważne, w tegorocznej edycji inicjatywy lokalnej zmieniły się zasady punktacji wniosków. Premiowane są działania w obszarze kultury, sztuki, ochrony dziedzictwa czy podtrzymywania tradycji, a także edukacji i turystyki. Ważny jest również stopień zaangażowania wnioskodawcy, czyli jego wkład własny i jego rodzaj. Ponadto punkty przyznawane są m.in. za liczbę osób popierających projekt, cykliczność projektu, czy przyszły koszt utrzymania zrealizowanej inwestycji.
Po wybraniu danego pomysłu do realizacji z wnioskodawcą podpisywana jest umowa cywilnoprawna, w której deklaruje on realizację swojej części zadania, a także utrzymanie efektów całego projektu. – Należy podkreślić, że miasto nie przekazuje żadnych środków finansowych wnioskodawcy, a należności wynikające z realizacji danego zadania reguluje bezpośrednio u jego wykonawcy – mówi Liliana Moskała-Zydra. – Tym samym wnioskodawca nie jest obarczony koniecznością przedstawiania rozliczeń finansowych – dodaje.

Warto podkreślić, że inicjatywa lokalna pozwala na realizację przedsięwzięć nie tylko na gruncie miasta, ale także na terenach należących do innych właścicieli, np. spółdzielni mieszkaniowych. W tym wypadku niezbędna jest zgoda właściciela terenu wraz ze zobowiązaniem do utrzymania trwałości rzeczowych efektów projektu przez 3 kolejne lata. Poza tym musi być także spełnione kryterium ogólnodostępności.

Pomocnym narzędziem przy przygotowywaniu wniosków w ramach inicjatywy lokalnej może być także „wirtualny” ekspert z zakresu inicjatywy lokalnej, który utworzony został z wykorzystaniem sztucznej inteligencji GPT-4 od Open AI. Chatbot, który jest dostępny tutaj.  Udziela on podstawowych informacji na temat inicjatywy lokalnej, potrzebnych dokumentów, pozwala także przygotować kosztorys projektu. – W razie pytań i wątpliwości zachęcamy do kontaktu osobistego bądź telefonicznego pod numerem: 32 244 90 00 wew. 1250 – informuje Liliana Moskała–Zydra.

W ubiegłorocznej edycji Rudzkiej Inicjatywy Lokalnej zgłoszono 25 pomysłów. Zrealizowane zostały nasadzenia zieleni na terenie Wspólnoty Mieszkaniowej przy ul. Żeromskiego 4 i 8, wydzielono tam również przestrzeń przyjazną seniorom oraz pozostałym mieszkańcom, a także ustawiono pojemniki na deszczówkę. Wkładem własnym była praca wnioskodawców oraz zakup ławki z pergolą. Upiększony został również teren przy Szkole Podstawowej nr 30 oraz przy ul. Latki. Wkładem własnym również była praca zaangażowanych w projekt osób. Swoją pracą oraz środkami finansowymi projektodawcy wsparli pomysł wybudowania altany ogrodowej wraz z zagospodarowaniem terenu przy obiekcie sportowym TP Jastrząb Bielszowice. Kolejną zrealizowaną inicjatywą było zamontowanie stołu do ping-ponga przy ul. Szpaków. W planach była również organizacja festynu dzielnicowego w Halembie, który nie odbył się ze względu na warunki pogodowe. W ubiegłym roku pula środków na realizację zadań w ramach Inicjatywy Lokalnej wynosiła 100 tys. zł, z czego 70 tys. zł pochodziło z dotacji z Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii.

Pragniemy serdecznie
podziękować firmie z Siemianowic Śląskich, która wyszła z inicjatywą
wsparcia najbardziej potrzebujących osób starszych, samotnych i
niepełnosprawnych.

Siemianowicka firma, która pragnie zachować anonimowość, wyszła z
inicjatywą zaopatrywania w żywność najbardziej potrzebujących seniorów,
gdyż są to osoby o które powinniśmy szczególnie zadbać w tym czasie.

We wtorek odbył się pierwszy transport do wytypowanych przez MOPS dwudziestu najbardziej potrzebujących osób starszych.

Przygotowane przez darczyńcę paczki przerosły nasze oczekiwania, a
obdarowane osoby przyjmowały je ze wzruszeniem i wielką radością. Paczki
zawierały spory zapas artykułów spożywczych, wody mineralne, artykuły
chemiczne itp.

Takie wspaniałe gesty i bezinteresowne wsparcie w tym szczególnie trudnym dla wszystkich czasie są bezcenne, ponieważ umacniają w nas wiarę w drugiego człowieka.

Źródło: Agnieszka Rylska, MOPS , Siemianowice Śl.