Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (NCBR) oraz Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska
i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) podpisały dziś w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego umowę umożliwiającą finansowanie zakupu autobusów nowej generacji dla polskich miast uczestniczących w programie Bezemisyjny transport publiczny.

– Elektromobilność oraz poprawa jakości powietrza to strategiczna kwestia dla rządu. Konsekwentnie tworzymy i wspieramy rozwiązania, których celem jest poprawa jakości życia Polaków. Program Bezemisyjny transport publiczny jest tego najlepszym dowodem. To również przykład tego jak państwo, wykorzystując dostępne środki prawne i finansowe, może kreować rynek dla innowacji z korzyścią dla swoich obywateli – podkreśla Jarosław Gowin, Wiceprezes Rady Ministrów, minister nauki i szkolnictwa wyższego.

Innowacyjna administracja, korzyści dla miast i obywateli

Program Narodowego Centrum Badań i Rozwoju, agencji wykonawczej Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego, jest realizowany w nowatorskiej formule partnerstwa innowacyjnego. To tryb w ustawie o zamówieniach publicznych, w którym państwo występuje w roli inteligentnego zamawiającego, kreującego nowy rynek dla nowatorskich produktów – w tym przypadku w oparciu o potrzeby zgłaszane przez polskie miasta zainteresowane rozwojem ekologicznego transportu miejskiego. Innowacyjne podejście umożliwi stworzenie, zakup i zasilenie floty kilkudziesięciu polskich miast nawet ponad 1000 autobusów nowej generacji. Zastosowane w nich nowatorskie rozwiązania pozwolą zaoferować mieszkańcom zupełnie nową jakość podróży komunikacją miejską, a jednocześnie ograniczyć koszty eksploatacyjne i zanieczyszczanie powietrza.

– Czyste powietrze będzie prawdziwą miarą naszego rozwoju. Walka ze smogiem to warunek sine qua non postępu cywilizacyjnego Polski – mówi wiceminister rozwoju Jadwiga Emilewicz.

– Dlatego cieszy mnie fakt, że już dziś możemy ogłosić porozumienie dotyczące konkretnych i zaplanowanych rozwiązań dla transportu miejskiego, nad którymi pracują wspólnie NCBR, NFOŚiGW i samorządy. Jestem przekonana, że realizując rządową strategię walki o czyste powietrze, pozwolą one mieszkańcom kilkudziesięciu polskich miast korzystać z najnowocześniejszych, przyjaznych środowisku autobusów – wyjaśnia Jadwiga Emilewicz.

Konkretne cele i nawet 100% dofinansowania

Zawarta dziś w Warszawie umowa pomiędzy NCBR a NFOŚiGW dotyczy współpracy w zapewnieniu dofinansowania zakupu autobusów bezemisyjnych przez miasta uczestniczące w programie. Będą one mogły się starać o nawet 100% dofinansowanie zakupu pojazdów.

2,2 mld zł na ten cel będzie pochodziło ze środków Funduszu Niskoemisyjnego Transportu oraz NFOŚiGW, który uruchomi Program Priorytetowy Gepard II.  Współpraca rządowych agencji, środki dedykowane wspieraniu innowacyjnych rozwiązań w zakresie publicznego transportu bezemisyjnego oraz bezpośrednie zaangażowanie samorządów pozwolą osiągnąć pierwsze efekty już w 2020 roku.

– W oparciu o rządową Strategię na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju w programie Bezemisyjny transport publiczny postawiliśmy sobie ambitne, ale bardzo konkretne cele. Wspólnie z samorządami stawiamy na nowatorskie, a jednocześnie bezpieczne w momencie wprowadzenia autobusów do użytku, rozwiązania –  podkreśla prof. Maciej Chorowski, dyrektor NCBR.

– Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w latach 2019-2023 zapewni wsparcie w wysokości ponad 2 mld zł na zakup około 1000 innowacyjnych autobusów bezemisyjnych w ramach – realizowanego przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju – Programu „Bezemisyjny Transport Publiczny”. Dofinansowanie przekazane w jego ramach umożliwi beneficjentom unowocześnienie floty transportu zbiorowego, co będzie odpowiadać wymogom polityki środowiskowej wytyczonej przez polski rząd i przyczyni się do zmniejszenia emisji, czyli  ograniczenia zanieczyszczeń powietrza. Rozwój elektromobilności i wspieranie bezemisyjnego transportu, poza korzyściami ekologicznymi, to bez wątpienia także szansa na wzrost innowacyjności polskiej gospodarki – mówi Kazimierz Kujda, prezes NFOŚiGW.

Polskie miasta stawiają na nowoczesny i ekologiczny transport

W ramach programu Bezemisyjny transport publiczny Narodowe Centrum Badań i Rozwoju współpracuje już z 26 samorządami z całej Polski. Na innowacyjne i przyjazne dla mieszkańców rozwiązania w transporcie publicznym stawiają: Bydgoszcz, Częstochowa, Gdynia, Jaworzno, Kraków, Krosno, Lublin, Łomża, Mielec, Nowy Sącz, Płock, Rzeszów, Siedlce, Sieradz, Sosnowiec, Starachowice, Szczecin, Tczew, Tomaszów Mazowiecki, Toruń, Tychy, Warszawa, Wejherowo, Wrocław, Zakliczyn i Żyrardów oraz gminy zrzeszone w Górnośląsko – Zagłębiowskiej Metropolii (G-ZM).  G-ZM jest w tym gronie liderem, a w trakcie dzisiejszej uroczystości w MNiSW podpisała z NCBR porozumienie zwiększające zaangażowanie w program – do 2023 roku może zakupić łącznie nawet 300 bezemisyjnych autobusów.

– Jako Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia projekt bezemisyjnego transportu publicznego rozumiemy szerzej. To nie tylko wymiana taboru na bardziej ekologiczny i jeden ze sposobów walki ze smogiem, ale okazja do zrobienia kolejnego kroku – powołania do życia podmiotu, który będzie realizował całościowe podejście do mobilności miejskiej na terenie G-ZM. Potrzeby komunikacyjne mieszkańców zmieniają się i musimy za nimi podążać. W naszej ocenie przyszłość mobilności w miastach będzie oparta na pojazdach elektrycznych, autonomicznych i współdzielonych. Naszą rolą jest natomiast zapewnienie mieszkańcom wachlarza komunikacyjnych możliwości, które będą dopasowane do potrzeb danej chwili i ich osobistych preferencji. Pamiętając o tym, że innowacje to nie tylko rozwiązania technologiczne, ale również nowe modele biznesowe i rozwiązania organizacyjne, chcemy, by G-ZM stał się ośrodkiem referencyjnym w tym obszarze. Dzisiaj robimy pierwszy ku temu krok – mówi Kazimierz Karolczak, przewodniczący Zarządu G-ZM.

Podpisane przez NCBR z G-ZM porozumienie doskonale wpisuje się w ogłoszony w zeszłym tygodniu przez premiera Morawieckiego „Program dla Śląska”, którego celem jest wzmocnienie istniejących w regionie możliwości i wykorzystanie potencjałów rozwojowych. Kluczowe, wskazane w Programie, będą: innowacyjność, przedsiębiorczość, kapitał ludzki, środowisko, energetyka, a także poprawa warunków rozwojowych miast.

Wspólne bilety jednorazowe oraz darmowe przejazdy dla dzieci i młodzieży do 16 lat. To dwie najważniejsze zmiany, integrujące taryfy KZK GOP, MZK Tychy i MZKP Tarnowskie Góry. Przepisy wejdą w życie od 1 stycznia 2018 roku. To pierwszy krok, ułatwiający mieszkańcom Górnośląsko – Zagłębiowskiej Metropolii podróżowanie po jej obszarze.

– To komunikacyjna rewolucja i chwila historyczna – ocenia Kazimierz Karolczak, przewodniczący zarządu Górnośląsko – Zagłębiowskiej Metropolii.

– Od 1 stycznia 2018 roku na terenie Metropolii mieszkańcy będą mogli w końcu podróżować swobodnie, posiadając jeden, wspólny bilet jednorazowy  – dodaje.

Wprowadzenie do obrotu wspólnych metropolitalnych biletów jednorazowych jest możliwe dzięki porozumieniu, które zostało zawarte 19 grudnia 2017 roku pomiędzy KZK GOP, MZKP Tarnowskie Góry oraz MZK Tychy.

O ile ujednolicenie systemów KZK GOP i MZKP Tarnowskie Góry już wcześniej funkcjonowało, o tyle wciąż występowały różnice pomiędzy KZK GOP i MZK Tychy.

Dotychczas pasażerowie, podróżujący komunikacją miejską pomiędzy Tychami a aglomeracją śląską, musieli uważać na to, do autobusu z jakim logo wsiadają, a wybierając linie, kursujące u dwóch różnych organizatorów  – posiadać ze sobą dwa bilety, co przekładało się również na wzrost kosztów podróży.

Od 1 stycznia 2018 wszystko to się zmieni, a mieszkańcy Metropolii będą mogli swobodnie podróżować po jej obszarze ze wspólnym biletem jednorazowym. Będzie on uprawniał do przejazdów wszystkimi liniami autobusowymi, tramwajowymi i trolejbusowymi, obsługiwanymi przez KZK GOP, MZK i MZKP.

–  Nareszcie przemieszczając się z jednego miasta do drugiego nie będziemy musieli zastanawiać się, jaka w nich obowiązuję taryfa i kupować na jedną podróż kilka biletów – komentuje Andrzej Dziuba, prezydent Tychów.

– To duże ułatwienie dla pasażerów i pierwszy ważny przykład zmian w regionie po utworzeniu metropolii – podkreśla.

Ustalony cennik nie wprowadza żadnych zmian w kosztach dla osób, korzystających z usług KZK GOP czy MZKP.  Zyskają oni natomiast wydłużony czas przejazdu na określonym bilecie: do 20 minut (było do 15), do 40 minut (było do  30 minut) oraz do 90 minut (było do godziny).

Na pierwszy rzut oka może się wydawać, że ceny nieco  wzrosną w przypadku pasażerów MZK. Porównując stary i nowy cennik, różnica ta wyniesie od 20 do 40 groszy.

Jednak w ramach rekompensaty, pasażerowie ci zyskają m.in. większą elastyczność podróżowania. Dotychczas w taryfie MZK obowiązywały tylko bilety z interwałem czasowym (do 20, 40 i 90 minut). Dzięki zawartemu porozumieniu, pasażerowie będą mogli jeździć również w ramach określonych stref: jednej, dwóch oraz trzech i więcej gmin.

Ponadto bilety, które będą kupowane za pośrednictwem aplikacji na smartfony, będą tańsze od swoich papierowych odpowiedników. Ich cena będzie odpowiadać dotychczasowemu tyskiemu wariantowi.

Organizatorzy zadeklarowali, że po zawarciu tego porozumienia, z taryf KZK GOP, MZKP czy MZK nie znikną rozwiązania, które dotychczas się sprawdziły. Chodzi o bilety w taryfie odległościowej, kupowane za pomocą karty ŚKUP oraz bilet ulgowy, który kupowany u kierowcy w MZK Tychy, uprawniał alternatywnie wszystkich do podróżowania przez 5 minut od momentu skasowania. Ten ostatni będzie od Nowego Roku kosztował 1,6 zł (było 1,5 zł).  Ponadto utrzymany zostanie również Bilet Śląski w KZK GOP i Taryfa Pomarańczowa w MZK.

Kolejną nowością jest wprowadzenie darmowych przejazdów dla dzieci i młodzieży do 16 lat, mieszkających na terenie Metropolii. Początkowo planowano, że uprawnienie to zostanie wprowadzone dopiero po feriach zimowych, które w województwie śląskim w 2018 roku zakończą się 12 lutego. Ostatecznie jednak zgromadzenie Metropolii zdecydowało, by dłużej nie zwlekać i ulgę tę wprowadzić już od początku Nowego Roku.

– Dzięki wypracowanemu porozumieniu, udało się zawrzeć korzystne zapisy dla młodzieży, która w danym roku kalendarzowym będzie kończyć 16 lat – akcentuje Kazimierz Karolczak.

Chodzi o zapis, mówiący o tym, że młodzież, która urodziła się w okresie od 1 stycznia do 30 września, z bezpłatnych przejazdów będzie mogła korzystać do końca ważności ich legitymacji szkolnej, czyli do 30 września. Oznacza to, że jeśli ktoś urodził się np. 15 lutego, za darmo będzie mógł jeździć do 30 września. Z kolei 16-latkowie, którzy urodzili się po 30 września również będą mogli dłużej korzystać z bezpłatnych przejazdów niż jedynie do końca roku szkolnego, w którym rocznikowo osiągną wiek graniczny dla tego uprawnienia. W ich przypadku będzie to możliwe do dnia ich szesnastych urodzin. Jeśli zatem ktoś urodził 15 listopada, będzie mógł jeździć bezpłatnie do 15 listopada, a nie tylko do 30 września.

Uprawnienie to będzie obowiązywać przez cały rok, a co za tym idzie – również w weekendy, w wakacje i ferie zimowe.

– Chcemy w ten sposób propagować wśród najmłodszych mieszkańców Metropolii postawy proekologiczne oraz utrwalić nawyk korzystania z transportu publicznego – wyjaśnia przewodniczący zarządu GZM.

Ulga obejmie ok. 150 tys. dzieci i będzie zapisana na spersonalizowanej karcie ŚKUP. Jednak brak tej karty wcale nie oznacza, że dzieci i młodzież nie będą mogli skorzystać z tego uprawnienia już od Nowego Roku. Przez trzy miesiące, czyli do końca marca, będzie obowiązywać okres przejściowy, podczas którego najmłodsi mieszkańcy będą mogli swobodnie podróżować na podstawie posiadanej przy sobie ważnej legitymacji szkolnej. Dzieci i rodzice będą mieć czas, by na spokojnie złożyć wniosek o wyrobienie karty ŚKUP.

Dzięki zawartemu porozumieniu, prawo do bezpłatnych przejazdów będzie dotyczyło również dzieci do 7 roku życia (do dniach ich 7. urodzin). Maluchom uprawnienie to będzie przysługiwać na podstawie oświadczenia osoby, opiekującej się nimi w czasie podróży. Do tej pory w KZK GOP, MZKP i MZK z tego prawa mogły korzystać dzieci do 4. roku życia. To z kolei oznacza, że ulgę pozwalającą korzystać z darmowych przejazdów dla uczniów, trzeba będzie zapisać na karcie ŚKUP dopiero, gdy dziecko skończy 7 lat.