Metropolie w obliczu wyzwań demograficznych to temat dyskusji w ramach V Europejskiego Webinarium Metropolitalnego, które odbyło się 6 lipca br. Wydarzenie organizowała Metropolia GZM wspólnie z siecią European Metropolitan Authorities.

W dyskusji powadzonej przez GZM uczestniczyli przedstawiciele Obszaru Metropolitalnego Wielkiego Manchesteru, Miasta Amsterdam oraz organizacji 8.80 Cities.

Obszar Metropolitalny Wielkiego Manchesteru

Jako pierwsi głos w dyskusji zabrali przedstawiciele Obszaru Metropolitalnego Wielkiego Manchesteru. Wspominali, że konurbację tę zamieszkuje 2,8 mln osób. Jest to silny ośrodek ekonomiczny w Wielkiej Brytanii, przewyższający swoją wielkością m. in. gospodarkę Irlandii Północnej i Walii. Znaczny odsetek jej mieszkańców stanowią osoby powyżej pięćdziesiątego roku życia. Z myślą o nich realizowane są projekty mające na celu zapewnienie im miejsc pracy oraz dobrobytu. Kwestia starzenia się społeczeństwa została zaliczona do dziesięciu priorytetów władz metropolitalnych Manchesteru.

Opracowano programy podnoszące jakość zdrowia publicznego i opieki zdrowotnej, ukierunkowane m. in. na aktywność fizyczną osób starszych, a także ich właściwe odżywanie, nawodnienie oraz szereg innych kwestii. Wdrażany jest program stanowiący połączenie innowacyjności, rozwoju i kwestii starzenia się. Obszar Metropolitalny Wielkiego Manchesteru chce wykorzystać fakt starzenia się społeczeństwa oferując mu stosowne produkty i usługi. Duża uwaga jest również przywiązywana do sektora mieszkalnictwa i planowania. Obecna oferta nie zawsze spełnia wymagania osób starzejących się – np. co do metrażu mieszkań. Prowadzone są również działania na rzecz włączenia cyfrowego osób starzejących się oraz zapewnienia im odpowiedniego wsparcia finansowego, pozwalającego na spokojne przejście z wieku średniego w podeszły.

W marcu 2020, tuż po wybuchu pandemii, podjęto działania na rzecz zapewnienia odpowiedniej komunikacji i informacji z osobami starszymi nie mającymi dostępu do Internetu (ok. 250 tys. mieszkańców tej metropolii). W tym celu rozdystrybuowano 150 tys. egzemplarzy magazynu zawierającego wskazówki co do możliwości uzyskania wsparcia psychologicznego, finansowego oraz w jaki sposób można podtrzymywać kontakt z przyjaciółmi i znajomymi w nowej pandemicznej rzeczywistości. Utworzono agencję kreatywną, która nakręciła serię filmów ze wskazówkami dla osób starszych na czas pandemii a także podkreślających ich znaczenie i wkład, jaki mogą wnieść w życie metropolii podczas lockdownu.

Obszar Metropolitalny Wielkiego Manchesteru był także zaangażowany – wraz z innymi ponad czterdziestoma miastami i społecznościami z Wielkiej Brytanii – w proces tworzenia najlepszych działań praktycznych, które pozwalałyby na zmianę sposobu myślenia o procesie starzenia się. Zdaniem przedstawicieli tej metropolii kluczem do pomyślnej realizacji programów skupionych wokół tematyki starzenia się społeczeństwa jest wsłuchiwanie się w głos społeczności, dobra współpraca między naukowcami, decydentami, obywatelami i przedstawicielami sektora biznesu, wsparcie polityczne dla podejmowanych działań, a także zaangażowanie mieszkańców (mocni liderzy). Nie można zapominać, że działania te muszą być stale ukierunkowane na podnoszenie jakości życia osób starzejących się.

8.80 Cities

W dalszej części spotkania głos zabrała Amanda O’Rourke. Motywem przewodnim jej prezentacji były zdrowe i integracyjne miasta dla osób w każdym wieku. Punktem wyjścia dla działań podejmowanych przez 8.80 Cities są osoby powyższej 80 roku życia, niemniej jednak działania te obejmują wszystkie grupy wiekowe oraz społeczne. Organizacja wyznaje zasadę, że każdy mieszkaniec ma prawo do mobilności, możliwości skorzystania z przestrzeni publicznych oraz partycypacji. Prawo do mobilności oznacza, że każdy – niezależnie od wieku oraz sprawności ruchowej – ma prawo do bezpiecznego i niezależnego poruszania się  dzięki nadaniu priorytetów pieszym, rowerzystom oraz transportowi publicznemu ze względu na walory zdrowotne i przyczynek do bardziej zrównoważonego transportu.

8.80 Cities współpracuje z miastami m. in. na rzecz przebudowy dróg oraz zapewnienia bezpiecznego ruchu rowerowego i pieszego. Większość tych działań nie wymaga dużego wkładu finansowego ze strony miast, a efekty są widoczne bardzo szybko. Organizacja ta została założona przez Guillermo Penalosę, twórcę programu Ciclovia w Bogocie (Kolumbia) polegającego na zamykaniu niektórych ulic w tym mieście dla samochodów i przekształcaniu ich w strefy ruchu pieszego i rowerowego. Projekt ten przyczynił się do znacznego polepszenia integracji społecznej w Bogocie. Z kolei prawo do korzystania z przestrzeni publicznych oznacza, że każdy obywatel – niezależnie od miejsca zamieszkania – ma prawo do korzystania z wysokiej jakości parków  i innych miejsc publicznych, gdyż są one jednym z warunków dobrej jakości życia dla osób w każdym wieku. Celem jest, aby każda osoba miała dostęp do dobrego  parku lub przestrzeni publicznej w zasięgu 10 minut spacerem. Przestrzenie publiczne muszą być przy tym bezpieczne i zaprojektowane z myślą o wszystkich mieszkańcach – niezależnie od wieku, dając im okazję do wzmacniania więzi społecznych i międzypokoleniowych w każdej porze roku. Możliwość wpływu na kształtowanie parków i przestrzeni publicznych przez mieszkańców, poprzedzone zapewnieniem jasnej i pełnej informacji ze strony władz lokalnych,  jest nieodzowną częścią wspomnianego wcześniej prawo do partycypacji.

Miasto Amsterdam

Ostatnie wystąpienie należało do Toma van Benthema, starszego doradcy ds. zdrowia publicznego w Amsterdamie. Na wstępie swojej prezentacji reprezentant Amsterdamu przedstawił sytuację demograficzną tego miasta. Obecnie zamieszkuje je ponad 870 tys. osób, z czego 12 proc. to mieszkańcy w wieku 65 lat i więcej (90 tys. osób). Szacuje się, że do roku 2040 ludność Amsterdamu przekroczy milion, a 16 proc. będzie miało ukończonych 65 lat i więcej (160 tys. osób), natomiast liczba osób w wieku 85 lat i starszych wzrośnie ponad dwukrotnie.

Wyzwaniem dla Amsterdamu jest obecnie zapewnienie warunków do pomyślnego starzenia się w rozwijającym, zmieniającym się mieście oraz określenie właściwych polityk w wymiarze przestrzennym i społecznym. W kwestiach przestrzeni mowa była m.in. o wprowadzaniu planu zagospodarowania przestrzennego – w szczególności w nowych dzielnicach Amsterdamu – uwzględniającego już teraz uwarunkowania wynikające ze starzenia się tamtejszej społeczności, dającego możliwość korzystania z przestrzeni publicznej zarówno dzieciom, jak i osobom w sile wieku oraz seniorom, zapewniającego możliwość aktywnego spędzania czasu – w tym bezpiecznych spacerów i jazdy na rowerze. Kolejnym celem jest o zaprojektowanie – z zachowaniem procesu  partycypacji społecznej  – w innych częściach miasta dróg i szlaków przyjaznych starzeniu się np. do supermarketów, placów zabaw i innych miejsc znajdujących się w sąsiedztwie. Ciekawym pomysłem jest również wprowadzanie specjalnych adaptacyjnych planów mieszkaniowych dla osób starzejących się, które nie chcą wyprowadzać się ze swojego sąsiedztwa, a jedynie dopasować mieszkanie do potrzeb wynikających z wieku.

Z kolei w wymiarze społecznym przedstawiciel Amsterdamu wymienił działania takie jak: uczynienie Amsterdamu żywotnym i zdrowym miejscem do życia, także dla osób starszych (strategia, która obowiązuje do 2040 roku); długoterminowa polityka z wieloma celami, ukierunkowana na osoby starsze; budowa domów opieki i zapewnienie opieki przyjaznej osobom LGBTQI+; różne instrumenty ułatwiające życie w swoim domu tak długo, jak to możliwe, np. budowa windy, aby osoba starsza mogła dotrzeć do swojego mieszkania na drugim piętrze.

Dyskusja odbyła się w ramach V Europejskiego Webinarium Metropolitalnego, w ramach cyklu „ROZMOWY METROPOLITALNE: Jak odrodzić się po COVID-19. Definiowanie wspólnych problemów, uniwersalizacja różnic”. Pierwsze tego typu spotkanie odbyło się w czerwcu 2020 r. Przy organizacji spotkań Metropolia GZM współpracuje z siecią European Metropolitan Authorities.

Tworzenie bezpiecznych przestrzeni publicznych oraz wpływ parków na rozwój zielonej infrastruktury to główne akcenty IV Europejskiego Webinarium Metropolitalnego „Rozmowy Metropolitalne: Jak odrodzić się po COVID-19. Definiowanie wspólnych problemów, uniwersalizacja różnic”.

Metropolia Helsinki-Uusimaa zmierza w stronę neutralności klimatycznej

Ten fiński organizm miejski w planowaniu przestrzennym duże znaczenie przykłada do rozwoju terenów zielonych oraz parków. Ich znaczenie jest szczególnie widoczne obecnie w dobie koronawirusa. Uprawianie sportu w większości obiektów zamkniętych nie jest możliwe. Dlatego też mieszkańcy wiele aktywności realizują na świeżym powietrzu. W Finlandii tegoroczna zima, dużo bardziej mroźniejsza niż przeciętna, zwiększyła zainteresowanie narciarstwem. Na szczęście nie odnotowano wzrostu zachorowalności na COVID-19 wynikających z uprawiania sportów zimowych na otwartych przestrzeniach.   

Jak podkreślił Ossi Savolainen, burmistrz regionu- do największych wyzwań stojących obecnie przed metropolią Helsinki-Uusimaa zalicza się osiągniecie neutralności klimatycznej, by odbudować metropolię  ekonomicznie po pandemii oraz konkurencyjność na płaszczyźnie międzynarodowej. Jako środki zaradcze w latach 2020-2021 wymienił on działania wspierające odzyskiwanie witalności regionów i przeciwdziałanie długoterminowym niekorzystnym skutkom COVID-19, naprawę szkód spowodowanych epidemią i wzmocnienie zaufania aktorów (firm, organizacji) do ponownego uruchomienia gospodarki, krótkoterminowe i natychmiastowe działania oraz inwestycje, jasny podział pracy i współpracę między aktorami, w której kluczową rolę odgrywa komunikacja.

Metropolia Barcelony stawia na dostęp do terenów zielonych

Zdaniem Elisendy Alamany, członkini Rady Metropolitalnej, pandemia w znacznym stopniu przyspieszyła badania, w jaki sposób tworzyć warunki i miejsca służące zdrowszemu trybowi życia mieszkańców metropolii oraz jak te miejsca powinny wyglądać, aby mieszkańcy mogli z nich czerpać jak najwięcej korzyści.

Według Elisendy Alamany pandemia daje nam też możliwość zmiany myślenia i podjęcia kroków, aby miasta i metropolie stawały się coraz bardziej przyjazne. Przykładem takich działań są m. in. koncepcja miasta wolnego od samochodów oraz kompaktowego, czyli łączącego ze sobą mieszkalnictwo,  przemysł oraz obiekty handlowe, socjalne i rekreacyjne oraz gwarantujące szybkie załatwienie niezbędnych potrzeb życiowych – tzw. zasada 15 minut. Takie działania są warunkiem niezbędnym do tworzenia bezpieczniejszych przestrzeni publicznych. Konieczne jest w nich również zarządzanie kompleksowe oraz chęć współdziałania różnych instytucji.

W dobie COVID-19 mieszkańcy metropolii Barcelony poznali już korzyści płynące z posiadania przestrzeni publicznych. Należy zatem tworzyć bardziej nadające się do życia i zrównoważone metropolie. Pandemia, pomimo całego jej niszczącego działania, może stanowić zatem bodziec do odnowienia i zaktualizowania polityki miejskiej. Według Elisendy Adamany infrastruktura zielona może być zatem bardzo ważną częścią zmian społecznych zachodzących na obszarach metropolitalnych i przyczyniać się do rozwoju zdrowotnego i mentalnego społeczeństwa dzięki bliskiemu kontaktowi z naturą (np. aktywna rekreacja, wzrost postaw ekologicznych itp.).

Zieleń zwiększa sprawność umysłu i ma zbawienny wpływ na zdrowie

Konieczność tworzenia przestrzeni zielonych, w szczególności w czasach koronawirusa, pokreślił również Mark J Nieuwenhuijsen –  Dyrektor ds. Urbanistyki, Środowiska i Zdrowia – Institute for Global Health z Barcelony. Tłumaczył, że nie możemy zapominać, że te tereny niosą ze sobą wiele korzyści dla naszego zdrowia, włączając w to wydłużenie czasu życia, wpływ na zdrowie psychiczne, a także ograniczenie zanieczyszczenia powietrza oraz poziomu hałasu. Likwiduje utrzymywanie się wysp ciepła. Duży wpływ na poprawę stanu środowiska w naszych zdominowanych przez samochody metropoliach miałoby zastępowanie dróg i parkingów środowiskiem zielonym oraz eliminacja podróży transportem samochodowym indywidualnym.

Dzięki przebywaniu na obszarach zielonych ludzie lepiej wypoczywają. Przekonywał, że dla dzieci bardzo duże znaczenie mają tzw. szkoły zielone (szkoły, wokół których dominują tereny zielone). Mózgi tych dzieci rozwijają się inaczej niż dzieci uczęszczających do szkół, przy których zieleni jest mało. Tłumaczył, że teraz jest akurat bardzo dobry czas, aby zazieleniać miasta i metropolie.

Schemat ulic w miastach często przypomina kratownicę z dopuszczonym ruchem samochodów na prawie każdej z nich. Dobrym sposobem jest zamykanie części ulic dla samochodów i tworzenie na nich stref dla pieszych, rowerzystów, zasadzanie na nich drzew i roślin, tworzenie placów zabaw. Takie działania podejmowane są już w Barcelonie (np. zamknięcie ulicy Sant Antoni). Szacuje się, że dzięki nim ocalono już ok. 60 istnień ludzkich ze względu na zmniejszenie ruchu ulicznego, poziomu hałasu czy też ciepła.

Organizatorem IV Europejskiego Webinarium Metropolitalnego była Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia przy współpracy z siecią European Metropolitan Authorities 

Zobacz także:

Link: Jak koronawirus uderzył w europejskie metropolie? Co zrobić, aby odrodziły się po epidemii?

Link: Metropolie w czasach pandemii. Wspólne problemy i sposoby wyjścia z kryzysu – Metropolia GZM

Razem z przedstawicielami obszarów metropolitalnych Porto, Manchesteru oraz Ruhry rozmawialiśmy o tym, jak pandemia koronawirusa wpłynęła na zmianę nawyków mobilnościowych i czy może stanowić okazję do przemodelowania transportu publicznego i przyspieszenia działań w sferze zrównoważonej mobilności? Zapraszamy do relacji z III Europejskiego Webinarium Metropolitalnego, którym w środę (15 września) zainaugurowaliśmy Europejski Tydzień Zrównoważonego Transportu.

Europejskie Webinaria odbywają się pod hasłem: „Rozmowy Metropolitalne: Jak odrodzić się po COVID-19. Definiowanie wspólnych problemów, uniwersalizacja różnic„. Organizowane są przez Górnośląsko-Zagłębiowską Metropolię, we współpracy z siecią European Metropolitan Authorities. Trzecie webinarium poświęcone zostało transportowi publicznemu oraz mobilności w czasie COVID-19. Zaproszeni gości rozmawiali o tym:

• Jakie środki zostały podjęte przez metropolie w celu zapewnienia bezpiecznego transportu publicznego podczas pandemii Covid-19?
• Czy koronawirus wpływa na zmianę nawyków w kwestiach transportu publicznego i mobilności?
• Czy pandemia może stanowić okazję do przemodelowania transportu publicznego i przyspieszenia działań w sferze zrównoważonej mobilności?

W dyskusji wzięli udział:

• José Manuel Ribeiro – Burmistrz Valongo, Obszar Metropolitalny Porto
• Angeliki Stogia – Członek Wykonawczy ds. Środowiska, Planowania i Transportu, Obszar Metropolitalny Manchesteru
• Olaf Schade – Przewodniczący władz powiatu Ennepe-Ruhr, Metropolia Ruhry

Ribeiro podkreślił konieczność zapewnienia ciągłości usług świadczonych na rzecz mieszkańców obszaru metropolitalnego Porto. Było to szczególnie ważne w pierwszym okresie trwania pandemii. Do takich usług należała m. in. komunikacja miejska. Podjęta została decyzja o jej dodatkowym wsparciu finansowym. Nie bez znaczenia była tu również konieczność zachowania dystansu w środkach transportu takich jak autobusy, pociągi i metro. Zapewnienie funkcjonowania komunikacji publicznej wynikało również z faktu, że pomimo pandemii wiele osób wciąż musiało dojeżdżać do pracy. Ograniczenie komunikacji mogłoby spowodować zwiększenie bezrobocia. Odnotowany spadek liczby pasażerów w pierwszych trzech miesiącach pandemii na obszarze metropolitalnym Porto sięgnął aż 74 procent w porównaniu z podobnym okresem w roku 2019.

W opinii Stogia pandemia nie tylko wywołała olbrzymie skutki zdrowotne, lecz również finansowe. W kilka tygodni po jej wybuchu w obszarze metropolitalnym Manchesteru otwarto tzw. help line, która była w szczególności dedykowana seniorom oraz osobom chorym i samotnym. Linia ta była obsługiwana przez pracowników metropolitalnych, którzy w tym celu przeszli specjalne szkolenie. Osoby te były również odpowiedzialne m. in. za takie działania jak dostarczenie lekarstw i wyżywienia dla najbardziej potrzebujących, w tym do dzieci, które wcześniej otrzymywały bezpłatne posiłki w szkołach (szkoły w regionie Manchesteru zostały zamknięte na początku pandemii). Władze metropolitalne podjęły również decyzje o wsparciu sfery biznesu. Na ten cel przeznaczono trzy miliony funtów. Działania te dotyczyły m. in. zwolnień z podatku od nieruchomości oraz udzielenia grantów firmom z sektora rekreacji, gastronomii oraz hospitality. Istotną zmianę można było także zaobserwować w kwestii zamówień publicznych. W trakcie pandemii wielokrotnie pojawiał się problem braków w środkach ochrony osobistej. Z tego powodu na obszarze Greater Manchester wprowadzono Centralny System Zamówień Publicznych dla zakupu środków ochrony osobistej, co umożliwia bardzo szybkie uzupełnianie braków w zapasach tych środków. W metropolii Manchesteru została także stworzona specjalna oferta bezpłatnego podróżowania, ograniczona w czasie od 11 kwietnia do 1 czerwca br. Była ona przede wszystkim skierowana do osób świadczących pomoc społeczną i medyków. Tworzono także specjalne warunki do korzystania z transportu publicznego dla osób starszych, niepełnosprawnych i niosącym im pomoc w celu umożliwienia zrobienia zakupów
w godzinach otwarcia sklepów przeznaczonych tylko dla nich.

Pandemia odcisnęła swoje skutki również w metropolii Ruhry. Podobnie jak w innych regionach wprowadzono tu lockdown gospodarki, dystans społeczny, kwarantannę na czternaście dni, konieczność noszenia masek ochronnych oraz znacznie ograniczono kontakt społeczny.  Zamknięto wszystkie uniwersytety, szkoły, żłobki, kościoły oraz obiekty kulturalne i sportowe. Otwarte były tylko nieliczne restauracje, sklepy spożywcze i budowlane, stacje benzynowe, banki, drogerie oraz apteki. Odwiedzający nie mogli przebywać w szpitalach ani domach spokojnej starości. Mieszkańcy byli proszeni o załatwianie tylko niezbędnych spraw. Tam, gdzie było to możliwe, wiele firm i instytucji umożliwiało swoim pracownikom wykonywanie pracy w domu. Nauczanie w szkole i na uniwersytecie odbywało się zdalnie. Nie wprowadzono żadnych ograniczeń co do wyjścia z domu, jednak poza nim była możliwość spotkania się tylko z jedną osobą niebędącą członkiem rodziny. Życie publiczne stanęło w martwym punkcie. Nawet zwykle zatłoczone w godzinach szczytu autostrady w metropolii Ruhry
w marcu i kwietniu były dość puste.  W połowie kwietnia br. rozpoczęto stopniowe odmrażanie gospodarki. Sklepy i restauracje mogły zostać ponownie otwarte, oczywiście z zachowaniem zasad dystansu społecznego i higieny.  Regionalne Zrzeszenie Ruhry (RVR) było m. in. odpowiedzialne za przeprowadzanie testów na obecność COVID-19 oraz monitorowanie sytuacji związanej z przebiegiem pandemii na obszarze metropolii Ruhry. W tym celu również dokonywano przekwalifikowania pracowników.   

Kolejne pytanie dotyczyło kwestii, jakie ważne działania w odniesieniu do transportu publicznego zostały wdrożone w regionie Porto, Manchesteru oraz Ruhry, a także czy już na tym etapie można zaobserwować tam jakieś nowe trendy mobilnościowe.

W opinii Ribeiro Europa poczyniła wiele pozytywnych działań na rzecz ograniczenia skutków pandemii Covid-19. Oczywiście strategie w różnych krajach były odmienne i nie zawsze możliwe do zastosowania w innym zakątku naszego kontynentu. W odniesieniu do mobilności transportu podkreślił on duży wzrost udziału transportu prywatnego (indywidualnego) w metropolii Porto. Pomimo wielu starań i nakładów finansowych na rzecz zapewnienia bezpiecznej komunikacji zbiorowej kwestią niezmiernie trudną jest odzyskanie do niej zaufania ze strony pasażerów. Ludzie w regionie Porto są w dalszym ciągu przekonani, że korzystanie z własnych samochodów jest dużo bezpieczniejsze od podróży transportem publicznym. Konsekwencją tego jest wzrost zanieczyszczenia powietrza, co
z kolei przyczynia się do spadku jakości życia a także może prowadzić do zwiększenia zagrożenia zachorowaniem na Covid-19. Zdaniem Ribeiro pandemia pokazała także olbrzymie błędy, jakich dokonano w okresie ostatnich 30-40 lat w kwestii planowania i rozwoju megamiast. Zmiany w tym zakresie są bardzo pożądane. 

Pozytywnym skutkiem pandemii nie tylko na obszarze metropolitalnym Porto, lecz również w całej Portugalii, był duży wzrost sprzedaży rowerów, postępująca digitalizacja istotnych usług publicznych oraz możliwość wymiany doświadczeń na polu walki z pandemią dzięki coraz liczniejszym debatom
w tym temacie.  W opinii Ribeiro radykalna zmiana przyzwyczajeń mobilnościowych wymaga jednak dużych nakładów finansowych w infrastrukturę transportową. Miasta i metropolie nie są
w stanie wyłożyć takich środków – powinno być to zadanie rządów centralnych. Zdaniem Ribeiro nawyki mieszkańców na całym świecie są podobne – ich podróże do pracy, szkoły, na zakupy czy też
w celach rozrywki najczęściej odbywają się do centrum. Aby ograniczyć podróże samochodami można np. rozważyć zakaz wjazdu prywatnych samochodów do centrum. Niemniej jednak wymaga to zapewnienia efektywnej alternatywy– np. częstszego kursowania autobusów lub metra. Poprzez takie zakazy odzyskiwana jest również przestrzeń publiczna. Dzięki likwidacji parkingów można budować dodatkowe linie tramwajowe czy szybką kolej. Z pozoru może się wydawać, że poprzez takie restrykcje zmniejszy się liczba klientów sklepów, restauracji lub barów. Ribeiro jest przekonany, iż dzięki dobrej alternatywie ludzie i tak dotrą do tych miejsc. Problem często leży w głowach urzędników, którzy boją się podjąć radykalne decyzje w tych kwestiach. Zastosowanie pewnych restrykcji
w centrach miast oddziałuje się także na zmiany nawyków komunikacyjnych w dzielnicach oraz przedmieściach. W celu wzmocnienia roli metropolii niezbędne jest przekazanie jej pewnych kompetencji, które należą do gmin członkowskich (np. w kwestiach transportu i planowania przestrzennego). Potrzebne jest konsekwentne działanie i odwaga w podejmowaniu decyzji, a efekty mogą być już widoczne w ciągu 2-3 lat. Ribeiro podkreślił także, że to co tak mocno trzyma nas przy wielu działaniach, to ludzkie przyzwyczajenie.   

Zdaniem Stogia funkcjonowanie dużego organizmu miejskiego nie jest możliwe bez zrównoważonej mobilności, w tym sprawnej i bezpiecznej komunikacji publicznej. Wymaga to jednak dużych nakładów finansowych, na które nie mogą sobie pozwolić nawet metropolie. Podobnie jak Ribeiro uważa ona, że wsparcie ze strony rządów jest w tym zakresie konieczne. Ważne jest również posiadanie wizji, w jaki sposób transport publiczny będzie funkcjonować w danej metropolii
w przyszłości.

W pierwszym etapie pandemii jednym z zaleceń rządu brytyjskiego była rezygnacja z transportu publicznego. Jego konsekwencją w metropolii Manchesteru był spadek liczby pasażerów, który sięgał nawet 95% w porównaniu z okresem sprzed wybuchu pandemii. Wzrosła za to znacznie rola rowerów oraz odsetek podróży pieszych. Potoki pasażerskie są stale monitorowe. Obecnie zauważany jest przyrost osób korzystających z transportu publicznego (w przeciągu miesiąca, w całej sieci transportowej metropolii Manchesteru odnotowano ok. 42,7 mln podróży transportem publicznym), niemniej jednak jest to wciąż ok. 17% pasażerów mniej niż w okresie przed Covid-19. W centrum Manchesteru przeprowadzono ankiety wśród pracowników biurowych stu firm tam zlokalizowanych. Zapytano ich m. in. co stanowi dla nich największą obawę po powrocie do biur. Około 40%  respondentów wskazało na podróżowanie do i z pracy. Na drugim miejscu była groźba szybkiego rozprzestrzenienia się Covid-19 w warunkach biurowych. Na pytanie o przyczyny braku zainteresowania transportem publicznym większość respondentów odpowiedziała, że nie widzi konieczności podróżowania nim. Spora ich grupa zwróciła również uwagę na strach przed podróżą transportem publicznym ze względu na dużą liczbę pasażerów podróżujących bez osłony twarzy, niewystarczającą czystość  środków transportu oraz przepełnienie pojazdów, co uniemożliwia zachowanie odpowiedniego dystansu. Władze metropolii Manchesteru zdecydowały się mocno zaangażować w działania (np. w szkołach i na uniwersytetach) podnoszące świadomość pasażerów
w kwestii konieczności noszenia maseczek lub innych osłon w środkach transportu publicznego. Nastąpił także wzrost liczby patroli policyjnych odpowiadających za bezpieczeństwo podróżujących.

Zdaniem Stogia w dłuższej perspektywie czasowej nie ma odwrotu od transportu publicznego. Sprawnego przemieszczania się mieszkańców nie jest w stanie zapewnić transport indywidualny, m. in. ze względu na ograniczoną liczbę korytarzy transportowych pozwalających na wydostanie się z centrum dużego miasta, do jakich należy Manchester. Nie można również zapominać o osobach żyjących w niedostatku lub nie mogących korzystać z samochodu. Bez transportu publicznego nie mogliby oni dotrzeć do pracy. Pandemia unaoczniła błędy w organizacji funkcjonowania transportu publicznego, lecz również dała inspirację do jego reformy.  Obecnie na terenie metropolii Manchesteru w stałym dialogu z gminami członkowskimi i mieszkańcami prowadzone są działania na rzecz stworzenia czystego, efektywnego i zrównoważonego transportu publicznego.

Pandemia wpłynęła także na codzienne zwyczaje mieszkańców regionu Manchesteru. Jest to widoczne m. in. przy robieniu zakupów. Zamiast wyjazdu do supermarketu mieszkańcy zaczęli zaopatrywać się w niezbędne produkty w sklepach znajdujących się w bliskim sąsiedztwie. Oferta sklepików „osiedlowych” również znacząco wzrosła. Władze metropolii Manchesteru chcą wspierać lokalne działania na rzecz zrównoważonego transportu, m. in. poprzez inwestycje w infrastrukturę zapewniającą bezpieczne podróże piesze i rowerowe. Metropolia Manchesteru jest również partnerem rządu w odniesieniu do dużych projektów transportowych (kolejowych, drogowych), działając
w imieniu i na rzecz mieszkańców tego regionu.

Wybuch pandemii koronawirusa miał także ogromnie negatywny wpływ na funkcjonowanie transportu publicznego w metropolii Ruhry. W marcu br.  po prowadzeniu lockdownu liczba pasażerów spadła nawet o 90% w porównaniu z okresem sprzed pandemii. Od kwietnia liczba ta stopniowo wzrasta, niemniej jednak w dalszym ciągu odnotowywany jest spadek podróżnych o ok. 30%. Eksperci zakładają, że Covid-19 jeszcze przez długi czas będzie mieć negatywny wpływ na transport publiczny w tej metropolii. Oczywiście skutki finansowe są również dramatyczne. Prognozy zakładają stratę miliarda euro w Kraju Związkowym Nadrenia Północna-Westfalia w samym tylko roku 2020, w metropolii Ruhry powinna ona wynieść ponad 300 milionów euro, dlatego też przedsiębiorstwa transportowe w regionie liczą na wsparcie finansowe od rządu federalnego i regionalnego.

W Zagłębiu Ruhry bardzo duży nacisk postawiono na bezpieczeństwo pasażerów i kierowców. Ponieważ w pojazdach nie ma możliwości zachowania minimalnej odległości 1,5 metra, od 27 kwietnia br. obowiązkowe jest noszenie osłony twarzy w autobusach i pociągach, w tym na przystankach i na stacjach. Duża liczba plakatów i naklejek na przystankach i w pojazdach zapewnia skuteczny przekaz. Każdy, kto nie zakrywa twarzy, musi zapłacić grzywnę w wysokości 150 euro. Przeprowadzane są regularne kontrole. Od połowy sierpnia szkoły w metropolii Ruhry zostały ponownie otwarte. Dzieci
w wieku szkolnym stanowią ważną grupę pasażerów. Aby móc je efektywnie i bezpiecznie przewozić, wiele lokalnych przewoźników wykorzystuje dodatkowe pojazdy, zwłaszcza w godzinach szczytu. Pozwoliło to na znacznie zwiększenie liczby dostępnych miejsc. Kierowcy również potrzebują ochrony. W autobusach zainstalowano specjalne przegrody. Ponadto środki transportu są dokładnie czyszczone po każdym dniu eksploatacji.

W metropolii Ruhry istnieje generalne założenie, że pandemia potrwa jeszcze jakiś czas, niezbędne jest zatem przyzwyczajenie się do nowej normalności. Prowadzone są prace nad koncepcjami, które mają przekonać mieszkańców do ponownego korzystania z transportu publicznego. Powinny one odpowiedzieć na pytania, w jaki sposób można jeszcze bardziej poprawić higienę w autobusach
i pociągach, jak zapewnić dodatkowe pojazdy, aby ludzie nie musieli stać blisko siebie, a także jak wdrażać płatność bezgotówkową (zbliżeniową) oraz lepiej i szybciej dostarczać pasażerom niezbędnych informacji.

Covid-19 spowodował również zmiany w zachowaniach mobilnościowych w metropolii Ruhry. Wiele dojazdów zostało wyeliminowanych dzięki pracy zdalnej, coraz więcej osób przesiada się na rower (boom przeżywają np. rowery elektryczne w południowej części Zagłębia Ruhry, która jest bardzo pagórkowata). Region ten funkcjonuje w dużej mierze „samochodocentrycznie”, co stanowi konsekwencje działań z lat sześćdziesiątych dwudziestego wieku. Przez Zagłębie Ruhry przebiega aż dziesięć autostrad. Obecnie coraz więcej mieszkańców chce nowej mobilności – opartej na spacerach, korzystaniu z roweru, autobusu, pociągu oraz współdzieleniu różnych środków transportu indywidualnego. W metropolii Ruhry jest obecnie około 1200 km ścieżek rowerowych, niemniej jednak w wielu miejscach konieczne jest stworzenie bezpiecznej, nowoczesnej infrastruktury dla rowerzystów. Jedną z najważniejszych inwestycji na tym polu jest budowa autostrady rowerowej wzdłuż całej metropolii (z zachodu na wschód). Prognozy zakładają, że przejście na jazdę na rowerze może zaoszczędzić nawet 50 000 podróży samochodem dziennie.

W III Europejskim Webinarium Metropolitalnego wzięło udział czterdziestu uczestników z takich krajów jak Polska, Niemcy, Hiszpania, Wielka Brytania, Francja, Portugalia Niderlandy i Litwa.