Komisja Europejska przyznała nagrodę MobilityAction 2022 projektowi realizowanemu przez Górnośląsko-Zagłębiowską Metropolię i Uniwersytet Śląski w Katowicach. Jury konkursowe doceniło kompleksowe podejście do przekształcenia przestrzeni nad Rawą w zieloną, przyjazną pieszym przestrzeń. Nagrody wręczono 23 marca podczas uroczystości w Gandawie (Belgia).

Projekt zmiany przestrzeni na kampusie UŚ pokonał dwóch innych finalistów – Ar2gether (Rzym, Włochy) i UCB Pharma (Braine L’Alleud, Belgia).

– W zeszłym roku byliśmy nominowani do nagrody EuropeanMobilityWeek za projekt uspokojenia ruchu na jednej z ulic, tym razem zostaliśmy uhonorowani nagrodą MobilityAction. To dla nas duży zaszczyt, ten projekt jest efektem pracy zespołowej. Metropolia współpracuje z 41 miastami i gminami, więc można sobie wyobrazić, jak duża jest skala naszej kooperacji. Chcemy być polskim pionierem w zakresie zrównoważonej mobilności, a w przyszłości może nawet europejskim – mówił podczas odbierania nagrody w Gandawie Kazimierz Karolczak, przewodniczący GZM.

Dodał, że sukces projektu nad Rawą dowodzi, że wszyscy chcemy żyć w zielonych, przyjaznych przestrzeniach miejskich. Przewodniczący GZM złożył także podziękowania za współpracę Katowicom oraz rektorowi Uniwersytetu Śląskiego.

– Ten projekt, to przede wszystkim wielki sukces w zakresie zmiany sposobu myślenia, o tym jak powinno się pracować nad modyfikacjami przestrzeni publicznej. Proces budowania świadomości tego, co da nam przywrócenie Rawy mieszkańcom akademickich Katowic rozpoczął się wraz z organizacją 5. edycji Śląskiego Festiwalu Nauki. Ta nagroda to kolejny dowód na to, że w podjętej przez nas inicjatywie zmiany Rawy jest potencjał – powiedział prof. Ryszard Koziołek, rektor Uniwersytetu Śląskiego.

W realizację projektu nad Rawą zaangażowani byli specjaliści z zakresu urbanistyki, partycypacji społecznej, transportu pieszego, rowerowego i publicznego. Komisja Europejska nie tylko doceniła efekt przeobrażenia parkingu przed kampusem w przestrzeń dla pieszych. Zauważono także fakt, że do prac nie wynajmowano żadnej firmy – na miejscu samodzielnie pracowali urzędnicy, pracownicy uczelni i aktywiści miejscy. Taki model działań został zainicjowany przez GZM przy okazji utworzenia Metropolitalnych Szkół Prototypowania (MSP).

Warto dodać, że metoda MSP była także wykorzystana do budowy Planu Zrównoważonej Mobilności Miejskiej, który aktualnie jest na etapie konsultacji społecznych, trwających do 11 kwietnia br.

Nagroda MobilityAction była przyznawana przez Komisję Europejską po raz pierwszy. Ma ona na celu zaprezentowanie najlepszych działań z zakresu zrównoważonej mobilności, realizowanych przez organizacje społeczeństwa obywatelskiego, przedsiębiorstwa, instytucje edukacyjne, inicjatywy obywatelskie oraz gminy.

„Jak się poruszać po mieście?” Odpowiedź na to pytanie można usłyszeć w piosence promującej Europejski Tydzień Zrównoważonego Transportu w Katowicach. Utwór został przygotowany przez Krzysztofa Kulbickiego i Łukasza Balczarka z Instytutu Myśli Polskiej im. Wojciecha Korfantego. Można było go usłyszeć również „na żywo” na ul. Teatralnej, gdzie w Katowicach odbywają się wydarzenia związane z ETZT.

Szłapcugiem i elektrykiem na Teatralną

Katowice wraz z partnerami włączyły się do obchodów Europejskiego Tygodnia Zrównoważonego Transportu. Wydarzenie promujące mobilność bezemisyjną odbyło się na ul. Teatralnej. Specjalną ofertę przygotował też dla mieszkańców operator elektrycznych hulajnóg i skuterów. 

W dniach od 16 do 22 września tradycyjnie obchodzony jest Europejski Tydzień Zrównoważonego Transportu. W tym roku pod hasłem „Mobilność bezemisyjna dla wszystkich”. Kampania m.in. daje szansę zbadania roli ulic miejskich i eksperymentowania z praktycznymi rozwiązaniami, żeby stawić czoła miejskim wyzwaniom, w tym zanieczyszczeniu powietrza.

– W Katowicach stawiamy na budowanie transportu zrównoważonego – czyli takiego, który jest przyjazny dla pieszych, rowerzystów, kierowców i osób korzystających z komunikacji publicznej. Transport zrównoważony oznacza także dawanie mieszkańcom wyboru środka transportu, którym można komfortowo przemieszczać się po mieście – mówi Marcin Krupa, prezydent Katowic.

– W Katowicach aktualnie realizujemy wiele inwestycji w obszarze transportu – w tym roku ukończymy budowę trzech centrów przesiadkowych i wybudujemy łącznie 8 km nowych dróg rowerowych. Jesteśmy w trakcie przebudowy dwóch wąskich gardeł na drodze krajowej nr 81 o wartości ponad 300 mln zł, do tego rozwój sieci rowerów miejskich, która jest już dziś największa w województwie śląskim czy zakup 100 nowych autobusów w ostatnich czterech latach. Te wszystkie inwestycje są bardzo ważne i zmienią transportowe oblicze naszego miasta – natomiast równie ważne są działania na mniejsza skalę, które pozwalają zachęcać mieszkańców do korzystania z komunikacji publicznej. Od 2015 roku w naszym mieście działa strefa tempo 30 w Śródmieściu, którą w kolejnych latach wprowadzaliśmy w dzielnicach, a także rozszerzaliśmy na kolejne ulice centrum – dodaje prezydent Marcin Krupa.

W tym roku ETZT ma też szczególne znaczenie w obliczu pandemii koronawirusa. Komisja Europejska przypomina, że miasta powinny być budowane dla ludzi a nie dla samochodów. Elementem tegorocznej kampanii jest m.in. 10 wniosków z okresu izolacji na rzecz lepszej mobilności miejskiej. Wstępne badania dowodzą, że zanieczyszczenia i otyłość znacząco zwiększają zagrożenie dla zdrowia związane z COVID – 19. Kluczowe dla zachowania zdrowia publicznego są więc poprawa jakości powietrza i ruch, w tym spacery i jazda rowerem. 

Śląska baba i hejnał na parklecie

Dla wielu miast Europy (w tym roku akces zgłosiło 177 miast i gmin) ETZT to okazja do testowania nowych środków transportu czy innowacyjnych rozwiązań ograniczających zanieczyszczenie powietrza i zbierania informacji zwrotnej od mieszkańców. Katowice po raz kolejny włączyły się w obchody Europejskiego Tygodnia Zrównoważonego Transportu, jednak ze względu na epidemię w znacznie bardziej ograniczonym wymiarze, niż dotychczas.

– Od trzech lat część wydarzeń odbywała się na ulicy Teatralnej, gdzie najpierw wspólnie z Regionalnym Instytutem Kultury testowaliśmy prototyp woonerfu, a w kolejnym roku na trzech miejscach parkingowych stworzyliśmy pierwszy parklet w Katowicach, zaprojektowany przez studentów Politechniki Śląskiej. W tym roku przy Teatralnej powstał drugi parklet, tym razem komercyjny, co pokazuje, że utorowaliśmy też drogę dla innych – mówi Wioleta Niziołek – Żądło, koordynator projektów społecznych.

W proces powstawania Parkletu Teatralna 4 i tworzenia przestrzeni dla kameralnych wydarzeń kulturalnych, od początku włączonych było wielu partnerów: lokalne instytucje kultury, artyści czy lokale gastronomiczne. Wydarzenia przy Teatralnej zawsze angażowały również mieszkańców. Nie inaczej było tym razem. Parkletem Teatralna 4 opiekuje się Instytut Myśli Polskiej im. Wojciecha Korfantego, który przygotował program na 18 września (piątek). W godz. od 10 do 14 można było m.in. posłuchać kameralnych koncertów i bajek czytanych po śląsku oraz dowiedzieć się, dlaczego baba w śląskim stroju nie mieściła się w autobusie i wszędzie chodziła pieszo. Trzykrotnie (godz. 9.00, 12.00 i 15.00) mogliśmy też usłyszeć hejnał miejski grany na żywo, który na jeden dzień zastąpi tradycyjny hejnał z wieży ratuszowej. Na tablicy pomysłów każdy mógł zapisać swój pomysł na zrównoważony transport w mieście. Była to forma badania społecznego, moderowanego przez pracownika IMP im. Korfantego. Nie zabrakło też atrakcji dla dzieci.

Spróbuj przejechać się na elektrycznej hulajnodze lub skuterze

W wydarzenie włączyła się Straż Miejska w Katowicach. Zespół Prewencji i Profilaktyki Społecznej, który przyjechał na ul. Teatralną na rowerach elektrycznych, zachęcał do przesiadki na ten bez emisyjny środek transportu. Strażnicy rozmawiali z uczestnikami ruchu drogowego o bezpieczeństwie pieszego i rowerzysty. Dla biorących udział w krótkich zadaniach i konkursach przewidziano upominki zwiększające bezpieczeństwo na drodze.

Specjalną ofertę dla mieszkańców przygotował też lokalny operator Blinkee. Kto jeszcze nie próbował jazdy na elektrycznej hulajnodze lub skuterze, będzie to mógł zrobić w Dniu bez Samochodu (22 września). Od tego dnia do 24 września Blinkee oferuje 15 – minutową, darmową jazdę na kod KATOETZT2020. Pojazdy tego operatora staną też, w dniu zakończenia ETZT, na Placu Kwiatowym w Katowicach.

Więcej o kampanii, w tym 10 wniosków dotyczących miejskiej mobilności, płynących z izolacji związanej z COVID – 19, tutaj: 

https://mobilityweek.eu/campaign-resources-for-2020