1

Zgromadzenie GZM przyjęło wykonanie budżetu za rok 2023. Zarząd z absolutorium

Zgromadzenie Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii udzieliło Zarządowi absolutorium za wykonanie budżetu za rok 2023. Integracja transportu miejskiego, zakupy zeroemisyjnego taboru, prace nad utworzeniem Kolei Metropolitalnej i infrastruktury dla rowerów- velostrady to jedne z kierunków działań Metropolii w ubiegłym roku.

Wydatki w 2023 roku wyniosły ok. 1,95 mld. zł. W tej kwocie największe środki – ok.1,66 mld zł wydano na organizację i rozwój transportu miejskiego.

Dochody Metropolii GZM zamknęły się kwotą ok. 1,68 mld zł. Największy udział – 639,85 mln zł stanowiła część zmienna składki rocznej. Część stała składki rocznej wyniosła 14,47 mln zł. Wpływy z usług przewozowych, w tym przede wszystkim sprzedaż biletów przyniosły ok. 224,91 mln zł dochodu.

Do budżetu Metropolii trafiło ok. 375,70 mln zł. Te pieniądze pochodzą z udziału w podatku dochodowym od osób fizycznych, który wynosi obecnie 5,75%.

Integracja transportu pasażerskiego

We wrześniu 2023 roku Metropolia uruchomiła system Transport GZM, który obsługuje m.in. płatności za komunikację miejską. Nowy system zastąpił dotychczasowy ŚKUP.

W ramach zmian uruchomiono Aplikację i Portal Transport GZM. Kolejne funkcjonalności pojawiły się w aplikacji w kolejnych wydaniach. Uruchomiona została opcja Podróż Start/Stop, w ramach której dostępne będą bilety 5-, 10- i 15-minutowe, a także 30-minutowa bezpłatna pauza na przesiadkę i optymalizacja przejazdów.

W grudniu 2023 Metropolia zawarła porozumienie z Województwem Śląskim, Kolejami Śląskimi oraz POLREGIO w sprawie integracji biletowej. Na jej podstawie od 1 marca 2024 roku pasażerowie mogą korzystać ze wspólnego biletu na transport realizowany przez tych dwóch przewoźników kolejowych oraz tramwaje, autobusy i trolejbusy w Metropolii. Nowością w taryfie Transport GZM jest Metrobilet Obszarowy 30, zastępujący dotychczasowe „kolorowe” Metrobilety.

Metropolia sfinansowała na kwotę 21 mln zł 94 połączenia kolejowe na swoim obszarze. Finansowanie połączeń kolejowych to realizacja podstawowego wariantu Koncepcji Kolei Metropolitalnej. Ma on na celu poszerzenie oferty przewozowej pociągów pasażerskich na najbardziej obciążonych ruchem ciągach kolejowych w obszarze GZM, przy wykorzystaniu obecnych możliwości infrastruktury kolejowej.
Z budżetu GZM w całości finansowane jest połączenie Gliwice-Bytom, które cieszy się wśród pasażerów coraz większą popularnością.

Metropolia w 2023 roku wydatkowała środki również na bardzo ważne dokumenty dla przyszłości transportu szynowego w regionie. Opracowywane jest Wstępne Studium Wykonalności. Dokument, który określi kluczowe kwestie dla Kolei Metropolitalnej powstanie do końca tego roku.

Oprócz tego GZM zabezpieczyła środki na realizację sześciu projektów liniowych
w ramach Programu „Kolej+”.

Zakończono natomiast prace nad przygotowaniem Studium Wykonalności dla inwestycji w infrastrukturę kolejową na odcinku Katowice-Gliwice. Najważniejszy wniosek z tego opracowania to konieczność budowy dodatkowej pary torów, która oddzieli ruch pociągów aglomeracyjnych od pospiesznych.

Zwiększył się tabor niskoemisyjnych pojazdów

W roku 2023 na drogi Metropolii wyjechały 32 nowe elektryczne autobusy oraz pojawiła się infrastruktura ich ładowania. Koszt tej inwestycji wyniósł  107,8 mln zł, z czego 75 mln zł to dofinansowanie otrzymane w 2021 roku w ramach programu GEPARD II.

Dzięki temu na drogach GZM pojawiło się 27 autobusów 12-metrowych, 5 przegubowych o długości 18 metrów. Zakupiono także 16 mobilnych ładowarek, z których będą mogły korzystać jednocześnie po dwa autobusy. Ponadto w sześciu miastach zostało wybudowanych 11 szybkich ładowarek pantografowych.

Tabor został przekazany spółkom PKM do bezpłatnej eksploatacji.  Autobusy obsługują linie PKM Gliwice, Katowice, Sosnowiec i Świerklaniec.

W stronę velostrad i systemu Metroroweru

​W czerwcu 2023 Metropolia podpisała umowy na wykonanie szczegółowej dokumentacji technicznej dla dwóch velostrad – Katowice – Sosnowiec (9,7 km), Katowice – Mysłowice (9,1 km), planowanych w ramach Metropolitalnej Sieci Tras Rowerowych. To efekt porozumień inwestycyjnych zawartych w 2022 roku przez Metropolię z miastami.  Do końca zeszłego roku gotowe były już dokumentacje techniczne,

W 2023 GZM podpisała także umowy dotyczące dofinansowania prac nad velostradami w kilku miastach. W lutym podpisano umowę na finansowanie Programu Funkcjonalno-Użytkowego Velostrady nr 1 i 7 w Sosnowcu, w czerwcu na budowę odcinka Velostrady nr 1 w obrębie ul. Sedlaka w Sosnowcu, we wrześniu na finansowanie Programu Funkcjonalno-Użytkowego Velostrady nr 3 a w październiku na nabycie nieruchomości pod Velostradę nr 6 w Mysłowicach.

Latem oddano do użytku pierwszy odcinek Velostrady nr 1 w Sosnowcu, a jesienią ogłoszono przetarg na wykonanie robót budowlanych Velostrady nr 6 w Katowicach. Na odcinku od Brynowa do Giszowca. prace budowlane rozpoczęto wiosną 2024 roku.

W październiku 2023 GZM podpisała z Nextbike GZM sp. z o.o. umowę dotyczącą wdrożenia i zarządzania systemem Roweru Metropolitalnego. Obejmuje 924 stacje rowerowe i 7000 rowerów w 31 gminach. Start systemu nastąpił w pierwszym kwartale 2024 a jego wdrażanie zakończy się z końcem lipca b.r..

W 2023 roku Metropolia realizowała Fundusz Odporności. Ma on na celu wsparcie rozwoju gmin. Pieniądze są kierowane na m.in. inwestycje związane z ograniczeniem niskiej emisji. To termomodernizacja budynków, budowa instalacji OZE, energooszczędne oświetlenie oraz modernizacja sieci ciepłowniczych. Na wsparcie realizacji 63 zadań inwestycyjnych wydano ok. 134,9 mln zł ze środków Funduszu.




Metropolia GZM z budżetem na przyszły rok

W 2024 roku wydatki Metropolii mają wynieść ok. 2,3 mld zł. Najwięcej środków – ok. 1,85 mld zł zostanie przeznaczone na organizację transportu zbiorowego.

Budżet na 2024 rok został przyjęty przez Zgromadzenie Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii.

Dochody w budżecie Metropolii GZM zaplanowano na poziomie 2,2 mld zł. Podstawowym elementem w tej strukturze jest ustawowy dochód własny, w którym największą część stanowi udział w podatku dochodowym od osób fizycznych zamieszkujących obszar GZM, który obecnie wynosi 5,75 proc. Według prognoz do budżetu Metropolii ma z tego tytułu wpłynąć ok. 523 mln zł.

Po stronie dochodów w budżecie Metropolii uwzględniona jest również wysokość składki zmiennej, czyli środków wpłacanych przez gminy na realizację zadań związanych z obsługą komunikacji miejskiej. Wpływy z tego tytułu mają wynieść ok. 1 mld zł. Powiększą je również szacowane wpływy z tytułu świadczenia usług przewozowych, w tym m.in. ze sprzedaży biletów, które prognozowane są na poziomie ok. 248 mln zł.

Najwięcej Metropolia wyda na transport

Planowane wydatki z budżetu mają wynieść ok. 2,3 mld zł.

Największą pozycją w wydatkach Metropolii są koszty związane z funkcjonowaniem komunikacji miejskiej. W przyszłym roku wyniosą ok. 1,85 mld zł. W budżecie na ten cel na wydatki bieżące ma zostać przeznaczone ok. 1,73 mld zł a na majątkowe ok. 117 mln zł.

Wydatki bieżące są przede wszystkim związane z organizacją komunikacji pasażerskiej. To m.in. na przewozy autobusowe, tramwajowe i trolejbusowe oraz linie metropolitalne. Pieniądze z budżetu będą przeznaczone także na utrzymanie infrastruktury przystankowej, obsługę i rozwój systemów obsługujących komunikację pasażerską a także integrację pasażerską oraz system taryfowo biletowy.

Wśród wydatków inwestycyjnych należy wymienić m.in. zakup autobusów z napędem elektrycznym oraz wodorowym, wdrożenie i unowocześnienie systemów informatycznych wspierających system transportu. Należą do nich m.in. system Transport GZM oraz  SDIP, czyli System Dynamicznej Informacji Pasażerskiej.

Dodatkowo zaplanowano środki na pomoc finansową dla Województwa Śląskiego na realizację kolejowych przewozów pasażerskich w Metropolii.

Organizacja komunikacji miejskiej

Pojazdy pod szyldem ZTM kursują w 57 gminach – 41 metropolitalnych oraz 16 spoza jej obszaru. Wydatki zostaną przeznaczone na przewozy autobusowe, tramwajowe i trolejbusowe. Pieniądze zostaną też przeznaczone na organizację linii metropolitalnych i przewozów do Międzynarodowego Portu Lotniczego „Katowice” w Pyrzowicach.

Wydatki na transport publiczny obejmą również ponad 23 mln zł, które Metropolia przekaże Województwu Śląskiemu na dofinansowanie ponad 80 kursów pociągów na swoim obszarze, m.in. w relacji Bytom-Gliwice, Katowice-Gliwice, Gliwice -Dąbrowa Górnicza Ząbkowice czy Tychy Lodowisko-Katowice.

Kolej Plus i wkład własny

W przyszłorocznym budżecie zaplanowano także niemal 9,5 mln zł na sfinansowanie części wkładu własnego dla inwestycji kolejowych, zgłoszonych w ramach rządowego Programu Kolej+. Z sześciu projektów z udziałem Metropolii zakwalifikowanych do realizacji, w czterech podpisano umowy z Wykonawcami dokumentacji projektowej. W dwóch pozostałych trwają procedury przetargowe.

Przypomnijmy, że Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia jest partnerem we wszystkich tych projektach oraz zapewniła tym samorządom łącznie 317 mln zł jako sfinansowanie wkładu własnego do realizowanych inwestycji.

Zeroemisyjny tabor

W przyszłorocznym budżecie zarezerwowano środki na realizację projektów związanych z elektromobilnością w komunikacji miejskiej, mowa o zakupie taboru zeroemisyjnego wraz z infrastrukturą ładowania. Pieniądze na ten cel Metropolia pozyskała z programu Zielony Transport Publiczny, realizowanego przez NFOŚiGW. Dzięki ich realizacji na drogi Metropolii do 2025 roku może wyjechać 77 autobusów elektrycznych oraz 8 wodorowych.

Pierwszy projekt Metropolii – „Zielony Transport GZM – edycja 1” zakłada  zakup 35 autobusów elektrycznych oraz infrastruktury do ładowania. W pierwszym półroczu 2024 Metropolia zamierza ogłosić przetarg na zakup taboru oraz infrastruktury ładowania.

W ramach drugiego projektu „Zielony Transport GZM – edycja 2” Metropolia zamierza zakupić 20 autobusów elektrycznych oraz ładowarki. Wniosek ten został pozytywne oceniony przez NFOŚiGW i teraz Metropolia oczekuje na zawarcie umowy o dofinansowanie.

Od września 2021 Metropolia równolegle realizuje trzeci projekt – „Hydrogen GZM” Pierwotnie zakładał on zakup 20 autobusów wodorowych. Kilka miesięcy temu Metropolia unieważniła przetarg na zakup tego typu paliwa, ze względu na znaczny wzrost cen.

Aktualnie GZM wnioskuje do NFOŚiGW o zmianę zakresu przedsięwzięcia. Zaktualizowany projekt zakłada zakup 8 autobusów napędzanych wodorem oraz 22 autobusów elektrycznych wraz z infrastrukturą ładowania. Ogłoszenie postępowania przetargowego dla projektu Hydrogen GZM planowane jest w pierwszym kwartale 2024 roku.

Pod znakiem inwestycji w velostrady

W 2024 roku planowane jest udzielenie pomocy finansowej gminom w formie dotacji celowej na kolejne etapy realizacji Metropolitalnej Sieci Tras Rowerowych. Mają być kontynuowane kolejne wykupy nieruchomości pod velostrady, ukończone mają zostać zlecone przez Sosnowiec i Tychy programy funkcjonalno-użytkowe. Dotacje mają być udzielane też w związku z planami ogłaszania przez gminy przetargów na dokumentacje projektowe. GZM ma również sfinansować budowę 4,4 km velostrady nr 6 pomiędzy dzielnicami Brynów i Giszowiec w Katowicach. Ten ostatni wydatek będzie najwyższy w zakresie metropolitalnych dróg rowerowych. Wg szacunków koszt zamówienia może  wynieść ok. 18 mln zł.

Jeżeli chodzi o zadania programu Metropolitalnej Sieci Tras Rowerowych realizowane bezpośrednio na zamówienie GZM ukończone zostaną prace nad  przygotowaniem dwóch koncepcji technicznych – Velostrady nr 1 w Katowicach oraz Velostrady nr 6 od katowickiego Giszowca do Mysłowic. Kolejnym krokiem będzie opracowanie dokumentacji projektowych dla tych odcinków. Metropolia pomoże również miastom w procesie wykupu nieruchomości oraz zamówi kolejne koncepcje techniczne – na odcinkach, na których nie realizowano jeszcze żadnej dokumentacji.

Metrorower

W przyszłym roku planowane jest uruchomienie systemu wypożyczalni rowerów „Metrorower”, który obejmie 31 gmin w Metropolii. Na wiosnę 2024 roku planowane jest uruchomienie pierwszych 1260 rowerów w  miastach, w których do tej pory działają podobne systemy. W kolejnej II fazie, która ma być zrealizowana w przyszłym roku, liczba rowerów wzrośnie do niemal 4800. Docelowo liczba ta wzrośnie do 7 tysięcy.

Łącznie w budżecie Metropolii na realizację projektu w 2024 roku zarezerwowano blisko 11,3 mln złotych.

Metropolia na rzecz ograniczania niskiej emisji

W budżecie zarezerwowano środki na realizację działań związanych z ograniczaniem niskiej emisji. Metropolia realizuje dwa programy w tym zakresie. Pierwszy o nazwie „ELENA” jest związany z przygotowaniem wraz z 15 gminami  dokumentacji pod inwestycje związane z poprawą efektywności energetycznej 148 budynków komunalnych wielorodzinnych.

Drugi program to STOP SMOG. Dzięki współpracy z 11 gminami, tj. Będzinem, Bieruniem, Bobrownikami, Bytomiem, Dąbrową Górniczą, Gierałtowicami, Katowicami, Mysłowicami, Sośnicowicami, Tychami i Zabrzem, wymiana źródeł ciepła oraz termomodernizacja obejmie 210 prywatnych domów jednorodzinnych, które należą do osób, których nie stać na takie inwestycje.

Fundusz Odporności

W budżecie na 2024 r. zarezerwowano niecałe 270 mln zł na wsparcie projektów inwestycyjnych realizowanych przez gminy członkowskie GZM w ramach Funduszu Odporności. Ma on na celu finansowe wsparcie dla projektów gmin o charakterze metropolitalnym.

Deficyt

W budżecie Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii na 2024 rok zaplanowano deficyt budżetowy w wysokości ok. 160 mln zł. Jest to różnica pomiędzy planowanymi dochodami oraz wydatkami. Deficyt ten planuje się sfinansować w pełnej wysokości z przychodów zaplanowanych jako środki pochodzące z nadwyżki budżetowej z lat ubiegłych.

Zgromadzenie przyjęło także Wieloletnią Prognozę Finansową na lata 2024-2035. Jej podstawowym założeniem jest realne ujęcie strony dochodów, jak i wydatków Metropolii we wszystkich latach objętych prognozą. Zawiera ona 71 zadań na łączną kwotę ok. 26 mld zł.

Przydatne linki: 

Uchwały sesji Zgromadzenia

 

Foto: GZM




Metropolia przyjęła budżet na 2022 rok. Największe wydatki na transport zbiorowy

W 2022 roku wydatki mają wynieść ok 1,6 mld zł. Planowane dochody określono na poziomie 1,4 mld zł. Najwięcej pieniędzy – ok. 1,5 mld zł zostanie przeznaczone na organizację transportu zbiorowego. Budżet na przyszły rok został przyjęty przez Zgromadzenie Górnośląsko- Zagłębiowskiej Metropolii we wtorek 14 grudnia b.r.

Dochody: ustawowe dochody własne w 2022 roku wyniosą łącznie 380 mln zł

W 2022 roku dochody w budżecie Metropolii GZM zaplanowano na poziomie 1,4 mld zł.

Podstawowym elementem w tej strukturze ma ustawowy dochód własny, w którym największą część stanowi 5-procentowy udział podatku PIT od liczby mieszkańców. Łącznie w tym dziale, czyli ustawowych dochodów własnych, wraz ze stałą składką wpłaconą przez gminy, dochody w 2022 roku wyniosą ponad 380 mln zł.

Po stronie dochodów w budżecie Metropolii uwzględniona jest również wysokość składki zmiennej, czyli pieniędzy wpłacanych przez gminy na realizację zadań związanych z obsługą komunikacji miejskiej. Wpływy z tego tytułu wyniosą ok. 586,4 mln zł. Powiększą je również szacowane wpływy z tytułu świadczenia usług przewozowych, w tym m.in. ze sprzedaży biletów, które prognozowane są na poziomie ok. 263 mln zł.

Wydatki: funkcjonowanie komunikacji miejskiej oraz inwestycje rowerowe

Z kolei planowane wydatki z budżetu Metropolii mają wynieść ok. 1,6 mld zł. Największą pozycją są koszty związane z funkcjonowaniem komunikacji miejskiej, które w 2022 roku wyniosą łącznie ok. 1,4 mld zł.

– Organizacja komunikacji miejskiej

Przypomnijmy, Metropolia organizuje transport w 56 gminach – 40 metropolitalnych oraz 16 z nią sąsiadujących. Wydatki zostaną przeznaczone na przewozy autobusowe, tramwajowe i trolejbusowe. Pieniądze zostaną też wydatkowane na organizację linii metropolitalnych i przewozów do Międzynarodowego Portu Lotniczego „Katowice” w Pyrzowicach.

Wydatki na transport publiczny obejmą również ponad 17 mln zł, które Metropolia przekaże Kolejom Śląskim na dofinansowanie ponad 100 dodatkowych kursów pociągów na swoim obszarze, w tym na uruchomienie nowych połączeń Bytom- Gliwice oraz zwiększenie częstotliwości na trasie Katowice-Sławków.

– Modernizacja systemu ŚKUP

W budżecie na transport pasażerski przewidziano także wydatki na rozwój i integrację systemów utrzymujących komunikację pasażerską. Metropolia pracuje nad uruchomieniem zmodernizowanej wersji systemu ŚKUP, czyli systemu płatności online za bilety komunikacji miejskiej. Celem tych prac jest wyeliminowanie największych wad systemu, wynikających ze starzejącej się technologii.

Ten dział wydatków obejmuje także utrzymanie solarnych automatów biletowych czy wdrożenie systemu automatycznego zliczania pasażerów.

– Rower Metropolitalny

Wśród inwestycji związanych z rozwojem systemu zrównoważonej mobilności miejskiej w 2022 roku, uwzględnione zostały również wydatki związane z pierwszym etapem uruchomienia Roweru Metropolitalnego.

W przyszłym roku GZM chce przeznaczyć na ten cel ok. 21,2 mln zł. Dokładna wielkość zamówienia zostanie jeszcze zweryfikowana i doprecyzowana w trakcie dialogu konkurencyjnego (to jedna z form zamówień publicznych). Niemniej według wstępnych planów w 2022 roku miałoby się pojawić pierwszych ponad 500 z ok. 960 zaplanowanych stojaków oraz dostarczonych miało być pierwszych ok. 4300 z ponad 8 000 rowerów, które docelowo mają stworzyć cały system.

Przyszłoroczne prace nad Rowerem Metropolitalnym obejmą również zadania związane z integracją systemu wypożyczalni z funkcjonującymi systemami poboru opłat w komunikacji miejskiej.

– Kolej Plus i wkład własny

W budżecie zaplanowano także 44 mln zł, czyli pierwszą transzę, z której sfinansowane zostaną wkłady własne dla inwestycji kolejowych, zgłoszonych w ramach rządowego programu Kolej Plus. Przypomnijmy, że wyniki naboru spodziewane są na początku przyszłego roku, a o dofinansowanie ubiega się 13 projektów z terenu Metropolii o łącznej wartości ponad 1,5 mld zł.

– Program na rzecz ograniczania niskiej emisji

W przyszłorocznym budżecie zarezerwowano również 29,5 mln zł na wsparcie działalności gmin członkowskich GZM w ramach Programu Ograniczania Niskiej Emisji (PONE). Do budżetu programu dodatkowo trafi ok. 9 mln zł, których nie zdążono wykorzystać przez gminy w PONE tym roku. Finalnie budżet na ten cel zwiększy się do ok 38,5 mln zł.

Plan do 2031 roku: 57 projektów o łącznej wartości ponad 19 mld zł

W budżecie Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii na 2022 rok zaplanowano deficyt budżetowy w wysokości ok. 192,7 mln zł.  Jest to różnica pomiędzy planowanymi dochodami oraz wydatkami. Deficyt ten planuje się sfinansować w pełnej wysokości z przychodów zaplanowanych jako środki pochodzące z nadwyżki budżetowej z lat ubiegłych.

Zgromadzenie przyjęło także Wieloletnią Prognozę Finansową na lata 2022-2031. Jej podstawowym założeniem jest realne ujęcie strony dochodów, jak i wydatków Metropolii we wszystkich latach objętych prognozą. Zawiera ona 57 zadań na łączną kwotę ponad 19 mld zł.

Apel Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii ws. równego traktowaniach w ramach Polskiego Ładu

Podczas sesji Zgromadzenia przyjęty został również apel do Prezesa Rady Ministrów i Ministra Finansów dotyczący utraty dochodów związku metropolitalnego spowodowanych ograniczeniem udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych. Utrata tych dochodów wynika z wprowadzonych zmian ustawowych, które określiły nowy sposób ustalania m.in. wysokości udziałów w podatku dochodowym od osób fizycznych dla jednostek samorządu terytorialnego oraz Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii, jak również nowy wzór liczenia składki w części stałej.

Wraz z wprowadzeniem tych zmian, jednostki samorządu terytorialnego otrzymały gwarancję uruchomienia mechanizmów, które zrekompensowałyby powstałe ubytki w budżetach, ale mechanizmy te nie mają takiego samego zastosowania do związku metropolitalnego.

Dlatego też Zgromadzenie zwróciło się w apelu, aby możliwość ta objęła również Górnośląsko-Zagłębiowską Metropolię, ponieważ w świetle przyjętych przepisów, wpływy związku metropolitalnego z tytułu udziału podatku dochodowym od osób fizycznych spadną o ok. 28 mln zł, a wprowadzenie nowego sposobu liczenia składki stałej będzie prowadziło do jej trzykrotnego obniżenia w rocznym ujęciu.

Projekty uchwał




Zgromadzenie GZM przyjęło wykonanie budżetu za rok 2020 i udzieliło Zarządowi absolutorium

Zgromadzenie Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii jednogłośnie udzieliło Zarządowi absolutorium za wykonanie budżetu za rok 2020. Informatyzacja transportu miejskiego, prace nad utworzeniem Kolei Metropolitalnej i infrastruktury dla rowerów oraz walka z pandemią koronawirusa to jedne z kierunków działań Metropolii w ubiegłym roku.

 Wydatki w 2020 roku wyniosły ok. 1 mld zł. W tej kwocie największe środki – ok. 881 mln zł wydano na organizację transportu miejskiego.

Dochody Metropolii GZM wyniosły ok. 1,1 mld zł. Największy udział – ok. 531 mln zł stanowiła część zmienna składki rocznej. Część stała składki rocznej wyniosła ok. 37,4 mln zł. Wpływy z usług przewozowych, jak sprzedaż biletów przyniosły ok. 128,7 mln zł dochodu. Były one znacznie niższe od prognozowanych na początku roku na poziomie ok. 238 mln zł. Na zmniejszenie tych dochodów miała wpływ pandemia koronawirusa.

Do budżetu Metropolii trafiło ok. 363, 5 mln zł. Te pieniądze pochodzą z 5-procentowego udziału w podatku dochodowym od osób fizycznych.

Informatyzacja usprawni podróżowanie po Metropolii

 W autobusach i trolejbusach jeżdżących po Tychach i okolicznych gminach, uruchomiono możliwość płatności zbliżeniową kartą płatniczą. Docelowo to rozwiązanie ma być wprowadzone w całej komunikacji miejskiej ZTM w związku z planowaną modernizacją systemu ŚKUP.

 Metropolia przygotowała Mobilną Aplikację Pasażera – Mobilny ŚKUP.  Umożliwia ona m.in. zakodowanie biletu okresowego kupionego przez Portal Klienta lub pieniędzy do zasilenia konta. Uruchomiono magazyn elektronicznych biletów tzw. „eMagazyn” na potrzeby sprzedaży biletów w aplikacjach mobilnych podmiotów zewnętrznych. To rozwiązanie wprowadza bezpieczny standard dla zakupu biletów ZTM w aplikacjach.

Miniony rok był czasem montażu tablic Systemu Dynamicznej Informacji Pasażerskiej. W 2020 roku uruchomiono 119 takich tablic.  Łącznie w Metropolii mają funkcjonować 462 tablice. Zmodernizowano także system centralny SDIP, uruchomiono nowy portal pasażera oraz zmodernizowano i podłączono do nowego systemu 81 tablic z systemu SDIP1.

W połowie 2020 roku rozpoczęto działania, zmierzające do uruchomienia w pojazdach ZTM systemu zliczania pasażerów. W maju br. rozstrzygnięto przetarg na realizację tej inwestycji.

W stronę Kolei Metropolitalnej

 W ubiegłym roku Metropolia dofinansowała na kwotę ok. 6 mln zł 40 połączeń kolejowych na swoim obszarze. Jest to realizacja podstawowego wariantu Koncepcji Kolei Metropolitalnej. Ma on na celu poszerzenie oferty przewozowej pociągów pasażerskich na najbardziej obciążonych ruchem ciągach kolejowych w obszarze GZM, przy wykorzystaniu obecnych możliwości infrastruktury kolejowej.

Przeznaczono 10 mln zł dla Dąbrowy Górniczej na realizację projektu przebudowy infrastruktury kolejowej i drogowej w obszarze stacji Dąbrowa Górnicza. Zadanie to ma sprzyjać rozwojowi ruchu aglomeracyjnego i wpisuje się w rozwój Kolei Metropolitalnej. W Wieloletniej Prognozie Finansowej zapisano łącznie 26 mln zł na lata 2020-2021 na realizację tej inwestycji.

Metropolia podpisała umowę na opracowanie wstępnego studium wykonalności Kolei Metropolitalnej. Dokument ten uszczegółowi założenia, które zostały zawarte w Koncepcji Kolei Metropolitalnej. W połowie 2022 roku ma być gotowa koncepcja krótkoterminowa. Całość będzie gotowa w 2024 roku.

W ubiegłym roku Metropolia GZM zgłosiła 15 projektów do realizacji Programu „Kolej Plus”. Ostatecznie szansę na realizację ma 13 z nich (6 liniowych i 7 punktowych). Dwa zostały ostatecznie wycofane z naboru. Łączny koszt wszystkich zgłoszonych projektów to ok. 1,7 mld zł, a szacowany wkład własny, który sfinansuje Metropolia, to ponad 200 mln zł.

Znamy przebieg Velostrady, wiemy jaki będzie Rower Metropolitalny

 Ubiegły rok przebiegał pod znakiem prac planistycznych związanych z budową infrastruktury rowerowej w Metropolii. Zostały przygotowane warianty I etapu przebiegu velostrady Metropolia Wschód.

W konsultacji z gminami, opracowano i przygotowano plan działań GZM w zakresie przygotowania realizacji Metropolitalnej Sieci Tras Rowerowych zawiera on opis poszczególnych, przygotowanych projektów wraz ze wskazaniem zadań do realizacji i założeń terminowych wykonania prac.

Zakończono także prace nad koncepcją Roweru Metropolitalnego.  Ma powstać jedna z większych wypożyczalni rowerów miejskich w Europie. Zgodnie z planami prace nad utworzeniem systemu mają potrwać do początku 2023 roku. W tym roku rozpoczęto dialog konkurencyjny.

W ubiegłym roku Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia w ramach projektu Rowerem lub na Kole zakończyła przekazywanie gminom członkowskim 230 rowerów wspomaganych elektrycznie. Mają one służyć urzędnikom, funkcjonariuszom Policji oraz Straży Miejskiej w codziennej pracy. Koszt zakupu wyniósł ok. 2,3 mln zł brutto.

Metropolia ogranicza niską emisję i wspiera rozwój gmin

 W ubiegłym roku Metropolia uruchomiła Program Ograniczania Niskiej Emisji (PONE). Dzięki temu mechanizmowi finansowania gminy Metropolii zrealizowały 125 inwestycji związanych z ograniczeniem niskiej emisji, na łączną kwotę blisko 72,5 mln zł.

Na liście dofinansowania znalazły się m.in. inwestycje w termomodernizację budynków gminnych oraz budowę instalacji OZE (Odnawialne Źródła Energii). Projekty obejmują także modernizację systemu oświetlenia na energooszczędne. Wsparcie uzyskały także inwestycje związane z transportem publicznym, jak np. budowa lub modernizacja zintegrowanych węzłów przesiadkowych, infrastruktura przystankowa oraz drogi rowerowe i infrastruktura ruchu pieszych.

W 2020 GZM realizowała Metropolitalny Fundusz Solidarności. Ma on na celu wyrównywanie różnic rozwojowych gmin Metropolii. Na wsparcie realizacji 42 zadań inwestycyjnych wydano łącznie ok. 14,5 mln zł.

Wsparcie dla szpitali w walce z koronawirusem

W ramach walki z epidemią koronawirusa 13 szpitali miejskich oraz 5 szpitali powiatowych wykorzystało ok. 10,5 mln zł dofinansowania z rezerwy budżetowej Metropolii.  Pieniądze zostały przeznaczone na m.in. zakup karetek, respiratorów, defibrylatorów oraz innej, potrzebnej aparatury medycznej oraz przeprowadzenie w szpitalach koniecznych prac infrastrukturalnych, związanych z leczeniem chorób zakaźnych.

Wybitni naukowcy za świata ruszyli z wykładami dla studentów

Rok 2020 był pierwszym rokiem realizacji Metropolitalnego Funduszu Wspierania Nauki. To program dotacji dla uczelni wyższych, działających na terenie Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii. Za pozyskane środki mogą one zapraszać światowej sławy naukowców do prowadzenie zajęć dla studentów i doktorantów. Pod koniec 2020 roku zrealizowano trzy pierwsze projekty, w ramach których ruszyły wykłady i konsultacje z zaproszonymi gośćmi. W warunkach epidemii miały one formę online. Przypomnijmy, budżet funduszu na lata 2019-2022 wynosi 8 mln zł.

Metropolia otwartych danych

W 2020 roku rozpoczęto realizacje projektu GZM Data Store. Jego celem jest udostępnienie danych gromadzonych na obszarze związku metropolitalnego na wspólnej platformie otwartych danych publicznych. W marcu tego roku zakończył się 1 etap, w ramach którego zostało zinwentaryzowanych ponad 1700 zbiorów danych w 28 gminach w Metropolii, które uczestniczą w projekcie. Tworzony portal internetowy będzie jedną z największych tego rodzaju samorządowych platform w Polsce.

Link: Harmonogram sesji i projekty uchwał

Zobacz także: Raport podsumowujący działania Metropolii w latach 2018-2020