1

Budżet obywatelski wstrzymany do odwołania

W związku z sytuacją epidemiologiczną w naszym kraju oraz podejmowanymi przez rząd i samorząd decyzjami i działaniami, procedura Gliwickiego Budżetu Obywatelskiego w 2020 roku zostaje wstrzymana do odwołania.

Z tego powodu ogłoszony wcześniej harmonogram Gliwickiego Budżetu Obywatelskiego jest nieaktualny. Tym samym nabór wniosków, przewidziany na 6–20 kwietnia, nie odbędzie się w zaplanowanym terminie. Dołożymy wszelkich starań, aby GBO w bieżącym roku został przeprowadzony. O każdej zmianie dotyczącej tego przedsięwzięcia będziemy informować na bieżąco.

Źródło: UM Gliwice




Zielony budżet w Katowicach – prawdopodobnie największy w Polsce

Duże zmiany czekają katowiczan w tegorocznym budżecie obywatelskim. Prezydent Marcin Krupa podjął decyzję, by z jego 30-milionowej puli wydzielić aż 5 mln zł na tzw. „zielony budżet”. W tej sprawie zostało podjęte dziś odpowiednie zarządzenie.

– Nasi mieszkańcy najlepiej wiedzą, czego potrzeba w ich otoczeniu. Dlatego w 2019 roku, realizując swoje zapowiedzi, podniosłem pulę budżetu obywatelskiego z 20 mln zł do 30 mln zł, by katowiczanie mieli realny wpływ na swoje otoczenie. Teraz przyszła pora na kolejny krok – mówi Marcin Krupa, prezydent Katowic. – W ostatnich miesiącach coraz częściej słyszałem od mieszkańców, że budżet obywatelski powinien w większym stopniu umożliwiać mieszkańcom zgłaszanie zielonych projektów. Uznałem, że warto podjąć takie działanie – dodaje prezydent.

„Zielony  budżet” będzie podobny do „zwykłego” budżetu obywatelskiego na etapie zgłaszania wniosków ich weryfikacji i przybierze formę konsultacji społecznych. Katowiczanie będą mogli nadsyłać swoje projekty od początku kwietnia do 14 maja. Następnie projekty będą przechodziły przez weryfikację formalną i merytoryczną. W ostatnim etapie komisja złożona z urzędników i zewnętrznych ekspertów wybierze najciekawsze projekty, które zostaną zrealizowane w przyszłym roku.

Pula 5 milionów złotych została rozdzielona na zadania ogólnomiejskie (1 mln zł) i dzielnicowe (4 mln zł). Każdej z 22 dzielnic przypadła kwota uzależniona od liczby mieszkańców, przy jednoczesnym dodatkowym premiowaniu mniejszych jednostek. – W ramach „Zielonego budżetu” będziemy mogli zgłaszać zadania takie jak: nasadzenia drzew i krzewów, rewitalizację małych skwerów, tworzenie łąk kwietnych czy też warsztaty edukacyjne w zakresie ochrony przyrody i ekologii – podkreśla prezydent Marcin Krupa.

Warto dodać, że katowicki „Zielony budżet” będzie prawdopodobnie największy w Polsce. Choć z tego rozwiązania korzysta niewiele miast, to jednak z powodzeniem zostało do tej pory wdrożone m.in. w Lublinie (od 2017 roku – 2 mln zł rocznie) czy Białymstoku (od 2019 r. – 1 mln zł), a katowicki „Zielony budżet” został przygotowany właśnie w oparciu o doświadczenia Lublina. 

Swoje pomysły składać będzie można na specjalnie przygotowanym do tego formularzu, który należy dostarczyć osobiście do Wydziału Komunikacji Społecznej lub drogą elektroniczną: na Elektroniczną Skrzynkę Podawczą Urzędu Miasta Katowice lub w wiadomości e-mail na adres zielonybudzet@katowice.euInformacje o poszczególnych wynikach weryfikacji oraz dane dotyczące procesu Zielonego Budżetu miasta Katowice dostępne będą na stronie bo.katowice.eu.

Ważne daty:

  • Zgłaszanie projektów zadań do Zielonego Budżetu – od 1 kwietnia do 14 maja 2020 r.
  • I etap weryfikacji – do 1 czerwca 2020 r.
  • Ogłoszenie wyników I etapu weryfikacji – do 15 czerwca 2020 r.
  • II etap weryfikacji – do 14 sierpnia 2020 r.
  • Ogłoszenie wyników II etapu weryfikacji – do 24 sierpnia 2020 r.
  • Etap pracy Zespołu Oceniającego – do 18 września 2020 r.
  • Ogłoszenie wyników pracy Zespołu Oceniającego oraz informacji o wyborze zadań do realizacji – do 29 września 2020 r.

Podział środków dla jednostek pomocniczych w ramach Zielonego Budżetu miasta Katowice

Nr i nazwa jednostki pomocniczej Pula środków wynikająca z podziału
5 mln zł
1 Śródmieście 299 535 zł
2 Załęska Hałda – Brynów Część Zachodnia 193 761 zł
3 Zawodzie 168 091 zł
4 Osiedle Paderewskiego – Muchowiec 171 403 zł
5 Brynów Część Wschodnia – Osiedle Zgrzebnioka 129 064 zł
6 Ligota-Panewniki 321 997 zł
7 Załęże 149 503 zł
8 Osiedle Witosa 178 553 zł
9 Osiedle Tysiąclecia 256 789 zł
10 Dąb 134 390 zł
11 Wełnowiec – Józefowiec 192 490 zł
12 Koszutka 162 238 zł
13 Bogucice 190 847 zł
14 Dąbrówka Mała 113 873 zł
15 Szopienice – Burowiec 193 311 zł
16 Janów – Nikiszowiec 153 454 zł
17 Giszowiec 208 632 zł
18 Murcki 115 265 zł
19 Piotrowice – Ochojec 268 989 zł
20 Zarzecze 96 988 zł
21 Kostuchna 171 178 zł
22 Podlesie 129 652 zł
Zadania ogólnomiejskie 999 997 zł
SUMA 5 000 000 zł



Pyskowicki budżet obywatelski – składanie wniosków

Od 2 do 20 marca br. można składać wnioski w ramach IV edycji Pyskowickiego Budżetu Obywatelskiego. Wnioskodawcą może być mieszkaniec Pyskowic, który ukończył 13 rok życia. Każdy wnioskodawca może złożyć tylko jeden wniosek, który powinien dotyczyć zadania, które ma być zrealizowane w części miasta, w której wnioskodawca zamieszkuje. Dla projektu należy przedstawić listę poparcia z podpisami co najmniej 15 mieszkańców Pyskowic, zamieszkałych odpowiednio w północnej albo południowej części miasta. W tym roku kwota przeznaczona na realizację zadań w PBO wynosi 128.684,00 zł brutto i jest podzielona po 64.342,00 zł brutto dla części południowej i północnej miasta. Koszt wnioskowanego projektu nie może być niższy niż 5.000,00 zł brutto i wyższy niż 64.342,00 zł brutto.

Wszystko co dotyczy PBO 2020 tzn. zasady procedury, harmonogram, dokumenty do pobrania (w tym wnioski), wykaz ulic z podziałem na część północną i południową czy zadania własne gminy dostępne są tutaj: https://www.pyskowice.pl/budzetobywatelski

W razie pytań i wątpliwości zapraszamy do kontaktu z punktami konsultacyjnymi:

• Biuro Promocji i Współpracy Partnerskiej Urzędu Miejskiego w Pyskowicach pok. 253-255, tel. 32 332 60 66, e-mail: gazeta@pyskowice.pl,

• Miejska Biblioteka Publiczna – Wypożyczalnia i Czytelnia dla Dorosłych plac Józefa Piłsudskiego 1,

• Miejska Biblioteka Publiczna – filia nr 1 ul. Traugutta 53.

Zapraszamy również na dyżury informacyjno-konsultacyjne, które odbędą się 5, 12 i 19 marca br. w godzinach 14.00-17.00 (Urząd Miejski w Pyskowicach – Biuro Promocji i Współpracy Partnerskiej, pok. 253-255, I piętro).

Dodatkowo 10 i 12 marca br. odbędą się spotkania informacyjno-warsztatowe z mieszkańcami w ramach programu Aktywne Pyskowice, na których porozmawiamy również o idei Pyskowickiego Budżetu Obywatelskiego, przedstawimy tegoroczną procedurę i wniosek zgłoszeniowy, a także postaramy się odpowiedzieć na wszystkie pytania dotyczące tego narzędzia. O szczegółach spotkań będziemy jeszcze informować.




Zasady VII edycji Budżetu Obywatelskiego – weź udział w konsultacjach

Sosnowiec zaprasza




Ruszają konsultacje ws. Parku Podlesie

Zapraszamy na konsultacje społeczne dotyczące realizacji
projektu „Podlesie pełne życia” wybranego w budżecie obywatelskim w 2019
roku. Warsztat konsultacyjny odbędzie się w Zespole Szkół Plastycznych
(ul. Kosmonautów 8) – 18 lutego 2020 r. w godzinach 17.00-19.00.

Do 23 lutego 2020 r. uwagi dotyczące zagospodarowania Parku Podlesie oraz lasu pomiędzy strzelnicą a ulicą Myśliwską można dostarczyć osobiście na portiernię Zespołu Szkół Plastycznych przy ulicy Kosmonautów 8 lub przesłać na adres: konsultacje@dabrowa-gornicza.pl.

Konsultowany projekt „Podlesie pełne życia” zakłada
rewitalizację Parku Podlesie  z zachowaniem rekreacyjno-kulturalnego
charakteru parku. W ramach konsultacji społecznych z mieszkańcami miasta
wypracowana zostanie koncepcja zagospodarowania obszaru – od dawnej
strzelnicy sportowej do ulicy Laski i Myśliwskiej. Koncepcja będzie
wypracowana w taki sposób, aby jej realizacja mogła być wdrażana w
sposób etapowy.




Czy w Bytomiu będą wyznaczone dzielnice? Ruszają konsultacje społeczne

Którędy powinny przebiegać granice jednostek pomocniczych? Czy duże obszary podzielić na mniejsze? Od 14 Do 21 lutego potrwają konsultacje społeczne uchwały w sprawie utworzenia dzielnic – jednostek pomocniczych miasta. Formalne utworzenie dzielnic może ułatwić podział pieniędzy z budżetu obywatelskiego.

Wychodzimy naprzeciw oczekiwaniom mieszkańców – mówi radny Michał Staniszewski, przewodniczący Komisji Dialogu Społecznego i Spraw Regulaminowych Rady Miejskiej. Podczas styczniowego spotkania podsumowującego poprzednią edycję budżetu obywatelskiego mieszkańcy postulowali, by pieniądze przeznaczone na projekty podzielić na dzielnice. Przygotowaliśmy zatem projekt uchwały wyznaczający obszary jednostek pomocniczych.

Według projektu, Bytom może zostać podzielony na 12 jednostek pomocniczych: Bobrek, Górniki, Karb, Łagiewniki, Miechowice, Osiedle Generała Jerzego Ziętka, Rozbark, Stroszek – Dąbrowę Miejską, Suchą Górę, Szombierki, Stolarzowice, Śródmieście. Mieszkańcy mogą się wypowiedzieć, czy granice tych jednostek pomocniczych im odpowiadają – mówi Michał Staniszewski. Pojawiają się już sugestie, że na przykład Śródmieście jest obszarem zbyt dużym, przy przyznawaniu pieniędzy z budżetu obywatelskiego powinno wyodrębnić się jeszcze mniejsze obszary – tłumaczy radny.

Projekt uchwały zawiera mapę jednostek pomocniczych i wykaz wszystkich ulic, które wchodzą w ich skład.

Dodajmy, że oficjalnie Bytom nie ma jednostek pomocniczych – dzielnic. Nazwy te używane są zwyczajowo, ale nie mają dzielnicowych struktur. Tymczasem dzielnice – jednostki pomocnicze są prawnie wyodrębnionym obszarem gminy, powoływanym w drodze uchwały Rady Miejskiej po przeprowadzeniu konsultacji z mieszkańcami.

Swoje uwagi do projektu uchwały mieszkańcy mogą przekazywać mailowo – na adres: pr@um.bytom.pl lub pisemnie w Kancelarii Rady Miejskiej.




Ruszył nabór projektów w ramach Budżetu Obywatelskiego

Rozpoczął się nabór projektów w ramach Budżetu Obywatelskiego realizowanego w naszym mieście. Do rozdysponowania jest kwota 2 milionów złotych!

Właśnie dzisiaj, 10 lutego 2020 roku zaczął się nabór projektów do Piekarskiego Budżetu Obywatelskiego. W tegorocznej edycji do dyspozycji mieszkańców będzie, po raz kolejny, kwota 2 milionów złotych, z kolei wartość jednego projektu może wynieść nawet 700 tysięcy złotych.

Podobnie jak w zeszłym roku nie obowiązuje podział na okręgi. Można zgłosić i głosować na projekt znajdujący się w dowolnej części Piekar Śląskich. Jak prezentuje się szczegółowy harmonogram VII Piekarskiego Budżetu Obywatelskiego?

1) Składanie projektów od 10 lutego do 31 marca 2020 roku.
2) Weryfikację i opiniowanie projektów prowadzi Zespół do spraw Budżetu Obywatelskiego: do 15 kwietnia 2020 roku.
3) Ogłoszenie listy projektów zweryfikowanych pozytywnie: do 28 kwietnia 2020 roku.
4) Publiczna prezentacja projektów: 7 maja 2020 roku.
5) Ogłoszenie listy projektów poddanych pod głosowanie: 12 maja 2020
6) Głosowanie internetowe odbywa się: od 20 maja do 7 czerwca 2020 roku
7) Głosowanie w sposób tradycyjny poprzez złożenie wypełnionej karty do głosowania w punktach głosowania odbywa się: od 20 maja do 2 czerwca 2020 roku.
8) Głosowanie w Punkcie (Punktach) Głosowania Internetowego odbywa się: od 20 maja do 5 czerwca 2020 roku
9) Ogłoszenie listy zwycięskich projektów: do 30 czerwca 2020 roku.
10) Realizacja – 2021 rok, w uzasadnionych przypadkach z możliwością wydłużenia do dnia 31 grudnia kolejnego roku.

Warto pamiętać, że możliwość zgłoszenia projektu ma każdy mieszkaniec miasta. Projekt sporządza się na specjalnym wniosku przygotowanym przez Urząd Miasta (dostępnym na stronie www.obywatelski.piekary.pl w zakładce: “do pobrania”).

Formularze do składania projektów, dostępne będą również w Punkach Informacyjnych Budżetu Obywatelskiego:
1. Urząd Miasta, ul. Bytomska 84,
2. Dzielnicowy Dom Kultury, ul. Szymanowskiego 2 b
3. Dzielnicowy Dom Kultury, ul. Roździeńskiego 99
4. Filia Miejskiej Biblioteki nr 6, ul. Partyzantów 2,
5. Ośrodek Kultury Andaluzja, ul. Oświęcimska 45,
6. Miejskie Centrum Informacji i Turystyki, ul. Bytomska 157,
7. Filia Miejskiej Biblioteki nr 9, ul. Papieża Jana Pawła II 81,
8. Filia Miejskiej Biblioteki nr 1, ul. Leśna 22,
9. Filia Miejskiego Domu Kultury, ul. Tarnogórska 49,
10. Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji, ul. Olimpijska 3.




Gliwicki budżet obywatelski. Poznaj harmonogram

Znane są już najistotniejsze terminy dotyczące nowej edycji Gliwickiego Budżetu Obywatelskiego.

Prezydent Gliwic ogłosił harmonogram przebiegu procedury GBO w 2020 roku. Gliwiczanie będą mogli zgłaszać wnioski w kwietniu, a głosowanie zaplanowano na wrzesień.

Szczegółowy harmonogram – przeczytaj TUTAJ.




Budżet Obywatelski 2021 wystartował!

Od dzisiaj (3 lutego) każdy pełnoletni mieszkaniec Siemianowic Śląskich będzie mógł złożyć w Urzędzie Miasta swoją propozycję zadania inwestycyjnego w kolejnej edycji Budżetu Obywatelskiego. W tym roku, podobnie jak w poprzednim, na realizację projektów zgłaszanych przez mieszkańców przeznaczona została kwota 2.200.000 zł, przy czym minimalna kwota na realizację zgłaszanego projektu nie może być mniejsza niż 60.000 zł i nie większa niż 440.000 zł.

Przypomnijmy pokrótce, w kilkunastu krokach, jak wygląda cała procedura Budżetu Obywatelskiego:

krok 1
Zastanów się, co chcesz stworzyć, co Twoim zdaniem byłoby potrzebne w miejskiej przestrzeni

krok 2
Spotkaj się z sąsiadami, znajomymi, wszystkimi, którzy mogliby być zainteresowani Twoją propozycją. Wspólnie ją skonsultujcie co do rozmachu, wielkości, kosztu, zaangażowania. Zawsze możesz zaprosić na spotkanie urzędników z zespołu pracującego przy Budżecie Obywatelskim 2021 by pokierowali Cię lub zasugerowali najwłaściwszą drogę realizacji.

krok 3
Pobierz formularz zgłoszeniowy ze strony internetowej: www.bo.siemianowice.pl lub w punkcie konsultacyjnym.

krok 4
Wyceń wartość swojego pomysłu. Zachęcamy również do skonsultowania swojej idei z firmami np. z branży budowlanej. Poproś ich o wycenę zgłaszanego projektu (materiały plus roboczogodziny). Otrzymany kosztorys dołącz do swojego wniosku. Możesz również porozmawiać o kosztach z urzędnikami.

krok 5
Sprawdź czy teren, na którym chcesz zrealizować swój pomysł należy do miasta. Zadzwoń do Wydziału Geodezji (32 760 54 55), odwiedź urzędników w Ratuszu lub zaproś ich na spotkanie do punktu konsultacyjnego.

krok 6
Wypełnij dokładnie wszystkie pola formularza zgłoszeniowego, aby Twój pomysł został dopuszczony do głosowania. Zwróć szczególną uwagę na złożenie wszystkich wymaganych podpisów. Opisz krótko i zwięźle swój pomysł.

krok 7
Zbierz co najmniej 30 podpisów poparcia dla Twojego pomysłu. To jeden z podstawowych warunków pozytywnej weryfikacji projektu.

krok 8
Złóż poprawnie wypełniony wniosek:

  • listownie na adres: Urząd Miasta Siemianowice Śląskie, przy ul. Jana Pawła II 10, 41-100 Siemianowice Śląskie, z dopiskiem „Budżet Obywatelski na rok 2021”,
  • osobiście w kancelariach podawczych Urzędu Miasta Siemianowice Śląskie: przy ul. Jana Pawła II 10 lub ul. Michałkowickiej 105,
  • elektronicznie za pomocą skanu wypełnionego dokumentu przesłanego na adres: bo@um.siemianowice.pl

krok 9
Po ogłoszeniu listy projektów, zadbaj o promocję swojego pomysłu. Rozpropaguj go wśród sąsiadów, znajomych. To w Twoim interesie jest, aby dowiedziało się o nim jak najwięcej osób.

krok 10
W dniach 25 maja – 7 czerwca zgłoszone w procedurze pomysły będą głosowane przez mieszkańców elektronicznie na stronie www.bo.siemianowice.pl

krok 11
Jeżeli okaże się, że Twój projekt wygrał, urzędnicy będą się z Tobą konsultować na etapie realizacji zadania w 2021 r. tak, aby efekt końcowy odpowiadał Twoim oczekiwaniom i oczekiwaniom mieszkańców, którzy głosowali na Twój projekt.

Zgodnie z harmonogramem propozycje projektów składamy do 28 lutego. Szczegóły tegorocznej edycji BO znajdziecie Państwo TUTAJ lub na stronie internetowej www.bo.siemianowice.pl

» Zarządzenie Prezydenta Miasta w sprawie: Budżetu Obywatelskiego na rok 2021

Harmonogram prac nad Budżetem Obywatelskim na 2021 rok:

1) Zgłaszanie propozycji projektów – od 03.02.2020 r. do 28.02.2020 r.

2) Weryfikacja i opiniowanie propozycji projektów – od 02.03.2020 r. do 10.04.2020 r.

3) Ogłoszenie zweryfikowanej listy projektów – 13.04.2020 r.

4) Tryb odwoławczy od decyzji Zespołu – od 14.04.2020 r. do 08.05.2020 r.

5) Ogłoszenie listy projektów poddanych pod głosowanie – 11.05.2020 r.

6) Akcja promocyjno – informacyjna – od 12.05.2020 r. do 22.05.2020 r.

7) Głosowanie mieszkańców – od 25.05.2020 r. do 07.06.2020 r.

8) Ogłoszenie wykazu zwycięskich projektów – do 30.06.2020 r.

autor: Adrian Merta / UM Siemianowice Śl.




Mieszkańcy o budżecie obywatelskim

Co o ubiegłorocznej edycji Bytomskiego Budżetu Obywatelskiego myślą mieszkańcy? Jakie mają pomysły na ulepszenie tego przedsięwzięcia? Na te i wiele innych pytań związanych z zaangażowaniem bytomian w sprawy miasta rozmawiano podczas wczorajszego (30 stycznia) spotkania w ratuszu.

Budżet obywatelski to inicjatywa, którą będziemy kontynuować, dlatego ważne jest, by z każdą koleją edycją robić to lepiej. Chcieliśmy poznać opinie bytomian, bo to od ich pomysłów, zaangażowania zależy dynamika i powodzenie całego przedsięwzięcia – mówi Michał Bieda, zastępca prezydenta. 

Podczas spotkania uczestnicy spotkania otrzymali kwestionariusze ankiety, w których zawarto szereg pytań dotyczących m.in. tego, skąd czerpali informacje o Bytomskim Budżecie Obywatelskim, a także czym kierowali się głosując na konkretne projekty. I tak pojawiły się postulaty, aby wydłużyć czas na konsultacje z jednostkami miejskimi  złożonych projektów, a także utworzyć punkt, w którym mieszkańcy chcący złożyć wniosek mogliby sprawdzić stan prawny nieruchomości czy zgodność z planem zagospodarowania przestrzennego.

Wśród propozycji mieszkańców znalazły się także te dotyczące podziału środków na dzielnice lub uzależnienie przyznanej kwoty od liczby mieszkańców danego rejonu. Pojawiły się też pomysły jak dotrzeć do bytomian  i zachęcić  ich do włączenia się w realizację BO Bytom. Kluczową rolę mogliby odegrać animatorzy w poszczególnych dzielnicach, np. bytomscy radni, którzy byliby ambasadorami inicjatywy zachęcającymi mieszkańców do współpracy w lokalnych gronach i łączenia mniejszych projektów w jeden duży. 

Zdaniem większości uczestników, w kolejnych edycjach BO Bytom należy rozważyć podział środków na duże  projekty ogólnomiejskie oraz  mniejsze inicjatywy dzielnicowe, a także wydzielenie z ogólnej puli kwot na projekty społeczne. Pojawiły się także opinie, by zrezygnować z głosów składanych w imieniu nieletnich.

Przypomnijmy, że ubiegłoroczna edycja  Bytomskiego Budżetu Obywatelskiego  cieszyła się ogromnym zainteresowaniem.  Mieszkańcy zgłosili ponad 60 projektów, a w samym głosowaniu udział wzięło prawie 27 tysięcy osób, z czego 22,5 tysiąca osób zagłosowało elektronicznie (pozostali tradycyjnie poprzez karty do głosowania).

Zwycięskie projekty wybrane przez bytomian w 2019 roku

#BO_Rozbark – nowoczesne, bezpieczne, pełnowymiarowe, oświetlone boisko ze sztuczną nawierzchnią na stadionie GKS Rozbark przy ul. Chorzowskiej 12. Zagłosowało:  3477 bytomian.

6 dla Stroszka: nowe place zabaw, siłownia plenerowa i wybieg dla psów. Zagłosowało:1791 osób. W ramach projektu powstaną dwa place zabaw przy ul. Gwarków Tarnogórskich oraz przy ul. Hlonda, ścianka do graffiti przy ul. Strzelców Bytomskich (wzdłuż ul. Sikorskiego), siłownia na wolnym powietrzu przy Szkole Podstawowej nr 32, dwa wybiegi dla psów – u zbiegu ul. Strzelców Bytomskich i Sikorskiego oraz przy ul. Hlonda. Będą też miejsca wypoczynkowe i rekreacyjne dla dzieci i dorosłych przy ul. Hlonda, nasadzone zostaną drzewa, usypana zostanie górka dla miłośników jazdy na sankach. Koszt tej inwestycji to ok. 1 mln zł.

Projekt społeczny – Bytom miastem karate. Zagłosowało: 68 osób. Projekt ten jest przykładem  tego, że szansę na realizację mają także mniejsze inicjatywy skierowane do konkretnej grupy odbiorców – w tym wypadku, entuzjastów karate.