W 2024 roku wydatki Metropolii mają wynieść ok. 2,3 mld zł. Najwięcej środków – ok. 1,85 mld zł zostanie przeznaczone na organizację transportu zbiorowego.

Budżet na 2024 rok został przyjęty przez Zgromadzenie Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii.

Dochody w budżecie Metropolii GZM zaplanowano na poziomie 2,2 mld zł. Podstawowym elementem w tej strukturze jest ustawowy dochód własny, w którym największą część stanowi udział w podatku dochodowym od osób fizycznych zamieszkujących obszar GZM, który obecnie wynosi 5,75 proc. Według prognoz do budżetu Metropolii ma z tego tytułu wpłynąć ok. 523 mln zł.

Po stronie dochodów w budżecie Metropolii uwzględniona jest również wysokość składki zmiennej, czyli środków wpłacanych przez gminy na realizację zadań związanych z obsługą komunikacji miejskiej. Wpływy z tego tytułu mają wynieść ok. 1 mld zł. Powiększą je również szacowane wpływy z tytułu świadczenia usług przewozowych, w tym m.in. ze sprzedaży biletów, które prognozowane są na poziomie ok. 248 mln zł.

Najwięcej Metropolia wyda na transport

Planowane wydatki z budżetu mają wynieść ok. 2,3 mld zł.

Największą pozycją w wydatkach Metropolii są koszty związane z funkcjonowaniem komunikacji miejskiej. W przyszłym roku wyniosą ok. 1,85 mld zł. W budżecie na ten cel na wydatki bieżące ma zostać przeznaczone ok. 1,73 mld zł a na majątkowe ok. 117 mln zł.

Wydatki bieżące są przede wszystkim związane z organizacją komunikacji pasażerskiej. To m.in. na przewozy autobusowe, tramwajowe i trolejbusowe oraz linie metropolitalne. Pieniądze z budżetu będą przeznaczone także na utrzymanie infrastruktury przystankowej, obsługę i rozwój systemów obsługujących komunikację pasażerską a także integrację pasażerską oraz system taryfowo biletowy.

Wśród wydatków inwestycyjnych należy wymienić m.in. zakup autobusów z napędem elektrycznym oraz wodorowym, wdrożenie i unowocześnienie systemów informatycznych wspierających system transportu. Należą do nich m.in. system Transport GZM oraz  SDIP, czyli System Dynamicznej Informacji Pasażerskiej.

Dodatkowo zaplanowano środki na pomoc finansową dla Województwa Śląskiego na realizację kolejowych przewozów pasażerskich w Metropolii.

Organizacja komunikacji miejskiej

Pojazdy pod szyldem ZTM kursują w 57 gminach – 41 metropolitalnych oraz 16 spoza jej obszaru. Wydatki zostaną przeznaczone na przewozy autobusowe, tramwajowe i trolejbusowe. Pieniądze zostaną też przeznaczone na organizację linii metropolitalnych i przewozów do Międzynarodowego Portu Lotniczego „Katowice” w Pyrzowicach.

Wydatki na transport publiczny obejmą również ponad 23 mln zł, które Metropolia przekaże Województwu Śląskiemu na dofinansowanie ponad 80 kursów pociągów na swoim obszarze, m.in. w relacji Bytom-Gliwice, Katowice-Gliwice, Gliwice -Dąbrowa Górnicza Ząbkowice czy Tychy Lodowisko-Katowice.

Kolej Plus i wkład własny

W przyszłorocznym budżecie zaplanowano także niemal 9,5 mln zł na sfinansowanie części wkładu własnego dla inwestycji kolejowych, zgłoszonych w ramach rządowego Programu Kolej+. Z sześciu projektów z udziałem Metropolii zakwalifikowanych do realizacji, w czterech podpisano umowy z Wykonawcami dokumentacji projektowej. W dwóch pozostałych trwają procedury przetargowe.

Przypomnijmy, że Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia jest partnerem we wszystkich tych projektach oraz zapewniła tym samorządom łącznie 317 mln zł jako sfinansowanie wkładu własnego do realizowanych inwestycji.

Zeroemisyjny tabor

W przyszłorocznym budżecie zarezerwowano środki na realizację projektów związanych z elektromobilnością w komunikacji miejskiej, mowa o zakupie taboru zeroemisyjnego wraz z infrastrukturą ładowania. Pieniądze na ten cel Metropolia pozyskała z programu Zielony Transport Publiczny, realizowanego przez NFOŚiGW. Dzięki ich realizacji na drogi Metropolii do 2025 roku może wyjechać 77 autobusów elektrycznych oraz 8 wodorowych.

Pierwszy projekt Metropolii – „Zielony Transport GZM – edycja 1” zakłada  zakup 35 autobusów elektrycznych oraz infrastruktury do ładowania. W pierwszym półroczu 2024 Metropolia zamierza ogłosić przetarg na zakup taboru oraz infrastruktury ładowania.

W ramach drugiego projektu „Zielony Transport GZM – edycja 2” Metropolia zamierza zakupić 20 autobusów elektrycznych oraz ładowarki. Wniosek ten został pozytywne oceniony przez NFOŚiGW i teraz Metropolia oczekuje na zawarcie umowy o dofinansowanie.

Od września 2021 Metropolia równolegle realizuje trzeci projekt – „Hydrogen GZM” Pierwotnie zakładał on zakup 20 autobusów wodorowych. Kilka miesięcy temu Metropolia unieważniła przetarg na zakup tego typu paliwa, ze względu na znaczny wzrost cen.

Aktualnie GZM wnioskuje do NFOŚiGW o zmianę zakresu przedsięwzięcia. Zaktualizowany projekt zakłada zakup 8 autobusów napędzanych wodorem oraz 22 autobusów elektrycznych wraz z infrastrukturą ładowania. Ogłoszenie postępowania przetargowego dla projektu Hydrogen GZM planowane jest w pierwszym kwartale 2024 roku.

Pod znakiem inwestycji w velostrady

W 2024 roku planowane jest udzielenie pomocy finansowej gminom w formie dotacji celowej na kolejne etapy realizacji Metropolitalnej Sieci Tras Rowerowych. Mają być kontynuowane kolejne wykupy nieruchomości pod velostrady, ukończone mają zostać zlecone przez Sosnowiec i Tychy programy funkcjonalno-użytkowe. Dotacje mają być udzielane też w związku z planami ogłaszania przez gminy przetargów na dokumentacje projektowe. GZM ma również sfinansować budowę 4,4 km velostrady nr 6 pomiędzy dzielnicami Brynów i Giszowiec w Katowicach. Ten ostatni wydatek będzie najwyższy w zakresie metropolitalnych dróg rowerowych. Wg szacunków koszt zamówienia może  wynieść ok. 18 mln zł.

Jeżeli chodzi o zadania programu Metropolitalnej Sieci Tras Rowerowych realizowane bezpośrednio na zamówienie GZM ukończone zostaną prace nad  przygotowaniem dwóch koncepcji technicznych – Velostrady nr 1 w Katowicach oraz Velostrady nr 6 od katowickiego Giszowca do Mysłowic. Kolejnym krokiem będzie opracowanie dokumentacji projektowych dla tych odcinków. Metropolia pomoże również miastom w procesie wykupu nieruchomości oraz zamówi kolejne koncepcje techniczne – na odcinkach, na których nie realizowano jeszcze żadnej dokumentacji.

Metrorower

W przyszłym roku planowane jest uruchomienie systemu wypożyczalni rowerów „Metrorower”, który obejmie 31 gmin w Metropolii. Na wiosnę 2024 roku planowane jest uruchomienie pierwszych 1260 rowerów w  miastach, w których do tej pory działają podobne systemy. W kolejnej II fazie, która ma być zrealizowana w przyszłym roku, liczba rowerów wzrośnie do niemal 4800. Docelowo liczba ta wzrośnie do 7 tysięcy.

Łącznie w budżecie Metropolii na realizację projektu w 2024 roku zarezerwowano blisko 11,3 mln złotych.

Metropolia na rzecz ograniczania niskiej emisji

W budżecie zarezerwowano środki na realizację działań związanych z ograniczaniem niskiej emisji. Metropolia realizuje dwa programy w tym zakresie. Pierwszy o nazwie „ELENA” jest związany z przygotowaniem wraz z 15 gminami  dokumentacji pod inwestycje związane z poprawą efektywności energetycznej 148 budynków komunalnych wielorodzinnych.

Drugi program to STOP SMOG. Dzięki współpracy z 11 gminami, tj. Będzinem, Bieruniem, Bobrownikami, Bytomiem, Dąbrową Górniczą, Gierałtowicami, Katowicami, Mysłowicami, Sośnicowicami, Tychami i Zabrzem, wymiana źródeł ciepła oraz termomodernizacja obejmie 210 prywatnych domów jednorodzinnych, które należą do osób, których nie stać na takie inwestycje.

Fundusz Odporności

W budżecie na 2024 r. zarezerwowano niecałe 270 mln zł na wsparcie projektów inwestycyjnych realizowanych przez gminy członkowskie GZM w ramach Funduszu Odporności. Ma on na celu finansowe wsparcie dla projektów gmin o charakterze metropolitalnym.

Deficyt

W budżecie Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii na 2024 rok zaplanowano deficyt budżetowy w wysokości ok. 160 mln zł. Jest to różnica pomiędzy planowanymi dochodami oraz wydatkami. Deficyt ten planuje się sfinansować w pełnej wysokości z przychodów zaplanowanych jako środki pochodzące z nadwyżki budżetowej z lat ubiegłych.

Zgromadzenie przyjęło także Wieloletnią Prognozę Finansową na lata 2024-2035. Jej podstawowym założeniem jest realne ujęcie strony dochodów, jak i wydatków Metropolii we wszystkich latach objętych prognozą. Zawiera ona 71 zadań na łączną kwotę ok. 26 mld zł.

Przydatne linki: 

Uchwały sesji Zgromadzenia

Foto: GZM

Zgromadzenie Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii udzieliło Zarządowi absolutorium za wykonanie budżetu za rok 2022. Integracja transportu miejskiego, zakupy zeroemisyjnego taboru, prace nad utworzeniem Kolei Metropolitalnej i infrastruktury dla rowerów- velostrady to jedne z kierunków działań Metropolii w ubiegłym roku.

Wydatki w 2022 roku wyniosły ok. 1,30 mld. zł. W tej kwocie największe środki – ok. 1,17 mld zł wydano na organizację i rozwój transportu miejskiego.

Dochody Metropolii GZM zamknęły się kwotą ok. 1,36 mld zł. Największy udział – 546,53 mln zł stanowiła część zmienna składki rocznej. Część stała składki rocznej wyniosła 13,30 mln zł. Wpływy z usług przewozowych, w tym przede wszystkim sprzedaż biletów przyniosły ok. 192,76 mln zł dochodu.

Do budżetu Metropolii trafiło ok. 346,89 mln zł. Te pieniądze pochodzą z udziału w podatku dochodowym od osób fizycznych, który wynosi obecnie 5,75%.

W stronę integracji transportu pasażerskiego

W ubiegłym roku uruchomione zostały kolejne 15 metropolitalnych linii autobusowych- Metrolinie. To dodatkowe połączenia autobusowe, które mają usprawnić poruszanie się komunikacją miejską po Metropolii. Ich celem jest poprawa dostępności i funkcjonowania transportu publicznego do czasu budowy Kolei Metropolitalnej. Teraz pasażerów obsługuje 31 metroliniii, w tym roku ma być uruchomiona jeszcze kolejna, która zamknie ten projekt.

Metropolia sfinansowała na kwotę 17 mln zł 104 połączenia kolejowe na swoim obszarze. Finansowanie połączeń kolejowych to realizacja podstawowego wariantu Koncepcji Kolei Metropolitalnej. Ma on na celu poszerzenie oferty przewozowej pociągów pasażerskich na najbardziej obciążonych ruchem ciągach kolejowych w obszarze GZM, przy wykorzystaniu obecnych możliwości infrastruktury kolejowej.

W grudniu 2022 roku przedstawiciele sześciu samorządów z obszaru Metropolii podpisali ze spółką PKP PLK umowy na realizację projektów dofinansowanych
w ramach rządowego programu Kolej Plus. Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia jest partnerem we wszystkich tych projektach oraz zapewnia tym samorządom sfinansowanie wkładu własnego do realizowanych inwestycji. Zaangażowanie finansowe GZM w planowane inwestycje to ponad 317 mln złotych. Ich całkowita wartość to prawie 1,5 mld złotych.

Ponadto realizowana była umowa na opracowanie studium wykonalności budowy drugiej pary torów na trasie Gliwice-Katowice. Wydzielone tory aglomeracyjne na trasie Gliwice-Katowice, czyli linii kolejowej nr 137 w przyszłości mają zwiększyć przepustowość na jednej z najpopularniejszych tras w regionie i doprowadzić do standardu, w którym pociągi będą kursować w Metropolii co kilkanaście minut.
W ubiegłym roku realizowano także opracowanie „Wstępnego Studium Wykonalności Kolei Metropolitalnej na terenie Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii” (WSWKM).

Metropolia rozwija sieć sprzedaży biletów. W 2022 roku otrzymała 5 mln zł dofinansowania na zakup 123 solarnych automatów biletowych. Wcześniej w ramach programu pilotażowego na terenie GZM pojawiło się 12 takich urządzeń. Pieniądze pochodzą z drugiej edycji rządowego Programu Inwestycji Strategicznych. Obecnie trwa postępowanie przetargowe na wyłonienie wykonawcy zamówienia. Ponadto zawarto porozumienie z Międzygminnym Związkiem Komunalnym z siedzibą
w Jastrzębiu-Zdroju, dotyczące utworzenia dla obszaru GZM oraz MZK Jastrzębie zintegrowanego systemu taryfowo-biletowego w komunikacji miejskiej.

W ubiegłym roku Metropolia zrealizowała też Metropolitalne Szkoły Prototypowania w Tychach oraz w Sosnowcu. W pierwszym mieście projekt obejmował strefę płatnego parkowania, a w drugim tematykę dobrego transportu w dzielnicy Kazimierz Górniczy.

Metropolia stawia na zeroemisyjny tabor

W lutym 2022 roku Metropolia podpisała umowę z firmą Solaris na zakup 32 elektrycznych autobusów oraz stacji ładowania. Koszt tej inwestycji wynosi  107,8 mln zł, z czego 75 mln zł to dofinansowanie otrzymane w 2021 roku w ramach programu GEPARD II.

Dzięki temu na drogach GZM pojawi się 27 autobusów 12-metrowych, 5 przegubowych o długości 18 metrów oraz zakupionych zostanie 16 mobilnych ładowarek, z których będą mogły korzystać jednocześnie po dwa autobusy. Ponadto w sześciu miastach zostanie wybudowanych 11 szybkich ładowarek pantografowych.

Pierwsze sztuki autobusów trafiły do Metropolii w drugiej połowie maja. Wszystkie z zamówienia mają być dostarczone do końca czerwca.

Pod koniec grudnia ubiegłego roku Metropolia ogłosiła przetarg na zakup 20 autobusów wodorowych z programu „Zielony Transport Publiczny”. Budżet realizacji tego projektu wynosi ok. 110,7 mln zł, w tej kwocie 81 mln zł pochodzi ze środków WFOŚiGW. Obecnie trwa procedura rozstrzygnięcia przetargu.

Metropolia ogranicza niską emisję i wspiera rozwój gmin

Metropolia wraz z 16 gminami przystąpiła do projektu mającego na celu przygotowanie dokumentacji do przyszłych inwestycji związanych z poprawą efektywności energetycznej w budynkach wielorodzinnych komunalnych w ramach programu European Local Energy Assistance (ELENA).

W ramach tego programu, realizowanego przez Komisję Europejską, gminy otrzymają wsparcie w zakresie doradztwa, przygotowania opracowań technicznych oraz pomoc przy przygotowaniu wniosków o dofinansowanie termomodernizacji oraz wymiany źródeł ciepła w budynkach o całkowitej powierzchni ok. 100 tys. m2.

Kontrakt z Europejskim Bankiem Inwestycyjnym w tej sprawie podpisano 22.11.2022. Metropolia wraz z gminami członkowskimi pozyskała ok. 1,9 mln euro na przygotowanie inwestycji związanych z poprawą efektywności energetycznej 180 budynków komunalnych wielorodzinnych.

Obecnie prowadzone są działania zmierzające do wyboru projektantów i doradców na potrzeby przygotowania niezbędnej dokumentacji dla budynków wskazanych przez gminy uczestniczące w projekcie.

Udział w programie ELENA to nie jedyne działanie Metropolii na rzecz ograniczania niskiej emisji, której źródłem są budynki mieszkalne. W 2021 roku zainicjowała wraz z 11 gminami realizację rządowo-samorządowego programu STOP SMOG. Dzięki wspólnemu działaniu, wymiana źródeł ciepła oraz termomodernizacja może objąć 210 prywatnych domów jednorodzinnych, które należą do osób, których nie stać na takie inwestycje. Wartość programu STOP SMOG w GZM to około 20 mln zł. Wiosną 2023 roku rozpoczął się pierwszy nabór beneficjentów, planowany jest jeszcze jeden w okresie jesiennym.

W ubiegłym roku Metropolia realizowała Program Ograniczania Niskiej Emisji (PONE). Dzięki temu mechanizmowi finansowania gminy Metropolii zrealizowały 45 inwestycji związanych z ograniczeniem niskiej emisji na łączną kwotę dotacji blisko 22,3 mln zł.

Na liście dofinansowania znalazły się m.in. inwestycje w termomodernizację budynków gminnych oraz budowę instalacji OZE (Odnawialne Źródła Energii). Projekty obejmują także modernizację systemu oświetlenia na energooszczędne. Wsparcie uzyskały także inwestycje związane z transportem publicznym, jak np. budowa lub modernizacja zintegrowanych węzłów przesiadkowych, infrastruktura przystankowa oraz drogi rowerowe i infrastruktura ruchu pieszych.

W 2022 GZM realizowała Metropolitalny Fundusz Solidarności. Ma on na celu wyrównywanie różnic rozwojowych gmin Metropolii. Na wsparcie realizacji 33 zadań inwestycyjnych wydano dotacje łącznie ok. 8,6 mln zł.

Pierwsze przetargi pod budowę velostrad

W grudniu 2022 Metropolia ogłosiła przetarg na opracowanie szczegółowej dokumentacji technicznej dla części velostrad, planowanych w ramach Metropolitalnej Sieci Tras Rowerowych. To efekt porozumień, które w 2022 roku Metropolia zawarła z miastami w sprawie realizacji tych inwestycji rowerowych.

W kwietniu 2023 Przetarg został rozstrzygnięty dla dwóch velostrad – Katowice – Sosnowiec (9,7 km), Katowice – Mysłowice (9,1 km)).

Także w grudniu 2022 GZM podpisała dwie pierwsze umowy dotyczące dofinansowania budowy velostrady w przebiegu Katowice – Mysłowice, realizowanej w ramach dużego projektu o nazwie Metropolitalna Sieć Tras Rowerowych. Trasa, o której mowa, w pierwszej kolejności połączy dwie katowickie dzielnice, Brynów z Giszowcem.

Następne dofinansowania zostały przygotowane dla kolejnych wykupów gruntów i dokumentacji projektowych i przedprojektowych, w tym programu funkcjonalno-użytkowego.

Fundusz Nauki dla doktorantów, studentów i uczniów

Metropolia rozszerzyła zakres działania Funduszu Wspierania Nauki, który jest skierowany do uczelni działających na jej terenie. Poza zajęciami prowadzonymi przez najlepszych naukowców na świecie, wsparciem zostaną objęci m.in. doktoranci oraz koła naukowe studentów.

Fundusz wspiera uczelnie w podnoszeniu atrakcyjności ich oferty naukowej i edukacyjnej i zachęca młodych ludzi do studiowania w Metropolii.

Pierwszy pierwotny obszar dotyczy dofinansowania zajęć ze światowej klasy naukowcami. Uczelnie dalej będą mogły zapraszać do siebie naukowców reprezentujących czołowe uniwersytety na świecie albo laureatów znaczących nagród w skali globalnej.

W ubiegłym roku rozszerzono zakres oddziaływania funduszu o cztery kolejne zakresy. Należą do nich wsparcie badań naukowych doktorantów jak i doktorów, nowoczesnych metod kształcenia oraz dofinansowanie konkursów i wydarzeń naukowych. Metropolia kieruje także swoje wsparcie do uczniów ponadpodstawowych i studentów pierwszego roku. Chodzi o organizację inicjatyw naukowych, mających zachęcić do studiowania w GZM, a także indywidualnych programów kształcenia dla szczególnie uzdolnionych studentów.

Foto: GZM/ Łukasz Folda

Miliard złotych wyniosą przyszłoroczne wydatki Rudy Śląskiej. Blisko ¼ tej kwoty, czyli ponad 231 mln zł przeznaczonych zostanie na inwestycje. Najwięcej, bo ponad 136 mln zł pochłoną zadania drogowe z kontynuacją budowy trasy N-S, przebudową ul. Wolności oraz modernizacją ul. Bałtyckiej. W przyszłym roku ruszyć ma budowa nowych mieszkań komunalnych w Rudzie, kontynuowana będzie budowa nowego budynku szkoły w Bielszowicach. Te oraz kilkadziesiąt innych zadań inwestycyjnych znalazło się w uchwalonym przez Radę Miasta budżecie Rudy Śląskiej na 2022 r.

Zgodnie z przyjętą uchwałą budżetową przyszłoroczne dochody mają wynieść 900,7 mln zł, natomiast wydatki przekroczą po raz pierwszy w historii miasta 1 mld zł i wyniosą dokładnie 1 014,8 mln zł. Deficyt w kwocie 114,1 mln zł ma zostać pokryty m.in. z kredytu z Europejskiego Banku Inwestycyjnego, a także z dotacji w ramach Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych oraz uzupełnienia subwencji ogólnej.

Z zaplanowanych 231,4 mln zł na inwestycje, najwięcej bo ponad 136 mln zł przypaść ma na drogi. Kontynuowana będzie budowa trasy N-S w kierunku autostrady, rozpocząć się ma przebudowa ul. Wolności w Rudzie oraz modernizacja ul. Bałtyckiej w Kochłowicach. Ponadto kontynuowana będzie modernizacja ul. Janasa. Ponad 37 mln zł mają wynieść wydatki na inwestycje oświatowe.

Tu sztandarową pozycją jest budowa nowego budynku Szkoły Podstawowej nr 17 w Bielszowicach. Ponad 30 mln zł przeznczonych ma być na gospodarkę mieszkaniową. Środki mają być przeznaczone na budowę nowych mieszkań komunalnych przy ul. Bankowej w Rudzie, partycypację w budowie nowego budynku mieszkalnego w ramach RTBS przy ul. Tomanka w Orzegowie, czy termomodernizację kilkunastu budynków wielorodzinnych znajdujących się w miejskim zasobie mieszkaniowym. Na zadania rewitalizacyjne w przyszłym roku przeznaczonych ma zostać 16,4 mln zł. M.in. kontynuowana ma być rewitalizacja dwóch parków w Nowym Bytomiu w ramach budowy Traktu Rudzkiego. Nową inwestycją ma być natomiast rewitalizacja pl. Niepodległości w Goduli oraz budowa alei pomiędzy ul. Kopalnianą a ul. Korfantego w Bykowinie. Ponad 5,5 mln zł ma wynieść pula środków na realizację przedsięwzięć z zakresu ekologii. Realizowany będzie kolejny etap dofinansowania do budowy instalacji OZE w budownictwie jednorodzinnym. Zaplanowano także wydatki na dopłatę do wymiany systemów ogrzewania na ekologiczne.

– Tak duże pieniądze zabezpieczone na przyszłoroczne przedsięwzięcia inwestycyjne nie oznaczają, że nagle Ruda Śląska stała się bogatym miastem. Paradoks tej sytuacji polega na tym, że dzięki dotacjom unijnym, a także wielu programom rządowym udaje nam się pozyskać spore środki zewnętrzne na inwestycje, ale brakuje nam ich na podstawową działalność, którą finansujemy z wydatków bieżących – tłumaczy Grażyna Dziedzic, prezydent miasta.

Wydatki bieżące natomiast to zdecydowana większość wszystkich wydatków miasta. To właśnie z tych pieniędzy finansowane są m.in. wynagrodzenia i praktycznie całe utrzymanie miasta. Niestety wydatki te drastycznie rosną. Spowodowane jest to m.in. podwyższeniem pensji minimalnej, czy wzrostem cen paliw, energii elektrycznej i gazu. – Tylko w przyszłym roku będziemy musieli zapłacić za prąd o ponad 60% więcej niż do tej pory. Natomiast za gaz, który w przyszłym roku zakupimy do naszych miejskich jednostek zapłacimy ponad 250% więcej – wskazuje wiceprezydent Krzysztof Mejer.

Osobną kwestią w przypadku budżetu Rudy Śląskiej jest ciągłe niedoszacowanie stawki opłaty śmieciowej do rzeczywistych kosztów ponoszonych przez miasto w tym zakresie. W ciągu 5 lat miasto dopłaciło do systemu gospodarki odpadami ponad 31 mln zł. W przyszłym roku dopłata ta wyniesie przynajmniej 5,5 mln zł. Żeby pokryć tę kwotę w projekcie budżetu do zera „obcięto” dotacje na sport oraz zmniejszono plan remontów dróg o ponad 3,8 mln zł. – Chcieliśmy w końcu ten problem rozwiązać. Po prostu nie stać nas jako samorządu na takie dopłacanie. Jeszcze w listopadzie zaproponowaliśmy podniesienie opłaty z 30 do 34 zł. Takie rozwiązanie spowodowałoby, że system praktycznie by się zbilansował. Dodatkowo zadeklarowaliśmy, że w przypadku podjęcia takiej uchwały z zaoszczędzonej kwoty 2,5 mln zł przeznaczymy na kluby sportowe. Niestety radni nie zgodzili się na to – informuje Krzysztof Mejer.

Podczas dzisiejszej sesji 17 radnych zdecydowało jednak o przesunięciu 1,5 mln zł na dotacje na sport oraz 50 tys. zł na dofinansowanie działalności OSP w Rudzie Śląskiej z zadań związanych z zimowym i letnim utrzymaniem dróg i chodników oraz konserwacją zieleni. – Oznacza to, że w przyszłym roku może zabraknąć pieniędzy na odśnieżanie, a także koszenie trawników. Niestety decyzja ta będzie miała bardzo poważne konsekwencje, gdyż dotyczy bezpieczeństwa wszystkich mieszkańców Rudy Śląskiej – zaznacza Grażyna Dziedzic. – W pierwszej kolejności musimy zabezpieczyć środki na zadania obowiązkowe, dopiero później możemy myśleć o finansowaniu zadań fakultatywnych, czyli nieobowiązkowych. A do takich właśnie zadań należą dotacje na sport – dodaje.

Ruda Śląska podobnie jak inne samorządy w przyszłym roku zmagać się będzie także z problemem mniejszych dochodów z udziału w podatku PIT. W porównaniu do szacowanego tegorocznego wykonania, ubytek ten wynieść może ponad 29 mln zł. To efekt zmian w prawie podatkowym wynikających z uchwalenia tzw. „Polskiego Ładu”. Rząd, aby zrekompensować tę stratę samorządom przekaże im jeszcze w tym roku dodatkowe środki w ramach uzupełnienia subwencji ogólnej. Dla Rudy Śląskiej będzie to kwota 33,3 mln zł. – Pieniądze te wpisane zostały w projekt budżetu na przyszły rok i faktycznie zniwelują przyszłoroczny ubytek, ale nie rozwiążą całkowicie problemu – komentuje Ewa Guziel, skarbnik miasta.

Źródło: UM Ruda Śląska

W 2022 roku wydatki mają wynieść ok 1,6 mld zł. Planowane dochody określono na poziomie 1,4 mld zł. Najwięcej pieniędzy – ok. 1,5 mld zł zostanie przeznaczone na organizację transportu zbiorowego. Budżet na przyszły rok został przyjęty przez Zgromadzenie Górnośląsko- Zagłębiowskiej Metropolii we wtorek 14 grudnia b.r.

Dochody: ustawowe dochody własne w 2022 roku wyniosą łącznie 380 mln zł

W 2022 roku dochody w budżecie Metropolii GZM zaplanowano na poziomie 1,4 mld zł.

Podstawowym elementem w tej strukturze ma ustawowy dochód własny, w którym największą część stanowi 5-procentowy udział podatku PIT od liczby mieszkańców. Łącznie w tym dziale, czyli ustawowych dochodów własnych, wraz ze stałą składką wpłaconą przez gminy, dochody w 2022 roku wyniosą ponad 380 mln zł.

Po stronie dochodów w budżecie Metropolii uwzględniona jest również wysokość składki zmiennej, czyli pieniędzy wpłacanych przez gminy na realizację zadań związanych z obsługą komunikacji miejskiej. Wpływy z tego tytułu wyniosą ok. 586,4 mln zł. Powiększą je również szacowane wpływy z tytułu świadczenia usług przewozowych, w tym m.in. ze sprzedaży biletów, które prognozowane są na poziomie ok. 263 mln zł.

Wydatki: funkcjonowanie komunikacji miejskiej oraz inwestycje rowerowe

Z kolei planowane wydatki z budżetu Metropolii mają wynieść ok. 1,6 mld zł. Największą pozycją są koszty związane z funkcjonowaniem komunikacji miejskiej, które w 2022 roku wyniosą łącznie ok. 1,4 mld zł.

– Organizacja komunikacji miejskiej

Przypomnijmy, Metropolia organizuje transport w 56 gminach – 40 metropolitalnych oraz 16 z nią sąsiadujących. Wydatki zostaną przeznaczone na przewozy autobusowe, tramwajowe i trolejbusowe. Pieniądze zostaną też wydatkowane na organizację linii metropolitalnych i przewozów do Międzynarodowego Portu Lotniczego „Katowice” w Pyrzowicach.

Wydatki na transport publiczny obejmą również ponad 17 mln zł, które Metropolia przekaże Kolejom Śląskim na dofinansowanie ponad 100 dodatkowych kursów pociągów na swoim obszarze, w tym na uruchomienie nowych połączeń Bytom- Gliwice oraz zwiększenie częstotliwości na trasie Katowice-Sławków.

– Modernizacja systemu ŚKUP

W budżecie na transport pasażerski przewidziano także wydatki na rozwój i integrację systemów utrzymujących komunikację pasażerską. Metropolia pracuje nad uruchomieniem zmodernizowanej wersji systemu ŚKUP, czyli systemu płatności online za bilety komunikacji miejskiej. Celem tych prac jest wyeliminowanie największych wad systemu, wynikających ze starzejącej się technologii.

Ten dział wydatków obejmuje także utrzymanie solarnych automatów biletowych czy wdrożenie systemu automatycznego zliczania pasażerów.

– Rower Metropolitalny

Wśród inwestycji związanych z rozwojem systemu zrównoważonej mobilności miejskiej w 2022 roku, uwzględnione zostały również wydatki związane z pierwszym etapem uruchomienia Roweru Metropolitalnego.

W przyszłym roku GZM chce przeznaczyć na ten cel ok. 21,2 mln zł. Dokładna wielkość zamówienia zostanie jeszcze zweryfikowana i doprecyzowana w trakcie dialogu konkurencyjnego (to jedna z form zamówień publicznych). Niemniej według wstępnych planów w 2022 roku miałoby się pojawić pierwszych ponad 500 z ok. 960 zaplanowanych stojaków oraz dostarczonych miało być pierwszych ok. 4300 z ponad 8 000 rowerów, które docelowo mają stworzyć cały system.

Przyszłoroczne prace nad Rowerem Metropolitalnym obejmą również zadania związane z integracją systemu wypożyczalni z funkcjonującymi systemami poboru opłat w komunikacji miejskiej.

– Kolej Plus i wkład własny

W budżecie zaplanowano także 44 mln zł, czyli pierwszą transzę, z której sfinansowane zostaną wkłady własne dla inwestycji kolejowych, zgłoszonych w ramach rządowego programu Kolej Plus. Przypomnijmy, że wyniki naboru spodziewane są na początku przyszłego roku, a o dofinansowanie ubiega się 13 projektów z terenu Metropolii o łącznej wartości ponad 1,5 mld zł.

– Program na rzecz ograniczania niskiej emisji

W przyszłorocznym budżecie zarezerwowano również 29,5 mln zł na wsparcie działalności gmin członkowskich GZM w ramach Programu Ograniczania Niskiej Emisji (PONE). Do budżetu programu dodatkowo trafi ok. 9 mln zł, których nie zdążono wykorzystać przez gminy w PONE tym roku. Finalnie budżet na ten cel zwiększy się do ok 38,5 mln zł.

Plan do 2031 roku: 57 projektów o łącznej wartości ponad 19 mld zł

W budżecie Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii na 2022 rok zaplanowano deficyt budżetowy w wysokości ok. 192,7 mln zł.  Jest to różnica pomiędzy planowanymi dochodami oraz wydatkami. Deficyt ten planuje się sfinansować w pełnej wysokości z przychodów zaplanowanych jako środki pochodzące z nadwyżki budżetowej z lat ubiegłych.

Zgromadzenie przyjęło także Wieloletnią Prognozę Finansową na lata 2022-2031. Jej podstawowym założeniem jest realne ujęcie strony dochodów, jak i wydatków Metropolii we wszystkich latach objętych prognozą. Zawiera ona 57 zadań na łączną kwotę ponad 19 mld zł.

Apel Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii ws. równego traktowaniach w ramach Polskiego Ładu

Podczas sesji Zgromadzenia przyjęty został również apel do Prezesa Rady Ministrów i Ministra Finansów dotyczący utraty dochodów związku metropolitalnego spowodowanych ograniczeniem udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych. Utrata tych dochodów wynika z wprowadzonych zmian ustawowych, które określiły nowy sposób ustalania m.in. wysokości udziałów w podatku dochodowym od osób fizycznych dla jednostek samorządu terytorialnego oraz Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii, jak również nowy wzór liczenia składki w części stałej.

Wraz z wprowadzeniem tych zmian, jednostki samorządu terytorialnego otrzymały gwarancję uruchomienia mechanizmów, które zrekompensowałyby powstałe ubytki w budżetach, ale mechanizmy te nie mają takiego samego zastosowania do związku metropolitalnego.

Dlatego też Zgromadzenie zwróciło się w apelu, aby możliwość ta objęła również Górnośląsko-Zagłębiowską Metropolię, ponieważ w świetle przyjętych przepisów, wpływy związku metropolitalnego z tytułu udziału podatku dochodowym od osób fizycznych spadną o ok. 28 mln zł, a wprowadzenie nowego sposobu liczenia składki stałej będzie prowadziło do jej trzykrotnego obniżenia w rocznym ujęciu.

Projekty uchwał

24 kwietnia renomowana Międzynarodowa Agencja Fitch Ratings potwierdziła po raz kolejny międzynarodowe długoterminowe ratingi Zabrza dla zadłużenia w walucie zagranicznej oraz krajowej (Issuer Default Rating; IDR) na poziomie „BB+” oraz długoterminowy rating krajowy na poziomie „BBB+(pol)”. Perspektywa ratingów pozostaje stabilna.

Rating to ocena wiarygodności finansowej, która wskazuje na zdolność podmiotu do realizowania swoich zobowiązań finansowych. Wykonywana jest przez niezależną, wyspecjalizowaną agencję ratingową na podstawie analizy ryzyka ekonomicznego, politycznego i społecznego. Ratingi biorą pod uwagę również elastyczność finansową podmiotu, lokalną sytuację gospodarczą, a także dotychczasowe wyniki zarządzania i perspektywy jej rozwoju.

Podkreślić należy, iż ocena uzyskana przez miasto Zabrze została nadana w oparciu o stabilność i zdolność zwiększania dochodów oraz stabilność i elastyczność wydatków, zobowiązań i płynności. Agencja Fitch dokonując oceny brała pod uwagę zarówno umiarkowane wyniki operacyjne jak i wskaźniki zadłużenia Miasta. Czynnikami skutkującymi podwyższeniem ratingów może być trwała poprawa wyników operacyjnych prowadząca do spadku wskaźnika spłaty zadłużenia poniżej 13 lat wraz ze spadkiem obsługi zadłużenia poniżej 100 proc. nadwyżki operacyjnej. Na obniżenie ratingów natomiast może wpłynąć pogorszenie się wyników operacyjnych, co prowadzić będzie do zmiany wskaźnika spłaty zadłużenia powyżej 16 lat.

Źródło: UM Zabrze

Dochody określono na poziomie
1,218 mld zł. Planowane wydatki mają wynieść ok. 1,285 mld zł. Najwięcej
pieniędzy – ok. 1 mld zł zostanie przeznaczone na organizację transportu
zbiorowego. Budżet został przyjęty przez Zgromadzenie Górnośląsko- Zagłębiowskiej
Metropolii w czwartek (19 grudnia).

W 2020 roku dochody Metropolii
GZM zaplanowano na poziomie 1,218 mld zł. W tej kwocie około 523,3 mln zł
ma stanowić część zmienna składki rocznej gmin. Jest ona przeznaczona na
finansowanie zadań związanych z organizacją przewozów gminnych na rzecz
członków Metropolii. Pozostałe dochody pochodzić będą z m.in. 5-procentowy
udział w podatku dochodowym od osób fizycznych– ok. 374 mln zł. Wpływy z usług
przewozowych, jak sprzedaż biletów, zostały zaplanowane na kwotę ok. 238 mln
zł. Część stała składki gmin członkowskich ma wynieść 37,4 mln zł.

Planowane wydatki z budżetu Metropolii mają wynieść ok. 1,285 mld zł. W przyszłym roku na organizację transportu zbiorowego Metropolia wyda ok. 1 mld zł. To największe wydatki w budżecie. W tej kwocie ok. 982 mln. zł zostanie przeznaczone na organizację komunikacji miejskiej. Przypomnijmy, Metropolia organizuje transport w 52 gminach- 40 metropolitalnych oraz 12 z nią sąsiadujących. Wydatki zostaną przeznaczone na przewozy autobusowe, tramwajowe i trolejbusowe. Pieniądze zostaną też wydatkowane na organizację przewozów metropolitalnych do Międzynarodowego Portu Lotniczego „Katowice” w Pyrzowicach. W budżecie zapisano także ok. 6,3 mln zł na dofinansowanie 40 połączeń Kolei Śląskich w Metropolii.

W budżecie na transport
pasażerski przewidziano także pieniądze na rozwój systemów utrzymujących
komunikację pasażerską, a także na integrację przewozów. Do projektów w tej
dziedzinie zaliczyć można serwer biletów elektronicznych wraz z aplikacjami
mobilnymi, system do automatycznego zliczania pasażerów oraz System Dynamicznej
Informacji Pasażerskiej.

W strukturze wydatków uwzględniono również 10 mln zł, które zostaną przekazane w ramach Metropolitalnego Funduszu Solidarności w 2020 roku. Kwota ta będzie dodatkowo powiększona o 4,8 mln zł, które nie zostały wykorzystane przez gminy w roku 2019. Oznacza to, że od stycznia do gmin może trafić łącznie 14,8 mln zł finansowego wsparcia, aby niwelować różnice w rozwoju społeczno- gospodarczym.

W przyszłorocznym budżecie
zarezerwowano również 90 mln zł tytułem wsparcia działalności gmin
członkowskich GZM w ograniczaniu niskiej emisji.

W 2020 roku ok. 2,9 mln zł na wsparcie projektów uczelni wyższych w ramach Funduszu Wspierania Nauki. Dzięki tej inicjatywie Metropolii, studenci będą mogli wziąć udział w zajęciach prowadzonych przez światowej sławy naukowców. W ciągu trzech lat na realizację tego przedsięwzięcia zostanie przeznaczone łącznie 8 mln zł.

Około 20 mln zł zostanie skierowane na działania związane z rozwojem mobilności. Ta kwota ma być przeznaczona na m.in. opracowanie koncepcji Roweru Metropolitalnego, Velostrady, rozwój projektów wykorzystania dronów w ramach Centralnoeuropejskiego Demonstratora Dronów.

W przyszłym roku Metropolia przeznaczy dla Dąbrowy Górniczej 10 mln zł w ramach pomocy finansowej na realizację projektu przebudowy infrastruktury kolejowej i drogowej w obszarze stacji Dąbrowa Górnicza i Dąbrowa Górnicza Gołonóg. Pieniądze mają zostać przeznaczone na realizację inwestycji w części kolejowej w latach 2020-2021. Zadanie to ma sprzyjać rozwojowi ruchu aglomeracyjnego i wpisuje się w rozwój Kolei Metropolitalnej. Pieniądze zapisane w budżecie na ten cel, to pierwsza część dofinansowania. W Wieloletniej Prognozie Finansowej zapisano łącznie 26 mln zł na tę inwestycję.

Wśród planowanych wydatków można także wymienić m.in. zastosowanie inteligentnych rozwiązań w zarządzaniu gminami oraz budowę systemu otwartych danych (14 mln zł).

W budżecie zaplanowano również 20 mln zł na działania zmierzające do powstania instalacji termicznego przekształcania odpadów komunalnych, która będzie wpisywać się w metropolitalną politykę zagospodarowania odpadów.  Pieniądze te w przyszłym roku mają zostać przeznaczone na rozwiązania prawne i instytucjonalne, zmierzające do powstania takiej instalacji na terenie Metropolii.

W budżecie Górnośląsko-
Zagłębiowskiej Metropolii na rok 2020 zaplanowano deficyt budżetowy w wysokości
67,3 mln zł. To różnica między planowanymi dochodami oraz wydatkami. Deficyt
zostanie sfinansowany z nadwyżki budżetowej, którą Metropolia posiada z
lat ubiegłych.

Zgromadzenie przyjęło także
Wieloletnią Prognozę Finansową na lata 2020-2030. Jej podstawowym założeniem
jest realne ujęcie strony dochodów, jak i wydatków Metropolii we wszystkich
latach objętych prognozą. Zawiera ona 49 zadań na łączną kwotę ponad 16 mld zł.

Projekty uchwał