Miasta członkowskie Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii będą ze sobą współpracować w zakresie dronów. W tym celu powstaje Metropolitalny zespół ds. bezzałogowych statków powietrznych, którego robocze posiedzenie odbyło się w środę (19 lutego) w siedzibie GZM.

– Naszą ambicją jest stworzenie systemu zarządzania przestrzenią w miastach, dedykowanego bezzałogowym statkom powietrznym – mówił Grzegorz Podlewski, członek zarządu GZM. – Mam nadzieję, że będą państwo ambasadorami naszych działań w tym zakresie – dodał do członków zespołu.

W skład zespołu weszli przedstawiciele miast członkowskich Metropolii. Pierwsze spotkanie miało charakter roboczy i było okazją do omówienia projektów dronowych, które do tej pory zrealizowano. Mowa o takich działaniach, jak monitorowanie niskiej emisji czy pomiar kubatury składowisk przy użyciu dronów.

Uczestnicy spotkania poznali także plany na przyszłość. Jak mówił Marcin Dziekański, kierownik projektu „Drony nad Metropolią”, bezzałogowe statki powietrzne są technologią, która wkrótce stanie się częścią naszego życia, podobnie jak telefony komórkowe czy Internet. Dlatego tak ważne jest, aby być na to odpowiednio przygotowanym.

Właśnie dlatego Metropolia dołączyła do inicjatywy Centralnoeuropejski Demonstrator Dronów, której celem jest wypracowanie rozwiązań pozwalających przenieść część ruchu miejskiego do przestrzeni powietrznej. W skład CEDD wchodzą także Polska Agencja Żeglugi Powietrznej i Urząd Lotnictwa Cywilnego. Do tej pory wnioski z projektów, które były realizowane w ramach tej inicjatywy, trafiały do miast i gmin Metropolii np. pod postacią rekomendacji.

Teraz członkowie GZM będą bardziej zaangażowani w działania związane z bezzałogowymi statkami powietrznymi. Podczas spotkania roboczego zaproponowano, aby zespół skupił się w najbliższym czasie nad wybraniem i wdrożeniem jednej z zaproponowanych usług, takich jak monitorowanie koryt rzek, identyfikacja dzikich wysypisk czy transport przesyłek. Pozostawiono również miejsce na nową usługę, która ma być zaproponowana w dalszym etapie prac zespołu, jako odpowiedź na konkretne zapotrzebowanie czy rozwiązanie realnego problemu w mieście.

Metropolitalny zespół ds. bezzałogowych statków powietrznych będzie miał charakter konsultacyjny i doradczy. Dzięki cyklicznie organizowanym posiedzeniom i stałym kontakcie między członkami, możliwe będzie skonstruowanie mapy potrzeb w zakresie wykorzystania dronów w miastach.

Zespół nie jest zamknięty i w przyszłości może się powiększyć o kolejnych przedstawicieli miast i gmin. Ponadto w trakcie spotkania zaproszono członków zespołu do udziału w konferencji branżowej „DRONY – Prawo, Technologie, Usługi”, która odbędzie się 19 marca 2020 r. w Międzynarodowym Centrum Kongresowym w Katowicach.

Przedstawiciele miast z całego świata prezentują swoje osiągnięcia technologiczne podczas Smart City Expo w Barcelonie. Na wydarzeniu obecna jest również Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia, która – jako współtwórca Centralnoeuropejskiego Demonstratora Dronów – przedstawia swoje doświadczenia w dziedzinie bezzałogowych statków powietrznych. Konferencja połączona z targami odbywa się w dniach 19-21 listopada.

Smart City Expo w Barcelonie każdego roku przyciąga tysiące przedstawicieli administracji rządowej, środowisk gospodarczych, finansowych, samorządowych, instytucji europejskich oraz mediów. To środowiska, które z punktu widzenia budowy sieci współpracy międzynarodowej są kluczowe zarówno dla Metropolii GZM, jak i dla CEDD.

Wydarzenie w stolicy Katalonii zorientowane jest wokół zagadnienia „smart citities”, czyli miast inteligentnych. Na miejscu prezentowane są takie działania, jak bezprzewodowe sterowanie oświetleniem miejskim w celu zaoszczędzenia energii, zarządzanie ruchem samochodów w sposób gwarantujący płynniejszą jazdę albo wykorzystanie czujników wykrywania przecieków w instalacjach wodociągowych. CEDD jest projektem wpisującym się w formułę wydarzenia, ponieważ jest ukierunkowany na nowoczesne technologie, ale także skupiony na działaniach, które usprawnią funkcjonowanie miast.  

Poprzez uczestnictwo w wydarzeniu oraz promocję projektu CEDD, Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia ma okazję pozyskać nowe kontakty międzynarodowe. Na miejscu zaplanowano m.in. spotkania z przedstawicielami stolicy Katalonii, jak i całego obszaru metropolitalnego – Area Metropolitana de Barcelona.

Udział w wydarzeniu umożliwi wymianę dobrych praktyk w zakresie zadań realizowanych przez GZM i CEDD, a także pozwoli wypromować Metropolię oraz wiedzę na jej temat.

Ubiegłoroczne Smart City Expo w Barcelonie liczyło ponad 21 tys. uczestników. Wśród nich było 844 wystawców, ponad 700 przedstawicieli miast i 400 prelegentów.

Centralnoeuropejski Demonstrator Dronów to projekt współtworzony przez Metropolię GZM, a także Urząd Lotnictwa Cywilnego i Polską Agencję Żeglugi Powietrznej. Całość realizowana jest pod nadzorem
Ministerstwa Infrastruktury.

Prawo, technologie i przyjazne
warunki dla projektów demonstracyjnych stwarzają nowe możliwości wykorzystania
dronów.  Samorządy, przedsiębiorstwa i instytucje chętnie przyswajają nowe
rozwiązania i współpracują przy tworzeniu standardów, które są potrzebne do
bezpiecznego korzystania z technologii bezzałogowych. Dzięki projektom
demonstracyjnym, rozwiązania przetestowane w jednym miejscu mogą być wdrażane
na terenie całego kraju.  Takie wnioski płynęły z konferencji „DRONY –
Prawo, Technologia, Usługi”, która odbyła się w czwartek (29 sierpnia) w
Katowicach.

Konferencja zgromadziła
przedstawicieli rządu, samorządów, naukowców, służby mundurowe oraz
przedsiębiorców działających w branży bezzałogowych statków powietrznych (BSP).

– Przełomowe technologie
wypracowane w świecie lotniczym z niespotykaną wcześniej intensywnością
przenikają do wielu dziedzin życia – mówił na otwarciu konferencji Mikołaj
Wild, sekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury, pełnomocnik rządu ds.
Centralnego Portu Komunikacyjnego. Dowodzi to, że lotnictwo nie jest
dziedziną hermetyczną, ale ma wiele do zaoferowania całej gospodarce. Cieszę
się, że dzięki zintegrowanym wysiłkom tak wielu instytucji, polskie podmioty
mają możliwość znalezienia się w światowej forpoczcie wdrażających rozwiązania
autonomiczne, jednocześnie realizujących koncepcję Przemysłu 4.0, czy nawet
krok dalej – Przemysłu 5.0.

Konferencja była także doskonałą okazją, aby podsumować pierwszy rok działalności Centralnoeuropejskiego Demonstratora Dronów (CEDD), realizowanego w ramach Programu SOR Żwirko i Wigura. Z inicjatywą utworzenia demonstratora wyszli: Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia, Urząd Lotnictwa Cywilnego oraz Polska Agencja Żeglugi Powietrznej.

– Kiedy niespełna rok temu
stanęliśmy przed możliwością współtworzenia demonstratora, nawet przez chwilę
nie miałem wątpliwości, że jest to inicjatywa, w którą warto się włączyć –
zaznaczył Kazimierz Karolczak, przewodniczący zarządu GZM. – Pierwszy
rok działalności pozwolił nam na przeprowadzenie praktycznych testów, jak np.
kontrole zanieczyszczenia powietrza przy użyciu dronów. Na tej podstawie
powstają rekomendacje, z których skorzystają samorządy w całym kraju. Kolejnym
krokiem jest udostępnienie obszarów do prowadzenia testów rozwiązań
technologicznych wykorzystujących loty automatyczne, co pozwoli nam tworzyć
nowe, dojrzałe usługi. Mamy ambicje, aby Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia
stała się swoistą „doliną dronową”. Jestem przekonany, że rozwiązania
wypracowane u nas, będą z powodzeniem kopiowane na arenie ogólnopolskiej, a
nawet międzynarodowej.

O bezpieczeństwo wykonywania
operacji przy użyciu BSP zadba Polska Agencja Żeglugi Powietrznej, która
pracuje nad autorskim systemem UTM (Unmanned Traffic Management). 

– Wdrożenie operacyjne koncepcji
PansaUTM przeniesie nas do ścisłej światowej czołówki w zakresie nowoczesnego,
scyfryzowanego środowiska operacyjnego przyjaznego operatorom BSP. Prace nad
rozwiązaniem są już ukończone, aktualnie trwają intensywne testy rozwiązań
technicznych i systemu oraz tworzona jest odpowiednia dokumentacja – powiedział
Janusz Janiszewski, p.o. prezesa Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej.

Aby jednak wszystkie te
rozwiązania technologiczne mogły zaistnieć, konieczne są również zmiany w
prawie. Nad tym czuwa Urząd Lotnictwa Cywilnego, który dostosowuje polskie
przepisy do unijnych rozporządzeń.

– Dzięki naszym dotychczasowym
doświadczeniom w regulacji i nadzorze nad lotnictwem bezzałogowym, wdrożenie
nowego prawa unijnego, które wejdzie w życie w połowie 2020 r. nastąpi w
bezpieczny i zrównoważony sposób – zaznaczył Michał Witkowski, wiceprezes
ds. standardów lotniczych w Urzędzie Lotnictwa Cywilnego. – Pozwoli ono
również na wykorzystanie potencjału jaki drzemie w technologiach bezzałogowych
w jeszcze większym stopniu niż miało to miejsce dotychczas. Nowe prawo da nam
sporą elastyczność w podejściu dronów, a to bardzo istotne w przypadku tak
nowej i szybko rozwijającej się technologii.

Konferencja w Katowicach była
także okazją do przeprowadzenia warsztatów tematycznych, podczas których
mówiono o nowych sposobach wykorzystania dronów i standardach.

– Pierwsze projekty realizowane w
ramach Programu CEDD potwierdzają bardzo duży zasięg oddziaływania korzyści,
jakie one ze sobą niosą. Program umożliwia prawodawcy możliwość innowacyjnego
podejścia do współpracy z interesariuszami programu dronowego i procesu
regulacyjnego. To konieczność w przypadku dziedziny, która tworzy nowy wymiar
gospodarki, integrujący tak wiele technologii i z których korzysta tak wiele
podmiotów – zauważa Małgorzata Darowska, pełnomocnik Ministra Infrastruktury
ds. bezzałogowych statków powietrznych i Programu CEDD.

Podczas konferencji w stolicy Górnosląsko-Zagłębiowskiej Metropolii podpisano także porozumienie z Zarządem Morskiego Portu Gdynia S.A., który będzie współpracować z CEDD w obszarze ochrony infrastruktury krytycznej.

– Bezpieczeństwo jest kluczowym
elementem transportu morskiego i w szczególny sposób dotyczy to działalności
portów – powiedział Adam Meller, prezes Zarządu Morskiego Portu Gdynia S.A.
– Technologia bezzałogowych statków powietrznych rozwija się bardzo
dynamicznie, zmierzając do autonomicznego transportu pasażerskiego i
handlowego. To również nowe, coraz bardziej ekologiczne środki transportu i
poprawa procesów logistycznych, co wpływa na poprawę środowiska. Wprowadzając
system Antydron na terenie Portu Gdynia, wypracowujemy rozwiązania służące do
zarządzania przestrzenią powietrzną w obrębie infrastruktury krytycznej, co
może posłużyć do stworzenia dobrych praktyk dla innych firm i
instytucji.  

Wydarzenie w Katowicach
przyniosło jeszcze jedno rozstrzygnięcie.  Rektor Politechniki
Śląskiej, prof. dr hab. inż. Arkadiusz Mężyk, podpisał list intencyjny o
współpracy z GZM w związku z Programem CEDD. Chodzi m.in. o promowanie prac
naukowych Politechniki w dziedzinie bezzałogowych statków powietrznych,
zaangażowanie kadry naukowej w działania Programu w roli eksperckiej, 
wsparcie w zakresie prowadzenie testów technologii i usług.

Warto zaznaczyć, że wartość rynku dronów wyniesie 3,26 mld zł do 2026 r., natomiast korzyści pośrednie, jakie przyniesie integracja dronów i gospodarki, mogą wynieść nawet 576 mld zł. Tak wynika z Białej Księgi Rynku Bezzałogowych Statków Powietrznych, którą opracowało Ministerstwo Infrastruktury wraz z Polskim Instytutem Ekonomicznym.

PREZENTACJE:

Transportowanie paczek, identyfikowanie aut po kolorze karoserii oraz budowa muru oporowego – wszystkie te czynności wykonywano dronami podczas szóstej edycji Droniady, konkursu dla zespołów akademickich, który odbył się na lotnisku Muchowiec. Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia była partnerem głównym tego wydarzenia. Najlepsze zespoły odebrały nagrody o łącznej puli 60 tysięcy złotych.

Droniada to wydarzenie skupiające środowiska naukowe, ale także przedstawicieli samorządów, służby mundurowe czy środowiska biznesowe z branży nowych technologii. Podczas wydarzenia odbywającego się w dniach 5-8 czerwca rozegrano szereg konkurencji, do których przystąpiło osiem zespołów akademickich.

– W zawodach brało udział 36 osób, ale warto podkreślić, że pracowało na nie łącznie około 200 osób – powiedział na podsumowaniu Droniady Sławomir Kosieliński, prezes zarządu Fundacji Instytut Mikromakro, pomysłodawca i główny organizator wydarzenia. – W Droniadzie chodzi nam przede wszystkim o to, aby wszelkie osoby, którym zależy na rozwoju systemów bezzałogowych, spotykały się właśnie tutaj – dodał.

Zespołem, który w ocenie sędziów najlepiej wykonał wszystkie konkurencje, było Koło Naukowe Awioniki „Melavio” z Politechniki Warszawskiej. Zespół zajął pierwsze miejsce w konkursie i wygrał 25 tys. zł. Na drugim miejscu uplasowała się również ekipa z Politechniki Warszawskiej – WUThrust (nagroda w wysokości 15 tys. zł). Podium zamknął zespół Raptors z Politechniki Łódzkiej (10 tys. zł). Nagrody główne pochodziły z puli Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii. Podczas wydarzenia przyznano także nagrody specjalne o łącznej puli 10 tys. zł, które pochodziły od pozostałych partnerów Droniady.

– To było bardzo interesujące wydarzenie, podczas którego testowano usługi, które później mają szanse znaleźć zastosowanie w miastach – mówi Marcin Dziekański, kierownik projektu „Drony nad Metropolią”. – Jako Metropolia chcemy wspierać młodych ludzi w tym zakresie i pomagać im rozwijać swoje pomysły, aby później mogły one znaleźć zastosowanie w biznesie, reagowaniu kryzysowym bądź administracji publicznej – dodaje.

Podczas Droniady przeprowadzono także test systemu PansaUTM, realizowanego przez Polską Agencję Żeglugi Powietrznej. W ramach eksperymentu przeprowadzono m.in. testy antykolizyjne dla dronów, które zakończyły się sukcesem. System PansaUTM ma umożliwić dronom poruszanie się w przestrzeni powietrznej miast w sposób bezpieczny. Będzie to również element krajowego programu U-Space.

Droniada była organizowana po raz szósty, ale jednocześnie był to pierwszy raz, gdy wydarzenie gościło w Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii. Celem Droniady jest dostarczenie innowacyjnych rozwiązań z dziedziny robotyki, teleinformatyki i lotnictwa, które w przyszłości znajdą szerokie zastosowanie m.in. w miastach Metropolii.  

Testy rozwiązań technologicznych PANSA UTM w warunkach poligonowych – to najważniejszy punkt drugiego dnia Droniady, konkursu dla zespołów akademickich, wykonujących misje specjalne dronami. Testy prowadzone w stolicy Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii zakończyły się powodzeniem.

PANSA UTM to autorski system, który ma stanowić krok milowy na drodze budowy krajowego programu U-Space, realizowanego przez Polską Agencję Żeglugi Powietrznej. Na lotnisku Katowice Muchowiec wykonywano m.in. testy antykolizyjne, które zakończyły się sukcesem.

– Dokonano praktycznego sprawdzenia naszych autorskich, teoretycznych rozwiązań w zakresie przyszłej organizacji i zarządzania autonomicznymi lotami bezzałogowych statków powietrznych – mówi Filip Sosin, kierownik programu U-Space w Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej.

– Testowaliśmy koncepcję operacji startów i lądowań dronów, łączącą rozwiązania autonomiczne z proceduralnymi. Zaprogramowane przez uczestników Droniady BSP w sposób autonomiczny, wykorzystując technologię pozycjonowania BSP w oparciu o dostarczone przez organizatora moduły ADSB, realizowały nasze proceduralne zasady podejścia do lądowania, z zachowaniem autonomicznych zaprogramowanych protokołów antykolizyjnych – dodaje przedstawiciel PAŻP.

Loty dronów – poza obserwacją wzrokową – śledzono na bieżąco w systemie informatycznym, dedykowanym do lokalnego zarządzania BSP. Sprawdzano w nim m.in poprawność przebiegu tras lotów w kontekście zachowania trajektorii lotu w granicach poziomych i pionowych stref przewidzianych dla konkurencji, jak również autonomiczne zachowania antykolizyjne dronów w kontekście bezpieczeństwa ruchu lotniczego.

– Co najważniejsze, dzisiejszy dzień zakończył się sukcesem i pokazał, że przyjęte w konkurencji założenia są rozwiązaniami bezpiecznymi i przede wszystkim możliwymi do praktycznej realizacji. Niektóre zespoły perfekcyjnie zaprogramowały swoje drony, które w sposób w pełni autonomiczny, z zachowaniem najwyższych standardów bezpieczeństwa, zrealizowały założenia konkurencji. Z całą pewnością, wiedza którą dziś zdobyliśmy posłuży nam do dalszych prac nad rozwojem koncepcji organizacji przyszłych autonomicznych lotów, również w środowisku zurbanizowanym – podsumowuje Sosin.

Polska Agencja Żeglugi Powietrznej, Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia, a także Urząd Lotnictwa Cywilnego, to instytucje tworzące Centralnoeuropejski Demonstrator Dronów.

Polska Agencja Żeglugi Powietrznej (PAŻP), Urząd Lotnictwa Cywilnego (ULC) i Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia (GZM) wspólnie z młodymi programistami będą testować w Katowicach pomysły na rozwiązania w zakresie autonomicznych lotów dronów. Podczas „Droniady” instytucje tworzące Centralnoeuropejski Demonstrator Dronów (CEDD) będą oceniać, jak zespoły biorące udział w konkursie poradziły sobie z realizacją zadań z dronami.

Centralnoeuropejski Demonstrator Dronów (CEDD) to inicjatywa trzech instytucji pod patronatem Ministerstwa Infrastruktury, której celem jest przygotowanie wytycznych dla infrastruktury i rozwiązań prawnych nowego obszaru gospodarki związanego z komercyjnym wykorzystaniem dronów. W ramach odbywającego się w Katowicach w dn. 5-8 czerwca konkursu akademickiego „Droniada”, eksperci CEDD będą oceniać przygotowane przez konstruktorów i testowane w warunkach poligonu technologicznego rozwiązania w zakresie przyszłej organizacji środowiska lotów autonomicznych.

Przed zespołami startującymi w konkursie postawiono zadania wymagające praktycznego zastosowania wiedzy z zakresu robotyki, teleinformatyki, geoinformacji, elektroniki i lotnictwa. Twórcy najciekawszych propozycji zostaną zaproszeni do kolejnego etapu na obszarze testowym CEDD, który powstaje na terenie Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii. Jak przyznają oceniający, wnioski ze wszystkich zaprezentowanych koncepcji posłużą w pracach nad rozwojem koncepcji zarządzania zaawansowanymi, autonomicznymi operacjami bezzałogowymi statkami powietrznymi (BSP) oraz organizacji w Polsce ekosystemu U-Space.

– Poza weryfikacją standardowych wymogów niezbędnych dla prawidłowego procedowania lotów BSP przez PANSA UTM – takich jak: rejestracja BSP i operatorów, składanie planów lotu, zatwierdzanie i modyfikowanie misji, systemowa obsługa podczas lotu, w tym dwustronna niewerbalna komunikacja w trakcie lotu pomiędzy BSP a zarządcą przestrzeni – w trakcie lotów testowana będzie poprawność utrzymywania się bezzałogowych statków powietrznych w dopuszczonym do misji obszarze (geofencing), pozyskiwanie danych rzeczywistych o ich położeniu w oparciu o technologię ADS-B wraz ze zbadaniem poprawności działania zaimplementowanych przez drużyny systemów antykolizyjnych. Dodatkowo w zakresie zarządzania autonomicznymi lotami BSP sprawdzone zostanie opracowane przez PAŻP rozwiązanie organizacji autonomicznych startów i lądowań w jednym wolumenie przestrzeni powietrznej – wyjaśnia Filip Sosin, kierownik Programu U-Space w PAŻP.

– Testy działania PANSA UTM w warunkach poligonowych to jeden z etapów potrzebnych do uruchomienia obszarów testowych w ramach CEDD, na których będzie możliwe testowanie i stopniowe wdrażanie technologii automatycznych i autonomicznych, z zapewnieniem najwyższego bezpieczeństwa misji. Podczas testów wszyscy mogą się przekonać, jak złożonym przedsięwzięciem jest integracja infrastruktury wykorzystywanej przez PAŻP, z poszczególnymi BSP.  Naszym celem w ramach CEDD jest wsparcie rozwoju misji automatycznych i autonomicznych bezzałogowych statków powietrznych, które otwierają pole do nieograniczonego rozwoju zastosowań komercyjnych BSP w przemyśle, handlu, rolnictwie itd.  – mówi Małgorzata Darowska, pełnomocnik Ministra Infrastruktury ds. Bezzałogowych Statków Powietrznych i Programu CEDD.

Rozwiązania koncepcyjno-technologiczne młodych konstruktorów sprawdzane będą również m.in. w zakresie wykorzystania dronów na potrzeby zarządzania kryzysowego i inspekcji infrastruktury.

Konkurs organizowany jest pod patronatem honorowym Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego – Piotra Samsona, a testom i konkurencjom w charakterze obserwatorów przyglądać się będą eksperci Departamentu Bezzałogowych Statków Powietrznych Urzędu Lotnictwa Cywilnego, oceniając m.in. konstrukcje opracowane przez zespoły.

– Szczególny nacisk postawimy na bezpieczeństwo misji – doprecyzowanie systemów antykolizyjnych, automatycznego lądowania oraz procedur awaryjnych. Bardzo ważna jest akceptacja społeczna wdrażanych rozwiązań i chcemy mieć pewność, że testowane systemy są w pełni bezpieczne. Dane pozyskane podczas konkursu mogą być wykorzystane także przy opracowywaniu regulacji i wytycznych dotyczących U-Space zarówno w kraju, jak i na arenie międzynarodowej – wyjaśnia Paweł Szymański, dyrektor Departamentu Bezzałogowych Statków Powietrznych ULC.

Poza testami systemów, zespoły akademickie będą prezentowały rozwiązania dotyczące rozpoznawania kształtu i koloru pojazdów oraz uniwersalnego, ustandaryzowanego mechanizmu przenoszenia ładunku (cargo).

– Z ogromnym zainteresowaniem będziemy obserwować nowe możliwości użycia dronów, ponieważ nawet takie poligonowe próby, umożliwiają nam ocenić ich dojrzałość i odnajdywać dla nich potencjalne zastosowanie w konkretnych usługach, które mogłyby być wdrażane pilotażowo w Metropolii  – mówi Marcin Dziekański, kierownik projektu „Drony Nad Metropolią” w GZM.

* * *

CEDD to miejsce, w którym podmioty skupione wokół technologii bezzałogowych i autonomicznych – od dostawców i integratorów, przez klientów, instytucje naukowe, samorządy i administrację publiczną, na instytucjach finansowych i inwestorach kończąc – będą mogły testować warunki dla przyszłej współpracy i praktycznych zastosowań w ramach tworzącego się nowego rynku.

CEDD jest też pierwszą w Polsce platformą wymiany wiedzy oraz wsparcia dla pozyskiwania i rozwoju rozwiązań technologicznych, a także płaszczyzną komunikacji i współpracy różnych interesariuszy. Projekty realizowane w ramach CEDD przyczynią się do tworzenia warunków stabilnego rozwoju technologii bezzałogowych i pozwolą włączyć je w ekosystem gospodarczy i transportowy.

Więcej: www.cedd.pl

* * *

PANSA UTM to koncepcja zarządzania bezzałogowymi statkami powietrznymi, oparta m.in. o autorskie rozwiązania operacyjne PAŻP. Aktualnie w ramach PANSA UTM testowane jest rozwiązanie systemowe partnera technologicznego HAWK-E, zintegrowane z najbardziej popularną wśród operatorów dronów w Polsce aplikacją Droneradar.

Więcej: https://youtu.be/86iN3ZjLfFQ

* * *

„Droniada 2019” odbywa się w dniach 5-8 czerwca na lotnisku Katowice Muchowiec.

Więcej: http://droniada.eu

Wkrótce widok drona
kontrolującego dym wydobywający się z kominów nikogo nie powinien dziwić. W
środę, 15 maja, eksperci dziedzin ochrony środowiska, przedstawiciele branży
dronowej, samorządów i straży miejskiej spotkali się podczas „okrągłego stołu”
w Katowicach. Celem było podsumowanie dotychczasowych prac nad programem
„DroneLAB Środowisko”, który zainicjowano w marcu tego roku w
Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii.

Pierwsze loty w ramach „DroneLAB Środowisko”, dotyczące pomiaru niskiej emisji, odbyły się 16 marca w Katowicach i służyły sprawdzeniu wcześniej określonych wytycznych dla tego typu usługi. Testy odbywały się z udziałem Straży Miejskiej w Katowicach, która posiadała już wcześniejsze doświadczenia w zakresie kontroli jakości powietrza przy użyciu dronów. Zastępca komendanta Mariusz Sumara podkreślił podczas „okrągłego stołu”, że podczas niezależnych testów, w ciągu 15 dni katowiccy strażnicy byli w stanie sprawdzić 1000 budynków przy użyciu drona. Dodał, że taka liczba kontroli, przeprowadzana w sposób tradycyjny, zajęłaby kilka miesięcy.

Pierwsze doświadczenia zebrane w Katowicach – ale także w Elblągu,
który również uczestniczył w testach – pokazały, że drony mogą być z
powodzeniem wykorzystywane do poprawy jakości powietrza w wielu aspektach i
mogą być z łatwością wykorzystywane w miastach.

Egzekwowanie uchwał
antysmogowych

Po pierwsze, drony mogą służyć do skutecznego egzekwowania
postanowień uchwał antysmogowych i zakazu spalania śmieci. Ważny jest także
aspekt ekonomiczny, ponieważ umożliwiają znaczne ograniczenie kosztów kontroli.
Wykorzystanie bezzałogowych statków powietrznych (BSP) umożliwia weryfikację
nawet kilkuset palenisk w ciągu zaledwie dwóch godzin lotu i przy dobrej
kalibracji urządzeń pomiarowych wskazuje z dużą pewnością paleniska, w których
mogło dojść do złamania prawa i które wymagają bezpośredniego zbadania
(pobrania próbek z komina).

Walka z ubóstwem energetycznym

BSP umożliwiają szybką i skuteczną analizę dużego obszaru,
uławiają wytypowanie osiedli i domów stanowiących poważne zagrożenie dla
jakości powietrza. Jednocześnie pozwalają na zdiagnozowanie problemu ubóstwa
energetycznego i zaplanowanie skutecznych interwencji. Przeprowadzenie diagnozy
wskazuje kluczowe obszary (domy) odpowiedzialne za zwiększoną emisję
zanieczyszczeń powietrza na danym obszarze, zaś władze lokalne na podstawie
zdobytej wiedzy mogą zaproponować skuteczne interwencje (dofinansowanie wymiany
pieca czy termomodernizację).

Kształtowanie dobrych
postaw u mieszkańców

Kontrola palenisk z wykorzystaniem BSP odbywa się bardzo szybko i nie pozostawia czasu na wygaszenie paleniska w sytuacji, gdy właściciele posiadłości spalają np. śmieci. Świadomość nieoczekiwanej kontroli rodzi naturalny opór przed działaniami niezgodnymi z prawem. 

Program „DroneLAB Środowisko” zajmuje się szerokim zastosowaniem
BSP w służbie ochrony środowiska, a uczestniczą w nim samorządy, eksperci oraz
firmy z branży BSP. Jest on realizowany w ramach Centralnoeuropejskiego
Demonstratora Dronów. Koordynatorem dotychczasowych prac w ramach programu był
Instytut Innowacji i Odpowiedzialnego Rozwoju. Program ma pomagać jednostkom samorządowym
zrozumieć, jak technologia BSP może być skutecznie wykorzystywana na rzecz
ochrony powietrza na terenie miast i gmin, i stanowić pomoc przy zamawianiu
tego typu usług.

Po spotkaniu w ramach „okrągłego stołu” zostanie wypracowany dokument z rekomendacjami dla samorządów, z którego będą mogły korzystać miasta i gminy w całej Polsce. Rekomendacje mogą odpowiadać na pytania m.in. w jakie czujniki powinny być wyposażone drony do pomiarów, jakie wymagania technologiczne powinny spełniać, albo ile osób musi brać udział w tego typu testach. Dokument ma być gotowy niebawem, tak aby z rekomendacji można było korzystać już od sezonu grzewczego 2019/2020.

Fot. Wojciech Mateusiak

Między Katowicami a
Tychami dochodzi do silnego trzęsienia ziemi i tylko bezzałogowe statki
powietrzne mogą uratować ludzi i ich mienie. Nie jest to fabuła filmu
katastroficznego, lecz scenariusz szóstej edycji Droniady, czyli największego
centrum wiedzy o dronach i jedynego takiego konkursu w Polsce! Górnośląsko-Zagłębiowska
Metropolia jest głównym partnerem wydarzenia i fundatorem nagrody głównej. Droniada
odbędzie się w dniach 5-8 czerwca na lotnisku Katowice-Muchowiec.

Dziewięć zespołów akademickich z sześciu polskich
politechnik przystąpi do rywalizacji w tegorocznej Droniadzie. – Oczekujemy od
nich innowacyjnych rozwiązań z dziedziny robotyki, teleinformatyki i lotnictwa,
które w przyszłości będą mogły znaleźć zastosowanie w biznesie albo w
reagowaniu kryzysowym – mówi Sławomir Kosieliński, prezes zarządu Fundacji
Instytut Mikromakro, dyrektor Ośrodka Badań nad Przyszłością Collegium Civitas,
pomysłodawca i główny organizator Droniady.

Drony w obliczu
kryzysu

Scenariusz konkursu jest jak fabuła filmu: między Katowicami
a Tychami dochodzi do silnego trzęsienia ziemi. Ze względu na złe warunki
meteorologiczne i lokalne, uniemożliwiające loty śmigłowców, dowódca akcji
antykryzysowej postanawia wykorzystać drony.

Po pierwsze, nie ma jak dowieźć ratownikom brakujących
narzędzi i jedzenia – to punkt wyjścia dla pierwszej konkurencji, w której
zespoły opracują uniwersalne moduły cargo, służące do rozwiezienia przesyłek
dronami. Wypracowane patenty będą mogły być zalążkiem dla biznesowych rozwiązań
w logistyce czy nawet w reagowaniu kryzysowym i ochronie ludności.

W dalszej części scenariusz wydarzenia zakłada, że w rejonie
działań pojawiają się nieuprawnione pojazdy – prawdopodobnie złodzieje uznali,
że należy skorzystać z nadarzającej się okazji. W tej konkurencji uczestnicy przygotują
systemy teleinformatyczne, które zainstalowane na dronach pozwolą rozpoznać
auto po kolorze karoserii, marce i tablicy rejestracyjnej. Będą to prace
koncepcyjne szczególnie istotne z punktu widzenia policji czy też zarządzania
ruchem drogowym.

Po trzecie, należy zbudować za pomocą dronów mury oporowe – to
ostatnie zadanie konkursowe, w którym uczestnicy wykażą się manualnymi
zdolnościami i opanowaniem techniki dronowej.

Duże wydarzenie
biznesowe

– W tym roku pula nagród finansowych wyniesie 60 tys.
złotych. W tej szerokości geograficznej żaden konkurs dronowy ani robotyczny
nie może się pochwalić takimi nagrodami. Lepsi są od nas tylko w Dubaju (5 mln
USD) i w Australii (150 tys. AUD) – tłumaczy Sławomir Kosieliński,
podkreślając, że konkurs po pięciu edycjach w Krakowie, właśnie na Śląsku i w
Zagłębiu „złapał wiatr w żagle”. To zasługa partnerstwa z Górnośląsko-Zagłębiowską
Metropolią, która stawia na rozwój kompetencji w zakresie pojazdów
bezzałogowych i autonomicznych.

Metropolia chce wypracować działania, dzięki którym drony
będą mogły świadczyć w przestrzeni powietrznej usługi biznesowe i pełnić
zadania administracji publicznej. Temu ma służyć Centralnoeuropejski
Demonstrator Dronów, którego GZM jest partnerem.

– Droniada skupia wokół siebie młodych, przedsiębiorczych
ludzi, którzy rozumieją jak innowacje mogą się przełożyć na poprawę jakości
życia nas wszystkich – mówi Marcin Dziekański, koordynator działań CEDD ze
strony Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii, kierownik projektu „Drony
nad Metropolią”.

Dodaje, że Droniada będzie obfitować w seminaria i
konwersatoria, która mogą być szczególnie interesujące dla samorządowców,
przedsiębiorców czy służb mundurowych. Będą one poświęcone rynkowi dronów z
przykładami z Polski, Australii i Norwegii; zarządzaniu kryzysowemu i ochronie
ludności; możliwościom wykorzystania dronów do monitoringu bezpieczeństwa na
drogach oraz pracom badawczo-rozwojowym z wykorzystaniem środków unijnych. O
tym opowiadać będą również przedstawiciele Narodowego Centrum Badań i Rozwoju
(NCBR).

Spotkajmy się na
lotnisku w Muchowcu

Droniada odbędzie się na terenie Aeroklubu Śląskiego na
lotnisku Katowice-Muchowiec. Oprócz rozgrywania konkurencji, a także seminariów
i wykładów, będzie to również idealne miejsce do testowania równoczesnych lotów
wielu dronów.

Na Droniadzie będą także obecni przedstawiciele Polskiej
Agencji Żeglugi Powietrznej, która również jest partnerem CEDD. Przeprowadzą oni
testy systemu teleinformatycznego do zarządzania ruchem dronów PansaUTM, który
ma szansę zrewolucjonizować światowy rynek systemów autonomicznych.

– Jeśli test zakończy się powodzeniem, to kolejnym krokiem
będzie przeniesienie takiego systemu zarządzania nad przestrzeń miejską i
testowanie już z jego wykorzystaniem nowoczesnych i innowacyjnych usług
dronowych – zaznacza Marcin Dziekański.

Droniada odbędzie się w dniach 5-8 czerwca 2019 r. Wydarzenie
skierowane jest m.in. do środowisk naukowych, samorządowców, organizacji
pożytku publicznego, służb mundurowych, a także przedstawicieli sektorów:
teleinformatycznego, dronowo-robotycznego, kosmicznego, lotniczego,
energetycznego i wydobywczego, rolno-spożywczego, budowlanego, transportowego,
logistycznego, motoryzacyjnego.

Program przebiegu VI Droniady dostępny jest na stronie: www.5zywiolow.pl/program-droniady-2019

9 zespołów z
6 politechnik (od Szczecina przez Łódź, Warszawę i Białystok do Krakowa i
Gliwic), wpieranych przez społeczność akademicką Collegium Civitas i Katedry
Telekomunikacji AGH.

Drony świadczące usługi
w przestrzeni powietrznej miast Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii. Tak może
wyglądać przyszłość naszego regionu w perspektywie kolejnych lat. Metropolia ma
ambicje stać się pierwszą w Polsce „doliną dronową” i na drodze do osiągnięcia
tego celu współpracuje z silnymi partnerami: Urzędem Lotnictwa Cywilnego,
Polską Agencją Żeglugi Powietrznej i Ministerstwem Infrastruktury. Przedstawiciele
wszystkich tych instytucji uczestniczyli w debacie podczas konferencji JARUS
2019 w Katowicach.

Możliwości wykorzystania dronów wydają się nieograniczone – to
jeden z wniosków płynących z debaty, która odbyła się w poniedziałek (25 marca)
w Katowicach. W dyskusji wzięli udział: Kazimierz Karolczak, przewodniczący
Metropolii GZM; Piotr Samson, prezes Urzędu Lotnictwa Cywilnego; Małgorzata
Darowska, pełnomocnik Ministra Infrastruktury ds. bezzałogowych statków
powietrznych; Michał Wojas, prezes firmy FlyTech UAV oraz Krzysztof Kutwa z Polskiego
Instytutu Ekonomicznego.

Debata odbyła się w ramach konferencji JARUS (Joint
Authorities for Rulemaking on Unmanned Systems). Jest to największe tego typu
wydarzenie, które zrzesza władze lotnicze ds. tworzenia przepisów o systemach
bezzałogowych. W tegorocznej konferencji bierze udział 59 delegacji z całego
świata. Wydarzenie odbywa się od 25 do 29 marca i ma charakter zamknięty.
Wyjątkiem był pierwszy dzień, podczas którego można było wziąć udział w debacie
na temat przyszłości polskich miast i tego, jak drony mogą zmienić przestrzeń
powietrzną.

Dyskusja była zorientowana wokół projektu, jakim jest
Centralnoeuropejski Demonstrator Dronów (CEDD). Metropolia przystąpiła do demonstratora
zdając sobie sprawę, że bezzałogowe statki powietrzne nie muszą tylko służyć
rozrywce (fotografia i filmowanie), ale mogą mieć także duże znaczenie dla
sektora biznesowego i usługowego. Mowa o takich działaniach jak kontrolowanie
dzikich wysypisk czy koordynowanie akcji ratunkowych, a w dalszej pespektywie także
transport paczek, lekarstw albo nawet krwi. Przewodniczący GZM Kazimierz Karolczak
przy tej okazji podkreślał, że Metropolia została powołana do rozwoju
społeczno-gospodarczego 41 gmin członkowskich, zaś rozwój sektora BSP może mieć
faktyczne przełożenie na poprawę jakości życia mieszkańców.

Podczas debaty wskazano, że technologia dronowa już teraz
jest bardzo zaawansowana. Aby jednak wspomniane loty w przestrzeni miejskiej
były możliwe, konieczne jest utworzenie odpowiednich regulacji prawnych. Nad
tym czuwa m.in. Urząd Lotnictwa Cywilnego. Prezes tej instytucji, Piotr Samson,
mówił w tym kontekście o potrzebie stworzenia takiego prawa, które z jednej strony
zagwarantuje pełne bezpieczeństwo dla mieszkańców, natomiast z drugiej – będzie
na tyle elastyczne, aby nie ograniczać sektora naukowego i biznesu, które będą szukać
kreatywnych sposobów na wykorzystanie dronów.

Podczas wydarzenia przytoczono również dane z Białej Księgi
Rynku Bezzałogowych Statków Powietrznych. Dokument ten został opracowany przez Ministerstwo
Infrastruktury wraz z Polskim Instytutem Ekonomicznym. Wskazano w nim, że wartość
rynku dronów wyniesie 3,26 mld zł do 2026 roku, natomiast korzyści pośrednie,
jakie przyniesie integracja dronów i gospodarki, mogą wynieść nawet 576 mld zł.

Ponieważ potencjał rynku BSP jest tak duży, Metropolia chce go wykorzystać jako pierwsza w Europie. Stąd też udział w innych inicjatywach, jak Urban Air Mobility, do której GZM przystąpiła w lutym tego roku. Ideą tej inicjatywy jest przeniesienie części transportu do przestrzeni powietrznej. Innym działaniem jest zainicjowany niedawno DroneLAB Środowisko, który pozwoli wypracować wspólne standardy wykorzystania dronów do ochrony środowiska.  

Zapis wideo z całej debaty można obejrzeć poniżej:

Jakich pomiarów powinny dokonywać drony, badające zanieczyszczenie powietrza? Jak długo powinien trwać lot? Jakie wymagania technologiczne powinny spełniać takie urządzenia? Ile osób musi być zaangażowanych w tego typu działania? Odpowiedzi na te i inne pytania zostaną wypracowane dzięki programowi DroneLAB Środowisko, który zainicjowano w Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii. We wtorek, 19 marca, w Katowicach odbyły się loty pilotażowe bezzałogowych statków powietrznych (BSP). Kolejne testy odbędą się w innych miastach Polski. Na tej podstawie zostaną wypracowane standardy, z których będą mogły korzystać samorządy w całym kraju. Program DroneLAB Środowisko jest częścią Centralnoeuropejskiego Demonstratora Dronów (CEDD).

Samorządy w całej Polsce borykają się z problemem niskiej emisji. Aby dbać o zdrowie mieszkańców, ale też wpływać na egzekwowanie m.in. uchwał antysmogowych, wykorzystywane są różnego rodzaju narzędzia do walki ze smogiem. Jednymi z nich w ostatnim czasie są m.in. drony.

– Do tej pory korzystanie z dronów m.in. do badania niskiej emisji, było bardziej intuicyjne, a poszczególne samorządy stosowały różne rozwiązania w tym zakresie, wykonywały loty o różnym stopniu zaawansowania, musiały przecierać szlaki samodzielnie, nie mając standardów, którymi mogłyby się posłużyć – mówi Kazimierz Karolczak, przewodniczący zarządu Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii.

– Dzięki programowi DroneLAB Środowisko, który jest częścią Centralnoeuropejskiego Demonstratora Dronów, wkrótce ma szansę się to zmienić. Jego celem jest bowiem stworzenie niejako instrukcji, która będzie wskazywać m.in. w jakie czujniki powinny być wyposażone tego typu drony, jakie wymagania technologiczne powinny spełniać, ile osób musi brać udział w tego typu działaniach i ile kosztuje wdrożenie takiego projektu. Pozwoli to na usystematyzowanie wiedzy i doświadczeń w tym zakresie, dzięki czemu rozwiązania te będą mogły być wdrażane przez samorządy w całej Polsce – dodaje.

Program CEDD, współtworzony przez GZM, Urząd Lotnictwa Cywilnego i Polską Agencję Żeglugi Powietrznej wraz z Ministerstwem Infrastruktury, wspiera testowanie i rozwój kompleksowych rozwiązań, mających na celu poprawę szeroko rozumianej jakości życia w mieście poprzez innowacyjne wykorzystanie bezzałogowych statków powietrznych.

Cel: loty automatyczne poza zasięgiem wzroku

We wtorek (19 marca) w katowickiej dzielnicy Kostuchna, odbyły się pierwsze loty testowe w ramach DroneLAB Środowisko. Dron sterowany był przez pilota i leciał w zasięgu wzroku, ale celem programu CEDD jest wypracowanie takich rozwiązań, które umożliwią w przyszłości poruszanie się bezzałogowych statków powietrznych nad miastami w trybie automatycznym lub autonomicznym, czyli bez udziału pilota, poza zasięgiem wzroku.

– Wypracowanie rekomendacji dla usługi mającej na celu poprawę jakości powietrza, jest pierwszym projektem w ramach DroneLAB Środowisko – tłumaczy Małgorzata Darowska, pełnomocnik Ministra Infrastruktury ds. Programu Centralnoeuropejski Demonstrator Dronów (CEDD).

W ramach projektu CEDD realizowane będą także inne „DroneLAB-y”. Każdy z nich będzie skoncentrowany wokół konkretnego zagadnienia, będzie uwzględniał mapę interesariuszy i bazował na doświadczeniu grup roboczych.

Pilotaż dotyczący wykorzystania dronów w walce ze smogiem jest pierwszym krokiem do rozwoju usług z użyciem dronów w trybie automatycznym, czyli takim, w którym operator sprawuje zdalny nadzór nad zaprogramowanym lotem maszyny. Technologia ta ma olbrzymi potencjał, ale żeby mogła wejść w życie, konieczne jest spełnienie kilku warunków.

– Doświadczenia zdobywane obecnie w ramach DroneLAB-u posłużą jako punkt wyjścia do rozwoju usług realizowanych z użyciem BSP w trybie automatycznym. Aby znaleźć uzasadnienie dla wykonywania usług w trybie automatycznym niezbędne jest przekonanie o ich przydatności, akceptacja społeczna oraz zapewnienie najwyższego poziomu bezpieczeństwa ich realizacji – tłumaczy Małgorzata Darowska.

Wypracowanie standardów ujętych w DroneLAB Środowisko to tylko część założeń, jakie wpisują się w projekt CEDD. Docelowo program ma stworzyć warunki do rozwoju technologii dronowych, które będą świadczyć usługi w znacznie szerszym zakresie. Dzisiaj drony mogą być wykorzystywane do monitorowania poziomu skażenia w atmosferze, ale w przyszłości można będzie je wykorzystywać m.in. do koordynacji i wspierania akcji ratunkowych, monitorowania ruchu na trasach i autostradach, czy transportu paczek oraz ludzi.

Drony na straży jakości powietrza

– Istnieje coraz większa wiedza i świadomość wśród lokalnych społeczności na temat zagrożeń dla zdrowia związanych z zanieczyszczeniem powietrza. W konsekwencji urzędy oraz straż miejska notują coraz więcej zgłoszeń dotyczących spalania nielegalnych paliw – mówi Mariusz Sumara, zastępca komendanta Straży Miejskiej w Katowicach, który od dwóch lat odpowiada za projekt ochrony powietrza z wykorzystaniem dronów.

– Nadal jednak istnieje wiele barier oraz wyzwań, jak wciąż zbyt niska świadomość mieszkańców czy regulacje prawne uniemożliwiające straży miejskiej kontrolę w domach osób prywatnych po godzinie 22. W tym drugim przypadku drony mogą być bardzo pomocne – zaznacza zastępca komendanta.

Na podstawie dotychczasowych doświadczeń, powstały wytyczne do pilotaży programu DroneLAB Środowisko, które opracowano we współpracy z Instytutem Innowacji i Odpowiedzialnego Rozwoju (INNOWO) oraz ekspertami ds. ochrony środowiska i niskiej emisji. Do końca marca zostaną wykonane kolejne loty testowe w innych miastach Polski m.in. w Elblągu i Krakowie.

Kiedy dane z pilotaży zostaną skompletowane, kolejnym krokiem będzie podsumowanie wyników prac oraz spotkanie ekspertów i przedstawicieli branży BSP przy „okrągłym stole” tak aby wspólnie opracować standard testowanej usługi – wykorzystania dronów dla ochrony powietrza. Rekomendacje będą gotowe przed nadejściem kolejnego sezonu grzewczego.