Powietrze w budynkach szkolnych może być nawet kilkunastokrotnie gorsze niż to na zewnątrz – takie są wnioski z badań Fundacji Napraw Sobie Miasto w partnerstwie z Górnośląsko-Zagłębiowską Metropolią, które od września 2021 r. realizowały projekt #szkolneklimaty. W ramach projektu powstał poradnik na temat zdania o stan powietrza w klasach, a już 27 września o godz. 17:00 odbędzie się bezpłatny webinar dla wszystkich zainteresowanych.

Badania prowadzone w ramach projektu #szkolneklimaty pokazały, że stan powietrza w budynkach szkolnych w okresie zimowo-jesiennym może być nawet kilkunastokrotnie gorszy niż tego na zewnątrz.

Zła jakość powietrza, to nie tylko wynik smogu, ale także zanieczyszczeń generowanych w samych pomieszczeniach, m.in. zbyt wysokiego stężenia dwutlenku węgla i lotnych związków organicznych. Przekładają się one nie tylko na problemy z koncentracją, ale według raportu Narodowego Centrum Badań i Rozwoju także na wyższą absencję uczniów.

Zapraszamy do zapoznania się z bezpłatnym poradnikiem i raportem, który jest dostępny do pobrania na stronie https://www.szkolneklimaty.pl/wiedza/poradnik. Jest on skierowany do dyrektorów i nauczycieli oraz osób odpowiedzialnych za administrowanie szkolnymi budynkami.

27 września o godz. 17:00 odbędzie się także bezpłatne webinarum „Jak powietrze w klasie wpływa na efektywną naukę”. Szczegóły znajdują się pod adresem https://www.szkolneklimaty.pl/webinar.

Projekt został zrealizowany z dotacji programu Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy finansowanego przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię w ramach Funduszy EOG.

Pięciokrotne przekroczenia normy dwutlenku węgla w trakcie lekcji, grzyb na ścianach czy “szkolne” ubrania przebierane w domu, aby pozbyć się niechcianego zapachu – to rzeczywistość wielu szkół na Śląsku i w Zagłębiu. Od początku roku szkolnego eksperci Fundacji Napraw Sobie Miasto wspólnie z uczniami i nauczycielami starali się znaleźć rozwiązanie dla tych problemów. Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia jest partnerem tego projektu. Wkrótce ukaże się poradnik podsumowujący dwuletnie doświadczenia, ale wcześniej – 2 czerwca – odbędą się bezpłatne warsztaty, jak dbać o stan powietrza podczas nauki. Aby wziąć w nich udział, konieczna jest rejestracja. 

Jakość powietrza w pomieszczeniach może być nawet 100-razy niższa niż ta na zewnątrz. W większości przypadków smog wpływa na nią tylko w niewielkim zakresie. Częściej oddziałują na stan powietrza niedrożna wentylacja czy brak regularnego wietrzenia klas. Wzrost poziomu dwutlenku węgla wpływa bezpośrednio na zdolność do koncentracji czy przyswajanie nowej wiedzy, a także liczbę absencji w szkole.

– Wszyscy już wiemy, że zimą smog truje. Jesteśmy przekonani, że wiosną i latem oddychamy czystym powietrzem – mówi Paweł Wyszomirski, prezes Fundacji Napraw Sobie Miasto. – W drodze do szkoły i owszem. W szkole mamy już całoroczny dramat. Nasze szkoły nie tylko śmierdzą, ale i po prostu trują – dodaje.

Przez ostatnie dwa lata szkolne, eksperci i ponad 500 uczniów badało stan powietrza w 12 szkołach i wokół nich na obszarze Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii. Sprawdzali temperaturę, wilgotność, poziomy pyłów PM, dwutlenku węgla czy lotnych związków organicznych oraz główne zanieczyszczenie komunikacyjne, czyli dwutlenek azotu. Niestety wszędzie sytuacja odbiegała od zalecanych norm.

Na podstawie pomiarów opracowano modelowe rozwiązania poprawy sytuacji. Kluczem jest odpowiednie i regularne wietrzenie klasy. Dodatkowo opracowano dwa scenariusze działań.  Pierwszy polega na umieszczeniu w klasie kilkudziesięciu roślin, które mają pozytywny wpływ na jakość powietrza. W drugim pracownie były wyposażane w sprzęt np. osuszacze lub oczyszczacze powietrza, aby walczyć z rozwojem pleśni.

2 czerwca o godz. 9:00 w Parku Naukowo-Technologicznym Euro-Centrum w Katowicach odbędą się warsztaty, pokazujące jak dbać o stan powietrza podczas nauki. Zapisywać można się na stronie: szkolneklimaty.pl/dolacz.

Podczas warsztatów przedstawiony zostanie podręcznik dla uczniów, rodziców i nauczycieli o tym, jak dbać o jakość powietrza w szkołach. Każdy będzie mógł go bezpłatnie pobrać na stronie szkolneklimaty.pl. We wrześniu ruszy kampania, mająca zachęcić do poprawy stanu powietrza w nowym roku szkolnym.

“OpenAir – zdrowe powietrze w klasie”, to pierwszy w Polsce program kompleksowej poprawy jakości powietrza w szkołach. Projekt jest realizowany przez Fundację Napraw Sobie Miasto we współpracy z Górnośląsko-Zagłębiowską Metropolią.

Projekt realizowany z dotacji programu Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy finansowanego przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię w ramach Funduszy EOG.

***

Inicjatywa Napraw Sobie Miasto działa od kwietnia 2010 r. Zaczęła się od umycia dworca Katowice Ligota. Akcja zainspirowała innych ludzi do realizacji podobnych pomysłów. Z pierwszych doświadczeń związanych z zaangażowaniem w sprawy publiczne zrodziła się idea powołania fundacji. Działa ona od 2012 r. Od tego czasu Napraw Sobie Miasto jest aktywna w całej Polsce, m.in. prowadzi procesy partycypacyjne w Mysłowicach, Myszkowie czy projekty modernizacji ul. Miarki w Bytomiu, ul. Ząbkowskiej w Warszawie, Placu Nowego w Krakowie czy zielonych przystanków we Wrocławiu.

Zmęczenia i obniżona koncentracji wśród uczniów, nie zawsze spowodowana jest zbyt intensywnym planem lekcji, a złą jakością powietrza w klasach. Dlatego też Fundacja Napraw Sobie Miasto i Metropolia GZM zapraszają szkoły ponadpodstawowe do wzięcia udziału w konkursie „Szkolne klimaty – popraw klimat swojej klasy”.  Właśnie rozpoczęła się rejestracja. Zgłoszenia będą przyjmowane do 17 grudnia. W nagrodzonych szkołach, uczniowie sprawdzą stan powietrza w klasach przy wsparciu ekspertów. Następnie znajdą sposoby na jego poprawę i dzięki temu – na poprawienie komfortu nauki na lekcjach.

Obniżona odporność, a więc i wyższe ryzyko zakażenia COVID-19, większa liczba nieobecności i obniżona zdolność koncentracji – to możliwe skutki oddychania powietrzem złej jakości. Eksperci z Fundacji Napraw Sobie Miasto podkreślają, że z prowadzonych na świecie badań, wynika, że wewnątrz budynków i w pomieszczeniach jego jakość może być nawet 100 razy gorsza niż na zewnątrz. Aby znaleźć propozycje rozwiązań tego problemu, Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia chce zaprosić szkoły do projektu „OpenAir – zdrowe powietrze w klasie”.

Uczniowie, by wziąć udział w konkursie, muszą przesłać zgłoszenie. Wystarczy nagrać krótki film wideo, nagranie głosowe, piosenkę albo zrobić zdjęcie, mema czy prezentację multimedialną. Następnie umieścić na dowolnym portal mediów społecznościowych (np. Facebook, YouTube, Instagram, TikTok) i opatrzyć hashtagiem “#szkolneklimaty”, a link podać w formularzu na stronie openair.naprawsobiemiasto.eu. Na etapie przygotowań zgłoszeń, można konsultować się z organizatorami podczas webinarów. Prace można składać do 17 grudnia. Wyniki zostaną ogłoszone 23 grudnia.

Rejestracja: Szkolne klimaty – popraw klimat w swojej klasie

Prace mogą składać uczniowie samodzielnie, a także zespołowo. Tematem prac konkursowych jest jakość powietrza w szkolnych klasach i wpływ na zmiany klimatyczne na Ziemi. Pytanie pomocnicze dla uczestników to: dlaczego chcesz poprawić klimat w swojej klasie? 

– Wielu uczniów zna syndrom zmęczenia na piątej czy szóstej lekcji – mówi Paweł Wyszomirski, prezes Fundacji Napraw Sobie Miasto.

– Często myślimy, że to od zbyt intensywnych zajęć, ale niejednokrotnie to nie efekt przeładowanego programu lub zmęczenia nauczyciela, ale złej jakości powietrza w klasie. Chcemy to wspólnie z uczniami sprawdzić i poprawi. Dlatego też eksperci Fundacji Napraw Sobie Miasto razem z Górnośląsko-Zagłębiowską Metropolią zapraszają do wzięcia udziału w programie „Szkole klimaty”, który jest pierwszym w Polsce projektem kompleksowej poprawy jakości powietrza w szkolnych klasach – dodaje.

Pierwszym etapem projektu będzie sprawdzenie stanu powietrza nie tylko wokół budynków, ale i w szkolnych klasach.

Kontroli podlegać będą poziomy pyłów, powodujących smog, ale także odczyty dwutlenku węgla, lotnych związków organicznych czy dwutlenku azotu i siarki.

Eksperci przyjrzą się także temperaturze i wilgotności w pomieszczeniach, aby zobaczyć czy nie da się zaoszczędzić wydatków na ogrzewanie przez bardziej ekonomiczne wietrzenie klas. Wypracowane rozwiązania będą później upowszechniane w kolejnych placówkach.

Projekt realizowany z dotacji programu Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy, finansowanego z Funduszy EOG.

Obniżona odporność, a więc i wyższe ryzyko zakażenia COVID-19, większa liczba nieobecności, obniżona zdolność do koncentracji – to możliwe skutki oddychania powietrzem złej jakości. Eksperci z Fundacji Napraw Sobie Miasto podkreślają, że z prowadzonych na świecie badań, wynika, że wewnątrz budynków i w pomieszczeniach jego jakość może być nawet 100 razy gorsza niż na zewnątrz. Aby znaleźć propozycje rozwiązania tego problemu, Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia chce zaprosić szkoły do projektu „OpenAir – zdrowe powietrze w klasie”. Od 1 września można wyrazić wstępną chęć uczestnictwa w nim.  

– W rozpoczynającym się roku szkolnym, Metropolia GZM oraz Fundacja Napraw Sobie Miasto chcą – dosłownie – poprawić atmosferę w klasach. Wszystko to w ramach projektu “OpenAir – zdrowe powietrze w klasie” – mówi Blanka Romanowska, dyrektor Departamentu Infrastruktury i Środowiska.  

– W projekcie, który chcemy rozpocząć na przełomie października i listopada, będzie mogło wziąć udział 10 szkół z terenu Metropolii. W jego trakcie uczniowie będą badać jakość powietrza w swoich klasach a następnie wspólnie z ekspertami szukać metod i sposobów, jak je poprawić. Najlepsze rozwiązania będziemy chcieli później przedstawić i zainspirować nimi inne szkoły w naszym regionie – dodaje. 

Paweł Wyszomirski, prezes Fundacji Napraw Sobie Miasto podkreśla, że z prowadzonych na świecie badań wynika, że okresowo powietrze w szkolnych budynkach może być nawet 100 razy bardziej zanieczyszczone niż to na zewnątrz.  

Dodatkowo wzrost wydychanego przez uczniów w klasie dwutlenku węgla, wpływa bezpośrednio na liczbę absencji w szkole, zdolność do koncentracji, obniżenie odporności, a więc i wyższe ryzyko zakażenia COVID-19. 

– Nie chcemy, żeby to była nowa szkolna wymówka, potwierdzona na dodatek badania naukowymi – żartuje Paweł Wyszomirski, prezes Fundacji Napraw Sobie Miasto.  

– Większość z nas wie, że powietrze na Śląsku i w Zagłębiu źle wpływa na nasze zdrowie. Zapominamy jednak, że to w pomieszczeniach spędzamy 90 proc. naszego czasu i to od jakości powietrza w domu, szkole czy pracy w dużej mierze zależy nasze samopoczucie – zaznacza. 

„OpenAir – zdrowe powietrze w klasie” będzie jednym z pierwszych kompleksowych projektów poprawy jakości powietrza wewnątrz pomieszczeń szkolnych, który zostanie przeprowadzony w naszym regionie. Jego pierwszym etapem będzie sprawdzenie stanu powietrza nie tylko wokół budynków, ale i w szkolnych klasach. Sprawdzeniu podlegać będą poziomy pyłów, powodujących smog, ale także odczyty dwutlenku węgla, lotnych związków organicznych czy dwutlenku azotu i dwutlenku siarki.  

Eksperci przyjrzą się także temperaturze i wilgotności w pomieszczeniach, aby zobaczyć czy nie da się zaoszczędzić wydatków na ogrzewanie przez bardziej ekonomiczne wietrzenie klas. Wypracowane rozwiązania będą później upowszechniane w kolejnych placówkach. 

– Do tej pory podobne badania realizowane były m.in. w Londynie. Tam okazało się, że w zdecydowanej większości za złą jakość powietrza w klasach odpowiadają zanieczyszczenia komunikacyjne. U nas struktura ta może wyglądać nieco inaczej, bo głównymi czynnikami powstawania smogu w naszym regionie jest niska emisja, czyli zanieczyszczenia emitowane z paliw niskiej jakości, używanych do ogrzewania domów – dodaje Paweł Wyszomirski.  

Aby wziąć udział w tym projekcie, należy wysłać swoje zgłoszenia. Wkrótce dyrektorzy szkół będą mogli wyrazić wstępną chęć uczestnictwa poprzez podanie swoich danych na dedykowanej stronie, która niebawem zostanie uruchomiona. Pierwsze badania planowane są na przełomie października i listopada. 

=== 

Inicjatywa Napraw Sobie Miasto działa od kwietnia 2010 r. Zaczęła się od umycia dworca Katowice Ligota. Akcja zainspirowała innych ludzi do realizacji podobnych pomysłów. Z pierwszych doświadczeń związanych z zaangażowaniem w sprawy publiczne zrodziła się idea powołania fundacji. Działa ona od 2012 r. Od tego czasu Napraw Sobie Miasto jest aktywna w całej Polsce, m.in. prowadzi procesy partycypacyjne w Mysłowicach, Myszkowie czy projekty modernizacji ul. Miarki w Bytomiu, ul. Ząbkowskiej w Warszawie, Placu Nowego w Krakowie czy zielonych przystanków we Wrocławiu. 

Sześć lokalizacji oddalonych w linii prostej od Międzynarodowego Centrum Kongresowego w Katowicach o 10 km. Po drodze – możliwość skorzystania z transportu pomocniczego oraz zadanie specjalnie dla rywalizujących ze sobą drużyn. To kolejna odsłona wyścigu GOPgear, organizowanego przez Fundację Napraw Sobie Miasto, którego celem jest sprawdzenie jakość funkcjonowania komunikacji miejskiej w różnych częściach Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii. Tym razem wyścig odbędzie się podczas kongresu Impact Mobility rEVolution, który od 12 do 13 września będzie miał miejsce w katowickim MCK. Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia jest współgospodarzem tego wydarzenia.

Jak będzie wyglądać transport publiczny w przyszłości? Co już dzisiaj powinno się stać naszym priorytetem, aby móc wdrażać innowacyjne rozwiązania, które mają usprawnić funkcjonowanie komunikacji w miastach? Między innymi właśnie na te pytania poszukiwana będzie odpowiedzieć podczas kongresu Impact Mobility rEVolution, który od 12 do 13 września będzie odbywać się w Międzynarodowym Centrum Kongresowym w Katowicach. Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia jest współgospodarzem tego wydarzenia.

Jednak przedstawiciele formacji GOPGear, która związana jest z Fundacją Napraw Sobie Miasto, postanowili sprawdzić, jak teraz wygląda jakość komunikacji miejskiej w Metropolii. Podczas Impact Mobility rEVolution zorganizują kolejny ze swoich wyścigów. Ale tym razem poprzeczka zostanie podniesiona wyżej – każda z drużyn będzie miała do zrealizowania zadanie specjalne.

– Wyścig ma za zadanie pokazać stopień skomunikowania oraz mobilności transportu zbiorowego w sercu Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii – mówi Marcin Domański z Fundacji Napraw Sobie Miasto.

– Zadaniem sześciu ekip jest dotarcie jak najszybciej na metę wyścigu, w międzyczasie wykonując z góry określone zadanie, takie jak wysłanie listu na poczcie czy rejestracja wizyty w przychodni. Wszystkie punkty startowe są oddalone w promieniu 10 kilometrów od Międzynarodowego Centrum Kongresowego. Zawodnicy wystartują o godzinie 13:00 pierwszego dnia kongresu z sześciu lokalizacji: Stawu Martyn oraz dzielnicy Lipiny w Świętochłowicach, sosnowieckiej Środuli, katowickiego Zarzecza, dzielnicy Grodziec w Będzinie oraz Wesołej w Mysłowicach – wyjaśnia.

Zarówno lokalizacje, jak i zadania specjalnie zostały wybrane w taki sposób, aby odwzorować zachowania pasażerów, którzy korzystają z komunikacji miejskiej w Metropolii na co dzień. Dlatego też start odbędzie się m.in. z deweloperskiego osiedla, zakładu pracy czy miejsca rekreacji. Co więcej – każdy z uczestników będzie mógł w trakcie wyścigu skorzystać z transportu pomocniczego, którym będzie m.in. własny rower, rower miejski czy deskorolka.

Inicjatywa pod nazwą GOPgear została stworzona przez grupę pasjonatów, zainteresowanych promowaniem zrównoważonego rozwoju transportu. Przyjęli oni formułę testowych wyścigów, których trasy określane są na podstawie realnego korzystania z komunikacji przez ludzi – dojazdy do szkół, miejsc pracy czy obiektów kultury.