– To będzie szpital na miarę następnego wieku, zapewniający leczenie na światowym poziomie – mówiła dziś w Katowicach prezydent Gliwic Katarzyna Kuczyńska-Budka. 20 września w Sali Marmurowej Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego podpisany został list intencyjny w sprawie budowy w naszym mieście Szpitala Uniwersyteckiego – Centrum Chorób Cywilizacyjnych.

Wraz z prezydent Gliwic list intencyjny podpisali: wojewoda śląski Marek Wójcik, marszałek województwa śląskiego Wojciech Saługa, wicemarszałek województwa Bartłomiej Sabat oraz  prorektor Śląskiego Uniwersytetu Medycznego ds. rozwoju i transferu technologii, prof. dr hab. n. med. Edward Wylęgała. To bardzo ważny krok w kierunku zapewnienia mieszkańcom jak najlepszej opieki i bezpieczeństwa zdrowotnego.

Jak podkreślała prezydent Gliwic, po wybudowaniu nowej placówki gliwiczanie będą mieli to wszystko, co do tej pory w szpitalu miejskim, a dodatkowo dostęp do wielu specjalistycznych usług zdrowotnych. – Powstanie nowoczesny szpital, którego potrzebuje miasto i region. W naszej części województwa takiego obiektu nie ma. Jestem przekonana, że Szpital Uniwersytecki – Centrum Chorób Cywilizacyjnych wykorzystujący także potencjał Szpitala Miejskiego nr 4, zapewni naszym mieszkankom i mieszkańcom zdecydowanie lepszą opiekę, dostęp do najlepszych specjalistów oraz szerokie możliwości diagnostyki – mówiła Katarzyna Kuczyńska-Budka.

Szpital powstanie przy ul. Kujawskiej w Gliwicach i będzie dysponować ponad 800 łóżkami. Jego inwestorem ma być Śląski Uniwersytet Medyczny, a głównym źródłem finansowania budżet państwa.

– Mocno się w ten proces włączymy, żeby placówka, która powstanie była z najwyższej medycznej półki. Chcemy, aby jakość leczenia w tym szpitalu była na jak najlepszym, światowym poziomie – mówił marszałek województwa śląskiego Wojciech Saługa.

– Współpraca z miastem Gliwice spowoduje, że zaspokojone zostaną dwie potrzeby: ewidentna potrzeba miasta dotycząca nowego szpitala i potrzeba rozwojowa uczelni. Śląski Uniwersytet Medyczny jest wyjątkowo ważną instytucją, a połączenie takiego potencjału pozwoli zwiększyć bezpieczeństwo zdrowotne w województwie  – podkreślał wojewoda śląski Marek Wójcik.

Z punktu widzenia Śląskiego Uniwersytetu Medycznego powstanie nowej jednostki klinicznej w Gliwicach otworzy z kolei perspektywy dalszego rozwoju kadry naukowej i studentów oraz zaplecza medycznego przygotowanego dla chorych. – Cieszymy się, że dzięki pani prezydent Gliwic będziemy mogli postawić dźwig – i to niejeden – który zbuduje nam bardzo potrzebną infrastrukturę kliniczną, pełnospecjalistyczny szpital ze wszystkimi oddziałami. Korzyści będą przede wszystkim dla pacjentów, których będziemy mogli leczyć nowoczesnymi technikami diagnostycznymi. To będzie MIS – medyczna inwestycja stulecia w regionie – mówił prorektor ŚUM prof. dr hab. n. med. Edward Wylęgała.

Koncepcja budowy Szpitala Uniwersyteckiego – Centrum Chorób Cywilizacyjnych w Gliwicach wpisuje się w założenia Strategii Rozwoju Województwa Śląskiego „Śląskie 2030”, Regionalnej Polityki Zdrowia Województwa Śląskiego oraz Wojewódzkiego Planu Transformacji.

Źródło: UM Gliwice

Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia w wyniku zakończonego przed wakacjami naboru wyłoniła 10 najlepiej ocenionych placówek, w których realizowana będzie kolejna edycja ogrodów deszczowych. Tym razem będzie to dziewięć placówek oświatowych i jedno stowarzyszenie sportowe z obszaru GZM. Warsztaty będą organizowane od 10 do 26 września.

Podmioty zakwalifikowane do Programu:

1. Świętochłowice – Szkoła Podstawowa Specjalna nr 10
2. Katowice – Stowarzyszenie Nasza Dobra Szkoła, Społeczna Szkoła Podstawowa
3. Ruda Śląska – Zespół Szkół nr 7
4. Sosnowiec – Zespół Szkół Ogólnokształcących nr 5
5. Siemianowice Śląskie – Zespół Szkół Technicznych i Ogólnokształcących Meritum
6. Bytom – Szkoła Podstawowa nr 33
7. Pilchowice – Wilcza, Zespól Szkolno-Przedszkolny
8. Będzin – Szkoła Podstawowa nr 8
9. Gliwice – Stowarzyszenie GTW
10. Piekary Śląskie – Miejska Szkoła Podstawowa nr 5

Pierwsza edycja Programu – projekt pilotażowy – zakończył się w maju tego roku i  uczestniczyło w nim dziewięć placówek oświatowych z ośmiu miast, a łącznie w warsztatach wzięło udział ponad 225 uczestników.

Warsztaty składały się z części teoretycznej i części praktycznej. W trakcie warsztatów poruszono zagadnienia: dlaczego warto zakładać ogrody deszczowe, jaką rolę pełnią w adaptacji do zmian klimatu i wpływie na bioróżnorodność. Dodatkową aktywnością była gra terenowa. Następnie uczestnicy zakładali ogród deszczowy w pojemniku. Ostatnim elementem prac nad budową ogrodu deszczowego było sadzenie roślin. Do projektu wybrano gatunki dobrze tolerujące zmiany poziomu wody.

Głównym celem tego typu projektów są działania edukacyjne wśród mieszkańców GZM, które mają również wzbudzać zainteresowanie wokół realizacji przedsięwzięć z zakresu błękitno-zielonej infrastruktury, wspomagających adaptację do zmian klimatu oraz poprawę gospodarowania wodami opadowymi.

Ogród deszczowy, proponowany w ramach programu, gromadzi wodę opadową, która trafia do niego bezpośrednio z dachów. Dzięki specjalnie dobranej donicy lub zbiornikowi, warstwom podłoża, jak również odpowiednio dobranym gatunkom roślin, pomaga w naturalny sposób ograniczyć spływ wód opadowych do kanalizacji i sprawia, że roślinność uwalnia parę wodną do atmosfery stopniowo, także w okresach suchych. Jednocześnie gromadzenie wody z dachów w zbiorniku zapobiega lokalnym podtopieniom. Ponadto ogród deszczowy zwiększa bioróżnorodność i poprawia estetykę otoczenia, a dzięki roślinom hydrofitowym również oczyszcza wodę.

Uczestnicy programu w części teoretycznej wezmą udział w warsztatach, podczas których będzie można się dowiedzieć m.in. jaką rolę pełnią ogrody deszczowe w adaptacji do zmian klimatu i czy mają wpływ na bioróżnorodność. Z kolei w części praktycznej, pod okiem eksperta, będą zakładać na wskazanym terenie ogród deszczowy w donicy lub zbiorniku.

Harmonogram:

Zwiedzanie zabytkowego budynku przy ul. Dubois – wraz z niedostępnym na co dzień patio – oraz starego cmentarza żydowskiego, a także podziwianie panoramy Gliwic z 8. piętra Stacji Biprohut Gliwice – to atrakcje, jakie czekały na uczestników „Spaceru studentów prof. Kerla”, czyli wycieczki historycznej szlakiem gliwickiej industrii. 

W czwartek, 1 sierpnia, mieszkańcy ciekawi bogatej historii naszego miasta mieli okazję uczestniczyć w spacerze z okazji 143. rocznicy wycieczki Królewskiej Akademii Górniczej w Berlinie w 1881 roku, zorganizowanym przez Mostostal Zabrze Nieruchomości i BSG przy współpracy ze starym cmentarzem żydowskim w Gliwicach.

Gości w siedzibie Biprohut  przy ul. Bohaterów Getta Warszawskiego powitał wiceprezes firmy Mostostal Zabrze, Witold Grabysz. W spotkaniu wzięli udział także wiceprezydent Gliwic, Łukasz Gorczyński oraz gliwiccy radni. W rolę przewodnika wcielił się natomiast Seweryn Botor, gliwicki społecznik opiekujący się nekropolią przy ul. Na Piasku.

– Zwiedzanie rozpoczęliśmy od krótkiej prelekcji i obejrzenia panoramy Gliwic z ósmego piętra Stacji Biprohut Gliwice. Dalsza część spaceru obejmowała zwiedzenie zabytkowego budynku przy ul. Dubois 16 – wraz z zachwycającym, niedostępnym na co dzień patio. Końcowym punktem spaceru było zwiedzenie starego cmentarza żydowskiego, na którym spoczywa wielu gliwickich fabrykantów – opowiada Seweryn Botor.

Zachęcamy do obejrzenia bogatej relacji zdjęciowej ze spaceru, autorstwa miejskiej radnej Anny Gołębiowskiej – w szczególności zdjęć z drona, które ukazują m.in. bardzo rzadki i piękny widok porośniętego zielenią dziedzińca pomiędzy budynkami Mostostalu. (ml)

Źródło: UM Gliwice

Psie place zabaw cieszą się coraz większym powodzeniem, dlatego mieszkańcy proponują kolejne, a miasto uatrakcyjnia istniejące wybiegi – nowe urządzenia dla zwierząt pojawią się m.in. w dzielnicy Wojska Polskiego. Jeśli szukacie przepisu na aktywne popołudnie z czworonogiem, koniecznie odwiedźcie jeden z gliwickich wybiegów dla psów! Czekają tam obręcze do przeskakiwania, przeszkody do omijania, ruchome równoważnie, tunele, piaskownice, zamknięty teren do biegania, ale przede wszystkim towarzystwo innych czworonogów chętnych do wspólnej zabawy. 

Dla mieszkańców nieposiadających własnych ogródków psie wybiegi to prawdziwe wybawienie. Niektórzy niemal codziennie goszczą na nich ze swoimi psiakami, które mogą pobiegać na zabezpieczonym terenie, szkolić się w pokonywaniu przeszkód oraz poznawać inne czworonogi z okolicy. Znajomości zawiązują także opiekunowie, którzy starają się dbać o wspólną przestrzeń, dostarczając pieskom świeżą wodę czy sprzątając po nich.

W Gliwicach wybiegi dla psów znajdziecie:

• przy ul. Perseusza na Koperniku (atrakcje: kładka, „przeskocznia”, tunel prosty, piaskownica),
• przy ul. Narutowicza w Łabędach (atrakcje: stała i ruchoma równoważnia, slalom, poręcze i obręcze do przeskoków),
• przy ul. Obrońców Pokoju (atrakcje: stała i ruchoma równoważnia, pochylnia dwustronna, płotki do przeskoków, słupki do slalomu, obręcze do przeskoków),
• w rejonie ul. Modelarzy i Młodych Patriotów na Trynku (atrakcje: stacjonata i koło do przeskoków, huśtawka, tunel, słupki do slalomu, piaskownica),
• przy ul. Toszeckiej na skwerze Nacka (atrakcje: pochylnia dwustronna, slalom, ruchoma równoważnia, płotki i obręcze do przeskoków),
• przy ul. Generała Władysława Andersa w dzielnicy Wojska Polskiego (wkrótce zostanie doposażony),
• przy ul. Orląt Śląskich i Sztabu Powstańczego w Szobiszowicach.

Niektóre z wybiegów – m.in. na skwerze Nacka oraz na Trynku – powstały dzięki głosom mieszkańców oddanym w Gliwickim Budżecie Obywatelskim. Inne – np. ten na terenie Spółdzielni Mieszkaniowej „Szobiszowice” – w ramach Gliwickiej Inicjatywy Lokalnej.

Miasto zabezpieczyło niemal 15 tys. zł z budżetu na doposażenie wybiegu w dzielnicy Wojska Polskiego

To właśnie w ramach Gliwickiej Inicjatywy Lokalnej jeszcze w tym roku doposażony zostanie wybieg w dzielnicy Wojska Polskiego (projekt Spółdzielni Mieszkaniowej Zachodniej), na którym pojawią się 4 nowe urządzenia: schodki, pierścień, kładka oraz slalom.

Będą kolejne wybiegi dla psów?

Kilka propozycji nowych wybiegów dla psów zostało zgłoszonych w Gliwickim Budżecie Obywatelskim na 2025 rok. Projekty dotyczyły dzielnic: Ligota Zabrska, Sikornik, Sośnica, Stare Gliwice, Śródmieście i Trynek oraz parku Chrobrego. O tym, czy na mapie Gliwic pojawią się kolejne wybiegi dla psów mieszkańcy zadecydują w głosowaniu, które potrwa od 27 sierpnia do 19 września.

Tymczasem opiekunów czworonogów zachęcamy do odwiedzenia, przetestowania i wybrania swojego ulubionego gliwickiego wybiegu dla psów, a w przyszłości może także zgłoszenia własnej propozycji psiego placu zabaw w ramach kolejnych edycji GBO.

Czym są GBO i GIL?

Gliwicki Budżet Obywatelski pozwala mieszkańcom aktywnie włączyć się w kształtowanie miasta i rozwój dzielnic. To najbardziej bezpośredni sposób decydowania gliwiczan o tym, na co zostanie wydana część  środków z budżetu miasta – to mieszkańcy proponują zadania do wykonania i decydują w głosowaniu, które z nich zostaną zrealizowane. Pomysły mogą dotyczyć inwestycji i remontów, ale także miejskiej oferty kulturalnej, sportowej czy rekreacyjnej.

Gliwicka Inicjatywa Lokalna polega na wspólnym realizowaniu przez wnioskodawcę i miasto działań na rzecz społeczności lokalnej. W ramach tego narzędzia mieszkańcy nie tylko składają wniosek dotyczący konkretnego przedsięwzięcia, ale również deklarują i biorą udział w jego realizacji oraz odpowiadają za przyjęte zobowiązania. (ml)

Źródło: UM Gliwice

Na zlecenie Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii w najbliższych tygodniach zostaną przeprowadzone badania parkingowe w śródmieściach Bytomia, Chorzowa, Gliwic, Rudy Śląskiej i Tarnowskich Gór. Specjalne samochody będą zliczać zaparkowane przy ulicach i na miejskich parkingach pojazdy. Uzupełnieniem pomiarów będą badania społeczne, a wyniki posłużą do diagnozy sytuacji parkingowej w miastach i opracowania sposobów na złagodzenie problemów w tym obszarze.

Badania będą prowadzone od 14 listopada do 7 grudnia. Pomiary będą wykonywane w dni robocze, a w Gliwicach dodatkowo także w jedną sobotę. W tym mieście badania odbędą się w dniach 14, 15, 18, 21 i 22 listopada. W Tarnowskich Górach pojazdy skanujące wyjadą na ulice 14, 15, 28 i 29 listopada. W Chorzowie i Rudzie Śląskiej pomiary odbędą się 23 listopada i 5 grudnia, natomiast w Bytomiu – 6 i 7 grudnia.

– W trakcie każdego dnia badań samochody będą co godzinę przejeżdżać przez dane śródmieście, zliczając zaparkowane samochody w poszczególnych miejscach poprzez sfotografowanie przestrzeni – mówi Marcin Domański, zastępca dyrektora Departamentu Komunikacji i Transportu w GZM.

– Samochody przejadą również nocą. Na podstawie zebranych danych, wyliczony zostanie szereg wskaźników dotyczących parkowania, między innymi zajętość miejsc parkingowych czy rotacja. Ponadto przeprowadzone będą analizy, mające na celu oszacowanie czy w danych miejscach parkują głównie mieszkańcy okolicy, czy raczej osoby przyjeżdżające do pracy bądź sklepów lub usług – tłumaczy Domański.

Badania realizowane będą na zlecenie Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii, która od zeszłego roku prowadzi projekt dotyczący spójnej polityki parkingowej w miastach. Powołany został zespół urzędników z 10 miast – pracowników urzędów miejskich i zarządów dróg, nazwany Metropolitalnym zespołem ds. spójnej polityki parkingowej. Zespół ten, po przeprowadzeniu pomiarów parkingowych przez firmę zewnętrzną, zrealizuje badania społeczne wśród mieszkańców, przedsiębiorców i klientów lokali usługowych w miastach.

Pomiary parkingowe zostaną również wykonane w Dąbrowie Górniczej, Sosnowcu i Zabrzu, jednak tam, z uwagi na trwające inwestycje infrastrukturalne, badania zaplanowano na wiosnę przyszłego roku. Łącznie w trakcie badań w GZM przeanalizowana zostanie przestrzeń wzdłuż około 300 kilometrów ulic.

Komunikat dotyczący przetwarzania danych osobowych zebranych w trakcie badania.

Administratorem danych osobowych jest Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia. Celem zebrania i przetwarzania danych jest dokonanie pomiarów i analizy sytuacji związanej z parkowaniem pojazdów na obszarze miast Metropolii. Podstawą prawną przetwarzania danych osobowych jest art. 6 ust. 1 lit. e RODO.

Pełna treść: Klauzula informacyjna – badania parkingowe

Od października częściej niż zwykle będzie można zobaczyć nad Gliwicami drony, czyli bezzałogowe statki powietrzne (BSP). To element unijnego projektu zwiększającego bezpieczeństwo mieszkańców, realizowanego na podstawie umowy między Polską Agencją Żeglugi Powietrznej a Miastem Gliwice i gminami Pilchowice i Sośnicowice oraz Górnośląsko-Zagłębiowską Metropolią. Bezzałogowce, sterowane przez doświadczonych pilotów działających na zlecenie PAŻP, będą widoczne zwłaszcza nad Starymi Gliwicami, Ostropą, Wójtową Wsią, Trynkiem i Bojkowem. 

Drony stworzą przestrzenną mapę terenu, która w przyszłości pomoże w bezpiecznym poruszaniu się tego typu urządzeń nad Gliwicami i pozostałymi gminami objętymi unijnym projektem. Specjaliści zmierzą sygnały wysyłane przez bezzałogowce, by lepiej określić ich położenie w przestrzeni oraz wskażą obiekty przekraczające wysokość 25 m, np. budynki, maszty, słupy i drzewa.

Loty dronów mają być realizowane nie dłużej niż do końca listopada. Projekt „Usługi cyfrowe dla Bezzałogowych Statków Powietrznych” współfinansowany jest ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa na lata 2014-2020.

Źródło: UM Gliwice

Metropolia ogłosiła przetarg na badania parkingowe, które obejmą 275 km dróg. Celem jest diagnoza problemów w zakresie parkowania w miastach GZM. Po przeprowadzeniu badań  inżynieryjnych i społecznych, kolejnym krokiem będzie wypracowanie odpowiednich rekomendacji, aby uporządkować parkowanie w centrach miast.  

W 2018 roku prawie 45 proc. procent podróży na terenie Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii zostało wykonanych samochodem. Parkowanie w zwartych centrach miast jest dużym problemem, a dostępność miejsc parkingowych staje się jednym z głównych wyzwań codziennego przemieszczania się. GZM pracuje nad alternatywami w postaci kolei metropolitalnej wraz z siecią węzłów przesiadkowych. Jednocześnie powołano Metropolitalny Zespół ds. Spójnej Polityki Parkingowej. Jego zadaniem jest wypracowanie odpowiednich rekomendacji dotyczących polityki parkingowej tak, aby uporządkować parkowanie w centrach. Wcześniej jednak problem zostanie dogłębnie zbadany. Członkami zespołu są przedstawiciele samorządów z Chorzowa, Bytomia, Dąbrowy Górniczej, Gliwic, Katowic, Rudy Śląskiej, Sosnowca, Tarnowskich Gór, Tychów oraz Zabrza. Są to miasta z największym nasyceniem usług, co potwierdziły analizy przeprowadzone podczas prac nad planem mobilności. W kontekście polityki parkingowej ma to duże znaczenie, ponieważ funkcje usługowe stanowią w miastach jeden z najczęstszych celów krótkich podróży samochodem.

– Polityka parkingowa okazała się podczas prac na Planem Zrównoważonej Mobilności Miejskiej jednym z jej istotniejszych instrumentów – mówi Grzegorz Kwitek, członek Zarządu GZM. – Chodzi nie tylko o brak jednolitego systemu zarządzania, ograniczoną liczbę miejsc parkingowych w miastach, ale też brak danych liczbowych na temat funkcjonowania miejsc postojowych w ich centrach. GZM w porozumieniu z gminami postanowiła więc zająć się koordynacją tego tematu, rozpoczynając od przeprowadzenia badań – dodaje Kwitek.

Badania obejmą 275 kilometrów dróg w ośmiu miastach: Chorzowie, Bytomiu, Dąbrowie Górniczej, Gliwicach, Rudzie Śląskiej, Sosnowcu, Tarnowskich Górach i Zabrzu. Podobne badania zostały wykonane w poprzednich latach w Tychach i Katowicach. Zbadane zostanie wypełnienie miejsc parkingowych – za górną granicę uznane będzie 85 proc. zajętości miejsc w określonym fragmencie miasta, tak, aby zawsze znalazło się miejsce dla potrzebujących kierowców, a także rotacja – czyli liczba aut parkujących na jednym miejscu w ciągu doby. Analizowany będzie również czas parkowania, czyli to, jak długo i w jakim czasie samochody pozostają zaparkowane na konkretnych obszarach w miastach.

– Rozbudowana sieć drogowa zachęca do używania samochodu, a zwarte centra miast nie są w stanie pomieścić ich wszystkich – mówi Marcin Domański, zastępca dyrektora Departamentu Komunikacji i Transportu GZM – Dlatego trzeba zapewnić odpowiednie priorytety: zaoferować alternatywę dla parkujących przez 8 godzin i tym samym zapewnić dostępność miejsc dla parkujących krócej. Dzięki badaniom sprawdzimy, w których miejscach występuje problem i gdzie należy podjąć odpowiednie działania.

Badania mają zostać przeprowadzone za pomocą samochodu z kamerami skanującymi przestrzeń miejską oraz systemem rozpoznawania obrazów. Wszystkie wskaźniki zostaną obliczone automatycznie.

Obszar do badań został wyznaczony przez członków Metropolitalnego Zespołu ds. Spójnej Polityki Parkingowej w oparciu o doświadczenia zarządów dróg, istniejące strefy płatnego parkowania, a przede wszystkim o główne cele podróży, takie jak sklepy, urzędy, szkoły czy szpitale. Oprócz badań inżynierskich planowane są badania społeczne. Wykorzystane zostaną do tego geoankiety czy bezpośrednie wywiady z mieszkańcami miast oraz przedsiębiorcami, klientami sklepów i lokali usługowych. Niektóre z tych badań zostaną powtórzone po wprowadzeniu ewentualnych regulacji, żeby sprawdzić, czy poprawiła się dostępność miejsc parkingowych.

– Działania Metropolitalnego Zespołu ds. Spójnej Polityki Parkingowej stanowią kontynuację Metropolitalnej Szkoły Prototypowania w Tychach, w której przeprowadziliśmy testowo obydwa rodzaje badań. Zespół poszerzyliśmy o pozostałe duże miasta, aby móc poszerzyć zakres naszych działań. W tej chwili pracujemy nad badaniami, a po uzyskaniu ich wyników naszym zadaniem będzie wypracowanie odpowiednich rekomendacji – mówi Ewa Lutogniewska, kierująca działaniami Metropolitalnego Zespołu ds. Spójnej Polityki Parkingowej.

ZOBACZ: Dobre centrum – instrukcja dla ludzi chcących uporządkować parkowanie w centrum miasta

Gliwice zostały sygnatariuszem listu intencyjnego pomiędzy Górnośląsko-Zagłębiowską Metropolią (GZM), Polskim Stowarzyszeniem Paliw Alternatywnych (PSPA) oraz Międzynarodową Radą ds. Czystego Transportu (ICCT). Stanowi to kontynuację prac nad wdrożeniem kolejnej Strefy Czystego Transportu (SCT) w Polsce.

W dniu 12 stycznia 2023 r. w Katowicach, w siedzibie Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii miała miejsce konferencja, której celem były działania na rzecz popularyzacji Stref Czystego Transportu. Wśród zgromadzonych gości nie zabrakło m.in. przedstawicieli miast, gdzie prace nad SCT już się toczą. Mowa m.in. o Krakowie, który wdrożył pierwszą Strefę w Polsce czy Wrocławiu, który w 2022 r. rozpoczął przygotowania do wprowadzenia obszaru niskoemisyjnego. Przedstawiciele PSPA zaprezentowali propozycję działań w tym zakresie, poczynając od weryfikacji czy na terenie gminy zanieczyszczenia z transportu drogowego negatywnie oddziałują na zdrowie ludzi i środowisko, poprzez analizę obszaru potencjalnej Strefy, określenie kategorii pojazdów upoważnionych do wjazdu, realizację kampanii informacyjno-edukacyjnej, ustanowienie SCT po ewaluację jej funkcjonowania.

– Strefy Czystego Transportu to w Polsce nowy instrument, a ich wdrożenie wymaga wypracowania kompromisu pomiędzy ograniczeniem ruchu pojazdów a spodziewanym obniżeniem emisji spalin. Fundamentem do tworzenia Stref są oczywiście analizy i badania, umożliwiające zgromadzenie niezbędnych informacji na temat floty pojazdów poruszających się po mieście i generowanych przez nie zanieczyszczeń. Dane zawarte w systemie CEPiK nie zawsze pozwalają na rzetelne ustalenie tych wartości. Dlatego wdrażanie SCT powinno się rozpocząć od przeprowadzania w warunkach rzeczywistych badania emisji spalin z transportu drogowego i weryfikacji, w jakim stopniu te emisje wpływają na jakość powietrza – wskazuje Maciej Mazur, dyrektor zarządzający Polskiego Stowarzyszenia Paliw Alternatywnych (PSPA).

Kolejne miasto rozpoczyna prace nad SCT

Podczas konferencji miało miejsce uroczyste podpisanie listu intencyjnego. Jego sygnatariuszami są miasto Gliwice, Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia, Polskie Stowarzyszenie Paliw Alternatywnych oraz Międzynarodowa Rada ds. Czystego Transportu.

– Podpisane dziś porozumienie to kolejny etap współpracy z miastem Gliwice w zakresie stref czystego transportu, który pozwoli nas lepiej przygotować do wdrażania tych stref w całej Metropolii. W ubiegłym roku rozpoczęliśmy również trójstronną współpracę z Fundacją Promocji Pojazdów Elektrycznych, która przeprowadziła już wstępne badania focusowe pytając mieszkańców Gliwic o potencjalną możliwość ustanowienia strefy niskoemisyjnej w mieście. Wyniki badania są obiecujące dla włodarzy miasta.  – mówi Blanka Romanowska, dyrektorka Departamentu Infrastruktury i Środowiska w GZM.

Zgromadzeni podkreślali rolę Gliwic, które jako pierwsze z obszaru GZM, rozpoczęło przygotowania do analizy floty pojazdów poruszającej się po mieście. Od ich wyników będą zależeć dalsze prace nad wdrożeniem Strefy Czystego Transportu.

– Nieustannie podejmujemy kolejne działania ku temu, aby Gliwice były miastem jeszcze bardziej przyjaznym mieszkańcom. Daje na to szansę podpisana w Katowicach umowa o współpracy, zawarta między Miastem Gliwice, Górnośląsko-Zagłębiowską Metropolią, Polskim Stowarzyszeniem Paliw Alternatywnych i Międzynarodową Radą ds. Czystego Transportu. Dokument ten jest dużym krokiem naprzód w kierunku poprawy jakości powietrza w naszym mieście. Szczegóły przedsięwzięcia będą znane dopiero po przeprowadzonych analizach, a także konsultacjach z mieszkańcami Gliwic. Jedno jest pewne, propozycja obszaru Strefy Czystego Transportu będzie skrojona na miarę i potrzeby naszego miasta. Dodać należy, że Gliwice będą pionierem na Śląsku, zmierzając tym samym ku lepszej przyszłości – komentuje Mariusz Śpiewok, zastępca prezydenta Miasta Gliwice.

Europa jest przykładem

W części warsztatowej konferencji nie zabrakło dyskusji na temat europejskich przykładów oraz planowanych działań w poszczególnych miastach. Doświadczenia w tym zakresie zostały zebrane podczas zorganizowanego przez PSPA wyjazdu Zero Race – LEZ edition. Jego celem było zapoznanie polskich samorządowców z założeniami, które przyjęto przy konstruowaniu już działających na terenie Europy Stref Czystego Transportu, lokalnymi uwarunkowaniami, procesem wdrożeniowym i ewaluacją projektów.

– Mamy już know-how jak przygotowywać takie strefy, śledzimy, w jaki sposób wprowadzają je różne miasta w Europie, a także cały czas obserwowaliśmy poczynania Krakowa, który utworzył taką strefę jako pierwszy w Polsce. Korzystając z tych doświadczeń i szerokiej siatki współpracy, chcemy doradzać naszym gminom, jak sprawnie to przeprowadzić u siebie i jakie działania przygotowawcze powinny poprzedzać uchwalanie stref czystego transportu – dodaje Blanka Romanowska z GZM.

Coraz więcej Stref

W Europie funkcjonuje już ponad 300 stref czystego transportu, a w najbliższych latach powstanie kilkaset kolejnych. Strefy są odpowiedzią na problem zanieczyszczenia powietrza w miastach, spowodowany w znaczniej mierze przez sektor transportu drogowego oparty na paliwach kopalnych. Z analiz Instytutu Transportu Samochodowego (ITS) wynika, że w skali kraju samochody odpowiadają za ok. 10% przekroczeń dopuszczalnego poziomu zanieczyszczeń, jednak w centrach dużych metropolii te wartości są wielokrotnie większe i mogą osiągać nawet 80%. Sprawia to, że w ponad 70% polskich miast normy jakości powietrza są regularnie przekraczane, co z kolei przyczynia się do powstawania smogu. Ten stan rzeczy ma wpływ na nasze zdrowie i życie. Na podstawie danych Światowej Organizacji Zdrowia aż 33 z 50 najbardziej zanieczyszczonych miast w UE znajduje się w Polsce. Według Europejskiej Agencji Środowiska (EEA), w Polsce z powodu smogu co roku umiera przedwcześnie nawet ok. 46,3 tys. osób.

– W ostatnich tygodniach temat Stref Czystego Transportu pojawiał się w mediach bardzo często za sprawą decyzji krakowskich radnych, którzy 23 listopada 2022 r. podjęli decyzję o utworzeniu SCT. To zagadnienie w najbliższym czasie stanie się jeszcze istotniejsze, zwłaszcza w perspektywie wdrożenia Krajowego Planu Odbudowy (KPO). Zakłada on bowiem obligatoryjną implementację SCT w miastach posiadających powyżej 100 tys. mieszkańców, gdzie przekraczane są emisje NO_X. Uważamy jednak, że nałożone na miasta terminy implementacji SCT (zarówno 9 jak i 6 miesięcy), są wysoce niewystarczające dla wykonania wysokiej jakości badań, raportów, konsultacji i projektów uchwał. W związku z tym, aby zapewnić możliwość optymalnego wprowadzania obszarów nieskoemisyjnych, miasta muszą rozpoczynać działania na rzecz SCT już teraz – mówi Klaudia Zagorzycka, NewMobility Expert Polskiego Stowarzyszenia Paliw Alternatywnych (PSPA).

Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia rozstrzygnęła powtórzony przetarg na grupowy zakup gazu dla części swoich gmin w 2023 r. W ramach postępowania wpłynęła jedna oferta od PGNiG Obrót Detaliczny na łączną kwotę 53,9 mln zł, która jest niższa od kwoty zaproponowanej w poprzednim, unieważnionym postępowaniu.

Był to drugi przetarg przeprowadzony dla gmin, które w ubiegłym roku zdecydowały się na zakup gazu jedynie na 2022 r. Przedmiotem zamówienia był zakup paliwa o łącznym wolumenie 110,5 GWh na 2023 r. w podziale na dwa zadania.

W ofercie złożonej przez PGNiG Obrót Detaliczny zadanie pierwsze wyceniono na 25,4 mln zł, a zadanie drugie na 28,5 mln zł. Łącznie daje to kwotę 53,9 mln zł przy budżecie zamawiających na poziomie 58,9 mln zł.

– Nie tylko otrzymaliśmy oferty na obie części postępowania ale również są one niższe o 34,7 proc. od kwoty w pierwszym przetargu, który unieważniliśmy pod koniec października tego roku. Decyzję, aby powtórzyć postępowanie, podjęliśmy właśnie ze względu na zbyt wysokie ceny paliwa gazowego. Dzisiaj widzimy, że był to dobry ruch – mówi Karolina Mucha-Kuś, dyrektor Departamentu Projektów i Inwestycji w GZM. Dodaje, że niższa cena gazu w obecnym przetargu wynika wprost z sytuacji na rynku energii.

W przetargu na grupowy zakup gazu na 2023 r. uczestniczyły miasta i gminy: Bobrowniki, Chorzów, Czeladź, Dąbrowa Górnicza, Gliwice, Katowice, Knurów, Kobiór, Mierzęcice, Psary, Ruda Śląska, Siewierz, Sławków, Świętochłowice, Wyry i Zabrze, a także samorządowe jednostki organizacyjne, m.in. Planetarium Śląskie, Muzeum Hutnictwa w Chorzowie, Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu, Teatr Miejski w Gliwicach, Pałac Kultury Zagłębia, gminne domy kultury, biblioteki miejskie czy zakłady opieki zdrowotnej.

Przypomnijmy, że w grudniu ubiegłego roku rozstrzygnięto przetarg na grupowy zakup gazu dla 32 miast i gmin, przy czym część samorządów zdecydowała się na zakup paliwa na dwa lata (2022-2023), a część tylko na rok. Jedyną ofertę złożyło wtedy PGNiG Obrót Detaliczny na kwotę 84,3 mln zł, a łączny wolumen zamówienia wynosił 198,7 GWh.

Obok metropolitalnej grupy zakupowej gazu, która powstała w 2019 r., funkcjonuje także grupa zakupowa energii elektrycznej – ostatni jej przetarg obejmował 115 zamawiających, którzy zakupili prąd na lata 2022-2023, uzyskując średnią cenę na poziomie 505,35 zł/MWh. Utworzone przez GZM grupy zakupowe są największymi tego typu podmiotami w kraju.