– Rozwój infrastruktury rowerowej w Katowicach ma na celu nie tylko stworzenie komfortowych dróg dla rowerzystów, ale również zwiększenie bezpieczeństwa. Rower jako środek transportu jest ważnym elementem zrównoważonego rozwoju miasta. Tylko od 2015 r. w Katowicach powstało ponad 47 km infrastruktury rowerowej za niecałe 49,5 mln zł – mówi Marcin Krupa, prezydent Katowic. – Nową jakość wniesie niewątpliwie pierwsza w Katowicach velostrada. Budowa rowerowego połączenia Brynowa z Giszowcem, którego koszt to 11,5 mln zł, przebiega zgodnie z harmonogramem i do końca roku velostrada powinna zostać w pełni udostępniona mieszkańcom. Co ważne, w Giszowcu, trasa ta będzie miała połączenie z rowerową infrastrukturą pozwalającą na dalszy przejazd rowerem również w kierunku Nikiszowca, a to za sprawą inwestycji przy ul. Kolistej – dodaje prezydent.

Kończą się już odbiory nowej drogi rowerowej o długości niespełna 450 metrów na terenie Giszowca, której koszt realizacji wyniósł 3,7 mln zł. Biegnie ona wzdłuż ul. Kolistej oraz Mysłowickiej do przejścia podziemnego pod DK86. Tam łączy się z już istniejącą infrastrukturą, która powstała w ramach przebudowy węzła drogowego w Giszowcu. Oprócz drogi rowerowej w ramach tej inwestycji powstały również: przejścia dla pieszych wraz z przejazdami rowerowymi oraz nowe zatoki autobusowe, a sygnalizacja świetlna na ul. Kolistej na wysokości sklepu LIDL i stacji AMIC została rozbudowana. Z kolei na ul. Mysłowickiej, pomiędzy Kolistą i Szopienicką, Miejski Zarząd Ulic i Mostów wymienił nawierzchnię na trasie o długości około 600 metrów. Kostka została tam zastąpiona asfaltem, a inwestycja to efekt projektu zgłoszonego do Budżetu Obywatelskiego.

W pobliżu ul. Kolistej trwa również inna ważna inwestycja rowerowa. Mowa o budowie pierwszej katowickiej velostrady, która łączy Giszowiec z Brynowem. – Praktycznie na całej długości trasy, która liczy 4,4 km i szerokość 4 metrów, mamy już wykonaną pierwszą warstwę asfaltową. Obecnie wykonawca skupia się m.in. na pracach przy zagospodarowaniu terenów przyległych, a także budowie zjazdu na ul. Francuską, skąd będzie można zjechać na Muchowiec – tłumaczy Agnieszka Dutkiewicz, dyrektor ds. budowy infrastruktury technicznej w spółce Katowickie Inwestycje S.A, która w imieniu miasta pełni rolę inwestora zastępczego. – Velostrada to droga o podwyższonym standardzie, o większej szerokości oraz parametrach dostosowanych do poruszania się z wyższymi prędkościami, a także takich udogodnieniach, jak miejsca obsługi rowerzystów – dodaje dyrektor.

Ponad 500 metrów infrastruktury na Meteorologów, a także nowa droga przy Granicznej

Nieopodal brynowskiego zakończenia velostrady katowicki MZUiM realizuje dwie inwestycje rowerowe w ramach Budżetu Obywatelskiego. To infrastruktura wzdłuż ul. Meteorologów: pomiędzy Porfirową i Bazaltową, gdzie powstaje 300-metrowa droga pieszo-rowerowa oraz od Bazaltowej do Francuskiej – tam budowany jest 250-metrowy odcinek drogi dla rowerzystów i pieszych. Wykonanie obu inwestycji, których łączna wartość przekracza 1,1 mln zł wykonawcy powinni zakończyć w sierpniu br.

Z kolei wzdłuż ul. Granicznej trwa budowa drogi dla rowerów pomiędzy rondem Zenktelera a ul. Sikorskiego. Zakres prac obejmuje też wykonanie przejazdów rowerowych w rejonie ronda, ul. Powstańców oraz ul. Sikorskiego oraz tzw. sierżantów rowerowych. To znak P-27 umieszczony na jezdni, który wskazuje rowerzystom którą częścią drogi i w jakim kierunku mogą się poruszać. Wartość inwestycji będącej realizacją zadania z Budżetu Obywatelskiego to ponad 1,67 mln zł. Długość nowej infrastruktury wyniesie w tym miejscu blisko 750 metrów. Będzie ona gotowa w październiku br.

Trwa budowa drogi dla rowerów łączącej ul. Kościuszki z ul. Barbary. Nowy odcinek, o długości blisko 250 metrów, został poprowadzony wzdłuż autostrady A4 na nieużytku pomiędzy dawnym Galopem, a ogródkami działkowymi. Wykonana została już nawierzchnia nowego łącznika oraz ustawiono słupy oświetleniowe. Do realizacji pozostały jeszcze prace w rejonie ul. Barbary, polegające na dostosowaniu istniejącej infrastruktury pieszo-rowerowej do nowo powstałego łącznika, wykonaniu nawierzchni dla osób niedowidzących przy ul. Kościuszki, wykonaniu oznakowania oraz nasadzenie zieleni. Zgodnie z umową na realizację robót droga zostanie oddana do użytku najpóźniej w październiku br. Wartość inwestycji to ponad 0,5 mln zł.

Podnóżki rowerowe i zadaszone wiaty

Realizowane inwestycje rowerowe dotyczą nie tylko nowych dróg, ale także innych elementów, które mają ułatwiać rowerzystom codzienne poruszanie się po mieście. W czerwcu Miejski Zarząd Ulic i Mostów zamontował 17 podnóżków rowerowych przy jedenastu skrzyżowaniach, dzięki którym oczekiwanie na możliwość przyjazdu jest bardziej komfortowe. Ich koszt wyniósł prawie 24 tys. zł. Z kolei Katowickie Inwestycje zainstalowały przy ul. Tylnej Mariackiej dwie wiaty rowerowe, umożliwiające pozostawienie rowerów pod zadaszeniem. Koszt wiat wyniósł 147 tys. zł. Pod nimi znajduje się miejsce dla 40 rowerów, a dodatkowo 8 miejsc jest przy stojakach wolnostojących.

Powstanie połączenie tras rowerowych biegnących wzdłuż ul. Brynicy i wzdłuż ul. Sosnowieckiej

Jeszcze w tym kwartale zostanie ogłoszony przetarg na budowę kolejnej drogi rowerowej w Szopienicach-Burowcu. Będzie ona poprowadzona wzdłuż ul. Morawa od rejonu skrzyżowania z ul. Brynicy do ul. Sosnowieckiej, gdzie zakończy się na wysokości budynku stanicy wodnej 10. Harcerskiej Drużyny Żeglarskiej. Tym samym inwestycja wypełni lukę pomiędzy trasami biegnącymi wzdłuż ul. Brynicy oraz wzdłuż ul. Sosnowieckiej. Jej realizacja ma potrwać 12 miesięcy. Trasą wzdłuż ul. Brynicy można dojechać m.in. do drogi, której realizacja właśnie się kończy. Chodzi o 850-metrowy odcinek na ul. Korczaka. To inwestycja o wartości 2,56 mln zł, stanowiąca II etap połączenia rowerowego Doliny 5 Stawów z ul. Techników i al. Niepodległości. Dla tego etapu inwestycji rozpoczęła się procedura odbiorowa. Natomiast pierwsza część zadania, czyli droga rowerowa w rejonie ul. Hallera została oddana do użytku w marcu br.

Aktualnie na etapie opracowania projektów koncepcyjnych są dwa połączenia rowerowe: połączenie dzielnicy Piotrowice – Ochojec z dzielnicą Ligota – Panewniki na odcinku od ul. Jankego do ul. Słupskiej o długości około 1800 m oraz połączenie na odcinku od skrzyżowania ulic Kijowska/Wybickiego do ul. Załęskiej (połączenie z trasą rowerową nr 2 oraz 122) o długości około 900 m. Natomiast w ostatnim czasie odebrana została koncepcja połączenia rowerowego wzdłuż ul. Baildona, od ronda Kani do ul. Chorzowskiej, o długości około 400 m.

Ponadto, dobiega końca opracowywanie dokumentacji projektowej dla połączenia wzdłuż ul. Francuskiej od skrzyżowania z ul. Lotnisko do istniejącej infrastruktury na ul. Damrota o długości około 1000 m. Rozpoczęcie robót budowlanych na tym odcinku planowane jest na IV kwartał br.

Źródło: UM Katowice

– W dniu obchodów Światowego Dnia Ziemi zachęcam do refleksji nad kondycją naszej planety. Wspólnie możemy kształtować przyszłość, w której czysta woda, zielone otoczenie i zdrowe środowisko będą dostępne dla wszystkich – mówi Marcin Krupa, prezydent Katowic. – Mieszkańcy Katowic chętnie korzystają z oferowanych przez miasto narzędzi do dbania o środowisko naturalne. Nie tak dawno aktywnie uczestniczyli w sprzątaniu okolic stawu Bolina w ramach Światowego Dnia Wody, a do tegorocznej edycji Zielonego Budżetu miasta Katowice wpłynęła rekordowa liczba 252 wniosków. Każde, nawet najdrobniejsze działanie, ma znaczenie w budowaniu lepszego jutra nie tylko dla naszego miasta, ale także planety i przyszłych pokoleń – podkreśla prezydent.

Czysta woda to podstawa

Katowickie Wodociągi jako lokalny dostawca wody pitnej dla mieszkańców, angażują się w inicjatywy mające na celu ochronę zasobów naturalnych i poprawę jakości życia w regionie. Wraz z obchodami Światowego Dnia Ziemi podkreślają swoje zaangażowanie w dbanie o środowisko naturalne oraz propagowanie postaw proekologicznych w społeczności.

– Jednym z kluczowych działań podejmowanych przez nas jest promowanie racjonalnego korzystania z wody i zachęcanie do picia wody z kranu. Woda to jeden z najcenniejszych zasobów naturalnych, a świadomość jej ograniczonej dostępności staje się coraz bardziej powszechna. Poprzez edukację społeczeństwa oraz wprowadzanie nowoczesnych rozwiązań technologicznych, zachęcamy do racjonalnego korzystania z wody, co ma istotny wpływ na zmniejszenie jej zużycia oraz ochronę źródeł wodnych – mówi Stanisław Krusz, prezes zarządu Katowickich Wodociągów S.A.

Nie bez znaczenia jest również zaangażowanie społeczne Katowickich Wodociągów. Poprzez udział w kampaniach ekologicznych, organizację warsztatów edukacyjnych oraz współpracę z lokalnymi instytucjami i organizacjami pozarządowymi, firma promuje proekologiczne postawy wśród mieszkańców i buduje świadomość ekologiczną w społeczności. Jedną z najważniejszych akcji jest #KranówkaKatowicka, czyli propagowanie picia wody z kranu, która jest dużo lepszym ekologicznie i zdrowotnie rozwiązaniem, niż woda butelkowana.

Gospodarowanie wodami opadowymi

Z myślą o planecie i dostosowaniu miasta do zmieniających się warunków klimatycznych Katowickie Inwestycje S.A. zrealizowały dwa etapy projektu dotyczącego uporządkowania systemu gospodarowania wodami opadowymi. Zakres prac obejmował m.in. budowę, przebudowę i modernizację sieci kanalizacji deszczowych, ale także budowę podziemnych zbiorników retencyjnych. To infrastruktura umożliwiająca czasowe zatrzymanie części wód opadowych, co jest szczególnie ważne w przypadku nagłych nawalnych deszczów, gdy do kanalizacji w krótkim czasie spływają ogromne ilości wody. To może zagrozić jej przepustowości hydraulicznej i tym samym spowodować wystąpienie tak zwanej powodzi błyskawicznej.

– Zbiorniki retencyjne umożliwiają zatrzymanie nadmiaru wody i przekierowanie jej do odbiornika w późniejszym czasie, gdy sytuacja i stopień napełnienia podziemnej infrastruktury wrócą do normy. Dodatkowo zbiorniki wyposażone są w studnie czerpalne, dzięki którym pracownicy służb miejskich mogą pobierać wodę i wykorzystywać ją na przykład do podlewania zieleni czy też czyszczenia ulic i chodników. Mamy więc efekt ekologiczny, odpowiedzialne i efektywne wykorzystanie wody, ale też efekt ekonomiczny – zmniejszenie ilości zakupionej wody – tłumaczy Mariusz Słaboń, dyrektor ds. Realizacji Inwestycji w spółce Katowickie Inwestycje S.A.

W wyniku realizacji obu projektów wybudowanych i zmodernizowanych zostało łącznie ponad 8,5 km sieci kanalizacji deszczowej i powstało 25 zbiorników, które mogą pomieścić ponad 11 mln litrów deszczówki. Całkowity koszt realizacji projektów wyniósł ponad 92 mln zł przy dofinansowaniu z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020 w wysokości 46,7 mln zł.

Staranne działania dla dobra Ziemi

Komunalny Zakład Gospodarki Mieszkaniowej zajmuje się administrowaniem zasobem mieszkaniowym miasta. Jednak w ramach swoich działań ma też takie, które bezpośrednio wpływają na ochronę środowiska naturalnego. To termomodernizacje budynków – tylko w 2023 r. na ten cel przeznaczono ponad 21 mln zł, wymiana źródeł ciepła na bardziej ekologiczne oraz dbanie o tereny zielone przyległe do zasobów KZGM. Kontynuowana jest także zapoczątkowaną w 2020 r. akcja „Łapiemy deszczówkę”. Do tej pory zamontowano 123 pojemniki o łącznej pojemności 41 850 litrów.  Zebrana w ten sposób woda zostaje wykorzystana m.in. do podlewania pobliskiej zieleni, można więc ograniczyć zużycie wody z sieci. Ma to pozytywny wpływ na środowisko, szczególnie w kontekście zmian klimatu i suszy, kiedy wodę powinniśmy oszczędzać. Pojemniki na deszczówkę można znaleźć w kilkudziesięciu lokalizacjach, w tym m.in. przy ulicach: Chopina, Grażyńskiego, Wojewódzkiej, Mariackiej, Słowackiego. W najbliższym czasie będą także montowane 53 kolejne, aby zwiększać korzyści ekologiczne takiego działania.

W KTBS też zbierają deszczówkę

Katowickie Towarzystwo Budownictwa Społecznego dysponuje 77 zbiornikami na deszczówkę, które pozwalają na zebranie 26 200 litrów wody. O tyle mniej wody zamiast do kanalizacji trafia na tereny zielone przy budynkach przy ul. Pod Kasztanami oraz Saint Etienne.

– Inwestycje w rozwiązania ekologiczne są dziś koniecznością. W KTBS staramy się realizować jak najwięcej takich przedsięwzięć. Z jednej strony instalujemy panele fotowoltaiczne pozwalające pozyskiwać zieloną energię, ale nie zapominamy także o retencjonowaniu wody. Dlatego kupujemy nowe zbiorniki wychwytujące deszczówkę z rynien oraz budujemy podziemne zbiorniki retencyjne przy nowych inwestycjach, jak np. przy ul. Leopolda – mówi Janusz Olesiński, prezes KTBS.

Zakład Zieleni Miejskiej wprowadza więcej zieleni do miasta

Także codzienne działania Zakładu Zieleni Miejskiej przyczyniają się do zmniejszania negatywnego oddziaływania na planetę. ZZM opiekuje się łącznie 12 hektarami powierzchni zielonych w mieście. W terenie codziennie pracuje ponad 200 pracowników – to osoby, które sprzątają parki, sadzą rośliny i dbają o pozostałą roślinność. ZZM prowadzi wiele projektów, które przyczyniają się do tego, że zieleni w naszym mieście jest więcej. W zeszłym roku zakończyła się rewitalizacja ul. Warszawskiej, która zyskała charakter miejskiego deptaku. Zasadzono tu 70 drzew, 2649 krzewów, 2734 byliny i trawy oraz 192 pnącza. W zeszłym roku mieszkańcy zyskali także odnowione otoczenie wokół stawu Starganiec. Ponadto co roku ZZM sadzi kilkaset nowych drzew na terenie miasta, które nie tylko poprawiają estetykę otoczenia, ale też pozytywnie wpływają na środowisko i pochłaniają niekorzystne substancje w zamian produkując tlen. Większa liczba roślinności wpływa na większą różnorodność ekosystemu i daje schronienie owadom oraz małym ssakom.

Źródło: UM Katowice

• W ciągu ostatnich dziesięciu lat liczba wypadków na katowickich drogach zmniejszyła się o ponad 50%.

• W 2023 r. w Katowicach odnotowano 141 wypadków – o 77 mniej niż 5 lat temu. 

• W strefie Tempo 30 odnotowano 6 wypadków drogowych, co oznacza spadek o blisko 73% w stosunku do roku 2014 – ostatniego przed wprowadzeniem strefy. 

– W Katowicach pomimo stale rosnącej liczbie zarejestrowanych pojazdów odnotowujemy coraz mniej wypadków drogowych. Jest to szczególnie widoczne porównując statystyki na przestrzeni ostatnich 5 i 10 lat. Bardzo dobre efekty przynosi wprowadzenie strefy Tempo 30, w której, od momentu jej wdrożenia, liczba wypadków zmniejszyła się o blisko 73% – mówi Marcin Krupa, prezydent Katowic. – To również akcje promujące bezpieczeństwo na drogach: pikniki z bebokiem Rajdusiem czy odblaski dla najmłodszych w ramach akcji #Do zobaczenia oraz doświetlanie przejść dla pieszych – dodaje prezydent.

W odnotowanych w 2023 roku 141 wypadkach drogowych, rannych zostało 160 osób – w obu przypadkach to najniższe wyniki od kiedy prowadzone są regularne analizy wypadkowości w Katowicach. Statystycznie, w 2023 r. najczęściej do wypadków dochodziło w piątki (21% ogółu wypadków). Patrząc na przedziały godzinowe, najczęściej do wypadków dochodziło w godzinach południowych, tj. 11.00-17.00 (ponad 51%). Najmniej wypadków zdarzało się we wtorki (11% ogółu wypadków). Patrząc na miesiące z najmniejszą wypadkowością to w kwietniu 2023 r. było ich 4, w czerwcu 8, a lutym, lipcu i listopadzie po 10.

W okresie ostatnich dziesięciu lat liczba samochodów zarejestrowanych w Katowicach wzrosła o 40%, (na koniec 2023 roku było ich 337 381). – Katowice są miastem, gdzie każdego dnia kilkadziesiąt tysięcy pojazdów przejeżdża trasami tranzytowymi lub wjeżdża do miasta w związku z tym, że ich właściciele tu pracują. Biorąc pod uwagę liczbę pojazdów w mieście, warto podkreślić 55% spadek liczby wypadków w ciągu ostatnich 10 lat. Oczywiście, dla zwiększenia liczby podróży środkami transportu publicznego i w efekcie ograniczenia ruchu indywidualnego, wybudowaliśmy centra przesiadkowe, budujemy nowe linie tramwajowe, wdrażamy ITS, czy też regularnie wymieniamy tabor autobusowy i tramwajowy. Wpływ na poprawę bezpieczeństwa zwłaszcza w centrum Katowic mają również zmiany w polityce parkingowej, które ograniczyły ruch samochodowy w tej części miasta – mówi Bogusław Lowak, naczelnik wydziału transportu.

Na bezpieczeństwo mają wpływ także inwestycje takie jak przebudowa skrzyżowania Armii Krajowej i Kościuszki, czy węzła w Giszowcu, których głównym celem było oddzielenie ruchu tranzytowego od lokalnego. Działania miasta przynoszą efekty, bo ilość wypadków ogółem w ostatnim roku jest najmniejsza od momentu rozpoczęcia analiz wypadkowości, a więc od kilkunastu lat. Mniejsza liczba wypadków w ogóle to także mniejsza liczba wypadków śmiertelnych. W 2023 roku takich zdarzeń odnotowano 5, a w 2022 – 9.

Działania na rzecz bezpieczeństwa

Zwiększenie bezpieczeństwa ruchu drogowego w Katowicach wynika m.in.:

• wprowadzania rozwiązań w zakresie uspokojenia ruchu – np. zawężenie jezdni Al. Korfantego na odcinku Rondo-Rynek, w rejonie pętli Słonecznej oraz na części ul. Warszawskiej;

• wprowadzanie udogodnień dla ruchu pieszego i rowerowego – oddanie do użytku kolejnych odcinków dróg rowerowych w Katowicach. Od 2015 roku powstały ponad 52 km infrastruktury dla rowerzystów;

• wprowadzanie ograniczeń prędkości, poprzez wprowadzanie stref ograniczonych prędkości, np. na ul. Dulęby, ul. Szarych Szeregów i ul. Kołodzieja. Obecnie – poza strefą Tempo 30 w Śródmieściu w Katowicach funkcjonuje ponad 50 stref ograniczonej prędkości;

• budowa sygnalizacji świetlnych funkcjonujących w trybie ,,all red” – przy braku pojazdów i pieszych, wszystkie nadawane sygnały są czerwone, a sygnały zezwalające – światło „zielone” uruchamiane są dopiero po zgłoszeniu pieszego lub pojazdu co powoduje ograniczenie prędkości ruchu pojazdów zbliżających się do sygnalizacji świetlnej. Rozwiązania te są zastosowane m.in. na ul. Kijowskiej, ul. Mysłowickiej oraz ul. Pawła Kołodzieja.

• doświetlanie przejść dla pieszych oraz zwiększanie widoczności na przejściach poprzez elementy blokujące, uniemożliwiające postój pojazdów w ich obrębie,

• kampania #Do zobaczenia, mająca na celu zwiększenie świadomości wśród uczestników ruchu drogowego o konieczności zachowania ostrożności na drodze. W trakcie kampanii dzieci z miejskich szkół podstawowych, przedszkoli i żłobków otrzymały opaski, kamizelki, czy odblaski rowerowe (ponad 26 tys. sztuk).

• ponadto prowadzona jest stała współpraca z Policją, w szczególności w zakresie możliwości zwiększenia bezpieczeństwa uczestników ruchu drogowego.

Kluczowym elementem, mającym wpływ na poprawę bezpieczeństwa w centrum Katowic jest strefa Tempo 30, czyli strefa uspokojonego ruchu, która decyzją prezydenta Marcina Krupy zaczęła obowiązywać w Katowicach w 2015 roku. W strefie Tempo 30 odnotowano w 2023 roku 6 wypadków drogowych, co oznacza blisko 73% spadek w stosunku do roku 2014, a więc ostatniego przed wprowadzeniem strefy. Liczba wypadków z udziałem pieszych i rowerzystów w strefie zmniejszyła się z 19 do 2, a liczba rannych w tych wypadkach z 20 do 2.

Źródło: UM Katowice

Ostatnia budowana od podstaw linia tramwajowa w Katowicach to przedłużenie linii od ówczesnej zajezdni przy Parku Południowym (Kościuszki) do pętli Brynów, oddane do użytku we wrześniu 1947 r. W późniejszych latach prowadzone były różne inwestycje tramwajowe, jednak na wytyczenie, budowę i oddanie do ruchu zupełnie nowego odcinka sieci tramwajowej w Katowicach trzeba było czekać 76 lat.

– Odcinek nowej linii tramwajowej wzdłuż ulicy Grundmanna jest krótki, ale ma znaczenie strategiczne. W przypadku organizowania uroczystości na Rynku daje on możliwość alternatywnego poprowadzenia ruchu tramwajowego. Na tym jednak się nie zatrzymujemy. Po wielomiesięcznym oczekiwaniu udało nam się otrzymać decyzję środowiskową. To kluczowy krok dla realizacji oczekiwanej inwestycji, jaką jest tramwaj na południe Katowic. To ponad 5-cio kilometrowa linia tramwajowa, która pozwoli z Kostuchny dotrzeć do centrum miasta w ok. 20 minut – powiedział Marcin Krupa, prezydent Katowic.

Umowa na realizację robót podpisana została 16 marca 2022 r. a zadanie realizowało konsorcjum firm: SPAW-TOR z Krakowa, Silesia Invest z Gliwic i Grotex z Zabrza. – To nie było zadanie łatwe do realizacji. Konsorcjum wykonawcze napotkało po drodze na szereg przeróżnych utrudnień i uciążliwości, ale ostatecznie wszystko zakończyło się sukcesem. Nowa infrastruktura została odebrana i uzyskała pozwolenie na użytkowanie od organów nadzorujących, a to znaczy, że od jutra tą trasą liniowe tramwaje będą wozić pasażerów – zaznaczył Bolesław Knapik, prezes Zarządu spółki Tramwaje Śląskie S.A.

W ramach zadania pn. „Budowa linii tramwajowej wzdłuż ul. Grundmanna w Katowicach. Połączenie dwóch magistralnych linii tramwajowych funkcjonujących w układzie wschód – zachód biegnących ul. Chorzowską oraz ul. Gliwicką” wybudowano 1475 metrów toru pojedynczego (mtp) w różnych konstrukcjach (torowisko klasyczne na podkładach, podlew ciągły, płyty prefabrykowane). Zamontowano 2950 mb. szyn, 6 rozjazdów dwutorowych, 12 zwrotnic i 6 kompletów przyrządów wyrównawczych. Do budowy torowiska użyto 3000 m³ kruszyw różnych frakcji, wylano też ponad 700 m³ betonu. Wzdłuż nowego torowiska stanęło 60 słupów trakcyjnych, na których rozciągnięto 2360 mb. sieci trakcyjnej.

W ramach inwestycji wybudowana została również nowa podstacja trakcyjna wyposażona w nowe urządzenia, powstał nowy wiadukt tramwajowy nad Drogową Trasą Średnicową oraz most tramwajowy nad Rawą. Pasażerowie do dyspozycji otrzymają 4 platformy przystankowe, po dwie zlokalizowane na obu krańcach nowej linii, w pobliżu skrzyżowań z ul. Chorzowską i ul. Gliwicką.

– Ta inwestycja nie należała do najłatwiejszych, tym bardziej jestem szczęśliwy, że udało się ją oddać do użytku jeszcze przed świętami Bożego Narodzenia. Ale nie udałoby się to, gdyby nie pełne zaangażowanie pracowników wykonujących prace a także zdrowa współpraca zarządzających Tramwajami Śląskimi z inżynierem kontraktu oraz Urzędem Miasta Katowice i samym Prezydentem, za co bardzo dziękuję – mówił Grzegorz Michnik, prezes Zarządu spółki SPAW-TOR, lidera konsorcjum wykonawczego.

Zadanie zostało ukończone i uzyskało pozwolenie na użytkowanie. Od piątku 22 grudnia 2023 r. nowe torowisko będzie eksploatowane liniowo. Zarząd Transportu Metropolitalnego podjął decyzję o wydłużeniu trasy linii nr 25, która (jadąc od pętli w Szopienicach) nie skończy biegu na placu Wolności, ale pojedzie dalej wzdłuż ul. Gliwickiej, Grundmanna i Chorzowskiej do pętli przy Stadionie Śląskim.

Zadanie jest częścią „Zintegrowanego Projektu modernizacji i rozwoju infrastruktury tramwajowej w Aglomeracji Śląsko-Zagłębiowskiej wraz z zakupem taboru tramwajowego” współfinansowanego przez Unię Europejską ze środków Funduszu Spójności w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko w perspektywie UE 2014-2020. Jego całkowity koszt znany będzie po zakończeniu wszystkich rozliczeń, ale szacowany jest na ok. 37 mln zł netto (ok. 45,5 mln zł brutto) z czego ok. 20 mln zł netto to dofinansowanie unijne.

– Dla Katowic tramwaje mają podstawowe znaczenie w kontekście efektywności transportu publicznego. Zabiegamy o to, by móc realizować podobne inwestycje i by  mieć wpływ na ich realizację. W tym kontekście Tramwaje Śląskie to kluczowa dla miasta spółka. Teraz przed nami budowa tramwaju na południe miasta – powiedział Bogumił Sobula, pierwszy wiceprezydent Katowic.

Tramwaj na południe

Po uzyskaniu pozytywnej decyzji Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska Katowickie Inwestycje mogły powrócić do prac nad linią tramwajową na południe Katowic. Obecnie działania skupiają się na zaktualizowaniu opracowanej wcześniej koncepcji, która przez trwające sześć lat oprotestowanie budowy wymaga szczegółowego dostosowania do obecnej sytuacji, a następnie opracowaniu kompletnej dokumentacji projektowej, która umożliwi ogłoszenie przetargu na wykonanie robót budowlanych.

Przypomnijmy, że 21 sierpnia Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska wydała długo wyczekiwaną decyzję środowiskową, która w praktyce oznacza możliwość ukończenia prac projektowych i uzyskanie pozwolenia na budowę. 5,2-kilometrowa linia tramwajowa na południe Katowic wraz z centrum przesiadkowym Kostuchna będzie największą inwestycją w obszarze transportu publicznego w najnowszej historii miasta. Jej łączna wartość szacowana jest na ponad 350 mln zł.

Trasa rozpocznie swój bieg od uruchomionego w 2020 roku Centrum Przesiadkowego Park & Ride „Brynów”, a zakończy się kolejnym Centrum Przesiadkowym Park & Ride „Kostuchna”, przy ulicy Bażantów powyżej skrzyżowania z ul. Zabłockiego. W ramach przebiegu nowej linii powstanie sześć przystanków tramwajowych, z których trzy będą także zapewniały możliwość bezpośredniego przesiadania się na autobus w systemie „drzwi – drzwi”. Jedną z największych zalet tramwaju na południe będzie jego szybkość. Średni czas podróży tramwajem z Kostuchny do Rynku wyniesie w godzinach szczytu ok. 20-24 minuty – a więc stanowić będzie atrakcyjną alternatywę dla dojazdu samochodem do Centrum. Wzdłuż linii tramwajowej będzie biegła także droga rowerowa, a na przystankach tramwajowych pojawią się parkingi dla rowerów.

Źródło: UM Katowice

Wielu mieszkańców chętnie dokarmia ptaki, ale nie wszyscy robią to w sposób prawidłowy. Dla ptaków najzdrowsze jest naturalne pożywienie, które same sobie znajdują. Jeśli już chcemy je dokarmiać, to róbmy to teraz, gdy spadnie śnieg i chwyci mróz. Nie powinno się jednak używać do tego celu chleba czy resztek z naszego stołu. To wiedza, którą warto przypominać, dlatego Katowice po raz kolejny przed zimą rozdadzą mieszkańcom karmniki dla ptaków.

– W Katowicach zachęcamy mieszkańców do włączenia się w przeróżne działania, których wspólnym mianownikiem jest ekoodpowiedzialność. Wdrożyliśmy Zielony Budżet, mamy miejskie ule, by pokazać najmłodszym jak istotna jest rola zapylaczy w przyrodzie, zachęcamy do segregowania odpadów. Po raz kolejny mamy też dla mieszkańców 100 karmników dla ptaków, które można bezpłatnie otrzymać do samodzielnego złożenia. W poprzednich latach akcja cieszyła się dużym zainteresowaniem, a karmniki szybko znajdowały właścicieli. Warto jednak pamiętać, że to nie tylko możliwość zbudowania karmnika, ale także później obserwacji przyrody z bliska – mówi Marcin Krupa, prezydent Katowic i zachęca do włączenia się w akcję.

Zestawy karmników do samodzielnego złożenia zawierają powycinane ze sklejki elementy, wkręty, śrubokręt i papier ścierny a także instrukcję dokarmiania ptaków i obrazkową instrukcją montażu karmnika. Na daszkach mają czarne serce, logo miasta. – Zestawy elementów do montażu to zachęta, żeby zrobić coś samemu: dorośli z dziećmi, wnukami. To ułatwia nawiązanie relacji i więzi międzypokoleniowych. Nie kupujemy gotowego karmnika ze sklepu, ale sami możemy coś poskręcać. W ten sposób uczymy się też praktycznych umiejętności – przekonuje Marcin Bober, prezes Fundacji Bobrowe Żeremia, która wykonała karmniki.

Użyta sklejka to odpady z firmy produkującej meble. Fundacja odkupuje je nadając im drugie życie. Sklejka jest wodoodporna, a w miarę upływu czasu może jedynie ściemnieć. Dlatego warto ją we własnym zakresie zaimpregnować farbą akrylową, pomalować daszek i elementy nie mające bezpośredniego kontaktu z pożywieniem.

Zamontowany karmnik może stanowić doskonały punkt obserwacyjny, gdyż w mieście możemy zaobserwować kilkadziesiąt gatunków ptaków, w tym m.in. sikorki, grzywacze, wróble, kawki czy sroki. Im więcej zieleni w okolicy, zadrzewień i zakrzaczeń, a także „zachwaszczonych” nieużytków, tym większa różnorodność i ilość ptaków. Pojawiają się kowaliki czy sójki, kilka gatunków dzięciołów, można też obserwować gile, dzwońce, grubodzioby, sierpówki czy kwiczoły i kosy, dla których smakołykiem są jabłka.

– Ptaki szybko się przyzwyczają, że znajdą u nas pożywienie, dlatego nie możemy ich zawieść – przypomina Marcin Karetta z Górnośląskiego Koła Ornitologicznego. Jak jeszcze pomóc ptakom w mieście? – Przede wszystkim nie usuwać ich naturalnych kryjówek i miejsc żerowania – skupisk drzew i krzewów. Coraz więcej miast sadzi drzewa na rozległych, jałowych do tej pory, zbyt często wykaszanych trawnikach. To cieszy. Można też myśleć o takim dobieraniu gatunków drzew, by tworzyły zasobne jadłodajnie dla naszych dzikich sąsiadów – podpowiada Karetta.

Jak zdobyć zestaw?

Należy wysłać wiadomość wraz z krótkim uzasadnieniem i wskazaniem orientacyjnej lokalizacji karmnika (np. ulica) pod adres: katoobywatel@katowice.eu. Karmniki będą dostępne do wyczerpania zapasów. Miasto przygotowało sto karmników.

INSTRUKCJA DOKARMIANIA PTAKÓW*

Kiedy dokarmiamy ptaki?

Ptaki dokarmiamy dopiero wtedy, kiedy spadnie śnieg i gdy chwyci mróz. W pozostałych porach roku, a nawet kiedy zima jest łagodna, nie jest to potrzebne a nawet może być szkodliwe, bo ptaki wykorzystują najlepszy dla nich naturalny pokarm. Dieta ptaków jest różnorodna i dostarcza im tego, czego potrzebują w danej porze roku.

Gdzie umieścić karmnik?

Karmnik umieszczamy w bezpiecznym dla ptaków miejscu, poza zasięgiem drapieżników. Jeśli jest to karmnik wolnostojący – warto zamontować go na wysokiej nodze/ nogach, dodatkowo zabezpieczonych np. blachą (tak, aby koty lub kuny nie mogły się wspiąć). Nie należy umieszczać karmników wolnostojących w pobliżu przeszklonych powierzchni. Dobrze, aby obok karmnika znalazły się np. wysokie krzewy, wśród których ptaki mogą spokojnie zjeść lub odpocząć po jedzeniu. Jeśli montujemy karmnik na balkonie, zwróćmy uwagę, by był on umieszczony stabilnie.

Co powinno się znaleźć w karmniku?

Nasiona – np. gotowe mieszanki ziaren dla ptaków (proso, pszenica, żyto lub pszenżyto, owies, sorgo, konopie, nasiona dzikich traw i chwastów), słonecznik łuskany i niełuskany.

Słonina – dokarmiając ptaki słoniną koniecznie trzeba pamiętać, aby nie była ona solona, a także by była regularnie wymieniana – maksymalny czas odpowiedniej świeżości słoniny to 2 tygodnie (w przypadku temperatur ujemnych). Gdy temperatury są dodatnie, lepiej z niej w ogóle zrezygnować.

Mieszanka tłuszczowo-nasienna – mieszanka zawierająca tłuszcz (np. łój) oraz różne rodzaje nasion cieszy się sporą popularnością. Można ją przygotować samemu lub zakupić gotowy produkt.

Orzechy – łuskane orzechy laskowe, włoskie, ziemne (niesolone).

Owoce – jabłka i gruszki (przekrojone lub nabite np. na patyki), owoce rokitnika, jarząbu zwyczajnego (zwanego potocznie jarzębiną), berberysu, głogu, dzikiej róży, mrożony czarny bez, rodzynki czy suszone morele – bez konserwantów.

Warzywa – pokrojone w drobną kostkę gotowane warzywa (bez soli!) to odpowiedni pokarm dla ptaków wodnych, zwłaszcza dla łabędzi. Ptakom wodnym możemy podawać także pszenicę, ziarna kukurydzy, specjalny granulat, płatki owsiane. Pamiętajmy, że taki pokarm podajemy jedynie w czasie mrozów. Pokarm nie może być wrzucany do wody, należy wysypać go np. do płaskiej kuwety czy innego pojemnika tak, by nie leżał bezpośrednio na ziemi.

Zdecydowanie odradzamy chleb i inne resztki ze stołu!

Chleb nie zawiera żadnych wartościowych dla ptaków składników, ma za to mnóstwo takich, które mogą ptakom zaszkodzić.

Jak właściwe dokarmiać ptaki?

Starajmy się, aby ptasie jedzenie nie zalegało w karmniku. Dbajmy o czystość, sprzątajmy niezjedzone resztki pokarmu i dezynfekujmy karmnik (gorącą wodą, bez detergentów). W ten sposób zapobiegamy także przenoszeniu chorób i drobnoustrojów między ptakami (dla człowieka są one nieszkodliwe). Jeśli zaczniemy dokarmiać ptaki – powinniśmy to robić regularnie. Ptaki szybko przyzwyczajają się do tego, że dostaną u nas jedzenie.

* Na podstawie informacji Ogólnopolskiego Towarzystwa Ochrony Ptaków: https://otop.org.pl/ptasie-porady/dokarmianie/czym-i-jak-dokarmiac/

Źródło: UM Katowice