Kolonia Zgorzelec – jedno z najbardziej charakterystycznych miejsc świadczących o przemysłowej tożsamości Bytomia zostanie zmodernizowane w ramach Obszaru Strategicznej Interwencji. Została już podpisana umowa z wykonawcą prac -Przedsiębiorstwem Budowlanym KORABUD Adam Kordek z siedzibą w Gliwicach.

Wpisane do rejestru zabytków osiedle robotnicze Kolonia Zgorzelec położone jest między Szombierkami i Łagiewnikami. Obejmuje 34 budynki mieszkalne tzw. familoki dwu i czterorodzinne, z których część jest obecnie niezamieszkała.
Wolnostojące budynki z czerwonej cegły, leżące na uboczu w otoczeniu zieleni to niejako symbol Górnego Śląska. Przez lata zamieszkiwane był głownie przez pracowników Huty Zygmunt. W dużej części mieszkańcami osiedla nadal są byli pracownicy huty. Dzięki temu projektowi Kolonia Zgorzelec dostanie drugą szansę – mówi Michał Bieda, zastępca prezydenta Bytomia.

  Na początek wyremontowanych zostanie 5 z 14 budynków, które obecnie są niezamieszkałe. Gruntownego liftingu doczekają się budynki od numeru 10 do 14, w których powstaną  lokale mieszkalne o powierzchni około 50 m2. Wymienione zostanie tam ogrzewanie, drzwi oraz okna, remont przejdą również dachy i klatki schodowe, a do budynków podłączony zostanie gaz. Każde mieszkanie otrzyma również nowy sanitariat. Teren wokół budynków zostanie uporządkowany i oświetlony.
 

Zgodnie z zapisami umowy inwestor ma 8 miesięcy na wykonanie dokumentacji technicznej i wejście na plac budowy. Wyremontowane obiekty powinny być oddane do użytku w 2021 roku. Koszt tej inwestycji to ponad dziewięć milionów złotych.

  Przypomnijmy, w 2016 roku Kolonia Zgorzelec została włączona do podobszaru rewitalizacji. Występuje tu spore nawarstwienie problemów społecznych: bezrobocie, wykluczenie społeczne i degradacja tkanki mieszkaniowej. Odbył się tam cykl konsultacji społecznych, podczas których mieszkańcy wypracowywali wizję osiedla na najbliższe lata. Ma być ono „zacisznym i spokojnym miejscem, korzystającym z potencjału dziedzictwa historycznego Śląska oraz nowoczesnych rozwiązań w celu zapewnienia mieszkańcom bezpieczeństwa, wysokich standardów mieszkaniowych, a także życia oraz oferty rekreacyjnej” (zaczerpnięto z „Gminnego Programu Rewitalizacji. Bytom 2020+”).

  Kolonia Zgorzelec, wybudowana w latach 1897 – 1901 przez Huberta von Tiele-Wincklera dla pracowników pobliskiej Huty Hubertus (po wojnie Zygmunt), jest przykładem zespołu urbanistyczno-architektonicznego z okresu rozwoju przemysłu na Górnym Śląsku.
W przygotowaniu są dalsze postępowania przetargowe na remont pozostałych budynków.

  Rewitalizacja zabytkowego osiedla jest możliwa dzięki dofinansowaniu projektu „Rewitalizacja podobszaru 19 – Bytom zabytkowe osiedle  Kolonia Zgorzelec” w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2014-2020. Wartość całego projektu wynosi 28.907.932,40 zł brutto, w tym dofinansowanie to 24.166.081,54 zł.

Aż 148 nowych projektów trafi na listę uzupełniającą do Gminnego Programu Rewitalizacji w Bytomiu. To projekty obejmujące m.in.: remonty kamienic, zagospodarowanie przestrzeni publicznych, rozwój mieszkalnictwa socjalnego, renowację obiektów zabytkowych, a także działania nieinwestycyjne. W pierwszej kolejności w ramach dofinansowania z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach RPO województwa śląskiego na lata 2014-2020 zrealizowanych zostanie 30 przedsięwzięć skupionych w 17 projektów  uzupełniających podstawowe przedsięwzięcia rewitalizacyjne.

Przystępujemy do zapowiadanej w maju aktualizacji Gminnego Programu Rewitalizacji. Zgodnie z nakreślonymi w raporcie monitoringowym kierunkami zmian, chcemy położyć większy nacisk na rewitalizację Śródmieścia, które powinno być wizytówką miasta i przestrzenią integracji mieszkańców. Nie zmienia to faktu, że rewitalizacja będzie kontynuowana także w Bobrku, Rozbarku czy Kolonii Zgorzelec – mówi Mariusz Wołosz, prezydent Bytomia.

148 projektów stworzonych przez wspólnoty, przedsiębiorców, stowarzyszenia i instytucje

Do listy realizowanych już w ramach Gminnego Programu Rewitalizacji przedsięwzięć dołączy 148 nowych propozycji. To projekty wyłonione spośród 180 propozycji zgłoszonych w trakcie trwającego od 27 maja do 30 czerwca br. naboru uzupełniającego. Pomysłodawcami przedsięwzięć rewitalizacyjnych, które mają znaleźć się na liście uzupełniającej do GPR są wspólnoty mieszkaniowe, przedsiębiorcy, stowarzyszenia, jednostki miejskie i instytucje – również tej rangi co Opera Śląska czy Muzeum Górnośląskie.

Aktualizację Gminnego Programu Rewitalizacji tworzyli z nami sami mieszkańcy. Bardzo nas cieszy tak duży odzew wspólnot mieszkaniowych, przedsiębiorców działających w Bytomiu, stowarzyszeń i parafii – wszystkich podmiotów, które złożyły fiszki projektowe. Po zweryfikowaniu projektów pod kątem zgodności z założeniami GPR udało nam się stworzyć listę 148 przedsięwzięć uzupełniających program – mówi Michał Bieda, I zastępca prezydenta Bytomia.

Zaproponowane inwestycje dotyczą m.in. remontów kamienic wspólnot oraz zagospodarowania terenów zewnętrznych, rozwoju mieszkalnictwa socjalnego i wspomaganego oraz infrastruktury społecznej (centrów usług społecznościowych, przedszkola, żłobka) czy renowacji obiektów zabytkowych. Spośród działań nieinwestycyjnych wyróżnić można: projekty w zakresie pedagogiki ulicy, programów aktywności lokalnej oraz projekty ukierunkowane na poprawę sytuacji zawodowej osób wykluczonych oraz zagrożonych wykluczeniem.
Część projektów z uzupełniającej listy już wkrótce doczeka się realizacji. 17 spośród nich zostało uznane za przedsięwzięcia wspierające uruchomienie mechanizmów rozwojowych, dlatego też projekty te będą współfinansowane z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach RPO województwa śląskiego na lata 2014-2020.

17 projektów dla Śródmieścia, Bobrka, Rozbarku i Kolonii Zgorzelec

Jeśli bytomscy radni uchwalą aktualizację GPR, a Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego pozytywnie oceni projekty, Śródmieście, Bobrek, Rozbark i Kolonię Zgorzelec czekają wielkie zmiany.

W Śródmieściu remontu doczeka się ul. Dworcowa, gdzie zmodernizowany zostanie deptak oraz wyremontowane będą części wspólne 13 budynków mieszkalnych. Odnowę przejdzie także najstarsza ulica Bytomia – Zaułek. Zniszczony budynek dawnej przychodni przy ul. Batorego 2 odzyska blask i otrzyma nową funkcję – powstanie tam dom dla seniorów oraz osób z częściową niepełnosprawnością. Z kolei budynek Villi Danielsen, przy ul. Wrocławskiej 6 zostanie zaadaptowany na żłobek i przedszkole. Skwer na rogu ulic Kolejowej i Wrocławskiej zostanie uporządkowany. Rewitalizacji doczekają się także inne zniszczone kamienice np. przy Rycerskiej 1 czy Szymanowskiego 2 (dawne Kino Gloria). W ramach rewitalizacji Śródmieścia wyremontowane będą także części wspólne budynków przy ul. Mickiewicza, Głębokiej, Matejki, Katowickiej, Rostka. Powstaną lokale wspomagane dla osób młodych (przy ul. Korfantego) oraz osób starszych (w Domu dla Seniora przy ul. Czarneckiego). W Śródmieściu powstaną też nowe tereny rekreacyjne, place zabaw i strefy dla seniorów.

W Rozbarku zostaną zagospodarowane przestrzenie publiczne przy pl. Hiolskiego, pl. Karin Stanek, ul. Matejki, ul. Prusa, ul. Alojzjanów, a kościół św. Jacka zostanie przystosowany do potrzeb osób niepełnosprawnych. Oprócz tego, kontynuowany będzie projekt rewitalizacji dawnej kopalni „Rozbark” poprzez utworzenie unikatowego w skali kraju centrum sportów wspinaczkowych i siłowych. Powstaną tereny rekreacyjne dla dzieci i seniorów (m.in. przy ul. Alojzjanów i Witczaka).

W Bobrku w budynkach Nowej Kolonii Robotniczej powstaną 54 mieszkania, wyburzone zostaną zniszczone oficyny a tereny wokół remontowanych budynków zostaną zagospodarowane. Budynek przy parafii św. Rodziny zostanie zaadaptowany na potrzeby Klubu Seniora, powstanie też nowy plac zabaw.

W Kolonii Zgorzelec wyremontowane zostaną części wspólne 10 budynków, powstanie plac zabaw.

Łączny koszt 5 planowanych do realizacji projektów w zakresie rozwoju mieszkalnictwa socjalnego, wspomaganego i chronionego oraz infrastruktury usług społecznych wyniesie: prawie 25 mln zł. Natomiast 12 planowanych do realizacji przedsięwzięć z zakresu rewitalizacji obszarów zdegradowanych wyniesie ponad 73 mln zł.

Aktualizacja Gminnego Programu Rewitalizacji krok po kroku

Przypomnijmy, pod koniec marca, po dwóch latach od przyjęcia Gminnego Programu Rewitalizacji, został przeprowadzony jego monitoring. W specjalnym dokumencie stworzonym przez dra Krzysztofa Wranę – eksperta w zakresie rozwoju regionalnego znalazły się m.in. rekomendacje dotyczące kierunków aktualizacji Gminnego Programu Rewitalizacji.

Monitoring Gminnego Programu Rewitalizacji ujawnił szereg problemów, które wyniknęły na etapie realizacji zadań lub ich pojawienie się nie zostało przewidziane przed przystąpieniem do procesu rewitalizacji. Część zadań nie została zrealizowana ponieważ realizatorzy nie podołali zadaniu; część projektów zdezaktualizowała się np. ze względu na zmiany makrostrukturalne takie jak spadek bezrobocia; część obarczona była błędnymi założeniami projektowymi, nie uwzględniała kalkulacji kosztów utrzymania przez okres trwałości projektów; a część napotkała na takie bariery wdrożeniowe, jak: trudności w wyłonieniu wykonawców, niedoszacowanie projektów czy błędy w procesie przeprowadzania zamówień publicznych.

Stąd konieczność przeprowadzenia uzupełniającego naboru projektów. Spośród 180 propozycji wskazanych w maju i czerwcu przez wspólnoty mieszkaniowe, przedsiębiorców, stowarzyszenia, parafie i instytucje wybrano 148, które mają stanowić listę uzupełniającą Gminnego Programu Rewitalizacji.

Podczas poniedziałkowej (23 września) sesji Rady Miejskiej, bytomscy radni będą głosować nad podjęciem uchwały w sprawie aktualizacji Gminnego Programu Rewitalizacji. W październiku i listopadzie zaktualizowany GPR zostanie oceniony przez Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego. Wybrane projekty będą zrealizowane do końca 2022 roku.