Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia zakończyła cykl warsztatów w ramach jesiennej edycji Ogrodów Deszczowych GZM. W tym czasie przeprowadzono cykl warsztatów i zrealizowano 10 ogrodów deszczowych. Łącznie wzięło w nich udział ponad 250 osób.  

Warsztaty składały się z części teoretycznej i praktycznej. W części praktycznej uczestnicy dowiedzieli się, dlaczego warto zakładać ogrody deszczowe, jaką rolę pełnią w adaptacji do zmian klimatu i jaki mają one wpływ na bioróżnorodność. W części praktycznej uczestnicy zakładali własny ogród deszczowy. Sami układali poszczególne warstwy oraz sadzili rośliny. Do projektu wybrano gatunki dobrze tolerujące zmiany poziomu wody.

Ogród deszczowy gromadzi wodę opadową, która trafia do niego bezpośrednio z dachów. Dzięki specjalnie dobranej donicy lub zbiornikowi, warstwom podłoża, jak również odpowiednio dobranym gatunkom roślin, pomaga w naturalny sposób ograniczyć spływ wód opadowych do kanalizacji i sprawia, że roślinność uwalnia parę wodną do atmosfery stopniowo, także w okresach suchych.

Ogrody deszczowe powstały w 10 lokalizacjach. Były to: to:

1. Świętochłowice – Szkoła Podstawowa Specjalna nr 10.
2. Katowice –Społeczna Szkoła Podstawowa Nasza Dobra Szkoła.
3. Ruda Śląska – Zespół Szkół nr 7.
4. Sosnowiec – Zespół Szkół Ogólnokształcących nr 5.
5. Siemianowice Śląskie – Zespół Szkół Technicznych i Ogólnokształcących Meritum.
6. Bytom – Szkoła Podstawowa nr 33.
7. Pilchowice – Wilcza, Zespól Szkolno-Przedszkolny.
8. Będzin – Szkoła Podstawowa nr 8.
9. Gliwice – Stowarzyszenie GTW.
10. Piekary Śląskie – Miejska Szkoła Podstawowa nr 5.

Głównym celem projektu jest edukacja oraz zainteresowanie mieszkańców realizacją przedsięwzięć z zakresu błękitno-zielonej infrastruktury, wspomagających adaptację do zmian klimatu oraz poprawę gospodarowania wodami opadowymi.

Wykonawcą technicznym i merytorycznym całego przedsięwzięcia był Śląski Ogród Botaniczny w Mikołowie.

Ponad 32 tys. m2 terenów zostanie obsiane w 11 miastach w ramach Programu „Metropolitalne Łąki Kwietne”. Przedstawiciele organizacji pozarządowych oraz aktywiści miejscy wezmą udział w warsztatach oraz wysieją specjalnie dobrane gatunki nasion. Łąki kwietne to ekologiczny sposób na ograniczenie skutków suszy w mieście oraz zwiększenie bioróżnorodności.

 – Łąki kwietne podnoszą nie tylko walory estetyczne w zabudowanych przestrzeniach miejskich, ale co ważniejsze pełnią ważne funkcje przyrodnicze- mówi Blanka Romanowska, dyrektor Departamentu Infrastruktury i Środowiska Górnośląsko- Zagłębiowskiej Metropolii.

– Mają one dużą zdolność do retencjonowania wód opadowych, poprawiają mikroklimat oraz ograniczają skutki zanieczyszczenia powietrza, przez co przypisuje im się  udział w neutralizowaniu negatywnych skutków zmian klimatycznych. Łąki kwietne zdecydowanie zmieniają oblicza miast, stają się przyjazną środowisku naturalnemu alternatywą dla nudnych trawników, ponadto są łatwe w utrzymaniu i mało wymagające. Oszczędzają czas, pieniądze i zasoby. Dlatego Górnośląsko – Zagłębiowska Metropolia przystąpiła do promowania takiej formy zagospodarowania terenów zielonych i wdrożyła program, który w znacznych sposób przyczyni się do podniesienia świadomości ekologicznej mieszkańców- tłumaczy Blanka Romanowska.

 Uczestnicy programu nauczą się wysiewania łąk

W tegorocznej edycji programu bierze udział 17 organizacji pozarządowych oraz dwie nieformalne grupy mieszkańców.  Cykl zajęć rozpocznie się 23 października i potrwa do końca miesiąca. Ich uczestnicy wezmą udział w zajęciach teoretycznych i praktycznych.  Podczas warsztatów uczestnicy nauczą się w praktyce wszystkich etapów zakładania łąki kwietnej, począwszy od przygotowania terenu, metody i techniki wysiewu, a na podlaniu oraz zawałowaniu terenu skończywszy. W trakcie warsztatów uczestnicy dostaną również wskazówki praktyczne co do koniecznych zabiegów pielęgnacyjnych, jakie muszą zostać przeprowadzone w późniejszych terminach oraz co do częstotliwości koszenia łąki. Na koniec zostaną zainstalowane domki dla owadów zapylających.

Wysianie łąki to nie wszystko. Uczestnicy będą odpowiedzialni za utrzymanie efektów pracy przez okres przynajmniej 2 lat od dnia zakończenia warsztatów.

 – W ramach programu Metropolitalne Łąki Kwietne wysiewamy wyłącznie mieszanki nasion wieloletnich z niewielkim udziałem gatunków jednorocznych- mówi Maciej Podyma – prezes spółki Państwo Łąka, która realizuje projekt.

– Z tego względu na efekty wizualne takiej łąki trzeba cierpliwie poczekać, gdyż w pełni rozwinięte będą dopiero w drugim roku po ich założeniu.  Nasionka roślin łąkowych w pierwszym roku całą energię „inwestują” w ukorzenienie się, przez co dopiero w drugim roku ukazują się naszym oczom w całej okazałości- tłumaczy Maciej Podyma.

 Łąka dobra na suszę, pomaga obniżyć temperaturę otoczenia

Łąki kwietne zatrzymują wodę oraz mają istotny wpływ na obniżenie temperatury otoczenia w okresie letnim. Dzięki bogactwu i różnorodności gatunkowej roślin stają się siedliskiem dla wielu gatunków pożytecznych owadów oraz małych zwierząt.  Przyczyniają się również do ograniczenia populacji kleszczy. Występująca na łąkach różnorodność gatunków owadów wabi ptaki oraz drobne ssaki, które chętniej żerują w gąszczu roślin uzupełniając przy okazji swoją dietę także o kleszcze.

W zależności od rodzaju łąki, nasiona można wysiewać wczesną wiosną albo na jesień, jednak nie później niż do wystąpienia pierwszych przymrozków. W ramach organizowanych przez Metropolię warsztatów wysiewane będą mieszanki gatunków wieloletnich, dlatego odbywać się one będą jesienią. Łąk kwietnych nie kosi się często. Jeżeli wysiejemy nasiona jednoroczne- kosimy łąkę tylko raz. Przy wieloletnich- w zależności od doboru nasion i specyfiki gleby- dwa-trzy razy w roku.

W ubiegłym roku w ramach pilotażu łąki kwietne powstały w Sosnowcu, Tychach oraz Piekarach Śląskich.

Link: więcej o specyfice łąk kwietnych

AKTUALIZACJA: Rejestracja do drugiej edycji Metropolitalnego Climathonu 2021 została przedłużona. Zgłoszenia przyjmowane są do 26 października poprzez stronę: www.climathon.pl. Łączna pula nagród do wygrania to 10 000 zł!

Druga edycja Metropolitalnego Climathonu 2021 rozpocznie się 28 października w formule hybrydowej. Climathon to 24-godzinny wyścig kreatywności odbywający się równolegle w ponad 100 miastach na świecie. Podczas metropolitalnego wydarzenia uczestnicy będą szukać rozwiązań w jaki sposób, w trosce o ochronę klimatu, możemy oszczędzać energię i ciepło w domach i mieście.  Na autorów najlepszego pomysłu czeka nagroda główna w wysokości 5000 zł oraz nagrody rzeczowe. W wydarzeniu może wziąć udział każdy: uczniowie i dorośli, zespoły oraz indywidualne zgłoszenia. Wiedza specjalistyczna ani umiejętności programistyczne nie są koniecznością. Szczegóły poniżej.

Climathon 2021: wyścig kreatywności jak oszczędzać prąd i ciepło w trosce o klimat

 Wyłączenie nieużywanych ładowarek z gniazdka, gaszenie światła w pomieszczeniu, z którego nie korzystamy czy przykręcenie kaloryfera przed wietrzeniem mieszkania – to kilka sposobów na to, jak zaoszczędzić zużycie energii elektrycznej i ciepła w naszych domach. Gdy dodamy do tego np. element rywalizacji, albo monitorowania efektów, wówczas możemy dostać ciekawe rozwiązania na to, jak zachęcić większą liczbę osób np. najbliższych sąsiadów z bloku lub piętra akademika, do zmiany swoich codziennych nawyków w trosce o ochronę klimatu.

Dlatego też zagadnienia związane z efektywnością energetyczną i tym, jak racjonalnie korzystać z prądu i ciepła będą tematami drugiej edycji Metropolitalnego Climathonu.

 Co to jest Climathon?

To wydarzenie, które ma charakter 24-godzinnej rywalizacji, w trakcie której uczestnicy we współpracy z zaproszonymi ekspertami, wypracowują propozycje rozwiązań, służących ochronie klimatu. Podczas Climathonu szansę na wygraną ma każdy kreatywny pomysł, który zaproponuje ciekawe i nowoczesne podejście do tematów związanych ze światowymi wyzwaniami klimatycznymi, a w tym roku – oszczędnością energii i ciepła.

Dla kogo jest II Metropolitalny Climathon 2021?

Zgłosić może się każdy, kto ma ukończone 15 lat: młodzież, studenci, osoby dorosłe, przedsiębiorcy, aktywiści, pracownicy organizacji pozarządowych czy urzędnicy. Jednym słowem: w Climathonie może wziąć udział każdy, kto ma pomysł związany z tematem „Energia w mieście – Metropolia efektywna energetycznie”. Organizatorzy nie szukają skomplikowanych rozwiązań wiążących się np. z powstaniem zaawansowanej aplikacji mobilnej czy instalowaniem kosztowanych urządzeń. Wygrać może nawet prosta edukacyjna koncepcja jak zachęcić siebie i osoby z najbliższego otoczenia do oszczędzania prądu i ciepła. Rejestracja na wydarzenie trwa do 26 października.

Co trzeba umieć?

Aby wziąć udział w Climathonie nie trzeba posiadać specjalistycznej wiedzy związanej z energetyką i ciepłownictwem. Wystarczy otwarty umysł i chęć tworzenia niestandardowych pomysłów. Podczas wydarzenia uczestnicy otrzymają wsparcie organizatorów oraz inspirację mentorów i ekspertów.

 Co oznacza efektywność energetyczna?

To szerokie zagadnienie związane ze skutecznym wykorzystaniem i oszczędzaniem energii, na przykład ogrzewaniem budynków poprzez zużywanie mniejszej ilości prądu i ciepła. Efektywność energetyczna nie jest jednak odmawianiem sobie podstawowych wygód, takich jak ciepło w domu czy oświetlenie, tylko racjonalne i optymalne zużycie tych mediów. Efektywne zużycie energii to też podstawa bezpieczeństwa energetycznego i ograniczenia emisji gazów cieplarnianych.

Racjonalne wykorzystywanie energii oraz zmniejszanie poziomu jej zużycia sprawia, że możemy działać wydajniej, oszczędniej i stać się bardziej przyjaznymi dla środowiska i klimatu. Pomysły uczestników Climathonu dotyczyć mogą zarówno ograniczania strat ciepła, kogeneracji, izolacji, wentylacji, modernizacji oświetlenia, jak również innowacyjnych rozwiązań w sferze odnawialnych źródeł energii i wszystkich innych pomysłów wspomagających zmniejszanie zużycia energii i ciepła w mieście. Efektywność energetyczna ma też szersze zalety ekonomiczne. W makro skali to m.in.  ograniczenie wyczerpywania surowców, czy zmniejszenie skali importu surowców energetycznych. Ma również przełożenie na oszczędności dla indywidualnych odbiorców, bo pozwala ograniczyć wzrost rachunków za wodę, ciepło i prąd.

Jak można się zgłosić do Climathonu?

Wystarczy wejść na stronę www.climathon.pl i znaleźć formularz rejestracyjny oraz wypełnić wszystkie pola. Informacja zwrotna powinna pojawić się do 25 października.

W jakiej formule odbędzie się Climathon?

II Metropolitalny Climathon odbędzie się w formule hybrydowej. 28 października wydarzenie rozpocznie się stacjonarnie w GPP Business Park w Katowicach i ta część będzie skierowana do młodzieży powyżej 15 lat. Natomiast równolegle, 28 i 29 października, odbywać się będzie event dla dorosłych w formule online.

W jakich godzinach będzie się odbywać?

Climathon zacznie się 28 października o godz. 9:00 dla uczniów szkół średnich, a o godz. 16:00 dla uczestników pełnoletnich. Skończy się natomiast 29 października o godz. 21:00.

Co można wygrać?

Dla najciekawszych pomysłów przewidziane zostały nagrody:

1. konkurs dla młodzieży szkół średnich
   1. Nagroda I:

– wycieczka do Muzeum Energetyki w Łaziskach Górnych (maksymalnie 37 os.)

– kalkulatory naukowe (dla każdego członka grupy)

– głośniki JBL GO (dla każdego członka grupy)

1. Nagroda II

– kalkulatory (dla każdego członka grupy)

– słuchawki bezprzewodowe BASEUS Encok W04 ANC (dla każdego członka grupy)

1. Nagroda III

– kalkulatory (dla każdego członka grupy)

1. konkurs dla uczestników pełnoletnich będących osobami fizycznymi

1. Nagroda I 5000 zł
2. Nagroda II 3000 zł
3. Nagroda III 2000 zł

I inne upominki organizatorów oraz partnerów wydarzenia.

W zeszłorocznej edycji wydarzenia pod hasłem „Susza w mieście” uczestnicy poszukiwali rozwiązań problemów związanych z retencją wody.

1. miejsce zajął HEKSAGON: Ogród deszczowy – Heksagonalne, modułowe siedziska i pojemniki na ogrody deszczowe; do zastosowania wszędzie tam, gdzie brakuje miejsca, np. trybuny, huśtawki.
2. miejsce zajął projekt „Pożytecznik lokalny”, polegający na stworzeniu samowystarczalnego ogrodu społeczno-osiedlowego, szkolnego czy też przedszkolnego, który z czasem przybrałby formę sieci samowystarczalnych ogrodów. Do funkcjonowania obiektu wykorzystywana jest wyłącznie woda deszczowa oraz inne odnawialne źródła energii.
3. miejsce zajął projekt eco_STRUKTURA: Zieleń przy sieci rur tworzy przyjazny mikroklimat i zapobiega przegrzewaniu się elewacji, zmniejszając dyskomfort mieszkańców.
4. miejsce to projekt WODNY ZAKĄTEK – zespół zaproponował wielofunkcyjny teren retencyjny z dedykowaną aplikacją, która angażuje lokalnych mieszkańców do zarządzania tym terenem. Czujniki monitoringu wilgotności gleby informują użytkownika, czy już czas zabrać rodzinę na spacer i napełnić oczka wodne dla jeży i wróbli albo podlać rabatę miododajną dla pszczół.

II Metropolitalny Climathon organizowany jest przez Górnośląsko-Zagłębiowską Metropolię razem z Fundacją Fortis pro Nobis pod auspicjami EIT Climate-KIC.

Więcej informacji na stronie www.climathon.pl oraz na www.climathon.climate-kic.org

W Piekarach Śląskich pojawią się kolejne łąki kwietne, stworzone zostaną w ramach drugiej edycji programu prowadzonego przez Górnośląsko-Zagłębiowską Metropolię. Łąki zlokalizowane będą w rejonie ul. Bytomska 73, ul. Długosza, ul. Przyjaźni oraz ul. Gałczyńskiego i Drzymały.

Łąki kwiatowe są znacznie łatwiejsze w utrzymania niż trawniki. Na jednej łące można spotkać nawet 300 gatunków roślin i zwierząt. Łąka pomaga ocalić zapomniane gatunki, które gdzie indziej nie są mile widziane. Łącznie na terenie naszego miasta powstanie ponad 5000 m² łąk kwietnych.

Uczestnicy – organizacje pozarządowe oraz aktywiści wezmą udział w zajęciach teoretycznych i praktycznych. Zapoznają się zasadami zakładania i utrzymania łąk kwietnych. Podczas zajęć praktycznych przy zakładaniu łąki w terenie poznają techniki wysiewu roślin, które zakwitną wiosną.

Celem projektu „Metropolitalne Łąki Kwietne” jest podnoszenie usług ekosystemowych oraz rozwój sieci zieleni miejskich, jako adaptacji do zmian klimatu, w gminach zlokalizowanych w granicach GZM, a także promocja Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii,

Co dają łąki kwietne? Zamiana uciążliwych i wymagających częstej pielęgnacji trawników na ukwiecone strefy to oszczędność pieniędzy, czasu i zasobów. Łąki nawet w trudnych warunkach miejskich poradzą sobie bez regularnego koszenia, podlewania czy nawożenia. Takie obszary przeznaczone dla miast to kompozycje gatunków odpornych na deficyty wody. Dzięki głębokim korzeniom zachowują wysokie walory estetyczne nawet przy długotrwałym braku opadów. Ponadto łąki kwietne charakteryzują się wysoką akumulację pyłów komunikacyjnych co wpływa na środowisko.

W ubiegłym roku w ramach pilotażu łąki kwietne powstały w naszym  mieście oraz w Sosnowcu i Tychach.

Źródło: UM Piekary Śląskie