Jeśli zobaczysz w swojej okolicy budowę czegoś co przypomina tablicę informacyjną, ale jest większe i bardziej nowoczesne to znak, że zagości tam niedługo Metrorower.

Mieszkańcy Katowic, Sosnowca, Tychów, Gliwic, Zabrza, Chorzowa, Siemianowic Śląskich i Czeladzi mogą zobaczyć już na ulicach, wzbudzające spore zainteresowanie, nowe stacje z charakterystycznym czarno-żółtym oznakowaniem Metroroweru Transport GZM. Stacje to miejsca w których będzie można wypożyczyć i zwrócić rowery. W najbliższych dniach na stacjach rowerowych zaczną się montaże okazałych „totemów”, które wyróżnią część stacji Metroroweru. Na totemie użytkownicy systemu znajdą najważniejsze informacje o funkcjonowaniu systemu, cennik i regulaminy.

– GZM powstała 7 lat temu. Została powołana, aby integrować to, co nie ma granic i nie ingerować w to, co powinno pozostać lokalne, co ma swoją unikalną tożsamość. Powstała w regionie, w którym innowacje zawsze ułatwiały ludziom życie. Rozwiązania te nie zawsze są łatwe do wdrożenia, ale warto i chcemy to robić. Taki właśnie jest Metrorower – w pełni zintegrowany system, największy i najnowocześniejszy w Polsce, a w nim rowery IV generacji, wyposażone w nadajnik GPS, przez co lokalizacja i wypożyczanie będą o wiele łatwiejsze. To najnowszy model SmartBike 2.0, lżejszy, bardziej zwinny, dynamiczny i wygodny niż dotychczasowe rowery – mówi Kazimierz Karolczak, Przewodniczący Zarządu GZM.

Montowane przez nas nowe stacje Metroroweru, z charakterystycznym czarno-żółtym totemem, będą stanowić nie tylko miejsca wypożyczeń i zwrotów, ale także punkty, które w wizualny sposób będą wyróżnikiem GZM. Rower miejski w ciągu ostatniej dekady stał się istotnym element transportu miejskiego, który jest wpisany w tkankę miasta. Przestrzeń publiczna świadczy zaś o indywidualności miasta i staje się kryterium lokalnej tożsamości. W Nextbike zawsze kładziemy nacisk na szacunek wobec lokalnej przestrzeni miejskiej, nie zawłaszczając jej, lecz służąc lokalnej społeczności. Chcemy być integralną częścią miejskiego krajobrazu, przyczyniając się do jego poprawy i umożliwiając ludziom wygodne i zrównoważone podróże – dodaje Tomasz Wojtkiewicz, CEO firmy Nextbike, operatora największych w Polsce systemów rowerów miejskich, w tym Metroroweru.

25 lutego rusza Metrorower – największy w Polsce i jeden z największych w Europie systemów roweru miejskiego. System docelowo składał się będzie z 7000 rowerów i pozwoli na podróżowanie po 31 gminach Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii. Zgodnie z planem, 25 lutego system ruszy w 8 miastach. Metrorowerem będzie można poruszać się po wszystkich miastach GZM nie zważając na granice między miastami i gminami, system zastąpi wszystkie znane mieszkańcom systemy rowerów miejskich i zapewni możliwość swobodnych podróży, bez obaw o to czy przypadkiem nie wyjechało się poza granice miasta. Jedyne o czym użytkownik musi pamiętać to to, aby rower zwrócić we właściwym miejscu – na stacji. Dodatkowo nowa technologie umożliwią, że rowery miejskie będzie można wypożyczać i oddawać na stacji bez wpinania ich do stojaka.

Fot. Nextbike / GZM

Największy w Polsce i trzeci największy w Europie system miejskich wypożyczalni rowerów ruszy wczesną wiosną przyszłego roku. Metrorower będzie częścią systemu Transport GZM. To pierwsze tego typu rozwiązanie w Polsce.

– Rower w GZM traktujemy jak równoprawny środek transportu – mówi Kazimierz Karolczak, przewodniczący zarządu GZM. – Nasze rowery mają te same barwy co autobusy i to nie jest przypadek. Nie traktujemy Metroroweru jako pojazdu rekreacyjnego, chociaż i w tej roli sprawdzi się doskonale. To równoprawny element zrównoważonego transportu miejskiego, obok tramwaju, autobusu i trolejbusu – dodaje Karolczak.

Metrorower jako element Transportu GZM pojawi się również w taryfie. To jak na razie jedyne tego typu rozwiązanie w Polsce. Każdy pasażer korzystający z biletu okresowego będzie mógł bezpłatnie korzystać z Metroroweru przez 30 minut dziennie.

– To idealne rozwiązanie na tak zwaną „ostatnią milę”– mówi Marcin Dworak, pełnomocnik GZM ds. nowej mobilności. – Rower może dowieźć nas do przystanku lub miejsca, do którego nie możemy, nie chcemy lub nie mamy czasu dojść pieszo – dodaje

Metrorower to największy system roweru miejskiego w Polsce i jeden z największych w Europie. W systemie pojawi się 7000 rowerów i prawie tysiąc stacji. Rowery pojawią się w 31 gminach GZM. Technicznie będą to rowery IV generacji, wyposażone w nadajnik GPS. Oznacza to że nie będzie potrzeby przypinania ich do stojaków, będzie można wypożyczać i oddawać rowery na stacji bez wpinania go do stojaka. To najnowszy model SmartBike 2.0, który jest lżejszy, bardziej zwinny, dynamiczny i wygodny niż dotychczasowe rowery.

Wykonawca systemu ma 4 miesiące od podpisania umowy na jego uruchomienie. Powiem wprost – jesteśmy niesamowicie dumni, zaszczyceni i szczęśliwi! Ten projekt stanowi kamień milowy, nie tylko umieszczając nasz wspólny system na mapie jako największy system rowerów miejskich w Polsce i trzeci największy w Europie, z imponującą liczbą 7000 rowerów, ale także umieszczając Polskę na czele innowacji w dziedzinie bike-sharingu na arenie międzynarodowej – mówi Tomasz Wojtkiewicz, CEO Nextbike.

– Nasze przedsięwzięcie jest znaczącym krokiem w kierunku przyszłości transportu miejskiego, z zobowiązaniem do co najmniej 5 lat pionierskiego projektu na obszarze 31 gmin Metropolii Górnośląsko-Zagłębiowskiej – dodaje Wojtkiewicz.

GZM zakończyła postępowanie na uruchomienie systemu Roweru Metropolitalnego. Jego wykonawcą będzie spółka Nextbike GZM, która jako jedyna złożyła ofertę w postępowaniu.

Umowa, zawarta na 5 lat, obejmować będzie nie tylko uruchomienie, ale również zarządzanie i eksploatację systemu.

– To będzie jedna z największych sieci miejskich wypożyczalni rowerów w Europie – mówi Kazimierz Karolczak, przewodniczący zarządu Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii. – Cieszę się, że po trwającym ponad 3 lata postępowaniu, udało nam się je zakończyć. Jeszcze kilka miesięcy i na naszych ulicach pojawią się pierwsze rowery.

Do dyspozycji użytkowników udostępnionych zostanie 7000 rowerów i 924 stacje ich wypożyczania. Pojawią się one w 31 gminach tworzących GZM. Będą to rowery IV generacji. Ich wypożyczenie i zostawienie na stacji nie będzie się wiązało z wpięciem i wypięciem ze stojaka. Każdy rower będzie wyposażony w nadajnik GPS.

Integracja z Transportem GZM

– Rower Metropolitalny odegra istotną rolę w systemie zrównoważonej mobilności miejskiej – mówi Grzegorz Kwitek, członek zarządu GZM. – Traktujemy rower jako pełnoprawny środek transportu. Stacje wypożyczalni zostaną zlokalizowane również w węzłach przesiadkowych systemu transportu metropolitalnego – dodaje.

Docelowo, system zostanie zintegrowany z systemem płatności komunikacji miejskiej. Rowery będzie można wypożyczać przez cały rok. System pozwoli na przemieszczanie się pomiędzy gminami i pozostawienie roweru w innej miejscowości.

Wdrożenie systemu w trzech fazach

Z uwagi na skalę działania wynikającą z dużego obszaru i dużej liczby rowerów, system będzie wdrażany etapowo.

W I fazie udostępnionych zostanie 1260 rowerów w 7 miastach, w których do tej pory działają podobne systemy, a więc w Katowicach, Sosnowcu, Gliwicach, Zabrzu, Tychach, Czeladzi i Siemianowicach Śląskich. I Faza zostanie uruchomiona w ciągu 4 miesięcy od podpisania umowy.

W II fazie, uruchomionej w ciągu 12 miesięcy od podpisania umowy, liczba rowerów wzrośnie do niemal 4800. Rowery pojawią się wówczas w kolejnych miastach: w Bytomiu, Rudzie Śląskiej, Dąbrowie Górniczej, Chorzowie, Mysłowicach, Piekarach Śląskich i Świętochłowicach.

W ostatniej, trzeciej fazie wdrażania systemu liczba rowerów osiągnie docelowe 7 tysięcy. W ciągu 22 miesięcy od podpisania umowy rowery pojawią się w pozostałych miastach i gminach, które przystąpiły do projektu: Będzinie, Bieruniu, Chełmie Śląskim, Gierałtowicach, Knurowie, Łaziskach Górnych, Mikołowie, Pyskowicach, Radzionkowie,  Rudzińcu, Siewierzu, Sławkowie, Świerklańcu, Tarnowskich Górach, Wojkowicach, Wyrach i Zbrosławicach.

W przyszłym roku ma powstać w Metropolii jedna z największych wypożyczalni rowerów miejskich w Europie. Ma usprawnić codzienne podróże mieszkańców. Obecnie trwa dialog konkurencyjny, który zakończy się podpisaniem umowy z wykonawcą. Dzisiaj (6 kwietnia) zaczyna się faza rozmów z dwoma firmami zakwalifikowanych do udziału w tym postępowaniu.

W czerwcu ub. roku Metropolia ogłosiła nabór do dialogu konkurencyjnego, który zakończy się podpisaniem umowy z wykonawcą. Jest to tryb postępowania dwuetapowy. W pierwszym etapie wykonawcy złożyli wnioski o dopuszczenie do udziału w postępowaniu. Teraz rozpoczyna się dialog z dwoma zakwalifikowanymi firmami- CityBike Global S.A. oraz Nextbike GZM Sp. z o.o. Po jego zakończeniu złożą one  oferty. Charakterystycznym elementem tego trybu jest fakt, że dokładne opisanie przedmiotu zamówienia przez zamawiającego następuje dopiero po ukończeniu dialogu z wykonawcami.

– Dialog ma na celu rozpoznanie możliwości rynku. Pozwoli na dopracowanie warunków zamówienia- mówi Paweł Krzyżak, zastępca dyrektora Departamentów Projektów i Inwestycji Górnosląsko- Zagłębiowskiej Metropolii.

W ten sposób określimy m.in. zakres i długość trwania umowy z przyszłym operatorem, ostateczne parametry rowerów i stacji, warunki serwisowania rowerów, zasady relokacji oraz organizację długoterminowego najmu rowerów ze wspomaganiem elektrycznym oraz rowerów niestandardowych- tłumaczy Paweł Krzyżak.

Po zakończeniu dialogu konkurencyjnego, który powinien potrwać do maja, zakończeniu procedury zamówienia publicznego i podpisaniu umowy z operatorem systemu, dostawa pierwszych rowerów będzie możliwa w pierwszej połowie 2023 roku.

W systemie Roweru Metropolitalnego wypożyczalnie będą działały przez cały rok, do dyspozycji ma być ok. 8 tys. rowerów IV generacji tzw. smart bike. Stojaki będą zlokalizowane nawet co kilkaset metrów, czyli średnio o połowę bliżej niż teraz. Dodatkowo utworzona zostanie długoterminowa wypożyczalnia rowerów ze wspomaganiem elektrycznym. Można je będzie pożyczać na tydzień, miesiąc, cały sezon, a nawet rok. Planuje się także integrację systemu płatności za wypożyczenie rowerów z systemem płatności komunikacji miejskiej. Oznacza to, że w przyszłości za pomocą jednej aplikacji będziemy mogli kupić bilet na komunikację miejską i uzyskać dostęp do roweru miejskiego.

Przydatny link: Rower Metropolitalny czeka na wykonawcę. GZM rozpocznie dialog konkurencyjny – Metropolia GZM

Rower Metropolitalny będzie jedną z największych wypożyczalni rowerów miejskich w Europie. Podstawą systemu będzie ok. 8 tys. rowerów standardowych smart bike, a dodatkowo zostanie utworzona długoterminowa wypożyczalnia rowerów ze wspomaganiem elektrycznym.  GZM rozpoczęła dialog konkurencyjny, który zakończy się podpisaniem umowy z wykonawcą.

Dialog, w którym na obecną chwilę uczestniczą dwie firmy-  CityBike Global oraz Nextbike GZM ma na celu rozpoznanie możliwości rynku. Pozwoli na ostateczne dopracowanie warunków zamówienia. Należą do nich m.in. parametry rowerów, stojaków oraz stacji,  warunki serwisowania rowerów czy sposobu zorganizowania najmu długoterminowego dla rowerów ze wspomaganiem elektrycznym. oraz rowerów niestandardowych typu cargo czy tandem.

Po zakończeniu dialogu konkurencyjnego, który powinien potrwać do maja, zakończeniu procedury zamówienia publicznego i podpisaniu umowy z operatorem systemu, dostawa pierwszych rowerów będzie możliwa w pierwszej połowie 2023 roku.

Przypomnijmy. W systemie Roweru Metropolitalnego wypożyczalnie będą działały przez cały rok, do dyspozycji ma być ok. 8 tys. rowerów IV generacji tzw. smart bike. Stojaki będą zlokalizowane nawet co kilkaset metrów, czyli średnio o połowę bliżej niż teraz. Dodatkowo utworzona zostanie długoterminowa wypożyczalnia rowerów ze wspomaganiem elektrycznym. Można je będzie pożyczać na tydzień, miesiąc, cały sezon, a nawet rok. Planuje się także integrację systemu płatności za wypożyczenie rowerów z systemem płatności komunikacji miejskiej. Oznacza to, że w przyszłości za pomocą jednej aplikacji będziemy mogli kupić bilet na komunikację miejską i uzyskać dostęp do roweru miejskiego.

Przydatny link: Rower Metropolitalny czeka na wykonawcę. GZM rozpocznie dialog konkurencyjny – Metropolia GZM

W 2022 roku wydatki mają wynieść ok 1,6 mld zł. Planowane dochody określono na poziomie 1,4 mld zł. Najwięcej pieniędzy – ok. 1,5 mld zł zostanie przeznaczone na organizację transportu zbiorowego. Budżet na przyszły rok został przyjęty przez Zgromadzenie Górnośląsko- Zagłębiowskiej Metropolii we wtorek 14 grudnia b.r.

Dochody: ustawowe dochody własne w 2022 roku wyniosą łącznie 380 mln zł

W 2022 roku dochody w budżecie Metropolii GZM zaplanowano na poziomie 1,4 mld zł.

Podstawowym elementem w tej strukturze ma ustawowy dochód własny, w którym największą część stanowi 5-procentowy udział podatku PIT od liczby mieszkańców. Łącznie w tym dziale, czyli ustawowych dochodów własnych, wraz ze stałą składką wpłaconą przez gminy, dochody w 2022 roku wyniosą ponad 380 mln zł.

Po stronie dochodów w budżecie Metropolii uwzględniona jest również wysokość składki zmiennej, czyli pieniędzy wpłacanych przez gminy na realizację zadań związanych z obsługą komunikacji miejskiej. Wpływy z tego tytułu wyniosą ok. 586,4 mln zł. Powiększą je również szacowane wpływy z tytułu świadczenia usług przewozowych, w tym m.in. ze sprzedaży biletów, które prognozowane są na poziomie ok. 263 mln zł.

Wydatki: funkcjonowanie komunikacji miejskiej oraz inwestycje rowerowe

Z kolei planowane wydatki z budżetu Metropolii mają wynieść ok. 1,6 mld zł. Największą pozycją są koszty związane z funkcjonowaniem komunikacji miejskiej, które w 2022 roku wyniosą łącznie ok. 1,4 mld zł.

– Organizacja komunikacji miejskiej

Przypomnijmy, Metropolia organizuje transport w 56 gminach – 40 metropolitalnych oraz 16 z nią sąsiadujących. Wydatki zostaną przeznaczone na przewozy autobusowe, tramwajowe i trolejbusowe. Pieniądze zostaną też wydatkowane na organizację linii metropolitalnych i przewozów do Międzynarodowego Portu Lotniczego „Katowice” w Pyrzowicach.

Wydatki na transport publiczny obejmą również ponad 17 mln zł, które Metropolia przekaże Kolejom Śląskim na dofinansowanie ponad 100 dodatkowych kursów pociągów na swoim obszarze, w tym na uruchomienie nowych połączeń Bytom- Gliwice oraz zwiększenie częstotliwości na trasie Katowice-Sławków.

– Modernizacja systemu ŚKUP

W budżecie na transport pasażerski przewidziano także wydatki na rozwój i integrację systemów utrzymujących komunikację pasażerską. Metropolia pracuje nad uruchomieniem zmodernizowanej wersji systemu ŚKUP, czyli systemu płatności online za bilety komunikacji miejskiej. Celem tych prac jest wyeliminowanie największych wad systemu, wynikających ze starzejącej się technologii.

Ten dział wydatków obejmuje także utrzymanie solarnych automatów biletowych czy wdrożenie systemu automatycznego zliczania pasażerów.

– Rower Metropolitalny

Wśród inwestycji związanych z rozwojem systemu zrównoważonej mobilności miejskiej w 2022 roku, uwzględnione zostały również wydatki związane z pierwszym etapem uruchomienia Roweru Metropolitalnego.

W przyszłym roku GZM chce przeznaczyć na ten cel ok. 21,2 mln zł. Dokładna wielkość zamówienia zostanie jeszcze zweryfikowana i doprecyzowana w trakcie dialogu konkurencyjnego (to jedna z form zamówień publicznych). Niemniej według wstępnych planów w 2022 roku miałoby się pojawić pierwszych ponad 500 z ok. 960 zaplanowanych stojaków oraz dostarczonych miało być pierwszych ok. 4300 z ponad 8 000 rowerów, które docelowo mają stworzyć cały system.

Przyszłoroczne prace nad Rowerem Metropolitalnym obejmą również zadania związane z integracją systemu wypożyczalni z funkcjonującymi systemami poboru opłat w komunikacji miejskiej.

– Kolej Plus i wkład własny

W budżecie zaplanowano także 44 mln zł, czyli pierwszą transzę, z której sfinansowane zostaną wkłady własne dla inwestycji kolejowych, zgłoszonych w ramach rządowego programu Kolej Plus. Przypomnijmy, że wyniki naboru spodziewane są na początku przyszłego roku, a o dofinansowanie ubiega się 13 projektów z terenu Metropolii o łącznej wartości ponad 1,5 mld zł.

– Program na rzecz ograniczania niskiej emisji

W przyszłorocznym budżecie zarezerwowano również 29,5 mln zł na wsparcie działalności gmin członkowskich GZM w ramach Programu Ograniczania Niskiej Emisji (PONE). Do budżetu programu dodatkowo trafi ok. 9 mln zł, których nie zdążono wykorzystać przez gminy w PONE tym roku. Finalnie budżet na ten cel zwiększy się do ok 38,5 mln zł.

Plan do 2031 roku: 57 projektów o łącznej wartości ponad 19 mld zł

W budżecie Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii na 2022 rok zaplanowano deficyt budżetowy w wysokości ok. 192,7 mln zł.  Jest to różnica pomiędzy planowanymi dochodami oraz wydatkami. Deficyt ten planuje się sfinansować w pełnej wysokości z przychodów zaplanowanych jako środki pochodzące z nadwyżki budżetowej z lat ubiegłych.

Zgromadzenie przyjęło także Wieloletnią Prognozę Finansową na lata 2022-2031. Jej podstawowym założeniem jest realne ujęcie strony dochodów, jak i wydatków Metropolii we wszystkich latach objętych prognozą. Zawiera ona 57 zadań na łączną kwotę ponad 19 mld zł.

Apel Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii ws. równego traktowaniach w ramach Polskiego Ładu

Podczas sesji Zgromadzenia przyjęty został również apel do Prezesa Rady Ministrów i Ministra Finansów dotyczący utraty dochodów związku metropolitalnego spowodowanych ograniczeniem udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych. Utrata tych dochodów wynika z wprowadzonych zmian ustawowych, które określiły nowy sposób ustalania m.in. wysokości udziałów w podatku dochodowym od osób fizycznych dla jednostek samorządu terytorialnego oraz Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii, jak również nowy wzór liczenia składki w części stałej.

Wraz z wprowadzeniem tych zmian, jednostki samorządu terytorialnego otrzymały gwarancję uruchomienia mechanizmów, które zrekompensowałyby powstałe ubytki w budżetach, ale mechanizmy te nie mają takiego samego zastosowania do związku metropolitalnego.

Dlatego też Zgromadzenie zwróciło się w apelu, aby możliwość ta objęła również Górnośląsko-Zagłębiowską Metropolię, ponieważ w świetle przyjętych przepisów, wpływy związku metropolitalnego z tytułu udziału podatku dochodowym od osób fizycznych spadną o ok. 28 mln zł, a wprowadzenie nowego sposobu liczenia składki stałej będzie prowadziło do jej trzykrotnego obniżenia w rocznym ujęciu.

Projekty uchwał

Rower Metropolitalny, czyli jedna z większych wypożyczalni rowerów miejskich w Europie, powstanie w Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii, aby usprawnić codzienne podróże mieszkańców. GZM właśnie ogłosiła nabór do dialogu konkurencyjnego, który zakończy się podpisaniem umowy z wykonawcą.  W zależności od tego, jak długo potrwają konieczne uzgodnienia, system wystartuje w połowie 2022 roku lub na początku 2023.  

Rower w Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii postrzegany jest jako równorzędny środek transportu, który może zdecydowanie usprawnić nasze codzienne podróże np. do pracy, szkoły, na zakupy czy do lekarza. Aby zachęcić mieszkańców do korzystania z niego, ważne jest zapewnienie wygodnego dostępu do rowerów miejskich, dlatego GZM pracuje nad uruchomieniem wypożyczalni, integrującej miasta i gminy, które ją tworzą.  

Podstawowymi założeniami tego systemu jest to, aby wypożyczalnie działały przez cały rok, do dyspozycji mieszkańców było ok. 8 tys. rowerów IV generacji tzw. smart bike, a stojaki zlokalizowane były nawet co kilkaset metrów, czyli średnio o połowę bliżej niż teraz. Dodatkowo utworzona zostanie długoterminowa wypożyczalnia rowerów ze wspomaganiem elektrycznym. Równolegle Metropolia pracuje nad wsparciem inwestycji związanych z rozbudową dróg rowerowych. Chodzi m.in. o inwestycje prowadzone przez gminy, jak również o budowę ponadlokalnych velostrad.  

– Zdecydowaliśmy się na formułę dialogu konkurencyjnego, który jest jednym z trybów przewidzianych w ustawie o prawie zamówień publicznych – mówi Paweł Krzyżak, zastępca dyrektora Departamentu Projektów i Inwestycji.  

– Dialog pozwoli na ostateczne dopracowanie warunków zamówienia, m.in. w zakresie długości okresu trwania umowy, ostatecznych parametrów rowerów i stacji, warunków świadczenia usługi serwisowania rowerów, relokacji czy sposobu zorganizowania najmu długoterminowego dla rowerów ze wspomaganiem elektrycznym oraz rowerów niestandardowych typu cargo czy tandem. Zakładamy, że cała procedura dialogu konkurencyjnego potrwa najpóźniej do końca roku i zakończy się podpisaniem umowy. Po wstępnym rozpoznaniu możliwości rynku, dostawa pierwszej partii rowerów byłaby możliwa do ok. 8 miesięcy po podpisaniu umowy z wybranym wykonawcą – wyjaśnia Paweł Krzyżak.  

Oto najważniejsze założenia Roweru Metropolitalnego:

• Rowery standardowe

Po przeprowadzeniu uzgodnień z gminami, rekomendowany został wariant zakładający, że w wypożyczalniach udostępnione będą rowery standardowe IV generacji (tzw. smart bike), a rowery elektryczne przeznaczone będą do wynajmu długoterminowego.

Szczegóły dotyczące ostatecznego kształtu systemu (liczby rowerów i lokalizacji stojaków) poznamy po przeprowadzeniu zamówienia publicznego.

• Kiedy start systemu?

W optymistycznym scenariuszu uruchomienie systemu byłoby możliwe w połowie 2022 roku. Jednak w zależności od tego, jak długo będą trwały konieczne uzgodnienia z gminami, przeprowadzenie zamówienia publicznego i konsultacje społeczne, system może zostać uruchomiony na początku 2023 roku.

W tej chwili dobiegają końca uzgodnienia z gminami oraz przygotowywane jest postępowanie, w którym zostanie wybrany wykonawca.

• Wypożyczalnie całoroczne

Rower to jeden z najważniejszych elementów systemu zrównoważonej mobilności miejskiej, do którego stworzenia dąży Metropolia. Przejedziemy nim najszybciej kilkukilometrowe trasy, ominiemy uliczne korki i nie stracimy czasu na szukanie miejsca parkingowego.

Rower Metropolitalny ma być dla mieszkańców GZM przede wszystkim środkiem transportu, który ułatwi podróżowanie po miastach i gminach, zwłaszcza na krótkich odcinkach. Dlatego najważniejszym założeniem projektowanego systemu jest to, aby działał cały rok, a nie tylko przez sezon wiosenno-jesienny, od marca do listopada.

Dzięki temu wypożyczalnia będzie cały czas dostępna dla mieszkańców, co pozwoli zachęcić do zmiany nawyków, aby korzystać z rowerów jako środka transportu.

• Stojaki co kilkaset metrów

W projektowanym systemie wypożyczalnie będą zlokalizowane średnio co ok. 300 – 450 m, podczas gdy teraz ta średnia odległość jest prawie dwa razy większa i wynosi ponad 700 m.

Gdy system obejmie wszystkie gminy GZM, wówczas liczba rowerów przeznaczonych do wypożyczenia wzrośnie pięć razy – nawet do ponad 8 000, a liczba stacji z około 180 do ponad 940.

Rower Metropolitalny mają docelowo stworzyć rowery IV generacji. To oznacza zdecydowanie większą swobodę korzystania. Nowy model wypożyczalni pozwoli bowiem na łatwiejsze znalezienie i odstawienie roweru, ponieważ generacja ta umożliwia rezygnację z dotychczasowych drogich stacji na rzecz prostszych i tańszych stojaków.

Przypomnijmy, że w tej chwili wypożyczalnie rowerów miejskich udostępniane były od 5 do 7 gmin GZM.

• Rowery elektryczne do wynajęcia na dłużej

Nowością będzie stworzenie oferty długoterminowego wynajmu rowerów ze wspomaganiem elektrycznym.

Mieszkańcy będą mogli wypożyczyć go na tydzień, miesiąc, cały sezon, a nawet rok. Będzie to model, który jest ekonomicznie bardziej uzasadniony niż jednorazowy zakup takiego sprzętu.

Szczegółowy cennik będzie znany po przeprowadzeniu zamówienia publicznego i wyborze wykonawcy.

• Zintegrowana płatność z komunikacją miejską

To jedno z ważniejszych założeń w kontekście budowania systemów zrównoważonej mobilności miejskiej i zachęcania pasażerów do korzystania z rowerów jako środka transportu publicznego.

Po przeprowadzeniu modernizacji i unowocześnienia systemu ŚKUP, będzie możliwe zintegrowanie go z systemem płatności w wypożyczalni. Oznacza to, że w przyszłości za pomocą jednej aplikacji będziemy mogli kupić bilet na komunikację miejską i uzyskać dostęp do roweru miejskiego.

Dodatkowo, planowane jest otworzenie systemu na podmioty zewnętrzne, tak, aby mogły one oferować wynajem rowerów w swoich własnych aplikacjach, np. bankowych, ubezpieczeniowych czy transportowych.

• Korzyści dla gmin – wspólny system będzie tańszy

Dzisiaj średni koszt utrzymania jednego roweru w funkcjonujących wypożyczalniach wynosi prawie 480 zł. Jak wynika z rozeznania rynku i szacunków eksperckich, po stworzeniu zintegrowanego i wspólnego systemu, ta kwota może być dużo niższa.

Zawarcie jednej umowy z tym samym operatorem wpłynie również na ujednolicenie warunków korzystania z rowerów i cennik ich wypożyczeń.

Metropolia już kolejny rok z rzędu integruje kilka sieci miejskich rowerów. Dzięki temu w obecnym sezonie można się swobodnie przemieszczać pomiędzy pięcioma miastami w Metropolii: Katowicami, Chorzowem, Tychami, Sosnowcem, a od 26 kwietnia – również Siemianowicami Śląskimi. Mimo pandemii, rowery są bardzo popularne.

Jeszcze kilka lat temu miejskie sieci wypożyczalni rowerów były rzadkością. Zmiany stylu życia i nawyków mobilności spowodowały jednak, że miasta postawiły na publiczne i łatwo dostępne systemy jednośladów. Z roku na rok zwiększa się liczba stacji, a mieszkańcy mają je coraz bliżej miejsca zamieszkania, pracy oraz nauki.

Blisko 1,5 tys. rowerów miejskich do dyspozycji

Z inicjatywy Metropolii od 2019 roku możliwa stała się integracja kilku sieci. W tegorocznym sezonie rowerzyści mogą się przemieszczać między Katowicami, Chorzowem, Tychami oraz Sosnowcem. Od 26 kwietnia do systemu dołączą Siemianowice Śląskie. Co ważne, przejazdy między tymi miastami nie wiążą się z żadnym dodatkowym kosztem. Ani dla użytkownika, ani dla gmin. Integrację w całości finansuje Metropolia.

W tym sezonie użytkownicy mają do dyspozycji ok. 1,5 tys. rowerów na blisko 170 stacjach. Za obsługę systemów odpowiada firma Nextbike. Zintegrowane wypożyczalnie obejmują rowery standardowe. Inne typy – rowery familijne, cargo, dziecięce czy wyposażone w fotelik do przewożenia dzieci – należy nadal zwracać w obrębie tego samego miasta. To się jednak z czasem zmieni. W GZM przygotowywany jest bowiem projekt systemu Roweru Metropolitalnego, który będzie jeszcze obszerniejszy, prostszy w obsłudze i dostępny w wielu wariantach.

– Rower staje się wśród mieszkańców Metropolii coraz bardziej popularny, jako środek przemieszczania się w codziennym życiu – zapewnia Paweł Krzyżak, wicedyrektor Departamentu Projektów i Inwestycji w GZM. – Coraz częściej wykorzystujemy go dojeżdżając do pracy, szkoły czy na zakupy. W czasach pandemii wielu użytkowników przekonało się, że jest to bezpieczny środek transportu. Mamy nadzieję, że po ustąpieniu koronawirusa te nawyki utrwalą się również i w miastach Śląska i Zagłębia – dodaje Paweł Krzyżak.

Z roku na rok coraz chętniej korzystamy z rowerów

Rower bije rekordy popularności. W okresie od maja do końca listopada 2020 r. dokonano w sumie 307 tys. wypożyczeń rowerów metropolitalnych sieci Nextbike, z czego ponad 20 tys. podróży odbyło się w granicach więcej niż jednego miasta. Pomimo niesprzyjających warunków związanych z ograniczeniami w przemieszczaniu się, liczba użytkowników wzrosła o ponad 21 proc. względem 2019 r. – Podobnie do ubiegłego roku, tak i w tym Nextbike dezynfekuje swoje rowery. Odbywa się to podczas ich codziennych kontroli czy serwisowania – zapewniają przedstawiciele firmy na swojej stronie internetowej.

Metropolia liczy na kolejny rekord wypożyczeń w tym roku. Okoliczności związane z wirusem niewiele się zmieniły, ale zainteresowanie rowerami wzrosło. Poza tym po raz kolejny przybyło stacji i samych jednośladów. Są one dostępne przez całą dobę, 7 dni w tygodniu i do skorzystania z nich wystarczy smartfon. Dostępne sieci to City by bike (Katowice), Kajteroz (Chorzów), Siemianowicki Rower Miejski, Sosnowiecki Rower Miejski oraz Tyski Rower Miejski. Więcej informacji dostępnych jest na stronach internetowych poszczególnych systemów.

Przydatne linki:

Rower usprawni codzienne podróże po Metropolii. Oto założenia programów

Ile rowerów i jakiego rodzaju, jaki model biznesowy będzie najbardziej korzystny i ile wypożyczalni powinno stworzyć system Roweru Metropolitalnego. Na te pytania odpowiedź poznamy za cztery miesiące. Tej jesieni ma być gotowa koncepcja jednego z największych w Europie systemu wypożyczania rowerów, nad którym pracuje Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia. Proces wyłonienia wykonawcy, który dokument ten ma przygotować, z powodów niezależnych od Metropolii, trwał od ponad roku. Po unieważnieniu pierwszego przetargu, odwołaniu w drugim i przedłużającymi się procedurami spowodowanymi epidemią koronawirusa, właśnie udało się podpisać umowę na jej opracowanie.

– Mamy nadzieję, że limit pecha został już wyczerpany – żartują Paweł Krzyżak, zastępca dyrektora Departamentu Projektów i Inwestycji i Marcin Dworak, metropolitalny oficer rowerowy.

Rower Metropolitalny ma być siecią wypożyczalni rowerów, w której będą obowiązywać jednolite zasady na terenie całego GZM.

– Dzięki uruchomieniu Roweru Metropolitalnego chcemy, żeby mieszkańcy uzyskali szeroki dostęp do zdrowego i ekologicznego środka transportu. W ten sposób chcemy również zachęcić do zmiany nawyków mobilnościowych, udowadniając wszystkim, że rower w mieście to znacznie efektywniejszy środek transportu na krótkie i średnie dystanse niż indywidualny samochód – mówi Marcin Dworak.

– Wstępnie planowaliśmy, że Rower Metropolitalny będzie w pełni elektryczny. Jednak obserwując to, co stało się w innych polskich miastach, wydaje się, że musimy zweryfikować te wstępne zamierzenia, aby system mógł w pełni zaspokoić potrzeby użytkowników i działał sprawnie. Dlatego koncepcja będzie zawierać wiele różnych wariantów jego funkcjonowania, łącznie m.in. z modelem mieszanym, czyli określoną liczbą rowerów tradycyjnych i tych ze wspomaganiem. Niemniej teraz, uzbrojeni w dużą dozę cierpliwości, czekamy na przygotowanie koncepcji wraz z rekomendowanym wariantem – tłumaczy Paweł Krzyżak.

Ostatnie miesiące dla rowerów publicznych rzeczywiście łatwe nie były. W październiku ubiegłego roku zawieszony został Rower Mevo, utworzony przez Obszar Metropolitalny Gdańsk- Gdynia – Sopot. Powodem były problemy wykonawcy z tym, aby zagwarantować sprawne dostarczanie naładowanych baterii oraz kolejnej transzy jednośladów. Pomorze pracuje teraz nad nowym rozwiązaniem, aby wypożyczalnie reaktywować i aby rowery znów były do dyspozycji mieszkańców. Problemy ujawniły się też w Krakowie, gdzie operator wypowiedział umowę miastu na dalszą obsługę systemu. Całości nie ułatwiła również epidemia koronawirusa i wprowadzony przez rząd zakaz korzystania z rowerów miejskich – obostrzenie to zostało zniesione na początku maja. Niedługo później największy operator rowerów miejskich w Polsce, firma Nextbike, złożyła wniosek o restrukturyzację zadłużenia. Jak tłumaczono – powodem było zagrożenie niewypłacalności, którego efektem była właśnie epidemia.

Ucząc się na tych doświadczeniach, Metropolia chce, aby koncepcja z największą precyzją przeanalizowała różne, dostępne możliwości oraz oszacowała koszty ich wdrożenia. 

– Przygotowanie koncepcji rozpoczniemy od analizy lokalnych uwarunkowań, takich jak rozmieszczenie miejsc pracy, nauki i rekreacji, stanowiących główne generatory ruchu ludności czy warunki geograficzne i klimatyczne obszaru – mówi Anna Drozdowska, kierownik projektu w spółce DS Consulting, która w konsorcjum z firmą A2P2 przetarg na opracowanie koncepcji wygrała. Prace zespołu będą wspierać eksperci z Instytutu Rozwoju Miast oraz firmy Trako.

– Projekt systemu Roweru Metropolitalnego zostanie ustalony pod kątem możliwości integracji z innymi systemami transportu publicznego funkcjonującymi i projektowanymi w obrębie Metropolii. System ma jak najlepiej odpowiadać potrzebom obszaru i jego mieszkańców. Wykorzystamy doświadczenia innych polskich i europejskich samorządów, w których funkcjonują systemy roweru miejskiego. Przeprowadzimy wstępne konsultacje z potencjalnymi operatorami i dostawcami usług, co pozwoli na dopasowanie projektowanego systemu do aktualnych warunków rynkowych i szybko zmieniających się rozwiązań technologicznych. Kluczowe będą także wielowariantowe analizy finansowe, uwzględniające koszty i przychody związane zarówno z wdrożeniem, jak i utrzymaniem systemu rowerowego. Rozważymy różne formuły biznesowo-organizacyjne realizacji projektu, w tym w szczególności model współpracy z partnerem prywatnym w formule partnerstwa publiczno-prywatnego. Wierzymy, iż dobre przygotowanie koncepcji systemu istotnie ograniczy potencjalne ryzyka związane z jego wprowadzeniem i działaniem. Planowany system ma być nie tylko efektywny ekonomicznie, ale przede wszystkim atrakcyjny, funkcjonalny i komfortowy w użytkowaniu dla mieszkańców Metropolii – wymienia.

Koncepcja Roweru Metropolitalnego według pierwotnych założeń miała być gotowa w zeszłym roku. Niestety, ze względu na procedury przetargowe, cały proces wydłużył się do teraz. Do pierwszego przetargu, ogłoszonego w kwietniu 2019 roku, zgłosiło się trzech wykonawców. Dwóch z nich zostało wykluczonych ze względu na przedstawienie rażąco niskiej ceny oraz przedstawienie informacji, które mogły wprowadzić w błąd zamawiającego i mogły mieć wpływ na wyniki postępowania. Decyzja ta została zaskarżona do Krajowej Izby Odwoławczej, a posiedzenie w tej sprawie odbyło się w sierpniu 2019 roku. KIO przyznała rację Metropolii, a ta przygotowywała się do podpisania umowy ze zwycięską firmą. Jednak podczas dopełniania ostatnich formalności, okazało się, że i trzeci wykonawca nie spełnia wszystkich wymogów, by umowę z nim podpisać. Przetarg został unieważniony w listopadzie.

Drugie postępowanie zostało ogłoszone w grudniu, a termin składania ofert upływał w połowie stycznia tego roku. Zgłosiło się do niego siedmiu oferentów. Dwóch z nich zostało odrzuconych, ponieważ nie spełniali formalnych wymagań. Pozostałe pięć ofert zostało poddane ocenie. W połowie marca komisja przetargowa wskazała zwycięzcę tego postępowania, jednak i tym razem decyzję tę zaskarżono do KIO. Ze względu na pandemię koronawirusa cały proces przedłużył się, a rozprawa odbyła się dopiero w czerwcu. Izba ponownie przyznała rację Metropolii. Po uprawomocnieniu decyzji, można było w końcu podpisać umowę z wyłonionym wykonawcą.

Przedstawiciele Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii odwiedzili siedzibę Straży Miejskiej w Piekarach Śląskich. Odbyło się uroczyste przekazanie metropolitalnych rowerów elektrycznych.

Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia przekazała Piekarom Śląskim, w ramach programu „Rowerem lub na kole” osiem rowerów elektrycznych. Te trafią do przedstawicieli służb miejskich znających potrzeby rowerzystów. W oficjalnym przekazaniu metropolitalnych jednośladów wzięli udział – z ramienia miasta – strażnicy miejscy na czele z Komendantem Krzysztofem Piekarzem, zaś GZM reprezentowali Marcin Dworak – Metropolitalny Oficer Rowerowy, Jadwiga Staniczek-Golda i Marek Lewandowski z Departamentu Projektów i Inwestycji GZM oraz Krzysztof Malinowski z Biura Prasowego GZM.

Źródło: UM Piekary Śląskie