Projektowanie urbanistyczne, włączanie imigrantów na rynek pracy czy zapotrzebowanie na działania kulturalne, były tematami wizyty studyjnej w Birmingham, w której brali udział przedstawiciele Bytomia.

O wyzwaniach związanych z rozwojem miast rozmawiali podczas wizyty
także przedstawiciele: Ministerstwa Inwestycji i Rozwoju, Związku miast
Polskich, Instytutu rozwoju Miast i Regionów, a także miast
realizujących pilotaże rewitalizacji oraz Modelową Rewitalizację Miast.
(przypomnijmy, działania te finansowane były przez Ministerstwo
Inwestycji i Rozwoju w latach 2016 – 2018, pieniądze pochodziły z UE)

Polska delegacja miała okazję zapoznać się jak ze społecznymi i
gospodarczymi problemami radzą sobie brytyjskie miasta. Rozmawiano m.in.
o programie angażowania mieszkańców w projektowanie zmian w osiedlach
mieszkaniowych, rozbudowie osiedli i inwestycjach realizowanych w
partnerstwie publiczno-prywatnym. W trakcie warsztatów poruszano też
kwestie związane z włączeniem imigrantów na rynek pracy, ochroną
dziedzictwa kulturowego i potrzebami mieszkaniowymi. 

Spotkaniom towarzyszyły spacery szkoleniowe zorganizowane we współpracy z Birmingham City Council i Birmingham Library.
Organizowana przez Instytut Rozwoju Miast i Regionów wizyta była jednym z
działań w projekcie „Monitoring rozwoju lokalnego na poziomie miejskim i
wewnątrzmiejskim”, który ma na celu opracowanie założeń systemu
monitorowania strategii rozwoju lokalnego.

16 września 2019 roku w mieście Obuchów na Ukrainie miało miejsce ważne wydarzenie dla współpracy zagranicznej Miasta Będzina: został podpisany list intencyjny o rozwijaniu partnerstwa pomiędzy Będzinem a Obuchowem.

Delegacja z Będzina przebywała na Ukrainie na zaproszenie Prezydenta Miasta Obuchowa, Pana Oleksandra Levchenko, w dniach od 13 do 16 września 2019 roku.

Program pobytu pozwolił poznać miasto, najważniejsze instytucje jak również wymienić się doświadczeniami z zakresu inwestycji, edukacji
i kultury.

Warto nadmienić, iż w dniach od 31 sierpnia do 2 września przedstawiciele Obuchowa, w tym Prezydent ukraińskiego Miasta, gościli w Będzinie
w ramach wydarzenia pn. „Zakończenie Lata”.

Wzajemne wizyty pozwoliły poznać się, jak również swoje oczekiwania
w odniesieniu do pogłębiania międzynarodowych relacji.

Porównanie zasad, na których opiera się funkcjonowanie naszych miast, pozwala dostrzec wiele punktów wspólnych, które stanowią solidną bazę dla przyszłego partnerstwa.

W związku z tym, jako zwieńczenie wizyty, w ostatnim dniu pobytu, został podpisany list intencyjny o współpracy pomiędzy Będzinem a Obuchowem, który w przyszłości zaowocuje umową o współpracy miast partnerskich.

Wymiana doświadczeń między regionami górniczymi jest głównym
zagadnieniem 2. Forum Burmistrzów Solidarnej i Sprawiedliwej
Transformacji (Just Transition) w Weisswasser w Niemczech. Uczestniczy w
nim wiceprezydent Bytomia Michał Bieda.

Na forum zjechali włodarze wielu europejskich miast (m.in. z Polski,
Niemiec, Grecji, Czech, Węgier, Belgii, Bułgarii i Bośni i Hercegowiny),
lokalni aktywiści, przedstawiciele związanych z górnictwem firm,
górniczych związków zawodowych, a także Komisji Europejskiej. Bierze w
nim udział również minister środowiska Niemiec Svenja Schutze.

Burmistrzowie i prezydenci wspólnie podpisali „Deklarację o solidarnej i
sprawiedliwej transformacji”. Przypomnijmy, w grudniu 2018 r., na
szczycie klimatycznym w Katowicach, taką deklarację przyjęli przez
aklamację przedstawiciele 45 państw. Jej sygnatariusze potwierdzili, że
dla powodzenia działań zmierzających do stworzenia gospodarki
niskoemisyjnej, kluczowa jest społeczna aprobata dla zachodzących zmian.
Dlatego w pierwszej kolejności należy zapewnić bezpieczeństwo socjalne
pracownikom, których miejsca pracy ulegać będą likwidacji bądź
przekształceniu. Solidarność ma oznaczać również wspólną
odpowiedzialność wszystkich państw za środowisko naturalne.

Pierwsze Forum Burmistrzów Just Transition odbyło się we wrześniu 2018
r. Z inicjatywy Lefterisa Ioannidisa, ówczesnego burmistrza greckiego
miasta Kozani. Kozani jest stolicą regionu zachodniej Macedonii w
północno-zachodniej Grecji, jednym z największych centrów węgla
brunatnego na świecie.

Warto wspomnieć, że pod koniec 2017 r. Komisja Europejska uruchomiła nową inicjatywę skierowaną do regionów górniczych będących w okresie transformacji w Unii Europejskiej (Coal Regions in Transition). Na specjalnej platformie zbierano projekty mogące wspomóc transformacje regionów górniczych. W jej ramach pracowały dwie grupy robocze. Pierwsza skupiała się nad nowymi, m.in. prośrodowiskowymi technologiami, druga z kolei zajęła się wpływem społeczno-gospodarczym działań restrukturyzacyjnych w górnictwie. W lipcu 2018 r. strona polska wybrała 12 z zaproponowanych wstępnie 36 projektów do realizacji w ramach unijnego programu wsparcia dla regionów górniczych będących w transformacji. W kwietniu 2019 roku w Brukseli został otwarty stały sekretariat, obsługujący ten program. Realizacja konkretnych projektów nastąpi w ramach budżetu europejskiego na lata 2021-2027.

W Europie jest około 40 regionów, gdzie wybywa się węgiel, a wiele z nich stoi przed podobnymi wyzwaniami: stworzenie nowych miejsc pracy oraz sprawiedliwy podział unijnej pomocy na łagodzenie skutków transformacji.

Już po raz 35. w ramach Heimattreffen przy wspólnym stole spotkali się mieszkańcy Recklinghausen i Bytomia. Ta odbywająca się co dwa lata impreza, jak zawsze była okazją do rozmów i wspólnej zabawy społeczności, która w sercu nosi Bytom – swoje rodzinne miasto.

Zawsze podczas naszych wspólnych spotkań podkreślam, że Bytom i Recklinghausen łączą szczególne więzi, znacznie wykraczające poza ramy typowego i powszechnego partnerstwa miast – mówił prezydent Mariusz Wołosz, podczas otwarcia imprezy. Podpisana niemal 20 lat temu umowa partnerska między naszymi miastami była tylko formalnym potwierdzeniem faktycznej, długoletniej i stale rozwijającej się współpracy kulturalnej, gospodarczej i edukacyjnej – dodał prezydent.

W programie wizyty nie zabrakło czasu na wspomnienia o ludziach, których działalność przyczyniła się do zacieśnienia kontaktów pomiędzy obu miastami. Goszczący w Recklinghausen prezydent Mariusz Wołosz, jego zastępca Adam Fras oraz przewodniczący Rady Miejskiej Mariusz Janas, odwiedzili grób Johannesa Gaydy, zmarłego w 2014 roku wielkiego orędownika polsko-niemieckiego pojednania. Przypomnijmy, że za swoją działalności Gayda został uhonorowany tytułem Honorowego Obywatela Miasta Bytomia, a jego społeczno – obywatelską postawę docenił m.in. prezydent Niemiec, przyznając mu w 2002 roku Federalny Krzyż Zasług.

Prezydent Mariusz Wołosz spotkał się także z Christophem Tesche, burmistrzem Recklinghausen, z którym rozmawiał m.in. o organizacji obchodów 20. rocznicy podpisania umowy partnerskiej. Nasza współpraca ma już swoją bogatą historię, ale wciąż wiążę olbrzymie nadzieje na jej dalszy rozwój. Stale powinniśmy mieć na uwadze jak nadać jej nową dynamikę, treść i jakość – mówił prezydent Mariusz Wołosz.

Podobnie jak w latach ubiegłych tegoroczne Heimattreffen były nie tylko sentymentalną podróżą wielu pokoleń bytomian, spotkaniem przy wspólnym stole, ale też okazją do rozmów o planach na przyszłość. Imprezę uświetniły występy chórów Piccolo oraz Chorus sancti Gregorius, a także koncert orkiestry z Recklinghausen. Gwiazdą wieczoru był Mirosław Szołtysek.

Wspólne działania na rzecz
rozwoju transportu publicznego oraz elektromobilności, wspieranie działań na
rzecz innowacyjnej gospodarki, rozwój terenów zielonych oraz wymiana naukowa,
kulturalna i sportowa – to kilka z możliwych form współpracy, które będą
wspólnie realizować Górnośląsko- Zagłębiowska Metropolia oraz Metropolia Ruhry.
Te dwa wielkie organizmy miejskie podpisały 9 sierpnia w Katowicach
porozumienie o partnerstwie.

–
W rozwoju Metropolii chcemy korzystać z doświadczeń naszych zagranicznych
sąsiadów i stawiamy na aktywną współpracę- mówi Kazimierz Karolczak,
przewodniczący zarządu Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii. 

–
Metropolia Ruhry jest dla nas bardzo ważnym partnerem. Podobieństwo
industrialnej przeszłości, realizacja trudnego procesu restrukturyzacji i
świadomość wyzwań jakie stawia przed naszymi metropoliami współczesny świat, to
czynniki, które zachęcają do współdziałania. Zagłębie Ruhry zakończyło długi proces
restrukturyzacji i stało się centrum rozwojowym z gospodarką opartą na wiedzy.
Warto czerpać z doświadczeń naszych niemieckich partnerów, by Górnośląsko-
Zagłębiowska Metropolia mogła skuteczniej realizować swoje cele związane ze
zrównoważonym rozwojem- tłumaczy Kazimierz Karolczak.

W dokumencie wskazano obszary
współpracy. Metropolie będą działać na rzecz rozwoju transportu publicznego i
elektromobilności. Swoją aktywność nakierują na wsparcie procesów transformacji
w miastach z przemysłu ciężkiego w stronę nowoczesnej gospodarki. Promowane
będą badania oraz transfer wiedzy między metropoliami. Współpraca będzie
dotyczyć także rozwoju terenów zielonych. Realizowana będzie wymiana kulturalna
oraz sportowa. Dokument wskazuje także na wyzwania stojące przed metropoliami.
Należą do nich zmiany klimatyczne, procesy demograficzne oraz rewitalizacja
terenów poprzemysłowych. 

– Międzyregionalna europejska
wymiana z Metropolią GZM otwiera przed nami nowe szanse-mówi Karola
Geiß-Netthöfel, dyrektor regionalna Regionalnego Zrzeszenia Ruhry.

– Dzięki transferowi wiedzy,
doświadczeń i dobrych praktyk możemy się wzajemnie uczyć i rozwijać nasze
kompetencje. Jest to istotne dla kształtowania zmian strukturalnych oraz
stałego rozwoju konkurencyjności Metropolii Ruhry. Cieszymy się, że wraz z
Metropolią GZM będziemy mogli realizować wspólne projekty. Dotyczy to przede
wszystkim takich obszarów jak ekologia i środowisko, kształcenie i nauka oraz
cyfryzacja. W nich widzimy duży potencjał do wspólnych inicjatyw- wyjaśnia.

Podpisane porozumienia otwiera
drogę do wspólnych działań. Mają one polegać na m.in. wymianie informacji i
doświadczeń, realizacji wspólnych projektów oraz programów współpracy.
Metropolie będą też wspólnie występować w wydarzeniach na skalę międzynarodową.
Porozumienie zakłada także tworzenie grup roboczych. 

Zawarte porozumienie jest konsekwencją podpisanego
w ubiegłym roku listu intencyjnego. W pierwszej połowie lipca w Zagłębiu Ruhry
przebywała z wizyta studyjną delegacja przedstawicieli gmin członkowskich
Metropolii GZM. Dotyczyła ona niemieckich doświadczeń w zagospodarowaniu
terenów zielonych.

W dniu poprzedzającym podpisanie umowy delegacja z Metropolii
Ruhry odwiedziła Śląski Ogród Botaniczny w Radzionkowie oraz Park Śląski, a
także zapoznała się z ich funkcjonowaniem oraz planami rozwoju. Zwiedziła także
osiedle Nikiszowiec w Katowicach. W piątek goście spotkali się z
przedstawicielami Miasta Katowice. Rozmowy dotyczyły starań o tytuł „Katowice Zieloną
Stolicą Europy” w 2022 roku oraz Miejskiego Planu Adaptacyjnego, mającego na
celu przystosowanie miasta do funkcjonowania w dobie zmian klimatycznych. 

Regionalny Związek Zagłębia Ruhry (Metropolia
Ruhry): W jego skład wchodzą 53 gminy, leżące w centralnej części landu
Północna Nadrenia-Westfalia (zachodnie Niemcy). Mieszka w nich ok. 5,1 mln osób.
Największe miasta to: Dortmund, Essen, Duisburg, Bochum, Gelsenkirchen,
Oberhausen, Hagen, Hamm, Mülheim an der Ruhr, Herne, Recklinghausen, Bottrop. Zagłębie Ruhry z regionu przemysłowego stało się wiodącym
ośrodkiem badawczo-rozwojowym w Europie, gdzie koncertują się branże związane z
technologią i usługami. Funkcjonuje tam ok. 155 tys. przedsiębiorstw,
które wytwarzają ok. 5,6 proc. PKB Niemiec. Na 22 uczelniach studiuje ok. 290
tys. studentów.

www.regionalverbandruhr

Podczas wtorkowej konferencji prasowej Jerzy Kwieciński, Minister Inwestycji i Rozwoju oraz Marcin Krupa, prezydent Katowic poinformowali, że Katowice otrzymały status miasta-gospodarza Światowego Forum Miejskiego, które odbędzie się w czerwcu 2022 roku.

– Z niecierpliwością oczekiwaliśmy decyzji w tej sprawie i spodziewaliśmy
się, że dowiemy się o niej dopiero w przyszłym tygodniu podczas oficjalnego
spotkania UN Habitat, agendy ONZ odpowiedzialnej za Światowe Forum Miejskie.
Katowice miały bardzo silną konkurencję i pokonały Petersburg, Meksyk, a na
samym finiszu Dortmund – podkreślał minister Jerzy Kwieciński. – Aplikując
o możliwość organizacji Forum przedstawiliśmy dynamiczną transformację naszego
kraju w ostatnich latach. Jako symbol tych zmian pokazaliśmy Katowice, które
przeszły metamorfozę z ośrodka przemysłowego w nowoczesne miasto kultury, biznesu
i spotkań. Dziś Katowice mają swoje miejsce na mapie Polski i świata –
podkreślał minister Jerzy Kwieciński.

– To ogromne wyróżnienie nie tylko dla naszego miasta, ale dla całego
kraju. ONZ już drugi raz doceniło potencjał i możliwości Katowic do goszczenia
tak dużego wydarzenia, bo w grudniu zeszłego roku byliśmy gospodarzem Szczytu Klimatycznego.
Warto podkreślić, ze to dwa najważniejsze globalne wydarzenia organizowane
przez ONZ, a sprawne zorganizowanie Szczytu Klimatycznego bez wątpienia
wpłynęło na decyzję ONZ w sprawie Forum Miejskiego. Ogromnym wsparciem przy
realizacji tej inicjatywy wykazała się strona rządowa – a przede wszystkim
minister Jerzy Kwieciński. Jestem przekonany, że bez wsparcia strony rządowej
nie byłoby dzisiejszego sukcesu. To pokazuje, że współpraca na linii rząd –
samorząd przynosi realne efekty dla mieszkańców – podkreślał Marcin Krupa, prezydent Katowic. – Do naszych największych atutów, które
zrobiły wrażanie na delegatach ONZ podczas procesu aplikacyjnego należy przede
wszystkim udana transformacja, do której doszło w Katowicach w ostatniej
dekadzie. Przedstawiciele ONZ zauważyli, że do tej przemiany doszło przy ścisłej
współpracy z mieszkańcami. Ucieszył mnie fakt, że rosnąca partycypacja
mieszkańców w sprawy miasta, zaangażowanie katowiczan np. w budżecie
obywatelskim czy też prężny sektor NGO i stymulowanie tych aktywności przez
miasto zostało wysoko ocenione przez delegatów ONZ. Wysłuchaliśmy też wiele
pozytywnych komentarzy o naszym zaangażowaniu na rynku mieszkaniowym – m.in.
pod kątem realizacji programu „Mieszkaniu Plus” czy „Mieszkanie za remont”.
Poruszaliśmy też kwestie m.in. elektromobilności i polityki rowerowej –
dodał prezydent Marcin Krupa.

Światowe Forum Miejskie (World Urban Forum, WUF) to prestiżowa
międzynarodowa konferencja, którą organizuje agenda ONZ ds. urbanizacji i
osiedli miejskich UN-Habitat. Najbliższa edycja wydarzenia odbędzie się w 2020
r. w stolicy Zjednoczonych Emiratów Arabskich, Abu Zabi, natomiast poprzednie
dwa spotkania, które zorganizowano w Kuala Lumpur w Malezji i w Quito w
Ekwadorze, zgromadziły w każdym z tych miast ponad 20 tys. uczestników w każdym
z miast. Wydarzenie trwa tydzień. – Światowe
Forum Miejskie to najważniejsze globalne wydarzenie dla ludzi zajmujących się
polityką miejską, transformacją i rozwojem miast. Będzie to dla nas dobra
okazja do wymiany doświadczeń i pokazania naszych osiągnięć w tym zakresie
– podkreślał minister Jerzy Kwieciński.

Zabiegi o przyznanie Katowicom
możliwości organizacji WUF rozpoczęły się w zeszłym roku przy współpracy
Ministerstwa Inwestycji i Rozwoju oraz Miasta Katowice. Wśród polskich miast,
obok Katowic, strona rządowa rozważała także wskazanie Warszawy, Poznania lub
Łodzi. W ramach dalszych działań minister Jerzy Kwieciński wspólnie z
prezydentem Marcinem Krupą prezentowali w marcu tego roku kandydaturę Katowic w
Kenii, a następnie delegaci ONZ wizytowali Katowice.

Wzmocnienie unijnej polityki spójności w kontekście wspierania rozwoju europejskich obszarów metropolitalnych, kontynuacja już rozpoczętych programów unijnych w tym zakresie oraz utrzymanie dotychczasowego poziomu inwestycji w tym obszarze. To postulaty, które zostały sformułowane w Deklaracji Rzymskiej, podpisanej w piątek (26 października) podczas – odbywającego się w tym roku w Rzymie – Forum European Metropolitan Authorities. Wśród sygnatariuszy Deklaracji jest również Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia.

– W dyskusji o rozwoju i umocnieniu pozycji europejskich obszarów metropolitalnych, nie mogło nas oczywiście zabraknąć – mówi Kazimierz Karolczak, przewodniczący zarządu Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii, który w piątek (26 października) wraz z przedstawicielami innych unijnych obszarów metropolitalnych, podpisał Deklarację Rzymską.

– W podpisanej Deklaracji podkreślona została kluczowa rola metropolii i obszarów metropolitalnych jako narzędzi, które mogą skutecznie wspomagać rozwiązywanie problemów, z którymi zmagają się europejskie miasta. To m.in. kwestie związane z usprawnieniem transportu publicznego, walka z niską emisją czy kwestie związane z planowaniem przestrzennym. Przyglądając się katalogowi zadań, który przypisywany jest metropoliom europejskim, zdaniem sygnatariuszy, obszary te – na szczeblach ogólnokrajowych – powinny stawać się częścią komitetów sterujących, by pomagać identyfikować problemy oraz szukać rozwiązań, co później miałoby odzwierciedlenie w unijnych funduszach strukturalnych. Deklaracja to również potwierdzenie dalszej chęci współpracy europejskich miast i obszarów metropolitalnych w umacnianiu ich pozycji podczas dyskusji na temat kształtowania przyszłych programów unijnych – dodaje Karolczak.

Obok Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii, Deklaracja Rzymska została przyjęta również przez m.in. obszar metropolitalny Rzymu, Turynu, Krakowa, Warszawy, Barcelony, Lizbony i Helsinek.

Forum European Metropolitan Authorities odbyło się po raz czwarty, tym razem w Rzymie. Poprzednia jego edycja miała miejsce w Warszawie.