W roku 2029 jedno wybrane miasto w Polsce zostanie Europejską Stolicą Kultury i na 12 miesięcy wypełni się wyjątkowymi wydarzeniami kulturalnymi i projektami społecznymi. Górnośląsko— Zagłębiowska Metropolia ma ambicję zdobyć ten tytuł dla wszystkich swoich mieszkańców.

Historia projektu Europejskiej Stolicy Kultury jest długa. Sięga bowiem roku 1985. Wtedy po raz pierwszy swój pomysł wyróżnienia tym prestiżowym tytułem wybranego miasta zrealizowała grecka minister kultury Melina Mercouri. Od tego czasu, co roku jedno miasto z Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej, a teraz Unii Europejskiej, było mianowane na 12 miesięcy Europejską Stolicą Kultury.

A ponieważ Unia rozrastała się o nowe kraje, od 2001 roku już dwa miasta w dwóch różnych krajach otrzymywały ten tytuł. Kraje, w których wybiera się ESK, zmieniają się cyklicznie, dlatego tytuł ESK świętowaliśmy w Polsce już dwukrotnie – w 2000 roku w Krakowie i w 2016 roku we Wrocławiu. Trzecia szansa przed polskimi miastami otworzyła się na rok 2029. Konkurs, w którym zostanie wybrane, właśnie został ogłoszony przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

SAME KORZYŚCI

Łatwo wyobrazić sobie, jakie korzyści niesie ze sobą tytuł. Obchody roku ESK to ogromna szansa dla laureata tego konkursu. Na Europejskiej Stolicy Kultury skoncentrowana jest uwaga całej Europy. Ambitny program kulturalny, jaki proponuje w roku obchodów, przyciąga odwiedzających z całego kraju i Europy. Wywołuje też większe zainteresowanie mediów, w tym także zagranicznych. W ten sposób wyróżnione miasto buduje swój pozytywny wizerunek, nie tylko w swoim kraju, ale na poziomie całego kontynentu. Także mieszkańcy, włączeni w obchody roku ESK nie tylko jako odbiorcy, ale współtworzący jego program, lepiej postrzegają swoje miasto i zwiększają poczucie przynależności do niego.

Tym bardziej jasne jest, że tłumy odwiedzających to także ogromna korzyść dla lokalnej gospodarki. Goście śpią w hotelach, korzystają z lokalnych usług, jedzą w restauracjach. Belgijskie miasto Mons, ESK 2015, obliczyło, że każde wydane jedno euro przyniosło pięć euro zysku. Wrocław, z samej tylko sprzedaży biletów, akredytacji i gadżetów związanych z tytułem, zanotował 42 mln zł przychodu.

KATOWICE CHORĄŻYM GZM

Konkurs o tytuł Europejskiej Stolicy Kultury skierowany jest do miast i tylko one mogą starać się o jego uzyskanie. Jednak historia pokazuje, że może go zdobyć organizacja zrzeszająca miasta i gminy. Najlepszym przykładem był tytuł ESK dla niemieckiego Essen w 2010, które to miasto stało się swego rodzaju „chorążym” całego Zagłębia Ruhry.

To przykład szczególnie inspirujący, biorąc pod uwagę podobieństwa między Zagłębiem Ruhry a Górnośląsko-Zagłębiowską Metropolią, choćby industrialne dziedzictwo i gęstość zaludnienia. W przypadku Metropolii, rolę chorążego kandydatury zgodziło się przyjąć miasto Katowice. We współpracy z Sosnowcem, który zadba o niezbędną równowagę tego, co zagłębiowskie, przygotują wniosek aplikacyjny, który należy złożyć do Ministerstwa Kultury do 15 września 2023 roku.

KULTURA DLA MIESZKAŃCÓW

Kandydatura Katowic i Metropolii ma szanse wyznaczyć nowy rozdział historii konkursu ESK. Na tytuł ma szansę silny, ponadmiejski organizm, który choć podzielony na 41 jednostek, stanowi tak naprawdę jedną całość. Łączy je wspólna najnowsza historia, ale i wyzwania przyszłości. Wspólnota ta jednak nie jest jeszcze w pełni zakorzeniona w świadomości mieszkańców. Tymczasem kultura może stać się jednym z czynników budujących wspólną świadomość, a nawet tożsamość metropolitalną. Kultura, która jest polem spotkania się ludzi, pozwala im się lepiej poznać, zatrzeć podziały, wyzwolić poczucie wspólnotowości. Program Europejskiej Stolicy Kultury jest w pierwszej kolejności skierowany do mieszkańców, i to mieszkańcy będą także tworzyć kandydaturę Metropolii. Kluczem do sukcesu jest partycypacyjność. Dlatego tworzeniu aplikacji będą towarzyszyć pogłębione badania opinii mieszkańców Metropolii. W ten sposób nie tylko poznamy potrzeby tych, którzy biorą udział w życiu kulturalnym. Równie ważni będą ci, którzy w nim nie uczestniczą.

To nowość – po raz pierwszy zbadane zostaną powody braku uczestnictwa, a wnioski posłużą do tego, żeby zbudować i poszerzyć metropolitalną publiczność. Kandydatura w wymiarze artystycznym ma w pełni wykorzystać lokalny potencjał. Podkreślić, że twórcy z Metropolii działają już w europejskim obiegu i ten obieg zintensyfikować. Ale obok wymiaru artystycznego kandydatura Katowic i Metropolii będzie miała równie silny aspekt społeczny. Będzie oparta o przekonanie, że poprzez projekty kulturalne możemy pogłębiać spójność społeczną. To będzie także kandydatura zrównoważona i nastawiona na rozwiązania ekologiczne. Promująca transport zbiorowy.

Katowice startowały już w konkursie o tytuł ESK, walcząc o tytuł w roku 2016. Wtedy miasto dotarło do II etapu konkursu, który ostatecznie wygrał Wrocław. I mimo braku ostatecznego sukcesu, już sam proces starań przyniósł spektakularne efekty. Miasto zyskało zupełnie nowy wizerunek na zewnątrz. Mieszkańcy uwierzyli w jego potencjał. Działania kulturalne nabrały nowego rozmachu i wymiaru. Teraz ta szansa stoi także przed Metropolią.

Autor:  Łukasz Kałębasiak Katowice Miasto Ogrodów

W Polsce dwa miasta uzyskały tytuł ESK — Kraków w 2000 roku oraz szesnaście lat później Wrocław. Naszego dolnośląskiego sąsiada zapytaliśmy o korzyści z osiągnięcia tej prestiżowej w Unii Europejskiej marki.

Dominika Kawalerowicz dyrektorka Wrocławskiego Instytutu Kultury:  Europejska Stolica Kultury Wrocław 2016 bezpowrotnie zmieniła miasto. Wysiłkiem ponad 170 tysięcy twórców kultury, artystów i wolontariuszy udało się zbudować zbilansowany i różnorodny program. W samym roku 2016 odbyło się ponad 2000 wydarzeń, w których wzięło udział ponad 5 milionów osób (mieszkańców i turystów). Trzeba pamiętać, że tytuł ESK to nie tylko rok celebracji kultury – to także intensywne lata przygotowań wypełnione wieloma wydarzeniami w przestrzeni miasta (nierzadko współtworzonymi przez samych wrocławian) oraz prezentacjami – poprzez działania kulturalne – ducha miasta poza jego granicami. W latach 2015-2016 odbyło się ponad 100 prezentacji Wrocławia – od Japonii, przez Ukrainę na Hiszpanii kończąc.

– To wielki wysiłek włożony w organizację działania przed rokiem obchodów oraz ważne zmiany po jego zakończeniu. W trakcie przygotowań oddano do użytku kilkanaście nowych przestrzeni dla kultury, takich jak Barbara, Kino Nowe Horyzonty, Narodowe Forum Muzyki czy wyremontowany Teatr Muzyczny Capitol. ESK powstało wspólnym wysiłkiem biura organizacyjnego, Prezydenta i Urzędu Miasta, Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, ogólnopolskich, rządowych agend odpowiedzialnych za turystykę i kulturę. Wrocław do współtworzenia zaprosił również inne polskie miasta, które brały udział w konkursie, tworząc trwałą sieć – Koalicja miast dla kultury.

– Po ESK w mieście pozostało wiele emocji i procesów. Powstał program dla kultury, a środowisko aktywistyczne na trwałe zyskało swój głos. Europejską Stolicą Kultury miasto się staje i na zawsze nią pozostaje. [WT]

Artykuł pochodzi z magazynu „W Metropolii” nr 14 / grudzień 2022

Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia rozstrzygnęła powtórzony przetarg na grupowy zakup gazu dla części swoich gmin w 2023 r. W ramach postępowania wpłynęła jedna oferta od PGNiG Obrót Detaliczny na łączną kwotę 53,9 mln zł, która jest niższa od kwoty zaproponowanej w poprzednim, unieważnionym postępowaniu.

Był to drugi przetarg przeprowadzony dla gmin, które w ubiegłym roku zdecydowały się na zakup gazu jedynie na 2022 r. Przedmiotem zamówienia był zakup paliwa o łącznym wolumenie 110,5 GWh na 2023 r. w podziale na dwa zadania.

W ofercie złożonej przez PGNiG Obrót Detaliczny zadanie pierwsze wyceniono na 25,4 mln zł, a zadanie drugie na 28,5 mln zł. Łącznie daje to kwotę 53,9 mln zł przy budżecie zamawiających na poziomie 58,9 mln zł.

– Nie tylko otrzymaliśmy oferty na obie części postępowania ale również są one niższe o 34,7 proc. od kwoty w pierwszym przetargu, który unieważniliśmy pod koniec października tego roku. Decyzję, aby powtórzyć postępowanie, podjęliśmy właśnie ze względu na zbyt wysokie ceny paliwa gazowego. Dzisiaj widzimy, że był to dobry ruch – mówi Karolina Mucha-Kuś, dyrektor Departamentu Projektów i Inwestycji w GZM. Dodaje, że niższa cena gazu w obecnym przetargu wynika wprost z sytuacji na rynku energii.

W przetargu na grupowy zakup gazu na 2023 r. uczestniczyły miasta i gminy: Bobrowniki, Chorzów, Czeladź, Dąbrowa Górnicza, Gliwice, Katowice, Knurów, Kobiór, Mierzęcice, Psary, Ruda Śląska, Siewierz, Sławków, Świętochłowice, Wyry i Zabrze, a także samorządowe jednostki organizacyjne, m.in. Planetarium Śląskie, Muzeum Hutnictwa w Chorzowie, Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu, Teatr Miejski w Gliwicach, Pałac Kultury Zagłębia, gminne domy kultury, biblioteki miejskie czy zakłady opieki zdrowotnej.

Przypomnijmy, że w grudniu ubiegłego roku rozstrzygnięto przetarg na grupowy zakup gazu dla 32 miast i gmin, przy czym część samorządów zdecydowała się na zakup paliwa na dwa lata (2022-2023), a część tylko na rok. Jedyną ofertę złożyło wtedy PGNiG Obrót Detaliczny na kwotę 84,3 mln zł, a łączny wolumen zamówienia wynosił 198,7 GWh.

Obok metropolitalnej grupy zakupowej gazu, która powstała w 2019 r., funkcjonuje także grupa zakupowa energii elektrycznej – ostatni jej przetarg obejmował 115 zamawiających, którzy zakupili prąd na lata 2022-2023, uzyskując średnią cenę na poziomie 505,35 zł/MWh. Utworzone przez GZM grupy zakupowe są największymi tego typu podmiotami w kraju.

Przedstawiciele sześciu samorządów podpisali dziś ze spółką PKP PLK umowy na realizację projektów dofinansowanych w ramach rządowego programu Kolej Plus. Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia jest partnerem we wszystkich tych projektach oraz zapewniła tym samorządom sfinansowanie wkładu własnego do realizowanych inwestycji.

Zaangażowanie finansowe GZM w planowane inwestycje to ponad 317 mln złotych. Ich całkowita wartość to prawie 1,5 mld złotych. Już wcześniej GZM zleciła opracowanie dokumentacji przedprojektowych dla tych inwestycji oraz w całości sfinansowała to zadanie. Dzięki dobrze przygotowanej dokumentacji oraz poziomowi dotacji na pokrycie przez gminy wkładu własnego, projekty te zostały ocenione najlepiej w skali całego kraju. Dzięki temu wszystkie 6 projektów liniowych z terenu Metropolii zostało zakwalifikowanych do realizacji w ramach Programu „Kolej Plus”.

– Dzięki tym dotacjom w Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii wybudowanych i wyremontowanych zostanie łącznie ok. 100 km torów – podkreśla Kazimierz Karolczak, przewodniczący zarządu GZM. – To poprawi skomunikowanie naszych gmin z miastem wojewódzkim i stolicą metropolii – z Katowicami. Rozbudowa infrastruktury torowej jest kluczowa dla usprawnienia funkcjonowania transportu szynowego, ponieważ naszym celem jest to, aby pociągi Kolei Metropolitalnej w godzinach szczytu kursowały co kilkanaście minut. Obok twardych inwestycji, jak właśnie budowa nowych torów, równie istotne jest także podejmowanie przez nas szeregu innych działań, dzięki którym poprawiamy ofertę komunikacyjną w GZM. To finansowanie zwiększonej częstotliwości kursowania pociągów, na które od 2019 roku przeznaczyliśmy 33 mln zł oraz pogłębianie integracji biletowej, co pozwala pasażerom na bardziej swobodne łączenie różnych środków transportu w swoich codziennych podróżach – dodaje przewodniczący Karolczak.

Teraz czas na projekt i realizację

Dzięki inwestycjom niemal 100 km torów kolejowych zostanie odbudowanych, rozbudowanych lub przywróconych ruchowi pasażerskiemu. Na trasach powstanie 14 nowych przystanków osobowych.

– Od planów i koncepcji przechodzimy dzisiaj do najbardziej widocznego etapu powstania Kolei Metropolitalnej, czyli budowy nowych lub modernizacji istniejących torów, a także budowy nowych przystanków kolejowych, które w znacznym stopniu sprawią, że kolej będzie bardziej dostępna dla mieszkańców – mówi Grzegorz Kwitek, członek zarządu GZM, w którym odpowiada za rozwój transportu publicznego.

– Podpisanie umów, to – owszem – początek budowy, ale to także niejako zwieńczenie dotychczasowych prac nad obszerną dokumentacją, która jest wymagana przy tego typu inwestycjach. Było to możliwe dzięki dobrej współpracy i skoordynowaniu działań w ramach samej Metropolii, ale również dobrej współpracy z gminami, które z nami bezpośrednio sąsiadują i z Urzędem Marszałkowskim Województwa Śląskiego. Realizacja dofinansowanych projektów z Kolei Plus ma również ogromne znaczenie dla dalszych planów inwestycyjnych związanych z budową dodatkowych torów dla potrzeb Kolei Metropolitalnej na głównych liniach kolejowych – dodaje Kwitek.

Kolejnym etapem po podpisaniu umów będzie ogłoszenie przez PKP PLK postępowań przetargowych na opracowanie szczegółowej dokumentacji projektowej, która będzie podstawą do przygotowania przetargów na prace budowlane. Wyjątkiem jest projekt zakładający odtworzenie ruchu pasażerskiego pomiędzy Gliwicami a centrum Katowic przez południowe dzielnice Zabrza, Rudy Śląskiej, z nowym przystankiem w Chorzowie, gdzie od razu zostanie ogłoszony przetarg w formule zaprojektuj i wybuduj.

– Muszę podkreślić niesamowity wkład merytoryczny zespołu Wydziału Kolei Metropolitalnej w przygotowanie wniosków, dokumentacji, jej weryfikację i konsultację oraz dopilnowanie całej sfery logistyki projektu, przy wsparciu całego Departamentu Komunikacji i Transportu naszego urzędu. Podkreślam bardzo dobrą współpracę z wykonawcami oraz wszystkimi partnerami projektu, za którą serdecznie dziękuję – dodaje Wojciech Dinges, pełnomocnik zarządu GZM ds. transportu szynowego.

6 inwestycji

Umowy dotyczą prac na szeregu linii kolejowych. Mowa o:

• budowie drugiego toru w kierunku Rybnika na odcinku Katowice Ligota – Orzesze-Jaśkowice,
• odbudowie połączenia kolejowego z centrum Pyskowic,
• odtworzenie alternatywnego połączenia pasażerskiego Katowic z Tychami przez katowickie dzielnice Kostuchna i Murcki,
• odtworzeniu ruchu pasażerskiego pomiędzy Gliwicami a centrum Katowic przez południowe dzielnice Zabrza, Rudy Śląskiej, z nowym przystankiem w Chorzowie,
• odtworzeniu bezpośredniego połączenia centrum Dąbrowy Górniczej ze Strzemieszycami i Sławkowem,
• budowie linii kolejowej między Bytomiem a Rudą Śląską Chebziem, przez Orzegów.

Drugi tor przez Mikołów

Inwestycja, której miastem liderem jest Mikołów, polegać będzie na budowie drugiego toru w kierunku Rybnika na odcinku Katowice Ligota – Orzesze-Jaśkowice. Dzięki niej zniknie kolejowe „wąskie gardło” – do tej pory pociągi poruszały się tu po jednym torze.

– To bardzo ważny projekt dla Mikołowa – mówi Mateusz Handel, zastępca burmistrza Mikołowa. – Dzięki programowi Kolej Plus powstanie nowa 27 kilometrowa linia kolejowa biegnąca z Katowic przez Mikołów i Łaziska Górne do Orzesza Jaśkowic – równolegle do istniejącej trasy nr 140. Dzięki niej zwiększy się przepustowość linii i częstotliwość uruchamianych składów (szczególnie w porannych i popołudniowych szczytach przewozowych). Inwestycja świetnie wpisuje się w świeżo wybudowane centrum przesiadkowe w Mikołowie.

Cały czas rozwijamy naszą infrastrukturę. W ramach projektu w mieście powstaną także dwa nowe przystanki kolejowe. Transport zbiorowy – jako najbardziej ekologiczny sposób podróżowania – jest rozwiązaniem, na które w naszym mieście stawiamy szczególnie mocno – dodaje.

Pyskowice Miasto – powrót pociągów po ponad 20 latach

Ruch pasażerski do stacji Pyskowice Miasto został zatrzymany w 2000 roku. Od tego momentu pociągi pasażerskie przejeżdżające przez Pyskowice zatrzymywały się na stacji znajdującej się poza centrum miasta.

– Projekt przywrócenia połączenia kolejowego (linia nr 198) Pyskowice Miasto – Pyskowice i dalej w ramach planowanej Kolei Metropolitalnej jest dla Pyskowic jak skok cywilizacyjny – mówi Adam Wójcik, burmistrz Pyskowic. – Zintegrowany system komunikacji, P&R, szybkie i ekologiczne przemieszczanie się do centrum aglomeracji śląskiej jest kluczowe dla rozwoju Pyskowic. Połączenie kolejowe daje nam możliwość zdywersyfikowania trudnej już dziś sytuacji na drogach wlotowych i wylotowych z miasta. Biorąc zaś pod uwagę, że większość aktywnych zawodowo pyskowiczan pracuje w Gliwicach, Zabrzu, Bytomiu czy Katowicach – tą inwestycją dajemy im możliwość tańszego i komfortowego przemieszczania się – dodaje burmistrz.

Z Katowic do Tychów przez Murcki i Kostuchnę

Kolejne umowa dotyczy utworzenia alternatywnego połączenia aglomeracyjnego Tychy – Katowice Murcki – Katowice Ligota, na linii kolejowej nr 142.

– Realizacja inwestycji kolejowych w ramach Kolei Plus to efekt wspólnych starań naszego miasta i GZM. Mieszkańcy dzięki temu zyskają nowe możliwości transportowe, wpisujące się w przyjętą przez nas strategię rozwoju transportu zrównoważonego, w którym transport szynowy jest niezwykle istotny. Wybudowaliśmy centra przesiadkowe o wartości ponad 260 mln zł, jesteśmy w trakcie zmiany polityki parkingowej, która ma na celu zwiększenie rotacji samochodów w centrum miasta. Stawiamy na rozwój tramwajów, a także regularnie wymieniamy tabor autobusowy na komfortowy i ekologiczny. Do dyspozycji mieszkańców jest system rowerów miejskich oraz około 190 km dróg rowerowych. Ważnym rozszerzeniem tych działań będą inwestycje kolejowe, które wpłyną na komfort podroży, szczególnie mieszkańców południowych dzielnic Katowic – mówi Bogumił Sobula, I wiceprezydent miasta Katowice.

Z Bytomia do Gliwic przez Zabrze i Rudę Śląską

W ramach rządowego programu odbudowana zostanie również linia kolejowa między Bytomiem i Rudą Śląską. Na trasie powstaną dwa nowe przystanki – w Bytomiu przy ulicy Zabrzańskiej i w rudzkim Orzegowie. W Chebziu linia łączyć się będzie z główną linią kolejową łączącą Katowice z Gliwicami. Co ważne – pociągi będą mogły tu być kierowane w obu kierunkach. Dzięki temu pociągi kursujące z Bytomia do Gliwic będą mogły jechać przez centrum Zabrza i Rudę.

– Kolej metropolitalna będzie istotną poprawą oferty komunikacji publicznej w naszym regionie – mówi Mariusz Wołosz, prezydent Bytomia. – Budowa nowego połączenia kolejowego między Bytomiem a Rudą Śląską i Zabrzem w ramach programu „Kolej Plus” z pewnością będzie atrakcyjnym rozwiązaniem dla osób pracujących i uczących się w tych miastach. Szybkie i bezkolizyjne połączenia między miastami to, coś, czego oczekują od nas mieszkańcy i przedsiębiorcy. Bez rozwoju połączeń kolejowych nie rozwiniemy mobilności w Metropolii – dodaje prezydent Bytomia.

Łącznik w Dąbrowie Górniczej

Prace wykonywane w Dąbrowie Górniczej będą polegać na odtworzeniu bezpośredniego połączenia centrum miasta ze Strzemieszycami.

– W naszej części programu Kolej Plus mowa o zadaniu, który dotyczy budowy łącznika między stacjami w Gołonogu i Tworzniu. Dla Dąbrowy Górniczej to byłaby niezwykle ważna inwestycja, bo dzięki niej otworzyłaby się możliwość bezpośredniego skomunikowania centrum naszego miasta z Małopolską i Krakowem – mówi Damian Rutkowski, wiceprezydent Dąbrowy Górniczej.

Budowie łącznika ma towarzyszyć rozbudowa stacji w Gołonogu i odbudowa przystanku osobowego Tworzeń.

Alternatywne połączenie Katowic i Gliwic przez Rudę Śląską

Inwestycja, której miastem-liderem jest Ruda Śląska, zakłada przygotowanie alternatywnego połączenia aglomeracyjnego Gliwice – Ruda Kochłowice – Katowice. Na trasie tej pociągi będą się zatrzymywać na nowych lub odbudowanych stacjach i przystankach kolejowych: w rejonie os. Wyzwolenia w Gliwicach, w zabrzańskich Makoszowach, w rudzkich Bielszowicach, Halembie, Wirku i Kochłowicach oraz na nowym przystanku w Chorzowie-Batorym.

– Uruchomienie tego połączenia kolejowego skomunikuje południowe dzielnice Rudy Śląskiej z miastami o dużym potencjale społeczno-gospodarczym wchodzącymi w skład Metropolii. Wykorzystując potencjał połączeń kolejowych, pozwoli też mieszkańcom pracującym poza Rudą Śląską na szybkie dotarcie do pracy – mówi Michał Pierończyk – prezydent Rudy Śląskiej.

– Podróże między miastami metropolii pochłaniają znaczną część naszego czasu. Wprowadzone rozwiązania kolejowe w ramach Programu Kolej Plus w znacznym stopniu pozwolą nam ten czas zaoszczędzić, wpłyną też na poprawę komfortu naszych podróży – dodaje.

Choinka w każdej dzielnicy, bombki przygotowane przez uczniów katowickich szkół oraz dzielnicowe jarmarki. Do tego pełen atrakcji Jarmark Bożonarodzeniowy na katowickim Rynku. W grudniu Katowice będą wypełnione świąteczną atmosferą.

– Setki, jeśli nie tysiące mieszkańców naszego miasta już odwiedziły tegoroczny Jarmark Bożonarodzeniowy na katowickim Rynku. Ze względu na konieczność wprowadzenia oszczędności zdecydowaliśmy się na organizację jednej dużej przestrzeni, która przyciąga odwiedzających świątecznym klimatem. Jednak nie zapominamy o dzielnicach naszego miasta, w których staną świąteczne choinki, a do tego w części dzielnic odbędą się mniejsze jarmarki – mówi Marcin Krupa, prezydent Katowic. – Na płycie Rynku stoi już świąteczne drzewko – to 14-metrowy świerk, który przyjechał do nas z Orzesza. Na uroczyste uruchomienie światełek na tej choince zapraszam, zwłaszcza najmłodszych mieszkańców naszego miasta, w najbliższą środę o godz.17.00 – dodaje prezydent. Dekoracje na tej choince zapewni firma Turon.

28 listopada przy sztucznej Rawie, w miejscu gdzie latem stoją feniksy kanaryjskie  ustawione zostały 3 choinki, których dekoracje stanowić będą bombki przygotowane przez dzieci z katowickich placówek oświatowych. To już 7. edycja akcji. W tym roku zaangażowało się w nią 88 przedszkoli i szkół.

W związku z tym, że zdecydowanie najwięcej mieszkańców odwiedza Jarmark Bożonarodzeniowy w weekendy, a liczba miejsc postojowych w centrum miasta jest ograniczona zachęcamy do korzystania z bezpłatnych parkingów na katowickich centrach przesiadkowych. Na parkingach przy CP w Zawodziu i Brynowie łącznie dostępnych jest ok. 900 miejsc parkingowych, a dojazd z nich tramwajem na katowicki Rynek nie zajmuje więcej niż kilkanaście minut.

Świąteczne drzewka w dzielnicach

W dzielnicach, również montowane lub przyozdabiane będą choinki. Pomimo ograniczenia liczby montowanych ozdób świątecznych, Katowice starają się by takie elementy pojawiły się w różnych częściach miasta. W ubiegłym tygodniu świąteczne drzewka stanęły już m.in. w Bogucicach, Koszutce, Dąbrówce Małej, Szopienicach, Nikiszowcu, Zarzeczu, Ligocie i Giszowcu. W kolejnych dzielnicach choinki będą ustawiane w najbliższych dniach.

Jarmark na Nikiszu

Zdecydowanie największym jarmarkiem dzielnicowym, który już dawno swoim rozmachem i zainteresowaniem ze strony mieszkańców wyszedł poza granice swojej dzielnicy jest „Jarmark na Nikiszu” (9-11 grudnia br.). W tym roku czeka nas 15. edycja tego jednego z najbardziej popularnych jarmarków w regionie, który przyciąga swoją niepowtarzalną atmosferą i klimatem. Jak co roku, spodziewamy się wielu odwiedzających, którzy przybędą na Nikiszowiec z różnych części Katowic, regionu oraz Polski, a nawet zza granicy.

Dlatego zachęcamy wszystkich do przyjazdu na Jarmark bezpłatnymi liniami autobusowymi. Specjalnie z tej okazji przygotowane zostały dwie takie linie, które będą jeździć wahadłowo. Pierwsza kursować będzie z katowickiego dworca podziemnego przy Dworcu PKP (stanowisko nr 10), przez Centrum Przesiadkowe Sądowa i Centrum Przesiadkowe Zawodzie (gdzie istnieje możliwość skorzystania z darmowego parkingu) do przystanku Janów-Zamkowa Skwer, znajdującego się tuż przy terenie wydarzenia. Druga krótsza linia łączyć będzie 2 nieodpłatne parkingi: przy Katowickim Cmentarzu Komunalnym (ul. Murckowska 9), z parkingiem przy rondzie usytuowanym w bliskim sąsiedztwie Nikiszowca (między ul. Gospodarczą a ul. Szopienicką, obok Szpitala Specjalistycznego MAVIT).

W piątek (9.12) każda linia zacznie kursować o godz. 14.00 i będzie jeździć co 30 minut aż do godz. 20.30. W sobotę i w niedzielę (10-11.12) początek kursów o godz. 11.00, a ich częstotliwość – co 20 minut, także do godz. 20.30. Na obu trasach jeździć będą głównie autobusy elektryczne.

Jarmarki dzielnicowe

Od kilku lat, mieszkańcy niektórych dzielnic decydują o organizacji w swoich dzielnicach jarmarków świątecznych w ramach budżetu obywatelskiego. W tym roku jarmarki takie odbędą się południowych dzielnicach Katowic:

• Jarmark Bożonarodzeniowy w Zarzeczu (4.12.2022, godz. 9.00-17.00) – Zapraszamy do domu kultury w Zarzeczu przy ul. Stellera 4 na świąteczny jarmark, podczas którego będzie okazja do zakupu oryginalnych ozdób i upominków.
• Jarmark Bożonarodzeniowy w Podlesiu (10.12.2022, godz. 12.00-18.00) – Jarmark odbędzie się na terenie MDK „Południe” w Podlesiu przy ul. Sołtysiej 25. Zapraszamy na stoiska ze świątecznym rękodziełem. W programie warsztaty pierniczkowe (15.00 i 16.00), na których ozdobimy pierniki na choinkę. Przez cały czas trwania jarmarku zapraszamy do kawiarenki z gorącą czekoladą.
• Jarmark Bożonarodzeniowy w Kostuchnie (11.12.2022, godz. 14.00-19.00) – Świąteczny jarmark przy parafii Trójcy Przenajświętszej w Kostuchnie. W programie: występy chóru „Słowiczek” (16.00) i chóru żeńskiego „Les Demoiselles” (18.00), stoiska z ręcznie wykonanymi ozdobami świątecznymi oraz miodami z lokalnych pasiek.
• Jarmark Świąteczny w Murckach (11.12.2022, godz. 12.00-17.00) – Świąteczny jarmark na rynku murckowskim. W programie m.in.: dziecięce popisy estradowe murckowskich przedszkolaków i uczniów szkół podstawowych, występy teatru „Gabi Art.”, kapeli góralskiej „Maliniorze”, zespołu regionalnego „Podlesianki” oraz pokaz ogni grupy artystycznej OKB.
• Jarmark Bożonarodzeniowy w Giszowcu (17-18.12.2022, godz. 10.00-19.00) – dwudniowe wydarzenie, które odbędzie się na terenie MDK Giszowiec. Na odwiedzających czekać będą stoiska handlowe z rękodziełem i lokalnymi produktami, akcja „Dar za Dar” czyli choinka dla krwiodawcy, koncerty „Gosia Markowska Band” i Marty Fydryszyn z zespołem, spektakle „Teatru Trip” oraz wspólne kolędowanie z kapelą góralską „Póki Co”.

Zimowe atrakcje

Dzięki sprzyjającej pogodzie od 18 listopada działa także lodowisko przy katowickim Rynku. Tafla o wymiarach 10 na 40 metrów stoi na ulicy Mickiewicza, tuż obok DH Skarbek. Obsługują ją pracownicy MOSiR-u Katowice. Dla posiadających łyżwy korzystanie z lodowiska jest bezpłatne. Ci, którzy sprzętu nie mają mogą go na miejscu wypożyczyć. Za łyżwy czy kask trzeba zapłacić 8 zł za godzinę. Za pingwina lub misia do nauki jazdy – 15 zł za godzinę. Wypożyczalnia jest czynna od poniedziałku do piątku w godzinach 12.00-20.00 oraz w weekendy w godzinach 10.00-20.00.

Drugie lodowisko „pod chmurką” zostanie udostępnione mieszkańcom w parku Murckowskim. – Otwarcie lodowiska w Murckach planujemy na 3 grudnia. Mrożenie tafli jest zależne od pogody – warunkiem jest brak deszczu i temperatura oscylująca w granicach zera. Mieszkańcy będą mogli korzystać ze ślizgawki do końca marca – zapowiedział Daniel Muc, dyrektor MOSiR-u w Katowicach. Lodowisko o wymiarach 60 na 28 m będzie czynne od poniedziałku do piątku w godz. 8.00-22.00 oraz w soboty i niedziele od 12.00 do 22.00. Tu również zostanie uruchomiona wypożyczalnia sprzętu, której cennik będzie analogiczny jak w tej na katowickim Rynku.

Również Zakład Zieleni Miejskiej jest w gotowości by jak tylko pojawią się odpowiednie warunki atmosferyczne uruchomić tor saneczkowy w Parku Kościuszki. Aby było to możliwe i nasypany śnieg mógł się utrzymać temperatura powietrza musi wynosić nie więcej niż -5 ̊C, przy czym przez następne 24h temperatura nie może przekroczyć 0 ̊C.

Źródło: UM Katowice

Kozubek to staw znajdujący się na terenie należącym w przeszłości do Kopalni Kleofas, na granicy osiedla Witosa, Załęża oraz dzielnicy Batory w Chorzowie. Przestrzeń wokół obecnie dzikiego zbiornika zostanie zrewitalizowana, by mieszkańcy zyskali dostęp do kolejnego atrakcyjnego i bezpiecznego miejsca rekreacji. Inwestycja to efekt wybranego w głosowaniu projektu w ramach Budżetu Obywatelskiego w Katowicach.

– Budżet Obywatelski i Zielony Budżet miasta Katowice to narzędzia, dzięki którym mieszkańcy mogą realizować zadania, na których najbardziej im zależy. Wśród zadań wybranych przez mieszkańców jest rewitalizacja Stawu Kozubek. We wrześniu ubiegłego roku, projekt ten otrzymał ponad 8 tys. głosów. Ze względu na skalę przedsięwzięcia zostało ono sklasyfikowane jako zadanie o charakterze dwuletnim. Obecnie jesteśmy na etapie przetargu na wybór wykonawcy tej inwestycji. Chętni mogą się zgłaszać do 7 grudnia – mówi Marcin Krupa, prezydent Katowic. – Zielone inwestycje realizowane są w kilku częściach Katowic – metamorfozę przechodzi w tej chwili Starganiec, trwa procedura wyboru wykonawców czterech nowych parków na terenie miasta, które powstaną kosztem prawie 48 mln zł, na ul. Warszawskiej prace idą pełną parą, a przypomnijmy, że tam też docelowo pojawią się drzewa – dodaje prezydent.

Roboty budowlane mają rozpocząć się od rozbiórki pozostałych tu nawierzchni szutrowych, podkładów kolejowych i płyt betonowych, a także oczyszczenia terenu z resztek gruzu, szkła oraz innych zanieczyszczeń. Co ważne, uprzątnięta zostanie także przestrzeń w głąb zbiornika, do 5 metrów od brzegu. Przez teren będzie przebiegała ścieżka dla pieszych wyposażona w kontrastową, szeroką na 40 cm linię prowadzącą dla osób niewidomych oraz niedowidzących, uzgodnioną z Radą ds. Osób Niepełnosprawnych. Wokół niej mają zostać zlokalizowane strefy z urządzeniami przeznaczonymi do trenowania, jak i zabawy dla dzieci. Atrakcyjnym punktem odmienionego stawu Kozubek ma być taras o powierzchni 100 metrów kwadratowych z leżakami, który znajdzie się tuż przy zbiorniku. Całość dopełnią przysiadki i ławki, stojaki na rowery czy kosze, a przestrzeń zostanie wyposażona w sieć oświetlenia parkowego.

Zanim jednak dojdzie do rozpoczęcia prac, konieczne jest rozstrzygnięcie trwającego właśnie postępowania przetargowego. Otwarcie ofert zaplanowane jest na 7 grudnia, potem nastąpi proces ich weryfikacji i wybranie wykonawcy. Ten będzie miał ok. 9 miesięcy od podpisania umowy na realizację zadania.

– Rewitalizacja stawu Kozubek i jego najbliższego otoczenia to jedna z większych inwestycji realizowanych z budżetu obywatelskiego. W tym roku została przygotowana dokumentacja projektowa dla tej inwestycji, sporządzona inwentaryzacja przyrodnicza oraz uzyskano pozwolenie na budowę – wymienia Mieczysław Wołosz, dyrektor Zakładu Zieleni Miejskiej. – Teraz nadszedł czas na wybranie wykonawcy tej inwestycji. Jeśli nie będzie żadnych nieprzewidzianych okoliczności to zadanie powinno zostać zakończone do końca przyszłego roku – dodaje dyrektor.

Źródło: UM Katowice

W październiku w kampusie Uniwersytetu Śląskiego w pobliżu Rawy powstał prototyp miejsca zielonego i bezpiecznego. Pojawiły się meble miejskie, stoły piknikowe i donice z roślinnością, aby zademonstrować, że skuteczna przemiana tej przestrzeni jest możliwa. Teraz czas na zaangażowanie kolejnych użytkowników – 12 i 17 listopada odbędą się spacery badawcze na temat zmiany przestrzeni wokół Rawy, a 14 listopada – prelekcje na temat działalności Metropolii GZM.

Zaangażowanie użytkowników przestrzeni w dyskusję o kierunkach jej rozwoju to ważny krok dalszego projektowania terenów wokół Rawy. Swoją opinią i propozycjami zmian będą mogli podzielić się wszyscy, którzy odwiedzają to miejsce już teraz lub mogą odwiedzać w przyszłości, gdy zmieni ono swoją funkcję i zagospodarowanie. Na terenie katowickiego kampusu UŚ będzie można się spotkać, by rozmawiać o wizji przemiany terenów nad Rawą i budowy w oparciu o nie jednego z najważniejszych projektów Europejskiego Miasta Nauki 2024 – Zielonej Strefy Nauki. 

Wywiady realizowane od 12 do 17 listopada będą prowadzone przez osoby związane z Metropolitalną Szkołą Prototypowania. Celem jest znalezieniu kolejnych impulsów do planowania przekształceń, aby wspólnie z ludźmi korzystającymi z tego obszaru zastanowić się, przez kogo i w jaki sposób ten teren powinien być wykorzystywany, a także co musi się nad Rawą zmienić.

Odbędą się dwa spacery:

1. 12 listopada – Spacer historyczno-konsultacyjny z udziałem ekspertów – mieszkańcy
   godz. 11.00-13.00; Aula Rektorat, ul. Bankowa 12
2. 17 listopada – Spacer historyczno-konsultacyjny z udziałem ekspertów – studenci
   godz. 11.00-13.00; CINIBA (Bankowa 11), sala konferencyjna

Zebrane informacje zaprezentowane będą w formie rekomendacji, które zostaną wykorzystane podczas planowania trwałej zmiany przestrzeni Zielonej Strefy Nauki.

Ponadto 14 listopada (poniedziałek) w Auli Rektoratu przy ul. Bankowej 12 o godz. 10:00 odbędzie się Metropolitalna Szkoła Prototypowania, a następnie, od 12:30 – otwarte spotkanie pn. Metropolia Inspiruje. Podczas spotkania omawiane będą następujące projekty realizowane przez GZM:

• 12:30-12:48 InfoGZM
• 12:48-13.06 Otwarte dane GZM
• 13:06-13:24 Gospodarka obiegu zamkniętego
• 13:24-13:42 Miasta przyjazne pokoleniom
• 13:42-14:00 Transport i mobilność

Przekazana wiedza może stać się inspiracją dla studentów m.in. przy szukaniu źródeł informacji koniecznych do nauki czy przy przygotowaniu prac dyplomowych, albo dla pracowników naukowych m.in. w ramach prowadzonych zajęć, sięganiu po źródła informacji.

Proces zmian przestrzeli nad Rawą został przygotowany i zrealizowany przez Konsorcjum Akademickie Katowice – Miasto Nauki we współpracy z Górnośląsko-Zagłębiowską Metropolią oraz Miastem Katowice.

Zobacz film jak zmieniamy Rawę – LINK

W Metropolii zostanie przeprowadzonych 210 przedsięwzięć niskoemisyjnych w budynkach osób ubogich energetycznie. Działania, polegające m.in. na likwidacji kopciuchów, będą prowadzone w 11 gminach w ramach rządowego programu STOP SMOG. W środę (26 października) w Warszawie podpisano w tej sprawie porozumienie z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia jako pierwszy podmiot zbiorowy w Polsce złożyła wniosek do programu STOP SMOG, w imieniu 11 gmin: Będzina, Bierunia, Bobrownik, Bytomia, Dąbrowy Górniczej, Gierałtowic, Katowic, Mysłowic, Sośnicowic, Tychów i Zabrza.

W ramach programu na terenie tych 11 gmin zostanie przeprowadzonych 210 przedsięwzięć niskoemisyjnych w budynkach osób ubogich energetycznie. Zgodnie z wnioskiem nastąpi likwidacja niespełniających standardów niskoemisyjnych źródeł ciepła w 199 budynkach jednorodzinnych oraz inne przedsięwzięcia mające na celu poprawę efektywności energetycznej budynków.

Całkowita kwota porozumienia wynosi 11 129 656,35 zł, w tym współfinansowanie ze środków Funduszu Termomodernizacji i Remontów w wysokości 7 785 989,48 zł. Oprócz zawarcia porozumienia z NFOŚiGW, Metropolia będzie odpowiedzialna za doradztwo techniczne oraz przeprowadzenie prac budowlanych dotyczących realizacji przedsięwzięć niskoemisyjnych. Ponadto GZM udzieli gminom pomocy finansowej na poziomie 15 proc. wartości porozumienia.

Zadaniem gmin będzie nabór i weryfikacja wniosków mieszkańców, co nastąpi na początku 2023 roku, a także wspólna z GZM promocja działań. Samorządy lokalne będą także kontrolować utrzymanie trwałości projektu po zakończeniu prac budowlanych.

Program STOP SMOG jest obsługiwany przez NFOŚiGW, natomiast Metropolia może w nim uczestniczyć dzięki nowelizacji ustawy o wspieraniu termomodernizacji i remontów, która weszła w życie z początkiem stycznia 2021 r.

Poprawa jakości powietrza to jedno z głównych wyzwań Metropolii. Problemem jest wysokie, maksymalne stężenia pyłów zawieszonych, które są bardzo szkodliwe dla zdrowia. Głównym źródłem emisji są piece i przestarzałe kotły węglowe. Program Stop Smog ma być wsparciem dla właścicieli domów jednorodzinnych, którzy mają zbyt niskie dochody, by dokonać zmian w nieefektywnym i zagrażającym środowisku systemie ogrzewania.

W pejzażu Katowic muzyka od dawna zajmuje specjalne miejsce. Katowice są domem wyjątkowych orkiestr i zespołów wykonujących muzykę poważną. Miasto jest dumne ze swoich kompozytorów i wykonawców. To Katowice były pierwszym miejscem w Polsce, gdzie można było studiować jazz i mają swój ogromny udział w fenomenie, jakim jest śląski blues, o czym można przekonać się poznając Szlak Śląskiego Bluesa.

– Na muzyczne festiwale co roku do Katowic przyjeżdżają tysiące gości z regionu, Polski i Europy. Jednym z nich jest organizowany w tym roku już po raz 40. Rawa Blues Festival, którego twórcą i dyrektorem jest legendarny muzyk Irek Dudek. Cieszę się, że Katowice w powszechnej opinii uznawane są za dom polskiego bluesa. Staramy się to pokazywać poprzez m.in. szlak wskazujący śląskie ślady tego nurtu muzycznego w naszym mieście – mówi Marcin Krupa, prezydent Katowic. – Od grudnia 2015 roku Katowice mogą korzystać z zaszczytnego tytułu Miasta Muzyki UNESCO. Właśnie w ramach ubiegania się o ten tytuł stworzyliśmy Szlak Śląskiego Bluesa – wspomina prezydent.

Szlak Śląskiego Bluesa jest jedynym tego typu przewodnikiem na świecie, gdzie po historii muzyki w mieście oprowadzają nas osoby, które tę historię tworzyły. To w pełni multimedialny szlak wspomnień po wszystkich najważniejszych klubach muzycznych w regionie, które funkcjonowały na Śląsku w przeciągu ostatnich pięćdziesięciu lat. Szlakiem Śląskiego Bluesa opiekuje się Instytucja Kultury im. Krystyny Bochenek – Katowice Miasto Ogrodów.

Ze Szlaku Śląskiego Bluesa można dowiedzieć się m.in. gdzie powstał pomysł założenia zespołu Dżem, z którego klubu uciekł Lemmy Kilmister oraz kto i gdzie dał pierwszą harmonijkę Irkowi Dudkowi. W miejscach takich jak klub Puls, Pod Rurą czy Ciapek zaczynali i występowali muzycy tworzący historię polskiego bluesa, rocka i jazzu. Na Szlak Śląskiego Bluesa składa się kilkadziesiąt miejsc w Katowicach oraz na Śląsku. Poruszanie po Szlaku umożliwia specjalna aplikacja multimedialna, która po uruchomieniu jej w miejscu gdzie kiedyś znajdował się klub, odtworzy film zawierający wspomnienia muzyków związane z danym miejscem. Zwiedzając Szlak poznajemy sylwetki bohaterów i mamy możliwość posłuchania wspomnień takich artystów jak m.in. Adam i Beno Otręba, Leszek Winder, Sebastian Riedel, Zbigniew Hołdys i wielu, wielu innych.

Aplikację można pobrać z Google Play oraz App Store.

Poznaliśmy ich po czarnym kapeluszu

W sali koncertowej KMO organizowany jest koncert finałowy Szlaku Śląskiego Bluesa. W tym roku koncert ten odbędzie się 7 października pod hasłem: „Poznaliśmy ich po czarnym kapeluszu – Tribute to Urny/Riedel/Kawalec”.

Na przełomie lat 80. i 90. po Śląsku „grasowała” grupa trzech przyjaciół w czarnych kapeluszach – Andrzej Urny, Rysiek Riedel i Jerzy „Kawa” Kawalec. Każdy z nich w swojej karierze był częścią topowych polskich zespołów, jak Dżem, Krzak czy Perfect, ale każdy uwielbiał też granie w śląskich klubach z przyjaciółmi. Często spontanicznie, często przez całą noc, ale zawsze z sercem i pełnym zaangażowaniem.

Koncert złożony z utworów, którymi cała trójka cieszyła słuchaczy zagra Orkiestra Szlaku Śląskiego Bluesa pod dowództwem skrzypka Jana Gałacha. W programie koncertu pojawią się przede wszystkim te utwory, które przyjaciele wykonywali razem. Zatem można spodziewać się starannie wyselekcjonowanej mieszanki utworów – zwłaszcza tych, w których prym wiedli instrumentaliści.

Orkiestra Szlaku Śląskiego Bluesa wystąpi w składzie: Jan Gałach, Borys Sawaszkiewicz, Bartłomiej Szopiński, Łukasz Drapała, Andrzej Stagraczyński, Jacek Jaguś, Paweł Ambroziak, Max Ziobro, Bartosz Niebielecki oraz kilku gości specjalnych m.in. Piotr Cugowski, Vito Bambino, Wojciech Waglewski czy Leszek Winder.

Podczas koncertu zostaną wręczone również nagrody artystyczne imienia Jana Skrzeka „Kyks 2022”. Do tej pory uhonorowani tą nagrodą zostali m.in.: Michał „Gier” Giercuszkiewicz, Mirek Rzepa, Anthimos Apostolis, Krzysztof Głuch, Rafał Rękosiewicz, Józef Skrzek, Krzysztof Szafraniec, Leszek Winder, Jerzy Piotrowski czy Jerzy Karzełek. Tym razem odznaczeni nimi zostaną pośmiertnie bohaterowie koncertu – Andrzej Urny, Jerzy „Kawa” Kawalec, Rysiek Riedel oraz legendarny śląski dziennikarz muzyczny – Wojciech Zamorski.

W dniu koncertu, w kasach Katowice Miasto Ogrodów dostępna będzie dodatkowa pula biletów na koncert finałowy Szlaku Śląskiego Bluesa.

Bluesowa perła w koronie

Dzień później rozpocznie się 40. Rawa Blues Festiwal czyli jak zapewniają organizatorzy największy na świecie festiwal bluesowy nie licząc festiwali plenerowych. Pierwsza edycja festiwalu, wtedy jeszcze w zupełnie innej formie i skali odbyła się w 1981 r. Jego założyciel, Irek Dudek, organizował całodniowe sesje bluesowe w różnych śląskich klubach, takich jak: „Akant”, „Kwadraty”, „Medyk”, „Puls” i „Wahadło”, a samo wydarzenie zgromadziło wówczas około 20 wykonawców z całej Polski oraz 500 fanów bluesa. Przez lata wydarzenie ewoluowało do dzisiejszego kształtu.

– Już 8 października wracamy do katowickiego Spodka. W poprzednich latach mieliśmy „rozgrzewkę” w Radiu Katowice, potem Silesian Sound w Pałacu Młodzieży – gdzie odbyła się pierwsza Rawa – i wreszcie mamy Spodek ze wspaniałą gwiazdą Macy Gray! To znakomita amerykańska wokalistka, laureatka nagrody Grammy, znana z takich hitów, jak: „I Try”, „Do Something” czy „Sweet Baby”. Pojawiły się głosy, że jej twórczość to przecież nie blues… jednak Macy, która uwielbia bezpośredni kontakt z publicznością, ma wspaniałą barwę, widać, że wychowała się na bluesie, spirituals – zachęca Ireneusz Dudek, twórca i dyrektor Rawa Blues Festival.

Źródło: UM Katowice

Metropolia będzie współorganizatorem konferencji naukowej European Science Open Forum (ESOF), która odbędzie się w 2024 roku w Katowicach. Porozumienie w tej sprawie podpisano w czwartek (22 września) w Planetarium Śląskim. Współpraca przy tym wydarzeniu to część zadań wynikających z tytułu Europejskiego Miasta Nauki Katowice 2024 oraz długofalowych inicjatyw związanych z ideą tzw. Miasta Nauki.

– Tytuł Europejskiego Miasta Nauki, który zaszczytnie przyznano stolicy naszego regionu, trzeba traktować zarówno jako impuls do popularyzacji nauki w Metropolii, jak i osiągnięć naszych uczelni oraz społeczności akademickiej na całym świecie – podkreśla Kazimierz Karolczak, przewodniczący zarządu GZM.

– Dawniej nasz region budowała gospodarka węgla i stali, teraz zastanawiamy się co będzie naszą kolejną specjalizacją. Jestem przekonany, że nauka może być naszym przemysłem przyszłości – dodał podczas uroczystości Kazimierz Karolczak.

Z kolei Marcin Krupa, prezydent Katowic podkreślał, że Katowice już teraz są miastem akademickim, a ich największym potencjał jest kapitał ludzki. Prof. Ryszard Koziołek, rektor Uniwersytetu Śląskiego, dodawał, że tytuł Europejskiego Miasta Nauki to szansa dla całego regionu, który powinien być nie tylko dobrym miejscem do studiowania, ale również do życia.

ESOF to wydarzenie o charakterze naukowym, które w lipcu tego roku odbywało się w holenderskiej Lejdzie, czyli Europejskim Mieście Nauki 2022. Wtedy właśnie oficjalnie przekazano ten prestiżowy tytuł Katowicom.

Podczas konferencji w Planetarium Śląskim zaprezentowano również logo Europejskiego Miasta Nauki 2024 – specjalną animację, która została przygotowana przez artystów z katowickiej Akademii Sztuk Pięknych.

Sygnatariuszami porozumienia byli: Prezydent Miasta Katowice, Przewodniczący Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii, Wojewoda Śląski, Marszałek Województwa Śląskiego oraz rektorzy uczelni zrzeszonych w Konsorcjum Akademickim „Katowice – Miasto Nauki”.

Instytucją przyznającą tytuł Europejskiego Miasta Nauki oraz organizującą konferencję ESOF jest współpracujące z Komisją Europejską stowarzyszenie EuroScience (European Association for the Advancement of Science and Technology – Europejskie Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Nauki i Technologii).

Popularyzacja i rozwój nauki w regionie to jedno z głównych zadań Metropolii. Dzięki wsparciu finansowemu GZM, uczelnie w regionie uzyskały dofinansowanie na prowadzenie zajęć ze światowej klasy naukowcami, reprezentującymi czołowe uniwersytety na świecie, m.in. Harvard, Oxford, Stanford i Cambridge.

Ponadto GZM rozszerzyła zakres działań Funduszu Wspierania Nauki i od tego roku akademickiego będzie wspierać także działania związane ze wspieraniem doktorantów i pracowników naukowych, nowatorskimi metodami nauczania, konkursami i wydarzeniami naukowymi, a także zachęcaniem do studiowania w Metropolii. Nabór wniosków w tej sprawie trwa do 30 września.

W Katowicach trwa realizacja trzech zielonych przystanków z wiatami, których dachy i część ścian będą pokryte roślinnością. Ruszyło także postępowanie przetargowe na zaprojektowanie kolejnych tego typu elementów infrastruktury, a także dodatkowej zielonej przestrzeni na Rynku i ogrodu sensorycznego w Ochojcu. Inwestycja realizowana będzie w ramach międzynarodowego projektu „UPSURGE”.

– Zazielenienie miasta to jeden z priorytetów. Drzewa pojawiły się już na alei Korfantego i ul. Dworcowej. Zazieleni się także ulica Warszawska gdzie ograniczony zostanie ruch kołowy na rzecz realizacji deptaku z kilkoma tysiącami posadzonych roślin. To sposób na walkę z ociepleniem klimatu, ale przede wszystkim inwestycje poprawiające jakość życia w mieście. Wśród kolejnych takich działań będzie realizacja 4 zielonych przystanków, a także dodatkowej zielonej przestrzeni na Rynku i ogrodu sensorycznego w Ochojcu – mówi Marcin Krupa, prezydent Katowic

Zakład Zieleni Miejskiej w Katowicach ogłosił postępowanie przetargowe na wybór wykonawcy projektu czterech nowych zielonych przystanków i dwóch zielonych instalacji. Przystanki mają być  zlokalizowane przy ulicy Ziołowej (w pobliżu wejścia do szpitala w Ochojcu), Jagiellońskiej oraz w dwóch miejscach przy ul. Chorzowskiej (w pobliżu przystanku Chorzowska Kościół – przystanek autobusowy) oraz w pobliżu Parku Śląskiego (Osiedle Tysiąclecia, okolice przystanku autobusowego i tramwajowego przy Żyrafie). Na Rynku, naprzeciwko wejścia do dawnego Muzeum Śląskiego, ma zostać zainstalowana ławka z pnączami. Dodatkowo przy wspomnianym już przystanku przy ul. Ziołowej według założeń powstanie ogród sensoryczny. Na przygotowanie dokumentacji projektowej dla tych zadań zabezpieczono budżet w wysokości 96 tys. zł. Otwarcie złożonych ofert jest planowane na 15 września, natomiast wyłoniony w przetargu wykonawca będzie miał 48 tygodni na wykonanie projektów.

– Zadanie ma być zrealizowane w ramach międzynarodowego projektu UPSURGE, finansowanego ze środków unijnych w ramach programu Horizon 2020, którego celem jest wdrażanie i testowanie innowacyjnych rozwiązań opartych na przyrodzie. To tzw. NBS, czyli Nature Based Solutions. Miasta zaangażowane w projekt mają realizować swoje pomysły, których efekt będzie prezentowany pozostałym partnerom projektu – tłumaczy Mieczysław Wołosz, dyrektor Zakładu Zieleni Miejskiej w Katowicach – Jako Zakład podjęliśmy się realizacji zielonych przystanków w lokalizacjach sprzyjających powstawaniu miejskich wysp ciepła. Po ich wykonaniu będziemy oceniać efekt poprzez określone wskaźniki. W pomiarach pomogą nam także działające w Katowicach stacje analizy jakości powietrza w ramach systemu AWAIR – dodaje dyrektor.

Dzięki swojej konstrukcji zielone przystanki pozwalają schronić się przed słońcem i skutecznie obniżają temperaturę w najbliższym otoczeniu. Stanowią ponadto schronienie dla ptaków oraz owadów i są jednym ze sposobów przeciwdziałania powstawaniu miejskich wysp ciepła. To zasługa roślinności, która znajduje się przede wszystkim na dachu wiaty, ale nie tylko. W realizowanych w Katowicach zielonych przystankach zdecydowano się także na odbrukowanie części chodnika, a w uzyskanej w ten sposób przestrzeni mają być zasadzone byliny, trawy i rośliny pnące, prowadzone po jednej ze ścian przystanku. Rośliny magazynują wodę, którą następnie oddają do atmosfery poprzez zjawisko parowania, działając tym samym jak naturalny klimatyzator. Są także skuteczne w oczyszczaniu powietrza z różnego rodzaju pyłów.

Źródło: UM Katowice